Markuskerk 50 jaar. In dit nummer onder meer: 50 jaar Markuskerk Diverse pagina s. Daoud Nassar in Nederland 7. Meet & Greet in de Lucaskerk 5

Transcriptie

1 S amen Officieel orgaan van de Protestantse Gemeente Breda - 8e jaargang no. 1 januari 2015 In dit nummer onder meer: 50 jaar Markuskerk Diverse pagina s Daoud Nassar in Nederland 7 Meet & Greet in de Lucaskerk 5 Leren & Ontmoeten Januari t/m mei 13 Begrotingen PGB 10 en 17 Stichting Care Karnataka 17 Berthe bedankt 10 Markuskerk 50 jaar Foto Impressies: Familie de Wit in Zuid India 18 Kinderkerstfeest Johanneskerk 21 Seniorenkerstfeest 23 Als u geen belangstelling heeft voor S amen en het blad niet meer wilt ontvangen, kunt u dit doorgeven aan het Kerkelijk Bureau: w.frankfoorder@hccnet.nl of Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda S amen in kleur zien? Dat kan: downloaden via Protestantsegemeentebreda.nl of Lucaskerk.nl

2 S amen 2 Colofon S amen is het maandblad van de Protestantse Gemeente Breda. Uitgever Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente Breda scriba: Joke Gurke Koolmees 61, 4822 PP Breda joke.gurkepelle@gmail.com Inleveren kopij De sluitingsdatum voor het volgende nummer is dinsdag 10 februari. Verschijningsdatum is vrijdag 20 februari. Aanleveren van kopij uitsluitend als platte tekst. U krijgt een ontvangstbevestiging. Als dit daags na de kopijdatum nog niet is gebeurd: informeren bij samen@protestantsegemeentebreda.nl Redactie adres Kopij sturen naar: samen@protestantsegemeentebreda.nl Redactie Marlies Brandwijk Ger van Dooren Leon Geschiere Adriënne Hoevers - den Hollander Peter Jan Plooy Adreswijzigingen Kerkelijk bureau: Mieke Frankfoorder-Boevé Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda w.frankfoorder@hccnet.nl Druk: Drukkerij Roggeband, Breda Website Collectebonnen A. Vellen van 20 bonnen met een waarde van 0,75 per bon, totaal dus per vel. B. Vellen van 20 bonnen met een waarde van 1,50 per bon, totaal dus 30,00 per vel. Bonnen kunnen besteld worden door storting / overschrijving van 15,00 of 30,00 (of een veelvoud daarvan) op bankrekening NL91ABNA ten name van de Protestantse Gemeente te Breda (met vermelding van de gewenste soort vellen) Financiën: Postbank NL17 INGB ABN AMRO NL91 ABNA Diaconie Algemeen: Postbank NL89 INGB t.n.v. Diaconie Protestantse Gemeente Breda Diaconie ZWO: Postbank NL14 INGB t.n.v. ZWO groep Protestantse Gemeente Breda/Ginneken Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden Website: Predikant ds. W. Bisschop, Elise van Calcarstraat VK Breda, tel wjbisschop@ziggo.nl Lucaskerk, Tweeschaar AS Breda, tel Protestantse wijkgemeente Midden/Zuid Johanneskerk, Dreef ED Breda (Princenhage), tel Predikant Ds. S. van Meggelen Voorstraat 14, 4268 AL Almkerk Tel of riddermeggelen@hetnet.nl Werkt op maandag, dinsdag en donderdag Markuskerk, Hooghout ED Breda tel Predikant ds. T. van Prooijen, Arenberglaan 168, 4824 RD Breda tonvanprooijen@gmail.com Werkt op maandag, dinsdag en vrijdag. Evangelische Lutherse Gemeente, Veemarktstraat 11/ Stadserf 3 (achteringang), Breda, tel Wijkpredikant Ds. M.J.A. Schulz, Cherbourglaan 51, 5627 MK Eindhoven, tel Scriba Dhr. J.N. Dijkshoorn, Markendaalseweg 118, 4811 KE, Breda Pioniersplek Noorderlicht Lutherse kerk, Veemarktstraat 11/ Stadserf 3 (achteringang), Breda, tel Missionair werker Berthe van Soest - berthevansoest@gmail.com Daniëlle van Drongelen Jeugdwerker Protestantse Gemeente Breda - t Ginneken Tel danielle.vandrongelen@gmail.com Werkt op maandag, dinsdag en donderdag Niels den Toom Studentenpastor, life coach en trainer bij ZuiderZin Tel jn.dentoom@gmail.com * Vrijwillige bijdrage voor S amen : Postbank NL17 INGB t.n.v. Prot. Gemeente Breda o.v.v. S amen (Richtbedrag: 25,- per jaar) De Protestantse Gemeente Breda

3 S amen 3 meditatie In houdsopgave Een verpletterende start Waren we net goed en wel begonnen aan een nieuw jaar, raakten we weer enigszins gewend aan het gewone ritme van de dagen, toen 2015 ineens een verpletterende start maakte: de aanslagen in Parijs zetten de stad en de hele wereld op zijn kop. Hoe kwetsbaar is een open, vrije, democratische samenleving!? Na de eerste dagen van afschuw en verbijstering, komen uit alle hoeken deskundigen tevoorschijn en beginnen overal de discussies op gang te komen. Soms heel diepzinnig en vernieuwend, soms bijna voorspelbaar. Natuurlijk moeten we onderscheid maken moslim en extremisten. Laten we daarbij oppassen dat we niet weer een klimaat creëren van achterdocht en argwaan, waarin we elkaar steeds lopen te beoordelen (zoals na de oorlog met goede en foute Nederlanders). En misschien heeft de westerse (militaire) politiek inderdaad wel haat en nijd gebracht in sommige landen, voelen groepen zich terecht in de steek gelaten in hun verlangen naar vrijheid en recht. En natuurlijk komt dan ook de vraag op naar de meerwaarde van satire? Als je de bedoeling hebt om te shockeren, dan kan het niet anders of je kwetst en krenkt mensen. Of dat nodig is? Natuurlijk is de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van pers een onopgeefbaar goed, maar de ouders van Theo van Gogh zeiden al tegen hun zoon: je mág wel alles zeggen, maar je hoeft niet alles te zeggen. Op sommige stukken snelweg mag je 130 km/u, maar het hoeft niet. Soms is het goed of wijs om aan je recht op vrije meningsuiting een grens te stellen, bijv. uit respect voor een ander of vanuit fatsoen van jezelf. Als je vindt dat je de spot moet kunnen drijven met wat een ander heilig is, dan wordt de vraag of jezelf nog wel iets hebt dat heilig is. Een ander aspect is de combinatie van geloof en macht: dat is al vaak in de geschiedenis een dodelijk verbond gebleken. Als je eigenbelang en eigen positie door religieuze argumenten kunt sanctioneren, dan is vaak het hek van de dam en mensen blijken niet meer voor rede vatbaar. Zo n religie wordt ook al gauw een bolwerk van eigen gelijk, een dogmatisch fort waar geen levende ziel meer in kan gedijen. Onze eigen kerkgeschiedenis levert helaas talrijke voorbeelden. Verfrissend vond ik in dat verband een opmerking over het Guarany -volk in Brazilië: hun taal kent geen synoniem voor ons woord godsdienst als onderdeel van het leven. Een term die ze wel gebruiken is ñande reko katu, letterlijk betekent dit: onze goede weg van leven. Dit gaat over hun culturele identiteit en slaat op alles wat de gemeenschap verbetert en ontwikkelt. In het boek Handelingen worden de eerste volgelingen van Jezus ook mensen van de Weg genoemd. Dat lijkt me een goed devies in deze schokkende tijden: laten we bewust, vastberaden en in gegrond vertrouwen doorgaan met zoeken naar de Weg en die dan ook samen gaan. In een open vrije samenleving loop je altijd de kans dat je op het verkeerde moment op de verkeerde plaats bent, maar we kunnen wel steeds proberen mensen van de goede Weg te zijn. ds. Wim Bisschop Pagina 3 : Meditatie 4 : Actueel 6 : Opinie 9 : Algemeen Kerkelijk nieuws 10 : Noorderlicht 11 : Diaconie 18 : Nieuws uit de wijken 22 : Geknipt voor u Mediatheek 23 : Vieringen Clicktip 52 Click in het menu op de website op Diaconie en click daar op Collecterooster. Via de link Planning collecte 2015 ontdek je waarvoor de collecte gehouden wordt Informatie: Rob Snijders

