Ministerie van van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. mevrouw drs. J. Klijnsma Postbus LV DEN HAAG. Geachte mevrouw Klijnsma,

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ministerie van van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. mevrouw drs. J. Klijnsma Postbus 9080 1 2509 LV DEN HAAG. Geachte mevrouw Klijnsma,"

Transcriptie

1 Bezuidenhoutseweg 60 Postbus LK DEN HAAG Ministerie van van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. mevrouw drs. J. Klijnsma Postbus LV DEN HAAG info@stvda.nl DenHaag Ons kenmerk Uw kenmerk :18maart2013 : S.A WJS : AV/PB/12/14786 : Advies over de rol werkgever bij de communicatie over de pensioenregeling Geachte mevrouw Klijnsma, Bij brief van 4 oktober 2012 heeft uw ambtsvoorganger op het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), de heer De Krom, de Stichting van de Arbeid om advies gevraagd over de rol van de werkgever bij de communicatie over pensioenen. Aan de Stichting is een vijftal vragen voorgelegd waarop de Stichting in dit advies graag ingaat. Algemeen De Stichting van de Arbeid is het eens met de stelling in de adviesaanvraag dat een meer prominente rol van de werkgever niet alleen in het belang is van het pensioenbewustzijn van werknemers maar ook voor de werkgever zelf in het kader van het arbeidsvoorwaardenbeleid. Pensioen is immers een belangrijke arbeidsvoorwaarde, waarvan het gewenst is dat werknemers hierover voldoende informatie krijgen en waarvoor werkgevers meestal het eerste aanspreekpunt zijn voor werknemers. Daarnaast heeft de werkgever die een pensioenovereenkomst met werknemers sluit een aantal wettelijke informatietaken te vervullen'. De werkgever is namelijk verantwoordelijk voor de informatieverstrekking over de inhoud van de regeling. Hierbij dient echter onmiddellijk opgemerkt te worden dat werkgevers onderling van elkaar verschillen. Het kan om een fietsenmaker met één werknemer tot een multinational met vele duizenden werknemers gaan. Ook pensioenuitvoerders vertonen een grote variëteit; rechtstreeks verzekerde regelingen met vaak een gering aantal deelnemers per ' Informatieverstrekking door de werkgever over arbeidsvoorwaarden vormt onderdeel van het goed werkgeverschap, hetgeen is vastgelegd in artikel 7:611 van het Burgerlijk Wetboek. De informatieplicht van werkgevers over de inhoud van pensioenen is nader uitgewerkt in de artikelen 7 en 21 van de Pensioenwet. De Stichting van de Arbeid is het overlegorgaan van de centrale organisaties van werkgevers en werknemers: Vereniging VNO-NCW, MKB-Nederland, LTO-Nederland, FNV, CNV en Vakcentrale MHP

2 STICHTING L VAN DE ARBEID regeling, grote ondernemingspensioenfondsen en vrijwillige en, veelal grote, verplicht gestelde bedrijfstakpensioenfondsen. Dat heeft gevolgen voor hetgeen op het gebied van pensioencommunicatie van de werkgever kan en mag worden verwacht en wat in het samenspel tussen werkgever en pensioenuitvoerder wordt afgesproken. Daarnaast is de complexiteit van pensioenregelingen toegenomen en bouwen werknemers vaak niet in één regeling pensioen op maar gedurende hun loopbaan in meerdere regelingen. Dit alles neemt niet weg dat werkgevers zich goed bewust moeten zijn van hun rol, hun verantwoordelijkheid en de keuze om de invulling hiervan aan pensioenuitvoerders over te laten. Dit betekent ook dat de pensioenuitvoerders hiervan goed op de hoogte moeten zijn en zich bewust moeten zijn van hun eigen rol. In de praktijk is de rol van de pensioenuitvoerder bij pensioencommunicatie meestal leidend. Dat is begrijpelijk als het gaat om kleine ondernemingen en instellingen. Ook in gevallen waarbij de individuele werkgevers niet gaan over de inhoud van de regeling (in de regel bij bedrijfstakpensioenfondsen) is de directe betrokkenheid van de werkgever bij de regeling gering. Echter, pensioenuitvoerders en werkgevers zullen zich moeten realiseren dat het veelal de werkgever is die in eerste aanleg door de werknemer op de hoogte wordt gesteld van zogenoemde 'life e~ents'~ en dat de werkgever het eerste aanspreekpunt is voor werknemers als het om arbeidsvoorwaarden gaat. Daarnaast speelt de samenhang met andere onderdelen van het arbeidsvoonvaardenpakket, in het bijzonder op het terrein van duurzame inzetbaarheid. Met de verschuiving van AOW- en pensioenleeftijd en het aflopen van het overgangsrecht VUT en prepensioen wordt dit de komende jaren steeds belangrijker. Een goede samenwerking tussen pensioenuitvoerder en werkgever, waarbij de taken op het gebied van de pensioencommunicatie goed zijn afgestemd op de mogelijkheden en situaties die zich kunnen voordoen, is nodig. Kortom, pensioencommunicatie is een gezamenlijke verantwoordelijkheid en taak van zowel de werkgevers als de pensioenuitvoerder. De inhoud- en vormgeving ervan moet worden afgestemd op wat binnen de feitelijke situatie mogelijk en goed werkbaar is. De werkgever en de pensioenuitvoerder zijn daarbij complementair aan elkaar. In ieder geval is de werkgever gehouden de werknemer te informeren over de hoofdkenmerken van de pensioenregeling en over belangrijke wijzigingen van de regeling. Ook zal de werkgever alert moeten zijn op belangrijke 'life events' met gevolgen voor de pensioensituatie. Dit vereist dat de werkgever beschikt over een basis kennisniveau van de pensioenregeling. Ook is het essentieel dat er goede afspraken met de pensioenuitvoerder worden gemaakt over de situaties waarin doorverwijzing naar de pensioenuitvoerder nodig is. Uit meerdere onderzoeken komt naar voren dat het kennisniveau van werkgevers in veel gevallen tekort schiet om zijn taken op het gebied van de pensioencommunicatie goed te kunnen verrichten. Alleen door een goede samenwerking tus- Bij life events moet gedacht worden aan gebeurtenissen die gevolgen kunnen hebben voor het pensioen van de werknemer en zijn nabestaanden zoals wisseling van baan, in deeltijd gaan werken, pensionering, carrièrestappen, geboorte kinderen, trouwen of een samenlevingscontract aangaan, echtscheiding, arbeidsongeschiktheid en overlijden (van partner).

