LEDENMAGAZINE - JAARGANG 8 nummer Rob Zwarts:

Transcriptie

1 LEDENMAGAZINE - JAARGANG 8 nummer Rob Zwarts: De Kempen is het episch centrum van de globale sigarenindustrie Leen van Leersum: De zorg verdient meer aandacht De MSD-perikelen: Behoefte industriebeleid groter dan ooit Eindoven Airport mag groeienen kan aan de slag Werkgevers moeten pensioenbeleid nu al heroverwegen

2 Scoren doen we samen Een spannende wedstrijd in het Willem II stadion. De spelers staan op scherp om te scoren. De supporters en spelers hebben hetzelfde doel! Dankzij harde training, een perfecte sfeer en de aanmoediging van de toeschouwers zijn alle ingrediënten aanwezig om te scoren. Ook bij Pondres gaan we doelgericht te werk. Elke dag opnieuw willen we scoren voor onze klanten. Willem II en Pondres, samen sterk in scoren! Dialoogmarketing E-fulfilment Social Marketing Documentmanagement, Print & Mail Kraaivenstraat 19, 5048 AB Tilburg

3 Orde in de chaos Zoals de directeur is, zo is zijn bedrijf. Dat wordt vaak gezegd en het klopt meestal ook. De persoon en diens stijl van leidinggeven bepalen het karakter van de hele onderneming. Datzelfde kan je zeggen van een landelijke overheid: de staat van de regering reflecteert de staat van het land. De afgelopen maanden zag dat er niet al te best uit. Chaos in Den Haag en chaos in het land. Het politieke landschap is versnipperd en ook de burgers zijn verdeeld. Zeker in Zuid-Nederland vragen mensen zich af: wat doet de overheid eigenlijk voor ons? Het enige dat ze zien zijn de problemen in de zorg, onderwijs, veiligheid en nu ook de pensioenvoorziening. De chaos wordt er alleen maar groter op. De burger raakt zelfs nog meer in verwarring omdat er veel te veel te kiezen is. Wie wel eens geprobeerd heeft om de aanbiedingen van energieleveranciers te vergelijken, weet wat ik bedoel. Door de chaos is de consument onzeker geworden en staat hij volledig in de spaarstand. Dat kan onze economie zich niet veroorloven. Achteraf moeten we erkennen dat schaalvergroting en privatisering vooralsnog niet hebben gebracht wat we ervan hadden verwacht. Was het wel zo verstandig om onze energiebedrijven te verkopen? Hoe kunnen we onze exporterende bedrijven helpen nu de Nederlandse kredietverzekeringsmaatschappij in Spaanse handen is? Hebben we in ons streven naar marktwerking niet te veel invloed weggegeven en juist chaos gecreëerd? We moeten niet alles willen terugdraaien, maar er moet wel orde op zaken worden gesteld. Op economisch gebied lukt dat alleen als er een stevig ministerie van EZ komt, waar alles onder valt dat met de economie te maken heeft. Minder juristen en meer economen met een toekomstvisie op waar we in 2025 écht ons brood mee willen verdienen. Met de dienstensector alleen redden we het niet. De focus moet komen te liggen op echte toegevoegde waarde in de maakindustrie en het rigoreus wegsnijden van de inefficiency bij de overheid. Daar is industriepolitiek voor nodig en een sterk ministerie van EZ dat vele kabinetten beklijft. Orde in de chaos, daar hebben bedrijven en consumenten behoefte aan. Hakken in het bos om er weer iets moois te laten groeien. Peter Swinkels, voorzitter BZW. Brabantse sigarenindustrie floreert 10 De zorg is op zoek naar partnerships 14 BZW, gemeente Eindhoven en Eindhoven Airport content met Aldersadvies 22 BZW werkt mee aan schadebeperking in Oss 25 Bedrijfsleven verdiept zich in gevolgen verhoging AOW-leeftijd 28 Nederlandse taal op de werkvloer moet ondernemers winst opleveren 32 Sociale Lasten: zekerheid en kostenreductie door extra controle RUBRIEKEN Nieuws > 4 Onze partners > 4 Nieuws van de leden > 5 BZW-lid in het nieuws > Paul Bleijs 9 Activiteitenkalender > 19 Column > Bernard Wientjes 26 Column > Peter van den Besselaar 26 Partner aan het woord > Interpolis 27 De Ontmoeting 36 Hoe is het nou met? > Alexander Sakkers 41 Nieuwe leden > 42 Uitgelicht > 47 Insider en colofon >

4 Jong geleerd, oud gedaan! De belangstelling voor het ondernemerschap neemt toe onder leerlingen op de basisscholen en studenten van het VMBO/ MBO en HBO. Daarom is de stichting Jong Ondernemen dringend op zoek naar ondernemende mensen met commerciële ervaring die deze leerlingen en studenten willen laten kennismaken met ondernemerschap. Deze stichting, die mede mogelijk gemaakt wordt door VNO-NCW, wil jongeren graag kennis laten maken met de praktijk: echt zakendoen in de praktijk met leveranciers en afnemers. De groeiende belangstelling voor het ondernemerschap vraagt om meer coördinatoren, ook in Brabant en Zeeland. De coördinator is vanuit Jong Ondernemen het aanspreekpunt voor scholen en begeleiders. Indien u interesse heeft kunt u contact opnemen met Ingrid van Rest via rest@jongondernemen.nl of T ( ). Meer informatie: klik op vacatures. Brabantse netwerkdag in Brussel: 30 september 2010 Tijdens deze 4e Brabantdag, bestemd voor het bedrijfsleven uit Nederlandsen Vlaams-Brabant, wordt u bijgepraat over wat er voor u in Brussel speelt en heeft u alle gelegenheid om met elkaar en met sleutelfiguren uit de Europese overheid te netwerken. Ook aan de eerdere drie zeer succesvolle bijeenkomsten voor ondernemers in Brussel heeft de BZW meegewerkt. De partners van de BZW Op de 30e september reist u samen met uw collega-ondernemers per bus af naar Brussel. Het programma start met een netwerklunch. Daarna volgen inleidingen door enkele bijzondere sprekers zoals Karel de Gucht (Europees commissaris voor Handel) en de Europese President Herman van Rompuy. U heeft de mogelijkheid om een bezoek te brengen aan de gebouwen van de Europese Unie en het bijwonen van een aantal workshops. Na een plenaire afsluiting en barbecue, vertrekken om uur de bussen weer huiswaarts. De all-in kosten van deze dag bedragen 75 euro per persoon. Voor meer informatie en aanmelding: Bezinningsbijeenkomst: Neem een sabbatical van 24 uur VNO-NCW organiseert een bezinningsbijeenkomst op 19 (vanaf uur) en 20 november (tot uur) in Abdij Koningshoeven te Berkel Enschot. Zij spelen hiermee in op het gegeven dat 85% van de Nederlanders zich gehaast voelt. Valkuil van deze turbulente tijd is dat we ons gemakkelijk laten meeslepen, agenda s overvol plannen en kampen met het dilemma hoe de balans te bewaren tussen werk en privé. In deze bezinningsbijeenkomst maken de deelnemers (maximaal 14) een pas op de plaats, en vragen zich af ze nu staan op de levensweg/ loopbaan, wat er voor ze ligt, wat ze ambiëren. Met elkaar bezinnen zij zich op de vraag wat hen beweegt, hoe je bij jezelf blijft, meester blijft over je eigen leven, en hoe om te gaan met onze tijd. Verdeeld over twee dagen vinden onderlinge contacten, korte inleidingen en groepsgesprekken plaats. Ook is er de mogelijkheid om (facultatief) deel te nemen aan de diensten. De kosten bedragen 200 per persoon. De begeleiding is in handen van Dorine Huijbregts (1965, MBA en psychologe, werkzaam als trainer, coach, op het raakvlak tussen leiderschapsontwikkeling, ondernemen, spiritualiteit en zingeving) en Huib Klamer (1950, secretaris levensbeschouwing en maatschappelijk ondernemen VNO- NCW). Meer informatie: (onder activiteiten ).

