BAKER TILLY BERK Branchebulletin

Transcriptie

1 BAKER TILLY BERK Branchebulletin ZORG NOVEMBER 2012

2 2 BTB BRANCHEBULLETIN 2012 ZORG ZORG BTB BRANCHEBULLETIN VOORWOORD INHOUDSOPGAVE Ontwikkelingen in de zorgsector: alleen de verandering is de constante factor! Net voor het afronden van dit zorgbulletin is het bedrijfsvoering van uw zorgbedrijf. Een onderdeel nieuwe regeerakkoord gepresenteerd. Voor de hiervan is de beheersing van renterisico s. Ieder zorg staan ingrijpende veranderingen op stapel; zorgbedrijf met een financiering komt hiermee in de totale structurele bezuinigingen oplopend tot aanraking, ook wanneer de rente voor langere tijd ruim 5 miljard tonen dit aan. Zo is sprake van de is vastgezet. Verder besteden wij in dit bulletin introductie van de inkomensafhankelijke premie specifiek aandacht aan de uitdagingen rondom de en een inkomensafhankelijk eigen risico. Nieuw is waardering van vastgoed op de balans en bespreken dat instellingen winst mogen maken, maar onder wij de kansen en aandachtspunten rondom de voorwaarden gericht op lange termijn investeringen. werkkostenregeling. Zorgverzekeraars mogen gaan participeren in zorginstellingen als minderheidsaandeelhouder en ONZE EXPERTISE gaan volledig risico lopen. De Branchegroep Zorg van Baker Tilly Berk bestaat uit accountants, belastingadviseurs en andere De AWBZ wordt omgevormd tot een nieuwe financiële deskundigen die stuk voor stuk goed landelijke voorziening waarin de ouderen- en zijn ingevoerd in de zorgsector. Die expertise gehandicaptenzorg (vanaf ZZP 5) landelijk wordt combineren wij met de lokale kennis uit ons georganiseerd met een budgetgrens. Extramurale kantorennetwerk en met de grensoverschrijdende verpleging wordt in 2017 overgeheveld naar de kennis uit het internationale Baker Tilly-netwerk. zorgverzekeringswet. Ondersteuning, begeleiding De experts uit de Branchegroep Zorg volgen de en verzorging gaan naar de WMO en zullen dus ontwikkelingen in de sector op de voet. Zij zijn door de gemeenten worden uitgevoerd. Ook wordt goed in staat om als sparringpartner voor u en uw er geïnvesteerd in extra wijkverpleegkundigen. organisatie op te treden en u te helpen met een De centrale pijlers van het nieuwe kabinet goed gefundeerd en richtinggevend advies. zijn allereerst preventie en een gezonde levensstijl. Daarnaast liggen de prioriteiten bij Wij wensen u veel leesplezier met deze uitgave van kwaliteitsverbetering, kostenverlaging en het het Branchebulletin Zorg. Schroom vooral niet om bevorderen van samenwerking. contact op te nemen met een van de specialisten van de Branchegroep Zorg van Baker Tilly Berk voor ACTUELE ONDERWERPEN advies of meer informatie. Hun contactgegevens In dit zorgbulletin gaan we nader in op een vindt u achterin deze uitgave. aantal actuele ontwikkelingen in de zorgsector. Gegeven de veranderingen die reeds gaande zijn en die nog worden versterkt door het nieuwe Marco Hoeks kabinetsbeleid wordt risicomanagement steeds Voorzitter Branchegroep Zorg belangrijker om in control te blijven bij de PAGINA 04 DERIVATEN IN DE ZORGSECTOR NEGATIEVE BERICHTGEVING RONDOM DERIVATEN LEIDT TOT ONZEKERHEID PAGINA 06 RISICOMANAGEMENT IN DE ZORG RISICOBEHEERSING IS MEER DAN CONTROLEREN OF AAN ALLE VOORSCHRIFTEN EN REGELS IS VOLDAAN PAGINA 08 WAARDERING VAN VASTGOED BEKOSTIGING VAN VASTGOED VAN AWBZ-ZORGINSTELLING PER 1 JANUARI 2012 INGRIJPEND GEWIJZIGD PAGINA 10 DE WERKKOSTENREGELING SNEL OVERSTAPPEN KAN VOORDELEN BIEDEN

