de vogel en het landschap
|
|
- Femke Molenaar
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 reportage Martin Hierck de vogel en het landschap Het gaat opeens hard voor natuurfotograaf Martin Hierck. Dit jaar verschijnen twee boeken waar zijn naam op prijkt: een boek met foto's van vogels in Oeganda en een boek over het fotograferen van vogels in de Nederlandse tuin. CHIP FOTO-VIDEO digitaal zocht hem op en sprak hem in zijn eigen tuin. "Zelfs hier, hemelsbreed vier- à vijfhonderd meter van het Centraal Station van Utrecht verwijderd, zijn allerhande vogels te vinden, zoals de pimpelmees en de grote bonte specht." Maar zijn vogel- en natuurfotografie beoefent Martin verder van huis. "Ik geloof ook niet dat mijn vriendin er erg blij van wordt als ik het schuurtje groen zou schilderen om een mooie natuurlijke achtergrond te krijgen." Door Joeri Folman Foto's: Martin Hierck Baardmannetje. Oostvaardersplassen. CHIP Foto-Video digitaal 33
3 reportage Martin Hierck Kleine mantelmeeuwen. texel.» Voor mij hoeft op een natuurfoto niet iets zeldzaams te staan. Dat interesseert mij niet. Het moet mooi zijn «Voor Martin Hierck (1971) liggen hobby en werk dicht bij elkaar. Tijdens werkuren, vijf dagen per week, regelt hij de inkoop en verkoop van de winkel van de Nederlandse Vogelbescherming in Zeist. Een aanzienlijk deel van die tijd geeft hij vogelliefhebbers die de winkel bezoeken advies over hoe ze hun geliefde dieren het beste kunnen observeren en fotograferen. In zijn vrije tijd is hij zelf met natuurfotografie bezig en trekt hij, als het maar even kan, het veld in om foto's te maken van vogels en landschappen. Een mooie kruisbestuiving: "Ik heb door mijn werk natuurlijk een gigantische kennisbank over vogels binnen handbereik. En je komt andere vogelaars en fotografen tegen", legt hij uit. Het werk heeft hem geholpen bij het ontwikkelen van zijn eigen fotografie. Omgekeerd helpt hij vanuit zijn expertise mensen die beginnen met het fotograferen van vogels. Dat doet hij niet alleen in de winkel, maar ook op papier: eerder dit jaar kwam van zijn hand het boek 'Tuinvogels voor de lens' (uitgeverij Tirion) uit. Naast een opsomming van de meest voorkomende tuinvogels met hun gedragskenmerken en favoriete voedsel, geeft hij in dit boek allerhande tips voor het vastleggen van de dieren. Een van de technieken die hij uitlegt, is digiscoping: het vastkoppelen van je compactcamera aan een telescoop. Een gemakkelijke manier om de tuinbezoekers van een afstandje te fotograferen. Maar in het laatste hoofdstuk raadt Martin "voor wie verder wil" toch echt een spiegelreflexcamera aan. "Voor gevorderde natuurfotografen is het boek veel te simpel", vertelt hij ons. Vogelende fotograaf of fotograferende vogelaar Als het interview met Martin plaatsvindt, staat het weekend voor de deur. Normaliter staat Martin de hele zaterdag in de winkel, maar dit weekend neemt hij vrij voor een dagje fotograferen op Texel. Hij verheugt zich: "Het maakt niet uit of je nou goed of slecht weer hebt, Texel is altijd geweldig. In elk jaargetijde is het goed. Zowel voor landschappen als voor vogels en voor prachtige luchten. Ze zeggen dat er in de nacht van vrijdag op zaterdag misschien wel mistbanken ontstaan. Yes, dat zou mooi zijn, laaghangende mist. Prachtig, fantastisch!" Drieteenstrandloper. Zuidpier, IJmuiden. 34 CHIP Foto-Video digitaal