3 STICHTING VAN DE ARBEID sen pensioenuitvoerder en werkgever kan deze situatie worden verbeterd. De Stichting van de Arbeid zal hierover voor de zomer nadere aanbevelingen doen. Beantwoording van de vijf vragen Vraag l. Hoe kan binnen de bestaande verantwoordelijkheidsverdeling de rol van de werkgever zo worden vormgegeven dat dit leidt tot effectievere pensioencommunicatie? Pensioenuitvoerders en werkgevers moeten worden gemobiliseerd om de bestaande tekortkomingen op dit gebied aan te vullen. Werkgevers en HR-functionarissen moeten ervan worden overtuigd dat een adequaat pensioenkennisniveau ook in hun belang is. Pensioenuitvoerders dienen werkgevers hierbij behulpzaam te zijn. Een aanbeveling van de Stichting van de Arbeid waarin werkgevers en pensioenuitvoerders worden opgeroepen om hun gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor een effectieve pensioencommunicatie met werknemers meer expliciet vorm en inhoud te geven, kan een stimulerende werking hebben. De Stichting van de Arbeid zal een brief met een zodanige aanbeveling richten aan de centrale organisaties van werkgevers en werknemers, de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars. Daarbij wil de Stichting enkele best practices voegen en concrete voorstellen doen zoals het opstellen van een werkgeversstartbrief waarin naast een uiteenzetting van de hoofdlijnen van de pensioenregeling de mogelijkheden voor flexibilisering worden aangegeven en een checklist 'life events' (zie ook vraag 5). De Stichting zal u een afschrift van deze brief sturen. Vraag 2. in combinatie met vraag 3: Zijn er barrières die moeten worden overwonnen bij de werkgever? Zo ja, op welke wijze kunnen deze worden weggenomen? Zijn er momenten waarop pensioencommunicatie door de werkgever wenselijk of noodzakelijk is ('life events : belangrijke wijzigen van de pensioenregeling, verandering van pensioenuitvoerder en het informeren van werknemers in de precontractuele fase)? Onbekend maakt onbemind. Dat geldt zeker voor het kennis verwerven van de inhoud van de pensioenregeling. Naast werkgevers die gedegen informatie verstrekken, blijken er ook werkgevers en HR-functionarissen te zijn die vrees hebben om werknemers te informeren over de pensioenregeling omdat men zelf onvoldoende van de pensioenregeling weet. De angst om verkeerde of onvolledige informatie te geven en daar vervolgens aansprakelijk voor te zijn, kan eveneens een rol spelen bij die terughoudendheid. Ook zijn er werkgevers die denken dat deze taak is overgeheveld naar de pensioenuitvoerder en dus bij pensioenvragen van werknemers meteen doorverwijzen. Een initiatief om te komen tot een gezamenlijke aanpak van de pensioencommunicatie tussen pensioenuitvoerder en werkgever, rekening houdend met de mogelijkheden en de situaties die in het geding zijn, kan ertoe leiden dat tekortkomingen in het kennisniveau worden aangevuld. De pensioenuitvoerder is erbij gebaat dat de werkgever goed op de hoogte is van de belangrijkste elementen van de pensioenregeling en vooral weet in welke situaties werknemers moeten worden doorverwezen. De pensioenuitvoerder kan de werkgever hierbij behulpzaam zijn door specifiek voorlichting over de pensioenregeling te geven aan de

4 STICHTIMG VAN DE ARBEID werkgever. Het opstellen van een checklist - om de werkgever te helpen alert te zijn bij 'life events' die relevant zijn voor de pensioenregeling - is een goed voorbeeld van een middel waarbij beiden zijn gebaat. In sommige gevallen zal de werkgever de communicatie (deels) zelf kunnen doen. In andere gevallen zal moeten worden doorverwezen naar de helpdesk van de pensioenuitvoerder. Informatie is in ieder geval van belang op het moment dat de werknemer in dienst treedt bij de werkgever. Het arbeidsvoorwaardengesprek is bij uitstek een moment om de werknemer te informeren over de hoofdlijnen van de pensioenregeling. Vooral voor kleine werkgevers is het van belang dat de specifieke voorlichting van de pensioenuitvoerder een korte opsomming van de belangrijkste kenmerken en hoofdlijnen van de regeling bevat zodat elke werkgever die bij het gesprek kan overleggen. De startbrief vanuit de pensioenuitvoerder gaat dan later wat dieper in op events en informatiestromen (via werkgever of uitvoerder). Ook bij uitdiensttreding kan specifieke informatie van belang zijn zoals over het al dan niet doorlopen van het nabestaandenpensioen. Bij veel voorkomende vragen kan het van belang zijn dat de pensioenuitvoerder de werkgever hierover in het algemeen rapporteert waarbij de privacy van werknemers wordt gerespecteerd. Hierdoor wordt ook het kennisniveau bij de werkgever vergroot. Uiteraard geldt dit laatste niet of slechts in beperkte mate voor echt kleine werkgevers die slechts incidenteel met dergelijke 'life events' van een werknemer worden geconfronteerd. Maar juist ook bij die werkgevers kan een goede checklist voorkomen dat er problemen ontstaan als gevolg van het niet of niet tijdig contact opnemen met de pensioenuitvoerder door de werknemer wanneer zich veranderingen in zijn situatie hebben voorgedaan die gevolgen (kunnen) hebben voor zijn pensioensituatie. Belangrijke wijzigingen in de pensioenregeling zullen in samenwerking tussen de pensioenuitvoerder en de werkgever goed gecommuniceerd moeten worden. Vrijwel alle regelingen zullen de komende jaren moeten worden aangepast aan nieuwe wet- en regelgeving. Vaak zal dit ook de arbeidsvoorwaarden direct raken omdat de pensioenleeftijd verschuift. Dit is bij uitstek een moment waarop communicatie vanuit werkgever én uitvoerder noodzakelijk is. Partijen doen er goed aan hier in een vroegtijdig stadium afspraken over te maken. Uiteraard geldt bovenstaande ook wanneer van pensioenuitvoerder wordt gewisseld. Dit komt relatief vaak voor bij rechtstreeks verzekerde regelingen. Ook in de precontractuele fase (dus voordat een contract tussen de werkgever en de pensioenuitvoerder wordt ondertekend) heeft de werkgever samen met de oude en nieuwe aanbieder een belangrijke taak om de werknemers goed te informeren. Dit staat los van de afsprakedregelingen tussen cao-partijen of or over instemming met de wijziging. Vraag 4. Moet er, mede gelet op de omvang van een onderneming, een keuze worden gemaakt tussen a. deskundigheidsbevordering bij de werkgever zodat hij zelf een meer prominente rol bij depensioencommunicatie op zich kan nemen, of b. een betere dienstverlening vanuit de pensioenuitvoerder in samenwerking met de werkgever?

