Sponsoring In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Sponsoring In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:"

Transcriptie

1 OHT 11.1 Sponsoring In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: Het verschil tussen sponsoring en andere instrumenten van de communicatiemix De werking van sponsoring Waarom sponsoring een steeds belangrijker instrument van de communicatiemix wordt Het onderscheid tussen de diverse doelgroepen en doelstellingen van sponsoring De verschillende vormen van sponsoring en hun voor- en nadelen, zoals evenementensponsoring, programmasponsoring, sponsoring van goede doelen en ambush-marketing Het selecteren van sponsoringvoorstellen op basis van relevante criteria Het meten van de effectiviteit van sponsoringactiviteiten

2 OHT 11.2 Sponsoring: wat is het, en wat is het niet Een investering in cash of in natura in een activiteit in ruil voor toegang tot het exploiteerbare potentieel van die activiteit Sponsoring is NIET: Liefdadigheid, steun of altruïsme Reclame Event marketing Value marketing

3 OHT 11.3 Voor- en nadelen van reclame en sponsoring Voordelen van reclame Meer beheer over inhoud en omgeving Expliciet en direct Minder afleiding Voordelen van sponsoring Minder ruis Financieel aantrekklijker Sterke positieve invloed op merkimago Gemakkelijk te begrijpen

4 OHT 11.4 Hoe sponsoring werkt Blootstellingseffect: merk in consideratieset Congruentie: informatie in overeenstemming met eerdere verwachtingen Contexteffect: priming Operante conditionering: bekrachtiging van eerdere gunstige ervaringen

5 OHT 11.5 Sponsoring als percentage van reclamebudgetten Tabel 11.1 Sponsoring als percentage van het reclamebudget in Europese landen Gebaseerd op: Meenaghan, T. (1998), Current Developments and Future Directions in Sponsorship, International Journal of Advertising, 17(1), blz Overgenomen met toestemming van NTC Publications Limited.

6 OHT 11.6 Betrokkenheid bij de sponsoringbeslissing Tabel 11.2 Betrokkenheid bij de sponsoring van sportevenementen Bron: Thwaites, D., Anguilar-Manjarrez, R. en Kidd, C. (1998), Sports Sponsorship Development in Leading Canadian Companies: Issues and Trends, International Journal of Advertising, 17(1), blz Overgenomen met toestemming van NTC Publications Limited.

7 OHT 11.7 Huidige ontwikkelingen in sponsoring Veranderende zienswijze van de bedrijfsleiding Veranderende uitgavenpatronen Verspreiding van sponsoring naar andere branches Proliferatie van sponsoringactiviteiten Relatiegebaseerde sponsoring Media-aandacht wordt steeds belangrijker

8 OHT 11.8 Uitzendrechten voor de Olympische Zomerspelen Grafiek 1 Inkomsten uit de verkoop van de uitzendrechten voor de Olympische Zomerspelen

9 OHT 11.9 Uitzendrechten voor de Olympische Winterspelen Grafiek 2 Inkomsten uit de verkoop van de uitzendrechten voor de Olympische Winterspelen

10 OHT Doelgroepenstructuur voor sponsoring Figuur 11.2 Doelgroepenstructuur voor sponsoring

11 OHT Sponsoring van sportevenementen en doelgroepen in Canada Tabel 11.3 Sponsoring van sportevenementen en doelgroepen in Canada Gebaseerd op: Thwaites, D., Anguilar-Manjarrez, R. en Kidd, C. (1998), Sports Sponsorship Development in Leading Canadian Companies: Issues and Trends, International Journal of Advertising, 17(1), blz Overgenomen met toestemming van NTC Publications Limited.

12 OHT Doelstellingen van sponsoring Tabel 11.4 Doelstellingen van sponsoring

13 OHT Doelstellingen van sponsoring: voorbeeld Tabel 11.5 Doelstellingen van sponsoring Bron: Erdogan, Z.B. en Kitchen, P.J. (1998), The Interaction Between Advertising and Sponsorship: Uneasy Alliance or Strategic Symbiosis, in Kitchen, P.J. (red.), The Changing World of Corporate and Marketing Communication: Towards the Next Millennia, Proceedings of the 3rd Annual Conference of the Global Institute for Corporate and Marketing Communications, Strathclyde Graduate Business School, blz Overgenomen met toestemming van professor Philip Kitchen, Queens University of Belfast.

14 OHT Sponsoringvormen Figuur 11.3 Sponsoringvormen

15 OHT Sponsoringuitgaven (%) per categorie Tabel 11.6 Sponsoringuitgaven (%) per categorie Gebaseerd op: Meenaghan, T. (1998), Current Developments and Future Directions in Sponsorship, International Journal of Advertising, 17(1), blz Overgenomen met toestemming van NTC Publications Limited.

16 OHT Attitude ten opzichte van EK 96-sponsors Figuur 11.4 Attitude ten opzichte van EK 96-sponsors Bron: Easton, S. en Mackie, P. (1998), When Football Came Home: A Class History of the Sponsorship Activity at Euro 96, International Journal of Advertising, 17(1), blz Overgenomen met toestemming van NTC Publications Limited.

17 OHT Programmasponsoring Billboarding Product placement In-script sponsoring Prijssponsoring Programmaparticipatie

18 OHT Sponsoring van goede doelen MUSH-sponsoring Transactiegerichte sponsoring (cause-related marketing) Pleitreclame Value marketing

19 OHT Sponsoringprojecten kiezen Figuur 11.5 Sponsoringprojecten kiezen

20 OHT Beoordelingscriteria voor sponsoringprojecten Tabel 11.7 Beoordelingscriteria voor sponsoringvoorstellen

21 OHT Budgetten van sponsors van professionele wielerploegen, 2002 Tabel 11.8 Budgetten van sponsors van professionele wielerploegen, 2002 Gebaseerd op: Lagae, W. (2003), Marketingcommunicatie in de Sport. Pearson Education Benelux.