4 S amen 4 Actueel De repetities hiervoor zijn op vrijdag 13 en 20 maart in gemeenschapshuis Zandberg, Zandberglaan 54/BIS en op vrijdag 27 maart in de Lucaskerk. Maandag 26 januari Onderweg in Palestina en Israël Thema-avond Raad van kerken Oosterhout We zijn het seizoen begonnen met aandacht te geven aan het oecumenisch programma pelgrimage van gerechtigheid en vrede. Vrede en gerechtigheid zijn niet los verkrijgbaar. Vrede zonder gerechtigheid kan nooit een blijvende vrede zijn. Dat geldt zeker ook voor allen die zich willen inzetten voor goede verhoudingen tussen Palestina en Israël. Op 26 januari a.s. is Jennifer van Werkhoven (een pas afgestudeerde jonge vrouw uit Delft) onze gast. Jennifer van Werkhoven heeft drie maanden als vrijwilliger gewerkt in het dorpje Yanoun voor een Begeleidingsprojekt van de Wereldraad van Kerken en zal wat vertellen over EAPPI (Oecumenisch Begeleidingsprogramma in Palestina en Israël). EAPPI is op verschillende plaatsen in de Westelijke Jordaanoever actief. Het programma zet zich in voor bevordering en handhaving van het recht en voor de beëindiging van de bezetting van de Palestijnse gebieden door het Israëlische leger. In de praktijk houdt dat in dat EA s (deelnemers aan het EAPPI-programma) meeleven met de Palestijnse bevolking en meehelpen daar waar nodig is. Zo heeft ze Palestijnse kinderen naar school gebracht die bang waren voor de Israëlische militairen die op de stoep stonden; is met schaapherders het veld in geweest en heeft duizenden olijven geplukt. Verder vergeten we de Israëliërs niet en ontmoeten we diverse Israëlische activisten in Jeruzalem, Haifa en Sderot. Yanoun is een klein dorpje op de Westelijke Jordaanoever. Er wonen 84 mensen en iets meer schapen. Het heeft twee waterputten en is opgedeeld in een boven en beneden Yanoun, met daartussen landbouwgrond. Ze heeft gesprekken gevoerd met Israëliërs en Palestijnen met de meest uiteenlopende politieke en religieuze opvattingen. Al met al een hele ervaring! Aanvang 20:00 uur Plaats: Stichting Protestants Centrum De Beuk, naast de Vredeskerk, Rulstraat 4, Oosterhout We vragen een vergoeding van 5,00. Jongeren tot 18 jaar gratis. Palmpasen in de Lucaskerk Zanggroep ARK Breda is een groep die in 1968 in Breda is opgericht als Jongerenkoor, een toen vrij nieuw fenomeen. Zanggroep ARK bestaat nog steeds, kent circa 30 leden, heeft een eigen combo en een zeer enthousiaste dirigent. Een groep die veel met elkaar optrekt en lief en leed deelt. Veel van de leden zijn al lang aan het koor verbonden. Er is ook een aantal jonge leden (begin 20). Het oudste lid is inmiddels ruim boven de 70. Dit wil niet zeggen dat het koor oud` is. De uitstraling en het toewerken naar nieuw repertoire houdt de club jong en bijdetijds. Zanggroep ARK verzorgt ook dit jaar weer een Jesus Christ Superstar dienst. In 2014 gebeurde dat op Palmzondag in de Markuskerk. In 2015 zal dat plaats vinden in de Lucaskerk te Breda, op zondag 29 maart. Wie als gast wil meezingen in de viering van Palmpasen met zanggroep ARK wordt van harte uitgenodigd om hier aan deel te nemen. Om aan de uitvoering van Palmpasen als gastzanger een goede bijdrage te kunnen leveren is het wel van belang dat je ter voorbereiding minimaal twee keer de repetities bezoekt. Doe je mee? Dan graag een mail sturen aan: Secretaris@zanggroepARK.nl, of Info@Lucaskerk.nl. Graag tot ziens! Zie ook: Oproep Mogen wij uw krachten lenen? Iedere zaterdag om uur komen de bewoners van Aeneas bij elkaar in een zaal om samen een viering mee te maken. Ze ontmoeten mensen van andere afdelingen en hebben contact met mensen van buiten het huis. Ze laten hun hart opleven door de muziek en horen woorden van troost en hoop. In het rustige en lege weekend in een verpleeghuis, geeft een viering kleur aan de dag. Het is een gewone viering en toch ook weer anders. Veel van de bewoners zijn iets kwijtgeraakt in hun leven: hun spraakvermogen of hun mobiliteit. Ze kunnen niet zelfstandig naar de vieringen toe. Een betrokken groep vrijwilligers uit de kerken in Breda haalt hen voor de kerkdiensten op en brengt hen weg. Maar ook de krachten van deze mensen nemen af. We zoeken dus mensen die iets van hun mobiliteit willen delen en zo de bewoners voor een kerkdienst bij elkaar kunnen brengen. Heeft u regelmatig tijd op zaterdag aan het begin van de avond en helpt u graag mee om de bewoners van Aeneas hun vieringen te laten meemaken? Meld u dan aan bij mij, per telefoon of . Dan kijken we wat een goede frequentie is voor u en wat het precies inhoudt. Alvast bedankt, Niels den Toom, geestelijk verzorger niels.den.toom@thebe.nl