3 4 BTB BRANCHEBULLETIN 2012 ZORG WIJ ADVISEREN DERIVATEN IN DE ZORGSECTOR Negatieve berichtgeving rondom derivaten leidt tot onzekerheid bij ondernemers in de zorgsector die voor derivaten hebben gekozen. Maar in veel gevallen is die onzekerheid onterecht. DERIVATEN IN DE ZORGSECTOR op eerdere ervaringen op dit gebied. Ook omdat Hoewel de problemen rondom derivaten niet het om trajecten gaat die weinig voorkomen. Een gebagatelliseerd mogen worden, schrikt de negatieve onafhankelijke adviseur die hier dagelijks mee te berichtgeving erover onnodig af. Er wordt nu vaak maken heeft, is dan van grote waarde. Een adviseur geconcludeerd dat derivaten per definitie slechte kan tegelijkertijd zorgen voor een objectieve en producten zijn voor het afdekken van renterisico s. kritische blik op het risicomanagement. Zo krijgt de Maar de keuze voor derivaten in de zorgsector kan nog zorgondernemer inzicht in de mogelijke oplossingen steeds een goede optie zijn voor ondernemers die op en kan het zijn dat de inzet van derivaten de meest zoek zijn naar een oplossing voor hun renterisico s. efficiënte en passende oplossing is. Mits de zorginstelling zich goed heeft laten voorlichten over wat zij koopt. BELANG VAN GOEDE VOORLICHTING Als derivaten alleen worden gebruikt om risico s af VERSTAND VAN DE RISICO S De zorgondernemer moet zich wel goed laten te dekken, kan in principe hedge accounting worden Ondernemen is risico lopen, ook in de zorgsector. OBJECTIEVE EN KRITISCHE BLIK voorlichten over dit product. Hij heeft de toegepast. In dat geval is het niet nodig een negatieve Maar zorg dan wel dat u de risico s begrijpt en dat u er Door de ontwikkelingen in de zorgsector van de verantwoordelijkheid om kritische vragen te stellen en marktwaarde ten laste van het resultaat als voorziening invloed op kan uitoefenen. Ons advies is dat u daarbij afgelopen jaren, waaronder de marktwerking en de moet zich bewust zijn van mogelijke consequenties. Zo in de jaarrekening te verwerken. Om hedge accounting niet altijd af moet gaan op wat er gezegd wordt in aangescherpte regelgeving, zijn renterisico s alleen is het van belang om te kijken of het risicomanagement toe te kunnen passen, moet echter wel aan een aantal de media. Om te komen tot een gedegen beslissing maar relevanter geworden. Iedere zorgondernemer en bijbehorend treasurystatuut nog voldoet aan de voorwaarden worden voldaan. Zoals het adequaat en is naar onze mening naast uw eigen gevoel als komt tegenwoordig in aanraking met een vorm van huidige wensen en eisen, waaronder die van het op tijd documenteren van de hedge. Het is onze taak zorgondernemer objectieve informatie onontbeerlijk. renterisico. Derivaten zijn daarbij goede producten om Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ). Daarnaast is om u, als zorgondernemer, tijdig te wijzen op deze Daarbij hopen we ook, voor u als zorgondernemer, renterisico s te beheersen. De huidige berichtgeving het van belang om ervoor te zorgen dat ook op langere documentatievereisten zodat onnodige verwerking van dat de politiek de juiste weg weet te vinden. Een weg schrikt veel instellingen af om derivaten in te zetten, termijn de kennis bij de zorgondernemer gewaarborgd negatieve marktwaarden ten laste van het resultaat die een bijdrage levert aan de broodnodige rust en terwijl het een geschikte oplossing kan zijn om invulling is. Want risicomanagement, de kwaliteit en borging van wordt voorkomen. stabiliteit in de sector. te geven aan risicomanagement. de naleving van het treasurystatuut en de financiële Het is veelal de manier waarop derivaten worden verslaggeving is niet een