4 Hoewel Martin de meeste bekendheid geniet als fotograaf van vogels, overstijgt zijn oeuvre deze tak van sport aanzienlijk. Hij beschouwt zichzelf liever als natuur- en reisfotograaf. En wat de vogels betreft wijst hij ons op een belangrijk onderscheid: "Je hebt vogelende fotografen en je hebt fotograferende vogelaars. Ik ben meer van de eerste categorie." De andere categorie, de fotograferende vogelaar, is het vooral te doen om het verzamelen: hij wil foto's van zoveel mogelijk vogelsoorten, liefst natuurlijk zo zeldzaam mogelijk. Zo is Martin ook begonnen. "Als ik vroeger bijvoorbeeld een grutto op een paaltje zag staan, dacht ik maar aan één ding: nog iets dichterbij komen, nog iets dichterbij, nog iets dichterbij tot ik hem beeldvullend had, dan deed ik 'klik klik klik' en reed ik door." Het ging er daarbij vooral om dat het kopje van de vogel scherp op de foto stond. De omgeving deed er niet zo toe. Typisch voor de fotograferende vogelaar is ook dat hij fanatiek allerhande websites bijhoudt waarop door medevogelaars vogelwaarnemingen worden gepubliceerd, zoals en Zeker bij de huidige populariteit van natuurfotografie kan het tegenwoordig gemakkelijk voorkomen dat er tientallen fotografen afkomen op de locatie waar een zeldzame vogel gespot is. Zo'n massagebeuren is niets voor Martin. Het omgekeerde doet hij wel: voordat hij afreist naar Texel gaat hij nog wel even op internet kijken of er de afgelopen dagen interessante waarnemingen op het eiland gedaan zijn. "Als ik toch op Texel ben en er zit een sneeuwuil, en die is te fotograferen, dan doe ik dat. Maar ik ga niet stad en land af om een vogel te bekijken." De manier waarop Martin vogels fotografeert, is in de loop der jaren veranderd: in plaats van meteen zo vaak mogelijk af te drukken wanneer zich een vogel aandient, besteedt hij liever eerst aandacht aan het licht en de compositie. Het gaat hem niet om de vogel, maar om een mooie foto. "Ik heb liever een fantastische foto met eventueel tegenlicht en de mooie, open vleugels van een huismus dan dat het een leuke, goede foto is van een aparte soort." Juist voor bijzondere foto's is het volgens Martin van essentieel belang dat je heel goed het gedrag van de vogels bestudeert: "Je moet weten wat een vogel doet, weten wanneer een vogel waar voorkomt, hoe hij vliegt, hoe hij landt, wat hij wel en niet eet, of hij schuw is. Dus je moet heel veel het veld in alvorens je gaat fotograferen." Jan-van-Gent. Helgoland. Stenen in de branding. Rincon de la Victoria, Spanje.
5 reportage Martin Hierck Sporenkievit. Queen Elizabeth National park, Oeganda. Licht op licht. Reykjavik, IJsland. Less is more Landschappen spelen inmiddels een grote rol in Martins fotografie. "Een vogel in zijn landschap maak ik tegenwoordig misschien nog wel liever dan dezelfde vogel beeldvullend". Een vogel in zijn landschap, of helemaal geen vogel, maar een landschap pur sang. Het landschap herleid tot zijn essentie: "Het hele principe van 'less is more' vind ik ook mooi", vertelt Martin. De omgeving teruggebracht tot een lijnenspel. "Een heuvel, waar zo'n lijn inkomt van een geel koolzaadveld, dat is eigenlijk alleen geel, groen en een blauwe lucht." Hoe dan ook, wanneer er een vogel in beeld is, komt er voor Martin een spanning bij kijken die het fotograferen van een 'vederloos' landschap niet zo sterk biedt. Het is de spanning van het jagen. Dat blijkt wel uit de gedreven manier waarop hij ons telkens weer vertelt over het benaderen van zijn onderwerp: "De meeste vogels zijn niet schuw jegens een auto, dus vanuit de auto kun je vaak heel goede foto's maken. De vraag is dan, blijft hij zitten? Dan heb je net een» Een vogel in zijn landschap maak ik tegenwoordig misschien nog wel liever dan dezelfde vogel beeldvullend «mooie grutto op een paal en heb je de compositie, dan ga je scherpstellen en trek je je camera een beetje mee, de belichting staat goed en dan draait hij net zijn kop om o doe nou, doe nou, dan draait hij zijn kop om, maar dan heeft hij net een vliesje voor zijn ogen. Het is altijd wat, je kunt het nooit sturen." Lokken met een ipod? Het is voor Martin de sport om een vogel te vangen in een perfect beeld. Als zodanig moet de foto jacht ook sportief blijven. Niet alleen geeft hij op zijn website ( duidelijk aan dat al zijn foto's 'wildlife' zijn en dus geen enkele foto is genomen van een