BESTUURLIJKE ORGANISATIE SLAGKRACHTIGE OVERHEID JAARVERSLAG maart 2015

Transcriptie

1 BESTUURLIJKE ORGANISATIE SLAGKRACHTIGE OVERHEID JAARVERSLAG maart 2015 Parkstraat 45 bus 3609 B-3000 Leuven Prof. dr. Geert Bouckaert Promotor-coördinator Prof. dr. Annie Hondeghem Promotor KU Leuven Universiteitstraat 8 B-9000 Gent Prof. dr. Herwig Reynaert Promotor U.Gent herwig.reynaert@ugent.be Prinsstraat 13 B-2000 Antwerpen Prof. dr. Ria Janvier Prof. dr. Filip De Rynck Promotor U.Antwerpen ria.janvier@ua.ac.be Martelarenlaan 42 B-3500 Hasselt Prof. dr. Johan Ackaert Promotor UHasselt johan.ackaert@uhasselt.be

2 Steunpunt beleidsrelevant onderzoek BESTUURLIJKE ORGANISATIE - SLAGKRACHTIGE OVERHEID JAARVERSLAG 2014 Dit is het jaarverslag 2014 van het Steunpunt Beleidsrelevant onderzoek - Bestuurlijke Organisatie Slagkrachtige Overheid (SBOV III). De financiële rekeningen zijn opgenomen in een apart document. Inhoudstafel Summary 4 1 Consortium Samenstelling Structuur & taakverdeling 7 2 Visie, missie en doelstellingen van SBOV III Visie: een nieuwe rol voor de overheid in een veranderende omgeving Missie van het steunpunt Doelstellingen Structuur van het meerjarenprogramma 12 3 Werkpakketten A-onderzoekslijnen S1 Governance van transversaal en horizontaal beleid in de Vlaamse overheid - Governance of cross-cutting policies in agencified governments ( , KU Leuven) S2 Ex ante beleidsevaluatie voor een effectieve en efficiënte beleidsinstrumentenkeuze - Ex ante evaluation for an effective and efficient policy instrument choice ( , KU Leuven) S3 De democratische verankering van lokale netwerkverbanden - The democratic anchorage of local governance networks ( , U. Gent) S4 Beleidsvoering en besluitvorming op regionale schalen. Analyse van regionale arrangementen en regimes - Policy-making in regional settings. Analysing regional regimes ( , Universiteit Gent) S5 Hoe kunnen lokale besturen een impact hebben op de Europese besluitvorming? De Europeanisering van lokale besturen in Vlaanderen in een comparatief perspectief - How can local authorities have an impact on European politics? The Europeanization of local politics in Flanders in a comparative perspective ( , U. Gent) S6 Impact van EU economisch beleid op de Vlaamse overheid The impact of EU - Economic Policies on Flemish Governance ( , U. Antwerpen) P1 Implementatie van de Beleids- en BeheersCyclus in lokale besturen Implementation of the Policy and Management Cycle in local government ( , KU Leuven) P2 Optimalisering van management van interbestuurlijke informatieprocessen in Vlaanderen - Towards optimal chains of intergovernmental information management ( , KU Leuven) P3 Management van informatieprocessen in Vlaamse lokale besturen Management of organisation-wide information chains in Flemish local governments ( , Hogeschool Gent) P4 Regionale benchmarking van overheidsperformantie - Regional Benchmarking of Public Administration Performance ( , U. Antwerpen) 47 maart 2014 Inhoudstafel 2

3 3.11 C1 Flexicurity in de Vlaamse publieke sector - Flexicurity in the Flemish public sector ( , U. Antwerpen) C2 Talent management - Talent management ( , KU Leuven) C3 Bestuurlijk vertrouwen - Administrational trust ( , KU Leuven) 56 4 B-projecten B1 Lokale benchmarking ( , KU Leuven) B2 Vlaamse en lokale PPS: de functionaliteit van standaardisatie versus maatwerk voor de performantie van PPS-verbanden ( , U. Antwerpen) B7: Monitoring van de implementatie van het gemeentedecreet (2014 UHasselt) B11: Bestuurskrachtmonitoring (2014, KU Leuven) B12: Een beter inzicht in houding en gedrag van burgers als katalysator voor een meer performante overheid (2014, KU Leuven) B13: Impact en gebruik van de stadsmonitor (2014, U. Gent) 76 5 Management Interactie met de Vlaamse overheid Management binnen het consortium HRM-beleid Financieel beheer Organigram Logistieke en materiële inbreng Samenwerking met onderaannemers 82 6 Valorisatie 83 7 Transversale thema s 84 8 Samenwerking met andere steunpunten 84 Bijlage 1 Algemeen organigram SBOV III 85 Bijlage 2 Samenstelling klankbordgroepen 86 Bijlage 3 Publicaties maart 2014 Inhoudstafel 3

4 Summary The mission of SBOV III is to conduct fundamental and applied research with an academic purpose which is feeding into relevant policy problems and which contributes to solutions for policy formulation, implementation and evaluations of the Flemish administrations. Based on structural financing for stable 4 year research lines (A-lines) and yearly determined short term research projects (B-projects), SBOV III aims at researching and transferring its scientific research findings on current problem driven public administration and public policy issues and on governmental priorities in Flanders. It mirrors the current topics on the international research agendas as well as the priorities of the Flemish government. Hence, SBOV III will take up three important roles: act as a partner for the Flemish government and the Flemish administration within the context of the current public sector reforms at the Flemish level, the local levels, and their interactions in Flanders; have a societal leverage function through its activities for these reforms; and have an academic national and international leverage function for the field of public administration. How did SBOV III contribute to these roles in 2014? First of all, SBOV functions as a partner for the Flemish government and the Flemish administration was a year marked by elections. The SBOV s memorandum, published and disseminated at the end of 2013, stipulated 50 research based recommendations for the incoming government. Early in 2014 these recommendations were presented in the Flemish Parliament (18/2/2014). The different research projects implemented by SBOV are strongly linked with policy objectives documented in the Declarations of the present ( ) and preceding ( ) Flemish government and with the objectives put forward in Vlaanderen in Actie, the CAG Vision and Strategic Objectives, and the White Paper on Internal State Reform. SBOV s policy relevant research is structured around three pillars, and concerns both the central as well as the local government level: transparent and democratic structures (in short: structure); performant inter-governmental processes (in short: processes); and cultures, based on trust and responsibility (in short: culture). In 2014 the 13 long term A-line projects focused on gathering and analyzing empirical data by means of qualitative and quantitative methods. Articles, papers and reports were written on a broad variety of issues such as the governance of cross-cutting policies, local governance networks, Europeanisation of local politics, administrational trust, talent management, public private partnerships, the implementation of the policy and management cycle, and intergovernmental data collection, to name but a few examples. In many projects specific seminars and/or other events were organized aimed at disseminating (interim) research findings. Next to the A-lines, in 2014 two long term B-projects were run ( Local Benchmarking and Flemish and local PPPs ), as well as four short-term B-projects. The latter projects are Monitoring the implementation of the local government act (which was a follow-up of the 2013 study); Effects of local government act and administrative power ; Local governance performance monitoring and A better knowledge about attitude and behavior of citizens as a catalyst for a better performing government. Several international publications as well as policy relevant reports were written on the basis of the research. All reports and working papers are available free for download on the SBOV-website. In 2014 the website was improved so as to guarantee an easier access to the publications. The researchers plan and execute the research so that the results can be used to inform government policy. In the SBOV reports specific attention is being paid to formulating policy recommendations for policy makers. SBOV working papers, which are in English, are accompanied by an abstract in Dutch. Researchers provided specific policy recommendations at the request of the administration, but also presented their research at academic and non-academic fora. maart 2014 Summary 4

