vrijdag25 mei :17 Joan Lorang dossiernr2012/00457 Onderbouwing Claims RefreshTeacaps-3.doc Geachte mevrouw, meneer,

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "info@rikkelder.nl vrijdag25 mei 201211:17 Joan Lorang dossiernr2012/00457 Onderbouwing Claims RefreshTeacaps-3.doc Geachte mevrouw, meneer,"

Transcriptie

1 / Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: Bijlagen: -- vrijdag25 mei 21211:17 Joan Lorang dossiernr212/457 Onderbouwing Claims RefreshTeacaps-3.doc Geachte mevrouw, meneer, In reactie op uw schrijven d.d graag uw aandacht voor het volgende: De klager, de heer van Berkel, doet zijn beklag over onze volgende uitingen: - helpt bij overgewicht - verhoogt de vetbrandring - verhoogt het basaalmetabolisme in de bijlage treft u aan de onderbouwing van onze claims, zoals wij deze hebben ingediend bij de Koag/Kag in 21. Onder de kop 'claim: verhoogt de vetverbranding' wordt toegelicht op grond waarvan EGCG de vetverbranding verhoogt en ook het basaalmetabolisme. Helpt bij overgewicht is daar een logisch gevolg van. Drs. S. Loman van NutriClaim, deskundig op het gebied van het effect op gezondheid van voedingssupplementen en nutraceuticals (Nutraceuticasl zijn producten die zijn verkregen uit natuurlijke bronnen en verkocht wordt als een supplement waarvan bewezen is dat het helpt te beschermen), heeft voor ons de onderbouwing verzorgt en de aanvraag ter goedkeuring van onze claims bij de Koag/Kag ingediend. De Koag/Kag heeft de claims goedgekeurd. In 211 heeft de Koag/Kag ons bezocht om eea ter plaatse te controleren. Een gebruikelijke handelswijze. Men was tevreden. Verder heeft de Koag/Kag recent onze website, hiertoe aangezet door de heer van Berkel, weer bestudeerd. Dit heeft geresulteerd in enige aanpassingen en vervolgens heeft de Koag/Kag de site goedgekeurd en het dossier gesloten op 11 mei 212. Op onze Koag/Kag goedgekeurde site staan de uitingen waarover de hees van 8erkel zijn beklag doet. Refresh Teacaps is een zorgvuldig, door onze apotheker de heer Bohnenn, ontwikkeld product. Hij is een zeer deskundig man met uitgebreide kennis en het hart op de juiste plaats voor zijn patiënten. Wij zijn van mening dat onze hierboven genoemde claims goed zljn onderbouwd en op de juiste wijze worden geuit. Zoals gezegd, wij zijn niet de enige die dit vinden: De Koag/Kag is deze mening ook toegedaan. Ik vertrouw erop u zo naar behoren te hebben geinformeerd. Mocht u vragen c.q. opmerkingen hebben, dan verneem ik dat graag van u. Met vriendelijke groet, Sylvia Bohnenn Directeur 1

2 Onderbouwing Claims met 95 % zuivere EGCG Sunphenon. Claim: geeft meer energielhoud jong, mooi en sterk. EGCG, het belangrijkste bestanddeel van groene thee, staat al eeuwenlang bekend om zijn veelzijdige heilzame werking. Hieronder worden effecten van EGCG op hart- en vaatziekten, huid, cholesterol en vetverbranding uitgebreid toegelicht. Maar de effecten van EGCG beperken zich niet slechts hiertoe. Een gunstige werking van EGCG op bijv. diabetes (insuline huishouding), metabool syndroom (hypertensie, vetmetabolisme ), gewichtsverlies, psychische gesteldheid ('positive mood') en gewrichtskiachten zijn aangetoond (Wolfram, 27; Brown et al, 29; Marotte et al, 21). Door de vele gezondheidsbevorderende eigenschappen van EGCG wordt de hele lichamelijke en psychische gesteldheid positief beïnvloed, geeft het meer levenskracht wat zich uit in meer fitheid, meer energie, een mooiere en jongere uitstraling (huid) en een sterker gestel (hart- en vaten; gewrichten; bloedsuikerregulatie ). Alleen al het verlies aan gewicht en vetmassa is een voorwaarde voor meer fitheid, meer energie. Afgezien van dat dit een alledaags ervaringsfeit is blijkt dit ook uit onderzoek van o.a. Koster et al (21), die laten zien dat minder fitte mensen zwaarder zijn, een hoger vetpercentage hebben, minder spiermassa en minder kracht in handen en benen (Koster et al, 21). Claim: helpt bij het dagelijks onderhoud van je hart en bloedvaten. In een recente prospectieve cohort studie bij ruim 4. Japanse volwassen bleek de consumptie van 5 of meer koppen groene thee per dag (overeenkomend met 2-4 mg EGCG) het optreden van hart- en vaatziekten (-26%), beroerte (-37%) en cerebraal infarct (- SI %) significant te verlagen (Kuriyama et al, 26). Abnormaliteiten van het bloedvat-endotheel dragen bij aan alle stadia van arteriosclerose, van de ontwikkeling van de eerste beschadigingen tot de klinische, hart- en vaatziekten gerelateerde ziektebeelden (Shenouda et al., 28). Het disfunctioneren van het endotheel is geassocieerd met bekende risicofactoren voor hart- en vaatziekten, zoals diabetes, hypertensie, roken en een inactieve levensstijl (Shenouda et al., 28). In de studie van Nagaya et al (24) werd het effect van groene thee bestudeerd op de endotheelfunctie en oxidatieve stress bij rokers. Aan het begin van de studie was de doorbloeding van de onderarm significant verlaagd in rokers, vergeleken met een controlegroep van niet-rokers. Dit is indicatief voor endotheeldisfunctie. Na het drinken van 4 ml groene thee, dat ± 25 mg EGCG bevatte, werd de doorbloeding door de onderarm in de daarop volgende uren gemeten. Vergeleken met de controle-groep, die heet water te drinken kreeg, verbeterde de EGCG-rijke groene thee de doorbloeding in de onderarm van rokers significant (zie hieronder figuur 1 uit de publicatie) en was na deze eenmalige inname van EGCG-rijke groene thee de uitscheiding van 8-iso-PGF2-alpha, een merker voor oxidatieve schade, significant verlaagd. (Nagaya et al., 24).

