Periode 1.1. Bijlage B. Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het curriculum van de opleiding voor de propedeutische fase

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Periode 1.1. Bijlage B. Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het curriculum van de opleiding voor de propedeutische fase"

Transcriptie

1 Bijlage B Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het curriculum van de opleiding voor de propedeutische fase Het onderwijsprogramma voor de propedeutische fase bestaat uit een programma van 60 credits. Het curriculum van de hoofdfase is opgebouwd uit bouwstenen. n een bouwsteen staat een beroepsgeorienteerd thema centraal. De inhoud van een bouwsteen kan bestaan uit voor het thema relevante theorie, praktijkopdrachten en ook kan een bouwsteen gevuld zijn met een projectopdracht. Periode 1.1 Bouwsteen Studieloopbaanbegeleiding 1A (vervolg 1B in periode 4) /Life Science/nformatica Studeren op HBO niveau betekend meer eigen regie in handen nemen. Je bent zelf verantwoordelijk voor je studie. Je leert ontdekken wie je bent, en wat je na je afstuderen in huis moeten hebben om een goede professional te kunnen zijn. n het onderdeel studieloopbaanbegeleiding maak je een begin met het kijken naar je zelf, naar je competenties en naar het zogenaamde beroeps- en opleidingsprofiel. Om je eigen ontwikkelingsproces goed vast te leggen en te kunnen volgen, maak je een portfolio en een pop, dat, net als jij je gehele studieloopbaan blijft ontwikkelen. Na het voldoende voltooien van deze bouwsteen: heb je inzicht in het curriculum van jouw studie en het studeren aan de Stenden Hogeschool; weet je welke informatie je voor jouw studie nodig hebt, kan je deze opsporen, voor jezelf evalueren en verwerken en deze op een correcte manier in een product verwerken; ben je in staat je studie te plannen op een manier die aansluit bij jouw eigen leerstijl; kan je verantwoorden waarom je deze studie- en beroepskeuze gemaakt hebt; heb jij je beroepsbeeld verder ontwikkeld en ben je in staat om deze zo nodig bij te stellen; heb je inzicht in de functie en mogelijkheden van studieloopbaancoaching; kan je de 5 studieloopbaancompetenties benoemen en op toepassen op een niveau dat past bij jouw beginsituatie; kan je een Persoonlijk OntwikkelingsPlan (POP) en een portfolio samenstellen dat voldoet aan jouw leerbehoefte en de eisen van jouw opleiding en kan je het goed ; Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 1

2 ben je bereid tot, en zie je de waarde van zelfreflectie en kan je hiervoor passende instrumenten kiezen en toepassen; kan je aan de hand van jouw portfolio op zowel inhouds- als procesniveau reflecteren op jouw eigen ontwikkelproces. Opdrachten Bouwsteen Wiskunde 1 n deze bouwsteen wordt een gedeelte van de HAVO wiskunde B herhaald om zodoende een voldoende basisniveau te garanderen van de wiskundige kennis en vaardigheden, die voor de beroepspraktijk zijn vereist. Na afloop van deze bouwsteen kan de student de volgende basisrekenvaardigheden toepassen: berekeningen maken met merkwaardige producten. een uitdrukking ontbinden in factoren. een stelsen van vergelijkingen oplossen breuken optellen, aftrekken, vermenigvuldigen, delen en vereenvoudigen. machten en wortels vermenigvuldigen en delen. berekeningen maken met lineaire functies. berekeningen maken met kwadratische functies. een gegeven functie differentiëren. berekeningen maken met goniometrische functies. berekeningen maken met exponentiële functies. berekeningen maken met logaritmische functies. Er wordt uitgegaan van het eindniveau van de vooropleidingen MBO en HAVO. Standaard rekenmachine Schriftelijke toets Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 2

3 Bouwsteen Methodisch Ontwerpen 1 (vervolg in periode 3) Binnen deze case wordt een technisch product (scheerapparaat) geheel geanalyseerd en worden de resultaten van de analyse vastgelegd. De werkzaamheden worden in groepsverband uitgevoerd, waarbij eisen gesteld worden aan een goede samenwerking, planning en communicatie. Daarnaast zullen de diverse zaken op een correcte manier worden gerapporteerd. Met de gegevens afkomstig uit de analyse kan een abstract systeemmodel van het product worden opgesteld zodat uiteindelijk duidelijk wordt op welke manier de productontwerper de bedoelde functie heeft gematerialiseerd. Om een goede analyse uit te kunnen voeren zijn de volgende onderwerpen in de bouwsteen opgenomen: vastleggen en documenteren, functieschema s, materiaal/productie methode herkennen, bepalen van kosten-/investeringsopbouw. Na afloop van deze bouwsteen kan de student: op een systematische manier het werktuigbouwkundig ontwerpproces uitvoeren een productanalyse uitvoeren op een gestructureerde manier een abstract schema opstellen van het product komen tot een goede modelvorming een complex product opdelen in subdelen t.b.v. analyse (o.a. Eco-indicator 99) Opdrachten Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 3

4 Bouwsteen CAD/CAM/CAE 1 (vervolg in periode 3) n deze bouwsteen maakt de student kennis met elementaire productietechnieken Na afloop van deze bouwsteen kan de student: Productietechnieken de diverse draai-, frees- en boorgereedschappen en deze toe te passen; vanuit een overzicht van de productietechnieken; vormen, vervormen, scheiden en verbinden de juiste keuze maken en deze toepassen bij het vervaardigen van onderdelen; de meest efficiënte bewerkingsvolgorde vaststellen; bij de toe te passen productietechnieken de juiste procesparameters zoals toerental, voeding, snedediepte, bepalen; tijdens en na het maken van de onderdelen geometrische metingen verrichten. uit de diverse draai-, frees- en boorgereedschappen een juiste keuze maken ten aanzien van een bepaalde bewerking; uit de verschillende productietechnieken een bewuste keuze maken voor de productie van een onderdeel; 1.3 CNC Productietechniek aangeven wat de plaats is die het CNC-bewerkingsproces binnen het geheel van het bewerkingsprocessen inneemt; aan de hand van een werkstuktekening: o het bewerkingsvlak, het assenstelsels en de diverse nulpunten definiëren; o een werkvoorbereiding schrijven; o een contour programmeren met radiuscorrectie schrijven; o bewerkingscycli, spiegel- en herhalingsfuncties zinvol gebruiken. Opdrachten Bouwsteen Windrichtingsmeter 1 (vervolg in periode 2) Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 4

5 Aan het begin van de opleiding wordt een windrichtingsmeter (wiri) gebouwd. Dit product bestaat uit een mechanisch en een elektronisch gedeelte. Werktuigbouwkundige aspecten die aan de orde komen zijn: ontwerp en tekenen, de daadwerkelijke productie van de wiri, materiaalkunde. Het elektronisch gedeelte bestaat uit 2 printen. De eerste print detecteert de actuele windrichting vanaf een draaiende codeschijf via een viertal opto-couplers. De tweede print is een soort windroos. Hierop staan 16 LEDs gemonteerd in een cirkel, waarbij de ene brandende LED de heersende windrichting aangeeft De bouwsteen Wiri laat studenten op een praktische manier kennis maken met het totale voortbrengingsproces van producten. Het voortbrengingsproces bestaat in dit geval uit /tekenen, produceren en controleren. 1. De student moet inzicht hebben in het totale voortbrengingsproces, waarbij hij/zij een beeld heeft van de functies die de diverse disciplines hierin hebben. 2. De student kan een aantal praktische handelingen uitvoeren zoals: - het vanuit enkele schetsen maken van eenvoudige werktuigbouwkundige tekeningen, - het aan de hand van de gemaakte tekeningen, vervaardigen van deze onderdelen, - het meten tijdens en na het maken van de onderdelen. 3. De student heeft een overzicht van de productietechnieken en weet de plaats van de toegepaste technieken binnen dit geheel. 4. De student kan de juiste bewerkingstechnieken bepalen voor het vervaardigen van het mechanisch gedeelte van de Wiri. 5. De student is in staat om bij de toe te passen productietechnieken de juiste procesparameters te bepalen. Opdrachten Periode 1.2 Bouwsteen Mondelinge Communicatie 1 Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 5