5 In order to maintain and increase the policy relevance of the research, SBOV collaborated closely with administrative and political actors in Flanders such as Administrative affairs ( Bestuurszaken ), Interiors ( Binnenlands Bestuur ), General Governmental Policy (DAR) and Cities Policies ( Stedenbeleid ). Other relevant platforms at the Flemish level were the College of Higher Civil Servants (CAG) where Flemish top administrators meet and the policy councils of the different policy domains. Several members of the academic staff have in addition been active as expert in the strategic advisory council for governmental affairs (VLABEST). Unfortunately, this council will be abolished in At the local government level, SBOV has frequent contacts with the Flemish Association for Cities and Municipalities (VVSG), the Flemish Association of City Managers (VFG), the Flemish Association of Provinces (VVP), the Flemish Association of Managers in Local Social Organizations (VVOS), and the Association of Local Financial Managers (VLO). In addition, we have close contact with many civil society organizations (Flemish Strategic Advisory Councils,Socio-Economic Council Flanders (SERV), civil service unions, etc). At the SBOV meetings and at internal seminars we invited representatives of Flemish and local government so that an exchange between academic perspectives and everyday policy practice is stimulated. Next to the formal platforms, many informal and bilateral contacts exist between researchers and practitioners. Researchers and officials frequently meet in the framework of expert meetings, seminars and conferences. At the level of the research projects there is also a close collaboration with relevant actors. Not only are there two meetings a year with members of the klankbordgroup (KBG) that provide for input and feedback on the research, promotors and researchers also closely monitor policy developments that can have an impact on their research projects. Secondly, SBOV III has a societal leverage function. It is clear that the position of the public sector, of government, and also of the State itself, has changed in the last decades. An initial consequence was the pressure for a performing public sector, and the New Public Management movement has been a champion in emphasising this focus. It also resulted in a major and fundamental question of what public sector we need for the future. Clarifying the debate, organising these discussions, contributing to designing new models is part of this SBOV III societal leverage. SBOV plays an important role in supporting governmental and administrative reform, by providing independent advice regarding the modernization of public policy and management, providing specialized advice concerning the use of certain management and policy instruments, developing monitoring systems, codes, etc. To this end SBOV has initiated a debate on The Future State of the State. In 2012 we organized several internal debates on current trends in public administration. An internal position paper was developed on the role of government from a public administration perspective. In 2013 this paper was discussed in the Flemish Organization for Management and Policy (VVBB) as a forum of interaction between public administrators and public administration academics. This paper provided the input for the speech Less government, different government, better government, more government of Prof. dr. Filip De Rynck, president of VVBB, at the award ceremony of the Public Manager of the Year 2014 on 15 January In 2014, we further explored the transversal theme transition management. What are the possibilities and/or limitations of this concept for stimulating large scale system changes in Flanders? Again we combined academic perspectives with practitioners perspectives. In 2012 and in 2013, several internal seminars were organized about the issue. And in 2013, a seminar was organized in collaboration with Steunpunt Trado: Government/governance in transitions?. The seminars constituted the basis for editing a special issue for Vlaams Tijdschrift voor overheidsmanagement (VTOM) entitled Overheid in transitie(s)? (Government in transition(s)?) in 2014, with contributions from seven Policy Research Centres for the Flemish Government. The special issue will be published in March maart 2014 Summary 5

6 Thirdly, SBOV III has an academic national and international leverage function for the field of public administration. Researchers and (co)promotors of SBOV III are strongly participating in a large number of international research networks or international organizations. The research teams involved in SBOV III are widely recognized at the European and international level. SBOV has strongly contributed to this international visibility. On 8 th July 2014, SBOV organised an international expert meeting attended by three renowned international scholars in public administration, Andrew Massey (University of Exeter); Sandra Van Thiel (Radboud University Nijmegen); and Helmut Wollmann (Humboldt Universität Berlin), and by all (co)promotors of SBOV. The overarching objective of this meeting was the ambition to learn from experiences with policy research centres, or equivalent research units, in public administration in other countries. Next, we requested the international scholars to share their critical perspective on the mission, position, internal and external functioning of SBOV III. Finally, we asked the experts feedback about the design, content and output of the SBOV III research projects. The experts were unanimous in recognizing the unique character of the Flemish Policy Support Centres programme in an international perspective. As for SBOV in particular, the meeting confirmed the core role of several research projects for current and future scientific debates in our research area. According to the experts, a central role of SBOV III is to support and provide input to the innovative ideas regarding reform in OECD countries, and to support, strengthen, make more solidly scientific and further internationalize the academic platform and its different expertises underpinning public sector reform. In 2014 researchers and promotors participated in international conferences such as EGPA, IRSPM, JCPA, NIG, ECPR, and TAD. In 2014 nine national books were published, 1 international book, 15 chapters in international books, 2 chapters in national books, 17 articles in peer reviewed international journals, 20 conference papers, 15 SBOV reports and 4 SBOV Working Papers. maart 2014 Summary 6