3 25 ~ -~- 6 ;;1 2 V1 >::i::" l5e 15 ~o..q E... - _ 1 ~ -É :2: ~ fl,(j$~ o lino rol wqte, 3 6D 9 1:2 1$ î 8 25 C.S- I!! Ë <, ::.... ~ ;;;; È) ::::;:- --e,- g E 1- ~O...D E '"'''~ - 1 g ~ Ë ö -...~-. 5 L- S :2: :t: Groeen ~áa JQ ó-d 9 Tin e [se cnds} FiglJre 1 Foreorm blood Aow [PSF). ot!"est ond durirtg roactiv-ü hype-roftrnlobe fore [open cirdos). d fte.r [sc.lid èîrclu,,) COl" surnpiior of hot.,'eder [uppl!::!,rpori'll'l) I'" 9I'B-M te.o [I~r 'porilflh. Groon'lo-o cofi.!'iul~i bn UlJgfTHHÜOO FSF durîr~ reodive hyperoernio [p... -:.1 L vih.eröos ho~ 'WCl1'W" oc'ëji'\sumpl'loi'li did 'nol sign,ificon+1y dier it. In een andere studie, van Widlansky et al (27), werd aangetoond dat EGCG toediening aan mensen met hart- en vaatziekten de endotheel functies verbeterde (flow-mediated dilation = een maat voor de soepelheid van de bloedvaten) (zie hieronder figure 2 uit de publicatie). Uit het bovenste panel van de figuur blijkt dat de flow-mediated dilation (FMD) van de brachiale arterie (in de hals) wordt gestimuleerd door EGCG (acute inname van 3 mg), en dat deze stimulatie overeenkwam (onderste panel) met het toenemen van de concentratie EGCG in het bloed. Na twee weken suppletie met 2 x daags 15 mg EGCG was geen effect op de FMD meetbaar. Ook het EGCG-gehalte was na twee weken suppletie niet verhoogd t.o.v. van de uitgangswaarde (baseline). Hierbij dient te worden opgemerkt dat de meting op het 2 weken tijdstip (zowel FMD als EGCG-gehalte bepaling) 14 uur plaats vond na de laatste inname. Zoals uit het bovenste panel is te zien, neemt de EGCG concentratie in het bloed binnen de eerste uren na inname wel toe. Een meting op 14 uur na inname van EGCG laat dus geen effect op de concentratie en dus ook niet op FMD zien. Hieruit blijkt dat EGCG continu moet worden ingenomen om het gewenste effect op de gezondheid van de bloedvaten en het hart te

4 kunnen hebben. Dit ondersteunt de bij wijze van geheugensteuntje vermelde uitleg van de afkorting EGCG, die in de bijsluitertekst in consumentvriendelijke taal wordt omschreven als 'Eens Gebruikt, Continu Gebruikt' <f Cl ~u, c Cl> 1 ) c..c: co U 2-hour 2-week 2-hoor 2-week Placebo Placebo EGCG EGCG --. * E ) c <D (9 5 LiJ t: <1l 25 ) c CO s: 2-hour 2 week z-nour 2-week Placebo Placebc t;qcg EGCG Fig, 2. Uppcr Panel: Changes in brachial artery flow-rncdintcd dilation (FMIJ) comparcd to pretrentmem are displayed for Placebo and WeG. FMD improvcd [WO hours after a single 3 mg dose of EGCG C'P zz:. 1\, while Ftt.<1Dwas nol changed after two weeks of EGCG lso mg twice daily (P :::.12). Placebo had 11 effect at the two-hour and two-week time points. Lower Pand: Changes in plasma EGCC eoncentration comparcd 1 prc-tro trnent eencentratien are displayed lor Pb and ECCG {Il =: 38.. Plasma EeGe con entrarions were increased ',~'Ohours after a inglc 3 mg dose of EGCG (P <. I). whil trough plasma EGCG conceetrarions tapproximat.i) 1-4 hours atter thc last dose) wcre unchangcd attcr IWIJ wccks of EGCG 15 mg twice dailv. Data are m an z; SD,1. * Claim: voedt en beschermt de huid EGCG wordt in de Traditionele Chinese Geneeskunde van oudsher gebruikt bij huidproblemen en als ondersteuning bij de wondgenezing. Daarnaast wordt het ook al eeuwenlang gebruikt als huidverzorgingsmiddel dat verouderingsprocessen in de huid tegengaat. Van EGCG is namelijk bekend dat het beschermt tegen de schadelijke invloed van UV -straling op de huid, dat het een ontstekingsremmende werking in de huid heeft en dat het tevens antioxidant effecten in de huid sorteert (Luo et al, 26).

5 UV-B schade aan de huid kenmerkt zich door schade aan het bindweefsel en het bloedvatstelsel in de huid, onstekingsactiviteit en het afsterven van huidcellen (apoptose). Luo et al (26) onderzochten het effect van EGCG op UV-B gerelateerde schade in menselijke huidcellen en vonden dat EGCG vooral de ontstekingsactiviteit en het afsterven van huidcellen door apoptose remde door een remmend effect op de genexpressie van genen betrokken bij de productie van inflammatoire cytokinen (IL-6 en TNF-alpha) en bij het induceren van apoptose. De bevindingen van remming van de onstekingsactiviteit in de huid werd al eerder gerapporteerd door Xia et al (25). Bae et al (28) vonden bovendien dat EGCG de afbraak van het bindweefsel door huidfibroblasten remde door de productie van bindweefsel-afbrekende enzymen (collagenases) door deze huidfibroblasten te remmen. Door het in stand houden van het bindweefsel blijft de huid soepel en strak en wordt het voedende netwerk van fijne haarvaatjes intact gelaten (Bae et al, 28). Een zeer recente studie van Jackson et al (21) laat zien dat het remmende effect van EGCG op de afbraak van collageen met name tot stand komt door binding van EGCG aan collageen, waardoor dit wordt gestabiliseerd en tegen afbraak wordt beschermt (Jackson et al, 21). Tenslotte werd in een modelsysteem voor de humane huid, bestaande uit humane huidcellen die gekweekt worden op een collageenmatrix waarin zich human huidfibroblasten bevinden, aangetoond dat EGCG het effect van UV -B straling op het afsterven van epidermiscellen verhinderde door remming van de apoptose en zelfs leidde tot verdikking van de epidermis. UV -B straling zonder EGCG leidde in dit model juist tot een afname van de huiddikte (Kim et al., 25). Claim: goed voor het cholesterolgehalte Epidemiologische studies laten zien dat de consumptie van groene thee rijk aan EGCG geassocieerd is met een lager serum cholesterolgehalte (Tokunaga et al., 22). In een studie naar het effect van groene thee inname op de oxideerbaarheid van LDL toonden Nagao et al (25) aan dat inname van 136 mg EGCG per dag, gedurende 12 weken, de hoeveelheid geoxideerd LDL (malondialdehyde-ldl) significant verlaagde. Ten opzichte van de uitgangswaarde (1%) was de hoeveelheid geoxideerd LDL na 12 weken in de EGCG-groep 67,5%. In de controle groep was dit 89,5% (P<.5). Deze afname in geoxideerd LDL ging tevens gepaarde met een significante afname van de hoeveelheid lichaamsvet in de mannen die EGCG-rijke groene thee kregen toegediend (Nagao et al" 25). In een studie naar de effecten van de consumptie van gemalen groene thee op cholesterol in gezonde vrijwilligers, toonden Gomikawa et al (28) aan dat het dagelijks drinken van deze groene thee, overeenkomend met een inname van ± 4 mg EGCG per dag, leidde tot een afname van het totaal- en LDL-cholesterol gehalte in het bloed. Bovendien verminderde het EGCG-rijke groene thee de gevoeligheid van het LDL-cholesterol voor oxidatie. Dit is belangrijk in verband met het ontstaan van atherosc1erotische plaques in bloedvaten, waarvan het neerslaan van geoxideerd LDL in de vaatwand een belangrijk kenmerk is (Gomikawa et al, 28). In een gerandomiseerde, dubbelblind placebogecontroleerde studie bij obese vrouwen werd aangetoond dat inname van een EGCG-rijk groene thee extract (32 mg EGCG/dag) gedurende 12 weken een significante daling gaf van het LDL-cholesterol en triglyceridengehalte naast een sterke stijging van het HDL-cholesterol (Hsu et al., 28).