dier in gevangenschap, hij houdt ook niet van de streken die sommige natuurfotografen uithalen om maar een vogel voor de lens te krijgen, zonder hierbij rekening te houden met de natuur of met het welzijn van het dier. Zoals het rücksichtslos lokken van vogels met een ipod. Op Lesbos, een populair eiland voor vogelliefhebbers, maakte Martin dat mee. Hij bevond zich op de plaats waar een zeldzame vogel gespot was. Er arriveerden een paar andere natuurfotografen, die Martin vroegen om wat voor vogel het ging. "De Rüppells grasmus", lichtte hij hen in. Onmiddellijk haalden ze een ipod te voorschijn en speelden het geluid van de Rüppells grasmus af. Met succes, want het vogeltje kwam al snel te voorschijn. Meteen werd er grif afgedrukt, 36 CHIP Foto-Video digitaal
6 en klaar waren de fotografen om zich naar de volgende spotplaats te haasten. Dit speelde zich af in een broedgebied en tijdens het broedseizoen, en dat vindt Martin absoluut niet kunnen. "Je verstoort die vogels. Ze zitten in hun eigen biotoop en horen dan opeens een andere vogel, een soortgenoot. Ze worden dan agressief of raken in de stress." Het ligt genuanceerd, want het lokken met vogelgeluiden hoeft volgens de fotograaf geen probleem te zijn, zolang je het buiten de broedtijd en buiten het broedgebied doet. En als je het bijvoorbeeld voor onderzoeksdoeleinden doet. Het is een methode waar hij zelf ook af en toe gebruik van heeft gemaakt, toen hij in april van dit jaar (buiten het broedseizoen) samen met collega en medefotograaf Luc Hoogenstein voor de Oegandese natuurbescherming binnen twee weken 250 vogelsoorten op de foto moest zetten. Dit was een buitenkans voor Martin: de directeur van Nature Uganda liep rond met vergevorderde plannen voor een boek over birdwatching in zijn land, maar was nog op zoek naar goede fotografen. Met het boek wil Nature Uganda vogeltoeristen naar Oeganda trekken. Martin: "Het is een van de meest vogelrijke landen ter wereld, maar er komen niet zo heel veel toeristen, deels omdat het nog een slechte naam heeft van vroeger, deels omdat het alleen bekend staat om zijn gorilla s." (zie ook de reisreportage over Oeganda in CHIP FOTO-VIDEO digitaal 04/2009). De partijen kwamen tot een akkoord en Martin en Luc Hoogenstein namen het vliegtuig naar Afrika. 'Birdwatching in Uganda' komt in november uit. Het boek beschrijft een route van ruim vijfentwintig dagen langs interessante vogellocaties in het midden en zuidwesten van Oeganda, met een opsomming en weergave van de meest aansprekende soorten. Hiervoor werden de twee fotografen twee weken lang samen met de beste vogelgids van het land door de indrukwekkende natuur van het Oost-Afrikaanse land geleid. Martin heeft van de gelegenheid gebruik gemaakt en ook mooie foto's gemaakt van het grote wild dat je daar overal tegen kunt komen. Het was een buitenkans, zoals gezegd. Hoewel? "Hoe vaak word je als niet-professionele fotograaf door een organisatie gevraagd om naar Afrika te komen om mee te werken aan een boek? Dat gebeurt je misschien nooit meer." zegt Martin. "Hoewel, er ligt misschien een tweede Oegandareis in het verschiet. We hebben nu midden en zuidwest gedaan, en als dit boek een succes wordt, wil Nature Uganda noord en noordoost ook nog doen." We zullen nog veel van Martin zien. Bonte IJsvogel in de regen, Lake Mburo, Oeganda. "Een vogel in de stromende regen, met een kletsnat verenpak, dat worden vaak heel mooie foto's." Nijlpaarden. Lake Mburo, Oeganda. Werken op de zoutpannen. Queen Elizabeth National park, Oeganda. CHIP Foto-Video digitaal 37
PORTFOLIO4Martin Hierck
PORTFOLIO4Martin Hierck 92 photo digitaal Eerst de natuur, dan de foto Na een carrière in de commerciële sector besloot Martin Hierck zijn hart te volgen: nu staat zijn leven in het teken van natuur en
Nadere informatieLisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten!