22 OHT Activiteiten ter ondersteuning van sportsponsoring Tabel 11.9 Activiteiten ter ondersteuning van sportsponsoring Gebaseerd op: Thwaites, D., Anguilar-Manjarrez, R. en Kidd, C. (1998), Sports Sponsorship Development in Leading Canadian Companies: Issues and Trends, International Journal of Advertising, 17(1), blz Overgenomen met toestemming van NTC Publications Limited.

23 OHT Maatstaven voor sponsoringeffectiviteit Figuur 11.6 Maatstaven voor sponsoringeffectiviteit

24 OHT Aantal uren televisieverslaggeving, Tour de France 2002 Grafiek 1 Aantal uren televisieverslaggeving, Tour de France 2002 Gebaseerd op: ASO (2002), Bilan-tv. Tour de France Parijs: ASO.

25 OHT Gemiddeld aantal kijkers per dag, Tour de France 2000 Grafiek 2 Gemiddeld aantal kijkers per dag, Tour de France 2000 Gebaseerd op: ASO (2000), Tv-exposure Tour de France Parijs: ASO.

26 OHT Overtuigende impact Overtuigende impact = kracht van de associatie duur van de associatie (door associatie opgeroepen erkentelijkheid + door associatie veranderde zienswijze)

Vakbeurzen In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

Vakbeurzen In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: OHT 15.1 Vakbeurzen In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: De rol van exhibities en vakbeurzen in marketingcommunicatie De doelstellingen en doelgroepen van vakbeurzen De organisatie van een vakbeurs

Nadere informatie

Hoe marketingcommunicatie werkt

Hoe marketingcommunicatie werkt OHT 3.1 Hoe marketingcommunicatie werkt In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: Hoe de hiërarchie van effecten de werking van communicatie kan beschrijven Het belang van attitudevorming voor het overtuigen

Nadere informatie

Verkooppromotie In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

Verkooppromotie In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: OHT 12.1 Verkooppromotie In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: Het stijgende belang van verkooppromotie als instrument van de communicatiemix De diverse typen promoties en hun doelstellingen en doelgroepen

Nadere informatie

Geïntegreerde communicatie In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

Geïntegreerde communicatie In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: OHT 1.1 Geïntegreerde communicatie In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: De plaats van marketingcommunicatie in de marketingmix De instrumenten van de communicatiemix Geïntegreerde marketing- en

Nadere informatie

Public relations. In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

Public relations. In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: OHT 10.1 Public relations In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: Het verschil tussen public relations en marketing De sterke en zwakke punten van public relations en de uitdagingen op het gebied van

Nadere informatie

Sportsponsoring. reclame

Sportsponsoring. reclame Sportsponsoring en reclame 1 Overzicht Doelen en doelgroepen van ondernemingscommunicatie in de sport Vormen van public relations in de sport Sport als platform voor relatiemarketing Publiciteit in de

Nadere informatie

Business-to-business-communicatie In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

Business-to-business-communicatie In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: OHT 18.1 Business-to-business-communicatie In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: De specifieke aard van business-to-business-marketing, de doelgroepen en producten en de verschillen tussen marketing

Nadere informatie

Winkelcommunicatie In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

Winkelcommunicatie In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: OHT 14.1 Winkelcommunicatie In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: De reden waarom winkelcommunicatie zo belangrijk is De doelstellingen en instrumenten van winkelcommunicatie De effectiviteit van

Nadere informatie

Maatschappelijke sportsponsoring: #sportontbijt. wat en hoe? #sportontbijt

Maatschappelijke sportsponsoring: #sportontbijt. wat en hoe? #sportontbijt Welkom Maatschappelijke sportsponsoring: #sportontbijt wat en hoe? #sportontbijt Karin Groendijk Manager communicatie & marketing Minke Booij Projectmanager Sport en Goede doelen Jeroen Weijermars Adviseur

Nadere informatie

Direct marketing In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

Direct marketing In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: OHT 13.1 Direct marketing In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: Wat direct marketing is en waarom dit steeds belangrijker wordt voor marketingcommunicatie De doelstellingen en doelgroepen van direct

Nadere informatie

Structuur. Terreinverkenning sportsponsoring Toegenomen belang Doelen en doelgroepen Vormen en selectiecriteria Aanbieden van sportsponsoring

Structuur. Terreinverkenning sportsponsoring Toegenomen belang Doelen en doelgroepen Vormen en selectiecriteria Aanbieden van sportsponsoring Sportsponsoring 1 Structuur Terreinverkenning sportsponsoring Toegenomen belang Doelen en doelgroepen Vormen en selectiecriteria Aanbieden van sportsponsoring 2 Leerdoelen Na bestudering van kun je toelichten

Nadere informatie

Mediaplanning In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

Mediaplanning In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: OHT 8.1 Mediaplanning In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: De diverse stappen van het mediaplanningsproces De technische aspecten van de mediadoelstellingen, zoals frequentie, bereik, gewicht, continuïteit

Nadere informatie

Reclame In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

Reclame In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: OHT 7.1 Reclame In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: De stappen in de ontwikkeling van een reclamecampagne De informatie die je over de doelgroepen van een reclamecampagne nodig hebt De doelstellingen

Nadere informatie

Exameneisen Marketingcommunicatie-A Vooraf

Exameneisen Marketingcommunicatie-A Vooraf Exameneisen Marketingcommunicatie-A Vooraf Zoals in het examenreglement is bepaald, wordt de strekking van de hierna geformuleerde eisen nader aangeduid door het studiemateriaal van de opleiding Marketingcommunicatie-A

Nadere informatie

HEINEKEN EN SPORT, EEN OPMERKELIJKE COMBINATIE? Tim Terlingen Seminar Visual Design Periode B

