VERKEERSTRILLINGSONDERZOEK ADVIES RECONSTRUCTIE WEGCONSTRUCTIE CENTRUM DORDRECHT

Transcriptie

1 FUGRO INGENIEURSBUREAU B.V. Adviesafdeling Geotechniek RAPPORT betreffende VERKEERSTRILLINGSONDERZOEK ADVIES RECONSTRUCTIE WEGCONSTRUCTIE CENTRUM DORDRECHT Opdrachtnummer: Rapportnr: V04R04 00 AP DORDRECHT Datum grondonderzoek : 6 juni 008 en 8, 9 september 008 Projectleider Opgesteld door : ir A.J. Snethlage Adviseur Geotechniek : ir P.R.M. Ammerlaan Adviseur Geotechniek VERSIE DATUM OMSCHRIJVING WIJZIGING PARAAF PROJECTLEIDER 6 augustus 008 eerste versie 5 augustus 008 tweede versie 6 oktober 008 Derde versie 4 7 november 008 Vierde versie FILE: V04R04.doc Op deze rapportage zijn de algemene leveringsvoorwaarden van de V.O.T.B. van toepassing die een aansprakelijkheidsbeperking bevatten. Kantoor Leidschendam: Veurse Achterweg 0, Postbus 6, 60 AB Leidschendam, Tel.: 070-7, Fax: , Internet: Handelsreg.nr. 7447, BTW Nr. NL B08

2 FUGRO INGENIEURSBUREAU B.V. Adviesafdeling Geotechniek RAPPORT betreffende VERKEERSTRILLINGSONDERZOEK ADVIES RECONSTRUCTIE WEGCONSTRUCTIE CENTRUM DORDRECHT Opdrachtnummer: Rapportnr: V04R04 Opdrachtgever : Gemeente Dordrecht bureau Stedenbouw en Verkeer Spuiboulevard 00 GR DORDRECHT Constructeur : Ingenieursbureau Drechtsteden Postbus AP DORDRECHT Datum grondonderzoek : 6 juni 008 en 8, 9 september 008 Projectleider Opgesteld door : ir A.J. Snethlage Adviseur Geotechniek : ir P.R.M. Ammerlaan Adviseur Geotechniek VERSIE DATUM OMSCHRIJVING WIJZIGING PARAAF PROJECTLEIDER 6 augustus 008 eerste versie 5 augustus 008 tweede versie 6 oktober 008 Derde versie 4 7 november 008 Vierde versie FILE: V04R04.doc Op deze rapportage zijn de algemene leveringsvoorwaarden van de V.O.T.B. van toepassing die een aansprakelijkheidsbeperking bevatten. Kantoor Leidschendam: Veurse Achterweg 0, Postbus 6, 60 AB Leidschendam, Tel.: 070-7, Fax: , Internet: Handelsreg.nr. 7447, BTW Nr. NL B08

3 INHOUDSOPGAVE Blz.. INLEIDING. PROJECTBESCHRIJVING. Probleemstelling en doelstelling. Projectlocatie. Mechanisme trillingen 4. UITGANGSPUNTEN 6. Bron 6. Medium 7.. Uitgevoerd grondonderzoek 8.. Bodemopbouw 8.. Wegkarakteristieken 9. Ontvanger.. Prinsenstraat.. Grotekerksbuurt.. Wijnstraat 4 4. ANALYSES HUIDIGE SITUATIE 5 4. Modellering 5 4. Resultaten metingen 5 4. IJking model op meetresultaten 7 5. RECONSTRUCTIEVOORSTELLEN 8 5. Maatregelen 8 5. Resultaten maatregelen Reductie maximum snelheid naar 5 km/uur Gewichtsbeperking passerend verkeer Aanpassen constructiedikte wegdek Aanbrengen (en behouden) gladder wegdek 5..5 Opsluiten wegconstructie 5..6 Combinatie van maatregelen 6. SAMENVATTING EN CONCLUSIES 6 BIJLAGEN Nr. - Verklarende woordenlijst - "Legenda Terreinproeven en Grondsoorten" - Situatietekening grondonderzoek t/m. - Handboorstaat(en) HB9 t/m HB en A t/m F6 - Sonderingen uit het archief van Fugro Ingenieursbureau BV

4 . INLEIDING Op april 008 ontving Fugro Ingenieursbureau B.V. te Leidschendam via Ingenieursbureau Drechtsteden, namens de Gemeente Dordrecht, bureau Stedenbouw en Verkeer de opdracht voor het uitvoeren van een trillingsonderzoek verkeer ten behoeve van een wegreconstructie in de binnenstad van Dordrecht. Het trillingsonderzoek wordt gefaseerd uitgevoerd. De fasen zijn: Voorbereidingsfase; Uitvoering grondonderzoek en trillingsmetingen; Beoordeling meetresultaten en adviezen. Doel van het trillingsonderzoek is te onderzoeken wat een effectieve trillingsreducerende maatregel is om eventuele trillingsschade/hinder door passerend verkeer te voorkomen. In een eerder stadium is een Plan van Aanpak voor de problematiek gerapporteerd (refnr: R0). In de periode van 7 t/m 9 juni 008 zijn trillingsmetingen uitgevoerd aan in totaal een zestal panden in de binnenstad van Dordrecht. De meetresultaten zijn beoordeeld conform de richtlijnen van de Stichting Bouw Research (SBR), richtlijn A Schade aan gebouwen en richtlijn B Hinder voor personen en zijn gerapporteerd in R0. In dit rapport worden adviezen gegeven met betrekking tot de weg(re)constructie. Om effectieve trillingsreducerende maatregelen te kunnen bepalen zijn in dit rapport de trillingsmetingen geanalyseerd en is een relatie gelegd tussen de trillingsbron, de wegconstructie (bepaald via onder andere grondonderzoek), de bodemopbouw en de ontvanger. Deze analyses zijn gedaan met behulp van het door TNO ontwikkelde programma VP drempel. In bijlage Verklarende woordenlijst is ter verduidelijking een verklarende woordenlijst voor de belangrijkste trillingstechnische vaktermen opgenomen V04R04.doc Opdr. : Blz. :