6 Claim: verhoogt de vetverbranding De ontwikkeling van obesitas, die wereldwijd epidemische vormen begint aan te nemen, wordt gekenmerkt door een toename van de vetmassa met een gelijktijdig optreden van aanzienlijke veranderingen in bijna alle orgaanfuncties, waardoor de kans op het ontstaan van onder andere hypertensie, diabetes en hart- en vaatziekten toeneemt. i's -- Placebo ---EGCG «] ':: o 9 (J (J.65-1asting I I pm.1.pr.amjlali, i I J J 21 I I I Ir so 24{J ;66;6Q Time in mi 11 fas'ling ()s nindial. -o-placebo ---EGCG 6 12 HW 24 3D ~4 666 Time in min FÎg. 2. Time course of eocrgy expcnditurc tee. ppcr panel) and respiratory uotient rrq. I rwcr panel) befere and af er int' ke of 3. test rncal with EGCG or placc io. Sec ext for details, of suppl xncntation and mal c omposition. Data are gi... en as rnean ::::sn Vanwege zijn vele gezondheidsbevorderende effecten, met name ook op het gebied van het energiemetabolisme, werd daarom in de studie van Boschmann & Thielecke (27) gekeken naar het effect van EGCG op het energieverbruik en de vetoxidatie. Terwijl het energiemetabolisme in rust (basaalmetabolisme) bij de start van de studie niet verschilde tussen de deelnemers die later EGCG of placebo kregen toegediend, bleek na een suppletieperiode van slechts 2 dagen met 3 mg EGCG/dag ondanks gelijkblijvend energieverbruik de vetoxidatie door EGCG significant te zijn verhoogd (zie hieronder figuur 2 uit de publicatie). Het bovenste panel van de figuur laat zien dat er geen verschil is in energieverbruik (EE = energy expenditure) tussen EGCG en placebo. Het onderste panel, daarentegen, laat zien dat

7 het respiratoir quotiënt (RQ) lager is met EGCG dan met placebo. Een lager RQ houdt in dat het substraatverbruik voor de energieopwekking verschuift van koolhydraten naar vetten. Er worden dan met name vetten verbrand. Dit effect bleek groter te zijn na een maaltijd (postprandiale periode) dan in nuchtere toestand (Boschmann & Thielecke, 27). Referenties: Bae JY, Choi JS, Choi YJ, Shin SY, Kang SW, Han SJ, Kang YH. (-)Epigallocatechin gallate hampers collagen destruction and collagenase activation in ultraviolet-b-irradiated human dermal fibroblasts: involvement of mitogen-activated protein kinases. Food Chem. Toxicol. 28;46(4): Boschmann M, Thielecke F. The effects of epigallocatechin-3-gallate on thermogenesis and fat oxidation in obese men: a pilot study. Am. 1. Collo Nutr. 27;26(4):389S-395S. Brown AL, Lane J, Coverly J, Stocks J, Jackson S, Stephen A, Bluck L, Coward A, Hendrickx H. Effects of dietary supplementation with the green tea polyphenol epigallocatechin-3-gallate on insulin resistance and associated metabolic risk factors: randomized clinical trial. BI. 1. Nutr. 29;11(6): Gomikawa S, Ishikawa Y, Hayase W, Haratake Y, Hirano N, Matuura H, Mizowaki A, Murakami A, Yamamoto M. Effect of ground tea drinking for 2 weeks on the susceptibility of plasma LDL to the oxidation ex vivo in healthy volunteers. Kobe 1. Med. Sci. 28 ;54( 1):E62- E72. Hsu CH, Tsai TH, Kao YH, Hwang KC, Tseng TY, Chou P. Effect of green tea extract on obese women: a randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Clin. Nutr. 28;27(3): Jackson JK, Zhao J, Wong W, Burt HM. The inhibition of collagenase induced degradation of collagen by the galloyl-containing polyphenols tannic acid, epigallocatechin gallate and epicatechin gallate. J. Mater. Sci. Mater. Med. 21;Feb 17 (Epub ahead of print). Kim SY, Kim DS, Kwon SB, Park ES, Huh CH, Youn SW, Kim SW, Park KC. Protective effects ofegcg on UVB-induced damage in living skin equivalents. Arch. Pharm. Res. 25;28(7): Koster A, Visser M, Simonsick EM, Yu B, Allison DB, Newman AB, van Eijk JT, Schwartz AV, Satterfield S, Harris TB; for the Health, Aging and Body Composition Study. Association Between Fitness and Changes in Body Composition and Muscle Strength. J Am Geriatr Soc. 21 Feb;58(2): Luo D, Min W, Lin XF, Wu D, Xu Y, Miao X. Effect of epigallocatechingallate on ultraviolet B-induced photo-damage in keratinocyte cellline. Am. 1. Chin. Med. 26;34(5): Marotte H, Ruth JH, Campbell PL, Koch AE, Ahmed S. Green tea extract inhibits chemokine production, but up-regulates chemokine receptor expression in rheumatoid arthritis synovial fibroblasts and rat adjuvant-induced arthritis. Rheumatol. (Oxford) 21;49(3):

8 agao T, Komine " Soga, S, Meguro S, Hase T, Tanaka Y, Tokimitsu 1. Ingestion of a tea rich in catechins leads to a reduction in body fat and malondialdehyde-modified LDL in men. Am. 1. Clin. ~-utr. 25;81: Nagaya ~-. Yamamoto H, Uematsu M, Itoh T, Nakagawa K, Miyazawa T, Kangawa K, Miya ' K. Green tea reverses endothelial dysfunction in healthy smokers. Heart o ;9: henouda SM, Vita JA. Effects of flavonoid-containing function. Am. J. Collo Nutr. 27;26(4): beverages and EGCG on endothelial Tokunaga S, White IR, Tanaka K, Kono S, Tokudome S, Akamatsu T, Moriyama T, Zakoui H. Green tea consumption and serum lipids and lipoproteins in a population of healthy workers in Japan. Ann. Epidemiol. 22;12(3): Widlansky ME, Hamburg NM, Anter E, Holbrook M, Kahn D, Elliott JG, Keaney JF, Vita JA. Acute EGCG supplementation revers es endothelial dysfunction in patients with coronary artery disease. 1. Am. Collo Nutr. 27;26(2): Wolfram S. Effects of green tea and EGCG on cardiovascular Collo Nutr. 27;26(4):373S-388S. and metabolic health. 1. Am. Xia J, Song X, Bi Z, Chu W, WanY. UV-induced NF-kappaB activation and expres sion ofil- 6 is attenuated by (-)epigallocatechin-3-gallate in cultured human keratinocytes in vivo. Int. J. Mol. Med. 25;16(5)