7 1 Consortium 1.1 Samenstelling Voor de realisatie van het Steunpunt voor Beleidsrelevant Onderzoek - Bestuurlijke Organisatie slagkrachtige overheid is een consortium gevormd door: - Katholieke Universiteit Leuven (Instituut voor de Overheid) dat tevens coördinator is, - Universiteit Antwerpen (Onderzoeksgroep Management en Bestuur), - Hogeschool Gent (Departement Handelswetenschappen en Bestuurskunde), - Universiteit Gent (Centrum voor Lokale Politiek, Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen), - Universiteit Hasselt (Faculteit Rechten, Centrum voor Overheid & Recht). In het jaarverslag wordt in verschillende overzichten nog verwezen naar de Hogeschool Gent als partner en promotor, niettegenstaande de integratie van HABE Hogeschool Gent in U Gent. We doen dit omwille van redenen van transparantie en om het overzicht te behouden ten aanzien van de planning. Steunpunt voor Beleidsrelevant Onderzoek - Bestuurlijke Organisatie slagkrachtige overheid (afgekort SBOV III) vormt een voortzetting van het Steunpunt voor Beleidsrelevant Onderzoek - Bestuurlijke Organisatie Vlaanderen (afgekort SBOV II) en het Steunpunt voor Beleidsrelevant Onderzoek - Bestuurlijke Organisatie Vlaanderen (afgekort SBOV I). 1.2 Structuur & taakverdeling In het meerjarenprogramma zijn 13 langetermijn (A-) onderzoekslijnen uitgeschreven, gegroepeerd in drie clusters: - transparante en democratische structuren (in het kort: structuur); - performante inter-governmentele processen (in het kort: processen); - organisatiecultuur, gebaseerd op vertrouwen en verantwoordelijkheid (in het kort: cultuur). Daarnaast worden ieder jaar 5,5 VTE toegekend aan B-projecten. Naast deze verticale onderzoekslijnen ontwikkelt SBOV III ook een horizontale onderzoekslijn onder de titel The future state of the state. De bedoeling van dit project is om een fundamentele bijdrage te leveren aan het debat over de toekomstige rol en positie van overheden in onze samenleving. Deze onderzoekslijn kan beschouwd worden als een horizontaal project dat de verschillende A-onderzoekslijnen en B-projecten overkoepelt. Ieder project wordt gecoördineerd door één onderzoeksinstelling. Aan deze coördinerende instelling wordt het personeelslid toegekend. Om onderlinge synergie te bevorderen is er per project eveneens een co-superviserende organisatie toegekend. In tabel 2 en 3 wordt aangegeven in welke onderzoekslijnen de leden van het consortium onderzoeksactiviteiten ontwikkelen. Deze verdeling sluit aan bij bestaande expertise die op deze domeinen tot nog toe ontwikkeld werd. maart Consortium 7

8 Tabel 1: Taakverdeling en samenwerkingspatronen over A-onderzoekslijnen (coop = cooperating of co-superviserende organisatie) Personeelsinzet (in VTE) KU Leuven U.Antwerpen U.Gent H.Gent UHasselt Totaal A-ONDERZOEKSLIJNEN Nr DIRECTE PERSONEELSINZET S Werkpakket STRUCTUUR S1 Governance van transversaal en horizontaal beleid in de Vlaamse overheid 1 1 S2 S3 S4 S5 Ex ante beleidsevaluatie voor een effectieve en efficiënte beleidsinstrumentenkeuze De democratische verankering van lokale netwerkverbanden Beleidsvoering en besluitvorming op regionale schalen. Analyse van regionale arrangementen en regimes Hoe kunnen lokale besturen een impact hebben op de Europese besluitvorming? De Europeanisering van lokale besturen in Vlaanderen in een comparatief perspectief S6 Impact van EU economisch beleid op de Vlaamse overheid 1 1 P Werkpakket PROCESSEN P1 P2 Implementatie van de Beleids- en BeheersCyclus in lokale besturen Optimalisering van management van interbestuurlijke informatieprocessen in Vlaanderen P3 Management van informatieprocessen in Vlaamse lokale besturen 1 1 P4 Regionale benchmarking van overheidsperformantie 1 1 C Werkpakket CULTUUR C1 Flexicurity in de Vlaamse publieke sector 1 1 C2 Talent management 1 1 C3 Bestuurlijk vertrouwen 1 1 Totaal A-onderzoekslijnen Tabel 2: Personeelsallocatie A-onderzoekslijnen maart Consortium 8

9 Tabel 3: Overzicht kortetermijnopdrachten B-PROJECTEN 2014 KU Leuven U.Antwerpen U.Gent H.Gent UHasselt Totaal Nr DIRECTE PERSONEELSINZET B-sporen B01 Lokale benchmarking ,75 B02 Vlaamse en lokale PPS: De functionaliteit van standaardisatie versus maatwerk voor de performantie van PPS-verbanden ,75 B-projecten 2014 B07 Monitoring van de implementatie van het gemeentedecreet ,00 B11 Bestuurskrachtmonitoring ,00 B12 Een beter inzicht in houding en gedrag van burgers als katalysator voor een meer performante overheid ,00 B13 Impact en gebruik van de stadsmonitor ,00 TOTAAL B-projecten ,75 0,75 1,00 1,00 1,00 5,50 maart Consortium 9

10 2 Visie, missie en doelstellingen van SBOV III 2.1 Visie: een nieuwe rol voor de overheid in een veranderende omgeving Tijdens de Public governance conferentie van de OESO in Venetië (november 2011) werden drie prioriteiten vooropgesteld door de lidstaten: het garanderen van dienstverlening in tijden van financiële en economische crisis; het garanderen van een efficiënte en effectieve dienstverlening; en het garanderen van een open en transparante publieke sector. Het is duidelijk dat de financiële en economische crisis een belangrijke impact heeft op de publieke sector. De overheid wordt plots minder gezien als deel van het probleem maar als kern van de oplossing, ook als redder van delen van de private sector. Tegelijkertijd zorgt de crisis voor een grote nood om de overheidstekorten terug te dringen, in de eerste plaats door overheidsuitgaven te reduceren. Een vraag die zich stelt is, in hoeverre een dergelijke nieuwe visie op de overheid - eerder een deel van de oplossing dan van het probleem - een lang leven beschoren is. In hoeverre wordt die overheid voldoende vertrouwd als aanbrenger van oplossingen? Het post NPM tijdperk geeft ons de kans om stil te staan bij enkele leerpunten. NPM was in de eerste plaats een Angelsaksisch verhaal, waarbij verschillende landen in verschillende mate aan de slag gingen met het NPM. Welke lessen kunnen we trekken uit ervaringen met overheidshervormingen? Een eerste les is dat agentschappen niet in alle situaties de beste keuze zijn, maar dat hun succes afhangt van een aantal voorwaarden. De verdere agentificatie van de publieke sector heeft bijgedragen aan het herdefiniëren van verantwoordelijkheid en het afleggen van verantwoording voor overheidsperformantie. Echter, nieuwe problemen hebben zich ontwikkeld, zoals de nood aan coördinatie van gespecialiseerde autonome entiteiten, en de integratie van horizontale en transversale beleidskwesties. Een tweede les is dat overheidsprestaties gemeten kunnen worden, dat monitoring kan en moet geïntegreerd worden in de drie cycli (beleid, financieel, contracten), en dat de informatie over overheidsprestaties kan gebruikt worden om de performantie te verhogen. Ook dit is echter voorwaardelijk aangezien het samenhangt met de capaciteit om prestaties te definiëren en meten. Bovendien moet een evenwicht gevonden worden tussen de kosten en de baten van prestatiemanagement, zeker wanneer prestatiemanagement bijdraagt aan nieuwe administratieve kosten met betrekking tot planning en rapportage. Zowel interne als externe audit in de publieke sector is een booming business. Een derde les is dat marktmechanismen in de overheid niet altijd hanteerbaar en functioneel zijn. Terwijl marktmechanismen de aandacht van de aanbodzijde (overheid) voor de vraagzijde (burger/klant) hebben gestimuleerd en de transparantie hielpen verhogen, bleken sommige quasimarkten niet de geschikte werkwijze en resulteerden ze in dysfunctionele contracten en inzet van de markt. Deze ervaringen met NPM in combinatie met de wereldwijde financiële en economische crisis kunnen resulteren in een andere soort overheidshervormingen en in een andere rol voor de publieke sector. Continentaal Europa, met inbegrip van Vlaanderen, heeft belangrijke overheidshervormingen geïnitieerd, maar behoudt ook haar identiteit als rechtsstaat. De volgende aspecten blijven belangrijke kenmerken van onze publieke sector: - Co-governance, met name met een verzuilde publieke dienstverlening; - Neo-Weberiaans systeem, waarbij performantie wordt gecombineerd met het belang van een zorgvuldige rechtsgang en het volgen van procedures; - Samenwerkingsverbanden waarbij strategische keuzes gemaakt moeten worden met private partijen en middenveldorganisaties; - De bijdrage van burgers voorbij de traditionele vormen van publieksconsultatie - Keuzes met betrekking tot beleid en dienstverlening waarbij beleidsbeëindiging en reductie moeten geïnitieerd worden, in een cultuur waar dit helemaal niet de traditie is - Transitiemanagement waarbij de hele samenleving betrokken is bij systeemverandering. maart Visie, missie en doelstellingen 10