5 STICHT1 NG L VAM DE ARBEID De Stichting van de Arbeid is van mening dat een goede wisselwerking tussen werkgever en pensioenuitvoerder voorop dient te staan. Er zal een goede balans gevonden moeten worden naar gelang de concrete situatie. De werkgever is voor de werknemer meestal het eerste aanspreekpunt en daarom zal een verbetering van de deskundigheid van werkgevers een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan meer pensioenbewuste werknemers. Vooral bij kleinere werkgevers zal de pensioenuitvoerder zich moeten realiseren dat de werkgeversrol veelal beperkt is en dat dienstverlening en informatievoorziening daarop moet zijn afgestemd. Vraag 5. Zijn er al goede voorbeelden van een prominente rol van werkgevers bijpensioencommunicatie? Zo ja, is het wenselijk deze voorbeelden om te zetten in aanbevelingen van de Stichting van de Arbeid? Er kan zeker een aantal goede voorbeelden worden gegeven van een goede, planmatige aanpak van de pensioencommunicatie in samenwerking tussen werkgever en pensioenuitvoerder, rekening houdend met de omvang van de onderneming. Het blijven echter voorbeelden van hoe in een concrete situatie op een goede manier aan de pensioencommunicatie vorm en inhoud kan worden gegeven. Met de aanbeveling van de Stichting van de Arbeid aan werkgevers en aan organisaties van pensioenuitvoerders wordt beoogd werkgevers en pensioenuitvoerders te stimuleren om in de eigen situatie in gezamenlijkheid tot een goede, dus effectieve, pensioencommunicatie te komen waarin beiden hun verantwoordelijkheden en taken hebben. De concrete verdeling van de verantwoordelijkheid en taken tussen de pensioenuitvoerder en de werkgever zal echter al naar gelang de situatie variëren. In de aanbeveling aan partijen betrokken bij pensioenregelingen en pensioenuitvoerders zal naar een selectie van goede voorbeelden worden verwezen en zullen tevens enkele concrete voorstellen worden gedaan. In dat verband wordt onder meer gedacht aan het opstellen van een digitale werkgeversstartbrief met informatie over de hoofdlijnen van de regeling, de mogelijkheden voor flexibilisering die de pensioenregeling biedt en een checklist van 'life events' ten behoeve van de individuele werkgevers. De Stichting van de Arbeid is altijd bereid bovenstaande mondeling toe te lichten. Hoogachtend, STICHTING VAN DE ARBEID

Aan de centrale organisaties van werkgevers en werknemers aangesloten bij de Stichting van de Arbeid. Geachte dames en heren,

Aan de centrale organisaties van werkgevers en werknemers aangesloten bij de Stichting van de Arbeid. Geachte dames en heren, Aan de centrale organisaties van werkgevers en werknemers aangesloten bij de Stichting van de Arbeid Den Haag : 4 juli 2013 Ons kenmerk : S.A.13.030.62 EH/JS Uw kenmerk : Betreft : Aanbeveling pensioencommunicatie

Nadere informatie

STiCHTING VAN DE ARBEID. Aan de leden van de Vaste Commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid uit de Tweede Kamer der Staten-Generaal

STiCHTING VAN DE ARBEID. Aan de leden van de Vaste Commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid uit de Tweede Kamer der Staten-Generaal STiCHTING VAN DE ARBEID Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509 LK DEN HAAG Aan de leden van de Vaste Commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid uit de Tweede Kamer der Staten-Generaal T 070-3499

Nadere informatie

' Zie de brief van deze organisaties van 2 november 1999 aan de Vaste Tweede Kamercommissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

' Zie de brief van deze organisaties van 2 november 1999 aan de Vaste Tweede Kamercommissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Stichting van de Arbeid Pens./1253 Aan de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Postbus 90801 2509 LV Den Haag Den Haag : 8 februari 2000 Ons kenmerk : S.A. 00.02835/K Uwkenmeik : SV/VP/99/68981

Nadere informatie

In het kader van de uitwerking van de afspraken in het Sociaal Akkoord is inmiddels het ontslagregime ten aanzien van payrolling aangepast.

In het kader van de uitwerking van de afspraken in het Sociaal Akkoord is inmiddels het ontslagregime ten aanzien van payrolling aangepast. Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509 LK DEN HAAG Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer mr. dr. L.F. Asscher Postbus 9080 2509 LV DEN HAAG ' 070-3 499 577 070-3 499 796 i nfo@stvda.n

Nadere informatie

STICHTING VAN DE ARBEID

STICHTING VAN DE ARBEID STICHTING VAN DE ARBEID Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid t.a.v. mevrouw drs. J. Klijnsma Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509 LK DEN HAAG T 070-3 499 577

Nadere informatie

7411 BM Deventer T 0570-61 96 23 M 06 506 95 887 info@chardes.nl www.chardes.nl

7411 BM Deventer T 0570-61 96 23 M 06 506 95 887 info@chardes.nl www.chardes.nl Zandpoort 14 7411 BM Deventer T 0570-61 96 23 M 06 506 95 887 info@chardes.nl www.chardes.nl Charles Beugelink Chardes pensioencommunicatie Organisatie gericht op informatie en communicatie aan werkgevers

Nadere informatie

Pensioencommunicatie start bij de werkgever

Pensioencommunicatie start bij de werkgever Pensioencommunicatie start bij de werkgever Artikel Senior adviseur collectieve pensioenen J. Arts (Pon) Pensioencommunicatie start bij de werkgever Welke maatregelen kan de werkgever nemen om het pensioenbewustzijn

Nadere informatie

6 Suggesties om het pensioenbewustzijn te vergroten

6 Suggesties om het pensioenbewustzijn te vergroten 6 Suggesties om het pensioenbewustzijn te vergroten Uit de panelbijeenkomsten die de Pensioencommissie heeft georganiseerd, is gebleken dat op het terrein van de communicatie veel in beweging is en dat