2 portfolio Lisa Van Damme Lisa Van Damme begon, geïnspireerd door sociaal geëngageerde fotografen, op 17-jarige leeftijd aan een studie fotografie. Voor haar is fotografie meer dan een doel; het is eerst
Nadere informatieSpot diesperweruil met je Swarovski kijker
Spot diesperweruil met je Swarovski kijker Rob Gordijn (28) is een fanatieke vogelaar, op zijn lijst staan al 3.100 soorten. Vogels zijn niet aaibaar, het is liefde op afstand. Maar het geeft een enorme
Nadere informatieKarin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.
Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als
Nadere informatieWAT DOE IK MIS? BETERE FOTO S MAKEN
BETERE FOTO S MAKEN WAT DOE IK MIS? Nog niet zo lang geleden was het belangrijkste antwoord: je houdt je vinger voor de lens. Dat heb ik intussen afgeleerd, maar echt goed kan je mijn foto s nog altijd
Nadere informatieWonderful world. Bart Loomans
de fotograaf portfolio Bart Loomans Wonderful world Afrika heeft een bijzondere aantrekkingskracht op Bart Loomans. Samen met zijn vriendin en gewapend met een camera trok hij een aantal maanden dwars
Nadere informatieLezingen Han Bouwmeester Natuurfotografie
Lezingen Han Bouwmeester Natuurfotografie Het delen van mijn belevenissen met belangstellenden is een van mijn grootste uitdagingen binnen de natuurfotografie. In mijn filmtijd maakte ik al een aantal
Nadere informatiethema sport Sportfotografie Hoe doe
thema sport Sportfotografie Hoe doe 1 Sportfotografie is een vorm van fotografie die niet door zo heel veel amateurfotografen wordt beoefend. En dat is jammer, want het is erg leuk om te doen. Heeft u
Nadere informatieVoorbereiding post 5. Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 4-5-6-7-8
Voorbereiding post 5 Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 4-5-6-7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Iedere vogel zijn eigen plekje, voor groep 4 t/m 8. Inhoud:
Nadere informatieHier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw.
Hier zien jullie alweer de een uitgave van ons jeugdblad. Nieuwsgierig wat de Oele nu weer heeft te vertellen. Lees maar gauw. De Specht Er zijn verschillende soorten spechten: de groene, de zwarte en
Nadere informatieFOTO- OPDRACHT 3. NatGeoFoto
NatGeoFoto GEZICHTEN VAN DE WERELD FOTO- OPDRACHT 3 GEZICHTEN VAN DE WERELD In de tijdschriften van National Geographic verschijnen talloze portretten, van zowel mens als dier. Toch is portretfotografie
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Digitale camera Voorwoord Ik doe mijn werkstuk over de digitale camera, omdat mij dat wel interessant lijkt. Verder leek het mij een onderwerp wat niemand zou kiezen en waar de meeste kinderen niet veel
Nadere informatieTips voor betere foto's
Tips voor betere foto's Henk Hoedemaekers December 2006 Wanneer je alles net zo fotografeert als je in het voorbijgaan ziet, krijg je zelden interessante foto's. Door met de volgende tips rekening te houden,
Nadere informatieTekst lezen en verwijswoorden begrijpen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en verwijswoorden begrijpen In veel zinnen in de tekst staan verwijswoorden. Een verwijswoord verwijst naar een ander woord. Bijvoorbeeld: hij, hem, zij, het, die, hun, daar,
Nadere informatie16 Tips voor betere vakantiefoto's
16 Tips voor betere vakantiefoto's Het lukt je niet om dat ene moment goed vast te leggen, je krijgt de sfeer niet te pakken. De foto's zijn niet scherp of flets, je kind staat steeds met de ogen dicht
Nadere informatieGLOBAL: workshop webdesign
Dit werkblad is van: klas: GLOBAL: workshop webdesign Ontwerp en maak je eigen website met zelfgemaakte foto s, teksten, links en buttons! Geen onderwerp zo gek, of er is wel een website over gemaakt:
Nadere informatieBeginnerstips om roofvogels te fotograferen - de wereld van roofvogelfotografie
Beginnerstips om roofvogels te fotograferen - de wereld van roofvogelfotografie Patrick de Graaf 27 september 2016, 13:00 Natuurfotograaf Patrick de Graaf heeft een uitgebreid to-do-lijstje met roofvogels
Nadere informatieHallo iedereen! 2D vs 3D vs diepte
Hallo iedereen! In deze blog zou ik graag een licht werpen op twee uitdagingen van landschapsfotografie, namelijk diepte en grootsheid. Landschapsfotografie lijkt wellicht een makkelijke bezigheid; het
Nadere informatieANDY LUBERTI NATUURFOTOGRAFIE NATUURFOTOGRAFIE ANDY LUBERTI NATUUR. Andy Luberti BELEVING. sfeer
NATUUR Andy Luberti BELEVING & sfeer Al zijn hele werkzame leven is Andy Luberti bezig met beeld. En in de periode daarvoor werd hij gegrepen door de fotografie vanaf het moment dat hij als 12-jarige een
Nadere informatieAan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt
Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief
Nadere informatieSpel: Wat heb ik geleerd dit jaar?
Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Inleiding Traditioneel staat de decembermaand in het teken van jaaroverzichten en top 100 of top 2000 lijstjes. Allemaal bedoeld om terug te kijken op het afgelopen jaar.
Nadere informatieBreng diepte in je foto
Gewoon 10 tips Fotograferen is het vertalen van wat je ziet naar een afbeelding. Je kunt gewoon richten en klikken maar je kunt er ook net iets verder over nadenken. Foto's worden dan al een heel stuk
Nadere informatieLesbrief/informatie. Cultuurmenu projecten audiovisueel groep 1-5
Lesbrief/informatie Cultuurmenu projecten audiovisueel groep 1-5 Organisatie Cultuurmenu: Cultuurwijzer Nieuwstraat 379 7311 BR Apeldoorn 055-5213967 www.cultuurwijzerapeldoorn.nl De projecten zijn ontwikkeld
Nadere informatieKlein Kontakt. Jarigen. in april zijn:
A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over
Nadere informatiePORTFOLIO Alex Mustard
PORTFOLIO Alex Mustard Deze zeeleeuw in Australië vroeg zich af wie Alex Mustard is en kwam nieuwsgierig overzwemmen. Alex zorgde ervoor dat de zon precies achter de zeeleeuw zat. De foto is van onderen
Nadere informatieWerkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd
Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave
Nadere informatieWerkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Dimanida Kemkievelden Groep 7abcd
Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Dimanida Kemkievelden Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave
Nadere informatieEerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.
juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers
Nadere informatieVoorbereiding post 5. Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 1-2-3
Voorbereiding post 5 Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 1-2-3 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Iedere vogel zijn eigen plekje, voor groep 1, 2 en 3. Inhoud:
Nadere informatieOBSERVATIE. Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt. Robbert Kooiman G&I 1-C
OBSERVATIE Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt Robbert Kooiman G&I 1-C Contents Inleiding... 2 Covert of Overt... 2 Analyse... 3
Nadere informatieCharles den Tex VERDWIJNING
Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatierijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005
rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard
Nadere informatieAllemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman
Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige
Nadere informatiePasen met peuters en kleuters. Jojo is weg
Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?
Nadere informatieO, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.
Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan
Nadere informatieHet doel. is om een eerste inzicht te geven in de basis van de digitale fotografie.
De Basis 1 Het doel is om een eerste inzicht te geven in de basis van de digitale fotografie. Hoe je het juiste objectief moet kiezen, op welke wijze je de basisfuncties van je camera optimaal kan instellen.
Nadere informatiede aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.
Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.
Nadere informatieSeptember 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande. Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst. Hallo mede dierenvrienden,
September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst Hallo mede dierenvrienden, Na mijn indrukwekkende reis naar India, is mij gevraagd om een kort verhaaltje
Nadere informatieEr zijn mensen nodig met nieuwe fantasie
Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl
Nadere informatieAlieke Bruins Waddengoud. Met tekeningen van Samme Reijnders. theaterlezen
Alieke Bruins Waddengoud Met tekeningen van Samme Reijnders theaterlezen Wij spelen mee in dit boek Guusje Hoi, ik ben Guusje. Ik ben 9 jaar. In de vakantie, en soms ook in het weekend, ga ik met mijn
Nadere informatie1. Brillenglazen zijn toch gewoon brillenglazen? Merk jij het verschil tussen een glas van Pearle, Hans Anders of een dure opticien? Waarom een hele hoop euro's betalen als het ook stukken goedkoper kan.