5 Hoe staat het met glasvezel in Brabant en Zeeland? De BZW inventariseert hoe het gesteld is met de (on)tevredenheid van ondernemers ten aanzien van glasvezelverbindingen op bedrijventerreinen. Aanleiding hiervoor vormen de geluiden over de traagheid waarmee glasvezel geografisch wordt uitgerold en het daaraan gerelateerde kostenplaatje. Bedrijven worden uitgenodigd om aan te geven in hoeverre bedrijven Samenwerken in Peelland Op 30 juni waren de wethouders van de Peelgemeenten met Economie in hun portefeuille te gast bij BZW Helmond. Onderlinge samenwerking staat bij iedereen hoog op de prioriteitenlijst. Tijdens de ontmoeting tussen de wethouders en de BZW-leden werden de verschillende collegeprogramma s toegelicht en opvallend was dat allen uitspraken dat samenwerking tussen de gemeenten in Peelland prioriteit heeft. Het kringbestuur van de BZW Helmond vindt meer regionale samenwerking tussen de gemeenten noodzakelijk. Die samenwerking is van belang bij majeure projecten op behoefte hebben aan betaalbare glasvezelverbindingen op bedrijventerreinen en in hoeverre hier voorzieningen voor geboden worden. De BZW hoopt op veel reacties waarmee op basis waarvan ingeschat kan worden welke stimuleringsacties de BZW kan ondernemen voor Brabant en Zeeland. Uw reacties en ervaringen zijn welkom bij Jan van Mourik, mourik@bzw.nl het gebied van verkeersinfrastructuur, planning bedrijventerreinen, planning woonbouw en ontwikkelingen op het gebied van de arbeidsmarkt, waar de bedrijven in Peelland kiezen voor een vraaggerichte benadering. De wethouders hebben de handschoen opgepakt en een van hen aangewezen, die als contactpersoon tussen de Peelgemeenten en de BZW gaat optreden: Henk Kerkers, wethouder in Deurne. In het overleg met Kerkers neemt de BZW ook de onderwerpen en gesprekspunten mee vanuit haar contacten met de andere, locale ondernemersverenigingen. Nieuwe directeur Ideale Connectie Jan Bikker (voormalig voorzitter van de BZW Midden-Brabant) is benoemd tot directeur van De Ideale Connectie, het regionaaleconomisch actieprogramma van Midden-Brabant. De huidige voorzitter van BZW Midden-Brabant, Erik Kamps, heeft zitting in de Regional Development Board. Voor meer informatie: nieuws van de leden Het bestuur van het Zeldenrust- nl). Vanuit deze organisatie wil Tico Steelantcollege in Terneuzen heeft Dekkers tijdelijke posities gaan invullen en opdrachten uitvoeren voor per 1 september Ben van den Anker benoemd tot lid centrale het bedrijfsleven. Het kan hier gaan directie. Van den Anker volgt in om aanvulling van management die functie Jan Nout op die deze functies binnen een organisatie of zomer na een dienstverband van om tijdelijke adviesfuncties. 37 jaar de school zal verlaten. Van den Anker was al anderhalf jaar in Zeeland Seaports heeft met ingang dienst als afdelingsdirecteur vwo & van 1 juli 2010 David Moolenburgh tweetalig vwo. benoemd als plaatsvervangend directeur. Moolenburgh is sinds 5 jaar in dienst van het havenbedrijf als Hoofd Public Affairs en Algemene Zaken en heeft zitting in het Management Team. EPZ, eigenaar van de kerncentrale in Borssele, heeft een vergunning aangevraagd voor de inzet van MOX-brandstof en ruimere toepassing van brandstof uit hergebruikt uranium in de kerncentrale. Hergebruik van uranium en plutonium heeft een aantal voordelen. Het maakt EPZ minder afhankelijk van de prijs van natuurlijk uranium en het versterkt de positie ten opzichte van andere Europese kerncentrales. In Wenen viel Vrijdag Premium Printing in de prijzen tijdens de De activiteiten van A.R.M. Golden Label Awards van etikettenpapier producent Brigl & Autoleasing en J&T Autolease in Nederland worden geïntegreerd in Bergmeister. Uit 320 inzendingen één onderneming onder de naam heeft een jury het etiket van Padilla J&T Autolease, met als vestigingsplaats Oirschot. Jacques Huysmans zilver in de categorie techniek & Dominus sigaren bekroond met wordt algemeen directeur van de innovatie. Het unieke vakwerk van nieuwe onderneming J&T Autolease. Vrijdag Premium Printing leidt tot Voormalig directeur Tico Dekkers een mooie kist sigaren die sigarenliefhebbers weet te verleiden tot van J&T Autolease blijft als ambassadeur aan J&T Autolease verbonden en gaat zich richten op de aankoop. ontwikkeling van zijn eigen nieuwe Topsport Brabant en Essence onderneming Globe Management 28395_GlobeManagement visit:x :39 Pagina Business Support (beide BZW-lid) & Consultancy ( zijn een intensieve samenwerking aangegaan voor twee jaar op het gebied van nieuwe ontwikkelingen en marketing. Topsport Brabant is bekend vanwege de relatie met Sportservice Noord-Brabant en het Olympisch Netwerk Brabant. Zij brengt het bedrijfsleven en de topsport in Brabant samen. 5