5 . PROJECTBESCHRIJVING. Probleemstelling en doelstelling De Gemeente Dordrecht heeft klachten van bewoners, wonende in de binnenstad ontvangen, over hinderlijke trillingen die mogelijk schade aan de woningen zouden kunnen veroorzaken. In de binnenstad is op sommige wegen sprake van passerend (zwaar) verkeer over bestrating van kinderkopjes (al dan niet half doorgezaagd). De Gemeente Dordrecht heeft voornemens om op een aantal doorgaande wegen in de binnenstad van Dordrecht een wegreconstructie uit te voeren. Voordat dit gedaan wordt, dient de uitvoeringswijze van de toe te passen wegconstructie bekend te zijn. Men beoogt dezelfde wegconstructie als liggend in de Prinsenstraat, in een aantal straten toe te passen. In 00 is in de Prinsenstraat in overleg met de bewoners een begin gemaakt met de aanleg van een esthetisch hoogwaardige herinrichting van de weg (doorgezaagde kinderkopjes) die aansluit bij de cultuurhistorische en monumentale waarde/karakter van de bebouwing. Dit gladde wegdek zou er voor moeten zorgen dat er, reductie van hinderbeleving de optreed. De Gemeente Dordrecht heeft een verkeerscirculatieplan ontwikkeld voor de binnenstad van Dordrecht, waarbij besloten is deze autoluw te maken. Daartoe zijn in 005 pollers geplaatst aan het begin van de Grotekerksbuurt en in de Wijnstraat (ter hoogte van s Heer Boeijenstraat. Door het plaatsen van de pollers is door het college toegzegd dat de voetgangers en fietsers door herinrichting van het gebied meer ruimte krijgt. In die tijd was er nog nauwelijks sprake van trillingshinder. Echter in 007 tijdens de uitvoering van het tracé tussen de pollers werden klachten vanuit de bewoners in de Wijnstraat en later uit de Prinsenstraat luider. Het tracé tussen de pollers bestrijkt de herinrichting van Grotekerksbuurt, Groenmarkt en een deel van de Wijnstraat. Aanvullend op de herinrichting zoals deze is toegepast in de Prinsenstraat in in het tracé tussen de pollers tempex tussen de wegconstructie en de stoep/woningen aangebracht. De klachten zijn voor het college in maart 008 aanleiding geweest om Stadsontwikkelingen op te dragen om voorafgaand aan de voorbereidingen en uitvoering van de herinrichting van het tracé buiten de pollers (gepland ), na te gaan of bij de uitvoering extra maatregelen genomen moeten worden om de trillingshinder te beperken dan wel op te lossen. Voorstaande is uitgebreid met de Prinsenstraat en de Grotekerksbuurt met dien verstande dat deze straten reeds heringericht zijn. In het overige tracé buiten de pollers (dit is het resterend deel van de Wijnstraat) is de herinrichting nog niet doorgevoerd en bestaat de bestrating uit niet doorgezaagde kinderkopjes aanwezig die deels is ingegoten met gietasfalt. Omdat momenteel de onderlinge relatie tussen passerend (zwaar) verkeer, wegopbouw/ondergrond en overdracht van trillingen naar bebouwing onvoldoende bekend is, was een adequate oplossing voor de wegreconstructie (nog) niet te bepalen V04R04.doc Opdr. : Blz. :

6 Doelstelling Het hoofddoel van het totale onderzoek is: Het bepalen van een mogelijke oplossing voor de wegreconstructie, zodanig dat nagenoeg geen hinderbeleving / schade bij de bebouwing optreedt en waarbij de huidige uitstraling van de binnenstad behouden blijft. Als subdoelen zijn te onderscheiden: Inzicht krijgen in de wegconstructie en ondergrond in de Wijnstraat, Prinsenstraat en Grotekerksbuurt; De gemeten trillingsintensiteiten correleren aan de trillingsbron en ondergrond/wegconstructie; Beoordelen of de wegconstructie, als toegepast in de Prinsenstraat, Grotekerksbuurt en Groenmarkt geschikt is voor de Wijnstraat en de rest van de binnenstad, mbt trillingsreductie; Maatregelen ter verbetering aandragen, waarbij geen hinderbeleving en kans op schade (meer) verwacht wordt.. Projectlocatie Het onderzoek concentreert zich op de wegen en woningen in de binnenstad van Dordrecht aan de Wijnstraat, Prinsenstraat en de Grotekerksbuurt. In figuur - is een luchtfoto van de binnenstad van Dordrecht weergegeven, met de straten waarop het onderzoek gericht is. Wijnstraat Groenmarkt Grotekerksbuurt Prinsenstraat Figuur - De binnenstad van Dordrecht met linksonder de Prinsenstraat en bovenin de Wijnstraat (bron: GoogleEarth) V04R04.doc Opdr. : Blz. :

7 . Mechanisme trillingen Wanneer verkeer passeert over een ruw wegdek/drempel veroorzaakt deze plastische en elastische vervormingen in de wegconstructie/ondergrond. Door de snelle introductie van deze vervormingen ontstaan golfverschijnselen in de grond. De plastische golfverschijnselen blijven beperkt tot in de wegconstructie. Voor de trillingen in de omgeving zijn alleen de elastische golven van belang. Er ontstaan trillingsgolven die zich in alle richtingen (kunnen) voortplanten. Komen deze golven aan de oppervlakte, bij een laagovergang of bij een bouwwerk, dan vindt hier reflectie en omzetting van de trillingsgolven plaats, zodat een interferentiepatroon van bodembewegingen ontstaat. Gezien de complexiteit van dit interferentiepatroon kan de bodembeweging slechts in benaderende zin beschreven worden. De factoren die invloed hebben op de intensiteit van de trillingen bij de woning zijn: Eigenschappen van de ondergrond; Opbouw van de wegconstructie; Energie die het passerend verkeer in de ondergrond aanbrengt. Bij trillingen is er sprake van een bron, een medium dat de trillingen doorgeeft en een ontvanger (woning). Om de huidige situatie te analyseren en deze te vertalen naar de toekomst dienen deze factoren beschouwd worden: Bron: verkeer; Medium: bodem en wegconstructie; Ontvanger: woning Bron (verkeer): Door het passerende verkeer wordt een dynamische belasting (impuls) op de wegconstructie uitgeoefend. Medium (overdracht in de grond): Tijdens de verkeerspassage wordt de omringende grond in beweging gebracht. Hierdoor ontstaan trillingen. Deze trillingen planten zich als golven door de ondergrond voort. Te onderscheiden zijn compressie-, afschuif- en Rayleigh-golven. Bij compressiegolven (drukgolven) bewegen de gronddeeltjes zich in dezelfde richting als de voortplantingsrichting van de drukgolf. Ten gevolge van de afschuifgolf worden de gronddeeltjes zijdelings bewogen, loodrecht op de voortplantingsrichting van de golf. Aangezien zowel de compressie- als afschuifgolven zich bolvormig voortplanten wordt de trillingsenergie over een steeds groter volume verdeeld en zal dus vrij snel afnemen. Ten gevolge van de afschuifgolven en compressiegolven aan het maaiveld ontstaan zogenaamde oppervlaktegolven (Rayleigh-golven). Deze golven nemen het grootste deel van de totale trillingsenergiebron op en kenmerken zich door een geringe dieptewerking, waardoor deze golven op grotere afstand van de bron nog steeds een behoorlijke trillingssterkte kunnen bezitten. De afname van de amplitude van de golven wordt veroorzaakt door geometrische demping. Tevens vertoont de grond door inwendige wrijving een dissipatief gedrag (energieverlies) bij vervormingen, wat materiaaldemping wordt genoemd. Dit energieverlies wordt gemodelleerd door hysteretische demping V04R04.doc Opdr. : Blz. : 4

8 Ontvanger (bebouwing): De optredende trillingen in de ondergrond worden overgedragen naar de fundering van de nabij gelegen gebouwen. De overdracht vindt plaats op verschillende manieren, zoals: Overdracht van de trillingen in het zandpakket via de fundering; Overdracht van de oppervlaktegolven direct onder het maaiveld op de funderingsconstructie. Bij overdracht van trillingen van de bodem naar de funderingselementen en de draagconstructie treedt een zekere mate van demping op. Voor het bepalen van de hinderbeleving zijn de trillingsintensiteiten op de vloeren van belang. Bij de overdracht van de trillingintensiteit aan de draagconstructie naar die op vloeren en ondersteunende onderdelen treedt enige opslingereffect op. De maximale trillingsintensiteit in het midden van de vloer volgt door de trillingsintensiteit aan de draagconstructie te vermenigvuldigen met dynamische vergrotingsfactoren V04R04.doc Opdr. : Blz. : 5