6 /Life Science/nformatica Een Hbo er moet regelmatig presentaties verzorgen over projecten, producten, voortgang etc. n deze bouwsteen wordt ingegaan op effectief mondeling presenteren. Daarbij staan drie zaken centraal: het doel, het publiek en de hulpmiddelen. Tevens moet je als Hbo er effectief kunnen vergaderen. n deze bouwsteen leer je de spelregels, de voorbereiding, hoe je een vergadering leidt en hoe je een zo actief mogelijke bijdrage kan leveren. Na afloop van de bouwsteen weet je: hoe communicatie werkt en wat de rol is van non-verbale communicatie; hoe je moet vergaderen: - je weet en laat zien hoe je een vergadering voorbereidt; - je laat zien hoe je een vergadering als voorzitter leidt; - je laat zien hoe je als deelnemer actief een goede bijdrage aan de vergadering levert; hoe je kun je een presentatie houden: - je laat zien hoe je een vergadering voorbereidt; - je laat zien hoe je een presentatie opbouwt; - je laat zien hoe je een presentatie ondersteunt; - je laat zien hoe je publiek kunt boeien; - je laat zien dat je constructieve feedback op een presentatie kan geven. Portfolio, individuele presentatie en een groepspresentatie op onderdelen, gewogen gemiddelde Bouwsteen Materiaalkunde 1 n deze bouwsteen maakt de student kennis met de elementaire materiaalkundige eigenschappen van staalsoorten. Structuur, ijzer-koolstof diagram, warmtebehandelingen, Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 6

7 onderzoeken koper- en aluminiumlegeringen Na afloop van deze bouwsteen heeft de student kennis en inzicht betreffende de volgende onderwerpen: De algemene atomaire opbouw van materialen. De grondbeginselen van de metaalkunde. De toepassing van Het ijzer-koolstof-diagram. De eigenschappen van staal- en ijzerlegeringen. De methodiek van het kiezen uit materialen. nvloeden die vermoeiingspanningen beïnvloeden. Dynamische vermoeiingsdiagrammen. Het uitvoeren van materiaalkundig onderzoek: onderwerpen : trekproef;taaiheid en hardheid;microscopisch onderzoek;rekristallisatie van aluminium; het harden van ongelegeerd staal; carboneren; aluminium legeringen Het interpreteren van de resultaten van materiaalkundig onderzoek Opdrachten Bouwsteen Statica 1 3 EC / 84 SBU De bouwsteen behandelt de principes van de statica en de wiskundige formulering ervan. Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 7

8 De student moet na afloop van deze bouwsteen in staat zijn tot: a. het opstellen van evenwichtsvergelijkingen voor een puntmassa in 2 en 3 dimensies b. het reduceren van een stelsel van krachten en koppelmomenten tot één resulterende kracht en koppelmoment c. het maken van een VLS voor een puntmassa d. het berekenen van(koppel)momenten e. het gebruiken van het inwendig en uitwendig product in de statica. Grafische rekenmachine Schriftelijke toets Bouwsteen Wiskunde 2 84 SBU Bij deze bouwsteen zal de student kennis maken met het opstellen van wiskundige modellen van technische processen. Aan de hand van concrete voorbeelden zal een aantal wiskundige begrippen worden behandeld. De kennis en vaardigheden met betrekking tot de onderwerpen exponentiële functies, logaritmen en differentiëren worden herhaald en uitgebreid. Daarbij worden twee nieuwe onderwerpen geïntroduceerd: differentiaalvergelijkingen en integreren. Bovendien maakt de student kennis met het computerprogramma MathCad, waarmee wiskundige berekeningen eenvoudig kunnen worden uitgevoerd. aan de hand van een aantal meetparen (coördinatenparen) het verband bepalen tussen twee grootheden met behulp van logaritmisch papier; samengestelde of meervoudig samengestelde functies differentiëren met behulp van de kettingregel en andere rekenregels; differentiaalvergelijkingen van het type y k yof y k y kunnen opstellen en gebruiken bij het beschrijven van processen met toename of afname; verifiëren of een functie wel of niet voldoet als oplossing van een gegeven differentiaalvergelijking; standaard functies integreren (ofwel de primitieve bepalen) met behulp van rekenregels; Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 8

9 eenvoudige samengestelde functies integreren met behulp van de substitutiemethode; de oppervlakte bepalen onder en tussen grafieken met behulp van bepaalde integralen; vraagstukken uit de kinematica oplossen met behulp van een bepaalde of onbepaalde integraal of een integraal met variabele bovengrens (alleen WB1); het softwarepakket MathCad gebruiken als hulpmiddel bij het maken van eenvoudige berekeningen. Grafische rekenmachine Schriftelijke toets Bouwsteen Windrichtingsmeter 2 (zie periode 1) Opdrachten Periode 1.3 Bouwsteen Schriftelijke Communicatie 1 /Life Science/nformatica Rapporten schrijven, goed citeren (plagiaat voorkomen), samenvatten, argumenteren: iedere HBO-er krijgt hier mee te maken. n deze bouwsteen wordt hier aandacht aan besteed. Je leert jezelf gepast schriftelijk uit te drukken en je gebruikt hiervoor T faciliteiten. Je maakt complexe informatie schriftelijk duidelijk en je stuurt de juiste boodschap naar de juiste doelgroep via het juiste kanaal. Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 9

10 onderzoeken Na afloop van de bouwsteen kun je: bouwplannen gebruiken voor je schriftelijke communicatie de passende structuur gebruiken bij doel en doelgroep de passende stijl gebruiken bij doel en doelgroep duidelijk argumenteren informatie correct samenvatten schrijven in de fases: bouwplan, eerste opzet, herschrijven, vorm geven op de APA manier je bronnen in je schriftelijke communicatie vermelden Portfolio + groepsrapport op onderdelen, gewogen gemiddelde Bouwsteen Statica 2 3 EC / 84 SBU Deze bouwsteen behandelt de principes van de statica en de wiskundige formulering ervan. Tevens is een practicum opgenomen waar gemeten en gerekend wordt aan een tweetal hefwerktuigen t.w. een takel en een krik. De student moet na afloop van deze bouwsteen in staat zijn tot: het maken van een VLS het berekenen van krachten en momenten in een constructie het bepalen van oplegreacties het berekenen van staafkrachten in vlakke vakwerken en in Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 10