6 Honger naar Business? Dynamisch Noordoost: hét recept! De 5-Sterrenregio, de BZW en de gemeente s-hertogenbosch slaan dit jaar de handen ineen en schotelen u op 6 oktober Dynamisch Noordoost voor met als thema Honger naar business?. Centraal staat zoals altijd: ondernemen in de regio. Dit ondernemerscongres is hét recept om te netwerken en uw honger naar business te stillen en het thema sluit aan bij s-hertogenbosch, Hoofdstad van de Smaak Dynamisch Noordoost is de opvolger van het bekende Dynamisch s-hertogenbosch. Al 18 jaren vaste prik op de woensdag na Prinsjesdag. Dit jaar resulteert de krachtenbundeling van initiatiefnemers in een nieuwe naam, een nieuw concept met een viertal specialistische seminars én een nieuwe datum: woensdag 6 oktober De thema s van de vier seminars zijn: 1. Agrofood: de regio, voedingsbodem voor starters; 2. Marktkansen in Food & Feed op het gebied van gezondheid en duurzaamheid; 3. Health en Farma: de regio als open innovatielab; 4. Food & Nutrition: nieuwe markten voor de regio. Dagvoorzitter is Jort Kelder. Alle ondernemers in Noordoost- Brabant en andere geïnteresseerde ondernemers zijn van harte welkom op 6 oktober in de Brabanthallen te s-hertogenbosch. Aanmelden kan tot 23 september 2010 via nieuws van de leden Uit onderzoek van het ministerie van Economische Zaken blijkt dat Helmond voor het tweede jaar het beste ondernemingsklimaat van Nederland heeft. Via de Benchmark Gemeentelijk Ondernemingsklimaat (BGO) in de 31 grootste gemeenten heeft in 2005 heeft de nulmeting plaats gevonden, in 2007 de tussenmeting en in 2010 de eindmeting. In het onderzoek is ondermeer gekeken naar de vergunninglening, bereikbaarheid, wijkeconomie en het ondernemingsklimaat. In 2007 scoorde Helmond als beste gemeente en dit jaar weer. Ten record behaalde op het gebied opzichte van 2007 was het waarderingscijfer voor Helmond door op milieugebied boekte het be- van persoonlijke veiligheid. Ook de ondernemers gestegen van 7,1 drijf goede resultaten: de uitstoot naar 7,2. van CO2 daalde fors en het aantal milieu-incidenten ging net als Otto Jager (49) is benoemd tot voorgaande jaren verder omlaag. Directeur Bedrijven bij ABN Schiebroek Dakbedekkingen AMRO, marktgebied s-hertogenbosch. Otto Jager heeft 31 jaar een open dag bij het Christiaan organiseerde op 7 september bankervaring en was hiervoor Huygens College in Eindhoven Business Centre Manager bij waar zij een uniek duurzaam en Fortis Bank s-hertogenbosch. CO2 neutraal project uitvoeren. Bezoekers kregen uitleg over het Onlangs presenteerde Dow Benelux het en de bijbehorende installatie- daar aangelegde energiesysteem Duurzaamheidsverslag 2009, techniek. Ook was een bezoek waarin staat wat duurzaamheid aan het Energiedak + in uitvoering mogelijk. voor het bedrijf betekent op de gebieden mens, milieu en economie. Daaruit blijkt dat het chemiebedrijf in 2009 een nieuw HRM groep Midden-Brabant van start Naast West-Brabant is er nu ook een HRM groep binnen de BZW-kring Midden-Brabant. Deze HRM groep is voortgekomen uit de Contactgroep Personeelsfunctionarissen van het BORT (Bedrijven Overleg Regio Tilburg). Doelstelling van de HRM groep is het delen van kennis en ervaring. Jaarlijks vinden bijeenkomsten plaats waarin diverse onderwerpen/actualiteiten besproken worden. Maar ook het opbouwen van een gericht netwerk behoort tot de doelstelling van de HRM groep. Voor meer informatie: hrmmiddenbrabant. 6

7 VNO-NCW: Verlaging btw voor renovatie huis is belangrijke impuls voor bouw Het btw-tarief voor renovatiewerkzaamheden aan de eigen woning van twee jaar of ouder wordt tijdelijk verlaagd van 19 naar 6 procent. Daartoe heeft demissionair minister De Jager van Financien besloten. De btw-verlaging maakt onderdeel uit van een pakket maatregelen voor de woningmarkt. VNO-NCW is blij met dit pakket, dat een belangrijke impuls voor de woningmarkt en daarmee voor de bouwsector betekent. De verlaging van het btw-tarief, die geldt van 1 oktober 2010 tot 1 juli 2011, leidt volgens VNO-NCW tot een win-winsituatie voor opdrachtgevers en bouwsector. Particulieren kunnen nu profiteren van de goedkopere diensten. En de bouwsector, die door de crisis zwaar is getroffen, kan nieuwe opdrachten goed gebruiken. VNO-NCW is ook positief over de overige aangekondigde stimuleringsmaatregelen. Bijvoorbeeld over het besluit om de tijdelijke verhoging van de Nationale Hypotheek Garantie van tot euro ook voor 2011 te laten gelden. En het besluit dat bij doorverkoop binnen een jaar, van een in 2011 gekochte woning, alleen overdrachtsbelasting over de eventuele winst is verschuldigd en niet over de gehele koopsom. Nu geldt een termijn van een half jaar. Ook heeft De Jager besloten om de verlenging van de periode van hypotheekrenteaftrek bij dubbele hypotheeklasten van twee naar drie jaar te verlengen. Een ander besluit is dat er na een verhuurperiode weer recht op hypotheekrenteaftrek ontstaat. Beide regelingen gelden tot eind 2012 en zijn voor de woningmarkt zeer welkome maatregelen. Economie moet ruimtelijk beleid meer sturen De laatste uitgave van Interactie bevatte een uitgebreid artikel over de Structuurvisie Ruimtelijke Ontwikkeling, waarin de provincie Brabant zich voorbereidt op de toekomst. Vanwege de consequenties voor het bedrijfsleven van het uiteindelijke provinciale beleid volgt de BZW het proces nauwgezet. Eerder heeft de BZW aan Gedeputeerde Staten (GS) kenbaar gemaakt dat het ruimtelijk beleid veel meer gestuurd zou moeten worden door de economie. Dit en de andere standpunten van de BZW hebben evenwel niet geleid tot aanpassing van de plannen. Opmerkelijk vindt de BZW, die zich nu gaat richten op Provinciale Staten om te bereiken dat het beleid alsnog aangepast wordt zodat er in de toekomst wel degelijk meer rekening gehouden wordt met economische belangen. De BZW onderscheidt een drietal economische (kennis)clusters: West-Brabant, Noordoost-Brabant en Zuidoost-Brabant. Deze clusters hebben groeipotenties op uiteenlopende gebieden: logistiek, maintenance, food/health, hightech en zijn uiteraard gebaat bij een daarop afgestemd ruimtelijk-economisch beleid. De huidige concepten voor de structuurvisie ademen nog te veel de sfeer uit van consolidatie en zijn daarmee naar mening van de BZW beleidsarm. Zorgvuldig ruimtegebruik hoeft een ambitieus beleid niet in de weg te staan, maar deze overtuiging komt te weinig tot zijn recht in de structuurvisie. Demografische ontwikkelingen worden gezien als alibi om vooral geen grootse plannen voor woonen werklocaties tot ontwikkeling te brengen. GS laten daarmee onbewust de kans liggen om een relatie te leggen tussen de groeipotenties van de Brabantse economie en het ruimtelijk beleid. Dat strookt volgens de BZW ook niet met de Agenda van Brabant, waarin het ruimtelijkeconomisch domein als focuspunt wordt genoemd. Om te voorkomen dat er met de nieuwe structuurvisie kansen verloren gaan, informeert de BZW op dit moment de deelnemers van de commissie ruimte en milieu (bestaande uit specialisten uit de fracties) die op 24 september bijeen komt. Voor meer informatie: René Mens, T (013) BZW van start met ledenpanel Het Algemeen Bestuur van de BZW vindt het van groot belang om een sterke band te hebben met de leden. Dat is de enige manier om te weten wat er speelt onder de Brabantse en Zeeuwse ondernemers en om te achterhalen wat de leden verwachten van hun BZW. Om die band nog verder te versterken start de BZW dit najaar met een ledenpanel waar alle leden een persoonlijke uitnodiging per voor ontvangen. Het is de bedoeling om ongeveer zes keer per jaar over essentiële onderwerpen via een digitale enquête naar de mening van de leden te vragen. Dit stelt de BZW nog beter in staat om de juiste keuzes te bepalen in haar lobbybeleid en een zo aantrekkelijk mogelijk programma aan te kunnen bieden aan haar leden. Deelname aan het ledenpanel kost de leden weinig tijd en de leden krijgen een terugkoppeling over de resultaten. 7

