Beleidsadviseur. Marketing & International Management International Business & Languages Semester: 2 Themaverantwoordelijke: dhr. H.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Beleidsadviseur. Marketing & International Management International Business & Languages Semester: 2 Themaverantwoordelijke: dhr. H."

Transcriptie

1 Beleidsadviseur Academie: Marketing & International Management Opleiding: International Business & Languages Semester: 2 Themaverantwoordelijke: dhr. H. Kevelham

2 Inhoudsopgave Voorwoord... 2 Praktische informatie thema Beleidsadviseur... 3 Project Balanced Scorecard... 4 Algemene Competenties 10 Marketingbeleid L Bedrijfseconomische aspecten...18 Marktonderzoek...21 Organisatiekunde Engels L Spaans L Frans L Duits L Persoonlijk Ontwikkel Plan..43 Bijlage 1 Toetsprogramma thema Beleidsadviseur...45 Bijlage 2 Literatuur thema Beleidsadviseur Bijlage 3 Projectbeschrijving 47 Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 1

3 Voorwoord Waarom dit thema in semester 2? Gedurende het eerste semester hebben de studenten voor twee landen de ontwikkeling van bestaande macro-grootheden onderzocht en daarnaast de economische en culturele aspecten van internationale handel van Nederland met twee geselecteerde landen geanalyseerd. Als een onderneming gebruik wil maken van met name de kansen, zal deze onderneming moeten weten waar de sterke en zwakke punten bij de onderneming intern liggen. Om via een interne analyse deze sterke en zwakke punten te kunnen benoemen, maken we in dit tweede semester gebruik van de techniek Balanced Score Card. Een op dit moment bij veel ondernemingen gebruikte methode om een interne analyse uit te voeren. Alle tools die je nodig hebt voor het analyseren via de BSC techniek worden de studenten in dit semester aangereikt. Tijdens het laatste deel van het project komen we kort terug op datgene, wat de student in het eerste semester heeft geleerd. De student moet de onderneming adviseren met welk beleid een land bewerkt dient te worden, uitgaande van de sterke en zwakke punten en de aanwezige kansen en bedreigingen. Het project is ook in dit semester 2 richtinggevend. Het project bepaalt de volgorde van de aangeboden modules. Om het project tot een goed einde te brengen heb je alle modules als basis nodig. Wij zijn er van overtuigd dat semester IBL-2 een semester is cq. wordt waar de student met veel plezier aan de opdrachten zal werken en waar hij/zij in de toekomst erg veel profijt van zal hebben. Naast de informatie in dit themaboek staat er ook veel informatie op Quick Place onder Balanced Score Card. Het themateam H.J. Kevelham M. Spitholt H. Voortman Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 2

4 Praktische informatie thema Beleidsadviseur Themaverantwoordelijke 1: Themaverantwoordelijke 2: Themaverantwoordelijke 3: dhr. H. Kevelham mevr. M. Spitholt dhr. H. Voortman Totaal ECTS thema Beleidsadviseur: 30 Competenties thema Beleidsadviseur: A Kan werken (functioneren) in een dynamische commerciele organisatie B Communiceert mondeling en schriftelijk effectief met collega s en relaties van een commerciele organisatie IBL1 Communiceren in meer talen, rekening houdend met de culturele verschillen, intern en extern, nationaal en internationaal IBL2 Het uitvoeren van een marktonderzoek voor een internationale onderneming IBL3 Ontwikkelen van strategische marketing(beleid) (voor een nationaal of internationaal opererende onderneming) IBL4 Operationaliseren van (tactisch en operationeel) marketingbeleid voor nationaal of internationaal opererende onderneming IBL7 Opstellen van een exportbeleidplan Zie bijlage 1 voor een overzicht van de competenties. Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 3