Nadere informatie

Communicatieplan Stichting Brocacef Pensioenfonds

Communicatieplan Stichting Brocacef Pensioenfonds Communicatieplan 2016 Stichting Brocacef Pensioenfonds Vastgesteld in de vergadering van het bestuur van 21 april 2016 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 1. Informatieverplichtingen... 3

Nadere informatie

STICHTING VAN DE ARBEID. Aan decentrale cao-partijen. Geachte mevrouw, mijnheer,

STICHTING VAN DE ARBEID. Aan decentrale cao-partijen. Geachte mevrouw, mijnheer, Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509 LK DEN HAAG Aan decentrale cao-partijen 070-3 499 577 070-3 499 796 info@stvda.nl www.stvda.nl Den Haag : 30 juni 2015 Ons kenmerk : S.A.5.015.00 EH/JS Uw kenmerk

Nadere informatie

Communicatieplan Stichting Brocacef Pensioenfonds

Communicatieplan Stichting Brocacef Pensioenfonds Communicatieplan 2018 Stichting Brocacef Pensioenfonds Vastgesteld in de vergadering van het bestuur van 14 december 2017 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 3 1. Informatieverplichtingen...

Nadere informatie

STICHTING VAN DE ARBEID

STICHTING VAN DE ARBEID STICHTING VAN DE ARBEID Aan decentrale cao-partijen en pensioenfondsbestuurders Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509 LK DEN HAAG 070-3 499 577 info@stvda.nl www.stvda.nl Den Haag : 14 december 2015

Nadere informatie

STICHTING VAN DE ARBEID. Aan: decentrale cao-partijen. Geachte mevrouw, heer,

STICHTING VAN DE ARBEID. Aan: decentrale cao-partijen. Geachte mevrouw, heer, STICHTING VAN DE ARBEID Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509 LK DEN HAAG Aan: decentrale cao-partijen T 070. 3 499 577 F 070. 3 499 796 E info@stvda.ni www.stvda.ni Den Haag : 17 april 2015 Ons kenmerk

Nadere informatie

3 Hoe pensioenbewust zijn we?

3 Hoe pensioenbewust zijn we? 3 Hoe pensioenbewust zijn we? Door verschillende instanties en bedrijven wordt onderzoek gedaan naar het pensioenbewustzijn van burgers, hun houding tegenover pensioen en de kennis die zij hebben van (hun)

Nadere informatie

STICHTING VAN DE ARBEID. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer mr.dr. L.F. Asscher Postbus LV DEN HAAG

STICHTING VAN DE ARBEID. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer mr.dr. L.F. Asscher Postbus LV DEN HAAG Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509 LK DEN HAAG Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer mr.dr. L.F. Asscher Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG T 070-3 499 577 F 070-3 499 796 Einfo@stvda.nl

Nadere informatie

Informatiemomenten Pensioen

Informatiemomenten Pensioen Informatiemomenten Pensioen Hierbij treft u een checklist aan van verplichte informatiemomenten vóór opname in de pensioenregeling, tijdens het dienstverband en na beëindiging dienstverband. U ziet precies

Nadere informatie

STICHTING VAN DE ARBEID

STICHTING VAN DE ARBEID Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509 LK DEN HAAC Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer mr.dr. L.F. Asscher Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG T 070-3 499 577 F 070-3 499 796 E info@stvda,nl

Nadere informatie

Productenwaaier werkgever. a.s.r. pensioencommunicatie

Productenwaaier werkgever. a.s.r. pensioencommunicatie Productenwaaier werkgever a.s.r. pensioencommunicatie Pensioencommunicatie van a.s.r. - Wettelijk - Standaard - Optioneel 2 Wettelijk - Werkgever Pensioenreglement Wie: werkgever (intermediair) Wat: het

Nadere informatie

Wet Pensioencommunicatie White Paper

Wet Pensioencommunicatie White Paper White Paper December 15 Wat houdt deze wet in en wat is het doel? Deze nieuwe wet, die op 1 juli 2015 is ingegaan, wijzigt de Pensioenwet en de Wet Verplichte Beroepspensioenregelingen. De Wet is in het

Nadere informatie

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. staatssecretaris J. Klijnsma Postbus 90801 2509 LV Den Haag. Geachte mevrouw Klijnsma,

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. staatssecretaris J. Klijnsma Postbus 90801 2509 LV Den Haag. Geachte mevrouw Klijnsma, Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. staatssecretaris J. Klijnsma Postbus 90801 2509 LV Den Haag Datum: 17 januari 2014 Betreft: Reactie Pensioenfonds Metaal en Techniek, Pensioenfonds

Nadere informatie

Pensioenleeftijd 68 meest gestelde vragen

Pensioenleeftijd 68 meest gestelde vragen Nieuwsflits is een notitie van Westerveld Pensioenadvies en Consultancy en hieraan kan geen enkel recht worden ontleend. Westerveld Pensioenadvies en Consultancy kan niet aansprakelijk worden gesteld voor

Nadere informatie

Communicatieplan Stichting Brocacef Pensioenfonds

Communicatieplan Stichting Brocacef Pensioenfonds Communicatieplan 2015 Stichting Brocacef Pensioenfonds Vastgesteld in de vergadering van het bestuur van 23 november 2015 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 1. Informatieverplichtingen...

Nadere informatie

NEDERLANDSE ORDE VAN ADVOCATEN

NEDERLANDSE ORDE VAN ADVOCATEN Ontvangen op 21-01-2019 Verwerkt op 21-01-2019 NEDERLANDSE ORDE VAN ADVOCATEN Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid t.a.v. de heer drs. W. Koolmees Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG Den Haag, 21

Nadere informatie

Stichting S van de Arbeid

Stichting S van de Arbeid Stichting S van de Arbeid Aan: - de centrale organisaties van werkgevers en van werknemers - de Vereniging van Bedrijfspensioenfondsen (VB) - de Stichting voor Ondernemingspensioenfondsen (OPF) - het Verbond

Nadere informatie

7 VERBOND VAN VERZEKERAARS

7 VERBOND VAN VERZEKERAARS 7 VERBOND VAN VERZEKERAARS STICHTING VAN DE ARBEID Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Mevrouw drs. J. Klijnsma, staatssecretaris Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG Den Haag : 31 oktober 2013 Betreft

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2009Z02723/2080913600. Kamervragen van het lid Omtzigt

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2009Z02723/2080913600. Kamervragen van het lid Omtzigt De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon (070) 333 44 44 Fax (070) 333 40 33