HEINEKEN EN SPORT, EEN OPMERKELIJKE COMBINATIE? Tim Terlingen Seminar Visual Design Periode B HEINEKEN EN SPORT, EEN OPMERKELIJKE COMBINATIE? ONDERZOEKSVRAAG. WAAROM GEBRUIKT HET BIERMERK HEINEKEN SPORT ALS MARKETINGKANAAL EN HOE DOEN ZIJ DAT? MOTIVATIE. - HEINEKEN OPGERICHT IN 1864 - ACTIEF IN

Nadere informatie

E-communicatie In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

E-communicatie In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: OHT 17.1 E-communicatie In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: Het belang van internet en andere nieuwe media als interactieve communicatiemiddelen Het onderscheid tussen de diverse instrumenten van

Nadere informatie

Vandaag 27 september. Sponsoring en Financiering. Voorstellen individueel. Minor - 4 lessen. Filmpje Teaser The Green Miles

Vandaag 27 september. Sponsoring en Financiering. Voorstellen individueel. Minor - 4 lessen. Filmpje Teaser The Green Miles Sponsoring en Financiering Minor - 4 lessen Docent Arjen van Eijk Vandaag 27 september Voorstellen Basis theorie sponsoring financiering Doen: Event Sponsoring Voorstellen individueel Individueel Korte

Nadere informatie

Marketingmix instrumenten Marketingcommunicatie

Marketingmix instrumenten Marketingcommunicatie Marketingmix instrumenten Marketingcommunicatie Belangengroepen informeren over, overtuigen van en herinneren aan de organisatie en de marketingmix van de producten/diensten van een organisatie Communicatiemix

Nadere informatie

Doelstellingen. In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

Doelstellingen. In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: OHT 5.1 Doelstellingen In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: De doelstellingen van marketingcommunicatie en bedrijfscommunicatie De relatie tussen de fasen van de productlevenscyclus (PLC) en communicatiedoelstellingen

Nadere informatie

Reclameonderzoek In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

Reclameonderzoek In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: OHT 9.1 Reclameonderzoek In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: Het uitvoeren van strategisch communicatieonderzoek, ter voorbereiding van de communicatiecampagne De doelstellingen voor en de methoden

Nadere informatie

H13 Reclame, verkooppromoties, public relations en sponsoring DE WAARDEPROPOSITIE COMMUNICEREN

H13 Reclame, verkooppromoties, public relations en sponsoring DE WAARDEPROPOSITIE COMMUNICEREN H13 Reclame, verkooppromoties, public relations en sponsoring DE WAARDEPROPOSITIE COMMUNICEREN Reclame: het imago van marketing Reclame: betaalde communicatie Soorten : productreclame: institutionele reclame:

Nadere informatie

Financiering en sponsoring. docent Nicole de Boer 4 lessen

Financiering en sponsoring. docent Nicole de Boer 4 lessen Financiering en sponsoring docent Nicole de Boer 4 lessen overzicht lessen Les 1 1 maart 2 1 april 3 8 april 4 8 juni ALG Theorie Doen Huiswrk Onderwerp Voorstellen Sponsoring Kernelementen event (5p s,

Nadere informatie

Doelgroepen In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

Doelgroepen In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: OHT 4.1 Doelgroepen In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: Het proces van segmentatie, doelgroepbepaling en positionering De criteria voor het segmenteren van markten De vereisten voor een goede segmentatie

Nadere informatie

Sport als marketinginstrument Oranjekoorts: goud waard?

Sport als marketinginstrument Oranjekoorts: goud waard? Sport als marketinginstrument Oranjekoorts: goud waard? Dr. ir. Maarten J. Gijsenberg Dr. Merel Walraven Prof. dr. Tammo H.A. Bijmolt Prof. dr. Ruud H. Koning Rapport RUGCIC-2014-03 ISBN 978-90-367-7140-5

Nadere informatie

Best Formats In Media Sponsoring. Marketing June 2015

Best Formats In Media Sponsoring. Marketing June 2015 Best Formats In Media Sponsoring Inleiding Advertising or sponsoring TV & Web formats The audience s point of view Key learnings Best Formats in Media Sponsoring is een studie over de waardering van sponsoring

Nadere informatie

Categorisatie van promoties

Categorisatie van promoties Promoties een marketingcommunicatie-tactiek waarbij men tracht tijdelijk extra verkopen te realiseren door een tijdelijke verbetering van de prijswaarde verhouding van een product of dienst Categorisatie

Nadere informatie

ENMARKETINGCOMMUNICATIE. Heteindevandehobllyvandedirecteur. Vroegerwas ~e keuze vansponsoringeen zaakvande directeu~

ENMARKETINGCOMMUNICATIE. Heteindevandehobllyvandedirecteur. Vroegerwas ~e keuze vansponsoringeen zaakvande directeu~ . I ~ NMARKTINGCOMMUNICATI Heteindevandehobllyvandedirecteur Sport is een belangrijk. ediuntvoer adverteer"- ders geworden. Wetens.ha er Wim La ae kïkt kritisch naar de manier waarop sport in marketingcommunicatie

Nadere informatie

MARKETING / 11A. HBO Marketing / Marketing management. Raymond Reinhardt 3R Business Development. 3R COMMUNICATIEBELEID

MARKETING / 11A. HBO Marketing / Marketing management. Raymond Reinhardt 3R Business Development. 3R COMMUNICATIEBELEID MARKETING / 11A HBO Marketing / Marketing management Raymond Reinhardt 3R Business Development raymond.reinhardt@3r-bdc.com 3R 1 M Vormen van communicatie: F intrapersoonlijke communicatie (zelfdialoog)

Nadere informatie

Merkenbeleid In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

Merkenbeleid In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: OHT 2.1 Merkenbeleid In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: De kenmerken van succesvolle merken De belangrijkste merkstrategieën en hun voor- en nadelen De samenstelling van een merkenportefeuille

Nadere informatie

Persoonlijke verkoop In dit hoofdstuk zul je het volgende leren:

Persoonlijke verkoop In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: OHT 16.1 Persoonlijke verkoop In dit hoofdstuk zul je het volgende leren: De rol van persoonlijke verkoop in de marketingcommunicatiemix De voor- en nadelen van persoonlijke verkoop als marketingcommunicatiemiddel