5 S amen 5

6 S amen 6 Opinie Slaap je niet, dan rust je toch en de Top 2000 Ons Pa ging vroeger naar de Jongelingen Vereniging. Sorry, maar ik kom uit zo n 'nest'. Daar moesten ze vroeger om de beurt een spreekbeurtje houden. Eigenlijk was de onderliggende gedachte van die 'mannen' zo slecht nog niet. Waarom zou je het nuttige niet met het aangename verenigen? Waarom zou je niet het spreken in het openbaar mogen oefenen tijdens het bestuderen van de bijbel? Brachten die 'jongens' het overigens later wel goed in de praktijk, toen ze 'ouder' werden? Daarover zometeen. Ons Pa vertelde ons vroeger altijd over zo n spreekbeurt van ene P. Leenman. Die gebruikte, toen het zijn beurt was, de legendarische zin: Wanneer wij proberen paralellen te trekken tussen A en B, moeten wij constateren, dat er wel degelijk paralellen te trekken zijn. Een mooie zin. Maar ik heb altijd het idee gehad deze heer Leenman - toen al - het inmiddels algemeen geaccepteerde principe Beter goed gejat dan slecht bedacht toepaste. Zonde van de tijd? Wanneer ik nu zondagochtends in de kerk zit en de liedjes niet meer kan meezingen, moet ik automatisch denken aan een andere 'wijsheid' van die Jongelingen Vereniging: Slaap je niet, dan rust je toch. U kent dat vast wel. Bijtijds naar bed gaan (wel zo verstandig) en dan de slaap niet kunnen vatten. Zonde van de tijd zou je denken. Fout gedacht! Misschien slaap je niet, maar dan rust je toch. Bovendien heb je dan even tijd om je 'zonden te overdenken'. Dus ga ik iedere zondag naar de kerk onder het motto Slaap je niet dan rust je toch. Nee, niet meer om mee te zingen. Daar word ik te oud voor. Zingen doe ik tegenwoordig in mijn eigen vrije tijd. Ja, bijvoorbeeld rond de Kerst. Bij zo n Top Meer iets voor kinderen Wat dat meezingen betreft, daar ben ik gelukkig niet de enige met problemen. Echt lekker meezingen zoals bijvoorbeeld bij het nummer Dit is uw orgel Heer, dit is Uw Kerk, is écht iets voor zo n Top Niet voor in een kerk. Toch? Eigenlijk is spontaan samen zingen ook meer iets voor kinderen. Heb ik vroeger trouwens ooit eens een leuk verhaaltje over gelezen. Weet niet waar het stond. Ben ik even kwijt. Maar ja, Je wordt ouder Papa geef het maar toe. Inmiddels hebben we bij ons ik de Kerk ook een Top Of die is samengesteld volgens het principe Beter goed gejat, dan slecht bedacht, dat weet ik niet. Maar als ik deze Top 1000 aanhoor heb ik wel het idee dat hij op 'geheel eigen wijze' is samengesteld. Dat kun je namelijk aflezen aan het aantal 'meezingers'. Vraag eens aan een medekerkganger of die de laatste 'binnenkomer' kan meezingen. Dat gaat 'm dus écht niet worden. Zinvolle conclusies Overigens voel ik me ook zonder meezingen prima tijdens de dienst. Voor mij geldt dan eerder genoemde adagio van Slaap je niet, dan rust je toch. En of ik tijdens de dienst nog wel eens tot zinvolle gedachten kom? Dacht het wel! Mijmerend over kerkgebouwen die open of dicht moeten, over Kerkbalans en over onze nieuwe Top 1000, denk ik automatisch ook weer even terug aan ons Pa, en. dhr. Leenman. Als wij proberen paralellen te trekken.... Misschien leuk om te vermelden. De jongeling Leenman werd later directeur van de PTT. Rare jongens daar bij die Jongelingen Vereniging. Epiloog In het boek Richteren staat er een spreuk die wel heel veel lijkt op het verhaal over de 'paralellen' van dhr. Leenman. Volgens mij dus écht gepikt. Maar wel voor het goede doel. Was dit namelijk niet gebeurd, dan had ik m n stukje niet kunnen schrijven. Volgens mij was hij toen al bezig met een klassieke win-win situatie. Ad Leeuwenburgh Talmoedles Op een dag kwam een arme boer van het platteland bij de rabbi in de grote stad. De arme man had nog nooit een school van binnen gezien, maar hij had wel vaak gehoord over de talmoed. Verlegen vroeg hij de rabbi of deze hem misschien zou kunnen uitleggen wat de talmoed precies betekende. De rabbi keek de boer glimlachend aan en zei op beminnelijke toon: Jij bent een boer die nooit gestudeerd heeft, dus zul je nooit begrijpen wat de talmoed is. Alstublieft, smeekte de boer, ik heb dagen gereisd om een antwoord op deze vraag te krijgen, wilt u het niet toch proberen uit te leggen? Goed dan, ik zal een poging doen, maar je moet beloven goed te luisteren. Er zijn twee inbrekers die via een schoorsteen een woning binnendringen. Wanneer ze in de woonkamer staan heeft de ene een zwart gezicht en de andere niet. De vraag is: Wie van de twee zal zich gaan wassen? De boer dacht even na, en verheugd over een zo eenvoudige vraag van de wijze rabbi, antwoordde hij: De inbreker met het zwarte gezicht natuurlijk Zie je wel dat een eenvoudige boer niets van de talmoed begrijpt, antwoordde de rabbi hoofdschuddend, de inbreker met het vieze gezicht kijkt namelijk naar zijn collega met het schone gezicht en heeft niet in de gaten dat zijn gezicht zwart is, terwijl de inbreker met het schone gezicht zijn collega met het zwarte ziet, en uiteraard denkt dat zijn gezicht net zo zwart is en het direct gaat wassen. Opnieuw dacht de boer diep na en opeens verscheen er een brede glimlach op zijn gezicht, terwijl hij mompelde: Dank u, rabbi, hartelijk dank, nu begrijp ik wat de talmoed betekent. De rabbi zuchtte diep en zei: Nee, je begrijpt er niets van. Wie anders dan een domme boer gelooft er nu dat wanneer twee inbrekers via de schoorsteen een huis binnenkomen, er één van de twee een schoon gezicht heeft? Uit: De Mooiste Joodse Verhalen, door S. Jacobs, uitgave Verba b.v Piet Winsemius