eenmalige exercitie. Het ingezet waardoor het fout gaat. vereist continue aandacht. Derivaten zijn relatief nieuw in de zorg. Pas de laatste vijf jaar worden ze regelmatig ingezet om de renterisico s te beheersen. Door de snel wisselende omstandigheden op de financiële markten is het voor veel zorgondernemers lastig om terug te vallen VOORZIENING IN JAARREKENING SOMS NIET NODIG De ervaring leert dat ondernemingen in de zorg vrijwel uitsluitend derivaten toepassen om bestaande (rente) risico s af te dekken. Dit is over het algemeen ook het beleid van de bank. Neem contact op met Gerard Adriaanse, senior manager registeraccountant, (010) of g.adriaanse@bakertillyberk.nl. Of informeer bij onze specialist op het gebied van treasury Roel van Bezooijen, senior manager treasury, (030) of r.vanbezooijen@bakertillyberk.nl

4 6 BTB BRANCHEBULLETIN 2012 ZORG RISICOMANAGEMENT IN DE ZORG Risicomanagement staat op de agenda van bestuurders, regelgevers, overheden én accountants. Maar risicobeheersing is meer dan controleren of aan alle voorschriften en regels is voldaan. Zo moet er ook aandacht zijn voor empowerment op de werkvloer. Overal in de zorg komen mensen in werksituaties terecht waarvoor geen regels bestaan. Tegelijkertijd is het niet effectief werknemers te verplichten voor elk wissewasje naar hun baas te gaan. Zorg komt uiteindelijk neer op professioneel handelen op microniveau. Niet ieder incident moet aanleiding zijn om nog meer regels te maken. De vraag is dus: hoe kun je oordelen over gedrag waar geen expliciete regels van toepassing zijn? Baker Tilly Berk heeft daar een gestructureerde oplossing voor. Wij kijken naar het proces van empowerment: wordt de werkvloer in staat gesteld naar eigen professioneel inzicht te handelen? gemonitord en wordt dat teruggekoppeld? Met andere woorden: is er empowerment zodat de uitvoerders als professionals kunnen handelen? Zijn de uitvoerders daartoe voorbereid? Verdienen zij het vertrouwen van het bestuur en krijgen ze dat ook? Al deze zaken komen aan de orde bij een second opinion over risicomanagement door Baker Tilly Berk. Bijvoorbeeld in het kader van een controleopdracht of een adviesopdracht in de sector van de professionele dienstverlening. Dat kan leiden tot een hard oordeel, maar meestal gaat het om suggesties om het een of ander te verbeteren of in het vervolg na te laten. REGELS ZIJN GEEN GARANTIE VOOR KWALITEIT Assessment van risicomanagement wordt vaak alleen losgelaten op de bestuurlijke processen. Op zich begrijpelijk, want op dat niveau kunnen de risico s groot zijn. Het is dan ook van belang verkeerde investeringen, te hoge uitvoeringskosten of het slecht managen van externe relaties te voorkomen. Maar nooit is het speelveld volledig afgedekt met concrete regels. En als dat wel het geval zou zijn, is er geen garantie dat het werk goed gedaan wordt. De controle verlaat zich dus uiteindelijk op principes en goede gebruiken. Good governance (goed bestuur) kan inderdaad vastgesteld worden, maar dat is niet voldoende. BELEID ÉN UITVOERING Waar telkens weer de grootste risico s ondergesneeuwd raken, is de link met de uitvoering. Geeft het bestuur juiste en tijdige instructies? Wordt het beleid vertaald naar de werkvloer? Dekt het beleid de uitvoering? Wordt die uitvoering adequaat ERVARING IN DE ZORGSECTOR Onze aanpak is niet gebaseerd op abstracte ideeën en filosofische principes, maar op ervaring in de zorgsector en andere sectoren waar kleinschalige processen uiteindelijk de doorslag geven. De competentie van de professional plus het empowerment dat hem of haar in staat stelt goed werk te leveren, staan daarbij centraal. Uiteraard samen met het bestuurlijke proces dat daarvoor de condities moet scheppen. Neem contact op met Jan van de Poel, emeritus hoogleraar risk management en voorzitter Bureau Vaktechniek Accountants, (030) of j.vandepoel@bakertillyberk.nl