Nadere informatie

Marcomplan ZZPPS Merkant. Communicatie. Het Marcomplan. Wat, waarom en hoe

Marcomplan ZZPPS Merkant. Communicatie. Het Marcomplan. Wat, waarom en hoe Marcomplan ZZPPS Merkant Communicatie Het Marcomplan Wat, waarom en hoe Inleiding: in het kort de theorie Marketing Product (dienst) Plaats (distributie) Prijs Personeel Promotie (verkoop, PR, reclame)

Nadere informatie

The next step in CX; aandacht voor mens en maatschappij

The next step in CX; aandacht voor mens en maatschappij The next step in CX; aandacht voor mens en maatschappij Prof dr André Nijhof Nyenrode Business Universiteit Is het wel echt een next step? MSc Remmelt Jan Arends Te testen model Phase of Market Transformation

Nadere informatie

Sportsponsoring is in enkele decennia uitgegroeid van een kleinschalige filantropische

Sportsponsoring is in enkele decennia uitgegroeid van een kleinschalige filantropische SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) Sportsponsoring is in enkele decennia uitgegroeid van een kleinschalige filantropische activiteit tot een onderdeel van het marketingbeleid dat bedrijfsmatig wordt aangepakt

Nadere informatie

Minor Sport en Event- management

Minor Sport en Event- management Minor Sport en Event- management Institute Business & Communication i.s.m. de opleidingen C.M.V en S.G.M Faculteit Economie en Management Versie 1 Minor Sport en Event- management De olympische en para-olympische

Nadere informatie

Saxion University of Applied Sciences

Saxion University of Applied Sciences Saxion University of Applied Sciences Frans Pol, Directeur Saxion Research & Graduate School 27 Juni 2018 Stelling: Regionale Impact van Hogescholen start bij een goede vraagstelling bij de klant A few

Nadere informatie

Vrijwilligers & Bedrijven

Vrijwilligers & Bedrijven Vrijwilligers & Bedrijven 19 juni Voorburg Vrijwilligers Marktdag Saskia Baar Team Partnerships Oscar Kersbergen RCU Maastricht Programma Introductieronde Team Partnerships & Nieuwe Partnerships Kaders

Nadere informatie

College 6. Terugblik: H 14 Prijs (20 min) Video Kotler (20 min) Bespreken video (15 min) Vragen vooraf (15 min) Theorie H 15 communicatie (60 min)

College 6. Terugblik: H 14 Prijs (20 min) Video Kotler (20 min) Bespreken video (15 min) Vragen vooraf (15 min) Theorie H 15 communicatie (60 min) College 6 Terugblik: H 14 Prijs (20 min) Video Kotler (20 min) Bespreken video (15 min) Vragen vooraf (15 min) Theorie H 15 communicatie (60 min) Verwerking: Meerkeuzevragen (10 min) reclame Quiz (10 min)

Nadere informatie

Transfomatie en Leiderschap VCK 15 September 2015 Dr. Herman Wittockx

Transfomatie en Leiderschap VCK 15 September 2015 Dr. Herman Wittockx Transfomatie en Leiderschap VCK 15 September 2015 Dr. Associate professor Strategic Leadership. Nyenrode Business University Visiting Professor or guest lecturer: KU.Leuven, Leti Lovnium St Peterburg,

Nadere informatie

KIJKCIJFERS PER ZENDER

KIJKCIJFERS PER ZENDER PERSBERICHT ONDERWERP: DATUM: VOLGNUMMER: PERSBERICHT KIJKCIJFERS KIJKTOTAAL (JULI 2017) 07-08-2017 7 KIJKCIJFERS PER ZENDER De totale tijd die voor het televisiescherm wordt doorgebracht was 171 minuten

Nadere informatie

SCHC Sponsorpartnership 2013-2014

SCHC Sponsorpartnership 2013-2014 SCHC Sponsorpartnership 2013-2014 SCHC, uniek in Nederland! SCHC (Stichtsche Cricket- en Hockeyclub) is in een 105 jaar oude familieclub met de ambitie om op het hoogste niveau te hockeyen Met meer dan

Nadere informatie

Entertainment & Media Outlook for the Netherlands

Entertainment & Media Outlook for the Netherlands www.pwc.com Entertainment & Media Outlook for the Netherlands 2010-2014 Trends in television advertising voor de periode 2010-2014 Arno Scheepers Introductie De Nederlandse Outlook biedt een forecast van

Nadere informatie

ADVERTEREN VERANDEREND MEDIALANDSCHAP HOORCOLLEGE MARKETING COMMUNICATION BLOK 4 WEEK 3

ADVERTEREN VERANDEREND MEDIALANDSCHAP HOORCOLLEGE MARKETING COMMUNICATION BLOK 4 WEEK 3 ADVERTEREN VERANDEREND MEDIALANDSCHAP HOORCOLLEGE MARKETING COMMUNICATION BLOK 4 WEEK 3 WAAROM ADVERTEREN WE? 2 Propedeuse Interactieve Media Marketingcommunicatie AGENDA Een definitie van adverteren De

Nadere informatie

Op zoek naar een disruptive innovation

Op zoek naar een disruptive innovation Op zoek naar een disruptive innovation Rob Cuypers Global marketing manager SKF Maintenance Products (MaPro) AIMP Congres Marketing in a disruptive world 11 maart 2014, High Tech Campus Eindhoven SKF -

Nadere informatie

Wat weten we over product placement?

Wat weten we over product placement? Naam: Annika van Berkel Studentnummer: 5738814 Vak: Bachelorseminar Mediaplanning Docente: Drs. Sheila van Pelt Datum: 29 mei 2009 Wat weten we over product placement? De televisie als reclamemedium is

Nadere informatie

ROI-METHODIEK IS GEREEDSCHAP!