11 ondersteuningsconstructies. Grafische rekenmachine Schriftelijke toets Bouwsteen CAD/CAM/CAE 2 (zie periode 1) n deze bouwsteen leert de student in NX een parametrisch model op te bouwen en relevante tekeningen te maken. Na afloop van deze bouwsteen kan de student een (3D) parametrisch model opbouwen volgens een Master Model: Modelling: Wat is het Master Model. Hoe wordt een 3-D CAD model, met de juiste Design ntent, opgebouwd. Gebruik van: Primitieven; Features; Feature Operations; Model Navigator; Viewing Parameters en constraints. Verbinden van Parameters en constraints Sketch Opbouw van een sketch en het wijzigen hiervan. Constraints en parameters Hoe wijzig je een CAD model Assemblies: Master Model; Structuur van een Assembly, Mating conditions, Exploded Views Drafting: Sheets aanmaken m.b.v. Pattern; Master Model; View s; Dimensions; Annotation Cam Uit een 3D CAD model een CLSF maken en daaruit een Din/iso code CNC programma genereren. opdracht Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 11

12 Bouwsteen Geregelde systemen 1 n deze bouwsteen maakt de student kennis met industriële automatisering. Ze maken kennis met verschillende componenten van automatisering: hydrauliek, pneumatiek, elektrische systemen, besturing en sensoren. n een practicum doen de studenten ervaring op met het simuleren en besturen van een aantal eenvoudige geregelde systemen. Na afloop van deze bouwsteen geldt: 1. De student kent de grondbeginselen van de industriële automatisering. 2. De student kent de kenmerken van verschillende componenten van automatisering: hydrauliek, pneumatiek, elektrische systemen en sensoren. 3. De student kan simpele logische schakelingen opbouwen aan de hand van een schema. 4. De student kan simpele logische schakeling. 5. De student kan bewegingsdiagrammen en besturingsformules begrijpen, lezen en opstellen. 6. De student kan simpele logische schakelingen simuleren in Festo FluidSM. 7. De student kan volgens planning werken. 8. De student kan taakgericht communiceren. 9. De student kan een technisch dossier samenstellen. 10. De student kan een eindverslag maken. Opdrachten + logboek op onderdelen, gewogen gemiddelde Bouwsteen Project W1: Methodisch (vervolg in periode 4) Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 12

13 6EC / 168 SBU n een project werk je in een tijdelijk verband van een aantal studenten om een duidelijk vastgesteld doel te bereiken. Op basis van door de Hogeschool gekozen - jaarlijks wisselende - manier om geaccumuleerde energie om te zetten in beweging, dien je een product te en te dat op een gladde wedstrijdvloer, een zo groot mogelijke afstand aflegt. Alleen de gebufferde energie mag je gebruiken en alle materie moet vanaf de start tot de stoppositie dezelfde afstand afleggen. De energie moet op een gecontroleerde, veilige manier vrijgemaakt worden. Het product ontwikkel je op basis van een door de Hogeschool beschikbaar gesteld materiaalbudget en aangegeven bewerkingstechnieken op de Hogeschool. n de voorgaande jaren was de energie gebufferd en getransformeerd op basis van een muizenvalveer, vallende massa, perslucht, zonnepanelen en solarmotor, elastiek en de toekomst belooft nog vele originele onderwerpen. een eenvoudig plan van aanpak maken; een strokenplanning maken; documentatie (schriftelijk) en rapportages (schriftelijk en mondeling) verzorgen; op een actieve en effectieve manier communiceren met groepsgenoten door actief te luisteren en zijn/haar mening te delen met teamleden; feedback geven/ontvangen waarmee de student/ander zijn/haar voordeel kan doen; de rol van de voorzitter op zich nemen en de taken die bij deze rol en de rol van deelnemer horen te oefenen; herkenen hoe de communicatie over en weer in een vergadering beïnvloed wordt door groepsprocessen en groepsrollen; reflecteren op zijn eigen bijdrage tijdens dit project; zijn projecttaken uitvoeren volgens afspraken; een ontwerpprobleem definiëren (PvE opstellen, functieanalyse en functieblokschema); conceptuele ontwerpoplossingen genereren (brainstorm ideeën), (alternatieven in morfologisch overzicht) en evalueren (keuzediagram); parametrisch dmv 3D modelleren in CAD (werktekeningen); een productieproces en -wijze beschrijven (werkvoorbereiding); een werkend model (voertuig) maken middels bewerkingsmethoden (eenvoudig bankwerk, freeswerk, boren, lijmen ed); een werkend model testen (wedstrijd). Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 13

14 opdrachten op onderdelen, gewogen gemiddelde Periode 1.4 Bouwsteen Studieloopbaanbegeleiding 1b (zie periode 1) /Life Science/nformatica Bouwsteen Quality Engineering 1 3 EC / 84 SBU De bouwsteen heeft als centraal thema een continu seriematig productieproces, dat in hoog tempo dezelfde producten maakt. Met name wordt gekeken naar de beheersingsaspecten van een dergelijk proces. Als voorbeeld wordt gebruikt een spuitgietproces, dat in het kunststoflab van de hogeschool gedemonstreerd kan worden. Van een grote serie producten worden kritische kwaliteitskenmerken gemeten. De variatie van de resultaten wordt in kaart gebracht en het proces wordt gekwalificeerd door die variatie te vergelijken met de specificaties die door de ontwerper van het product op de product- en matrijstekening zijn vastgelegd. Aan het eind van de bouwsteen moet de student kunnen vaststellen of een eenvoudig proces in staat is om de vereiste productkwaliteit te leveren. De student kan: uitgaande van de productspecificaties de maximaal toelaatbare meetonzekerheid aangeven van meetresultaten de meetonzekerheid bepalen series meetgegevens verwerken in een spreadsheet en histogrammen en regelkaarten maken voor individuele meetresultaten kwalitatieve beoordeling geven van de statistische beheersing van het proces Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 14

15 process capability factoren berekenen en interpreteren Opdrachten op onderdelen, gewogen gemiddelde Bouwsteen Constructieleer 1 n deze bouwsteen maakt de student kennis met enkele van de klassieke onderdelen van de werktuigbouwkunde Na deze bouwsteen kan de student: sterkteberekeningen maken van eenvoudig constructies berekeningen maken van statische en droge wrijvingssituaties rekenen met vorm- en plaatstoleranties ruwheid van materialen bepalen verbindingstechnieken als lassen en bout/moer toepassen in eenvoudige vraagstukken Standaard rekenmachine Schriftelijke toets Bouwsteen Dynamica 1 3 EC / 84 SBU n deze bouwsteen komen elementaire begrippen uit de kinematica (de theorie waarmee Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 15

16 bewegingen beschreven kunnen worden) en dynamica (wetten van Newton, krachtenleer, impulswet) aan de orde. Roterende bewegingen worden in deze bouwsteen nog niet behandeld. Na afloop van deze bouwsteen kan de student: uitleggen wat kinematica, dynamica en statica is en de kenmerkende verschillen tussen deze begrippen noemen; de verplaatsing, snelheid, gemiddelde snelheid en versnelling van een puntmassa berekenen m.b.v. differentiaal-, integraal- en vectorrekening; m.b.v. de drie wetten van Newton, de begrippen impuls, stoot, botsing en de wet van behoud van impuls van een relatief eenvoudig mechanisch systeem de vergelijkingen opstellen en deze oplossen; het verschil tussen statische en glijdende wrijving noemen en ook deze concepten in de analyse en verdere uitwerking van een mechanisch systeem betrekken; definiëren wat arbeid, vermogen en rendement is; de arbeid verricht door een kracht berekenen m.b.v. integraal- en vectorrekening; de concepten kinetische energie, potentiële energie (in het zwaartekrachtsveld en in een gespannen veer), arbeid verricht door wrijvingskracht en de wet van behoud van energie gebruiken om problemen bij relatief eenvoudige mechanische systemen op te lossen; Grafische rekenmachine schriftelijke toets 55% Bouwsteen Project W1 (vervolg van periode 3) Stenden University OER opleiding werktuigbouwkunde bijlage B V1.0 16