8 Performance Monitor voor BZW-industriëlen van onze industrie er uit, en welk soort leiderschap past hier het beste bij? Blom loodste het publiek door deze en andere vragen heen. Hij stelde dat resultaten kunnen verdubbelen tegen de helft van de kosten door het principe van World Class Manufacturing te omarmen, het tegengaan van verspilling en stroomlijnen van processen. Steven Blom (foto s: Edwin Wiekens) De crisis heeft iedereen hard geraakt en de gevolgen van de bezuinigingen in komende jaren zullen groot zijn. Maar bedenk één ding goed: alleen de industrie houdt onze economie gaande en deze zelfde industrie gaat er voor zorgen dat we er weer uitkomen. Dat zei Peter Swinkels tijdens een exclusieve middag voor Brabantse industriëlen. Zonder industrie geen logistiek, geen adviseurs of anderszins, vervolgde de BZW-voorzitter zijn betoog. Iedere werkplek binnen de industrie creëert een werkplek ergens anders, zonder industrie geen groei en geen welvaart. Dat wordt in Den Haag nog steeds niet begrepen. Wie het ministerie van Economische Zaken belt om eens te vragen hoe het zit met Nederland op macro-economisch niveau, zal niet veel wijzer worden. Er zit daar namelijk nog maar één econoom. De rest zijn juristen die regeltjes verzinnen en controleren of ze wel worden nageleefd. Daar schieten we dus niets mee op. Lang leve de industrie Halverwege juni organiseerde BZW samen met BDO een middag voor de Brabantse industrie. Centraal stond het thema nieuwe kansen en mogelijkheden voor behoud van een goede (internationale) concurrentiepositie. Na Swinkels trad Steven Blom aan voor een lezing met als titel Lang leve de industrie, naar zijn gelijknamige boek. Wat heeft Nederland groot gemaakt, hoe overleven we de economische Aziatische tsunami, hoe ziet de toekomst Spiegelen John van Kollenburg van BDO lichtte daarna de door hen ontwikkelde Performance Monitor toe. Met behulp van dit instrument is de organisatie in staat een bedrijf door te lichten op een negental aspecten zoals, strategie, innovatie, financiën en bedrijfsvoering. Van Kollenburg: Het is een instrument om organisaties beter te beheersen en verbeteren. En een industrieel bedrijf dat serieus met zijn toekomst bezig is spiegelt zich aan anderen, stroomlijnt zijn ambities en stelt prioriteiten. De Performance Monitor stelt ons in staat ze daarmee te helpen. Alvorens aan de borrel te gaan onderschreef Henny de Haas van Hoppenbrouwers Elektrotechniek het belang van instrumenten als de Performance Monitor. Hij gaf inzicht in hoe hij vergelijkbare methoden hanteert bij het runnen van zijn onderneming. BZW Performance Monitor Groep Speciaal voor de BZW leden stelt BDO een aangepaste versie van de Performance Monitor tegen een sterk gereduceerd tarief ter beschikking. Twaalf BZW leden worden in de gelegenheid gesteld om deel te nemen aan een Performance Monitor Groep die zal worden begeleid door BDO. Dit houdt in dat uw bedrijf middels de Performance Monitor wordt doorgelicht op een aantal punten en dat in twee sessies deze punten worden besproken gezamenlijk met de overige deelnemende bedrijven. Zo leert u maximaal van en over uw eigen bedrijf en van uw collega s. Het gereduceerde tarief voor de Performance Monitor bedraagt 3.000,- (excl. BTW). Voor meer informatie kunt u zich wenden tot Sjef Leijs van BDO ( ).

9 BZW-lid Wie neemt er nou risico met de grondwaterkwaliteit? Onlangs luidde Heineken de noodklok. Er wordt steeds meer gebruikgemaakt van koude-warmte-opslag-systemen voor het verwarmen en koelen van gebouwen. Koel water wordt daarvoor omhoog gepompt en als warm water weer in de bodem opgeslagen. Een mooi principe, maar het systeem verandert ondergrondse ecosystemen. Paul Bleijs, brouwerijmanager bij Heineken licht toe. Wat is het probleem? Wij onttrekken grondwater, hier op onze locatie op De Rietvelden in s-hertogenbosch. We pompen het van 120 meter diep op uit de grond en de kwaliteit is top, zozeer zelfs dat het voor ons een belangrijke vestigingsfactor is. Niet vreemd dat wij geen enkel risico willen nemen met deze asset. Wat is dan het gevaar? Boven het grondwater dat we omhoog pompen ligt een kleilaag van veertig meter dikte. Als deze wordt aangetast of er wordt doorheen geboord, dan is de kans op besmetting van het grondwater aanwezig. We weten te weinig over de risico s van koude-warmteopslag en wat het met het bodemecosysteem doet. Daarom alleen al neem je gewoonweg geen risico s met de kwaliteit van je grondwater. Wat is jullie wens? Dat er binnen een straal van twee kilometer geen koude-warmte-opslag mag plaatsvinden. De provincie moet het verbieden. En gaat dat lukken? Dat denk ik wel. Momenteel wordt door de provincie gewerkt aan maatregelen die nodig zijn om de industriële grondwaterwinning duurzaam te beschermen. Onno Hoes, gedeputeerde Milieu bij de provincie, heeft al aangegeven dat de winning van grondwater door de industrie een groot belang dient. En dat er beleid komt als blijkt dat er risico s zijn. 9