5 Project Balanced Scorecard Vakcode Verantwoordelijke dhr. H. Kevelham, ECTS 6 Kwartiel 1.3 en 1.4 Competenties IBL1, IBL2, IBL3, IBL7 Prestatie-indicatoren 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 2.1, 2.2, 2.3, 3.2, 3.3, 3.5 Zie bijlage 1 voor een overzicht van de competenties inclusief prestatie-indicatoren en beoordelingscriteria. 1. Relatie met de beroepspraktijk Het uiteindelijke doel van de IBL-opleiding is dat je een exportbeleidsplan kunt opstellen. Daarvoor is het noodzakelijk dat je de omgeving in kaart kunt brengen en dan met name de omgeving van andere landen. In het eerste semester is daar veel aandacht aan besteed. In dit semester komen we daar via een quick scan kort op terug. Daaraan voorafgaand ligt in dit semester de nadruk op het analyseren van de meso-omgeving van een onderneming en op het analyseren van de onderneming zelf. Een goed exportbeleidsplan kan alleen maar geschreven worden als je in staat bent om ook een goede externe en interne analyse te maken. Daaruit kunnen dan de kansen en bedreigingen en de sterke en zwakke punten gedestilleerd worden. Deanalyse van de meso-omgeving maken we aan de hand van het 5 krachten model van Poeter en de interne analyse maken we aan de hand van de Balanced Scorecard. Een hulpmiddel om de interne analyse te maken aan de hand van vier perspectieven: het perspectief van de klant, het financiële perspectief, het perspectief van de interne processen en het perspectief van innovatie. Onderstaand artikel geeft het belang en de werkwijze van dit model aan. Balanced Scorecard Sleutelwoorden: Balanced Scorecard, implementatie, kritieke succes factoren, perspectieven, financieel, innovatie, intern, extern Ontstaansgeschiedenis van de Balanced Scorecard De oorsprong van de Balanced Scorecard kan herleid worden naar 1990, toen het Nolan Norton Institute, een onderdeel van KPMG, het onderzoek Measuring Performance in the Organization of the Future in gang zette. D. Norton functioneerde bij dit onderzoek als onderzoeksleider en R. Kaplan als wetenschappelijk consultant. Een van de cases welke bij het onderzoek bestudeerd werd, was de Analog Devices case, welke aan gaf op welke wijze Analog een Corporate Scorecard benutte. Deze Scorecard bevatte naast traditionele financiële maatstaven tevens niet-financiële maatstaven om aldus tegemoet te komen aan het bezwaar van de korte termijn gerichtheid van de traditionele financiële verslaglegging. De groepsdiscussies welke naar aanleiding van deze case gevoerd werden, leidden tot een meer uitgebreide versie van de Scorecard van Analog welke de Balanced Scorecard genoemd werd. In januari 1992 publiceerden Kaplan en Norton de uitkomsten van het onderzoek met betrekking tot de Balanced Scorecard in het artikel in de Harvard Business Review The Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 4

6 Balanced Scorecard Maesures that drive performance. In september 1993 werd het artikel Putting the Balanced Scorecard to Work door dezelfde auteurs gepubliceerd. In dit artikel staan de onderzoeksresultaten en ervaringen van een aantal concerns beschreven. Sinds deze publicatie wordt in het bedrijfsleven veel aandacht besteed aan de Balanced Scorecard en begonnen vele bedrijven met het bijhouden van en sturen op een Balanced Scorecard. Het boek The Balanced Scorecard - Translating Strategy into Action van Kaplan en Norton was in 1996 dan ook de nummer 1 onder de bestsellers van managementliteratuur. In 2004 was de balanced scorecard wereldwijd uitgegroeid tot de meest toegepaste management tool. Doel en opzet Het doel is een vertaling te bieden van de missie en visie van een organisatie in meetbare indicatoren om dusdoende ondersteuning te bieden bij het ontwikkelen van een consistente organisatiestrategie en het richten van alle activiteiten op die strategie. Het unieke van de aanpak is gelegen in de vier perspectieven die worden gehanteerd bij deze vertaalslag. Vanuit deze vier perspectieven - klant, interne processen, financieel en lerend vermogen/innovatie - helpen meetbare indicatoren een organisatie zich te richten op de status quo en op het potentieel voor de toekomst. Als geheel bieden de vier perspectieven een verhelderend inzicht in de lange termijn strategie, in tegenstelling tot de financiële kengetallen die vaak op korte termijn resultaten zijn gericht. De naam Balanced Scorecard geeft al aan dat evenwicht of balans een belangrijk uitgangspunt van deze methodiek vormt. Het betreft dan het evenwicht tussen korte termijn en lange termijn doelen, tussen financiële en niet-financiële maatstaven, tussen leidende en volgende indicatoren en tussen externe en interne performance perspectieven. We moeten de genoemde vier perspectieven dan ook in hun samenhang beoordelen. Uit het werken met de Balanced Scorecard dient te blijken of het bereiken van een verbetering op het ene deelgebied niet ten koste gaat van een andere invalshoek. We kunnen de verbondenheid van de vier perspectieven terugvinden in het uiterlijk van de Balanced Scorecard: vier vlakken met doelstellingen, onderling met elkaar verbonden middels pijlen. Kritieke Succesfactoren De vier deelgebieden - klant, interne processen, financieel en lerend vermogen/innovatie - worden nader geconcretiseerd met behulp van een viertal vragen welke betrekking hebben op de respectievelijke perspectieven. De kracht van deze vier vragen is gelegen in het feit dat ze de (kwantitatief of kwalitatief meetbare) kritieke succesfactoren voor succesvol opereren op de lange termijn helpen formuleren en dat zij de verbinding leggen tussen externe en interne (kritieke) succesfactoren. De vier betreffende vragen luiden als volgt: Hoe zien onze klanten ons? Op welk gebied moeten we de eigen prestaties verbeteren? Hoe zien we er uit voor aandeelhouders en andere financiers? Kunnen we blijven verbeteren en groeien? Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 5