7 S amen 7 Daoud Nassar in Nederland Binnenkort komt Daoud Nassar naar Nederland op uitnodiging van Kerk in Actie. Stichting Kairos en Vrienden van Sabeel organiseren met hem op zaterdag 7 februari een bijeenkomst in Houten. Adres: Opstandingskerk, Het Kant 1, 3995 GZ Houten, aanvang 14:00 uur. nederzettingen, militaire doeleinden en natuurbehoud. Ondanks de inspanningen van de EU, de lidstaten en andere internationale spelers, is nauwelijks vooruitgang geboekt bij de verbetering van de leefomstandigheden van Palestijnen in Area C. Een groot deel van de Palestijnse bevolking heeft nog altijd geen toegang tot diensten, infrastructuur en hulpbronnen. Daardoor ontwikkelt de Palestijnse economische activiteit in Area C zich niet. De EAPPI waarnemers van de Wereldraad van Kerken zijn constant aanwezig om gewag te doen van bovengenoemde schendingen. Steun hun werk via uw gift aan Kerk in Actie. Kathinka Minzinga Daoud Nassar is mede-oprichter van Tent of Nations, een Palestijns christelijk vredesinitiatief op een boerenbedrijf even ten zuiden van Betlehem in het door Israël bezette Palestina. De familie Nassar inspireert veel mensen door hun motto Wij weigeren vijanden te zijn. Toen in mei 2014 fruitbomen op hun land werden verwoest door het Israëlische leger, droegen veel mensen in Nederland bij aan de aanplant van nieuwe fruitbomen. Ook zijn er in de Tweede Kamer Kamervragen gesteld over de zaak van de familie Nassar. Het entreebedrag voor deze middag is 10,00 (ter plaatse te voldoen). Aanmelden kan via het contactformulier op de website: In de onderwerp balk graag vermelden: "Aanmelding 7 februari 2015" Naast het verhaal van Daoud Nassar kun je deze middag ook kennismaken met de film "The Stones Cry Out" over de positie van de Palestijnse christenen en kerken. Bezoekers die toezeggen de film in hun eigen kerk, gemeente, geloofsgemeenschap of kring te gaan vertonen, krijgen de DVD met NL ondertiteling gratis mee. Ik stel voor dat we in Breda spoedig een dagdeel beleggen om met elkaar de film te bekijken. Voor meer info: De toenmalige minister van buitenlandse zaken, de heer Timmermans, antwoordde, 24 juni 2014, op kamervragen inzake de vernieling van de bomen op het grondgebied van Daoud Nassar als volgt: (Ter toelichting vooraf: na de inname van de Westelijke Jordaanoever is het bezette gebied verdeeld in de Zones A,B en C) Area C bedraagt 61% van de Westelijke Jordaanoever. De afgelopen jaren is de situatie in Area C verslechterd. Er vindt een toenemend aantal vernielingen van Palestijnse gebouwen en uit huis zettingen plaats. In 2014zijn tot nog toe meer Palestijnse gebouwen gesloopt dan in dezelfde periode in Ook is er nog altijd sprake van uitbreidingen van nederzettingen in Area C.Door deze maatregelen is ongeveer 70% van Area C niet toegankelijk voor Palestijns gebruik of bebouwing. Deze gebieden zijn gereserveerd voor Israëlische Icoonschilderen Icoonschilderen is een eeuwenoude religieuze schildervorm waarbij de technieken aan oude, strenge voorschriften gebonden zijn, neergelegd in een geheimcode en kunnen niet los gezien worden van de traditie van waaruit de icoon is voortgekomen. Een icoon maakt voor de gelovige een bovennatuurlijke realiteit zichtbaar; degene die afgebeeld is, is werkelijk aanwezig. Icoonschilderen wordt ook gezien als een weg van meditatie en stilte; ze doen in de mens het zelficoon zijn ontwaken. Liesbeth Smulders schildert al meer dan tien jaar iconen en geeft hierin ook zelf cursussen. Zij schildert op de traditionele wijze: op een met krijtlagen geprepareerde houten plank wordt de afbeelding geschreven met bladgoud, pigmenten, eigeel en azijn. Liesbeth zegt hierover Mijn ervaring is: een icoon wordt niet zozeer geschilderd, maar ontstaat als het ware, laagje na laagje. Heeft u interesse in het schilderproces van iconen, of wilt u zelf het schilderproces ervaren? Neem een kijkje op Liesbeth s website voor meer informatie over haar activiteiten, eigen werk en cursussen: februari Kijken naar iconen In de Onze Lieve Vrouwe Abdij, Oosterhout Dit weekend zal niet gaan om het schilderen van iconen, maar om te leren kijken naar iconen; om een dieper inzicht te krijgen in - wat is een icoon - wat wil de icoon tonen - wie wil de icoon openbaren Voor wie? Voor iedereen die interesse heeft in iconen, voor hen die schilderen en voor hen die dat nooit doen. Voor gelovigen en voor zoekers. Voor mensen die openstaan voor beeldtaal. Door wie? zr Irene Kooimans en zr Hildegard Koetsveld Waar? Gastenhuis van de O.L.Vrouwe Abdij Zandheuvel HX Oosterhout Aankomst: vrijdag 11:00 uur Vertrek: zondag 14:00 uur Opgave: graag telefonisch: gastenhuis@olvabdijoosterhout.nl Info over de abdij: Meenemen: lakens en handdoeken

8 S amen 8 5 vragen aan. Ellie Bouwmans door Gijs van Mourik Ellie, zeer betrokken gemeentelid, actief op allerlei gebied. onze hoedjes bij ons hadden omdat meisjes 'op de Veluwe' altijd met hoedjes naar de kerk gingen. Nee dus; nou, dan konden we wel hoedjes lenen Er werd 's avonds nog even gecontroleerd of de kaars wel uit was. De volgende morgen liepen we, zeer timide, met van die ouderwetse hoedjes op het huis uit, maar bij het hek gekomen werden we hartelijk toegelachen: we waren in de maling genomen met die kaarsen en die hoedjes. Het waren 'gewone' VEG-mensen die uiteraard helemaal niet 'Veluws-zwaar' waren! Hoe hebben jullie dat met je kinderen gedaan, in kerkelijk opzicht? Mijn man en ik hebben altijd gezegd: jullie krijgen een christelijke opvoeding. Tot je twaalfde jaar ga je mee; je kunt met je vader of je kunt met je moeder mee naar de kerk, of naar de kinderkerk, of kindernevendienst, wat je zelf wilt. Met de ene ging dat natuurlijk makkelijker dan met de ander, maar ik denk dat wat je 'investeert' altijd zin heeft. In ons gezin merken we dat wel. Heb je altijd in Princenhage gewoond? Ja, vanaf 1980, we hebben nog één jaar in Bussum gewoond; m'n man werkte toen voor de radio maar daar kwam verandering in. Het was om meerdere redenen leuk om daar te wonen. Zo verkeerde ik weer een beetje in de buurt van de familie, ik was namelijk al vroeg het huis uit. Waar ben je opgegroeid? Ik ben geboren in Franeker, m'n ouders verhuisden echter al gauw naar Veendam. Maar de echte plek van mijn jeugd is Nijverdal, daar ben ik echt opgegroeid: een leuke jeugd. Ik kom uit een Vrij Evangelisch nest, we behoorden tot de Vrije Evangelische Gemeente (VEG); we hadden het zojuist over 'blij' (naar aanleiding van de Blije Wereld, Lunteren), nou dit was met recht ook een blije gemeente, blij christendom. Elke gemeente is autonoom, het is de verkondiging van het blijde christendom, de verkondiging van de vergeving staat voorop. Mijn vader was predikant in de grootste VEGemeente van Nederland. Hij had geen Nederlandse universitaire opleiding, maar volgde zijn studie in Zwitserland. Vanwege de oorlog heeft hij zijn studie niet daar afgemaakt, maar kreeg hij les en begeleiding van diverse predikanten. Hij kon heel goed preken! In Nijverdal was het een komen en gaan bij de pastorie, men wist de dominee wel te vinden. Ik was de oudste van vier kinderen, in een gezellig gezin; je moest je wel sociaal gedragen als domineesdochter in het dorp, want als je eens vergeten was iemand te groeten dan werd dat 's avonds wel even besproken In de stad miste ik dat later wel: dat je gewoon even goeiedag zegt als je iemand tegenkomt. Hier in Princenhage heb ik me aangesloten bij de Hervormde gemeente. M'n man is Rooms-katholiek, hij heeft Klein en Groot Seminarie doorlopen, studeerde daarna in Tilburg en is in Nijmegen afgestudeerd bij Schillebeekx. Hij heeft altijd voor de krant gewerkt, eerst als algemeen journalist, later als journalist geestelijk leven. Je doet veel in de kerk: o.m. contactpersoon, autodienst, bloemengroep. Vroeger heb ik heel wat jaren in de kerkenraad gezeten.. Nu ben ik contactpersoon in een paar wijken en als zodanig ben ik wat voorzichtig geworden. Het komt nogal eens voor, dat mensen niet eens weten dat ze ingeschreven staan bij de kerk en het gek vinden, dat je voor hun deur staat. Ik heb dan ook het liefst dat mensen zelf aangeven (nadat ze een welkomsbrief hebben ontvangen) dat ze contact willen hebben. Dan ga ik daar graag naar toe. Ik heb altijd wel iets met kerk en kerkenwerk gehad. Van oorsprong heb ik een creatieve opleiding gevolgd en werd jeugdwerker voor de Hervormde kerk in Dordrecht en later in Goes. Daarna werd ik in Goes hoofd van een gezinsvervangend huis van Philadelphia, waar verstandelijk gehandicapten woonden. Voor het werk van mijn man verhuisden we naar Breda, waar ik in Lucia (nu Thebe-Lucia) geestelijk verzorger ben geworden. Ik kreeg de mogelijkheid om in Tilburg de theologieopleiding te volgen. Het werken met en voor de demente bewoners had m n hart. Het was vaak heel aandoenlijk om te zien hoe een lied, of een gebed mensen blij kon maken. Als geestelijk verzorger was je er voor iedereen, voor gelovigen (welk geloof deed er niet toe) voor ongelovigen, voor familie, voor personeel. Je was er voor een gesprek, voor een gebedsdienst, voor mooie en verdrietige dingen, voor begrafenissen enz. Ook na mijn pensionering heb ik in diverse verzorgingshuizen nog kerkdiensten mogen leiden. Mijn werk als geestelijk verzorger heb ik erg fijn gevonden, het fijnste van alles! Schiet je nog een bijzonder voorval uit je jeugd te binnen? Ja, iets met de meisjesvereniging. We hadden af en toe een weekend, en die keer in Oldebroek; toen we daar aankwamen zeiden de mensen dat ze boven geen elektrisch licht hadden omdat je hier 'op de Veluwe was', en dat je dus met een kaars naar boven moest. Ook vroegen ze ons of we