11 Dit resulteert in een publieke sector die meer complex is omwille van systeemdifferentiatie; gekenmerkt is door meerdere bestuurslagen en door een multistakeholder karakter, waarbij de nood aan coördinatie groeit; en waarbij vertrouwen een kernrol speelt met het oog op samenwerking en coproductie. Dit resulteert in een ander type publieke sector (identiteit, actoren, rollen) die aandacht moet schenken aan en de capaciteit moet hebben om: - Problemen te ontdekken en analyseren zodat een aangepast beleid en dienstverlening kan ontwikkeld worden; - Risico s en urgenties in te schatten - Randvoorwaarden te definiëren met het oog op goede overheidsprestaties - Degelijke en duurzame (meta) governance te ontwikkelen - Om te gaan met een gebrek aan capaciteit en verlies van macht/invloed/controle; - Betrouwbaarheid te ontwikkelen; en - Om te gaan met hybriditeit (organisaties, beleid; politiek/administratie; publiek/privaat/middenveld) Om dit te realiseren is er behoefte aan een hervormingsprogramma met eigenaarschap vanwege de politiek, administratie, middenveld en private sector; waarbij capaciteit wordt bijeengebracht en synergiën gecreëerd worden; en waarbij de kloof tussen verwachtingen en capaciteit overbrugd kan worden. Het moderniseren van de samenleving impliceert een focus op zowel markt, politiek, middenveld en de publieke sector, op alle overheidsniveaus. Een dergelijke meerlagige en multi-actor focus benadrukt een centraal element in een duurzame en adequate administratie in de meest brede zin. Dit is ook duidelijk uit een recente OESO-review over Modernising Government, in de Lissabon doelstellingen, maar ook in vele VIA doorbraken, met inbegrip van de Slagkrachtige overheid. Een dergelijke visie over een nieuwe rol voor een andere publieke sector in een veranderende omgeving, heeft implicaties voor de structuur, de processen, en de cultuur van de overheid. Multilevel governance is vandaag een realiteit. Een nieuw evenwicht dient gezocht te worden tussen verschillende niveaus van de overheid, met het oog op een meer transparante en democratische overheid. Processen dienen gestroomlijnd en geoptimaliseerd te worden, zowel intra- als interbestuurlijk, met de ambitie om de overheidsprestaties te verbeteren. Nieuwe informatietechnologieën zijn hiervoor een belangrijke hefboom. Ten slotte, een cultuur van intraen interbestuurlijk vertrouwen is essentieel met het oog op goede prestaties. Ook vertrouwen in het talent van ambtenaren is van belang. De hier geschetste wetenschappelijke, administratieve en maatschappelijke ontwikkelingen hebben de ontwikkeling van het onderzoeksprogramma van SBOV III richting gegeven. 2.2 Missie van het steunpunt SBOV II heeft als missie om op basis van wetenschappelijk onderzoek (fundamenteel en toegepast) de beleidsvoorbereiding, -uitvoering en -evaluatie te ondersteunen van de voor het beleid relevante problemen. Het Steunpunt stelt zich als doel om, vanuit de structurele onderzoeksfinanciering voor A-onderzoekslijnen en korte termijn B-projecten, prioritaire beleids- en bestuurskwesties te onderzoeken en de onderzoeksbevindingen actief ter beschikking te stellen van de overheid. Het onderzoek past zowel binnen de huidige internationale onderzoeksagenda s als binnen de proiriteiten van de Vlaamse overheid zoals vastgelegd in sleuteldocumenten als Vlaanderen in Actie (Via) en Slagkrachtige Overheid, als het Witboek over de Interne Staatshervorming. SBOV III zal haar onderzoeksbevindingen gebruiken en delen met het oog op het bijdragen aan de oplossing van concrete problemen en het realiseren van beleidsprioriteiten. In dit kader beschikt SBOV III over een kritische massa van multidisciplinaire expertise. Wetenschappelijke data en kennis wordt toegankelijk gemaakt en overgedragen aan de Vlaamse overheid. SBOV III draagt ertoe bij dat internationaal gebenchmarkte wetenschappelijke kennis de politieke, administratieve en maart Visie, missie en doelstellingen 11