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon (070) 333 44 44 Fax (070) 333 40 33

Nadere informatie

Betreft Advies standaardmodel vast-variabel pensioen

Betreft Advies standaardmodel vast-variabel pensioen Per post en per e-mail verstuurd Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Staatssecretaris J. Klijnsma Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG NeeSandtke - BruggemanA.P.VArjanneke Sandtke - BruggemanArjannekeAeSe-17071259

Nadere informatie

Nr. 2 Brief van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Nr. 2 Brief van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 33110 Evaluatie van de Wet verplichte beroepspensioenregeling en de Pensioenwet 32043 Toekomst pensioenstelsel Nr. 2 Brief van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de

Nadere informatie

- Achtergrond. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer H.G.J. Kamp Postbus LV DEN HAAG. Geachte heer Kamp,

- Achtergrond. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer H.G.J. Kamp Postbus LV DEN HAAG. Geachte heer Kamp, Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer H.G.J. Kamp Postbus 9080 1 2509 LV DEN HAAG 2509 LK DEN HAAG T 070-3 499 577 F 070-3 499 796 E info@stvda.nl

Nadere informatie

In het nu volgende treft u een overzicht van de uitvoering van de desbetreffende toezeggingen en moties aan.

In het nu volgende treft u een overzicht van de uitvoering van de desbetreffende toezeggingen en moties aan. > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG DGOO/Directie Ambtenaar Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500

Nadere informatie

Communicatieplan. Stichting Pensioenfonds NEG Nederland. Communicatieplan Pensioenfonds NEG v

Communicatieplan. Stichting Pensioenfonds NEG Nederland. Communicatieplan Pensioenfonds NEG v Communicatieplan Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Vastgesteld in de vergadering van het bestuur van 19 januari 2017 Eerste revisie vastgesteld in de bestuursvergadering van 15 januari 2018 Communicatieplan

Nadere informatie

Nadere reactie van de Stichting van de Arbeid op het voorontwerp van de Wet pensioencommunicatie

Nadere reactie van de Stichting van de Arbeid op het voorontwerp van de Wet pensioencommunicatie 16 januari 2013 Nadere reactie van de Stichting van de Arbeid op het voorontwerp van de Wet pensioencommunicatie Op 29 november 2013 heeft de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW)

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 378 Wijziging van de Wet op de ondernemingsraden en de Pensioenwet in verband met de bevoegdheden van de ondernemingsraad inzake de arbeidsvoorwaarde

Nadere informatie

Pensioen: werk in uitvoering

Pensioen: werk in uitvoering Ledenonderzoek Pensioen: werk in uitvoering Uitkomsten AWVN-pensioenenquête Pensioen: werk in uitvoering Uitkomsten AWVN pensioenenquête augustus 2014 2014 AWVN De inhoud en het ontwerp van dit document

Nadere informatie

PENSIOEN VOOR DEELNEMERS: DAT REGELEN ALLE BELANGHEBBENDEN SAMEN! Essay SPO Leergang Collectieve Pensioenen

PENSIOEN VOOR DEELNEMERS: DAT REGELEN ALLE BELANGHEBBENDEN SAMEN! Essay SPO Leergang Collectieve Pensioenen PENSIOEN VOOR DEELNEMERS: DAT REGELEN ALLE BELANGHEBBENDEN SAMEN! Essay SPO Leergang Collectieve Pensioenen PENSIOEN VOOR DEELNEMERS: DAT REGELEN ALLE BELANGHEBBENDEN SAMEN! Op 24 september 2015 ben ik

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

D e n H a a g 12 juni 2012

D e n H a a g 12 juni 2012 Aan de voorzitter en de leden van de Vaste Commissie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG B r i e f n u m m e r 12/10.937/12-017/MF/Gau

Nadere informatie

Niet altijd in Nederland gewoond?

Niet altijd in Nederland gewoond? Niet altijd in Nederland gewoond? Kwam je na je 15e in Nederland wonen? Dan is het belangrijk om te weten hoeveel AOW je krijgt. Zodat je straks niet voor verrassingen komt te staan. Wil je na je pensionering

Nadere informatie

Scheiden of einde relatie

Scheiden of einde relatie Scheiden of einde relatie Net zo goed als trouwen en gaan samenwonen, heeft ook het einde van een relatie of een scheiding gevolgen voor je pensioen. N.B. Op dit moment ligt de officiële pensioenleeftijd

Nadere informatie

HANDLEIDING Pensioenfederatie en Verbond van Verzekeraars 2014 oktober 2014 1

HANDLEIDING Pensioenfederatie en Verbond van Verzekeraars 2014 oktober 2014 1 HANDLEIDING Pensioenfederatie en Verbond van Verzekeraars 2014 oktober 2014 1 INHOUD Inleiding pagina 3 Logo en header pagina 5 Iconen pagina 6 Laag 1 pagina 7 Laag 2 pagina 9 Laag 3 pagina 10 Voorbeelden

Nadere informatie

Uit dienst. Bij uitdiensttreding stopt de opbouw van je pensioen bij Pensioenfonds UWV. Wat verandert er? En voor welke keuzes sta je nu?

Uit dienst. Bij uitdiensttreding stopt de opbouw van je pensioen bij Pensioenfonds UWV. Wat verandert er? En voor welke keuzes sta je nu? Uit dienst Bij uitdiensttreding stopt de opbouw van je pensioen bij Pensioenfonds UWV. Wat verandert er? En voor welke keuzes sta je nu? N.B. Op dit moment ligt de officiële pensioenleeftijd bij UWV nog

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Bedrijfsfilosofie... 3. Liberforte Pensioen... 4. Liberforte Hypotheek... 5. Liberforte Werkgeversdiensten... 6

Inhoudsopgave. Bedrijfsfilosofie... 3. Liberforte Pensioen... 4. Liberforte Hypotheek... 5. Liberforte Werkgeversdiensten... 6 2 Inhoudsopgave Bedrijfsfilosofie...................... 3 Liberforte Pensioen...................... 4 Liberforte Hypotheek...................... 5 Liberforte Werkgeversdiensten..................... 6 3

Nadere informatie

Communicatie. Versie 14-10-2015

Communicatie. Versie 14-10-2015 Communicatie Communicatie Pensionfonds DSM Nederland vindt een goed contact met zijn deelnemers heel belangrijk. Heb je vragen? Wij zijn iedere werkdag van 9.00 tot 17.00 uur bereikbaar op onze Pension