ROI-METHODIEK IS GEREEDSCHAP! AANTAL SLIDES 29 ROI-METHODIEK IS GEREEDSCHAP! ROI-METHODIEK IS GEREEDSCHAP! GEEN WONDERMIDDEL GEEN WONDERMIDDEL 01 29 DOOR HET OVERDRAGEN VAN KENNIS, HET BEÏNVLOEDEN ÉN HET INSPIREREN VAN DEELNEMERS KUNT

Nadere informatie

Reclamewijsheid in Nederland: Regulatie en Educatie. Dr. Eva van Reijmersdal & dr. Esther Rozendaal

Reclamewijsheid in Nederland: Regulatie en Educatie. Dr. Eva van Reijmersdal & dr. Esther Rozendaal Reclamewijsheid in Nederland: Regulatie en Educatie dr. Eva van Reijmersdal dr. Esther Rozendaal Dr. Eva van Reijmersdal & dr. Esther Rozendaal Regulatie Regulatie Verbod Transparantie Regulatie: verbod

Nadere informatie

FOOD2MARKET INNOVATIE TRAINING. 14 november 2013

FOOD2MARKET INNOVATIE TRAINING. 14 november 2013 FOOD2MARKET INNOVATIE TRAINING 14 november 2013 Edwin Palsma The Food Agency Specialisten in food marketing Wij verbinden voedingskennis, technologie, marketing en sales om de marktpositie van agro & food

Nadere informatie

Oranje onderzoek. november Uitgevoerd door Bureau Consumenten Onderzoek in opdracht van De Telegraaf

Oranje onderzoek. november Uitgevoerd door Bureau Consumenten Onderzoek in opdracht van De Telegraaf Oranje onderzoek november 2009 Uitgevoerd door Bureau Consumenten Onderzoek in opdracht van De Telegraaf. Oranje Onderzoek 2 december 2009 INHOUD Inleiding Onderzoeksopzet Resultaten Oranjegevoel Sportjaar

Nadere informatie

Active & Assisted Living (AAL)

Active & Assisted Living (AAL) Active & Assisted Living (AAL) OPBRENGSTEN EN UITDAGINGEN 23 november 2017 Geja Langerveld Programmamanager AAL WAAROM AAL? 2 WAT IS AAL? Ontwikkelen én op de markt brengen van oplossingen met ICT/technologie

Nadere informatie

Inhoudsopgave beknopt

Inhoudsopgave beknopt Inhoudsopgave beknopt Hoofdstuk 1 Marketing en communicatie Hoofdstuk 2 Consumentengedrag Hoofdstuk 3 Reclame Hoofdstuk 4 Sales promotions Hoofdstuk 5 Direct marketing en persoonlijke verkoop Hoofdstuk

Nadere informatie

Kwartaalmeting juni 2016

Kwartaalmeting juni 2016 Kwartaalmeting juni 2016 1 ACHTERGROND - Steekproef STEEKPROEFGROOTTE: METING: TOTAAL (N=231) KNVB (n=47) Noc*nsf panel (n=184) Kwartaalmeting ten behoeve van de Sportzomer 2016. VELDWERK: 23 Mei 6 Juni.

Nadere informatie

Toerisme in de toekomst: het plannen van scenario s. NRIT congres 15 septemer 2011

Toerisme in de toekomst: het plannen van scenario s. NRIT congres 15 septemer 2011 Toerisme in de toekomst: het plannen van scenario s NRIT congres 15 septemer 2011 TOERISME IS COMPLEX EXPONENTIËLE TIJDEN MEGA DRIVERS shaping world tourism and tourists of the future (Yeoman, 2008)

Nadere informatie

Blok 4: Int. MS. Blok 1: MCM. Blok 2: Sales & ACM. Blok 3: Marktonderzoek. Sportmarketing

Blok 4: Int. MS. Blok 1: MCM. Blok 2: Sales & ACM. Blok 3: Marktonderzoek. Sportmarketing Blok 4: Int. MS Doel: Int. Strategische Marketing omgevingsanalyse Analyse: Nat./Int. omgevingsanalyse en marketingstrategie Data-analyse: Internal/External analysis Opdrachtgever: Mega Int. Event (vb.

Nadere informatie

BinckBank Tour 2017 Sponsormogelijkheden Stichting Wielerpromotion Sittard-Geleen (SWS)

BinckBank Tour 2017 Sponsormogelijkheden Stichting Wielerpromotion Sittard-Geleen (SWS) Cor Vos BinckBank Tour 2017 Sponsormogelijkheden Stichting Wielerpromotion Sittard-Geleen (SWS) www.wielerpromotionsittardgeleen.nl Voorwoord Na 12 jaar Eneco Tour, heeft de grootse wielerronde van Nederland

Nadere informatie

Klantbeleving als service strategie

Klantbeleving als service strategie Middagseminar Klantbeleving als service strategie 20 juni 2013, Utrecht Wat we al wisten over klantbeleving 1. Klanten denken op een irrationele, niet-lineaire manier; 2. Klanten kunnen hun denken en gedrag

Nadere informatie

KIJKCIJFERS PER ZENDER

KIJKCIJFERS PER ZENDER PERSBERICHT ONDERWERP: DATUM: VOLGNUMMER: PERSBERICHT KIJKCIJFERS KIJKTOTAAL (JULI 2016) 08-08-2016 7 KIJKCIJFERS PER ZENDER De totale tijd die voor het televisiescherm wordt doorgebracht was 171 minuten

Nadere informatie

M E D I A R E C H T E L I J K E R I C H T L I J N E N voor programma's op RTL 4, RTL 5, RTL 7 en RTL 8

M E D I A R E C H T E L I J K E R I C H T L I J N E N voor programma's op RTL 4, RTL 5, RTL 7 en RTL 8 M E D I A R E C H T E L I J K E R I C H T L I J N E N voor programma's op RTL 4, RTL 5, RTL 7 en RTL 8 I. RECLAMEREGELS Reclame in reclameblok Reclame mag in beginsel alleen worden uitgezonden in een reclameblok