12 academische capaciteit kan ondersteunen met het oog op het aanpakken van de huidige bestuurlijke uitdagingen, het reduceren van kennisleemtes, en het veranderen van suboptimale praktijken. 2.3 Doelstellingen SBOV III stelt zich de volgende doelstellingen, vanuit een speciale aandacht ten aanzien van het ontwikkelen van een effectieve en slagkrachtige overheid: - fundamenteel, internationaal vergelijkend en toegepast wetenschappelijke onderzoek verrichten; - binnen deze context een speciale en prioritaire aandacht hebben voor de valorisatie van dit onderzoek ten aanzien van de Vlaamse overheid; - gespecialiseerd en onafhankelijk advies verstrekken, - wetenschappelijke ondersteuning verlenen voor de ontwikkeling van instrumenten met het oog op een effectieve en slagkrachtige publieke sector, met inbegrip van de interne staatshervorming; - haar kennisbasis en internationaal academisch netwerk alsook netwerk van ervaringsdeskundigen ontwikkelen en ter beschikking stellen van de Vlaamse overheid. 2.4 Structuur van het meerjarenprogramma De selectie voor het meerjarenprogramma is het resultaat van verschillende inputs. Ten eerste formuleerde de Vlaamse overheid een aantal prioritaire thema s. De oproep verwijst naar een groot aantal onderzoeksthema s die verbonden zijn met de huidige prioriteiten met betrekking tot overheidshervormingen (Regeerakkoord, Vlaanderen in Actie, sleutelprojecten CAG, Witboek interne staatshervorming, ). Ten tweede is er de internationale onderzoeksagenda met betrekking tot overheidsmanagement. Vanuit de Vlaamse ambitie om een van de topregio s van de wereld te worden, moeten ook onderzoekers de ambitie hebben om trendsetters te zijn in wetenschappelijk onderzoek. Om deze reden worden belangrijke internationale thema s van de bestuurskunde en beleidswetenschappen geïntegreerd in het meerjarenprogramma. Ten derde wensen we de expertise van SBOV II te bestendigen. In het evaluatierapport van SBOV II werd door de academische experten benadrukt dat lange termijn dataverzameling erg belangrijk is voor de volgende generatie steunpunten. Om deze reden wensen we de dataverzameling van enkele onderzoekslijnen te continueren met het oog op longitudinale analyse. Ten vierde wensen we de onderzoeksfondsen efficiënt en effectief te beheren. Onderzoek dat reeds elders wordt gefinancierd, zal niet opgenomen worden in SBOVIII. Deze verschillende elementen werden meegenomen bij de opmaak van het onderzoekprogramma. De lange termijn onderzoeksprojecten (A-lijnen) werden samengebracht in drie clusters: - Cluster 1: transparante en democratische structuur - Cluster 2: performante interbestuurlijke processen - Cluster 3: organisatiecultuur, gebaseerd op vertrouwen en verantwoordelijkheid Op deze manier wordt ook tegemoet gekomen aan de onderverdelingen in de oproep. Tevens wordt tegemoet gekomen aan andere bekommernissen, zoals aandacht voor verschillende overheidsniveaus en de huidige hervormingsprogramma s. maart Visie, missie en doelstellingen 12

13 3 Werkpakketten A-onderzoekslijnen Nr Title Dutch Title English Coordination S STRUCTUUR STRUCTURE S1 S2 Governance van transversaal en horizontaal beleid in de Vlaamse overheid Ex ante beleidsevaluatie voor een effectieve en efficiënte beleidsinstrumentenkeuze Governance of cross-cutting policies in agencified governments Ex ante evaluation for an effective and efficient policy instrument choice KUL KUL S3 De democratische verankering van lokale netwerkverbanden The democratic anchorage of local networks governance UG S4 Beleidsvoering en besluitvorming op regionale schalen. Analyse van regionale arrangementen en regimes Policy-making in regional settings. Analysing regional regimes HG S5 S6 Hoe kunnen lokale besturen een impact hebben op de Europese besluitvorming? De Europeanisering van lokale besturen in Vlaanderen in een comparatief perspectief Impact van EU economisch beleid op de Vlaamse overheid P PROCESSEN PROCESSES P1 P2 P3 P4 Implementatie van de Beleids- en BeheersCyclus in lokale besturen Optimalisering van management van interbestuurlijke informatieprocessen in Vlaanderen Management van informatieprocessen in Vlaamse lokale besturen Regionale benchmarking van overheidsperformantie How can local authorities have an impact on European politics? The Europeanization of local politics in Flanders in a comparative perspective Impact of EU -Economic Policies on Flemish Governance Implementation of the Policy and Management Cycle in local government Towards optimal chains of inter-governmental information management Management of organisation-wide information chains in Flemish local governments Regional Benchmarking of Public Administration Performance C CULTUUR CULTURE C1 Flexicurity in de Vlaamse publieke sector Flexicurity in the Flemish public sector UA C2 Talent management Talent management KUL C3 Bestuurlijk vertrouwen Administrational trust KUL UG UA KUL KUL HG UA Tabel 4: Overzicht A-onderzoekslijnen maart Werkpakketten - onderzoekslijnen 13

14 3.1 S1 Governance van transversaal en horizontaal beleid in de Vlaamse overheid - Governance of cross-cutting policies in agencified governments ( , KU Leuven) Doelstellingen & onderzoeksvragen Veel OESO-landen hebben sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw, onder de vlag van New Public Management (NPM) hun grote multifunctionele overheidsorganisaties opgesplitst in vele gespecialiseerde, semiautonome agentschappen. Deze specialisatie en verzelfstandiging leidde tot fragmentatie van de beleidsuitvoering en een grotere uitdaging voor overheden om horizontaal en transversaal beleid op een coherente en consistente manier uit te voeren. Daarnaast worden overheden steeds vaker geconfronteerd met een toenemende complexiteit van beleidsproblematieken en crisissen, die hun oorsprong vinden in maatschappelijke evoluties en globalisering (bijv. nieuwe EU-richtlijnen). Deze beleidsproblematieken en crisissen, of zogenaamde wicked issues, kunnen enkel worden aangepakt via een gecoördineerde actie over beleidsdomeinen heen, door een samenspel van departementen en agentschappen. Ook de Vlaamse overheid kent deze evolutie. In een context van verzelfstandiging en homogene beleidsdomeinen, wordt de Vlaamse overheid steeds vaker geconfronteerd met beleidsproblematieken die horizontaal en transversaal moeten worden aangepakt. In de literatuur ontbreekt een antwoord op hoe overheden (met een grote mate van verzelfstandiging) transversaal en horizontaal beleid coördineren en met welk resultaat. Er zijn weinig vergelijkende studies over de vraag hoe deze beleidskwesties worden vertaald in doelstellingen en acties op het niveau van individuele organisaties en hoe dit proces kan worden versterkt. Wat nodig is, zijn studies die de kenmerken van transversaal en horizontaal beleid combineren met de kenmerken van het coördinatie-arrangement, vanuit een vergelijkend perspectief. Op basis van binnenlands vergelijkend onderzoek, stelt dit onderzoeksproject de vraag naar de optimale vorm van coördinatie van horizontale en transversale beleids-problematieken: Welke coördinatie-mechanismen zijn effectief bij het aansturen van verschillende horizontale en transversale beleidsissues onder welke omstandigheden? Sub-vragen: 1. Wat verklaart het gebruik van de coördinatie-mechanismen voor specifieke horizontale en transversale thema's? 2. Worden horizontale en transversale thema's met verschillende kenmerken op verschillende manieren gecoördineerd en met welke resultaten? 3. Met welke mechanismen en met welke mate van succes worden horizontale en transversale thema's vertaald in doelstellingen en acties voor individuele overheidsorganisaties? 4. Hoe integreren organisaties horizontale en transversale thema's in hun eigen organisatorische planning? 5. Welke set van coördinatie-mechanismen is het meest geschikt voor welke typen horizontale en transversale thema's onder welke omstandigheden? Vanuit verschillende theoretische kaders (open systeem- en contingentietheorieën, alsook neoinstitutionele theorieën), een uitgebreide typologie van mogelijke coördinatie-mechanismen, en verschillende methodologieën van datagaring (mapping, survey, interviews en documentanalyse), zal het onderzoeksproject de coördinatie van de geselecteerde horizontale en transversale beleidsissues vergelijken in Vlaanderen, en deze trachten te verklaren. maart Werkpakketten - onderzoekslijnen 14