Periode 1.1. Bijlage B. Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het curriculum van de opleiding voor de propedeutische fase

Periode 1.1. Bijlage B. Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het curriculum van de opleiding voor de propedeutische fase Bijlage B Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het curriculum van de opleiding voor de propedeutische fase Het onderwijsprogramma voor de propedeutische fase bestaat uit een programma van 60

Nadere informatie

Periode 1.1. Bijlage B. Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het curriculum van de opleiding voor de propedeutische fase

Periode 1.1. Bijlage B. Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het curriculum van de opleiding voor de propedeutische fase Bijlage B Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het curriculum van de opleiding voor de propedeutische fase Het onderwijsprogramma voor de propedeutische fase Werktuigbouwkunde bestaat uit een

Nadere informatie

WISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

WISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 WISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren Competenties Luuk van Paridon Overzicht waar ik nu sta: Afbeelding 1: Spinnenweb competenties De groene lijn geeft aan welke competenties ik tot nu toe behaald heb (zie Afbeelding 1). De competenties die

Nadere informatie

Bijlage D Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het Associate degree-programma:

Bijlage D Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het Associate degree-programma: Bijlage D Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het Associate degree-programma: 2 E JAAR (HOOFDFASE)... 2 ONDERZOEK... 2 IT SERVICE MANAGEMENT... 3 TESTEN... 4 CONNECTED DEVICES... FOUT! BLADWIJZER

Nadere informatie

Referentieniveaus uitgelegd. 1S - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1S rekenen. 1F - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1F rekenen

Referentieniveaus uitgelegd. 1S - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1S rekenen. 1F - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1F rekenen Referentieniveaus uitgelegd De beschrijvingen zijn gebaseerd op het Referentiekader taal en rekenen'. In 'Referentieniveaus uitgelegd' zijn de niveaus voor de verschillende sectoren goed zichtbaar. Door

Nadere informatie

Examenprogramma wiskunde D havo

Examenprogramma wiskunde D havo Examenprogramma wiskunde D havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kansrekening en statistiek

Nadere informatie

Bijlage A Competenties van de opleiding

Bijlage A Competenties van de opleiding Bijlage A Competenties van de opleiding A.1 Curriculum opleiding Werktuigbouwkunde Bouwstenen Stenden Hogeschool heeft de strategische keuze gemaakt om al haar opleidingen op te bouwen met behulp van (deels

Nadere informatie

Competentieprofiel. Instituut voor Interactieve Media. Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006

Competentieprofiel. Instituut voor Interactieve Media. Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006 Competentieprofiel Instituut voor Interactieve Media Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006 Aangepast in maart 2009 Inleiding De opleiding Interactieve Media

Nadere informatie

vwo A deel 4 13 Mathematische statistiek 14 Algebraïsche vaardigheden 15 Toetsen van hypothesen 16 Toepassingen van de differentiaalrekening

vwo A deel 4 13 Mathematische statistiek 14 Algebraïsche vaardigheden 15 Toetsen van hypothesen 16 Toepassingen van de differentiaalrekening vwo A deel 4 13 Mathematische statistiek 13.1 Kansberekeningen 13.2 Kansmodellen 13.3 De normale verdeling 13.4 De n -wet 13.5 Discrete en continue verdelingen 13.6 Diagnostische toets 14 Algebraïsche

Nadere informatie

Examenprogramma natuurkunde havo

Examenprogramma natuurkunde havo Bijlage 1 Examenprogramma natuurkunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden

Nadere informatie

praktijk theorie vaardigheden kennis mechanica statica dynamica thermodynamica stromingsleer

praktijk theorie vaardigheden kennis mechanica statica dynamica thermodynamica stromingsleer MungosWorks is sinds 28 januari 2004 actief als technisch ontwerpen adviesbureau gericht op automatisering. Wij ontwikkelen innovatieve systemen die bedrijfsprocessen beter, goedkoper, efficiënter en/of

Nadere informatie

Werken als productvormgever

Werken als productvormgever 08764 product Design 05-03-2009 08:23 Pagina 1 werkproces 1 1 2 3 4 5 6 Werken als productvormgever Product Design Wat laat je zien? Je brengt creatieve ideeën en technische mogelijkheden bij elkaar Je

Nadere informatie

In Vlaanderen bestaat er nog geen leerlijn programmeren! Hierdoor baseren wij ons op de leerlijn die men in Nederland toepast voor basisscholen.

In Vlaanderen bestaat er nog geen leerlijn programmeren! Hierdoor baseren wij ons op de leerlijn die men in Nederland toepast voor basisscholen. Leerlijn programmeren In Vlaanderen bestaat er nog geen leerlijn programmeren! Hierdoor baseren wij ons op de leerlijn die men in Nederland toepast voor basisscholen. Deze leerlijn is opgebouwd aan de

Nadere informatie

Professionele bachelor elektromechanica

Professionele bachelor elektromechanica 1ste jaar (semester 1 en 2) 1ste jaar - gemeenschappelijk traject "Een stevige basis" 2de jaar (semester 3 en 4) 2de jaar - gemeenschappelijk traject "Een technologiebad" 3de jaar (semester 5 en 6) Afstudeerrichting

Nadere informatie

Instructies zijn niet alleen visueel, maar ook auditief, met hoogkwalitatief ingesproken geluid (geen computerstem).

Instructies zijn niet alleen visueel, maar ook auditief, met hoogkwalitatief ingesproken geluid (geen computerstem). Getallen 3 Doelgroep Getallen 3 is bedoeld voor leerlingen in klas 3-5 van de havo, klas 3-6 van het vwo en in mbo 3&4. Het programma is bijzonder geschikt voor groepen waarin niveauverschillen bestaan.

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Voorwoord... Lijst van tabellen... Lijst van symbolen... Deel I Vectorrekening 1

Inhoudsopgave. Voorwoord... Lijst van tabellen... Lijst van symbolen... Deel I Vectorrekening 1 Voorwoord.................................... Lijst van tabellen................................. Lijst van symbolen................................ v xv xvii Deel I Vectorrekening 1 1 Vectoren, bewerkingen,

Nadere informatie

Nulmeting. naam: Leon van Luijk studentnummer: 11099088

Nulmeting. naam: Leon van Luijk studentnummer: 11099088 Nulmeting naam: Leon van Luijk studentnummer: 11099088 Deze nul meting geeft een indicatie op welk niveau ik deze opleiding ben begonnen. Het niveau wordt gemeten door 15 verschillende competenties. Al

Nadere informatie

BOUWSTEEN-BESCHRIJVINGEN T.B.V. STUDIEGIDS 2013-2014

BOUWSTEEN-BESCHRIJVINGEN T.B.V. STUDIEGIDS 2013-2014 PROPEDEUSE... FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. STUDIELOOPBAANBEGELEIDING 1A EN 1B... 2 (X)HTML / CSS... 3 INLEIDING PROGRAMMEREN (PHP)... 4 DIGITAL GRAPHIC DESIGN 1... 5 PROJECT PROFESSIONELE WEBSITE...