Stichting Reclame Code Buitenveldertselaan 106 1081 AB Amsterdam. Schaijk, 09-06-2012

Stichting Reclame Code Buitenveldertselaan 106 1081 AB Amsterdam. Schaijk, 09-06-2012 Stichting Reclame Code Buitenveldertselaan 106 1081 AB Amsterdam Schaijk, 09-06-2012 Betreft: Reactie op verweerschrift van adverteerder: apotheek t Rikkelder. Dossier: 2012/00457 Geachte mevrouw Ancion

Nadere informatie

Gezondheidsvoordelen

Gezondheidsvoordelen Gezondheidsvoordelen Hart- en vaatziekten De focus op zuivelproducten en hart- en vaatziekten wordt vaak in verband gebracht met verzadigd vet. Omdat zuivelproducten verzadigde vetzuren bevatten en bijdragen

Nadere informatie

Koolhydraten en de preventie van welvaartsziekten

Koolhydraten en de preventie van welvaartsziekten Koolhydraten en de preventie van welvaartsziekten Evidence-based richtlijn van de German Nutrition Society Van vezels tot suikers: koolhydraten omvatten een brede range van voedingsstoffen. Wat is er precies

Nadere informatie

Nederlandse. Samenvatting

Nederlandse. Samenvatting Nederlandse Samenvatting Het metabole syndroom is tegenwoordig een veel voorkomend ziektebeeld dat getypeerd wordt door een combinatie van verschillende aandoeningen. Voornamelijk in de westerse landen

Nadere informatie

density lipoproteïne (LDL cholesterol) lijkt een belangrijke rol te spelen in de initiatie van Nederlandse samenvatting

density lipoproteïne (LDL cholesterol) lijkt een belangrijke rol te spelen in de initiatie van Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak van dialysepatiënten en dit beperkt hun levensverwachting sterk. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat milde tot matige nierschade

Nadere informatie

Het voorkomen van (ernstig) overgewicht of obesitas neemt wereldwijd ernstige vormen aan,

Het voorkomen van (ernstig) overgewicht of obesitas neemt wereldwijd ernstige vormen aan, Samenvatting voor de geïnteresseerde leek Het voorkomen van (ernstig) overgewicht of obesitas neemt wereldwijd ernstige vormen aan, met name door het overnemen van de zogenaamde Westerse leefstijl, dat

Nadere informatie

Samenvat ting en Conclusies

Samenvat ting en Conclusies Samenvat ting en Conclusies Samenvatting en Conclusies 125 SAMENVAT TING EN CONCLUSIES In dit proefschrift werd de invloed van viscerale obesitas en daarmee samenhangende metabole ontregelingen, en het

Nadere informatie

CHAPTER 10 NEDERLANDSE SAMENVATTING

CHAPTER 10 NEDERLANDSE SAMENVATTING CHAPTER 10 NEDERLANDSE SAMENVATTING Chapter 10 156 Dit proefschrift bestaat uit een aantal studies waarin de veranderingen in het vermogen van plasma om de uitstroom (efflux) van cholesterol uit cellen

Nadere informatie

Diabetes Mellitus en Beweging

Diabetes Mellitus en Beweging Diabetes Mellitus en Beweging Doelen 0Refresher 0Patient Education 0Exercise and DM Wat betekent het? 0 Diabetes: Door(heen) gaan 0 Mellitus: Honing/Zoet Wat is het? 0 Groep van stoornissen met hyperglycemieën

Nadere informatie

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Achtergrond Het Klinefelter syndroom(ks): Genetisch kenmerk extra X-chromosoom:

Nadere informatie

SAMENVATTING Geactiveerde Zuurstoftherapie heeft een zeer positieve invloed op het cholesterolgehalte

SAMENVATTING Geactiveerde Zuurstoftherapie heeft een zeer positieve invloed op het cholesterolgehalte SAMENVATTING Geactiveerde Zuurstoftherapie heeft een zeer positieve invloed op het cholesterolgehalte In een studie van Dr. med Erich Krämer, Troisdorf uit 2001 wordt geconcludeerd dat de S(inglet)O(xygen)E(nergy)-Therapie

Nadere informatie

Dagelijkse consumptie van yoghurt helpt hartziekten te voorkomen

Dagelijkse consumptie van yoghurt helpt hartziekten te voorkomen III World Congress of Public Health Nutrition Las Palmas de Grand Canarias 9-12 november 2014 Dagelijkse consumptie van yoghurt helpt hartziekten te voorkomen Een Europees onderzoek toont aan dat adolescente

Nadere informatie

Cholesterol, *Vergeleken met de uitgangswaarde die de patiënten in medische onderzoeken hadden.

Cholesterol, *Vergeleken met de uitgangswaarde die de patiënten in medische onderzoeken hadden. Repatha is een nieuwe behandeling die het slechte cholesterol (LDL-cholesterol) verlaagt met circa 60%*. Deze verlaging komt bovenop de verlaging die u misschien al met andere geneesmiddelen hebt behaald

Nadere informatie

Langer leven? LICHAAMSBEWEGING EN Meer bewegen. Marjolein Visser. ACA Congres 2012

Langer leven? LICHAAMSBEWEGING EN Meer bewegen. Marjolein Visser. ACA Congres 2012 ACA Congres 2012 LICHAAMSBEWEGING EN SUCCESVOL OUDER WORDEN Meer bewegen - Afdeling Gezondheidswetenschappen, Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen, Vrije Universiteit; - Afdeling Epidemiologie en

Nadere informatie

nederlandse samenvatting

nederlandse samenvatting Nederlandse Samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING Inleiding Hartfalen is een syndroom, waarbij de pompfunctie van het hart achteruitgaat en dat onder andere gepaard kan gaan met klachten van kortademigheid

Nadere informatie

KEN JIJ JE CHOLESTEROL- GEHALTE? PRAAT EROVER MET JE HUISARTS

KEN JIJ JE CHOLESTEROL- GEHALTE? PRAAT EROVER MET JE HUISARTS KEN JIJ JE CHOLESTEROL- GEHALTE? PRAAT EROVER MET JE HUISARTS Cholesterol is een vetachtige stof die van nature in het lichaam voorkomt, en wordt aangemaakt door de lever (endogene cholesterol). Cholesterol

Nadere informatie

Bijlage 1: Verweerschrift dossier 018/ Silhouette Boost. R.F.C. van Berkel klacht aan Reclame Code commissie dd 7 maart 2018.