7 2. Relatie met het thema Bron: Startpagina Balanced Scorecard, Introductie BSC. Bij 1 is al aangegeven wat de relatie is tussen het project en het thema. In dit project komen alle modules terug. 3. Doelstellingen Na het afronden van dit semester ben je in staat om de directie van een onderneming te adviseren in beleidskeuzes. Daarbij rekening houdend met de kansen en bedreigingen en de sterke en zwakke punten. 4. Toetsing Gedurende het project ( 2 kwartielen) moeten er tussenproducten worden ingeleverd. Aan het eind van het project komt er een eindverslag met een samenvatting in de Engelse taal. Bovendien moet aan het eind van het project het eindverslag gepresenteerd worden in het Engels. Na de presentatie zal elke student individueel vragen gesteld worden over de inhoud van het eindrapport en over de tussenraportages. Alle onderdelen moeten voldoende zijn afgesloten om de 6 studiepunten te krijgen. Elk onderdeel wordt met een cijfer beoordeeld. 5. Werkvormen Er is een dag ingeroosterd voor het project. Op die dag wordt er in groepsverband aan het project gewerkt. Ook de afspraken met de projectbegeleider zijn iedere week op die projectdag. Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 6

8 Elke groep maakt elke week een logboek en levert dat wekelijks in bij de projectbegeleider. Uiteraard levert elke groep ook op de juiste tijdstippen de tussenraportages in bij de projectbegeleider. 6. Literatuur en overige leermiddelen Syllabus met projectbeschrijving. (wordt in de eerste week door de projectbegeleider uitgedeeld) 7. Planning Kwartiel 3 Week Onderwerpen Werkvorm Invulling contacturen 1 Instructie en opstart van het project Uitdelen syllabus Uitleg plan van aanpak Instructiecollege bijwonen Groepen maken Onderneming kiezen Kennis maken met studieloopbaanbegeleider en projectbegeleider 2 Plan van aanpak In groepsverband er voor zorgen dat Plan van aanpak wordt goedgekeurd 3 Opzet onderzoek Zowel op meso niveau als per perspectief van de Balanced Score Card aangeven wat er onderzocht zal worden. 4 Onderzoek starten Vijf krachten model Porter en indicatoren van de perspectieven in de Balanced Score Card Overleg met studieloopbaanbegeleider en projectbegeleider Notulen van de vergadering en het logboek zijn leidend Met projectbegeleider bespreken wat er op meso niveau (5 krachten model Porter) en per perspectief onderzocht wordt Voortgang uitwerken en bespreken met projectbegeleider uitwerken 5 Onderzoek Idem Idem 6 Onderzoek Idem Idem 7 Rapport schrijven Tussentijdse rapportage Tussentijdse rapportage bevat volledige uitwerking van de analyse van de mesoomgeving en van het financiële perspectief en het interne processen perspectief 8/9/10 Tussentijdse rapportage beoordelen Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 7

9 Kwartiel 4 Week Onderwerpen Werkvorm Invulling contacturen 1 Opzetten field research Vragenlijst laten goedkeuren Vragenlijst bespreken met projectbegeleider 2 Field research Uitvoeren field research Voortgang onderzoek bespreken met projectbegeleider 3 idem Idem Rapporteren en het klantenperspectief bespreken met projectbegeleider 4 Onderzoek mogelijk exportland Aangeven waarom dat land geschikt is Uitkomsten onderzoek rapporteren en bespreken met projectbegeleider Bovendien wordt het laatste perspectief, het innovatieperspectief, gerapporteerd en besproken 5 Exportplan Exportplan opzetten Gekozen exportland met motivatie bespreken met projectbegeleider 6 Exportplan Idem Voorlopig exportplan met projectbegeleider bespreken 7 Rapport schrijven Eindrapport Samenvatting in het Engels 8/9/10 Presentatie in het Engels Individuele verdediging Eindrapportage bevat alle vier perspectieven van de Balanced Scorecard en het Exportplan Rapportage beoordelen Presentatie beoordelen Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 8