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

DOMEINBESCHRIJVING 27 MEI 2014 VOORLOPIG CONCEPT

DOMEINBESCHRIJVING 27 MEI 2014 VOORLOPIG CONCEPT DOMEINBESCHRIJVING 27 MEI 2014 VOORLOPIG CONCEPT 1 VOORSTEL NIEUW DOMEIN A VAARDIGHEDEN 1.1 Doel en inhoud Dit domein omvat algemene en vakspecifieke vaardigheden die verkaveld zijn in de subdomeinen A1

Nadere informatie

WISKUNDE D VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

WISKUNDE D VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 WISKUNDE D VWO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

Niveau 1 Competenties uit het curriculum HBO Werktuigbouwkunde (aan de Haagse Hogeschool)

Niveau 1 Competenties uit het curriculum HBO Werktuigbouwkunde (aan de Haagse Hogeschool) Niveau 1 Competenties uit het curriculum HBO Werktuigbouwkunde (aan de Haagse Hogeschool) 1. Analyseren: Behaald 1 2 Ontwerpen: Behaald 2 3 Realiseren: Behaald 3 4 Beheren: Onbehaald 4 5 Managen: Onbehaald

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11101 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/389632, houdende

Nadere informatie

Profieldelen. De kandidaat kan: 1. een ontwerpvraagstuk analyseren, beschrijven en het ontwerp schetsen,

Profieldelen. De kandidaat kan: 1. een ontwerpvraagstuk analyseren, beschrijven en het ontwerp schetsen, Profieldelen Profiel: Produceren, installeren en energie BB KB GL 1. Ontwerpen en maken o met behulp van de ontwerpcyclus een technisch ontwerp realiseren o met behulp van CAD een eenvoudig ontwerp maken

Nadere informatie

Extra proeven onderofficier weerkundig waarnemer

Extra proeven onderofficier weerkundig waarnemer Proeven elektriciteit en technisch redeneren Technische proeven onderofficier: o Elektriciteit o Mechanica o Rekentechnieken Proef Engels Elektriciteit Deze test gaat je kennis over elektriciteit na. Je

Nadere informatie

Leren over het leerdoel van de praktische opdracht en de komende lessen.

Leren over het leerdoel van de praktische opdracht en de komende lessen. Klas Lesonderwerp Beginsituatie Leskern Leerdoelen Docentendoelen Lesmateriaal Practicummaterialen Ondersteuning Organisatie 5 vwo wiskunde D Praktische opdracht Deel I (eerste lesblok van ongeveer 50

Nadere informatie

Case Simulink EE4- Building a SSV - Team PM1 21 maart 2014

Case Simulink EE4- Building a SSV - Team PM1 21 maart 2014 Case Simulink EE4- Building a SSV - Team PM1 21 maart 2014 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Figurenlijst... 1 Inleiding... 2 Gedrag van het zonnepaneel gekoppeld aan een weerstand... 2 Gedrag van de DC-motor

Nadere informatie

Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip).

Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Getallen 1 Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Doelgroep Rekenen en Wiskunde Getallen 1 Getallen 1 is geschikt voor groep 7 en 8 van de basisschool

Nadere informatie

Inhoud. Aan de student. Studiewijzer. Aan de docent. Over de auteurs. Hoofdstuk 0 Basiswiskunde 1

Inhoud. Aan de student. Studiewijzer. Aan de docent. Over de auteurs. Hoofdstuk 0 Basiswiskunde 1 Inhoud Aan de student V Studiewijzer Aan de docent VII IX Over de auteurs XI Hoofdstuk 0 Basiswiskunde 1 Leereenheid 0.1 Elementaire algebra 3 0.1.1 Verzameling van getallen en het symbool 4 0.1.2 Merkwaardige

Nadere informatie

Getallen 1 is een computerprogramma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip).

Getallen 1 is een computerprogramma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Getallen 1 Getallen 1 is een computerprogramma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Doelgroep Rekenen en Wiskunde Getallen 1 Getallen 1 is geschikt voor groep 7 en 8 van de basisschool

Nadere informatie

Domein A: Vaardigheden

Domein A: Vaardigheden Examenprogramma Wiskunde A havo Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Algebra en tellen

Nadere informatie

Wat moet ik kunnen Eindtermen Duur (min)

Wat moet ik kunnen Eindtermen Duur (min) Seizoen: 2016-2017 Vak: Klas: 3/4 Afdeling: Mavo Herkansingen/inhalen: Tijdens de herkansingen kunnen de SE s van een trimester herkanst en/of ingehaald worden. Echter een ingehaald SE kan niet worden

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA)

Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) Voor het profiel : PIE (Produceren, Installeren en Energie) Methode: TechniekPlaza Examen periode 2018 2020 PTA Profiel PIE, profiel module 1: Ontwerpen en maken

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag macrodoelmatigheidstoets associate degree-opleiding Engineering

Samenvatting aanvraag macrodoelmatigheidstoets associate degree-opleiding Engineering Samenvatting aanvraag macrodoelmatigheidstoets associate degree-opleiding Engineering Saxion. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd

Nadere informatie

Examenprogramma wiskunde D vwo

Examenprogramma wiskunde D vwo Examenprogramma wiskunde D vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kansrekening en statistiek

Nadere informatie

Onderwerpen en kwaliteitscriteria VWO-WISKUNDE. Deliverable 3.2. Hans Cuypers en Henk van der Kooij

Onderwerpen en kwaliteitscriteria VWO-WISKUNDE. Deliverable 3.2. Hans Cuypers en Henk van der Kooij Onderwerpen en kwaliteitscriteria VWO-WISKUNDE Deliverable 3.2 Hans Cuypers en Henk van der Kooij Inleiding In deze deliverable zullen we voor het domein van de VWO-WISKUNDE de onderwerpen vaststellen

Nadere informatie

WISKUNDE VOOR HET HOGER TECHNISCH ONDERWIJS. deel 1 LOTHAR PAPULA. 2e druk > ACADEMIC SERVICE

WISKUNDE VOOR HET HOGER TECHNISCH ONDERWIJS. deel 1 LOTHAR PAPULA. 2e druk > ACADEMIC SERVICE WISKUNDE VOOR HET HOGER TECHNISCH ONDERWIJS deel 1 LOTHAR PAPULA 2e druk > ACADEMIC SERVICE inhoud 1 Algemene grondbegrippen 1 1.1 Enkele basisbegrippen in de verzamelingenleer 1 1.1.1 Definitieenbeschrijvingvaneenverzameling

Nadere informatie

Referentie kader. praktijk

Referentie kader. praktijk Profiel: Produceren, Installeren en Energie Leerjaar: 3 Toetscode Periode Leerstof Eindtermen/ Soort toets Toetsduur Herkansing mogelijk Weging Referentie kader of werktijd S301 1 Kennis: Vaktheorie. 1

Nadere informatie

Kies Actief Rapportage van Femke Peeters

Kies Actief Rapportage van Femke Peeters Kies Actief Rapportage van Femke Peeters De huidige school van Femke Peeters Summa College Eindhoven Eindhoven Huidige opleiding: MBO, klas 3, richting Economie Kies Actief Geef richting aan je loopbaan!

Nadere informatie

Bijlage B: Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het curriculum voor de propedeutische fase

Bijlage B: Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het curriculum voor de propedeutische fase Bijlage B: Nadere uitwerking van de onderwijseenheden van het curriculum voor de propedeutische fase Geplande contacturen In de tabel hieronder staat een overzicht van de geplande contacturen voor de opleiding.