Bijlage 1: Verweerschrift dossier 018/ Silhouette Boost. R.F.C. van Berkel klacht aan Reclame Code commissie dd 7 maart 2018. Bijlage 1: Verweerschrift dossier 018/00128 - Silhouette Boost Context R.F.C. van Berkel klacht aan Reclame Code commissie dd 7 maart 2018. Gemaakte bezwaren A. Claim niet geautoriseerd door EU commissie

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting voor medisch niet-ingewijden

Nederlandse samenvatting voor medisch niet-ingewijden Nederlandse samenvatting voor medisch niet-ingewijden Chapter 8 Vitamine D, ter preventie van type 2 diabetes Dit proefschrift bevat de resultaten van enkele wetenschappelijke studies over vitamine D in

Nadere informatie

Chapter 10. Samenvatting

Chapter 10. Samenvatting Chapter 10 Samenvatting 1 Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrondinformatie van de relatie tussen intrauteriene groeivertraging, waarvan het lage geboortegewicht een uiting kan zijn, en de gevolgen in de

Nadere informatie

Matthijs.hesselink@maastrichtuniversity.nl

Matthijs.hesselink@maastrichtuniversity.nl In beweging! Gezondheidsuniversiteit 2015 Matthijs Hesselink Department of Human Movement Sciences Faculty of Health, Medicine and Life sciences Maastricht University Matthijs.hesselink@maastrichtuniversity.nl

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING In de Westerse wereld vormen hart- en vaatziekten de belangrijkste oorzaken van ziekte en overlijden. Bij het ontstaan van hart- en vaatziekten speelt atherosclerose (slagaderverkalking)

Nadere informatie

METING TANITA INNERSCAN. NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V. Gewicht. Vetpercentage. Watergehalte % Spiermassa.

METING TANITA INNERSCAN. NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V. Gewicht. Vetpercentage. Watergehalte % Spiermassa. METING TANITA INNERSCAN NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V DATUM DATUM DATUM DATUM Gewicht Vetpercentage Watergehalte % Spiermassa Lichaamsbouwtype Basismetabolisme Metabolische leeftijd Botmassa

Nadere informatie

Samenvatting Samenvatting hoofdstuk 1 127

Samenvatting Samenvatting hoofdstuk 1 127 125 Samenvatting Het metabool syndroom is een clustering van risicofactoren, zoals overgewicht/obesitas, verhoogd cholesterol, hoge bloeddruk (hypertensie) en metabole insulineresistentie (verminderde

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Het aantal mensen met een gestoorde nierfunctie is de afgelopen decennia sterk toegenomen. Dit betekent dat er steeds meer mensen moeten dialyseren of een niertransplantatie moeten

Nadere informatie

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.

Nadere informatie

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte

Nadere informatie

Samenvatting. Chapter 8

Samenvatting. Chapter 8 Samenvatting Chapter 8 154 Het dopaminerge systeem is betrokken bij de controle over een heel scala aan fysiologische functies, variërend van motorische activiteit tot de productie van hormonen en het

Nadere informatie

Samenvatting voor niet-ingewijden

Samenvatting voor niet-ingewijden Samenvatting 188 Samenvatting Samenvatting voor niet-ingewijden Diabetes mellitus type 2 (DM2), oftewel ouderdomssuikerziekte is een steeds vaker voorkomende aandoening. Dit heeft onder andere te maken

Nadere informatie

Samenvatting voor niet-ingewijden

Samenvatting voor niet-ingewijden Samenvatting voor niet-ingewijden REGULERING VAN MICROVASCULAIRE INSULINE- GEVOELIGHEID DOOR PERIVASCULAIR VET: EEN TRANSLATIONELE BENADERING Rick I. Meijer 225 Het doel van dit proefschrift was te onderzoeken

Nadere informatie

PCSK9-remming: voor welke patienten?

PCSK9-remming: voor welke patienten? PCSK9-remming: voor welke patienten? Symposium tijdens het NVVC voorjaarscongres 2016 Noordwijkerhout, 1 april 2016 F.L.J. Visseren Disclosures Afdeling Vasculaire Geneeskunde UMC Utrecht: Onderzoek wordt

Nadere informatie

Samenvatting in het Nederlands (Dutch summary)

Samenvatting in het Nederlands (Dutch summary) Samenvatting in het Nederlands (Dutch summary) Inleiding Hart- en vaatziekten behoren tot de belangrijkste doodsoorzaken in Nederland en leiden vaak tot chronische ziekten met levenslange problemen. Het

Nadere informatie

Bewijs van de voordelen van. VITAMINe C

Bewijs van de voordelen van. VITAMINe C van de voordelen van VITAMINe C ZESPRI-KIWI'S ZIJN EFFECTIEF IN HET VERHOGEN VAN VITAMINE C IN HET BLOEDPLASMA EN DE SKELETSPIER 22,2 CONSUMPTIE VAN 1 KIWI PER DAG IS VOLDOENDE OM OPTIMALE PLASMANIVEAUS

Nadere informatie

dé formule tot een perfect evenwicht

dé formule tot een perfect evenwicht dé formule tot een perfect evenwicht Waarom? Minami biedt omega-3 voedingssupplementen met een heel hoge concentratie, waarvan de voordelen en de effecten wetenschappelijk onderbouwd zijn. Dé formule tot

Nadere informatie

1 op de Voeding en borstkanker. Vragen? 1 op de 8 vrouwen krijgt borstkanker

1 op de Voeding en borstkanker. Vragen? 1 op de 8 vrouwen krijgt borstkanker Voeding en borstkanker Vragen? Haaglanden MC 18 oktober 2018 ellen.kampman@wur.nl 1 op de 8 vrouwen krijgt borstkanker 1 op de 3 In 2017 Incidentie: ~ 110.000 Prevalentie: ~450.000 1 op de 20 is erfelijk

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting 178 Samenvatting Samenvatting Hoofdstuk 1. Ouder worden is geassocieerd met een toenemend verlies van spiermassa (sarcopenie) en spierkracht, hetgeen kan bijdragen aan lichamelijke achteruitgang

Nadere informatie

EGCG Het wonder uit de groene thee

EGCG Het wonder uit de groene thee EGCG Het wonder uit de groene thee Groene thee wordt al 50 eeuwen gedronken en wordt vanaf het eerste begin beschouwd als een geneesmiddel en een gezonde drank. De traditionele Chinese geneeskunst beveelt

Nadere informatie

Voeding en personalized prevention

Voeding en personalized prevention Voeding en personalized prevention Dr. Simone G.J. van Breda Afdeling Toxicogenomics, Universiteit Maastricht 17 mei 2018. Inhoud Personalized nutrition Het meten van gezondheid in relatie tot voeding