9 S amen 9 lgemeen Kerkelijk nieuws Van de voorzitter Vlak voor de feestdagen liep ik een antiekwinkel binnen in het Ginneken op zoek naar een aanvulling voor het kerstmannenkoor dat tijdens de feestdagen de balie van onze praktijk bevolkt. Ik werd getroffen door een houten beeld dat halverwege in de winkel stond. Ik stond er peinzend naar te kijken, toen de eigenaar van de winkel zei: Mooi, he! Komt uit Italië, achttiende-eeuws. Het is Franciscus. Ik wist niet precies wat me nu zo raakte in dat beeld. Was het de vriendelijke uitstraling? De vrede die ervan uitging? Ik heb het beeld laten staan, want ik vond het te duur om zomaar even kopen, maar het heeft me niet meer losgelaten. Nu kunt u zich afvragen waarom ik dit vertel. Dat heeft te maken met twee artikelen die ik vanmorgen aan de ontbijttafel las in ons regionaal dagblad. Het ene artikel ( Kerk kan nog wat leren van hippe gelovigen ) handelde over het probleem van de dalende inkomsten waar alle kerken mee worstelen. Maar nee, ik ga het niet hebben over vragen en suggesties die door de geleerden daar naar voren gebracht werden. Vragen als is dat gebouw echt nog wel nodig? En suggesties als Misschien moet het wel helemaal anders! Nee, daar ga ik het niet over hebben. Die discussie is volop bezig in de PGB. Ik wil het wel graag hebben over het tweede artikel. Het prominente stuk over het in opdracht van Het Noorderlicht gemaakte beeld van de beroemde Zwarte Madonna. In het artikel vertelt de kunstenares Lian Waas hoe het beeld haar heeft geholpen om een groot persoonlijk verdriet te verwerken. Ik realiseerde mij dat dat precies was wat we wellicht hebben beoogd met Het Noorderlicht: mensen, die van de kerk zijn weggedreven, maar wel degelijk spiritueel geëngageerd zijn, op een nieuwe wijze in contact te brengen met God en het Goddelijke en daardoor vertroost worden en kracht vergaren. Ik voelde me blij en verdrietig. Blij omdat het artikel laat zien hoe Het Noorderlicht werkt. Blij ook omdat dit grote artikel ook gezien mag worden als erkenning van jarenlang hard werken door onze missionair werker Berthe van Soest. Ik was verdrietig omdat ik me tegelijkertijd realiseerde dat dit prachtige en langzaam tot bloei komende initiatief vanaf februari aanstaande verleden tijd is. Het voelt alsof we iets kostbaars verliezen. Het verdwijnen van Het Noorderlicht zal een leegte achterlaten in de binnenstad van Breda. De Algemene Kerkenraad heeft op 12 januari opnieuw vergaderd met alle ambtsdragers over het veranderingsproces. Gelukkig kon Atie de Vos ditmaal de vergadering wel als onafhankelijk voorzitter - leiden. In deze vergadering hebben we voornamelijk met elkaar gesproken over de inhoudelijke aspecten van het discussiestuk van de AK en het vlak voor kerst ingediende Bredaas alternatief. Dit laatste scenario mag gezien worden als een doorontwikkeling van een aantal eerder gepresenteerde scenario s en kan volgens de indieners rekenen op de steun vanuit twee wijkgemeenten. Tijdens de bijeenkomst werd het Bredaas alternatief toegelicht en heeft ds Ton van Prooijen de aanwezigen geïnformeerd wat een netwerkgemeente nu eigenlijk inhoudt. De avond heeft naar mijn idee gezorgd voor meer onderling begrip en de voorzitter constateerde dat het leek alsof de standpunten wat minder ver uit elkaar kwamen te liggen en dat de visies wellicht dichter bij elkaar lagen dan gedacht. De discussie wordt 2 februari voortgezet. In die vergadering komen vooral de financiële consequentie van de diverse scenario s aan bod. Aansluitend zal in februari het CvK de verschillende scenario s wegen en met een advies komen. De gemeentevergadering zal ergens eind februari, begin maart plaatsvinden. De kracht van beelden. Daar ben ik mijn bijdrage mee begonnen. Het beeld dat je niet meer loslaat, het beeld dat krachtig genoeg is om een onuitwisbare indruk achter te laten, het beeld dat emoties oproept en kanaliseert. Vorige week zette mijn broer, die sinds een aantal jaren in Spanje woont het volgende berichtje op facebook: We hebben de (smeedijzeren) deur voor ons kapelletje opgehaald! Ik was verbaasd en reageerde: Kapelletje, hoezo? Mijn broer, niet meer kerkelijk betrokken, vertelde toen dat hij als kind diep onder de indruk is geraakt van de sereniteit en het mystieke van de kapelletjes die wij op vakantie in Oostenrijk veelvuldig zagen. Zijn diepste wens was ooit zo n kapelletje zelf te hebben. Op twintigjarige leeftijd kreeg hij een oud houten beeld cadeau. Hij vond het prachtig, maar wist niet wie het was. Recent heeft hij ontdekt dat het de Spaanse Heilige Teresa van Avila is. Een lang en diep gekoesterde wens gaat in vervulling, nu zij in hun olijfgaarde een kapelletje bouwen en inrichten voor deze heilige. Wonderbaarlijk dat hoewel de kerk buitenbeeld geraakt is de Geest een eigen weg zoekt en spiritualiteit toch dicht bij mensen weet te brengen. Ik ga het kapelletje zeker vaak bezoeken als ik bij hem ben. En wat betreft het beeld van de heilige Franciscus? Ik hoop dat het nog in de winkel staat. Namens de AK, Olda Bode-Nuis, voorzitter Dankbaar Zie het als een mooi geschenk, als het je goed gaat in het leven. En wees dankbaar voor hetgeen je hebt, want dat alles duurt maar even. Gezondheid is een mooi bezit, en het is niet te betalen. Je kunt het nergens kopen ook, je kunt het nergens halen. Een fijne baan, een fijn gezin, wat kun je nog meer wensen. Je voelt je daarmee stinkend rijk, en gunt dat alle mensen. En toch, ik heb er niets voor hoeven doen, wilt u dat wel geloven? Dus moet het puur genade zijn en k heb volgens mij een streepje-voor, hierboven. Wil van Aalst