Nadere informatie

Programma. - Sommetjes overschrijven!!!! - Voorkennis mag ook na paragraaf 1 t/m 3 - priemfactoren - rekenen met getallen. hfst 9 rekenen2.

Programma. - Sommetjes overschrijven!!!! - Voorkennis mag ook na paragraaf 1 t/m 3 - priemfactoren - rekenen met getallen. hfst 9 rekenen2. Programma - Sommetjes overschrijven!!!! - Voorkennis mag ook na paragraaf 1 t/m 3 - priemfactoren - rekenen met getallen 1 priemfactoren Programma - Sommetjes overschrijven!!!! - Voorkennis mag ook na

Nadere informatie

Economie en Maatschappij(A/B)

Economie en Maatschappij(A/B) Natuur en Techniek(B) Natuur en gezondheid(a/b) Economie en Maatschappij(A/B) Site over profielkeuze qompas Economie Gezondheidszorg Gedrag en maatschappij Landbouw Onderwijs Techniek http://www.connectcollege.nl/download/decanaat/havo%20doorstroomeisen%20hbo.pdf

Nadere informatie

mechatronica en werktuigbouwkunde

mechatronica en werktuigbouwkunde School voor Mechatronica, Maintenance en Engineering mechatronica en werktuigbouwkunde Middenkader Engineering Werktuigbouwkunde Allround Verspaner Allround Constructiewerker Verspaner Constructiewerker

Nadere informatie

21ste-eeuwse vaardigheden:

21ste-eeuwse vaardigheden: INLEIDING 21ste-eeuwse vaardigheden Het helpen ontwikkelen van 21ste-eeuwse vaardigheden bij studenten vraagt het nodige van docenten. Zowel qua werkvormen als begeleiding. In hoeverre neem je een voorbeeldrol

Nadere informatie

Modulewijzer InfPbs00DT

Modulewijzer InfPbs00DT Modulewijzer InfPbs00DT W. Oele 0 juli 008 Inhoudsopgave Inleiding 3 Waarom wiskunde? 3. Efficiëntie van computerprogramma s............... 3. 3D-engines en vectoranalyse................... 3.3 Bewijsvoering

Nadere informatie

LEERACTIVITEIT Het verven van de woonkamer Ent-teach Module 6 Project management

LEERACTIVITEIT Het verven van de woonkamer Ent-teach Module 6 Project management LEERACTIVITEIT Het verven van de woonkamer Ent-teach Module 6 Project management Beschrijving van de leeractiviteit Jij en 3 vrienden besluiten om jouw woonkamer te verven. Om dit project te voltooien

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11699 8 juni 2012 Rectificatie Examenprogramma natuurkunde vwo van 28 april 2012, kenmerk VO2012/389632 In de regeling

Nadere informatie

ONBETWIST ONderwijs verbeteren met WISkunde Toetsen. Overzicht bestaande content. Deliverable 3.6. Hans Cuypers. ONBETWIST Deliverable 3.

ONBETWIST ONderwijs verbeteren met WISkunde Toetsen. Overzicht bestaande content. Deliverable 3.6. Hans Cuypers. ONBETWIST Deliverable 3. Overzicht bestaande content Deliverable 3.6 Hans Cuypers Inleiding Binnen het ONBETWIST project worden toetsen en items voor verschillende deelgebieden van de wiskunde gemaakt. In voorgaande projecten,

Nadere informatie

Examenprogramma natuurkunde vwo

Examenprogramma natuurkunde vwo Examenprogramma natuurkunde vwo Ingangsdatum: schooljaar 2013-2014 (klas 4) Eerste examenjaar: 2016 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma

Nadere informatie

Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde

Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde Competentie niveaus HHS TIS opleiding Werktuigbouwkunde 1. BoE domeincompetentie Analyseren (minimaal niveau eind major W: 3) (toelichting: deze omschrijving komt uit de Bachelor of Engineering (BoE))

Nadere informatie

Studiehandleiding Basiswiskunde cursus

Studiehandleiding Basiswiskunde cursus Studiehandleiding Basiswiskunde cursus 2008 2009 Materiaal Bij dit college heb je nodig: Het boek Basisboek wiskunde van Jan van de Craats en Rob Bosch Isbn: 90 430 1156 8 De syllabus Aanvulling basiscursus

Nadere informatie

STUDIEFICHE HBO5. identificatie

STUDIEFICHE HBO5. identificatie identificatie opleiding Elektromechanica modulenaam Toegepaste Wiskunde 1 code module A1 goedkeuring door aantal lestijden 40 studiepunten datum goedkeuring structuurschema / volgtijdelijkheid link: inhoud

Nadere informatie

Werkend Leren in de opleiding Werktuigbouw studiejaar 2013-2014

Werkend Leren in de opleiding Werktuigbouw studiejaar 2013-2014 Werkend Leren in de opleiding Werktuigbouw studiejaar 2013-2014 Opleiding Werktuigbouwkunde HAN Auteur: Richard Kaandorp Datum: 23 1-2013 Versie: 1 - - 0 Vooraf De opleiding Werktuigbouw maakt deel uit

Nadere informatie

TRAJECT WELZIJN_METHODIEK VAN BEGELEIDEN_9789006815597_INHOUD_KORT

TRAJECT WELZIJN_METHODIEK VAN BEGELEIDEN_9789006815597_INHOUD_KORT TRAJECT WELZIJN_METHODIEK VAN BEGELEIDEN_9789006815597_INHOUD_KORT Thema 1 Methodisch handelen 1 Methodisch handelen: wat is het? 1.1 Kenmerken 1.2 Stappenplan 2 Voor wie? 2.1 Doelgroep 2.2 Functionele

Nadere informatie

LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management

LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management Beschrijving van de leeractiviteit Voor de volgende opdracht zullen de studenten plannen* hoe ze gedurende een week ijs gaan

Nadere informatie

PIE (produceren, Installeren en Energie Profielmodule: Besturen en automatiseren

PIE (produceren, Installeren en Energie Profielmodule: Besturen en automatiseren PIE (produceren, Installeren en Energie Profielmodule: Besturen en automatiseren Basis 1 t/m 3 LOB Kennismaken met een bedrijf Verslag 4 1 t/m 3 PIE /3.1 Besturen /automatiseren Diverse Elektro- Pneumatisch

Nadere informatie

Intake assessment. Indra Newton Psycholoog/adviseur NOA. Masterclass Studiekeuzegesprekken 18 November 2010. www.noa-vu.nl

Intake assessment. Indra Newton Psycholoog/adviseur NOA. Masterclass Studiekeuzegesprekken 18 November 2010. www.noa-vu.nl Intake assessment Indra Newton Psycholoog/adviseur NOA Masterclass Studiekeuzegesprekken 18 November 2010 Wat doet NOA? Online tests en vragenlijsten Advies en productontwikkeling Training en coaching

Nadere informatie

STUDIEWIJZER ARBEID, ENERGIE EN INVLOEDSLIJNEN. ir J.W. Welleman

STUDIEWIJZER ARBEID, ENERGIE EN INVLOEDSLIJNEN. ir J.W. Welleman STUDIEWIJZER ARBEID, ENERGIE EN INVLOEDSLIJNEN ir J.W. Welleman Mei, 2007 I N H O U D S O P G A V E 1 INLEIDING... 1 1.1... 1 1.2 Leerdoelen...1 1.3 Opzet van deze studiewijzer... 1 1.4 Leermiddelen...