Nadere informatie

TRIPLE DOUBLE SPORTMARKETING

TRIPLE DOUBLE SPORTMARKETING TRIPLE DOUBLE SPORTMARKETING Bob van Oosterhout, Triple Double sportmarketing Ondernemers Sociëteit KAN Nijmegen, 14 mei 2012 @bovano WARMING UP TRIPLE DOUBLE; EVEN VOORSTELLEN Sportmarketingbureau gevestigd

Nadere informatie

Belgische marketeers geloven massaal in groei van live communication

Belgische marketeers geloven massaal in groei van live communication PERSBERICHT MEI 2013 Belgische marketeers geloven massaal in groei van live communication Live Communication bureau The Oval Office peilt naar het belang van merkbelevingen bij Belgische marketing- en

Nadere informatie

péçåëçêáåö=w=ãçíáéîéå=îççê=üéí=ëéçåëçêéå=î~å=ééå= _ÉäÖáëÅÜÉ=éêçÑÉëëáçåÉäÉ=îçÉíÄ~äéäçÉÖ

péçåëçêáåö=w=ãçíáéîéå=îççê=üéí=ëéçåëçêéå=î~å=ééå= _ÉäÖáëÅÜÉ=éêçÑÉëëáçåÉäÉ=îçÉíÄ~äéäçÉÖ péçåëçêáåö=w=ãçíáéîéå=îççê=üéí=ëéçåëçêéå=î~å=ééå= _ÉäÖáëÅÜÉ=éêçÑÉëëáçåÉäÉ=îçÉíÄ~äéäçÉÖ péã=co^kppbk éêçãçíçê=w mêçñk=çêk=dáääéêí=ptfkkbk = báåçîéêü~åçéäáåö=îççêöéçê~öéå=íçí=üéí=äéâçãéå=î~å=çé=öê~~ç= iáåéåíá~~í=áå=çé=íçéöéé~ëíé=éåçåçãáëåüé=ïéíéåëåü~éééå=ã~àçê=

Nadere informatie

NEVI INKOOPDAG 2012. Inkoop verandert! Verandert u mee? www.nevi-inkoopdag.nl

NEVI INKOOPDAG 2012. Inkoop verandert! Verandert u mee? www.nevi-inkoopdag.nl NEVI INKOOPDAG 2012 Inkoop verandert! Verandert u mee? Welkom Bijna 300 deelnemers!! Sinds 2008 niet meer zo druk geweest! INKOOP VERANDERT! VERANDERT U MEE? Corporate Social Responsibility Sustainable

Nadere informatie

Communicatiemiddelenmix met argumentatie.

Communicatiemiddelenmix met argumentatie. Communicatiemiddelenmix met argumentatie. De vorige week uitgekozen middelen worden in dit document voorzien van argumentatie en nader uitgewerkt en toegelicht waar nodig. Concept Kies je actie! 1. Advertentie

Nadere informatie

maatschappelijk betrokken studenten!

maatschappelijk betrokken studenten! @lucasmeijs Business-Society Management maatschappelijk betrokken studenten! Prof. Dr. Lucas Meijs Professor Strategic Philanthropy and Volunteering Rotterdam School of Management Erasmus University De

Nadere informatie

Prove Everything or Die. Presentatie meetbaarheid Woensdag 9 mei 2012 Robin den Hoed

Prove Everything or Die. Presentatie meetbaarheid Woensdag 9 mei 2012 Robin den Hoed Prove Everything or Die Presentatie meetbaarheid Woensdag 9 mei 2012 Robin den Hoed Een stelling Met een PR- budget van 20.000 hebben we een mediawaarde gerealiseerd van 60.000 en 500 nieuwe fans op Facebook

Nadere informatie

MERKEN EVENT SCAN (MES)

MERKEN EVENT SCAN (MES) Merken Event Scan Scoren met evenementen MERKEN EVENT SCAN (MES) Evenementen zijn in de afgelopen jaren een volwaardig onderdeel geworden van de marketing- en mediastrategie van merken. Communicatie op

Nadere informatie

Eerste jaars. Bachelor. Erasmus School of Economics. Erasmus School of History, Culture and Communication. Erasmus School of Law

Eerste jaars. Bachelor. Erasmus School of Economics. Erasmus School of History, Culture and Communication. Erasmus School of Law Eerste jaars Bachelor 50950 Economie en Bedrijfseconomie Voltijd 543 50950 International Bachelor Economics and Business Economics Voltijd 277 50950 International Premaster Economics and Business Economics

Nadere informatie

WHYTV PARTNER- SHIPS WORK.

WHYTV PARTNER- SHIPS WORK. WHYTV PARTNER- SHIPS WORK. De Sponsoring Impact Monitor Plus (SPIM+) is een onderzoek van vmmtv, uitgevoerd door het onafhankelijk onderzoeksbureau InSites Consulting. SPIM + Zoals de naam het aangeeft

Nadere informatie

De tien gouden regels voor het beleggen in aandelen door Aberdeen Asset Management

De tien gouden regels voor het beleggen in aandelen door Aberdeen Asset Management De tien gouden regels voor het beleggen in aandelen door Aberdeen Asset Management Finance Avenue, 14 november 2015 Christophe Palumbo, Senior Business Development Manager Benelux Aberdeen Asset Management

Nadere informatie

REGLEMENT. > ik ben een B to B publicatie > ik ben een B to B communicatiedrager

REGLEMENT. > ik ben een B to B publicatie > ik ben een B to B communicatiedrager REGLEMENT!! Elk dossier moet VERPLICHT ingevuld worden volgens de voorziene template.!! Elk dossier wordt op dezelfde manier gestructureerd en beoordeeld.!! Een template per categorie en per criterium.

Nadere informatie

De twintig bekendste Europese voetbalsponsoren

De twintig bekendste Europese voetbalsponsoren De twintig bekendste Europese voetbalsponsoren Keulen, 22 januari 2010. Adidas, Nike en Puma zijn voor Coca-Cola en Emirates de bekendste voetbalsponsoren in de vijf grootste Europese voetbalmarkten*.