10 S amen 10 Begroting PGB 2015 De begroting voor het jaar 2015 is door het College van Kerkrentmeesters als volgt opgesteld: Begroting Begroting Lasten: Lasten kerkelijke gebouwen Afschrijvingen 0 0 Pastoraat Lasten kerkdiensten Verplichte bijdragen Salarissen en vergoedingen Kosten beheer en adm Rentelasten/bankkosten Nieuw beleid/onvoorzien Totaal lasten Baten: Baten onroerende zaken Rentebaten en dividenden Overige opbrengsten Bijdragen levend geld Totaal baten Saldo exploitatie De begroting voor 2015 laat dus een verwacht tekort zien van , m.a.w. de uitgaven zijn ruim hoger dan de inkomsten. De begroting voor 2014 liet een tekort zien van , echter naar het zich nu laat aanzien zullen we dit ruimschoots overschrijden. Bij de begroting 2015 is rekening gehouden met: Voor lasten kerkelijke gebouwen is rekening gehouden met een bijdrage van Stichting Behoud Markuskerk van , terwijl de Stichting Johanneskerk bepaalde onderhoudskosten, evenals in 2014, direct voor haar rekening zal nemen. Dominee Bisschop zal per 1 mei 2015 niet vervangen worden. Noorderlicht zal per 1 februari 2015 worden beëindigd. Exploitatie Lutherse Kerk kostenneutraal d.w.z. dat de kosten geheel goedgemaakt zullen gaan worden door de huuropbrengsten. Studentenpastoraat blijft. Voor nieuw beleid en/of onvoorzien is een bedrag van opgenomen. Terugval in vrijwillige bijdragen en collecteopbrengsten. Voor 2014 waren deze begroot op ; dit zal helaas niet worden gehaald. Derhalve in begroting 2015 opgenomen voor Wij hopen uiteraard op een gunstiger ontwikkeling! Heeft u vragen, opmerkingen, commentaar; neem dan gerust contact met mij op ( huizing@ziggo.nl of tel ). Voor meer informatie over Noorderlicht kunt u terecht op de website Facebook: Noorderlicht Breda Huilende Zwarte Madonna tijdens de Cultuurnacht In de Lutherse Kerk stond in de Cultuurnacht op 23 januari een Zwarte Madonna, een zwart Mariabeeld. Het bijzondere van dit beeld is dat het huilde om vrede. Om het beeld lag een spiraal van zout op de grond: gestolde tranen. Bezoekers konden de spiraal volgen om oog in oog te staan met de huilende Madonna. De installatie was speciaal voor de Cultuurnacht gemaakt door Lian Waas, beeldend kunstenaar uit Breda in opdracht van het Noorderlicht. Lian Waas verloor haar man 2 jaar geleden. Waas: Voor mij heeft de Zwarte Madonna veel te maken met rouw. Ik heb dat zwarte van de Zwarte Madonna sterk ervaren toen mijn man gestorven was. Ik moest heel diep gaan. Maar dat alles heeft me ook krachtig gemaakt en wijsheid gegeven. Daarom wilde ik een spiraal van zout om haar heen. Zout blijft behouden, mijn verdriet en wijsheid ook. En dat geeft vrede in mezelf. Waas heeft een replica van de Zwarte Madonna uit Halle omgevormd tot een hedendaags beeld. Volgens de legende hield het Mariabeeld kanonskogels van protestanten tegen. Het beeld bouwt voor op de traditie, maar Lian Waas geeft een eigen invulling. Wij wilden een beeld van nu dat schreeuwt om vrede. Want daar zijn we allemaal zo naar op zoek. Tegelijk moest het toch een echte Zwarte Madonna zijn en de bezoekers een moment van verstilling geven als ze de kerk binnenlopen. Dat is goed gelukt. Dank Veel van onze gemeenteleden hebben zich in de loop van de jaren ingezet voor het Noorderlicht. Niet iedereen was in de gelegenheid om persoonlijk afscheid te nemen in de Cultuurnacht. Daarom wil ik jullie ook hier in S amen danken voor alle praktische, beleidsmatige, steunende, kritische en gezellige bijdragen! Het heeft geholpen het Noorderlicht tot een succes te maken. Berthe van Soest Indien geen reacties ontvangen worden, welke aanleiding geven tot aanpassing, zal de Algemene Kerkenraad de begroting 2015 formeel vast kunnen stellen. Piet Huizing, penningmeester van het College van Kerkrentmeesters

11 S amen 11 aan maar liefst 1 miljoen bijbels. Alleen met hulp uit het buitenland kan er voor gezorgd worden dat elke Cubaan die dat wil een bijbel kan kopen voor een betaalbare prijs. De Lutherse Kerk kijkt terug op een geslaagde decembermaand. Er waren schitterende kerstdiners in de kerkzaal en in de Crypte. Begin december hebben veel mensen genoten van een gitaarconcert met Frans Brekelmans en op 14 december nog eens van een mooi Feest van Licht met gedichten van Yvon Né en orgelspel van Aart Bergwerff, met na afloop een heerlijk glas Glögg met Lussebullar (Zweedse broodjes). Ook de Sing Inn op 20 december, onder leiding van Kathinka Minzinga en pianiste Jetje van Wijk was een groot succes. Als deze S amen bij u, op vrijdag, op de mat valt is de Cultuurnacht bijna begonnen. De Lutherse Kerk doet daaraan mee met de laatste activiteit van het Noorderlicht met de huilende Zwarte Madonna in de Kerkzaal en in de Crypte Storytelling by Food door Yirganello. Meer informatie op Op 29 januari vindt het jaarlijks terugkerende Storioni Festival plaats: een wandelconcert van kamermuziek in de Waalse Kerk, het Kasteel van Breda en de Lutherse Kerk. Meer informatie op: Inmiddels is de Lutherse Kerk ook op Facebook te vinden ( Neem ook eens een kijkje op de gloednieuwe website: Onder het blok Verhuur is allerlei informatie te vinden over de ruimtes die voor diverse gelegenheden kunnen worden gehuurd. Op de website is een agenda opgenomen en tevens is de maandelijks te verschijnen nieuwsbrief opgenomen. Wilt u de nieuwsbrief liever in uw eigen mailbox ontvangen? Stuur dan een bericht naar: locatiemanagerlk@gmail.com. Binnenkort kunt u ook vriend worden van de Stichting Vrienden van de Lutherse Kerk Breda. Daarover meer in de volgende S amen. Joke Pelle, locatiemanager Lutherse Kerk Bid dat dit project mag slagen en dat het tot zegen mag zijn voor veel Cubanen. Namens het Nederlands Bijbelgenootschap, Diny Fockens Protestants Christelijke Ouderenbond, afdeling Breda Donderdag12 februari: Themamiddag-Ledenvergadering Allereerst zal aan de hand van een aantal vragen die voortkomen uit de enquête met de aanwezigen gesproken worden over de toekomst van de afdeling Breda. Hoe kunnen we verder? Wat is daarvoor nodig? Welke inbreng kan het bestuur verwachten van haar leden? Vervolgens vindt na de pauze de ledenvergadering plaats. Hierin worden de jaarstukken van penningmeester en secretaris behandeld; wordt gesproken over het beleid en is er de herverkiezing van Mw. A. Poldervaart-de Boer als voorzitter en het afscheid van onze notulist de heer W. Vermeer, die zich niet meer herkiesbaar heeft gesteld. Kortom een heel belangrijke middag waar het bestuur veel leden verwacht. Om 14:00 uur in de Markuskerk, Hooghout 96, Breda. Voor vervoer of inlichtingen: Wilma bondzio-hupkens, of uh.bondzio@zonnet.nl Wilma Bondzio-Hupkens Uw gebed gevraagd voor: Cuba In Cuba zijn de afgelopen decennia honderden grotere en kleinere kerkelijke gemeenschappen ontstaan. Inmiddels wordt dat toegestaan en is het lezen uit de Bijbel niet langer verboden. Maar de Bijbel zelf is nog steeds een schaars goed, ook in die kerken. De Cubanen kunnen geen bijbels kopen, simpelweg omdat verkoop van christelijke boeken in Cuba verboden is. Ook mogen particulieren niet zelf bijbels in het buitenland kopen. Samen met andere bijbelgenootschappen ter wereld doet het Nederlands Bijbelgenootschap iets wat wél mag: bijbels doneren via de Cubaanse Bijbelcommissie. Samen met andere bijbelgenootschappen van de United Bible Societies werkt het Nederlands Bijbelgenootschap aan een ambitieus project. In de komende jaren is in Cuba behoefte Diaconie Breda-Wismar-Arad Bericht uit Arad Liebe Holländische Schwestern und Brüder! Unsere Familie ist, Gott sei Dank wieder zusammen und wir können gemeinsam Weihnachten feiern. Wir möchten Euch bedanken für alle Hilfe. Es hat uns in diese dunkele Zeit viel getan. Wir möchten auch für die viele schöne Postkarte bedanken! Wir wünschen Euch alle gesegnete Weihnachten und eine gutes Neues Jahr! Familie Tothpal aus Arad Broeders en zusters, Onze familie is, God zij dank, weer bij elkaar en wij kunnen samen het Kerstfeest vieren. Wij willen u bedanken voor alle