9 . UITGANGSPUNTEN. Bron Uitgangspunt voor het onderzoek is dat passerend verkeer de bron vormt voor trillingshinder in de woningen. De belangrijkste karakteristieken van het verkeer met betrekking tot trillingshinder zijn: Soort verkeer; Snelheid verkeer; Verkeersintensiteit. Representatief voertuig Voor de uitgevoerde metingen van de trillingsintensiteiten is als representatief voertuig een vrachtauto gebruikt. De vrachtauto is meerdere malen met verschillende snelheden (langzaam en snel) beladen en onbeladen de meetopstelling gepasseerd. Naast de gemeten trillingen veroorzaakt door de vrachtauto zijn gedurende de meetduur ook trillingen ten gevolge van passages van voorbij komend ander verkeer gemeten (lijnbussen en een enkele andere vrachtauto). In figuur - en figuur - zijn de ter beschikbaar gestelde vrachtauto en een lijnbus weergegeven. Figuur - Ter beschikking gestelde Vrachtauto Figuur - Lijnbus Het lege gewicht van de beschikbaar gestelde vrachtauto is,4 ton. De lengte van de vrachtauto is groter dan,4 m en kleiner dan 7 m. De lading van de vrachtauto is op 7 juni in de Wijnstraat 9,4 ton, op 8 juni in de Prinsenstraat 9,8 ton en op 9 juni in de Grotekerksbuurt 0, ton geweest. Opgemerkt wordt dat de geschatte snelheid waarmee de zware voertuigen passeerden varieerde tussen 0 en 0 km/uur. Het passerende personenverkeer reed na inschatting vaak sneller dan 0 km/uur. Lagere snelheden werden veroorzaakt door belemmering van ander verkeer. De maximaal toegestane snelheid van het verkeer is 0 km/uur. In de Prinsenstraat, op de Groenmarkt en in de Wijnstraat zijn in september 006 verkeerstellingen uitgevoerd. In de Grotekerksbuurt zijn geen tellingen uitgevoerd. De verkeersintensiteit in de Grotekerksbuurt is gebaseerd op de metingen van de Groenmarkt. Op de Groenmarkt / Grotekerksbuurt is de verkeersintensiteit beduidend lager dan op de Wijnstraat en Prinsenstraat. De verkeersintensiteit van de onderzochte wegen is het hoogst in de Prinsenstraat V04R04.doc Opdr. : Blz. : 6

10 De verkeersintensiteit in alle drie de straten wordt met name bepaald door de passages van kleine bestelbusjes (lengte tot,5 m) en vrachtauto s (tot 7 m). De intensiteit is onafhankelijk van de rijrichting. Ook lijnbussen passeren geregeld (eens in het kwartier komend van beide richtingen). Naast vrachtauto s rijden veel personenauto s en fietsers over de wegen. Gebaseerd op een weekdag zijn de verkeersintensiteiten (afgeronde waarden) in tabel - vermeld. (Bron: gemeente Dordrecht) Tabel - Verkeersintensiteiten, telling in september 006 Prinsenstraat Groenmarkt Wijnstraat Lengte 0 tot,4 m Dagperiode *) Avondperiode **) Nachtperiode ***) Lengte,4 tot 7 m Dagperiode *) Avondperiode **) Nachtperiode ***) Lengte > 7 m Dagperiode *) Avondperiode **) Nachtperiode ***) <5 5 0 *) 07:00 uur tot 9:00 uur **) 9:00 uur tot :00 uur ***) :00 uur tot 07:00 uur. Medium De combinatie van (zwaar) verkeer en een onregelmatig wegdek (of een wegdek met drempels) kan trillingen veroorzaken. Deze trillingen planten zich voort via de wegconstructie en ondergrond. Om de uitgangspunten voor de wegconstructie en ondergrond van de Prinsenstraat, Grotekerksbuurt, Groenmarkt en Wijnstraat inzichtelijk te maken is gebruik gemaakt van: Grondonderzoek uitgevoerd door Fugro Ingenieursbureau BV, uitgevoerd op 6 juni, 8 en 9 september 008. De onderzoekslocaties zijn weergegeven in bijlage. t/m. en de resultaten zijn opgenomen in bijlage ; Gegevens van de Gemeente Dordrecht en Ingenieursbureau Drechtsteden, bestaande uit besteksgegevens van de wegconstructies in de Prinsenstraat en tussen de pollers V04R04.doc Opdr. : Blz. : 7

11 .. Uitgevoerd grondonderzoek Voor de eerste fase van dit onderzoek waren handboringen en 5 sonderingen verdeeld over de drie te onderzoeken wegen gepland. Vanwege de uitvoerbaarheid van de handboringen, op diverse locaties is een vaste betonlaag onder het wegdek aangetroffen, zijn uiteindelijk slechts 4 handboringen alleen in de Wijnstraat uitgevoerd. In een tweede fase waarbij nader inzicht in de dikte van het zandpakket in de Wijnstraat onderzocht is, zijn in een zestal dwarsprofielen per dwarsprofiel 5 handboringen uitgevoerd. Voor de diepere bodemopbouw onder de wegconstructie is gebruik gemaakt van sonderingen uit het archief van Fugro, die volledigheidshalve in de bijlagen zijn opgenomen. De resultaten van de handboringen, allen gemaakt in de Wijnstraat, zijn weergegeven op de boorstaten HB9 t/m HB en HB A t/m HB F6, waarbij de diepte is uitgezet ten opzichte van maaiveld. De handboringen zijn uitgevoerd tot een diepte van,5 tot à m. De locaties van deze punten zijn aangegeven op de situatietekening in bijlage. t/m.. De hoogtebepaling van de onderzoekslocaties (HB 9 t/m HB ) is uitgevoerd met als doel de bodemopbouw te refereren aan een vaste referentiehoogte. De onderzoekslocaties A t/m F6 gelden vanaf maaiveld. De gerapporteerde hoogtes zijn niet geschikt voor andere doeleinden dan dit onderzoek. Voor een verklaring van de op de situatietekening gebruikte tekens en symbolen wordt verwezen naar de bijlage "Legenda Terreinproeven en Grondsoorten"... Bodemopbouw Op basis van de beschikbare gegevens is de bodemgesteldheid globaal geschematiseerd zoals in tabel - is weergegeven. Tabel - Globale bodemgesteldheid Diepte laag in m t.o.v. NAP Bodembeschrijving + à +4 Maaiveld + à +4 tot + à - ZAND veelal puinhoudend + à - tot -8 à -6 KLEI/VEEN -8 à -6 tot -0 ZAND pleistoceen -0 Maximaal verkende diepte lokaal afgewisseld met een dun zandlaagje Op basis van de sonderingen uit het archief van Fugro kan de bodemopbouw het beste worden vergeleken met profiel Rotterdam volgens de CUR V04R04.doc Opdr. : Blz. : 8