Nadere informatieAbsurdisme met gevoel
oeuvreportfolio door Jasper de Weerd Absurdisme met gevoel Fotograaf heeft een indrukwekkende lijst klanten. Toch vindt hij ook nog tijd om te doen waar hij zelf zin heeft: het maken van absurde portretten
Nadere informatieVerhaal: Jozef en Maria
Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele
Nadere informatieEen moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit.
Ecoduct Een moeilijk woord voor Natuurbrug is Ecoduct. Wat dat nu precies is, legt de schrijver Frank van Pamelen hieronder nog eens uit. Ecoduct Wat is dat dan precies, een ecoduct? Zo vroeg een jonge
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieTuinvogels. Meer over onze koolmezen. Even voorstellen. Hier wonen ze. Echte natuur. Meer over de koolmees
Overname en dupliceren van dit materiaal is alleen toegestaan voor educatieve en niet-commerciële doeleinden en alleen als het materiaal is voorzien van een bronvermelding. Vogelbescherming Nederland,
Nadere informatieH E T V E R L O R E N G E L D
H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op
Nadere informatieMeer over de ooievaar. Even voorstellen. Hier wonen ze. Echte natuur. Hieraan herken je hem
Overname en dupliceren van dit materiaal is alleen toegestaan voor educatieve en niet-commerciële doeleinden en alleen als het materiaal is voorzien van een bronvermelding. Vogelbescherming Nederland,
Nadere informatieHenk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand
Henk Oostdam is fiscaal bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand 30 RBA_Fiscale Opleidingen 2015-2016 30 mijn Henk Oostdam We kijken samen
Nadere informatieFotografie. Incentive
Fotografie Incentive Wat zegt fotografie? Fotografie is essentieel voor de communicatie van Kuoni/ Tenzing Travel. Het is hét ultieme instrument om te inspireren en tot de verbeelding te spreken. Daarom
Nadere informatieNieuwsbrief CliëntAanZet
Nummer 5 Juni/Juli 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:
Nadere informatieDe kleine beestjesclub
Thema: mini Biologie Dieren Insecten en spinnen Moeilijkheid: * Tijdsduur: ** Juf Nelly De kleine beestjesclub Doel: Na deze opdracht weet je meer over verschillende insecten Uitleg opdracht Je luistert
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Suriname Voorwoord Ik houd mijn werkstuk over het land Suriname. Ik heb het onderwerp gekozen omdat mijn oom uit Suriname komt en ik het daarom ook een heel interessant land vind waar ik graag meer over
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?
Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een
Nadere informatieDagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?
Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je
Nadere informatieDit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.
Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren
Nadere informatieLiturgie voor de scholendienst 2015
Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking
Nadere informatieNetje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!
Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring
Nadere informatieResearchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink
Researchverslag: rituelen Joanna Siccama GAR1-B 11-10-2014 leraar: Harald Warmelink Inleiding Om onderzoek te doen naar rituelen is het in eerste plaats belangrijk om te definiëren wat een ritueel is.
Nadere informatieKlaar, ik ben bruin en ik ben wit
Bruin &Wit Klaar, ik ben bruin en ik ben wit Mireille de Vries - Numbi A mani zit nog even bij haar papa. Ze hebben net twee geweldige vakantieweken met elkaar doorgebracht. Ze zijn tien dagen naar Afrika
Nadere informatieFOTOGRAFEREN MET JE SMARTPHONE
De afgelopen jaren is de smartphone steeds belangrijker geworden. Bellen is bijna bijzaak: we Whatsappen, Instagrammen, Twitteren en zijn bijna de hele dag online. Het schijnt zelfs zo te zijn dat we vaker
Nadere informatieMacro fotografie De eerste is de scherpstelafstand van de lens De tweede belangrijke waarde is de reproductiefactor
Macro fotografie is volgens velen één van de moeilijkst uit te voeren vormen van fotografie doordat je zo dicht op je onderwerp zit en dat je diafragma ver open is je slechts enkele millimeters hebt om
Nadere informatieEen van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.
Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt
Nadere informatieHoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?
INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in
Nadere informatieFotografie tips voor betere landschapsfoto's
Fotografie tips voor betere landschapsfoto's Dit artikel geeft je 10 praktische fotografie tips omtrent compositie, camera instellingen en belichting, die je zullen helpen betere landschapsfoto's te maken.
Nadere informatieHet onstaan van de Regina Automobiel Club.