Nadere informatie

De marketing van duurzaamheid

De marketing van duurzaamheid 12-03-2012 1 De marketing van duurzaamheid Dr. Karel Jan Alsem 12 maart 2012 12-03-2012 2 Dr. Karel Jan Alsem Univ docent Strategic Marketing, en Branding Auteur van journal papers en boeken Eigenaar Alsem

Nadere informatie

GfK Twitter TV ratings

GfK Twitter TV ratings GfK Twitter TV ratings Paul van Niekerk GfK 31 maart 2015 1 Agenda 1 2 3 GfK Audience Measurement Trends in kijken en keuze voor TV-content GfK Twitter TV ratings 2 GfK Audience Measurement 3 Video optie

Nadere informatie

RISK ASSESSMENTS. A Must Do, or.

RISK ASSESSMENTS. A Must Do, or. RISK ASSESSMENTS A Must Do, or. NCSC LIAISON CSA Waar gaan we naar toe Mobile Social Cloud Big Data By 2016 smartphones and tablets will put power In the pockets of a billion global consumers Millennials

Nadere informatie

Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher

Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher Consultant Education Sick Pupils Educational Service Centre University Medical Centre The Netherlands

Nadere informatie

CENTER FOR PHILANTHROPY STUDIES UNIVERSITY OF BASEL SAME BUT DIFFERENT: RELATIE CORPORATE FOUNDATION MET HAAR FOUNDER

CENTER FOR PHILANTHROPY STUDIES UNIVERSITY OF BASEL SAME BUT DIFFERENT: RELATIE CORPORATE FOUNDATION MET HAAR FOUNDER CENTER FOR PHILANTHROPY STUDIES UNIVERSITY OF BASEL CORPORATE FOUNDATIONS KNOWLEDGE EXCHANGE SAME BUT DIFFERENT: RELATIE CORPORATE FOUNDATION MET HAAR FOUNDER CORPORATE GIVING AT ARMS LENGTH DR. LONNEKE

Nadere informatie

Impact open overheid. Guido Brummelkamp (Panteia)

Impact open overheid. Guido Brummelkamp (Panteia) Impact open overheid Guido Brummelkamp (Panteia) Ontvankelijkheid (OECD, 2009) Acces to decision making (Meijer, 2012) Een overheid is open wanneer deze zich naar de samenleving transparant opstelt, participatie

Nadere informatie

In een grootschalig onderzoek naar Social Media zijn veel interessante feiten naar buiten gekomen die aantonen hoe groot het potentieel van Social

In een grootschalig onderzoek naar Social Media zijn veel interessante feiten naar buiten gekomen die aantonen hoe groot het potentieel van Social In een grootschalig onderzoek naar Social Media zijn veel interessante feiten naar buiten gekomen die aantonen hoe groot het potentieel van Social Media voor bedrijven is, waarom dit zo is én welke kansen

Nadere informatie

FabLab Zeeland. Kom langs en maak kennis. 22 oktober Projectleiders: Marleen Vermeer Alinda Mastenbroek

FabLab Zeeland. Kom langs en maak kennis. 22 oktober Projectleiders: Marleen Vermeer Alinda Mastenbroek FabLab Zeeland Kom langs en maak kennis 22 oktober Projectleiders: Marleen Vermeer Alinda Mastenbroek Waarom een FabLab in Zeeland? - Ontstaan - Visie / missie FabLab Zeeland - Businessplan - Thema s:

Nadere informatie

Presentatie Johan Wakkie (directeur KNHB)

Presentatie Johan Wakkie (directeur KNHB) Presentatie Johan Wakkie (directeur KNHB) 8 november 2012 Meet & Share Den Haag Marketing Organisatie FIH: Kelly Fearweather, directeur Gem. Den Haag: Projectgroep WK 2014 (Frans van de Ven, Frank van

Nadere informatie

Graduate School of Communication

Graduate School of Communication Graduate School of Communication Graduate School of Communication Studentenpresentaties Bonne Kerstens Student Youth & Media 24 jaar. Media Informatie Communicatie (HvA) Verkorte Bachelor Communicatie

Nadere informatie

KIJKCIJFERS PER ZENDER

KIJKCIJFERS PER ZENDER PERSBERICHT ONDERWERP: DATUM: VOLGNUMMER: PERSBERICHT KIJKCIJFERS KIJKTOTAAL (FEBRUARI 2018) 07-03-2018 2 KIJKCIJFERS PER ZENDER De totale tijd die voor het televisiescherm wordt doorgebracht was 218 minuten

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1 Marketing en communicatie 19. 2 Consumentengedrag 55

Inhoudsopgave. 1 Marketing en communicatie 19. 2 Consumentengedrag 55 Inhoudsopgave 1 Marketing en communicatie 19 1.1 Inleiding 19 1.2 Ondernemingsplan en marketingplan 24 1.3 Marketingcommunicatieplan 26 1.3.1 Analysefase 27 1.3.2 Doelstellingen 31 1.3.3 Doelgroep 33 1.3.4

Nadere informatie

EFFECTIEVE SALES PROMOTIE MARKETINGCOMMUNICATIE HOORCOLLEGE 5 BLOK 4

EFFECTIEVE SALES PROMOTIE MARKETINGCOMMUNICATIE HOORCOLLEGE 5 BLOK 4 EFFECTIEVE SALES PROMOTIE MARKETINGCOMMUNICATIE HOORCOLLEGE 5 BLOK 4 AGENDA Leerdoelen Wat is sales promotie? Stappenplan voor het ontwikkelen van sales promoties Doelstelllingen van sales promotie Tools

Nadere informatie

Samenvatting door Anna 1552 woorden 7 februari keer beoordeeld

Samenvatting door Anna 1552 woorden 7 februari keer beoordeeld Samenvatting door Anna 1552 woorden 7 februari 2017 7 10 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Levensbeschouwing, Hfst. 9, reclame Paragraaf 2 reclame: iedere openbare en/ of indirecte aanprijzing die