12 .. Wegkarakteristieken Prinsenstraat De wegconstructie in de Prinsenstraat is opgebouwd uit doorgezaagde kinderkopjes, aangelegd in 00. Aan het begin en eind van de straat is een vak van circa m aanwezig waar de kinderkopjes niet zijn doorgezaagd (visueel scheidingsvak). De weg is in goede staat van onderhoud. In het noordelijke deel van de straat (ter hoogte van nr 8) is de conditie van de bestrating minder dan in het zuidelijke deel (ter hoogte van nr 44). In figuur - en figuur -4 is de situatie voor woningen nr 44 en weergegeven. Figuur - Situatie voor woning nr 44 Figuur -4 Situatie voor woning nr In de weg op circa 50 cm afstand tot de stoeprand zijn lokaal afvoerputjes aanwezig. Bij iets drukker verkeer rijdt het verkeer net over deze putjes. In figuren -5 en -6 is het vak met de niet doorgezaagde kopjes en een putje weergegeven. Figuur -5 Vak aan begin en eind van de Prinsenstraat Figuur -6 Lokaal aanwezig zijnde afvoerputje De doorgezaagde kinderkoppen van de rijloper in de Prinsenstraat zijn minimaal 0,04 m dik en maximaal 0,06 m en zijn ingelegd in een laag zandcement van 0,5 m dikte (gegevens uit bestek). Onder de zandcementlaag/puinlaag is een zandbed aanwezig van 0,5 m. Bovenstaande gegevens zijn gebaseerd op informatie aangereikt door Ingenieursbureau Drechtsteden en Stadsbeheer Dordrecht. Opgemerkt wordt dat de Prinsenstraat onderdeel uitmaakt van een waterkering en dat er aan de buitenzijde van de kering vlak langs de gevel een stalen damwand geïnstalleerd is. Onbekend is de lengte (diepte) van de damwandplanken en of deze over de gehele strekking V04R04.doc Opdr. : Blz. : 9

13 van de straat aanwezig is (is niet overal zichtbaar). In figuren -7 en.8 is deze weergegeven. Figuur -7 Damwand vlak langs de gevel (buitenzijde waterkering) Figuur -8 Detail damwand Tussen de pollers De wegconstructie in de Grotekerksbuurt, Groenmarkt en het begin van de Wijnstraat, het gebied tussen de pollers is opgebouwd uit doorgezaagde kinderkopjes, aangelegd in 007. De weg is in goede staat van onderhoud, waarbij opgemerkt wordt dat het westelijke deel (ter hoogte van nr 64) beter is dan het oostelijke deel. In figuur -9 en figuur -0 is de situatie voor woningen nr 64 en 6 weergegeven. Figuur -9 Situatie voor woning nr 64 Figuur -0 Situatie voor woning nr 6 Van de doorgezaagde kinderkoppen van de rijloper tussen de pollers wordt aangenomen dat zij, evenals in de Prinsenstraat minimaal 0,04 m dik en maximaal 0,06 m zijn. Onder de kinderkoppen is een laag menggranulaat aanwezig (40% metselpuin, 60% betonpuin) van V04R04.doc Opdr. : Blz. : 0

14 minimaal 0,5 m dikte. Onder het mengranulaat is een zandbed aanwezig van 0,5 m. Volgens aangeleverde gegevens is tussen de rijbaan en de stoep een dunne laag van circa tot cm tempex aangebracht. Deze was tijdens de metingen niet zichtbaar. Bovenstaande gegevens zijn gebaseerd op informatie aangereikt door Ingenieursbureau Drechtsteden en Stadsbeheer Dordrecht. Wijnstraat De wegconstructie in de Wijnstraat is opgebouwd uit niet doorgezaagde kinderkopjes die zijn ingegoten met gietasfalt. De weg is in matige tot slechte staat van onderhoud. Plaatselijk zijn de nodige kuilen en hobbels zichtbaar en wijken de kopjes die daarmee leunen tegen de opsluitband van de stoep aan. In figuur - en figuur - is de situatie voor woningen nr 85 en 47 weergegeven. Figuur - Situatie voor woning nr 85 Figuur - Situatie voor woning nr 47 In figuren. en.4 zijn detail foto s opgenomen van de weg. Figuur - Detail weg met gietasfalt ingegoten kinderkopjes Figuur -4 Detail weg met gietasfalt ingegoten kinderkopjes Onder de kinderkoppen, die ca. 0,07 m dik zijn is, op basis van de handboringen B9 t/m B, een puinhoudende zandlaag aanwezig van minimaal,5 m dikte. Volgens gegevens van Stadsbeheer Dordrecht is de bovenste 0,5 m van de fundatie een puinlaag. De dikte van de zandlaag daaronder is niet bekend V04R04.doc Opdr. : Blz. :

15 . Ontvanger Aan/in een aantal representatieve panden zijn trillingsmetingen uitgevoerd. Deze panden worden hier als ontvangers beschouwd. Bij de keuze van de panden zijn de volgende aspecten in ogenschouw genomen: De constructie / conditie van de weg; Ouderdom van het pand (oud / nieuw); Constructiewijze van het pand en de mogelijkheid van het plaatsen van meetpunten aan en in het pand. Gevels met gevelelementen / houten betimmeringen en vloeren van hout zijn minder geschikt. Aard van de fundering (gefundeerd op palen of op staal). Opgemerkt wordt dat alle panden die gebouwd zijn voor de 9 e eeuw gefundeerd zijn op staal (info opdrachtgever)... Prinsenstraat Woning nr 44 (figuur -4) is een woning bestaande uit 4 bouwlagen (begane grond en verdiepingen). Verwacht wordt dat woningen nrs 40 t/m 44 in eenzelfde periode zijn gebouwd. Het pand is medio de 0 e eeuw gebouwd en gefundeerd op betonpalen. Het pand heeft een betonnen skelet met een gemetselde voorgevel. Er zijn geen houten vloeren aanwezig, alle vloeren zijn hard. Woning nr (figuur -5) is een woning bestaande uit bouwlagen (begane grond en verdiepingen). De woning is in de 8 e eeuw gebouwd en gefundeerd op staal. De woning is opgetrokken uit metselwerk. De begane grondvloer is een harde vloer, de verdiepingsvloeren zijn van hout. Figuur -4 Woning Prinsenstraat 44 Figuur -5 Woning Prinsenstraat V04R04.doc Opdr. : Blz. :

16 .. Grotekerksbuurt Woning nr 64 (figuur -) is een woningblok met appartementen bestaande uit bouwlagen (begane grond en verdiepingen). De bovenwoningen hebben een separate entree. Het pand is medio de 0 e eeuw gebouwd en gefundeerd op palen. Het pand heeft een betonnen skelet met een gemetselde voorgevel. Er zijn geen houten vloeren aanwezig, alle vloeren zijn hard. Woning nr 6 (figuur -) is een woning bestaande uit 4 bouwlagen (begane grond en verdiepingen). De begane grond is split level gebouwd. De woning is in de 9 e eeuw gebouwd en gefundeerd op staal. De woning is opgetrokken uit metselwerk. De begane grondvloer is een harde vloer, de verdiepingsvloeren zijn van hout. Figuur -6 Woning Grotekerksbuurt 64 Figuur -7 Woning Grotekerksbuurt V04R04.doc Opdr. : Blz. :

17 .. Wijnstraat Woning nr 85 (figuur -) is een tussenliggende woning bestaande uit bouwlagen (begane grond en verdiepingen). De woning is in de 7 e eeuw gebouwd en gefundeerd op staal. De woning is opgetrokken uit metselwerk. De begane grondvloer is een harde vloer, de verdiepingsvloeren zijn van hout. Woningen nr 4-47 (figuur ) is een woningblok met appartementen bestaande uit 4 bouwlagen (begane grond en verdiepingen). Het pand is medio de 0 e eeuw gebouwd en gefundeerd op palen. Het pand heeft een betonnen skelet met een gemetselde voorgevel. Er zijn geen houten vloeren aanwezig, alle vloeren zijn hard. Figuur -8 Woning Wijnstraat 85 Figuur -9 Woningen Wijnstraat V04R04.doc Opdr. : Blz. : 4