10 Algemene Competenties Code activiteit: Soort activiteit: Project lessen Omschrijving: deel 1 interview & deel 2 presenteren Gerelateerde vakgebieden: Module verantwoordelijke: communicatieve vaardigheden G. Murk, g.m.w.murk@saxion.nl Kwartiel: 1.3 / 1.4 Opleiding: ECTS: IBL ECTS in project 2 ECTS Competenties: interview B3 / presenteren B1 DEEL 1 INTERVIEW 1 Relatie met de beroepspraktijk Om analyses te kunnen maken over diverse onderwerpen, zul je eerst je juiste gegevens boven tafel moeten krijgen. Dat kan via literatuuronderzoek maar het is ook mogelijk om een interview te houden met de juiste persoon. Daarnaast zullen er in je toekomstige werk veel situaties zijn waarin gebruik maakt van interviewtechnieken. In allerlei gespreksvormen zijn de basisvaardigheden van interviewen belangrijk. Dus naast de interviews die je zult houden om specifiek onderzoeksmateriaal in bezit te krijgen, kun je je kennis van interviewvaardigheden gebruiken in andere situaties, zoals bijvoorbeeld in een verkoopgesprek of een sollicitatiegesprek. Ook binnen een gewone overlegvorm als vergaderen kun je gebruikmaken van de verbale communicatie en non-verbale communicatie waar aandacht aan wordt besteed bij interviewen. Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 9

11 2. Relatie met het curriculum In het project (ILB 2) zul je een bedrijf (bedrijven) moeten bezoeken om informatie te verzamelen waarbij goede hantering van de interviewtechnieken noodzakelijk is. Daarnaast zijn bedrijfsbezoeken van belang bij beroepsoriëntatie. Ook om die opdrachten goed te kunnen uitvoeren, is beheersing van de basistechnieken van interviewen belangrijk. Bovendien vormen de geleerde vaardigheden een basis voor de lessen van commerciële vaardigheden die volgend jaar worden aangeboden. In de post-propedeuse vormt het onderdeel conflicthantering een vervolg op de vaardigheden van interviewen'. Hierbij wordt verder ingegaan op conflicthantering en onderhandelen, daartoe is het nodig dat jouw interviewtechniek enigszins ontwikkeld is. 3. Doelstellingen Tijdens de workshop leer je de volgende zaken. Student bereidt het interview voor door relevante informatie te verzamelen (en vragenlijst maken) Student geeft positieve indruk en houdt dit vast Student kan de fases toepassen Student stelt doeltreffende vragen en vraagt door (incl.vraagsoorten/actief luisteren) Student kent verantwoordelijkheden als ondervrager 4. Onderwerpen >Het maken van een taakoriëntatie. >Non-verbale aspecten van communicatie. >Actief luisteren. >Verschillende vraagsoorten >Volgorde van vragen stellen. 5. Beoordeling Er geldt een verplichte aanwezigheid bij de bijeenkomst. Daarnaast wordt een zelfreflectie en inhoudsverslag van het gemaakte interview beoordeeld. Een werkstuk dat met minder dan een 5,5 is beoordeeld, moet worden verbeterd. 6. Werkvormen De les bestaat uit een vaardigheidstraining. 7. Leermiddelen Kopie die wordt uitgedeeld tijdens de workshop. 8. Planning (zie ook onderaan) interviewen 1 bijeenkomst van 3 lesuren in kwartiel 1.4 Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 10