Nadere informatie

Media ontwikkeling van sponsors binnen voetbal

Media ontwikkeling van sponsors binnen voetbal Media ontwikkeling van sponsors binnen voetbal Naam: Cursusnaam: Jaar: Format: Docent: Brian Stuij Dream Discover Do (Seminar) 2013 2014 Essay Michiel Rovers Inhoud Inleiding... 3 Sponsoring... 4 Sponsoring

Nadere informatie

Competentie Resultaten

Competentie Resultaten Resultaten Persoonlijke gegevens Studentnummer Naam Student Roepnaam Opleiding 2130 Dhr. R.H.H. Feuler Rick SPECO EC's 0 Totaal Sportmarktonderzoek EC punten 10 Omschrijving De student kan relevante trends

Nadere informatie

Risicomanagement bij sportevenementen

Risicomanagement bij sportevenementen Risicomanagement bij sportevenementen Uw evenement: Met recht een succes! Bart Koolhaas en Marjan Olfers Rotterdam 19 oktober 2010 Risico management Risicomanagement is zowel het identificeren mogelijkheden

Nadere informatie

Het belang van marketing in de advocatuur

Het belang van marketing in de advocatuur Het belang van marketing in de advocatuur Barend van de Kraats Janneke Bulten Maart 2011 ALL RIGHTS RESERVED. No part of this publication may be produced or transmitted, in any form or by any means, electronic,

Nadere informatie

UITNODIGING. 5 juni 2012: CORPORATE UNIVERSITY EVENT 5 JUNI ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY SAVE THE DATE

UITNODIGING. 5 juni 2012: CORPORATE UNIVERSITY EVENT 5 JUNI ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY SAVE THE DATE ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY EXECUTIVE EDUCATION AND ORGANISATIONAL DEVELOPMENT SAVE THE DATE 5 JUNI 14:00-17:30 RSM Open Programmes UITNODIGING 5 juni 2012: CORPORATE UNIVERSITY EVENT

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen: Corporate Social Responsibility in a Transnational Perspective

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen: Corporate Social Responsibility in a Transnational Perspective Editors: J.J.A. Hamers CA. Schwarz B.T.M. Steins Bisschop Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen: Corporate Social Responsibility in a Transnational Perspective INTERSENTIA METRO TABLE OF CONTENTS Woord

Nadere informatie

Fons van Rooij. Experience. Voorzitter Instituut Fondsenwerving Partner at Tinke Alphons_van_rooij@hotmail.com

Fons van Rooij. Experience. Voorzitter Instituut Fondsenwerving Partner at Tinke Alphons_van_rooij@hotmail.com Fons van Rooij Voorzitter Instituut Fondsenwerving Partner at Tinke Alphons_van_rooij@hotmail.com Experience Partner at Tinke October 2015 - Present (4 months) Tinke is een collectief van non-profitspecialisten,

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA 's-gravenhage

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA 's-gravenhage > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

Hoofdstuk 15 Geïntegreerde marketingcommunicatiestrategie

Hoofdstuk 15 Geïntegreerde marketingcommunicatiestrategie Hoofdstuk 15 Geïntegreerde marketingcommunicatiestrategie Leerdoelen De belangrijkste promotie instrumenten benoemen en de factoren bespreken die je kunt gebruiken bij het vormgeven van de algehele promotiemix;

Nadere informatie

National Qualifications Framework in an international perspective. Vlaams Ministerie Onderwijs en Vorming Brussel, 30 november 2009

National Qualifications Framework in an international perspective. Vlaams Ministerie Onderwijs en Vorming Brussel, 30 november 2009 National Qualifications Framework in an international perspective Vlaams Ministerie Onderwijs en Vorming Brussel, 30 november 2009 Internationaal perspectief Afstemming op Europese ontwikkelingen: EQF,

Nadere informatie

SEO voor lokale bedrijven

SEO voor lokale bedrijven SEO voor lokale bedrijven!! FirstFocus helps organizations from A-Z with attaining results with their website/shop. 12 specialisten verdeeld over 2 teams: web development en internet marketing Agenda

Nadere informatie

Op deze manier hoop ik dat ik mijn hoofdvraag kan beantwoorden. Ik wens u veel plezier met het lezen van dit werkstuk!

Op deze manier hoop ik dat ik mijn hoofdvraag kan beantwoorden. Ik wens u veel plezier met het lezen van dit werkstuk! Werkstuk door een scholier 1639 woorden 16 november 2002 6,5 67 keer beoordeeld Vak LO 1. Inleiding De Nederlandse overheid vindt sport erg belangrijk. Zo levert het ministerie van VWS (Volksgezondheid,

Nadere informatie

De invloed van celebrity endorsement in de marketingcommunicatie strategie van nieuwe producten

De invloed van celebrity endorsement in de marketingcommunicatie strategie van nieuwe producten De invloed van celebrity endorsement in de marketingcommunicatie strategie van nieuwe producten Onderzocht aan de hand van koopintentie ANR : 913255 Name : Martin Stam Begeleider : drs. P.M.A. (Petra)

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE. Doorlichting van sportsponsoring: analyse van sponsoringsmotieven in het voetbal

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE. Doorlichting van sportsponsoring: analyse van sponsoringsmotieven in het voetbal UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE ACADEMIEJAAR 2012-2013 Doorlichting van sportsponsoring: analyse van sponsoringsmotieven in het voetbal Masterproef voorgedragen tot het bekomen van

Nadere informatie

De economische waarde van sportevenementen

De economische waarde van sportevenementen De economische waarde van sportevenementen Sportservice Flevoland Denise Baars Kirco Company Rik Burger Maar wat gebeurde er nog meer? Filmploeg 300 man 150 figuranten 2.500 hotelovernachtingen (Bedrijfs)auto

Nadere informatie