Het onstaan van de Regina Automobiel Club. Kees...Kees, Ja Ron, wat is er. Kees, zou jij voor het jubileumboek een verhaaltje willen schrijven over het ontstaan van de R.A.C.? Je zit nu toch al bijna 4
Nadere informatieLESMAP BIJ DE VOORSTELLING
LESMAP BIJ DE VOORSTELLING Kinder- en poppentheater PROPOP Steenweg op Oosthoven 114-2300 Turnhout Tel: 014-42.33.22 - fax 014: - 42.43.55 website: www.propop.be email: info@propop.be 1. Over Ati Ati is
Nadere informatie12 tips voor prachtige zwart-wit landschappen
12 tips voor prachtige zwart-wit landschappen Een landschap vol kleur is natuurlijk schitterend. Maar zwart-wit landschappen kunnen ook prachtige beelden opleveren! Met deze tips leer je hoe je fantastische
Nadere informatieSabeth van der Voort GAR1B 30/01/2015. Research Docent: Harald Warmelink observatie creatieve mindset HER
Sabeth van der Voort GAR1B 30/01/2015 Research Docent: Harald Warmelink observatie creatieve mindset HER Inleiding Definitie van een ritueel De meeste rituelen die ik ben tegengekomen hadden veel te maken
Nadere informatieART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT
ART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT Gwen Bergers G&I1A 3009429 19.11.15 Project docenten: Saskia Freeke, Sonja van Vuuren, Martin Lacet & John Hennequin Art/Media & Me Autobiotic Selfie Voor de lessen
Nadere informatieThema 1: bezige vlinders. 1e prijs: Alex Huizinga / Drinkende vals heideblauwtjes
1e prijs: Alex Huizinga / Drinkende vals heideblauwtjes Er waren veel meer foto s van mud-puddling bij de inzenders, maar deze steeg ver boven de andere uit. Die ene vlinder die scherp is, maar ook alle
Nadere informatiea. Een zin lees je van links naar rechts. Waarom eigenlijk? Wat denk jij?
5. Woordplaatjes Bijzondere woorden Woorden maken samen zinnen. Zinnen maken samen tekst. Een zin begint met een hoofdletter. Hij eindigt met een punt. Zo weet je hoe je moet lezen. De woorden staan netjes
Nadere informatieVoor kleuters is het belangrijk om een knuffel vast te houden, het geeft houvast, een knuffel troost, geeft vertrouwen, een veilig gevoel.
Pasen Wat lijkt het lang geleden dat we met Kerst de geboorte van Jezus vierden. Het thema van Pasen is vasthouden en loslaten. Om te ontdekken dat het geloof in Jezus houvast biedt, moeten de mensen om
Nadere informatieVeren. Look & Inspire Jenna Hardin 1B Game Art
Veren Look & Inspire Jenna Hardin 1B Game Art Inhoud: Orientatie van verzamelingen...2 Wie zoekt zal vinden...2 de zoektocht gaat door...2 Veranderen van onderwerp...3 Veren als decoratie object...4 Orienteren
Nadere informatieGids voor het maken van een fotoreportage www.juniorreporter.nl
Groene journalistiek door jongeren Gids voor het maken van een fotoreportage www.juniorreporter.nl Junior Reporter Groene journalistiek door jongeren JUNIOR REPORTER maakt onderdeel uit van Young Reporters
Nadere informatietaalkaart 1 Ik ga op reis en Ik ga op reis en Wat ga je doen? Je leert wat een reisverhaal is. Je schrijft er zelf een.
Ik ga op reis en Wat ga je doen? Je leert wat een reisverhaal is. Je schrijft er zelf een. Op verkenning tk taalkaart Ik ga op reis en Lees het verhaal van Aymen. 8 augustus 007 - In het vliegtuig Wat
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatiePapa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.
Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.
Nadere informatieMamma vliegt steeds hoger.