12 DEEL 2: Presenteren 1. Relatie met de beroepspraktijk Tijdens je stage kun je gevraagd worden om een presentatie te houden. Daarna, in het bedrijfsleven, zul je vaak presentaties van anderen zien en er zelf veel houden. Powerpoint wordt daarbij veel gebruikt. Maar ook zonder dit hulpmiddel is het handig om goed te weten hoe je je publiek kunt boeien en je doel kunt bereiken. 2. Relatie met het curriculum Deze lessen worden in het tweede helft van het eerst jaar aangeboden ter voorbereiding op je presentatie aan het eind van het project van semester 2. Ter afsluiting van het project krijg je de groepsopdracht om je bevindingen te presenteren. In deze lessen oefen je de vaardigheden op basisniveau. In de post-propedeuse zul je meerdere presentaties houden waarbij je iedere keer je gaat oefenen om je leerdoelen (dan wel op gevorderd of eindniveau) te bereiken. 3. Doelstellingen Tijdens je opleiding houd je jouw presentaties zoals je het tijdens deze lessen leert. De vaardigheden die je opdoet, ga je in de komend studiejaren verdiepen en verbeteren. >Student kan een doelgerichte presentatie houden en past inhoud aan bij doelgroep >Student stelt een taakoriëntatie en spreekschema op >Student maakt gebruik van alle elementen die horen in inleiding, kern, slot >Student maakt goed gebruik van verbale en non-verbale communicatie >Student komt levendig over (spreekt vrij ) en is enthousiast >Student kan presenteren namens een team 4. Beoordeling Verplichte aanwezigheid bij de lessen. Je schrijft na het bekijken van de video-opname van de groepspresentatie, een zelfreflectieverslag met behulp van het beoordelingsformulier. Die lever je samen met het door de docent ingevulde formulier en je zelfbeoordelingsformulier, in bij de docent presenteren. Een kopie neem je op in je portfolio. 5. Onderwerpen voorbereiden van presentatie >doelstelling presentatie >belang van de doelgroep Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 11

13 >belang van vooraf inventariseren van de situatie >opbouw van presentatie, opstellen van audiovisuele middelen >schrijven van spreekschema houden van presentatie >gebruik van stem en taal >non-verbale communicatie >gebruik van audiovisuele middelen >presenteren met een groep 6.Werkvormen De lessen worden gegeven aan maximaal 15 studenten. De eerste bijeenkomst voor presenteren is een instructiebijeenkomst van 45 min. De volgende twee bijeenkomsten worden gebruikt om te oefenen (eenmaal individueel en eenmaal met je projectgroep) om inzicht te krijgen in jouw vaardigheden van het presenteren. De groepspresentatie wordt opgenomen met de video en bekijk je nadien om zo de beoordelingsformulieren in te kunnen vullen. 7. Leermiddelen kopie die wordt uitgedeeld in workshop, video-opname die in de les worden gemaakt 8. Planning (interview en presenteren) 1x les 4x 45 minuten interviewen (halve klas) 1x een instructiebijeenkomst van 45 min. presenteren (halve klas) 1x een vaardigheidstraining van 3x 45 min. (individueel presenteren) (halve klas) 1x een vaardigheidstraining van 3x 45 min. (groepspresentatie) (halve klas) Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 12

14 Marketingbeleid IBL2 Vakcode Verantwoordelijke dhr. H. Kevelham ECTS 3 Kwartiel 1.3 en 1.4 Competenties IBL2, IBL3, IBL4 Prestatie-indicatoren 2.1, 2.2, 2.3, 3.2, 3.3, 3.4, 3.5, 4.1, 4.2 Zie bijlage 1 voor een overzicht van de competenties inclusief prestatie-indicatoren en beoordelingscriteria. 1. Relatie met de beroepspraktijk Het einddoel van de IBL-opleiding is dat je een exportbeleidsplan kunt opstellen. Daarvoor is het noodzakelijk dat je kunt beoordelen waar de sterke en zwakke punten van een door de groep gekozen onderneming liggen. Dat gecombineerd met de kansen en bedreigingen van een gekozen land, geeft de mogelijkheid om via de SWOT-analyse te bepalen welke strategie en welk marketingbeleid het beste passen bij de gekozen onderneming. Dit vak geeft bovendien aan hoe je de drie perspectieven uit de Balanced Scorecard, namelijk perspectief voor de klant, perspectief van de interne processen en het perspectief van innovatie, het beste kunt beoordelen. Hier volgt een boekrecensie over de samenhang tussen Marketing en de Balanced Scorecard. Marketingprestaties staan volop in de belangstelling. Het is inmiddels mogelijk om bij het evalueren van marketinginspanningen verder te komen dan de uitspraak: 'De helft van de marketingbudgetten is weggegooid geld, als we maar wisten welke helft...'. Ed Peelen, Philip Waalewijn en Sjoerd Wijnia passen in dit boek de principes van de balanced scorecard toe op het vakgebied van de marketing. Vanuit het marketingstreven om superieure waarde te leveren aan klanten wordt met de marketing balanced scorecard toegewerkt naar een betere marketingperformance en een grotere helderheid over marketingprestaties. Met de methodiek van de balanced scorecard kunnen alle belangrijke aspecten van de marketingfunctie in kaart worden gebracht en getoetst. Daartoe werken de auteurs allereerst het concept van de marketing balanced scorecard uit. Vier perspectieven van de marketingfunctie van een bedrijf worden belicht: de strategie, de interne processen, de afnemers en het financiële perspectief. Speciaal geselecteerde, toonaangevende artikelen uit de internationale vakliteratuur krijgen in het raamwerk van de marketing balanced scorecard hun plaats. Met de checklisten uit de sectie methoden en technieken kunt u zelf aan de slag. De systematiek van de marketing balanced scorecard brengt u daarmee een betere marketingperformance en een hogere graad van doorzichtigheid van de marketingprestaties binnen handbereik. Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 13