Nadere informatie

WISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN

WISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN WISKUNDIGE TLVRDIGHEDEN Derde graad 1 Het begrijpen van wiskundige uitdrukkingen in eenvoudige situaties (zowel mondeling als 1V4 2V3 3V3 (a-b-c) schriftelijk) 2 het begrijpen van figuren, tekeningen,

Nadere informatie

THEME Competence Matrix - Mechatronics

THEME Competence Matrix - Mechatronics COMPETENTIEGEGIED COMPETENTIE ONTWIKKELINGSSTAPPEN 1. Onderhouden van systemen en borgen van de betrouwbaarheid Hij/zij kan het elementaire onderhoud van machines en systemen, volgens planning uitvoeren.

Nadere informatie

HAVO 4 wiskunde A. Een checklist is een opsomming van de dingen die je moet kennen en kunnen. checklist SE1 wiskunde A.pdf

HAVO 4 wiskunde A. Een checklist is een opsomming van de dingen die je moet kennen en kunnen. checklist SE1 wiskunde A.pdf HAVO 4 wiskunde A Een checklist is een opsomming van de dingen die je moet kennen en kunnen. checklist SE1 wiskunde A.pdf 1. rekenregels en verhoudingen Ik kan breuken vermenigvuldigen en delen. Ik ken

Nadere informatie

HANDREIKINGEN VANUIT WISKUNDIG- DIDACTISCH ONDERZOEK: LOGARITMEN EN HET INPRODUCT TOM COENEN EN MARK TIMMER

HANDREIKINGEN VANUIT WISKUNDIG- DIDACTISCH ONDERZOEK: LOGARITMEN EN HET INPRODUCT TOM COENEN EN MARK TIMMER HANDREIKINGEN VANUIT WISKUNDIG- DIDACTISCH ONDERZOEK: LOGARITMEN EN HET INPRODUCT TOM COENEN EN MARK TIMMER INHOUDSOPGAVE WAT GAAN WE VANDAAG ALLEMAAL DOEN? Logaritmen De setting Geschiedenis van de logaritme

Nadere informatie

2 Stappen en fasen. 006128860006-bw.indd 8 19-09-13 12:35

2 Stappen en fasen. 006128860006-bw.indd 8 19-09-13 12:35 2 Stappen en fasen 8 ICT-beheerder - Netwerkbeheerder 006128860006-bw.indd 8 19-09-13 12:35 De projectwijzers brengen je in realistische situaties die te maken hebben met het ICT-vakgebied zodat je niet

Nadere informatie

20 De leerling leert alleen en in samenwerking met anderen in praktische situaties wiskunde te herkennen en te gebruiken om problemen op te lossen

20 De leerling leert alleen en in samenwerking met anderen in praktische situaties wiskunde te herkennen en te gebruiken om problemen op te lossen Onderwerp Lineaire verbanden H1 20 De leerling leert alleen en in samenwerking met anderen in praktische situaties wiskunde te herkennen en te gebruiken om problemen op te lossen 26 De leerling leert te

Nadere informatie

Verbanden 1. Doelgroep Verbanden 1

Verbanden 1. Doelgroep Verbanden 1 Verbanden 1 Rekenen en Wiskunde Verbanden 1 bestrijkt de basisvaardigheden van Verbanden: de verschillende grafische presentaties, zoals tabel, rooster, staafdiagram, cirkeldiagram en grafiek. Doelgroep

Nadere informatie

Hoe is SmartRekenen opgebouwd?

Hoe is SmartRekenen opgebouwd? Hoe is SmartRekenen opgebouwd? Onderstaand figuur toont de opbouw van SmartRekenen: SmartRekenen 1F Instaptoets IT 2A 2F Referentieniveau Deel 1 Deel 3F Deel 2 Hoofdstuk 1 Paragraaf Eindtoets 2 Theorie

Nadere informatie

COMMUNICEREN VANUIT JE KERN

COMMUNICEREN VANUIT JE KERN COMMUNICEREN VANUIT JE KERN Wil je duurzaam doelen bereiken? Zorg dan voor verbonden medewerkers! Afgestemde medewerkers zijn een belangrijke aanjager voor het realiseren van samenwerking en innovatie

Nadere informatie

Elektrotechniek Instituut EAS. November 2017 Instituut EAS

Elektrotechniek Instituut EAS. November 2017 Instituut EAS Elektrotechniek 9-11-2013 Instituut EAS November 2017 Instituut EAS Hogeschool Rotterdam Instituut voor Engineering & Applied Science (EAS) Opleidingen: - Autotechniek - BML - Chemie - Elektrotechniek

Nadere informatie

Voortgangsverslag 1.2

Voortgangsverslag 1.2 Voortgangsverslag 1.2 Leon van Luijk Koudekerk a/d Rijn december 2011 Haagse Hoge School Voorwoord In het kader van de HBO opleiding werktuigbouwkunde duaal is dit het voortgangsverslag van het tweede

Nadere informatie

STARTDOCUMENT TBV TOELATING PRAKTISCHE INFORMATIE PRAKTISCH

STARTDOCUMENT TBV TOELATING PRAKTISCHE INFORMATIE PRAKTISCH PRAKTISCH STARTDOCUMENT TBV TOELATING PRAKTISCHE INFORMATIE deadline toelating 10 november 2016. toelatingsgesprekken vanaf half november, begin december. start 19 januari 2017. tweejarige parttime opleiding.

Nadere informatie

AVOND MIDDELBARE TECHNISCHE OPLEIDINGEN

AVOND MIDDELBARE TECHNISCHE OPLEIDINGEN Aan: Bedrijf X T. a.v: Human Resource Department Van: De Directie AMTO Uw kenmerk : Uw brief van : Ons kenmerk : AP/AP/xxx-xx - Onderwerp : Verzoek om afstudeerder(s) op te nemen. Paramaribo, dd- mm- yyyy

Nadere informatie

Vormgeving van SLB in de praktijk

Vormgeving van SLB in de praktijk Vormgeving van SLB in de praktijk Inhoudsopgave Inleiding...2 Het eerste leerjaar...2 Voorbeeld Programmering Studieloopbaanbegeleiding (SLB) niveau 3-4...3 POP en Portfolio...8 Vervolg...10 Eisma-Edumedia

Nadere informatie

Examenprogramma mobiliteit en transport

Examenprogramma mobiliteit en transport Eamenprogramma mobiliteit en transport De kern a. Algemene kennis en vaardigheden b. Professionele kennis en vaardigheden c. Loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling De vier modulen 1. Motorconditie testen

Nadere informatie

Vaardigheidsmeter Communicatie

Vaardigheidsmeter Communicatie Vaardigheidsmeter Communicatie Persoonlijke effectiviteit Teamvaardigheden Een goede eerste indruk Zelfempowerment Communiceren binnen een team Teambuilding Assertiviteit Vergaderingen leiden Anderen beïnvloeden

Nadere informatie

Training met persolog profielen

Training met persolog profielen Training met persolog profielen Verkrijg de beste resultaten op het werk en in uw dagelijks leven Ontdek een praktische manier om uw persoonlijkheid te ontwikkelen: U leert verschillende gedragstendensen

Nadere informatie

LANDSEXAMEN MAVO

LANDSEXAMEN MAVO Examenprogramma WISKUNDE M.A.V.O. LANDSEXAMEN MAVO 2018-2019 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één zitting

Nadere informatie

Handleiding. ict pilot Getal & Ruimte havo B algebraïsche vaardigheden

Handleiding. ict pilot Getal & Ruimte havo B algebraïsche vaardigheden Handleiding ict pilot Getal & Ruimte havo B algebraïsche vaardigheden Inhoud: 1. Aanmelden 2. Hoe werk je met de applets? a. Navigatie b. Soorten applets c. Tips bij het gebruik 3. Hoe werkt het leerlingvolgsysteem?