10 Foto: Bram Saeys Tom Bodde en Harry Peters: Een goede sigaar is steeds meer een lifestyle-element 10

11 Brabantse sigarenindustrie floreert Wij leven op de historie Swedish Match in Valkenswaard en de Scandinavian Tobacco Group in Eersel bundelen nog dit jaar hun krachten in een nieuwe onderneming. Het bedrijf zal respectievelijk de nummer twee en nummer één van de wereld worden op het gebied van de productie en verkoop van sigaren en pijptabak. Wat blijft is het kantoor en productiefaciliteiten in de Kempen, het episch centrum van de Europese sigarenindustrie. De productie van sigaren van Royal Agio Cigars uit Duizel, Swedish Match en de Scandinavian Tobacco Group overstijgt die van wereldmarktleider Imperial Tobacco. En dat vanaf vijftien vierkante kilometer in Zuidoost- Brabant. Voor de insider is het een logische zaak. De geschiedenis van de sigaar begint in de VOC-tijd, in de zeventiende eeuw toen de havens aan de Zuiderzee overspoeld werden met tabak uit alle windstreken. Er ontstonden al snel honderden sigarenfabrieken, gespecialiseerd in het melangeren van diverse soorten tabak. Deze melange levert een karakteristieke zachte smaak op waar de Nederlandse sigaar nog steeds om bekend staat. Met de tijd verdwenen bedrijven, werden opgeheven of samengevoegd, maar merken uit die tijd bestaan nog steeds: La Paz, Henri Wintermans en Agio. De productie verplaatste zich echter richting het zuiden van Nederland. De loonkosten vormden immers een steeds belangijker aandeel in de kostprijs. Dat heeft er inmiddels toe geleid dat de productie zich in België concentreerde, daarin geholpen door de beschikbaarheid van personeel, vestigingssubsidies en de ruimte om te bouwen. Maar de hoofdkantoren bleven in de Kempen. Genieters En dat zal ook zo blijven, aldus Harry Peters, Vice President van de Swedish Match Cigars. Het is en blijft een florerende industrie die hier thuis hoort. Valkenswaard heet tijdens carnaval Striepersgat, naar het strippen van tabaksbladen - het blad ontdoen van de nerf - waarmee zo n beetje ieder huishouden een centje bijverdiende in de naoorlogse jaren. De sigarenfabrieken in Brabant waren toen belangrijke werkgevers. Alleen Willem II had al zo n zesduizend werknemers. Dat is nu verdwenen, maar het hart van de sigarenindustrie niet. Hier zit een volledige keten met bijzondere kennis, van de benodigde kennis van grondstoffen tot en met de verwerking en de verkoop. Neem bijvoorbeeld de hoogst gespecialiseerde drukkerijen en verpakkers die een zeer innovatief product leveren, en VDL dat machines voor de productie maakt. Tegelijkertijd is de markt veranderd. Swedish Match doet nog steeds zo n kleine miljard sigaren per jaar, maar we bedienen niet langer de typische rokers van dertig jaar geleden. Onze klant is niet langer Opa, die iedere dag meerdere sigaren opsteekt, maar een dwarsdoorsnede van de bevolking; genieters die af en toe een sigaar consumeren en dan gaan voor kwaliteit. Bovendien neemt het belang van export toe. In het westen staat de markt onder druk als gevolg van de anti-tabaklobby, hoewel we daarbij heel wat minder een doelwit zijn dan de sigarettenindustrie. En het is gewoonweg prettig wanneer je geen product hoeft te verkopen dat aan veel kritiek is blootgesteld, maar een echt genotsmiddel. Toch hebben we bijvoorbeeld ontegenzeggelijk last van het rookverbod in de horeca. Dat heeft ons het afgelopen jaar absoluut volume gekost. Maar nu zien we de afzet weer stabiliseren, en er ontstaan ook nieuwe markten als Azië en Oost-Europa, waar het roken van een goede sigaar steeds meer een lifestyle-element wordt. Kracht Toch blijft de basis voor ons hetzelfde, vult Tom Bodde, Managing Director Benelux aan. Wij leven op de historie, op het ambachtelijke en een goed verhaal. Een sigarenroker is een kritische klant. Maar ook het netwerk van de zeventienduizend tabaksverkopers in Nederland weet waarover ze het heeft. Dat betekent dat we een nauw contact met hen onderhouden. En hoewel we het over een beperkt aantal aanbieders hebben, is de concurrentie keihard. De sigarenfabrikanten in onze omgeving zijn absoluut collega s, maar ook een partij die verslagen moet worden. Wat dat betreft gaan we zeker kracht putten uit het samengaan van de sigarenen pijptabakactiviteiten van ons en de Scandinavian Tobacco Group. We vullen elkaar immers prima aan. Wij zijn meer gespecialiseerd in grotere sigaren, zij meer in kleine. Wij bedienen meer de binnenlandse markt, zij die in het buitenland. En allebei hebben we sterke merken als La Paz, Colts, Mercator en Café Crème. 11

12 COACH VAN DE HAVENS Zeeland Seaports Schelpenpad 2 Haven 1151 Postbus AC Terneuzen T F port@zeeland-seaports.com Rotterdam Vlissingen Terneuzen Antwerp De havens van Terneuzen en Vlissingen zijn het derde zeehavengebied van Nederland. Vernieuwingen, uitbreidingen en investeringen zijn er aan de orde van de dag. Zeeland Seaports geeft sturing aan die ontwik kelingen om garant te staan voor werkgelegenheid en welvaart. Nieuwe bedrijven accommoderen en het gevestigde bedrijfsleven van dienst zijn. Dat zijn de belangrijkste activi teiten van havenschap Zeeland Seaports. Net zoals een coach die wil presteren met zijn team, schept Zeeland Seaports de voorwaarden voor het succes van de haven- en industriebedrijven. Zorg voor een goede infrastructuur speelt daarbij een grote rol. Denk aan het ontwikkelen en beheren van havenbekkens, kades, wegen, spoorwegen en pijpleidingen. Ook werkt het havenschap voortdurend aan plannen voor nieuwe ontwikkelingen: in het belang van de havens én de omgeving. Zo kunnen de beide havens op een verantwoorde manier hun bijdrage (blijven) leveren aan de Zeeuwse economie