15 3.1.2 Methodologie De eerste fase, in 2012, bestond uit een meta-analyse van bestaande wetenschappelijke literatuur over coördinatie van horizontaal en transversaal beleid. Op basis van deze studie werd het conceptuele kader opgesteld. Er werd veel aandacht besteed aan de ontwikkeling van geschikte methoden voor de case studies. In het eerste luik van het project bestudeerden we hoe de horizontale en transversale beleidsissues worden gecoördineerd. We maakten een studie van Vlaanderen in Actie, op basis van bestaand materiaal en ook over wetsmatiging (en administratieve vereenvoudiging), de besparingen en Integrale Jeugdhulp. We maakten een analyse van documenten, en voerden interviews uit ter validatie, om het coördinatie arrangement van elk van de beleidsissues te bestuderen. We gebruikten drie verschillende technieken om de coördinatie van horizontale thema's te analyseren. Allereerst, brachten we via de comparative static mapping technique (zie Bouckaert, Peters en Verhoest 2010) de structuur en de gebruikte coördinatiemechanismen in kaart. Ten tweede, maakten we gebruik van een tijdlijn, waarmee de belangrijkste acties en veranderingen in de aansturing werden geschetst. Ten derde, gebruikten we dimensies van coördinatie om het coördinatie arrangement te kunnen classificeren. Deze fase werd opgestart in 2013 en afgerond in In het tweede luik bestuderen we hoe effectief het coördinatie arrangement is in het vertalen van deze thema's in doelstellingen, activiteiten en resultaten op het niveau van individuele overheidsorganisaties. Om dit te doen hebben we vragen over coördinatie, afstemming en uitvoering van transversaal en horizontaal beleid in de COBRA vragenlijst van 2013 geïntegreerd. Daarnaast bestuderen we de mate waarin departementen en agentschappen de horizontale doelstellingen in de organisatie opnemen, zowel in de formele documenten, als in de interne werking van de entiteit. Binnen elk van de organisaties (10 in totaal) voeren we een uitgebreid document-analyse uit en nemen we interviews af met sleutelfiguren. In 2014, hebben we de documenten-analyse uitgevoerd voor de drie beleidsissues binnen de 10 organisaties. In 2014 hebben we ook de interviewronde opgestart. In deze interviewronde maken we gebruik van Q - methodologie om verschillende percepties van de (leidend) ambtenaren over de coördinatie en de transversale beleidskwesties te bestuderen. Q - methodologie wordt gebruikt om standpunten van mensen systematisch bestuderen. Er wordt een reeks van uitspraken voorgelegd aan de respondenten, die vervolgens deze sorteren in een quasi-normale verdeling, op basis van voorkeur. Vervolgens wordt een factoranalyse gebruikt om de meningen statistisch te onderscheiden. Deze fase werd opgestart in 2014 en wordt afgerond in Fasering & werkplan Onderzoeksfasen WP 1. Literatuuronderzoek en meta-analyse van bestaand case study materiaal WP 2. COBRA-survey WP 3. Case-studies Vlaanderen WP 4. Synthese Onderzoeksrapporten maart Werkpakketten - onderzoekslijnen 15

16 3.1.4 Activiteiten 2014 Binnen het onderzoeksproject Coördinatie van transversaal en horizontaal beleid in de Vlaamse overheid hebben in 2014 de volgende activiteiten plaatsgevonden: - WP 2: - SBOV rapport gepubliceerd over coördinatie-arrangementen binnen de Vlaamse overheid (zie publicaties) - Paper geschreven over de interne vertaling van Vlaanderen in Actie (zie publicaties). SBOV working paper verschijnt in WP 3: o Geschikte methodologie ontwikkeld voor casestudies; mapping, document analyse, interview-vragenlijsten, coördinatie-dimensies en Q-sort. o Casestudie 1 besparingen afgerond, enkel de Q-sort nog uit te voeren binnen deze case. o Casestudie 2 (Integrale Jeugdhulp) & 3 (Administratieve vereenvoudiging) Documentenanalyse uitgevoerd, enkel de Q-sort nog uit te voeren binnen deze case. o In alle cases is de Q-sort opgestart o WP 4: Start gemaakt met de synthesenota wordt verwacht tegen zomer Valorisatie 2014 KLANKBORDGROEPEN: De klankbordgroep kwam bijeen op 17 december PUBLICATIES: - Molenveld Astrid & Verhoest Koen (2014). Coordinatie-arrangementen in internationaal perspectief: een blik vanuit de Vlaamse en buitenlandse overheidsorganisaties. Leuven: Steunpunt Bestuurlijke Organisatie Vlaanderen, 105p. - Molenveld Astrid, Boon Jan, Verhoest Koen (2014). De doorwerking en effecten van besparingsmaatregelen in de Vlaamse administratie: enkele eerste beschrijvende en vergelijkende inzichten. VTOM-Vlaams Tijdschrift voor Overheidsmanagement (2): pp (Artikel, gereviewed tijdschrift) - Molenveld Astrid, Verhoest Koen (2014). From cross-cutting goal to organizational actions. How do line departments and agencies translate the Flemish government-wide austerity measures within their own organisations, and how can this be explained? ECPR joint sessions, Universidad de Salamanca April 2014 (Paper internationaal congres, niet gepubliceerd in proceedings) - Molenveld Astrid, Verhoest Koen (2014). From cross-cutting goal to organizational actions. How do line departments and agencies translate the Flemish government-wide austerity measures within their own organisations, and how can this be explained? EGPA, Speyer April (Paper internationaal congres, niet gepubliceerd in proceedings) - Molenveld Astrid, Verhoest Koen & Wynen Jan (2014). Coordinating cross-cutting issues in a strongly agencified government: how do organizational determinants affect the internal translation of cross-cutting objectives by government agencies? 22p. EGPA, Speyer September 2014 (Paper internationaal congres, niet gepubliceerd in proceedings) - Molenveld Astrid., Verhoest Koen (2014). Coordination and organisational adaptation to deregulation goals. WIPCAD Conference "Contested Public Organizations: Knowledge, Coordination, Strategy". Potsdam, 4-6 December 2014 (Paper internationaal congres, niet gepubliceerd in proceedings) - Molenveld Astrid & Verhoest Koen (2014). A cross-cutting Program for Coherence: Flanders in Action pp In: Organizing for coordination in the public sector: practices and lessons from 12 European countries (Hoofdstuk boek, internationaal erkende wetenschappelijke uitgever) - Verhoest Koen, Voets Joris & Molenveld Astrid (2014). Coordinating Integrated Youth Care across Sectors pp In: Organizing for coordination in the public sector: practices and lessons from 12 European countries (Hoofdstuk boek, internationaal erkende wetenschappelijke uitgever) maart Werkpakketten - onderzoekslijnen 16