5 8 BTB BRANCHEBULLETIN 2012 ZORG WIJ ADVISEREN WAARDERING VAN VASTGOED De bekostiging van vastgoed van AWBZ-zorginstellingen is per 1 januari 2012 ingrijpend gewijzigd. Deze wijziging kan grote gevolgen hebben voor het resultaat over Waar moet u rekening mee houden? De gewijzigde bekostiging van vastgoed kan VERGOEDING AFHANKELIJK VAN PRESTATIE ingrijpende gevolgen hebben voor de waardering De introductie van de normatieve huisvestingscomponent van uw vastgoed en daarmee samenhangend heeft ook gevolgen voor de opbrengsten van uw voor het resultaat over Het risico bestaat zorginstelling. De vergoeding van de afschrijvingslasten dat de boekwaarde van uw vastgoed niet meer vindt plaats op basis van een landelijk tarief per gedekt wordt door toekomstige opbrengsten. gerealiseerde prestatie. Bij de waardering van het Hierdoor kan het noodzakelijk zijn een bijzonder vastgoed kunt u er niet meer van uitgaan dat volledige waardeverminderingsverlies op de boekwaarde vergoeding van de boekwaarde plaatsvindt. Deze van uw vastgoed te verwerken. Wij adviseren u zo vergoeding is afhankelijk geworden van de toekomstige spoedig mogelijk te starten met het uitvoeren van de productie door uw zorginstelling en van de mate benodigde calculaties. waarin het landelijk tarief kostendekkend is voor uw vastgoed. Bij de bepaling van het landelijk tarief zijn WAT HOUDT DE WIJZIGING IN? aannames gemaakt over onder meer de gebruiksduur, Vastgoed wordt vanaf 1 januari 2012 bekostigd de instandhouding, de rente en het bezettingspercentage door middel van een vastgesteld tarief per van het vastgoed. Deze kunnen voor uw zorginstelling gerealiseerde zorgprestatie. In dit tarief is een anders liggen waardoor het vastgestelde tarief niet vergoeding voor afschrijvings- en rentelasten kostendekkend of juist meer dan kostendekkend is. inbegrepen, de zogenaamde normatieve huisvestingscomponent. Door de invoering van De oude situatie: de normatieve huisvestingscomponent dragen zorginstellingen het volledige vastgoedrisico. Om AFSCHRIJVINGSLASTEN INTEGRAAL VERGOED uw instelling in staat te stellen het vastgoedbeleid De waardering van vastgoed van zorginstellingen vindt plaats tegen historische kostprijs of actuele aan te passen aan de nieuwe situatie, heeft de waarde, onder aftrek van afschrijvingen en bijzondere Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport waardeverminderingen. Onder de oude bekostigingsregels een overgangsregeling geïntroduceerd. Via de waardeerden instellingen hun vastgoed tegen historische overgangsregeling gaat uw instelling geleidelijk kostprijs en schreven af op basis van de in de beleidsregels over van het punt dat alle kosten voor intramurale van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) voorgeschreven huisvesting worden nagecalculeerd (100 procent termijnen (voor gebouwen vijftig jaar). Hierdoor waren de jaarlijkse afschrijvingslasten gelijk aan de in de opbrengsten nacalculatie) naar het punt dat die kosten volledig opgenomen vergoedingen voor afschrijvingslasten. worden vergoed op basis van geleverde zorg (100 Bijzondere waardeverminderingen van vastgoed waren niet procent risico). De overgangsperiode beslaat zes jaar, aan de orde omdat de