18 4. ANALYSES HUIDIGE SITUATIE 4. Modellering Met het programma Vibra Prediction, ontwikkeld door TNO, is een schematisatie van de huidige situatie van grondopbouw/wegconstructie/ontvanger gemaakt. Vervolgens is door enkele variabelen te variëren de gevoeligheid van deze op de beleving van hinder inzichtelijk gemaakt. Om het model te ijken zijn de resultaten van de verkeerstrillingsmetingen gebruikt ( V0R0 d.d 4 oktober 008). Als uitgangspunt voor het model zijn de gegevens uit hoofdstuk gebruikt. Categorie indeling De historisch oudere panden zijn ingedeeld in categorie, de nieuwere panden zijn ingedeeld in categorie (conform SBR richtlijn A). Constructiewijze van gebouwen (categorie indeling) In SBR richtlijn A wordt onderscheid gemaakt in de constructiewijze en in de staat van het bouwwerk. De onderstaande indeling in categorieën van bouwwerken en van onderdelen daarvan wordt aangehouden: categorie : in goede staat verkerende onderdelen van de draagconstructie van een gebouw, indien deze bestaan uit gewapend beton of hout; categorie : in goede staat verkerende onderdelen van de draagconstructie van een gebouw, indien deze bestaan uit metselwerk of uit brosse steenachtige materialen; categorie : onderdelen van oude en/ of monumentale panden met grote cultuurhistorische waarde en/ of in slechte staat verkerende gebouwen bestaande uit metselwerk. 4. Resultaten metingen Volledigheidshalve zijn de onder genoemde conclusies overgenomen uit het rapport met de meetresultaten. Gemeten maxima In de Wijnstraat zijn bij nr 85 (het oude pand) waarden tot,5 mm/s (frequentie 4 Hz) gemeten. In de Prinsenstraat zijn bij nr 44 (het nieuwe pand) waarden tot,5 mm/s (frequentie 6 Hz) gemeten. In de Grotekerksbuurt zijn bij nr 6 (het oude pand) waarden tot,8 mm/s (frequentie 5 Hz) gemeten. Gemiddelden In tabel 4. is een vergelijking van de meetresultaten bij een oud en nieuw pand in dezelfde straat opgenomen. Tabel 4- Gemiddelde gemeten snelheden oud nieuw nr Cat. gevel binnen nr Cat. gevel binnen [mm/s] [mm/s] [mm/s] [mm/s] Wijnstraat 85,0 tot,0,0 tot,0 47 0,8 tot,0 0,7 tot,0 Prinsenstraat 0,8 tot,0 0,8 tot,0 44 0,8 tot,0 0,6 tot,5 Grotekerksbuurt 6,5 tot,,5 tot, 64, tot,5 0,9 tot, V04R04.doc Opdr. : Blz. : 5

19 Gezien de meetresultaten wordt geconcludeerd dat het toepassen van doorgezaagde kinderkopjes een relatief grote reductie van de hinderbeleving geeft. Opgemerkt wordt dat de passages van regulier verkeer beduidend minder hoge waarden heeft gegeven. Met uitzondering van de Prinsenstraat liggen de meetwaarden circa 40 tot 60% lager. In de Prinsenstraat zijn ze vergelijkbaar. FFT analyses Bij de analyses van de signalen is gebleken dat de bijdrage van hogere frequenties op het signaal substantieel aanwezig is. Ook de bijdrage van de netstroom is goed zichtbaar. Door aarding van het systeem zijn deze er deels uitgefilterd. Indien de hogere frequenties uit het signaal gefilterd worden, wordt geconcludeerd dat door de passages van de vrachtauto in alle straten met name de frequentieband van tot 5 Hz wordt aangestoten (met name,5 Hz). Een enkele keer is ook een bijdrage in de band 0 tot 5 Hz zichtbaar. Dit zou duiden op een interferentie van de lagere frequentieband. Conclusies: Op basis van de meetresultaten (van de gevel meetpunten) en de beoordeling (en toetsing) van deze aan de SBR - richtlijn A Schade aan bouwwerken wordt het volgende geconcludeerd: Bij de woningen ingedeeld in categorie is er geen sprake geweest van overschrijding van de grenswaarde voor schade aan de draagconstructie van de woningen. De kans op schade is derhalve aanvaardbaar klein geweest. Bij de woningen ingedeeld in categorie is er op een aantal locaties sprake geweest van overschrijding van de grenswaarde voor schade aan de draagconstructie. Op basis van de meetresultaten (van de vloermeetpunten) en de beoordeling (en toetsing) van deze aan de SBR - richtlijn B Hinder voor personen in gebouwen wordt het volgende geconcludeerd dat in alle perioden (dag-, avond en nachtperiode) sprake is van: overschrijding van streefwaarden A; geen overschrijding van streefwaarde. Uitgezonderd bij Prinsenstraat ; overschrijding van streefwaarde A. Omdat in alle gevallen de streefwaarden worden overschreden is hinderbeleving in de woningen aannemelijk V04R04.doc Opdr. : Blz. : 6

20 4. IJking model op meetresultaten Hinderbeleving In tabel 4- is een samenvatting van de meetresultaten (ijking) met betrekking tot de hinderbeleving weergegeven, dit als gemeten en als bepaald met het prognosemodel. Voor de meeste locaties levert dit een onderling vergelijkbaar resultaat op voor hinderbeleving. Op basis van deze resultaten wordt verwacht dat aanpassingen in het model een reëel beeld geeft van de reductie van hinderbeleving. Tabel 4- Resultaten metingen en model VP Drempel (ijking) hinder Uit metingen Met model VP drempel Locatie V eff, max,gem [mm/s] V per, gem [-] V eff,max,gem V per [-] [mm/s] Dag Avond Nacht Dag Avond Nacht Prinsenstraat 0,8 0,4 0,4 0,09 0,8 0,4 0,4 0,0 Prinsenstraat 44 0,9 0, 0, 0,05 0,4 0,9 0, 0,0 Grotekerksbuurt 6 0,7 0, 0,08 0,0 0,4 0,4 0,09 0,0 Grotekerksbuurt 64 0,5 0,7 0, 0,04 0,54 0,8 0, 0,04 Wijnstraat 47 0, 0,0 0,07 0,0 0, 0,0 0,07 0,0 Wijnstraat 85 0,64 0, 0,4 0,05 0,6 0, 0,4 0,0 v per =periodieke gewogen effectieve waarde ( V0R0) v eff,max = gewogen effectieve maximale waarde ( V0R0) Schade beschouwing Bij het ijken van het model met betrekking tot schade (tabel 4-) is een grote variatie in de parameters aanwezig. Het model blijkt onvoldoende aan te sluiten op de huidige situatie. De resultaten van het model wat betreft de reductie van trillingen die schade aan panden kunnen veroorzaken is daarom moeilijker te beoordelen dan voor hinderbeleving. Tabel 4- Resultaten metingen en model VP Drempel (ijking) schade Uit metingen Met model VP drempel Locatie V max, vert [mm/s] V max,hor [mm/s] V max, vert [mm/s] V max,hor [mm/s] Prinsenstraat,7,8,, Prinsenstraat 44 0,9,5 0,7,7 Grotekerksbuurt 6,4,8 0,7,4 Grotekerksbuurt 64,6 0,6 0,9,7 Wijnstraat 47 0,9,5 0,5,9 Wijnstraat 85, 0,7 0,9, v per =periodieke gewogen effectieve waarde ( V0R0) v eff,max = gewogen effectieve maximale waarde ( V0R0) V04R04.doc Opdr. : Blz. : 7