Nadere informatie

De Wet Pensioencommunicatie

De Wet Pensioencommunicatie Kennisupdate SPO De Wet Pensioencommunicatie Er opereren veel groepen op het terrein van pensioencommunicatie en er zijn net zoveel initiatieven en middelen om de deelnemer zijn pensioenregeling duidelijk

Nadere informatie

Pensioencommunicatie, maar dan anders. Johan de Groot

Pensioencommunicatie, maar dan anders. Johan de Groot Pensioencommunicatie, maar dan anders Johan de Groot Pensioencommunicatie tot nu toe Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling (2007) Instrumenten: UPO en het Pensioenregister Startbrief Stopbrief

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon (070) 333 44 44 Fax (070) 333 40 33

Nadere informatie

Samenvatting en rapportage Klanttevredenheidsonderzoek PPF 2011/2012

Samenvatting en rapportage Klanttevredenheidsonderzoek PPF 2011/2012 Samenvatting en rapportage Klanttevredenheidsonderzoek PPF 0/0 Stichting Personeelspensioenfonds Cordares (PPF) Astrid Currie, communicatieadviseur Maart 0 versie.0 Pagina versie.0 Inleiding Op initiatief

Nadere informatie

Wijzigingen in de pensioenwetgeving... 2. Belangrijke gevolgen van de pensioenwijzigingen... 4

Wijzigingen in de pensioenwetgeving... 2. Belangrijke gevolgen van de pensioenwijzigingen... 4 UPDATE Pensioenspecial september 2014 Sneller op de hoogte zijn van het nieuws? Volg ons op Social Media! Mandema & Partners helpt u graag bij het interpreteren van de pensioenwijzigingen die voor u en

Nadere informatie

Belangenvereniging SPD De Pensioenwet vanaf 1 januari 2007

Belangenvereniging SPD De Pensioenwet vanaf 1 januari 2007 Belangenvereniging SPD De Pensioenwet vanaf 1 januari 2007 1 Het pensioenhuis van Nederland Derde verdieping Individuele voorzieningen verzekeraars (lijfrente) Tweede verdieping - pensioen werkgever -

Nadere informatie

Hoe blijft je gezin achter?

Hoe blijft je gezin achter? Hoe blijft je gezin achter? Weet jij of jouw partner en kinderen geld genoeg hebben als jij doodgaat? Misschien denk je niet zo graag aan je eigen dood. Toch moet je nu nadenken of er na jouw dood genoeg

Nadere informatie

Een duidelijk verhaal, een helder pensioen Een duidelijk verhaal, een helder pensioen

Een duidelijk verhaal, een helder pensioen Een duidelijk verhaal, een helder pensioen Een duidelijk verhaal, een helder pensioen Een duidelijk verhaal, een helder pensioen In de pers Waarom pensioencommunicatie? ONTWIKKELINGEN: Oprukkende overheid (zorgplicht nieuwe pensioenwet) Pensioen

Nadere informatie

Aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de heer mr. J.P.H. Donner, Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG. AC/3327A Pens.

Aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de heer mr. J.P.H. Donner, Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG. AC/3327A Pens. Aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de heer mr. J.P.H. Donner, Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG AC/3327A Pens./2337A SPW/27A Den Haag : 8 januari 2009 Ons kenmerk : S.A.09.00199/K Uw Kenmerk

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? Mevr. J. Jansen Voorbeeldstraat 51 2056 LG Voorbeeldplaats Geachte mevrouw Jansen, Welkom bij . U bouwt vanaf pensioen bij ons op. Dit doet

Nadere informatie

Position paper Pensioencommunicatie

Position paper Pensioencommunicatie Position paper Pensioencommunicatie Met interesse hebben wij kennisgenomen van het wetsvoorstel Wet Pensioencommunicatie dat op 2 september jl. door staatssecretaris Klijnsma is ingediend bij de Tweede

Nadere informatie

Pensioenbarometer Pensioenfonds Albemarle april 2010

Pensioenbarometer Pensioenfonds Albemarle april 2010 Pensioenbarometer Pensioenfonds Albemarle april 2010 Gepubliceerd van 20.04.2010 tot 30.04.2010 204 antwoorden 1 Maak ik altijd direct open en lees ik helemaal. 30,9 % 63 2 Maak ik altijd direct open en

Nadere informatie

Bewaar deze brief en de bijbehorende brochure zorgvuldig. Pensioen heeft nu misschien niet uw hoogste aandacht, binnenkort kan dat anders zijn.

Bewaar deze brief en de bijbehorende brochure zorgvuldig. Pensioen heeft nu misschien niet uw hoogste aandacht, binnenkort kan dat anders zijn. Model startbrief Naam Adres Postcode Woonplaats Datum Onderwerp Bewaar deze brief en de bijbehorende brochure zorgvuldig. Pensioen heeft nu misschien niet uw hoogste aandacht, binnenkort kan dat anders

Nadere informatie

Scheiden of einde relatie

Scheiden of einde relatie Scheiden of einde relatie Net zo goed als trouwen en gaan samenwonen, heeft ook het einde van een relatie of een scheiding gevolgen voor je pensioen. Inleiding Het is nooit de bedoeling, maar we weten

Nadere informatie

Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM

Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM Q&A Pensioensessies Cargo nieuwe deelnemers vanuit Martinair Maart en april 2014 Amstelveen, 10 april 2014 Inhoud 1 Q&A 3 1.1 Wettelijke bepalingen 3 1.2 Waardeoverdracht

Nadere informatie

DNB en AFM zijn op grond van de Europese pensioenrichtlijn (2003/31/EG) verplicht om te dit overzicht te publiceren.

DNB en AFM zijn op grond van de Europese pensioenrichtlijn (2003/31/EG) verplicht om te dit overzicht te publiceren. Overzicht van het toepasselijke sociaal en arbeidsrecht, de informatievoorschriften en beleggingsrestricties die van toepassing zijn op Nederlandse pensioenregelingen die worden uitgevoerd door een pensioeninstelling

Nadere informatie

Life event: Een nieuwe baan

Life event: Een nieuwe baan Life event: Een nieuwe baan Inhoudsopgave 1 Belangrijke bevindingen 2 Achtergrond en verantwoording 3 Onderzoeksresultaten Arbeidsvoorwaarden en pensioenregeling Pensioeninformatie Pensioenkennis Waardeoverdracht

Nadere informatie

IORP II De implementatie is nu een feit: Communicatie

IORP II De implementatie is nu een feit: Communicatie Nieuwsbericht Datum: 28 januari 2019 Van: Swalef pensioenjuristen en academie Onderwerp: IORP II De implementatie is nu een feit: Communicatie Nieuwsbericht 2 van 4 In werking! Op 13 januari 2019 is de

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 33 182 Wijziging van de Pensioenwet en enige andere wetten in verband met versterking van het bestuur bij pensioenfondsen en enige andere wijzigingen

Nadere informatie

Alstublieft! Uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) 2014. Dit is een overzicht van uw pensioen op 31 december 2013.