17 - Decaluwe Chiara, Verhoest Koen, Molenveld Astrid, Steen Trui (2014). Hervormingskoorts: de bestuurlijke organisatie van de Vlaamse administratie. VTOM-Vlaams Tijdschrift voor Overheidsmanagement 19(1): pp (Artikel, gereviewed tijdschrift) - Verhoest Koen, Molenveld Astrid & Willems, T (2014). Explaining Self-Perceived Accountability of Regulatory Agencies in Comparative Perspective: How do Formal Independence and De Facto Managerial Autonomy Interact? In: Bianculli, Andrea C., Xavier Fernández-i-Marín, Jacint Jordana (eds.) Accountability and Regulatory Governance (Hoofdstuk boek, internationaal erkende wetenschappelijke uitgever) VALORISATIE NATIONAAL: - 1 april 2014 Gast college in reeks: Lokale besturen op koers: Coördinatie, Leuven - 9 mei 2014 presentatie over coördinatie-arrangementen in de Vlaamse overheid aan de werkgroep horizontale plannen op initiatief van DAR en BZ, ism Jan Rommel, Vlaamse Overheid: Brussel - 3 juli 2014 brainstorm op initiatief van BZ over het nieuwe beheersinstrumentarium in de nieuwe regeerperiode, Vlaamse Overheid: Brussel - 14 juli 2014 advies indicatoren Vlaamse overheid en bijwonen van de werkgroep horizontale plannen, Vlaamse Overheid: Brussel - 2 september 2014 Presentatie aan afvaardiging van het Rekenhof (afdeling ambtenarenzaken) over de doorwerking en de effecten van de besparingen in de Vlaamse administratie, Antwerpen: Universiteit Antwerpen - 28 oktober 2014 advies inzake nieuw project Vlaamse Landmaatschappij: samenwerking, coördinatie en vertrouwen binnen de overheid, Vlaamse Overheid: Brussel VALORISATIE INTERNATIONAAL: - 14 april: paper presentatie ECPR Joint Sessions aan de Universidad Salamanca, Salamanca - Spanje - 7 mei: paper presentatie Tallinn University of Technology - Ragnar Nurkse School of Innovation and Governance, Tallinn Estland - 9 september: Paper presentatie - EGPA Governance van besparingen, Speyer - Duitsland - 11 september: Paper presentatie - EGPA Interne vertaling van Vlaanderen in Actie, Speyer - Duitsland - 5 december: Paper presentatie - wetsmatiging - WIPCAD conferentie Potsdam, Duitsland Onderzoeksteam Coördinatie: KU Leuven Promotor: prof. dr. Koen Verhoest (Universiteit Antwerpen) Copromotor: prof. dr. Trui Steen (KU Leuven) Onderzoeker: Astrid Molenveld, 1 VTE ( ) maart Werkpakketten - onderzoekslijnen 17

18 3.2 S2 Ex ante beleidsevaluatie voor een effectieve en efficiënte beleidsinstrumentenkeuze - Ex ante evaluation for an effective and efficient policy instrument choice ( , KU Leuven) Doelstellingen & onderzoeksvragen Dit onderzoeksproject onderzoekt methoden van ex ante evaluatie ter ondersteuning van de beleidsinstrumentenkeuze binnen de Vlaamse overheid. De overheid heeft een heel arsenaal aan beleidsinstrumenten ter beschikking. Veelgebruikte instrumenten zijn bijvoorbeeld subsidies, vergunningen en erkenningen, regelgeving met verboden en geboden, en informatiecampagnes. Elk van de beleidsinstrumenten waarover de overheid beschikt heeft voor- en nadelen, waardoor het belangrijk is deze ten opzichte van elkaar af te wegen. Dit kan gebeuren via een proces van ex ante beleidsevaluatie. In de bestaande beleidspraktijk worden er verschillende vormen van ex ante evaluatie toegepast. Deze kunnen enerzijds formeel ingebed zijn in het besluitvormingsproces (zoals de RIA waarvan reeds evaluaties bestaan en bijsturingen in het systeem werden voorzien), of anderzijds op meer informele wijze verlopen. Ze maken dan deel uit van vaste of ad hoc werkprocessen. Daarnaast zijn er ook recente evoluties in het Vlaamse besluitvormingsproces, zoals het toenemend gebruik van conceptnota s, en groen- en witboeken waarin keuzes voor beleidsinstrumenten kunnen worden teruggevonden. Deze verschillende vormen van ex ante beleidsevaluatie staan in functie van, en ondersteunen dus de beleidsinstrumentenkeuze door beleidsmakers. Een efficiënte en effectieve keuze van beleidsinstrumenten staat evenwel onder druk vanuit verschillende hoeken. Zo worden beleidsmakers geconfronteerd met steeds complexer wordende en in kaart te brengen beleidsproblemen, worden langetermijneffecten en de financiële impact van keuzes vaak onvoldoende bekeken, of bestaat de kans op een gebrek aan maatschappelijk steun wat kan leiden tot falende implementatie. Daarnaast kan er sprake zijn van onvoldoende coördinatie over beleidsdomeinen heen of tussen beleidskeuzes onderling, of kan er een sturende of beperkende invloed zijn vanuit supranationale beleidsniveaus voor de keuzes die dienen te worden gemaakt. Tot slot bestaat de kans dat politiek-strategische overwegingen domineren op rationele argumenten in de beleidsinstrumentenkeuze. Om Vlaanderen te doen excelleren als topregio in het Europese peloton, zoals de Vlaamse regering voorziet in het strategische kader Vlaanderen in Actie en in haar Regeerakkoord, kan de beleidsinstrumentenkeuze dus verder worden geoptimaliseerd. De doelstelling van dit onderzoeksproject is tweeledig: de rol van ex ante evaluaties bij de beleidsinstrumentenkeuze in kaart brengen (fundamenteel), en aandachtspunten, belemmeringen en opportuniteiten naar voren schuiven in de beleidsinstrumentenkeuze zelf (praktijkgericht). De onderzoeksvragen richten zich op volgende aspecten: - Om de rol van ex ante evaluaties in functie van de beleidsinstrumentenkeuze in kaart te brengen, worden de verschillende methoden die worden gehanteerd onderzocht, alsook de processen die hier worden doorlopen en de inhoudelijke aandachtspunten tijdens die processen (draagvlak, financiële impact, coördinatie met andere beleidsdomeinen en bestaande instrumenten, Europese dimensie, politieke invloed, ). - Wat de beleidsinstrumenten die de overheid ter beschikking heeft betreft, hebben de richtinggevende onderzoeksvragen betrekking op de types van instrumenten, hun karakteristieken, evenals hun voor- en nadelen. Er wordt ook onderzocht welke alternatieve instrumenten er voor een specifiek instrument bestaan, en welke alternatieven er binnen een groep van instrumenten bestaan. maart Werkpakketten - onderzoekslijnen 18