21 5. RECONSTRUCTIEVOORSTELLEN 5. Maatregelen Doorgaans gelden voor verkeerspassages de in tabel 5- opgenomen trillingsreducerende maatregelen. In de tabel is eveneens aangegeven welke maatregel eventueel in de binnenstad van Dordrecht toepasbaar zou zijn. Tabel 5- Trillingsreducerende maatregelen Maatregel Toepasbaar? Hoe? Bij de Bron: Snelheidsreductie Verlaging verkeersintensiteit Gewichtsbeperking verkeer In het Medium: Afstand tussen weg en pand vergroten Aanpassen wegconstructie Bij de Ontvanger: Aanpassen fundering Aanpassen skelet pand Aanbrengen tempexlaag ja ja ja nee ja nee nee ja Max. snelheid 5 km/u Verkeer weren Lager tonnage verkeer Wegversmallingen, dikker funderingspakket, opsluiten wegconstructie, gladder maken wegconstructie Circa 0,5 m dikke laag, tot tot m diep in trottoir naast pand aanbrengen Opgemerkt wordt dat indien in de tabel nee vermeld is, dit inhoudt dat het fysiek niet mogelijk is of dat verwacht wordt dat dit economisch niet haalbaar zal zijn. 5. Resultaten maatregelen Met het rekenmodel VP-drempel wordt een indruk verkregen van de effecten van de maatregelen. In dit geval zijn beschouwd: Verlagen van de maximum snelheid van 0 km/u naar 5 km/u; Gewichtsbeperking verkeer; Toepassen van een dikker (of dunner) funderingspakket; (Nog) gladder maken van de wegconstructie. De in onderstaande gepresenteerde resultaten geven de reductie weer ten opzichte van de huidige situatie V04R04.doc Opdr. : Blz. : 8

22 5.. Reductie maximum snelheid naar 5 km/uur In tabel 5- zijn de berekeningsresultaten voor het verlagen van de snelheid gepresenteerd. Tabel 5- Resultaten maatregel met betrekking tot maximum snelheid met model VP Drempel Locatie Maatregel: reductie max snelheid van 0 km/u naar 5 km/u Schade Reductie Hinderbeleving Reductie Prinsenstraat Cat., Voldoet 60% à 65% Voldoet niet ca. 70% Prinsenstraat 44 Cat., Voldoet ca. 60% Voldoet ca. 60% Grotekerksbuurt 6 Cat., Voldoet 55% à 60% Voldoet 40% à 50% Grotekerksbuurt 64 Cat., Voldoet 40% à 60% Voldoet 50% à 60% Wijnstraat 47 Cat., Voldoet 40% à 50% Voldoet ca 50% Wijnstraat 85 Cat., Voldoet ca. 50% Voldoet ca. 60% Uit de resultaten uit voorstaande tabel wordt geconcludeerd dat een reductie van de maximum snelheid van 0 km/u naar 5 km/u wel effect heeft, maar dat niet verwacht wordt dat dit afdoende is om op alle locaties hinderbeleving te voorkomen. Daarbij dient opgemerkt te worden dat zowel op de Grotekerksbuurt 6 en 64 als op de Wijnstraat 85 de waarden uit het model de streefwaarde net niet overschreden worden. 5.. Gewichtsbeperking passerend verkeer In tabel 5- zijn de berekeningsresultaten met betrekking tot het reduceren van het tonnage van het verkeer gepresenteerd. Tabel 5- Resultaten maatregel met betrekking tot reductie tonnage met model VP Drempel Locatie Maatregel: reductie tonnage van ton naar 7 ton Schade Reductie Hinderbeleving Reductie Prinsenstraat Cat., Voldoet 90% à 95% Voldoet niet ca. 85% Prinsenstraat 44 Cat., Voldoet ca. 80% Voldoet ca. 75% Grotekerksbuurt 6 Cat., Voldoet 85% à 90% Voldoet niet 55% à 65% Grotekerksbuurt 64 Cat., Voldoet 70% à 80% Voldoet niet 65% à 75% Wijnstraat 47 Cat., Voldoet 60% à 70% Voldoet ca 65% Wijnstraat 85 Cat., Voldoet ca. 70% Voldoet niet ca. 75% Uit de resultaten uit voorstaande tabel wordt geconcludeerd dat een reductie van het toelaatbare tonnage van ton naar circa 7 ton wel effect heeft, maar dat niet verwacht wordt dat dit afdoende is om op alle locaties hinderbeleving te voorkomen V04R04.doc Opdr. : Blz. : 9

23 5.. Aanpassen constructiedikte wegdek De dikte van het funderingspakket is een niet-zichtbare belangrijke factor voor trillingsoverdracht. Uit documentatie en uit nader uitgevoerd grondonderzoek blijkt dat in de Wijnstraat een dik pakket zand/puin van meer dan m onder de wegconstructie aanwezig is. Het model voorziet niet in de toepassing van een nog dikker funderingspakket. In de Prinsenstraat en het gebied tussen de pollers is volgens documentatie minder dan een meter funderingspakket aanwezig onder de wegconstructie. Van het aanbrengen van een pakket van meer dan een meter dik, wordt verwacht dat dit een belangrijke bijdrage levert in de afname van trillingshinder. Volgens de modelresultaten gepresenteerd in tabel 5-4 kan een funderingspakket van meer dan een meter voor de Prinsenstraat en de Grotekerksbuurt een reductie van circa 70% van de trillingen opleveren ten opzichte van de meetwaarden en wordt verwacht dat geen kans op schade en hinderbeleving meer op zal treden. Tabel 5-4 Resultaten maatregelen constructiedikte wegdek met model VP Drempel Locatie Huidige dikte Maatregel: Aanbrengen dikker zandpakket / puingranulaat (>m) Schade Reductie Hinderbeleving Reductie Prinsenstraat << m Cat., Voldoet 65% à 75% Voldoet ca. 80% Prinsenstraat 44 << m Cat., Voldoet ca. 70% Voldoet ca. 70% Grotekerksbuurt 6 << m Cat., Voldoet 65% à 70% Voldoet 65% à 75% Grotekerksbuurt 64 << m Cat., Voldoet 65% à 75% Voldoet 70% à 75% Ter illustratie is voor de Wijnstraat het model aangepast met een constructiedikte van 0,5 m (tabel 5-5). Dit levert hier een sterke toename van de trillingsintensiteit op, die boven de grenswaarde voor kans op schade (voor categorie ) en hinderbeleving liggen. Tabel 5-5 Resultaten maatregelen constructiedikte wegdek met model VP Drempel Locatie Huidige dikte Maatregel: Aanbrengen dunner zandpakket / puingranulaat (<m) Schade Toename Hinderbeleving Toename Wijnstraat 47 >> m Cat., Voldoet niet 00% à 00% Voldoet niet 50% à 00% Wijnstraat 85 >> m Cat., Voldoet niet 00% à 00% Voldoet niet 50% à 00% V04R04.doc Opdr. : Blz. : 0