Nadere informatie

Individueel zorgplan vitale vaten

Individueel zorgplan vitale vaten Individueel zorgplan vitale vaten Wat kunt u zelf doen? Een gezonde leefstijl is het belangrijkste bij de aanpak van risicofactoren. Misschien is uw leefstijl wel goed. Zorgverleners kunnen u adviseren

Nadere informatie

Voeding bij diabetes. Erik Muls, MD, PhD Endocrinologie - Voeding Universiteit Leuven. Ede, 08.02.2011

Voeding bij diabetes. Erik Muls, MD, PhD Endocrinologie - Voeding Universiteit Leuven. Ede, 08.02.2011 Voeding bij diabetes Erik Muls, MD, PhD Endocrinologie - Voeding Universiteit Leuven Ede, 08.02.2011 DIABETES ATLAS, 3rd ed, IDF 2006 2007 2025 Total population (millions) 6600 7900 Adult population (millions)

Nadere informatie

Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. Dia 2. Dia 3. Vet in Historisch Perspectief. simpele vetopstapelingsziekte

Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. Dia 2. Dia 3. Vet in Historisch Perspectief. simpele vetopstapelingsziekte Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Dia 2 Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte

Nadere informatie

SAMENVATTING. 140 Samenvatting

SAMENVATTING. 140 Samenvatting Samenvatting 140 Samenvatting SAMENVATTING Diabetes mellitus, ofwel suikerziekte, is een veelvoorkomende stofwisselingsziekte die gekenmerkt wordt door hyperglykemie (verhoogde bloedsuikerspiegels) als

Nadere informatie

Gezondheidsvoordelen

Gezondheidsvoordelen Gezondheidsvoordelen Diabetes type 2 Er zijn steeds meer aanwijzingen dat melk en melkproducten het risico op diabetes type 2 kunnen helpen verlagen. Er zijn beschermende associaties vastgesteld Calcium

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Samenvatting SAMENVATTING 189 Depressie is een veelvoorkomende psychische stoornis die een hoge ziektelast veroorzaakt voor zowel de samenleving als het individu. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)

Nadere informatie

Cholesterol, Pas onlangs gehoord dat u een te hoog cholesterol hebt? Of worstelt u er al jaren mee? U staat hierin niet alleen!

Cholesterol, Pas onlangs gehoord dat u een te hoog cholesterol hebt? Of worstelt u er al jaren mee? U staat hierin niet alleen! Cholesterol, IK KRIJG JE ONDER DE DUIM. Een hoog LDL-cholesterol verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. 1,2 In deze brochure leest u hoe u dat verlaagt en zo het risico op een hartaanval of beroerte

Nadere informatie

Samenvatting hoofdstuk 2

Samenvatting hoofdstuk 2 Samenvatting Hoewel er veel vooruitgang is geboekt op het gebied van behandeling en preventie van hart- en vaatziekten (HVZ), is HVZ-gerelateerde sterfte nog steeds een van de belangrijkste doodsoorzaken

Nadere informatie

Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu?

Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu? Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu? Annette Galema-Boers, MANP 24-11-2017 Clinic for dyslipidemias and inherited cardiovascular diseases

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 112

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 112 111 Ondervoeding is gedefinieerd als een subacute of acute voedingstoestand waarbij een combinatie van onvoldoende voedingsinname en ontstekingsactiviteit heeft geleid tot een afname van de spier- en vetmassa

Nadere informatie

Chapter! 2 Chapter!4 Chapter! 5

Chapter! 2 Chapter!4 Chapter! 5 ! Summary! Over the last decades, the prevalence of obesity has reached epidemic proportions, with an increasing impact on health care. Several recent studies have indicated that the composition of the

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting N EDERLANDSE SAMENVATTING Chapter 8 Nederlandse samenvatting 87 C HAPTER 8 In de prehistorie, toen er nog werd gejaagd met mes en speer, hing het leven af van een snelle reactie op eventuele verwondingen.

Nadere informatie

Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen. Cardiologie Centrum Waterland

Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen. Cardiologie Centrum Waterland Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Cardiologie Centrum Waterland Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in

Nadere informatie

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten PRO De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten Prof. dr. Saskia Middeldorp, internist Afdeling Vasculaire Geneeskunde Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Wat zegt de NHG standaard

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 169 Nederlandse samenvatting Het aantal ouderen boven de 70 jaar is de laatste jaren toegenomen. Dit komt door een significante reductie van sterfte op alle leeftijden waardoor een toename van de gemiddelde

Nadere informatie

Kwaliteitsindicatoren diabetes type 2 (fase 2)

Kwaliteitsindicatoren diabetes type 2 (fase 2) Kwaliteitsindicatoren diabetes type 2 (fase 2) Nederlandse Diabetes Federatie 033-4480845 info@diabetesfederatie.nl Stationsplein 139 3818 LE Amersfoort Kwaliteitsindicatoren diabetes type 2 (fase 2) De

Nadere informatie

Ellen Govers. Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen

Ellen Govers. Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen Ellen Govers Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen 1. patiënten kunnen goed afvallen op de Richtlijnen Goede Voeding 2. overgewicht behandelen

Nadere informatie

Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015. op het achtergronddocument over peulvruchten

Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015. op het achtergronddocument over peulvruchten Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015 op het achtergronddocument over peulvruchten De commissie heeft op het achtergronddocument over peulvruchten reacties ontvangen van de Nederland,

Nadere informatie

Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease

Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Er gaat niets boven Groningen! Inhoud Behandeling van NAFLD 1. Rol van

Nadere informatie

ADDENDUM. Nederlandse Samenvatting

ADDENDUM. Nederlandse Samenvatting & ADDENDUM Nederlandse Samenvatting Addendum Wereldwijd neemt het aantal patiënten met type 2 diabetes ( ouderdom suikerziekte ) snel toe, wat voornamelijk komt door de toename in overgewicht. Diabetes

Nadere informatie

CardioVasculair Risicomanagement bij Reumatische Ziekten. Inger Meek, MD, PhD Reumatoloog Radboudumc Nijmegen

CardioVasculair Risicomanagement bij Reumatische Ziekten. Inger Meek, MD, PhD Reumatoloog Radboudumc Nijmegen CardioVasculair Risicomanagement bij Reumatische Ziekten Inger Meek, MD, PhD Reumatoloog Radboudumc Nijmegen Disclosure belangen spreker Als voorzitter Stichting Reumarun sponsoring ontvangen van Abbvie,

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Chapter 9. Samenvatting

Chapter 9. Samenvatting Samenvatting Hart- en vaatziekten zijn de meest voorkomende doodsoorzaak in de Westerse wereld. Atherosclerose, ook wel aderverkalking genoemd, is de belangrijkste onderliggende oorzaak van hart- en vaatziekten.