13 Boris en Jonas, de vierde generatie Wintermans in Agio Groen licht Waar Swedish Match een beursgenoteerde onderneming is, is de Scandinavian Tobacco Group een familiebedrijf. De laatste krijgt 51 procent van de aandelen van het nieuwe bedrijf in handen. Gewoonweg omdat er iemand moet zijn die uiteindelijk de verantwoordelijkheid heeft en beslissingen kan nemen, vertelt Rob Zwarts, Executive Vice President Supply Chain van Scandinavian Tobacco. En het is logisch dat wij dat zijn, omdat we als bedrijf gewoonweg nog meer focus hebben. Meer focus betekent in het bedrijfsleven over het algemeen betere resultaten. We hebben geen smokeless tobacco producten zoals Swedish Match, geen lucifers en aanstekers. Deze producten blijven overigens buiten het nieuwe bedrijf, net zoals de sigaren voor de massamarkt die Swedish Match op de Amerikaanse markt brengt. Scandinavian Tobacco Group - zoals de nieuwe onderneming gaat heten - wordt in één klap respectievelijk de nummer twee en een van de wereld op het gebied van sigaren en pijptabak, na het Engelse Imperial Tobacco. Zwarts: Wat betreft pijptabak zijn we al nummer één, maar dat willen we ook over all zijn. Na de samensmelting zal er nog steeds een gat zijn, maar dat wordt wel overbrugbaar. Zeker met de voordelen die we zo dadelijk hebben. We besparen kosten en dat is noodzakelijk in een tijd waarin tabaksfabrikanten onder steeds grotere druk staan door een steeds moeilijkere overheid; reclame-, marketing- en rookrestricties. Aan de andere kant worden we slagvaardiger door meer focus, een grotere markt en organisatievoordelen in de inkoop, productie, marketing en sales. Ook kunnen we dadelijk beter op de wensen van onze klanten inspelen en Royal Agio Cigars Zes jaar geleden ontving Royal Agio Cigars het predicaat Koninklijk bij het honderd jarig bestaan van het familiebedrijf. Boris Wintermans vormt samen met zijn broer Jonas de vierde generatie die binnen het bedrijf actief is. En hoewel het in omvang niet de grootste binnen Brabant is, ziet commercieel directeur Boris de toekomst zonnig in. De producerende industrie zoals die nu in deze streek vertegenwoordigd is, en dan hebben we het over Agio, Swedish Match en Scandinavian Tobacco, is de grootste mondiale exporteur van sigaren. En na het samengaan van onze collega s schuiven wij op naar positie nummer vier van de wereld. Ik zie die ontwikkeling niet als een bedreiging. Allereerst is het niet de eerste keer dat bedrijven in deze branche fuseren of overgenomen worden, dat zie je door de gehele geschiedenis van de industrie heen. Maar met sterke merken als Balmoral, Mehari s en Panter hebben we veel vertrouwen in de toekomst. Bovendien hebben we voldoende schaalgrootte om internationaal competitief te zijn. Ook investeren we veel in innovatie. We hebben bijvoorbeeld meer service bieden aan onze afnemers. Het is dan nog niet zover, maar we verwachten dat het bedrijf het derde kwartaal van dit jaar officieel van start kan. We wachten nog op groen licht van de mededingingsautoriteiten in verschillende landen. Maar het eind is in zicht, en dan kunnen we gas gaan geven. op dit moment de grootste en modernste sigarenfabriek van Europa. Ook ontwikkelen en bouwen we machines ten behoeve van de sigarenindustrie - en ook daarbuiten. De ATD (Agio Technische Dienst) is inmiddels uitgegroeid tot de grootste ontwikkelaar van machines voor de sigarenindustrie. We ontwerpen en maken productielijnen, maar bijvoorbeeld ook verpakkingsmachines en machines die verpakkingen maken. Dit bedrijf drijft op investeringen in kwaliteit, technologie en mensen, vult broer Jonas aan. Als familiebedrijf heb je een langetermijnhorizon. We gaan voor continuïteit en we hebben de capaciteit om op eigen kracht door te groeien. Verkopen is wat niet in ons op komt. Er werken in totaal zo n mensen voor Agio waarvan de helft in Sri Lanka en de Dominicaanse Republiek waar het arbeidsintensieve werk wordt gedaan. Maar de productie vindt in Europa plaats en dat zal ook zo zijn in de verre toekomst, omdat het mogelijk is, maar ook omdat wij investeren in de combinatie van mensen en innovatie. 13

14 foto Robert van den Berge Leen van Leersum: Er is al heel lang marktwerking in de zorg 14

15 De tijd van eenrichtingsverkeer is voorbij De zorg is op zoek naar partnerships Leen van Leersum, voorzitter van de raad van bestuur van de zorginstelling Emergis in Kloetinge, is een tevreden man. Het lijkt er op dat de zorg binnen werkgeverskringen de aandacht gaat krijgen die ze verdient. We zijn een grote sector die een belangrijke bijdrage aan de economie levert, niet alleen in termen van arbeidsplaatsen en uitbesteder, maar ook omdat we gewoonweg geld opleveren. Bovendien liggen er momenteel grote kansen voor het bedrijfsleven. Van Leersums pleidooi bij VNO-NCW en BZW is al jaren hetzelfde: heb meer oog voor de zorg. Het is in veel opzichten een bedrijfstak als alle anderen en in de samenwerking met andere sectoren als de bouw en de industrie valt nog een hoop te verbeteren. Er is geld te halen bij de zorg, maar de zorg kan zich ook verbeteren in termen van rendement en efficiency wanneer de rijen zich beter sluiten. Van Leersum, tevens lid van het algemeen bestuur en de commissie Maatschappelijk Ondernemen van de BZW, is dan ook blij met de aandacht van de BZW voor zijn sector. Ik wil wel stellen dat het hierbij zeker niet om eenrichtingsverkeer gaat. Ook de zorg heeft in het verleden niet genoeg initiatief getoond als het gaat om samenwerking, het zien van mogelijkheden en het kenbaar maken van wensen en behoeften. Tegelijkertijd is het een sector die zeker niet stil heeft gestaan. De tijden van de overheid past wel bij zijn allang voorbij. We moeten onze eigen broek ophouden en rendement draaien. We moeten af van het beeld van de zorg als kostenpost Kostenpost Emergis is een brede organisatie voor geestelijke gezondheidszorg en bedient heel Zeeland. Er werken zo n mensen, het heeft jaarlijks zo n klanten en draait een omzet van ongeveer negentig miljoen euro. Emergis staat voor korte en langdurige behandelingen en preventie. Van Leersum: Veel mensen, ook in werkgeverskringen en bij de overheid, zien de zorg nog steeds als kostenpost, en met name een kostenpost die moet worden beheerst. De kosten stijgen immers, volgens sommigen rijzen ze de pan uit. De zorg wordt onbetaalbaar, hoor je zo vaak. En vanuit eigen kring: We moeten waken voor teveel marktwerking in de zorg. Tegen beide zeg ik dat dit achterhaalde veronderstellingen zijn. Er is al heel lang sprake van marktwerking in de zorg, ziekenhuizen strijden bijvoorbeeld al jaren om meer patiënten omdat ze daarmee ook meer geld binnenhalen. En de tijd dat de gemeente wel weer bijsprong als er een gat in de begroting van een verpleeghuis ontstond, is voorbij. We moeten een goed product leveren en tegelijkertijd op eigen benen staan. Dat is niet alleen een voldongen feit, maar een goede zaak. En natuurlijk kost de zorg geld, en dat zal in de toekomst steeds maar meer worden, alleen al door de technologische en demografische ontwikkelingen. Maar daarmee neemt ook het maatschappelijk rendement toe, we helpen meer en meer mensen en stellen hen daarmee in staat hun bijdrage ook in termen van economische meerwaarde - aan die samenleving te blijven leveren. Dit alles wil echter niet zeggen dat we uitontwikkeld zijn. De zorg bevindt zich nog steeds in een transitiefase, wat betreft bedrijfsprocessen, marktmechanismen en producten. Spinnen Hoewel de sector gedurende het afgelopen decennium grote sprongen heeft gemaakt, is er volgens Van Leersum absoluut ruimte voor productiviteitsverbetering. Dat kan de zorg echter niet in haar eentje. Ik durf de stelling wel aan dat een groot deel van het bedrijfsleven onvoldoende heeft geanticipeerd en ingespeeld op de veranderingen in de zorg, aldus Van Leersum. De zorg werd en wordt nog steeds te veel gezien als goud genot. Legde een instelling bijvoorbeeld een bouwopdracht neer bij een aannemer, dan werd er nauwelijks gesproken over meerwerk en betaling. Het kwam toch wel goed. Nu is dat wel anders. Zorginstellingen budgetteren bijvoorbeeld op basis van patiëntenaantallen en vallen die tegen, dan vallen de opbrengsten ook tegen. Dan kan betaling een issue worden, net zoals bij reguliere bedrijven, zeker als overheden niet automatisch meer bijpassen. We moeten dan ook af van de aloude verhoudingen en gaan denken in termen van samenwerken en gezamenlijk voordeel behalen. Er is zoveel te winnen op het gebied van ict, domotica, nieuwe technologieën, bouwconcepten, personeel en organisatie. Daar kan niet alleen de zorg garen bij spinnen, maar ook grote delen van het mkb. Nederland is nog steeds 15