12 S amen 12 hulp. Het heeft ons in deze donkere tijd veel gedaan. Wij willen ook voor de vele mooie kaarten bedanken! Wij wensen u allen een gezegende Kerstfeest en een goed Nieuwjaar! Familie Tothpal uit Arad. Verder berichtte ds. Tothpal dat zij een mooie kerstnachtdienst hadden gehad waar 101 mensen bij aanwezig waren. Ook de kerstpakketten vonden hun weg naar de mensen. Fijn om te horen! Emeritaat ds. Christian Schwarz uit Wismar Op 7 december werd er afscheid genomen van ds. Schwarz in Wismar. 18 jaar lang was hij de predikant van onze partnergemeente. Na een mooie kerkdienst was er gelegenheid tot afscheid nemen. Vanuit Breda waren aanwezig Renate Junker en Rob en Mieke Frankfoorder. Ds. Schwarz was blij verrast ons te zien en met hem vele gemeenteleden. Het proces om een nieuwe predikant te vinden is reeds in gang gezet. Bijzondere hulpgoederen gezocht Toen Pieter en ik onlangs in Arad waren werden ons diverse verzoeken gedaan naast de gewone hulpgoederen zoals kleding en textiel. Het gaat dan om de volgende items: - een scootmobiel of een electrische rolstoel voor een gemeentelid die een herseninfarct heeft gehad en nu nog maar moeizaam kan lopen. - een po-stoel - incontinentiemateriaal (m/v) - looprekjes/wandelstokken - handgereedschap (bijv. hamers,beitels, boormachines etc.) Belt u even als u iets heeft? Alvast bedankt! Kerstpakketten 2014 Mieke Frankfoorder (vz) w.frankfoorder@hccnet.nl De kerstpakkettenactie 2014 was evenals voorgaande jaren weer een flinke klus en oogstte veel dankbaarheid. Tineke Akkermans en ondergetekende hebben al in begin november alle benodigde voorbereidingen getroffen, zoals brieven schrijven en enveloppen adresseren. Toen de penningmeester in november het benodigde geld ter beschikking stelde konden we de enveloppen vullen en verdelen over diakenen, ouderlingen en een enkele nietambtsdrager die voor uitreiking aan betrokken personen zorgden, uiteraard uitdrukkelijk rekening houdend met de privacy. Vrij vlot na sinterklaas werd met de uitreiking begonnen. Een vroege uitreiking is vooral nodig bij het Annahuis omdat een aantal bezoekers onregelmatig op de inloop verschijnt. Evenals voorgaande jaren speelde religie geen rol. In totaal werden 83 attenties uitgereikt waarvan 69 aan alleenstaande personen en 14 aan gezinnen bestaande uit 2 of meer personen. Buiten het Annahuis werd op 21 adressen een enveloppe bezorgd, via het Annahuis gingen 62 enveloppen de deur uit. Allen waren dankbaar waarbij regelmatig werd gezegd: Dit komt bijzonder goed van pas. Het gemêleerde gezelschap van het Annahuis, zoal bestaande uit dak/thuislozen en eenzamen was weer enthousiast, ook al omdat ze soms geen uitkering genieten, waardoor ze genoodzaakt zijn uit afvalcontainers te eten. Anderen verblijven in de schuldsanering en vaak met 20 per week moeten rond komen. Inmiddels staat bij heel veel van hen de protestante diaconie van Breda er goed op. Voor de bezoekers van het Annahuis hebben we de attentie gegeven in de vorm van Jumbobonnen teneinde te voorkomen dat het geld word besteed aan drugs of cafébezoek. De overigen kregen euro s. Het viel op dat er dit jaar weer meer pakketten werden uitgereikt om de eenvoudige reden dat de overheid de geldkraan steeds iets verder dichtdraait. Al met al toch wel een echt missionair gebeuren! Henk Zwaan Afscheid van de Kinderkerk Vervolg op pagina 17...

13 S amen 13 Leren en Ontmoeten Totaal programma met verschillende lezingen, bijeenkomsten, films en activiteiten aangeboden door de samenwerkende kerken in Breda van januari t/m mei Januari 31 januari, 50 jaar Markuskerk Orgelconcert door Aart Bergwerff Aart Bergwerff studeerde orgel, koordirectie en kerkmuziek aan het Rotterdams Conservatorium. Hij zette zijn orgelstudie voort bij Harald Vogel in Bunde (Duitsland) en bij Marie-Claire Alain in Parijs, welke hij afsloot met het behalen van de Prix de Virtuosité. Aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag studeerde hij improvisatie bij Bert Matter en behaalde de Aantekening Improvisatie Orgel. Sinds 1990 is hij organist van de Lutherse kerk in Den Haag en daarmee de vaste bespeler van het beroemde Bätz-orgel uit Bergwerff werd in 1994 benoemd tot docent hoofdvak orgel aan het Rotterdams Conservatorium. Daarnaast doceert hij aan het instituut ook orgelbouw en historische ontwikkeling. Hij is orgeladviseur bij restauratie en nieuwbouw van orgels, in samenwerking met de Orgelcommissie van de Nederlandse Hervormde Kerk en de Rijksdienst voor de Monumentenzorg, en is in die hoedanigheid betrokken bij tal van restauraties van historische orgels. Aart Bergwerff heeft de Markuskerk geadviseerd bij de aankoop van het huidige orgel. In die tijd heeft hij de belofte gedaan om een orgelconcert te verzorgen. Aan die belofte geeft hij 31 januari invulling. Na het concert van ongeveer een uur wordt u iets te drinken aangeboden. Aanvang: 16:00 uur Plaats: Markuskerk, Hooghout 96 Februari Maandag 2 februari Wadjda Film cyclus Tragische Heldinnen De 10-jarige Saoedische Wadjda is gelukkig niet al te tragisch - al heeft haar verhaal wel een bittere ondertoon. Hoewel ze goed weet dat het niet mag omdat ze eenmeisje is, haalt ze alles uit de kast om een nieuwe fiets te kopen, net zoals haar buurjongen Abdullah. Dit neo-realistische debuut uit 2012 van Haifaa Al Mansour, de eerste vrouwelijke regisseuse in Saoedi-Arabie, toont hoe subtiel de spagaat in haar land is. Thuis popmuziek luisteren, op straat All Stars gympen en een spijkerbroek onder de zwarte abaya. Zie hier de beperkte vrijheid van Wadjda uit Ryad. Haar moeder kan haar amper helpen. Die worstelt immers met het op handen zijnde tweede huwelijk van haar man, omdat zij hem geen zoon kan schenken. Maar dan dient zich de oplossing aan: een Koranwedstrijd op school. Plots doet Wadjda zich vroom voor om van het prijsgeld die mooie fiets te kopen... Beknellende regels komen langs en toch blijft de film fris en speels en biedt ze een hoopvol kijkje in het dagelijks leven van Saoedische meisjes. Een jaar later mochten vrouwen ineens fietsen, al is het onder begeleiding van een man. Toeval? 19:30 uur: ontvangst met koffie en thee 19:45 uur: inleiding 20:00 uur: filmvertoning 21:45 uur: drankje en nabespreking Plaats: Markuskerk, Hooghout 96 Kosten: 6,00 Donderdag 5 februari Basiscursus Opnieuw beginnen Ben je op zoek zijn naar een nieuw begin in je geloof? Wil je ontdekken hoe geloven van grote betekenis kan zijn in je leven van alledag? Zoek je kansen om God te ontmoeten? Wil je opnieuw ervaren dat geloven bevrijdend kan werken in het leven? In de geloofscursus Opnieuw beginnen van zes avonden bieden wij u en jou -en bekenden die u kunt uitnodigenruimte voor bezinning en gelegenheid een eigen zoektocht te maken met geloofs- en levensvragen. Deze cursus is een herhaling van de cursus uit het vorige seizoen. Deze cursus is een gezamenlijk initiatief van de Protestantse Gemeente Prinsenbeek, de RK Parochie Prinsenbeek en de Nazarethparochie. De bijeenkomsten worden begeleid door predikante Evelyn Quaak-Kloet en R.K.pastor Adrie Lint. Na de inleiding is er gesprek in kleine groepen met als afronding een meditatief moment of viering in de kerkzaal. De cursusdata en onderwerpen zijn: 22 januari Godsbeelden, 5 februari Geloven 26 februari Jezus van Nazareth 12 maart Vergeving en heling 26 maart Leven en toekomst en 9 april de Heilige Geest Zie ook