Nadere informatie

24 september 2015. Van harte welkom!

24 september 2015. Van harte welkom! 24 september 2015 Van harte welkom! Programma 20.00: Welkom Wendy de Valk, verpleegkundig specialist cardiologie 20.10: Het vrouwenhart. Is er verschil tussen mannen en vrouwen? Mw. A. Lubbert-Verberkmoes,

Nadere informatie

matige alcohol consumptie gezondheid

matige alcohol consumptie gezondheid matige alcohol consumptie positief voor gezondheid R e s u l t a t e n v a n 3 j a a r w e t e n s c h a p p e l i j k o n d e r z o e k Matige en regelmatige alcoholconsumptie heeft overall een positief

Nadere informatie

Chapter 9 NEDERLANDSE SAMENVATTING

Chapter 9 NEDERLANDSE SAMENVATTING Chapter 9 NEDERLANDSE SAMENVATTING Ondanks de behandeling met cholesterol en bloeddruk verlagende geneesmiddelen, blijven hart- en vaatziekten één van de belangrijkste doodsoorzaken in de wereld. Naast

Nadere informatie

B-vitaminen ter preventie van fracturen en de vermindering van het fysiek functioneren

B-vitaminen ter preventie van fracturen en de vermindering van het fysiek functioneren SAMENVATTING Samenvatting B-vitaminen ter preventie van fracturen en de vermindering van het fysiek functioneren Door de stijgende levensverwachting zal het aantal osteoporotische fracturen toenemen. Osteoporotische

Nadere informatie

Kent u de cijfers van uw hart?

Kent u de cijfers van uw hart? Kent u de cijfers van uw hart? CHOLESTEROL? GEWICHT/ BUIKOMTREK? UW? BLOEDDRUK? SUIKERGEHALTE? V.U.: Dr Freddy Van de Casseye - Elyzeese-Veldenstraat 63-1050 Brussel Belgische Cardiologische Liga www.cardiologischeliga.be

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20879 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20879 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20879 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Wong, Man Chi Title: Extravascular inflammation in experimental atherosclerosis

Nadere informatie

Diabetes en kanker: nieuwe inzichten

Diabetes en kanker: nieuwe inzichten Diabetes en kanker: nieuwe inzichten Joost B.L.Hoekstra internist AMC 11-10-2012 Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met diverse farmaceutische

Nadere informatie

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors Gender differences in heart disease Dr Danny Schoors Women are meant to be loved, not to be understood Oscar Wilde (1854-1900) 2 05/01/16 Inleiding Cardiovasculaire ziekte 7 tot 10 jaar later dan bij mannen

Nadere informatie

Voeding en beweging bij patiënten tijdens en na de behandeling Martine Sealy, MSc, RD

Voeding en beweging bij patiënten tijdens en na de behandeling Martine Sealy, MSc, RD Voeding en beweging bij patiënten tijdens en na de behandeling Martine Sealy, MSc, RD Onderzoeker Lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing Disclosure belangen spreker: M. Sealy Geen (potentiële)

Nadere informatie

S A M E N V A T T I N G 1 6 3

S A M E N V A T T I N G 1 6 3 161 Samenvatting S A M E N V A T T I N G 1 6 3 Veroudering gaat samen met verlies van spiermassa en spierkracht, ook wel sarcopenie genaamd. Dit verlies in spiermassa en spierkracht zorgt in het dagelijkse

Nadere informatie

Bijlage III Wijzigingen van de samenvattingen van productkenmerken en bijsluiters.

Bijlage III Wijzigingen van de samenvattingen van productkenmerken en bijsluiters. Bijlage III Wijzigingen van de samenvattingen van productkenmerken en bijsluiters. Opmerking: deze wijzigingen van de samenvatting van de productkenmerken en de bijsluiter waren geldig ten tijde van het

Nadere informatie

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel Achtergrond Fenotype = grote variabiliteit Niet alle symptomen

Nadere informatie

Cardiovasculaire effecten van verstoord mineraal metabolisme bij chronische nierschade

Cardiovasculaire effecten van verstoord mineraal metabolisme bij chronische nierschade ASN Review 2013 Cardiovasculaire effecten van verstoord mineraal metabolisme bij chronische nierschade dr. M.H. de Borst, internist-nefroloog io UMC Groningen Verstoorde mineraalhuishouding -> cardiovasculaire

Nadere informatie

Een gezonder leven met een lager cholesterol. Voorlichtingsmateriaal ten behoeve van patiënten met een verhoogd cholesterol

Een gezonder leven met een lager cholesterol. Voorlichtingsmateriaal ten behoeve van patiënten met een verhoogd cholesterol Een gezonder leven met een lager cholesterol Voorlichtingsmateriaal ten behoeve van patiënten met een verhoogd cholesterol Een gezonder leven met een lager cholesterol Voorlichtingsmateriaal ten behoeve

Nadere informatie

Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige

Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige Bloeddrukstreefwaarden bij patiënten met type 2 diabetes? A. Huidige richtlijn CVRM is achterhaald

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/28726 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/28726 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28726 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Klop, Boudewijn Title: Interplay between lipoproteins, the complement system and

Nadere informatie

17/01/2011. niet altijd dezelfde bronnen. Preventie? Goed gezien! Oftalmologie : preventie? Goed gezien! Dokter L. Van Eyck

17/01/2011. niet altijd dezelfde bronnen. Preventie? Goed gezien! Oftalmologie : preventie? Goed gezien! Dokter L. Van Eyck niet altijd dezelfde bronnen Preventie? Goed gezien! Oftalmologie : preventie? Goed gezien! Dokter L. Van Eyck 1 Oftalmologie : preventie? Goed gezien! VROEGGEBORENEN Prematuren Retinopathy (ROP) 0 1 jaar

Nadere informatie

24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren

24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren 24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren Annette Schormans, diëtist Lezing 26 januari 2015 KBO Boxtel Gezondheidsproblemen leefregels voor senioren goede keuze in voeding maken blijven bewegen hersenen

Nadere informatie

dé formule tot een perfect evenwicht PLUS

dé formule tot een perfect evenwicht PLUS dé formule tot een perfect evenwicht PLUS Waarom? Dé formule tot een perfect evenwicht PLUS Minami biedt omega-3 voedingssupplementen met een heel hoge concentratie, waarvan de voordelen en de effecten

Nadere informatie

Nawoord. Nawoord. kan dus langzaam veranderen en dan moet er alsnog overgeschakeld worden op andere brandstof met minder koolhydraten.