afschrijvingslasten integraal werden van 2012 tot vergoed in de jaarlijkse opbrengsten. De nieuwe situatie: HOGERE AFSCHRIJVINGSLASTEN DOOR KORTERE AFSCHRIJVINGSDUUR De introductie van de normatieve huisvestingscomponent zorgt ervoor dat de afschrijvingsmethode voortaan moet worden gebaseerd op de verwachte gebruiksduur van het vastgoed. Het is niet langer toegestaan de afschrijvingsmethode in de jaarrekening te baseren op de in de NZa-beleidsregels opgenomen termijnen. Dit betekent dat de afschrijvingsduur van vastgoed in veel gevallen aanzienlijk korter zal worden en dat leidt tot hogere jaarlijkse afschrijvingslasten in de resultatenrekening. BIJZONDERE WAARDEVERMINDERING? Uw instelling dient op iedere balansdatum te beoordelen of er aanwijzingen zijn dat het vastgoed aan een bijzondere waardevermindering onderhevig is. Hiervan is sprake als de realiseerbare waarde* van het vastgoed lager is dan de boekwaarde. De invoering van de normatieve huisvestingscomponent en de afschaffing van de integrale vergoeding voor afschrijvingslasten is een aanwijzing dat het vastgoed aan een bijzondere waardevermindering onderhevig is. Dit betekent dat uw zorginstelling op balansdatum een toets moet uitvoeren om vast te stellen of hier inderdaad sprake van is. Als de realiseerbare waarde op balansdatum lager is dan de boekwaarde van het vastgoed, moet het bijzonder waardeverminderingsverlies in het resultaat worden verwerkt. * De realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. De opbrengstwaarde is het bedrag waartegen het vastgoed kan worden verkocht. De bedrijfswaarde is de contante waarde van de toekomstige kasstromen die met de uitoefening van het vastgoed kunnen worden verkregen. LET OP: UITSTEL NIET MEER MOGELIJK Uw zorginstelling mocht op grond van de Regeling verslaggeving Wet toelating zorginstellingen een bijzonder waardeverminderingsverlies uitstellen. Dat wil zeggen dat u in de jaarrekening 2011 het vastgoed nog mocht waarderen op basis van nacalculatie van kapitaalslasten. Een eventueel bijzonder waardeverminderingsverlies hoefde dan niet verwerkt te worden in de jaarrekening Voor 2012 bestaat deze mogelijkheid niet meer. Als eind 2012 de realiseerbare waarde van uw vastgoed lager is dan de boekwaarde, moet u een bijzonder waardeverminderingsverlies verwerken ten laste van het resultaat HOE KAN BAKER TILLY BERK U HELPEN? Het is van belang op tijd te starten met het uitvoeren van de benodigde calculaties en taxaties die nodig zijn om te bepalen of uw instelling al dan niet te maken heeft met een bijzonder waardeverminderingsverlies. Onze adviseurs kunnen u daarmee van dienst zijn. Neem contact op met Lianne Suurland, specialist externe verslaggeving, (030) of l.suurland@bakertillyberk.nl

6 10 BTB BRANCHEBULLETIN 2012 ZORG ZORG BTB BRANCHEBULLETIN WIJ ADVISEREN DE WERKKOSTENREGELING Per 1 januari 2011 is de oude regelgeving voor vergoedingen en verstrekkingen vervangen. Tot en met 2013 mag u de oude regeling nog toepassen, maar in 2014 moet u overgestapt zijn op de nieuwe werkkostenregeling. Snel overstappen kan voordeel bieden. DE WERKKOSTENREGELING IN HET KORT ARBEIDSVOORWAARDEN Onder de werkkostenregeling krijgt u als werkgever Voor een geruisloze overstap moet u mogelijk een budget van 1,4 procent in 2012 en 1,6 procent in arbeidsvoorwaarden wijzigen. Denk hierbij aan 2013 van de fiscale loonsom voor vrije vergoedingen bijvoorbeeld het fietsenplan of de vergoeding voor en verstrekkingen. Dit budget kunt u gebruiken voor vakbondscontributie die in verschillende cao s