Alstublieft! Uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) 2014. Dit is een overzicht van uw pensioen op 31 december 2013. Uniform Pensioenoverzicht 2014 Datum: 5 mei 2014 Beste heer Voorbeeld, Alstublieft! Uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) 2014. Dit is een overzicht van uw pensioen op 31 december 2013. Misschien krijgt u

Nadere informatie

Het beheer van uw collectieve pensioenregeling

Het beheer van uw collectieve pensioenregeling Het beheer van uw collectieve pensioenregeling Dienstverlening ABC Pensioen: beheer collectieve pensioenregeling Na het afsluiten of verlengen van uw pensioenregeling is het belangrijk dat de pensioenregeling

Nadere informatie

Pensioenfonds. Uniform Pensioenoverzicht 2014 De heer A Voorbeeld. ondres. Voor wie is dit pensioenoverzicht bedoeld? Welk pensioen kunt u verwachten?

Pensioenfonds. Uniform Pensioenoverzicht 2014 De heer A Voorbeeld. ondres. Voor wie is dit pensioenoverzicht bedoeld? Welk pensioen kunt u verwachten? Uniform Pensioenoverzicht 2014 De heer A Voorbeeld Voor wie is dit pensioenoverzicht bedoeld? Welk pensioen kunt u verwachten? Houdt uw pensioen zijn waarde? Op welke gegevens is uw pensioenoverzicht gebaseerd?

Nadere informatie

Reactie Consultatiedocument

Reactie Consultatiedocument Reactie Consultatiedocument Voorontwerp Wet Pensioencommunicatie Algemeen Het centraal stellen van de deelnemer is het begin van begrip en inzicht in de persoonlijke pensioen situatie Het centraal stellen

Nadere informatie

CHECKLIST VOOR WERKGEVERS

CHECKLIST VOOR WERKGEVERS Er verandert iets in de werksituatie van uw werknemer Wat betekent dat voor u en uw werknemer? Situatie Nieuw in dienst Actie U meldt uw werknemer aan via de mutatiebestanden. Hij krijgt van ons binnen

Nadere informatie

Aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de heer mr. A.J. de Geus Postbus LV DEN HAAG. Geachte heer De Geus,

Aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de heer mr. A.J. de Geus Postbus LV DEN HAAG. Geachte heer De Geus, Bezuidenhoutseweg 60 postbus 90405 2509 LK Den Haag tel. 070-3499 577 fax 070-3499 796 e-mail: w.kroes@ser.nl Aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de heer mr. A.J. de Geus Postbus 90801

Nadere informatie

Veelgestelde vragen en antwoorden

Veelgestelde vragen en antwoorden Veelgestelde vragen en antwoorden Algemeen 1. Wat is een UPO? UPO staat voor Uniform Pensioenoverzicht. Het UPO geeft u inzicht in uw huidige en toekomstige financiºle situatie (en de situatie voor uw

Nadere informatie

Onze pensioenregeling is klaar voor de toekomst

Onze pensioenregeling is klaar voor de toekomst Onze pensioenregeling is klaar voor de toekomst Voor een evenwichtig pensioen zorgen INFORMATIE OVER HET MEEùS COLLECTIEF PENSIOENADVIES Advies Passend, betaalbaar en toekomstbestendig De pensioenwetgeving

Nadere informatie

Hoe kan de opsporing en aansluiting van ondernemingen bij verplichtgestelde bedrijfstakpensioenfondsen beter worden geregeld?

Hoe kan de opsporing en aansluiting van ondernemingen bij verplichtgestelde bedrijfstakpensioenfondsen beter worden geregeld? Hoe kan de opsporing en aansluiting van ondernemingen bij verplichtgestelde bedrijfstakpensioenfondsen beter worden geregeld? 1. Inleiding In Nederland geldt (nog) geen algehele pensioenplicht voor wat

Nadere informatie

Directie Directe Belastingen. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. 16 november 2007 DB M

Directie Directe Belastingen. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. 16 november 2007 DB M Directie Directe Belastingen De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Datum Uw brief (Kenmerk) Ons kenmerk 16 november 2007 DB 2007-00589 M Onderwerp Vrijwillige

Nadere informatie

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag AV/PB/03/25934

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag AV/PB/03/25934 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon

Nadere informatie

Notitie. 1. Inleiding

Notitie. 1. Inleiding Aan CAO coördinatieoverleg Van Anja Jongbloed, hoofdbestuurder Willem Noordman, hoofdbestuurder Adviesgroep T 0900 9690 (lokaal tarief) F 030 66 30 000 www.fnvbondgenoten.nl Datum Doorkiesnummer 14 december

Nadere informatie

Eerste baan... en pensioen?

Eerste baan... en pensioen? Eerste baan... en pensioen? Waaraan denk je bij je eerste baan? Pensioen is misschien het laatste waar je aan denkt bij je eerste baan. Toch is het erg belangrijk. Neem dus rustig de tijd om je er in te

Nadere informatie

P O S I T I O N P A P E R

P O S I T I O N P A P E R Pensioenfederatie Prinses Margrietplantsoen 90 2595 BR Den Haag Postbus 93158 2509 AD Den Haag T +31 (0)70 76 20 220 info@pensioenfederatie.nl www.pensioenfederatie.nl P O S I T I O N P A P E R KvK Haaglanden

Nadere informatie

Communicatiebeleidsplan 2011-2013

Communicatiebeleidsplan 2011-2013 Communicatiebeleidsplan 2011-2013 Vereniging Nederlands Pensioenfonds voor de Sigarenindustrie en aanverwante Bedrijven (VNPS) Colofon Dit plan is in opdracht van en samenspraak met de Vereniging Nederlands

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Meepraten over pensioen

Meepraten over pensioen Meepraten over pensioen Meepraten? Meepraten over pensioen? Waarom niet? Pensioen is belangrijk genoeg. Alle reden dus om te kijken op welke manier je invloed kunt uitoefenen op de pensioenregeling. Ben