Nawoord. Nawoord. kan dus langzaam veranderen en dan moet er alsnog overgeschakeld worden op andere brandstof met minder koolhydraten. Nawoord 171 Wat ik met dit boek duidelijk heb willen maken, is dat verschillende personen een verschillende stofwisseling hebben. Net zoals er benzinemotoren bestaan en dieselmotoren. Verschillende motoren

Nadere informatie

SAMEN ME VAT A T T I T N I G

SAMEN ME VAT A T T I T N I G SAMENVATTING 186 Inleiding Het renine-angiotensine-aldosteron-systeem (RAAS) is een hormonaal systeem dat in belangrijke mate betrokken is bij de regulatie van bloeddruk en nierfunctie. Het RAAS is een

Nadere informatie

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Eet gezond en gevarieerd Vermijd overgewicht Beweeg voldoende Stop met roken en beperk alcoholgebruik www.diabetescoach.be EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Een gezonde

Nadere informatie

Leefstijlinterventies met stip op 1! Inhoud. Over de zgn. Preventieparadox. The Epidemiological Evidence. Edith Feskens, edith.feskens@wur.

Leefstijlinterventies met stip op 1! Inhoud. Over de zgn. Preventieparadox. The Epidemiological Evidence. Edith Feskens, edith.feskens@wur. Leefstijlinterventies met stip op 1! The Epidemiological Evidence Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Inhoud Waarom is rol voor leefstijl lang onderbelicht geweest? Voeding en Bloeddruk Preventie van type

Nadere informatie

Chapter 9. Dutch Summary

Chapter 9. Dutch Summary Chapter 9 Dutch Summary Samenvatting van het proefschrift GLP-1 en de neuroendocriene regulatie van voedsel inname in obesitas en type 2 diabetes: stof tot nadenken Chapter 9 Obesitas en type 2 diabetes

Nadere informatie

SAMENVATTING SAMENVATTING

SAMENVATTING SAMENVATTING HbA 1c ontstaat door de versuikering van hemoglobine, het belangrijkste bestanddeel van rode bloedcellen. In het bloed bindt een glucosemolecuul (niet-enzymatisch) met een aminozuur van de β-keten van

Nadere informatie

BESCHERMEN VOEDINGSSUPPLEMENTEN TEGEN LEEFTIJDGEBONDEN MACULA-DEGENERATIE?

BESCHERMEN VOEDINGSSUPPLEMENTEN TEGEN LEEFTIJDGEBONDEN MACULA-DEGENERATIE? BESCHERMEN VOEDINGSSUPPLEMENTEN TEGEN LEEFTIJDGEBONDEN MACULA-DEGENERATIE? special van de MaculaVereniging MaculaVereniging Postbus 2034 3500 GA Utrecht 030-298 07 07 info@maculavereniging www.maculavereniging.nl

Nadere informatie

De feiten over cholesterol:

De feiten over cholesterol: De feiten over cholesterol: Cholesterol is een vetachtige stof die het menselijk lichaam nodig heeft als bouwsteen voor lichaamscellen en hormonen. Het meeste cholesterol wordt aangemaakt in de lever.

Nadere informatie

Biomarkers voor leeftijdsgebonden maculadegeneratie Afdelingen Oogheelkunde en Genetica Radboudumc, Nijmegen

Biomarkers voor leeftijdsgebonden maculadegeneratie Afdelingen Oogheelkunde en Genetica Radboudumc, Nijmegen Biomarkers voor leeftijdsgebonden maculadegeneratie Afdelingen Oogheelkunde en Genetica Radboudumc, Nijmegen Anneke I den Hollander Wat is een biomarker? Een biomarker, of biologische marker, is een meetbare

Nadere informatie

Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding op het achtergronddocument over alfa-linoleenzuur

Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding op het achtergronddocument over alfa-linoleenzuur Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015 op het achtergronddocument over alfa-linoleenzuur De commissie heeft op het achtergronddocument over alfa-linoleenzuur (ALA) reacties ontvangen van

Nadere informatie

DIABETOgen Test. Diabetes mellitus Typ II. Risico s in kaart. Diabetes Mellitus

DIABETOgen Test. Diabetes mellitus Typ II. Risico s in kaart. Diabetes Mellitus DIABETOgen Test Diabetes mellitus Typ II Prof Dr. B. Weber Laboratoires Réunis Risico s in kaart De DIABETOgen test biedt u de mogelijkheid uw persoonlijk risico en predispositie op diabetes mellitus type

Nadere informatie

DOORBREEKT DE KETEN VAN CHRONISCH BRAKEN

DOORBREEKT DE KETEN VAN CHRONISCH BRAKEN DOORBREEKT DE KETEN VAN CHRONISCH BRAKEN CHRONISCH BRAKEN: EEN VICIEUZE CIRKEL Bij chronische gastritis is er sprake van een ontsteking van de maagwand. De oorzaken van chronische gastritis zijn (vaak)

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/39795 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/39795 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/39795 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Gast, Karin Title: Insulin resistance and atherosclerosis : the role of visceral

Nadere informatie

Tiffany Naets. Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent

Tiffany Naets. Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent Tiffany Naets Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent Marijke Ysebaert Faculty of Medicine, University of Antwerp Department of Pediatrics,

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting EJA van Wanrooij Hart en vaatziekten zijn de meest voorkomende doodsoorzaak in de westerse wereld. De onderliggende oorzaak van infarcten en beroertes

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Hart en vaatziekten bestrijden en voorkomen met vitamine C Een goedkope en effectieve aanpak van hart en vaatziekten is heel goed mogelijk. En dan niet met farmaceutische middelen, die eigenlijk alleen

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Introductie tot atherosclerose Cardiovasculaire aandoeningen zijn nog steeds de meest voorkomende als alle vormen van cardiovasculaire aandoeningen konden worden verholpen bekendste

Nadere informatie

Titel: Sport en Bewegen na transplantatie. Naam spreker: Dr. Dorien M. Zelle

Titel: Sport en Bewegen na transplantatie. Naam spreker: Dr. Dorien M. Zelle Titel: Sport en Bewegen na transplantatie Naam spreker: Dr. Dorien M. Zelle Wie is Dorien Zelle - Onderzoeker in het UMCG - Gepromoveerd in bewegen en nierziekte - Maar ook sport liefhebber! Motieven om

Nadere informatie

GIDS VOOR FAMILIALE HYPERCHOLESTEROLEMIE (FH) VOOR DE PATIËNT. Heterozygote familiale hypercholesterolemie - voorbeeld van een stamboom

GIDS VOOR FAMILIALE HYPERCHOLESTEROLEMIE (FH) VOOR DE PATIËNT. Heterozygote familiale hypercholesterolemie - voorbeeld van een stamboom GIDS VOOR FAMILIALE HYPERCHOLESTEROLEMIE (FH) VOOR DE PATIËNT Heterozygote familiale hypercholesterolemie - voorbeeld van een stamboom INHOUD DEEL 1: WAT IS FH? 2 DEEL 2: FH DIAGNOSTICEREN 7 DEEL 3: FH

Nadere informatie

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA CHOLESTEROL. GabrieleJasmin@Fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA CHOLESTEROL. GabrieleJasmin@Fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA CHOLESTEROL GabrieleJasmin@Fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat problemen

Nadere informatie