personeelsfeesten, kerstpakketten, vergoedingen voorkomen (zoals CAO Geestelijke Gezondheidszorg voor internet thuis en nog veel meer. Geeft u meer en CAO Ziekenhuizen). Deze vergoedingen verhogen vergoedingen en verstrekkingen, dan geldt over het de kosten die ten laste van het budget komen en meerdere een eindheffing van 80 procent. verlagen mogelijk het brutoloon en daarmee het beschikbare budget. Overleg op cao-niveau is VRIJSTELLINGEN noodzakelijk om hier iets aan te veranderen. Naast de vergoedingen en verstrekkingen blijven er een aantal gerichte vrijstellingen bestaan. Zoals VOORDELIGE KERSTPAKKETTEN? reiskostenvergoedingen, verhuiskosten, studiekosten Uit de inventarisatie kan blijken dat de en verblijfskosten. Gelukkig worden ook bepaalde werkkostenregeling voordeliger is. Als u bijvoorbeeld voorzieningen (bijvoorbeeld de inrichting van de alleen kerstpakketten verstrekt, betaalt u onder werkplek) op nihil of laag gewaardeerd. Overigens de oude regeling 20 procent eindheffing. Deze kunt u niet alle vergoedingen en verstrekkingen eindheffing vervalt onder de werkkostenregeling. onder het budget van de werkkostenregeling of Wacht dus niet langer en ga aan de slag met de de 80%-eindheffing brengen. Er geldt nog een werkkostenregeling. Uiteraard kan Baker Tilly Berk u gebruikelijkheidstoets. Als u bijvoorbeeld een hierin begeleiden. reiskostenvergoeding van 10 euro per kilometer geeft, zal de Belastingdienst zich op het standpunt stellen dat dat niet gebruikelijk is. NEEM CONTACT OP MET DE BRANCHEGROEP ZORG JAYANT RAKHAN partner Btw-adviesgroep, (030) j.rakhan@bakertillyberk.nl Utrecht JANKHIM HAN (040) j.han@bakertillyberk.nl Eindhoven ARNO VAN DE HEIJDEN (073) arno.vanderheijden@ bakertillyberk.nl s-hertogenbosch MARCO HOEKS partner belastingadviseur, (030) m.hoeks@bakertillyberk.nl Utrecht MARTIN MEIJER manager accountant, (030) m.meijer@bakertillyberk.nl Utrecht HARRO DIKKEBOOM (020) h.dikkeboom@bakertillyberk.nl Amsterdam GERARD ADRIAANSE senior manager accountant, (010) g.adriaanse@bakertillyberk.nl Rotterdam WAT MOET U NU DOEN? Als u nog niet bent overgestapt op de werkkostenregeling, is het belangrijk dat u nu de volgende voorbereidingen treft: inventariseer welke kosten bij u ten laste van het budget komen kijk of er wijzigingen van de arbeidsvoorwaarden noodzakelijk zijn overleg met cao-partners en/of ondernemingsraad Neem contact op met Karin Herman- Droog, specialist Loonheffingen, (010) of k.herman@bakertillyberk.nl ALEX RUIGENDIJK senior manager accountant, (071) a.ruigendijk@bakertillyberk.nl Leiden MARC VENERIUS (0546) m.venerius@bakertillyberk.nl Almelo

7 COLOFON Aan dit bulletin werkten mee Gerard Adriaanse, Roel van Bezooijen, Karin Herman-Droog, Marco Hoeks, Jan van de Poel, John Poot, Lianne Suurland, Baker Tilly Berk Communicatie, Lonneke Kranendonk (Label, Arnhem) Ontwerp Crossings Communications, Utrecht Drukwerk Graficiënt Printmedia, Almere Aan de samenstelling van deze uitgave wordt veel zorg besteed. Niettemin kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke onjuistheden. Gezien het min of meer algemene karakter van de artikelen kan niet worden ingestaan voor de toepassingsmogelijkheden in specifieke situaties. Na verkregen schriftelijke toestemming is overname van artikelen toegestaan, mits integraal en met bronvermelding. Dit branchebulletin is een uitgave van Baker Tilly Berk N.V. CONTACTGEGEVENS Baker Tilly Berk Branchegroep Zorg Herculesplein AA Utrecht Postbus AA Utrecht Wij adviseren An Independent Member of Baker Tilly International