19 3.2.2 Methodologie Verschillende methoden worden gecombineerd om relevante data voor het project te verzamelen. Het project is hiertoe opgebouwd uit verschillende fasen. Fase 1 beslaat drie exploratieve stappen, gelinkt aan theoretische en praktijkinzichten. - Een literatuuranalyse moet meer inzicht geven in de praktijk van ex ante evaluatie en in de karakteristieken van beleidsinstrumenten. Dit laat toe het theoretische kader verder te verfijnen en het opzet van het onderzoek verder te focussen. - Formele en informele vormen van ex ante evaluatie worden bekeken binnen de Vlaamse overheid. - Een mapping van verschillende beleidsinstrumenten wordt ontwikkeld. De voor- en nadelen worden hierin opgesomd. Aandacht gaat naar reeds aanwezige kennis hieromtrent en het overzichtelijk weergeven hiervan met het oog op de praktijk. Fase 2 zet de stap naar een omvattende analyse van case studies. - In overleg met de klankbordgroep worden de cases in het onderzoek bepaald. Verschillende factoren worden hiervoor tegen elkaar afgewogen, zoals het beleidsdomein, de Europese dimensie van het beleid, de karakteristieken van mogelijke instrumenten, - Een documentenanalyse, interview en/of focusgroepen worden gebruikt om data te verzamelen. - Een set van mogelijkheden en beperkingen wordt geïdentificeerd in het licht van een efficiënte en effectieve beleidsinstrumentenkeuze. Fase 3 bouwt verder op de vorige fases. - Een vragenlijst moet tussentijdse bevindingen uit de case studies verder onderzoeken en testen. Op deze wijze moet een overzichtelijk beeld kunnen ontstaan van de vormen van ex ante evaluatie in functie van de beleidsinstrumentenkeuze. - Beleidsaanbevelingen worden geformuleerd. Deze hebben betrekking op de kwaliteit van de ex ante evaluatie uitgevoerd in functie van de beleidsinstrumentenkeuze, de beleidscontext en het gebruik en toepasbaarheid van verschillende soorten beleidsinstrumenten Fasering & werkplan Onderzoeksfase Fase 1 - Literatuuronderzoek - Mapping ex ante evaluaties - Overzicht instrumenten - Rapportering Fase 2 Case studies - Selectie - Analyse - Mogelijkheden/beperkingen - Rapportering Fase 3 - Survey - Aanbevelingen - Rapportering maart Werkpakketten - onderzoekslijnen 19

20 3.2.4 Activiteiten 2014 Zestien besluiten of decreten uit telkens vier beleidsdomeinen werden geselecteerd voor het onderzoek op basis van documentenanalyse. De beleidsdomeinen die onder de loep genomen worden in het onderzoek zijn WSE, WVG, RWO en LNE. Voor de selectie van de cases werd telkens afstemming gezocht met contactpersonen binnen de betrokken beleidsdomeinen. De cases die werden geselecteerd kennen hierdoor een voldoende hoge beschikbaarheid van informatie. Daarnaast werd in de selectie van cases ook gestreefd naar voldoende variatie in de soorten beleidsinstrumenten die aan bod komen. Het onderzoek betreft dus beleidsinstrumenten gebaseerd op geld (bv. subsidies), op autoriteit (bv. erkenning en regelgeving), of informatie (bv. informatiecampagnes) als op organisatie (bv. overheidsdiensten). Om de totale onderzoeklast beheersbaar te houden, werd gekozen om per beleidsdomein één grote case te onderzoeken naast drie kleinere cases. In totaal werden er hiervoor reeds 20 interviews afgenomen in de tweede helft van De interviews werden afgenomen bij kabinetsleden, ambtenaren uit de administratie en stakeholders die betrokken waren bij de totstandkoming van de verschillende geselecteerde beleidsinitiatieven. De analyse van de cases binnen de beleidsdomeinen WSE en RWO werd vroeger aangevat dan deze binnen de domeinen LNE en WVG. Bijgevolg is de dataverzameling in die eerste twee beleidsdomeinen reeds verder gevorderd Valorisatie 2014 KLANKBORDGROEPEN: De klankbordgroep kwam bijeen op Er werd een drafrapport omtrent de literatuurstudie rond beleidsinstrumenten besproken. Ook werden de resultaten van de pilootcase weergegeven evenals een eerste verkennende analyse gepresenteerd van survey-resultaten over het gebruik van beleidsanalytische technieken bij de Vlaamse overheid. PUBLICATIES: - Fobé Ellen & Brans Marleen & Wayenberg Ellen (2014). Beleidsinstrumenten: theoretische perspectieven en keuzemodellen. 105p. (Interne rapporten) VALORISATIE NATIONAAL: - Vanuit het departement Ruimte werd een formele vraag gesteld voor de organisatie van een vorming betreffende theoretische perspectieven op beleidsinstrumenten. Het overleg en de afstemming hierover vonden eind 2014 plaats. De concrete vorming zal in maart 2015 worden gegeven door een lid van het onderzoeksteam. - Vanuit het departement WSE kwam een informele vraag om advies gesteld aan een lid van het onderzoeksteam betreffende het typeren van beleidsinstrumenten op basis van de typologie van Hood. VALORISATIE INTERNATIONAAL: - De resultaten van de survey betreffende beleidsanalytische technieken werden eind juli gepresenteerd op het internationale congres van de International Political Science Association (IPSA) in Montréal, Canada. maart Werkpakketten - onderzoekslijnen 20