Nadere informatie

Economie en maatschappij(a/b)

Economie en maatschappij(a/b) Natuur en gezondheid(a/b) Economie en maatschappij(a/b) Cultuur en maatschappij(a/c) http://profielkeuze.qompas.nl/ Economische studies Talen Recht Gedrag en maatschappij http://www.connectcollege.nl/download/decanaat/vwo%20doorstroomeisen%20universiteit.pdf

Nadere informatie

Natuurwetenschappelijke, wiskundige en technische vaardigheden (bètaprofielniveau)

Natuurwetenschappelijke, wiskundige en technische vaardigheden (bètaprofielniveau) BIJLAGE 1 Examenprogramma NLT havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Exacte wetenschappen

Nadere informatie

Voorbeeldtoets. Het gebruik van een rekenmachine of een formulekaart is niet toegestaan.

Voorbeeldtoets. Het gebruik van een rekenmachine of een formulekaart is niet toegestaan. Technische Universiteit Delft Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Mekelweg 4, Delft Voorbeeldtoets Lees zorgvuldig onderstaande punten door Deze toets is bedoeld om een idee te krijgen van

Nadere informatie

Elektrotechniek. november 2016 Instituut EAS. Instituut voor Engineering & Applied Science (EAS)

Elektrotechniek. november 2016 Instituut EAS. Instituut voor Engineering & Applied Science (EAS) Elektrotechniek 9-11-2013 Instituut EAS november 2016 Instituut EAS Hogeschool Rotterdam Instituut voor Engineering & Applied Science (EAS) Opleidingen: - Autotechniek - BML - Chemie - Elektrotechniek

Nadere informatie

Persoonlijk Actie Plan Semester 1

Persoonlijk Actie Plan Semester 1 2013 Persoonlijk Actie Plan Persoonlijk Actie Plan Semester 1 Corné van Liere H. Meeuwsen 5-9-2013 1 Inleiding In deze PAP voor het eerste semester hebben wij weer competenties moeten uitkiezen om het

Nadere informatie

PTA scheikunde Belgisch park cohort 14 15-16

PTA scheikunde Belgisch park cohort 14 15-16 Het examenprogramma scheikunde is vernieuwd. In 2013 is in 4 HAVO met dat nieuwe examenprogramma scheikunde gestart. De methode Chemie Overal 4 e editie is geschreven voor dit nieuwe examenprogramma. Toegestaan

Nadere informatie

Colleges. Woensdag 5 februari 2014, college 1. ã Stof. Tijdschema colleges Basiswiskunde 2DL00 Cursus , Semester 2 Avondonderwijs

Colleges. Woensdag 5 februari 2014, college 1. ã Stof. Tijdschema colleges Basiswiskunde 2DL00 Cursus , Semester 2 Avondonderwijs Tijdschema colleges Basiswiskunde 2DL00 Cursus 2013-2014, Semester 2 Avondonderwijs Versie vrijdag 21 februari 2014 Na ieder avondcollege wordt een klein verslag van het college in dit document opgenomen.

Nadere informatie

Transformaties van grafieken HAVO wiskunde B deel 1

Transformaties van grafieken HAVO wiskunde B deel 1 Transformaties van grafieken HAVO wiskunde B deel Willem van Ravenstein 500765005 Haags Montessori Lyceum (c) 06 Inleiding In de leerroute transformaties van grafieken gaat het om de karakteristieke eigenschappen

Nadere informatie

Schooljaar: Leerkracht: M. Smet Leervak: Wiskunde Leerplan: D/2002/0279/048

Schooljaar: Leerkracht: M. Smet Leervak: Wiskunde Leerplan: D/2002/0279/048 Blz: 1/5 04 09 09 1.1 STELLING VAN PYTHAGORAS ouwregel tot Pythagoras: formulering. 07 09 09 11 09 09 14 09 09 18 09 09 21 09 09 22 09 09 25 09 09 29 09 09 01 10 09 02 10 09 06 10 09 08 10 09 09 10 09

Nadere informatie

Bijlage 11 - Toetsenmateriaal

Bijlage 11 - Toetsenmateriaal Bijlage - Toetsenmateriaal Toets Module In de eerste module worden de getallen behandeld: - Natuurlijke getallen en talstelsels - Gemiddelde - mediaan - Getallenas en assenstelsel - Gehele getallen met

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11101 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/389632, houdende

Nadere informatie

WISKUNDE VMBO TL/GL VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

WISKUNDE VMBO TL/GL VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 WISKUNDE VMBO TL/GL VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname

Nadere informatie

Toelating Master Design!

Toelating Master Design! Toelating Master Design Minimale toelatingseisen voor professionals met een beroepspraktijk (minimaal drie jaar werkzaam in de praktijk) minimaal een HBO diploma (BSc, BDes, BFA, BEng) in een ontwerp of

Nadere informatie

WISKUNDE B VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V

WISKUNDE B VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V WISKUNDE B VWO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2018 V17.03.2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

Jan des Bouvrie Academie, interior design & styling - hbo bachelor

Jan des Bouvrie Academie, interior design & styling - hbo bachelor Jan des Bouvrie Academie, interior design & styling - hbo bachelor De opleiding interior design & Styling - hbo bachelor Mensen zien hun omgeving steeds meer als een verlengstuk van hun persoonlijkheid.

Nadere informatie

Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid

Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 44: De leerlingen leren

Nadere informatie

Modulehandleiding. voorjaar 2017

Modulehandleiding. voorjaar 2017 Modulehandleiding Cursus Basisvaardigheden Wiskunde voorjaar 2017 Mei 2017 Anton Goos Inhoud: 1. Beginvereisten 2. Relatie met andere modules 3. Introductie 4. Leermiddelen 5. Werkvormen, studiebelasting,

Nadere informatie

De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen.

De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Competentie 1: Creërend vermogen De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Concepten voor een ontwerp te ontwikkelen

Nadere informatie

2.1 Bepaling van een eenparige rechtlijnige beweging...39

2.1 Bepaling van een eenparige rechtlijnige beweging...39 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 KINEMATICA...17 1 Inleidende begrippen...19 1.1 Rust en beweging van een punt...19 1.1.1 Toestand van beweging...19 1.1.2 Toestand van rust...20 1.1.3 Positie van een punt...20

Nadere informatie

PTA VWO wiskunde A 1518

PTA VWO wiskunde A 1518 PTA VWO wiskunde A 1518 Inleiding Wiskunde A is wiskunde waarin vooral gewerkt wordt vanuit realistische contexten. Vaak is het lastig om de wiskundige inhoud uit de context te halen en daar wordt dan

Nadere informatie

Vak Wiskunde Niveau Mavo. Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar Examendomein

Vak Wiskunde Niveau Mavo. Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar Examendomein 2018-2019 Vak Wiskunde Niveau Mavo Klas 9 en Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment 9 Toets 1 Toets Verbanden I trim1/tw 1 5% ja K4 9 Toets 2 Toets Meetkunde I trim2 / TW 2 5% ja K5, K6 9 Toets

Nadere informatie