Nadere informatie

Open normen een toelichting

Open normen een toelichting Open normen een toelichting De open normen in de Pensioenwet. Hoe ziet de AFM deze normen? - Johan de Groot, Hoofd afdeling Pensioen & AIFM - Jan van Miltenburg, Manager Toezicht Pensioenuitvoerders Amsterdam,

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 33 013 Wijziging van de Pensioenwet en enige andere wetten (Verzamelwet pensioenen 2012) Nr. 3 MEMORIE VAN TOELICHTING ALGEMEEN Dit wetsvoorstel

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten Generaal t.a.v. de vaste commissie voor Financiën Postbus EA DEN HAAG

Eerste Kamer der Staten Generaal t.a.v. de vaste commissie voor Financiën Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Eerste Kamer der Staten Generaal t.a.v. de vaste commissie voor Financiën Postbus 20017 2500 EA DEN HAAG Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500

Nadere informatie

Help, pensioenregels (weer) op de schop?! Mr. Marin van Esterik CPL

Help, pensioenregels (weer) op de schop?! Mr. Marin van Esterik CPL Help, pensioenregels (weer) op de schop?! Mr. Marin van Esterik CPL Onderwerpen 1. Pensioen, wat is pensioen? 2. Wijziging Wet op de ondernemingsraden 3. Outsourcing vanuit zorg en overheid OR (opeens)

Nadere informatie

uw kenmerk ons kenmerk ECWGO/U201402358 Lbr. 14/093 CvA/LOGA 14/06

uw kenmerk ons kenmerk ECWGO/U201402358 Lbr. 14/093 CvA/LOGA 14/06 vnig Vereniging van Nederlandse Gemeenten Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8020 betreft VNG maakt afspraken met Loyalis voor gevolgen aftopping pensioengevend

Nadere informatie

Verslag Mandema Update mei 2014

Verslag Mandema Update mei 2014 Verslag Mandema Update mei 2014 Terwijl de leden van de Eerste Kamer zich op 20 mei jl. bogen over de Wet verlaging maximumopbouw- en premiepercentages pensioen, kregen onze relaties te horen wat de consequenties

Nadere informatie

Graag maken wij gebruik van de geboden gelegenheid te reageren op het wetsvoorstel waardeoverdracht klein pensioen.

Graag maken wij gebruik van de geboden gelegenheid te reageren op het wetsvoorstel waardeoverdracht klein pensioen. Pensioenfederatie Prinses Margrietplantsoen 90 2595 BR Den Haag Postbus 93158 2509 AD Den Haag T +31 (0)70 76 20 220 info@pensioenfederatie.nl www.pensioenfederatie.nl Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Nadere informatie

1 Missie, visie Doelgroepen Communicatiedoelstellingen Kernboodschap van de communicatie Communicatiestrategie...

1 Missie, visie Doelgroepen Communicatiedoelstellingen Kernboodschap van de communicatie Communicatiestrategie... Communicatiebeleidsplan 2017-2018 1 Inhoudsopgave 1 Missie, visie... 3 2 Doelgroepen... 4 3 Communicatiedoelstellingen... 4 4 Kernboodschap van de communicatie... 5 5 Communicatiestrategie... 6 6 Jaarlijks

Nadere informatie

Een duidelijk verhaal, een helder pensioen Pensioenpresentatie

Een duidelijk verhaal, een helder pensioen Pensioenpresentatie Een duidelijk verhaal, een helder pensioen Pensioenpresentatie Hoewel wij deze presentatie met veel zorgvuldigheid hebben gemaakt kunt u hieraan geen rechten ontlenen. Uw pensioenrechten zijn vastgelegd

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? Mevr. J. Jansen Voorbeeldstraat 51 2056 LG Voorbeeldplaats Geachte mevrouw Jansen, Welkom bij . U bouwt vanaf pensioen bij ons op. Dit doet

Nadere informatie

Allen die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten:

Allen die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten: Voorstel van wet tot wijziging van de Wet op de ondernemingsraden en de Pensioenwet in verband met de bevoegdheden van de ondernemingsraad inzake de arbeidsvoorwaarde pensioen Allen die deze zullen zien

Nadere informatie

Informatie PCT Pensioencommunicatie & Financieel Gezond

Informatie PCT Pensioencommunicatie & Financieel Gezond Informatie PCT Pensioencommunicatie & Financieel Gezond 20 juni 2018 Uw strategisch partner bij Financiële & Estate Planning Wft & Pensioen Advisering PensionAuditing & Communicatie Inhoudsopgave Introductie

Nadere informatie

AC/2149 Pens./1817. Geachte heer De Geus,

AC/2149 Pens./1817. Geachte heer De Geus, Aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid De heer mr. A. J. de Geus Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Postbus 90801 2509 LV DEN HAAG AC/2149 Pens./1817 Den Haag : 2 december 2004

Nadere informatie

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Aan partijen betrokken bij de Stichting. Datum 23 april 2013 Betreft Jaarverslag 2012

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Aan partijen betrokken bij de Stichting. Datum 23 april 2013 Betreft Jaarverslag 2012 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag Aan partijen betrokken bij de Stichting Directie Uitvoeringstaken Arbeidsvoorwaardenwetge ving Afdeling Collectieve

Nadere informatie

Inleiding. Keuzemogelijkheden

Inleiding. Keuzemogelijkheden In dienst Bij indiensttreding bij UWV ga je ook automatisch pensioen opbouwen bij Pensioenfonds UWV. Waar moet je op letten? Welke keuzes kun je maken? N.B. Op dit moment ligt de officiële pensioenleeftijd

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Brochure. Uw pensioen in de Groothandel in Eieren

Brochure. Uw pensioen in de Groothandel in Eieren Brochure Uw pensioen in de Groothandel in Eieren Inleiding Voor u ligt de brochure van het Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel (Bpf AVH). Bpf AVH verzorgt al 50 jaar de

Nadere informatie

Ontwikkelingen in DC-landschap

Ontwikkelingen in DC-landschap Ontwikkelingen in DC-landschap KWPS seminar Finish op tijd Dirk de Wit / Patricia Zonneveld Amsterdam, 20 april 2017 Onze presentatie 1. Hoe ziet het DC-landschap eruit? 2. Recente ontwikkelingen in DC-landschap

Nadere informatie