14 S amen 14 Info en aanmelding: ; evelyn@hetkruispunt.org Aanvang 19:30 uur. Plaats: Het Kruispunt, Harmonielaan 24 te Prinsenbeek De kosten voor het werkboek en de koffie zijn 20,00 Maandag 9 februari, IKON-documentaire (LUX) Tolerantie als wapen Vanaf de Gouden Eeuw kon Nederland bogen op haar lange traditie van tolerantie en religieuze verdraagzaamheid. In de Republiek was er de vrijheid van consciëntie, iedereen mocht het geloof van zijn keuze aanhangen. Al was het dan in de schuilkerk, want de Gereformeerden bepaalden wie en wat er getolereerd kon worden. Waar liggen de grenzen van de tolerantie in de hedendaagse samenleving? Geldt absolute vrijheid ook voor wie die vrijheid bedreigen? Wordt tolerantie een wapen tegen anderen? Volgens de Amerikaanse filosofe Martha Nussbaum is er sprake van nieuwe religieuze intolerantie. Ze houdt een warm pleidooi voor fatsoenlijk burgerschap. Elke burger dient met respect behandeld te worden. Daarvoor zijn deugdelijke wetten, goed onderwijs en empathie nodig. Maar kunnen we tolerantie leren? Met Theo de Wit en Martha Nussbaum. De avond wordt begeleid door Prof. Dr. C. Berkvens- Stevelinck Aanvang: 19:30 uur Plaats: Doopsgezind Centrum, Cimburgalaan 98 Woensdag 11 februari Met hart en ziel Via de jaarlijkse Kunstroute laten verschillende kunstenaars uit de wijk Haagse Beemden iets zien van hun werk en ook van zichzelf. Het lijkt ons erg interessant om met enkele kunstenaars in gesprek te gaan over vragen als: -hoe ben je er zo toe gekomen? -was je er altijd als goed in of heeft iemand/iets je geïnspireerd? -hoe kom je aan ideeën om iets te maken? - doe je het vooral voor jezelf om expressie te geven aan wat in je leeft of heb je ook andere bedoelingen: wil je mensen laten genieten, wil je iets moois toevoegen aan de wereld? Gelukkig zijn vier kunstenaars bereid tot een gesprek: Christianne Garssen, schilder en tekenaar van hoofdzakelijk kinder- en familieportretten, met een verfrissende eigen stijl hierin. Kees van Meel, dichter, met diverse bundels en een CD op zijn naam, voormalig stadsdichter van Breda. Deborah Jacobs, basgitarist en all-round muzikant, bespeelt meerdere instrumenten, vertolkt verschillende stijlen en kan goed improviseren. Thea Kanters, die keramiek maakt en bijv. ook het avondmaal-stel van de Lucaskerk. Met hen krijgen we vast en zeker een boeiende en inspirerende avond We gaan proberen of we vooraf iets van hun werk in de Lucaskerk kunnen tonen. Aanvang: 20:00 uur Plaats: Lucaskerk, Tweeschaar 125 Donderdag 19 februari, 50 jaar markuskerk Het gebouw Markuskerk lezing door Lianne van der Wel - van Reeuwijk. Tijdens mijn opleiding HBO-theologie moesten wij voor het vak Liturgiek een beschrijving maken van een kerkgebouw. Ik heb er toen voor gekozen om een werkstuk te maken over de Markuskerk. In dit verslag beschrijf ik ontdekkingen die ik heb gedaan. Ik ben in het Stadsarchief van Breda gaan zoeken naar informatie over de bouw. Ik heb gesproken met de architect die betrokken was bij de laatste verbouwing en ben op bezoek geweest bij de kosteres uit de begintijd. Eén van de leukste ontdekkingen was, dat de Markuskerk werd opgeleverd op mijn geboortedag. De oplettende lezer weet nu welke leeftijd ik dit jaar hoop te bereiken. De titel van mijn werkstuk is: Een gevoelige aftasting van een kerkgebouw: Hoe het er kwam, hoe het is gewassen en wat er in gebeurt. Op donderdagavond 19 februari zal ik het een en ander vertellen wat ik te weten ben gekomen tijdens mijn zoektocht. Lianne van der Wel van Reeuwijk. Aanvang: 20:00 uur Plaats: Markuskerk, Hooghout 96 Woensdag 25 februari Begin cursus basispastoraat De werkgroep pastoraat van de Noorderbeemden organiseert een cursus basispastoraat van drie avonden voor iedereen die in onze gemeenten bezoekwerk doet. Het doel is dat aan het eind van de cursus mensen een duidelijke visie op het belang van pastoraat hebben. Zij zien het belang van een luisterende, invoelende grondhouding en hebben een handvat gekregen voor de praktijk van het werk. Inhoud en opzet: visie op pastoraat, belang van het luisteren, luisteroefeningen, de betekenis van gebed en schriftlezing in pastoraat, praktisch organisatorische vragen. De cursus wordt gegeven door een gemeenteadviseur PKN in de Lucaskerk. U kunt zich opgeven bij Korrie Bos-Krijthe, korrie.bos@gmail.com. De cursusdata zijn 25 februari, 4 maart en 11 maart. Aanvang 19:30 uur. Koffie klaar om 19:15 uur Plaats: Lucaskerk, Tweeschaar 125 Maart Dinsdag 3 en donderdag 5 maart, 50 jaar Markuskerk Kalligrafie Lezing en workshop: Van spijkerschrift tot tablet door Regien de Ruiter-Vermaat, kalligraaf.