24 5..4 Aanbrengen (en behouden) gladder wegdek In tabel 5-6 zijn de berekeningsresultaten met betrekking tot een glad wegdek gepresenteerd. Tabel 5-6 Resultaten maatregel met betrekking tot de gladheid van het wegdek met model VP Drempel Locatie Maatregel: Aanbrengen (en behouden) gladder wegdek Schade Reductie Hinderbeleving Reductie Prinsenstraat Cat., Voldoet niet < 0% Voldoet niet 0% à 0% Prinsenstraat 44 Cat., Voldoet niet 0% à 5% Voldoet niet 0% à 0% Grotekerksbuurt 6 Cat., Voldoet 40% à 50% Voldoet 40% à 50% Grotekerksbuurt 64 Cat., Voldoet niet 5% à 5% Voldoet niet 0% à 0% Wijnstraat 47 Cat., Voldoet ca 60% Voldoet ca 60% Wijnstraat 85 Cat., Voldoet ca. 70% Voldoet ca. 70% In de Prinsenstraat en tussen de pollers is momenteel een relatief glad wegdek aanwezig. Toepassen van een nog gladder wegdek zal hier niet veel winst met betrekking tot de reductie van trillingshinder meer opleveren als af te lezen is uit voorstaande tabel. Voor de Wijnstraat, waar momenteel zeer slecht wegdek aanwezig is levert een gladder wegdek volgens de modelresultaten veel winst op, tot circa 70%, wat in combinatie met het reeds aanwezige dikke funderingspakket naar verwachting leidt tot een situatie waarbij geen trillingshinder meer optreedt Opsluiten wegconstructie Met het rekenprogramma VP-drempel is een situatie met een opgesloten wegconstructie niet te beschouwen. In dit geval wordt de wegconstructie min of meer geïsoleerd van de omgeving. De oplossing wordt met name in wegen aangelegd op de kruin van een (water)kering en in wegen die op sterk samendrukbare ondergrond aangelegd worden. De weg wordt gewapend met kunststof geogrids. In figuren 5- en 5- zijn grid-voorbeelden en van een toepassing ervan weergegeven. Te gebruiken bij o.a. ophogingen met de omslagmethode Te gebruiken in o.a. wegen Figuur 5- Voorbeeld geogrids Figuur 5- Voorbeeld van wapening wegconstructie V04R04.doc Opdr. : Blz. :

25 In het prognose model VP-drempel is het niet mogelijk een schematisatie van een geïsoleerde wegconstructie (plaatconstructie met bepaalde stijfheid) in te voeren. Waardoor ook een geïsoleerde wegconstructie van de omgeving, door middel van tempex of bv. wapening met geogrids niet beschouwd kan worden. Uit de literatuur is bekend dat indien voldoende stijfheidverschil over voldoende dikte tussen bron en ontvanger aangebracht wordt, een redelijke reductie van de trillingsintensiteiten optreedt direct achter het scherm. Het scherm is dicht tegen het pand dan wel direct naast de weg aan te brengen. Het tempex dient beschermt te worden tegen milieutechnische invloeden (bijvoorbeeld oliën) en afgedekt te worden met een beschermlaag (tegels). Verwacht wordt dat het wapenen en scheiden van de wegconstructie tot verdere reductie van de hinderbeleving zal leiden. Opgemerkt wordt dat de scheidingsconstructie tussen de weg en de woning wel enige dikte dient te hebben (+/- 0 cm). In figuur 5- is schematisch aangegeven wat beoogd wordt. Wegconstructie gewapend met geogrids Tempex scherm 0, tot 0,5 m dik en circa,5 tot m diep Figuur 5- Voorbeeld plaatsing scherm tussen weg en pand 5..6 Combinatie van maatregelen De bovengenoemde maatregelen kunnen ook gecombineerd worden. In onderstaande V04R04.doc Opdr. : Blz. :

26 tabel 5-7 t/m 5- is voor een aantal combinaties de reductie, als bepaald met het model, ten opzichte van de huidige situatie gegeven. De combinaties zijn: Tabel 5-7: Toepassen dikker funderingspakket in combinatie met een reductie van de maximum snelheid (Prinsenstraat en Grotekerksbuurt); Tabel 5-8: Toepassen dikker funderingspakket in combinatie met een reductie van de maximum snelheid (Prinsenstraat en Grotekerksbuurt); Tabel 5-9: Toepassen dikker funderingspakket in combinatie met het toe passen van een nóg gladder wegdek (Prinsenstraat en Grotekerksbuurt); Tabel 5-0: Combinatie van toepassen van een gladder wegd ek met een reductie van de maximum snelheid naar 5 km/ u (Wijnstraat). Tabel 5-: Combinatie van toepassen van een gladder wegdek met een reductie van de maximum tonnage naar 7 ton (Wijnstraat) V04R04.doc Opdr. : Blz. :

27 Tabel 5-7 Resultaten maatregelen combinatie dikker funderingspakket en reductie snelheid Locatie Maatregel: Toepassen dikker funderingspakket in combinatie met een reductie van de maximum snelheid naar 5 km/u Schade Reductie Hinderbeleving Reductie Prinsenstraat Cat., Voldoet ca. 85% Voldoet 80% à 95% Prinsenstraat 44 Cat., Voldoet ca 80% Voldoet 60% à 90% Grotekerksbuurt 6 Cat., Voldoet ca. 80% Voldoet ca 85% Grotekerksbuurt 64 Cat., Voldoet 80% à 90% Voldoet 75% à 90% Tabel 5-8 Resultaten maatregelen combinatie dikker funderingspakket en reductie tonnage Locatie Maatregel: Toepassen dikker funderingspakket in combinatie met een reductie van het maximum tonnage naar 7 ton Schade Reductie Hinderbeleving Reductie Prinsenstraat Cat., Voldoet ca. 80% Voldoet 75% à 90% Prinsenstraat 44 Cat., Voldoet ca 75% Voldoet 55% à 85% Grotekerksbuurt 6 Cat., Voldoet ca. 75% Voldoet ca 80% Grotekerksbuurt 64 Cat., Voldoet 75% à 85% Voldoet 70% à 85% Tabel 5-9 Resultaten maatregelen combinatie dikker funderingspakket en toepassen gladder wegdek Locatie Maatregel: Combinatie toepassen dikker funderingspakket en aanbrengen (en behouden) nóg gladder wegdek Schade Reductie Hinderbeleving Reductie Prinsenstraat Cat., Voldoet 75% à 85% Voldoet ca. 90% Prinsenstraat 44 Cat., Voldoet ca. 70% Voldoet ca 70% Grotekerksbuurt 6 Cat., Voldoet ca. 80% Voldoet ca. 85% Grotekerksbuurt 64 Cat., Voldoet 70% à 80% Voldoet 70% à 75% Tabel 5-0 Resultaten maatregelen combinatie gladder wegdek en reductie snelheid Locatie Maatregel: Aanbrengen (en behouden) gladder wegdek in combinatie met reductie van de maximum snelheid naar 5 km/u Schade Reductie Hinderbeleving Reductie Wijnstraat 47 Cat., Voldoet 80% à 85% Voldoet 80% à 90% Wijnstraat 85 Cat., Voldoet 85% à 90% Voldoet 80% à 90% V04R04.doc Opdr. : Blz. : 4