MEEUWTJE Meeuwtje is het verhaal van een jonge meeuw die zijn leefwereld verkent. Zijn moeder helpt hem daarbij, vooral door aan het eind van de dag nog eens na te gaan wat er allemaal voor dieren, kleuren
Nadere informatieHoofdstuk 1: Trucs om mooie foto s te maken 2. Macrostand 3 Licht 7 Compositie 8 Foto liggend of staand 9 Lensopening zelf bepalen 12
Inhoud Hoofdstuk 1: Trucs om mooie foto s te maken 2 Macrostand 3 Licht 7 Compositie 8 Foto liggend of staand 9 Lensopening zelf bepalen 12 Hoofdstuk 2: Leren kijken 14 Alles in één kleur 15 Letters fotograferen
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieWorkshopvoorbereiding
Het klikt in de natuur e-book natuurfotoworkshop Workshopvoorbereiding www.natuurfotoworkshop.nl Voorbereiding op de workshop natuurfotografie Bij het geven van de natuurfotoworkshops merken we dat er
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Eend Inleiding Ik hou mijn werkstuk over eenden omdat ik het leuke dieren vind en ik wil er wat over leren. Dit wil ik er over weten: Wat doen eenden de hele dag? Wat eten eenden? Wat voor soorten eenden
Nadere informatieVertrouwen. Margriet Ledin-de Hoop. Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer
Vertrouwen Margriet Ledin-de Hoop Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Inhoudsopgave Woord vooraf 6 1. Op reis 8 2. Spring! 15 3. Ver weg of heel dichtbij? 24 4. Actief afwachten 32 5. In vertrouwen keuzes
Nadere informatieIN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL
I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen
Nadere informatieVerschillende lenzen, verschillende toepassingen.
Verschillende lenzen, verschillende toepassingen. Hallo en wederom welkom bij mijn zesde blog. Deze keer wil ik het graag hebben over verschillende lenzen en hun toepassing. Ik krijg vaak de vraag: welke
Nadere informatieFOTOGRAFEREN MET GEMAK. Webinar serie - vervolg
FOTOGRAFEREN MET GEMAK Webinar serie - vervolg Landschapsfotografie LANDSCHAPSFOTOGRAFIE Wat is een landschap? LANDSCHAPSFOTOGRAFIE Wat is een landschap? Een geheel van geologische, biologische en cultuurhistorische
Nadere informatie2c nr. 1 zinnen met want en omdat
OPDRACHTKAART www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U kunt ook veel oefeningen
Nadere informatieEr was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig
Nadere informatieUitleg opnamens met een digitale camera
Uitleg opnamens met een digitale camera Telescopen Telescoop 152mm William Optics van volkssterrenwacht Orion. Op dit moment staat de telescoop in gesteld voor naar de zon te kijken. Aan de voorkant van
Nadere informatieSterrenbeelden en sterrensporen. Orionnevel
Sterrenbeelden en sterrensporen. Orionnevel Je zet je camera op de M stand. ISO waarden zet je op 800. De sluitertijd op -25 Je camera blijft dan 25 seconden open staan. Je diafragma zet op als het kan
Nadere informatieze er iets gewichtigs mee wil aangeven, al is het nooit duidelijk haar schouders reikte, is nagenoeg gehalveerd. Een simpele
En, wat vind je? Hoe bedoel je, wat vind ik? Mijn haar. Kijk nou even. Mark kijkt op van zijn scherm. Yvonne staat in de deuropening van de woonkamer, een bakje yoghurt in haar hand. Ze beweegt niet. Ze
Nadere informatieU leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.
TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een
Nadere informatieHondenschool Sammie Tel:06-24183321 Mail:hondenschool sammie@gmail.co Website: www.hondenschool -utrecht.nl
Nieuwsbrief Juni Mail:hondenschool sammie@gmail.co m ol -utrecht.nl sammie nog niet dan snel.. Eindelijk is dan de zomer aangebroken. gaat ook in de zomer gewoon door.. Juni Chipmaand: Ook in 2013 staat
Nadere informatieNieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor:
Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Terugblik Kinderyoga Rots & Water De Sterrenplukmachine Theaterweek Thema avond (hoog)gevoeligheid
Nadere informatieVeertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel
Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl
Nadere informatie7 stappen naar een onscherpe achtergrond
7 stappen naar een onscherpe achtergrond Door gebruik te maken van een onscherpe achtergrond kun je de aandacht in je beeld volledig op het onderwerp leggen. Het is een veel gebruikte methode onder fotografen
Nadere informatie7 tips voor zwart-wit fotografie
7 tips voor zwart-wit fotografie Een zwart-wit foto heeft nog steeds veel aantrekkingskracht op mensen. Sinds kort ligt de tweede editie van mijn boek Digitale Fotografie: Zwart-wit in de winkel. Een goede
Nadere informatie