16 In- en verkoop, bewerking en opslag van: Secundaire bouwstoffen, zoals AEC-granulaat en Tweezand Ferro- en Non-Ferro metalen Biomassaproducten waaronder hout Industrieel afvalwater Bulkgoederen Faciliteiten: 45 hectare terrein 500 meter kade aan het kanaal Gent - Terneuzen Los- en laadinstallaties Waterzuivering Bewerkingsinstallaties Opslagsilo Eigen spooraansluiting Oostkade HH Sluiskil T: E: info@heros.nl IN-, DOOR-, EN UITSTROOM INSTROOM Headhunting Opvolgingstrajecten Assessment centers DOORSTROOM Individu Development centers Coaching Loopbaanbegeleiding Team Teamontwikkelingstrajecten Conflicthantering UITSTROOM Organisatie Verander-Verbetertrajecten Cultuurverandering Begeleiding en beoordeling Outplacement Reïntegratie Stevert KB Steensel T M E caers@xs4all.nl

17 BZW en de zorg het beste zorgland van de wereld, maar samen kunnen we het nog beter maken en er tegelijkertijd een centje aan verdienen. Mijn hoop is dat het bedrijfsleven dit meer en meer gaat zien, al dan niet gedwongen door een zoektocht naar nieuwe markten als gevolg van de huidige recessie. We moeten op zoek naar partnerships en vernieuwing. Het netwerk van de BZW kan daar uitstekend aan bijdragen door een impuls te geven aan de onderlinge verbanden en het genereren van nieuwe ideeën. inter net Suggesties of reacties naar aanleiding van dit artikel zijn welkom bij BZW secretaris Peggy van Grinsven: T (013) Hennie Brons, voorzitter van de Raad van Bestuur van Stichting Groenhuysen in Roosendaal en lid van het regiobestuur BZW West-Brabant, was één van de aanwezigen op het seminar Zorg en Bouw dat de BZW onlangs in West-Brabant organiseerde. En hij is positief over de uitkomsten. De interesse was groot, zowel vanuit de hoek van de zorg als de bouw. En het was goed kennis te maken en elkaar eens in de ogen te kijken. Opvallend was dat veel bouwbedrijven zorginstellingen nog steeds anders zien dan reguliere bedrijven. Maar wij zijn een opdrachtgever als ieder ander, moeten gewoon rendement draaien en hebben het geld ook niet op de plank liggen. Ons betaalgedrag is dan ook niet anders dan dat van de gemiddelde opdrachtgever. Daarnaast behoren de exclusieve één-op-één-relaties tot het verleden. We staan onder toezicht, moeten aanbesteden en ruimte aan concurrentie geven. Tegelijkertijd willen we innovatieve projecten starten die onze core-business - het leveren van zorg - ondersteunen. Daarbij willen we risico s beperken. Vandaar onze groeiende behoefte aan innovatieve samenwerking met deskundige partijen die oplossingen kunnen bieden vanuit onze behoeften als zorgaanbieder. Alleen kunnen we het immers ook niet. Het seminar Zorg en Bouw zal als het aan Brons ligt zeker een vervolg krijgen. Allereerst is het goed om onderling nog eens wat van de besproken thema s uit te diepen. In een later stadium kunnen dan misschien ook intermediairs aanschuiven om de discussie te verbreden. In ieder geval is het een goede zaak dat de BZW meer en meer aandacht geeft aan de relatie tussen de zorg en het bedrijfsleven. Ook met betrekking tot andere sectoren dan de bouw er liggen nog heel wat vergelijkbare initiatieven en ideeën op de plank - gaat dat interessante win-win zaken opleveren, daar ben ik van overtuigd. 17