28 Tabel 5- Resultaten maatregelen combinatie gladder wegdek en reductie tonnage Locatie Maatregel: Aanbrengen (en behouden) gladder wegdek in combinatie met reductie van het tonnage naar 7 ton Schade Reductie Hinderbeleving Reductie Wijnstraat 47 Cat., Voldoet 75% à 80% Voldoet 75% à 85% Wijnstraat 85 Cat., Voldoet 80% à 85% Voldoet 75% à 85% In alle voorgenoemde situaties met gecombineerde maatregelen wordt verwacht dat er noch kans op schade is noch dat hinderbeleving te verwachten is. Van de voorstaande gegevens kan gebruik gemaakt worden indien er naast het toepassen van een dik funderingspakket (> m) (Prinsenstraat en Grotekerksbuurt) of gladder maken van het wegdek (Wijnstraat) extra maatregelen genomen willen worden V04R04.doc Opdr. : Blz. : 5

29 6. SAMENVATTING EN CONCLUSIES In opdracht van Ingenieursbureau Drechtsteden, namens de Gemeente Dordrecht, heeft Fugro Ingenieursbureau B.V. te Leidschendam een trillingsonderzoek voor verkeer ten behoeve van een wegreconstructie van verscheidene doorgaande wegen in de binnenstad van Dordrecht uitgevoerd. Het trillingsonderzoek is gefaseerd uitgevoerd. De fasen zijn: Voorbereidingsfase; Uitvoering grondonderzoek en trillingsmetingen; Beoordeling meetresultaten en adviezen. In voorliggend rapport is een advies met betrekking tot een wegreconstructies voor een aantal wegen in de binnenstad van Dordrecht opgenomen. De voorbereidingsfase is gerapporteerd in rapport R0, de trillingsmetingen en beoordeling van de meetresultaten is gerapporteerd in R0. Situatie: Gemeente Dordrecht heeft voornemens de wegconstructie van een aantal doorgaande wegen in de binnenstad te reconstrueren. Dit o.a. naar aanleiding van klachten van bewoners over schade en hinderbeleving. Voor de analyses van de trillingsintensiteiten t.a.v. schade / hinderbeleving van de panden zijn de volgende onderzoeken uitgevoerd: Grondonderzoek: met handboringen en besteksgegevens is inzicht verkregen in het grondlagenpakket (medium). Er waren sonderingen gepland echter doordat veel puin/betonplaat onder het wegdek aanwezig was, zijn deze niet uitgevoerd; Trillingsmetingen: met de trillingsmetingen is een onderlinge correlatie gelegd tussen medium en aanwezig pand (bron medium ontvanger). Analyses: Voor de keuze van de meetlocaties, is onder andere gekeken naar de ouderdom van het pand (oud/nieuw), constructie/conditie van de weg, de constructiewijze van het pand en de mogelijkheid metingen aan het pand uit te kunnen voeren. De trillingsmetingen zijn uitgevoerd aan een zestal panden in de binnenstad: Prinsenstraat en 44; Grotekerksbuurt 6 en 64; Wijnstraat 47 en 85. De Prinsenstraat en de Grotekerksbuurt zijn recentelijk gerenoveerd (00 en 007) met een gladde wegconstructie van gezaagde kinderkoppen. In de Wijnstraat zijn niet-doorgezaagde kinderkoppen aanwezig, die zijn ingegoten met gietasfalt V04R04.doc Opdr. : Blz. : 6

30 Modellering Om de resultaten van de trillingsmetingen inzichtelijk te maken en te vertalen naar effecten ten aanzien van reducties voor kans op schade en hinderbeleving, is gebruik gemaakt van het rekenmodel VP-drempel. Met het model is de huidige / toekomstige situatie geschematiseerd, waarbij de volgende factoren beschouwd zijn: Bron (soort verkeer, snelheid van het verkeer en de verkeersintensiteit); Medium (wegconstructie, fundering van de weg, bodemopbouw onder de wegconstructie); Ontvanger (type pand en fundering van het pand). Bij de modellering is onderscheid gemaakt tussen doorgezaagde kinderkoppen (Prinsenstraat / Grootkerksebuurt) en niet doorgezaagde kinderkoppen (Wijnstraat) (gladheid wegoppervlak). Daarnaast is tevens onderscheid gemaakt in aanwezige wegconstructie (dik/dun). Conclusies trillingsmetingen: Op basis van de meetresultaten (van de gevel meetpunten) en de beoordeling (en toetsing) van deze aan de SBR - richtlijn A Schade aan bouwwerken wordt het volgende geconcludeerd: Bij de woningen ingedeeld in categorie (nieuwe panden) is er geen sprake geweest van overschrijding van de grenswaarde voor schade aan de draagconstructie van de woningen. De kans op schade is derhalve aanvaardbaar klein geweest. Bij de woningen ingedeeld in categorie (oude panden) zou er op een aantal locaties sprake kunnen zijn van overschrijding van de grenswaarde voor schade aan de draagconstructie. Op basis van de meetresultaten (van de vloermeetpunten) en de beoordeling (en toetsing) van deze aan de SBR - richtlijn B Hinder voor personen in gebouwen wordt het volgende geconcludeerd dat in alle perioden (dag-, avond en nachtperiode) sprake is van: overschrijding van streefwaarden A; geen overschrijding van streefwaarde. Uitgezonderd bij Prinsenstraat ; overschrijding van streefwaarde A. Omdat streefwaarde A en / of streefwaarde A worden overschreden, is voor de bewoners van de woning hinderbeleving aanwezig. In veel gevallen was de verkeersintensiteit (aantal herhalingspassages van het verkeer) maatgevend. Uit de meetresultaten wordt geconcludeerd dat het toepassen van doorgezaagde kinderkopjes een relatief grote reductie van de hinderbeleving geeft V04R04.doc Opdr. : Blz. : 7

31 Conclusies prognoses: Uit de prognose analyses wordt geconcludeerd dat verwacht wordt dat een combinatie van een glad wegdek en een voldoende dikke funderingsconstructie (>m) afdoende is om trillingshinder in woningen te voorkomen. Het verlagen van de maximum snelheid van het verkeer van 0 km/u naar 5 km/u en/of het toelaatbare tonnage verlagen naar circa 7 ton kan in combinatie met de wegreconstructie met eventueel opsluiten en scheiden van de constructie tot een verdere trillingsreductie leiden. Echter er wordt verwacht dat een reductie van snelheid of tonnage alléén, niet leidt tot een permanente situatie zonder hinderbeleving. De wegconstructie als toegepast in de Prinsenstraat en tussen de pollers met doorgezaagde kinderkoppen zou doorgevoerd kunnen worden in de rest van de doorgaande wegen in de binnenstad, mits daar ook een funderingsbed van zand en/of puingranulaat van minimaal á,5 m aangebracht wordt onder de wegconstructie. Opgemerkt wordt dat uit gegevens van Stadsbeheer Dordrecht valt af te leiden dat er in de Prinsenstraat en tussen de pollers op dit moment minder dan een meter funderingsconstructie aanwezig is onder het wegdek. Voor de Wijnstraat, waar reeds een funderingspakket van meer dan een meter onder het wegdek is aangetroffen, waar echter geen vlakke wegconstructie aanwezig is, wordt verwacht dat het toepassen van een gladde wegconstructie met doorgezaagde kinderkoppen tezamen met een opsluiting van de constructie tot een situatie leid waarbij geen hinderbeleving en sc hade aan panden te verwachten is. Opgemerkt wordt dat met het prognose programma het niet mogelijk is een situatie met een opgesloten wegconstructie te beschouwen V04R04.doc Opdr. : Blz. : 8