18 Advertorial Van Dorp installaties Helmond verenigd in nieuwbouwpand Na de overname van Contact heeft Van Dorp installaties Helmond medio maart van dit jaar de krachten gebundeld op de locatie aan de Schootense Dreef in Helmond. Vanuit een duurzaam en energiezuinig nieuwbouwpand in Helmond kan de klant nu nog efficiënter bediend worden. Samen met de andere vestigingen Duurzaam en energiezuinig nieuwbouwpand Dit voorjaar vond de verhuizing van de vestiging Helmond plaats. Er is intrek genomen in een modern bedrijfspand aan de Schootense Dreef 23.Het pand beschikt over innovatieve en duurzame toepassingen, waardoor het pand bijzonder energiezuinig is. Door de installatie van een, door Van Dorp installaties medeontwikkeld, PCM klimaatplafond ligt het energieverbruik namelijk 50% lager ten opzichte van een gemiddeld kantoorpand. van Van Dorp biedt het bedrijf een totaalconcept, waarbij Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen hoog in het vaandel staat en constant gezocht wordt naar nieuwe methodieken en technologieën. Van Dorp Installaties Helmond\ Schootense Dreef HZ HELMOND T: (0492) F: (0492) E: I: Van Dorp installaties Helmond beschikt met dit moderne pand over alle faciliteiten, ruimte en mogelijkheden voor haar medewerkers en kan zo nog beter aansluiten op de wensen en behoeften van haar klanten. PCM-technologie PCM staat voor Phase Change Material. In het Nederlands: fase-overgangsmateriaal. Deze materialen maken gebruik van de grote hoeveelheid energie die opgenomen of afgestaan wordt wanneer een stof overgaat van vaste naar vloeibare toestand en omgekeerd. Het smelten en bevriezen van het gebruikte PCM vindt plaats bij een smelttemperatuur van 21 C en een stoltemperatuur van 20 C. Door toepassing van PCM klimaatplafonds worden de leefzones van een gebouw op een comfortabele, gezonde en duurzame wijze geklimatiseerd. Elk PCM klimaatplafondeiland wordt aangesloten op een gebalanceerde mechanische ventilatie-installatie. Maatschappelijk verantwoord ondernemen Als lid van MVO Nederland ondersteunt Van Dorp installaties de visie dat alle bedrijven een proactief beleid zouden moeten voeren op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bij Van Dorp isntallaties zelf is MVO een zeer belangrijk aspect in de bedrijfsvoering. MVO komt op diverse wijzen tot uiting. Van Dorp installaties berekent, tekent, realiseert en beheert installaties voor het welzijn van mens, dier en product, met respect voor mens, dier en omgeving. Het bedrijf is steeds op zoek naar nieuwe methoden en technologieën, rekening houdend met ons milieu en onze leefomgeving. Daarnaast ondersteunt Van Dorp installaties maatschappelijke projecten en initiatieven in de omgeving en probeert het bedrijf met de Van Dorp foundation kinderen in Afrika een betere toekomst te bieden en op te leiden tot vakmensen. Dit alles heeft ertoe geleid dat het bedrijf in Zoetermeer, waar het hoodfkantoor gevestigd is, als winnaar van de MVOprijs 2007 gekozen is. Totaalinstallateur Van Dorp installaties bv is een landelijk opererend installatiebedrijf met vestigingen in Amersfoort, Amsterdam, Breda, Deventer, Heerenveen, Helmond, Rotterdam, Venlo, Zevenaar en Zoetermeer. Het bedrijf telt ongeveer 750 medewerkers. Als totaalinstallateur houdt Van Dorp installaties het overzicht over het totale installatiepakket en kan zo efficiënt inspelen op de wensen en de behoeften van de klant. Van Dorp installaties levert installatie- concepten op het gebied van: Klimaatbeheersing Elektrotechniek Koudetechniek Technisch beheer Brandbeveiliging Gebouwautomatisering Beveiliging en telematica Medische gasinstallaties Sanitair Zwembaden en wellness center techniek Rail-infra ICT Systeemintegratie Liften Grootkeukentechniek 18 Advertorial

19 activiteitenkalender t/m woensdag 15 september uur BZW s-hertogenbosch en Regionaal Business Netwerk Hermes Locatie: Nationaal Monument Kamp Vught. Inleider: Alexander Rinnooy Kan, voorzitter Sociaal Economische Raad (SER) woensdag 22 september uur BZW Breda/BZW Oosterhout Holland Casino te Breda Miljoenennota donderdag 23 september uur BZW Midden- en Noord Zeeland en BZW Zeeuws-Vlaanderen i.s.m. Scoop Zeeland en de Zeeuwse Bibliotheek Locatie: Zeeuwse Bibliotheek in Midelburg Prinsjesdagdebat met gespreksleider Clairy Polak dinsdag 28 september uur BZW Eindhoven met Jong Management Eindhoven- Helmond Locatie: Evoluon te Eindhoven Prinsjesdagbijeenkomst met spreker Niek Jan van Kesteren, algemeen directeur VNO-NCW over de Troonrede en sociaal-economische actualiteiten woensdag 29 september 7.30 uur, BZW Midden-Brabant en BORT Locatie: Mansion hotel Bos & Ven te Oisterwijk Prinsjesdagontbijt met inleider prof. Sweder van Wijnbergen donderdag 30 september uur BZW-leden Brabant4eu in Brussel vanaf donderdag 30 september uur BZW-leden TiasNimbas Business School te Tilburg Innovation Challenges 2010 The Entrepreneurial Venture as Vehicle for Creating Value door associate prof. Eric Wood, Center for Innovation and Entrepreneurship at the Graduate School of Business, University of Capetown, Zuid-Afrika woensdag 6 oktober uur BZW Midden- en Noord- Zeeland/BZW Zeeuws- Vlaanderen Scheldetheater, Terneuzen Gezamenlijke ledenvergadering spreker: Generaal-Majoor Mart de Kruif, plaatsvervangend commandant landstrijdkrachten over Leiderschap onder wisselende omstandigheden in Afghanistan woensdag 6 oktober uur BZW s-hertogenbosch Locatie: Congrescentrum Brabanthallen te s-hertogenbosch Dynamisch Noordoost met thema: Food, Health en Farma donderdag 7 oktober uur BZW Moerdijk Havenschap Moerdijk te Moerdijk Bedrijfsbezoek woensdag 13 oktober BZW Helmond Bedrijfsbezoek uur woensdag 13 oktober uur BZW Midden-Brabant Jaarlijkse ontmoeting met Jong Management woensdag 20 oktober BZW Roosendaal Sensus te Roosendaal bedrijfsbezoek uur vrijdag 29 oktober 8.00 uur BZW Eindhoven samen met Design Academy Eindhoven Ontbijtbijeenkomst in het kader van de Designweek 2010, waarbij afstudeerders zich met hun werk presenteren dinsdag 26 oktobe uur BZW-leden The Strip, High Tech Campus te Eindhoven Innovation Challenges 2010 Winning in Emerging Markets: Lessons from China, India and the Emerging World door prof. Tarun Khanna, Harvard Business School, USA dinsdag 26 oktober BZW Breda Bedrijfsbezoek uur zaterdag 30 oktober uur BZW Bergen op Zoom/BZW Moerdijk/BZW Roosendaal Schouwburg De Kring te Roosendaal Musical The Beatles: Here, There & Everywhere donderdag 11 november uur BZW-leden Theater De Mythe te Goes BZW jaarcongres (zie ook pagina 46) vrijdag 19 november uur BZW-leden Abdij Koningshoeven te Berkel-Enschot VNO-NCW Bezinningsbijeenkomst Neem een sabbatical van 24 uur met als begeleiders Dorine Huijbregts MBA en psychologe en Huib Klamer, secretaris levensbeschouwing en maatschappelijk ondernemen VNO-NCW Alexander Rinnooy Kan Niek Jan van Kesteren Sweder van Wijnbergen Sensus 19

20 DE ma Utility Services Lichttechniek Hoogspannings Meettechniek