15 Nog een artikel over het belang van de BSC voor strategieontwikkeling en beleidssamenstelling. Voordelen van de Balanced Scorecard De voordelen van het opstellen en gebruiken van een Balanced Scorecard hebben betrekking op het beleidsondersteunende karakter van deze methodiek. Het richten van de visie op kritieke succesfactoren dwingt het management tot knowing the business. Een Balanced Scorecard moedigt een organisatie aan voortdurend ideeën te ontwikkelen en zorgt ervoor dat visie en de hoofddoelstellingen permanent op de agenda staan. Het geeft de organisatie aanwijzingen om haar visie te bereiken, maar dwingt het niet in een bepaalde richting. Een Balanced Scorecard zorgt er verder voor dat de strategie helder en communiceerbaar wordt. Door het meten van de onderscheiden indicatoren en kritieke succesfactoren wordt de voortgang van de strategie in kaart gebracht en controleerbaar. Daarbij is de Scorecard primair toekomstgericht en voorkomt het suboptimalisatie door het nastreven van een evenwicht tussen doorslaggevende factoren. Door de samenhang van de onderscheiden elementen van de Balanced Scorecard kan bovendien duidelijk worden gemaakt op welke wijze de resultaten zijn bereikt. 2. Relatie met het thema Van een beleidsadviseur wordt verwacht dat deze aan kan geven hoe een onderneming haar strategie en beleid het beste kan invullen om het beste gebruik te maken van de kansen en sterke punten en om de bedreigingen met de zwakke punten af te vlakken. Bij het vak Marketingbeleid worden je de tools aangereikt om bovenstaande vorm te kunnen geven. 3. Doelstellingen Je moet aan het eind van dit semester in staat zijn om een Marketingplan te schrijven voor een bestaande onderneming op een nieuwe markt. 4. Toetsing Per kwartiel is er een op de praktijkgerichte case met open vragen. De theorie moet dan in een praktijksituatie worden toegepast. 5. Werkvormen Per week zijn er 2 contacturen. In deze uren wordt de theorie behandeld. Daarnaast worden er wekelijks de door jou gemaakte opdrachten besproken. In de weekplanning staat exact aangegeven wat er wekelijks gedaan moet worden. 6. Literatuur en overige leermiddelen Over marketing - Broekhoff, M.A. ea ThiemeMeulenhoff Syllabus (eventueel) Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 14

16 7. Planning Kwartiel 3 Week Onderwerpen Werkvorm Invulling contacturen 1 Het vak Marketing 2 uur hoor- en Voorbereiden Hoofdstuk 1 en 3 Hoofdstuk 1 werkcollege 2 Het Marketingplan Hoofdstuk 3 2 uur hoor- en werkcollege Voorbereiden Hoofdstuk 5 Thuis maken case Orgelino (syllabus) 3 Wat wil de consument Hoofdstuk 5 4 De interne analyse Hoofdstuk 7 5 Doelstelling en Strategie Hoofdstuk 9 6 Product Hoofdstuk 10 7 Product Hoofdstuk 10 8 / 9 / Tentamen 10 2 uur hoor- en werkcollege 2 uur hoor- en werkcollege 2 uur hoor- en werkcollege 2 uur hoor- en werkcollege 2 uur hoor-en werkcollege Schriftelijke praktijkopdracht, middels een case, met open vragen Case wordt besproken Voorbereiden Hoofdstuk 7 Voorbereiden Hoofdstuk 9 Thuis maken case Health & Fitness Center Almare (syllabus) Case wordt besproken Voorbereiden Hoofdstuk 10 Voorbereiden Hoofdstuk 10 Thuis maken case Coca Cola (syllabus) Case wordt besproken Thuis maken case Knabbelaar (syllabus) Case wordt besproken Tentamenstof: Hoofdstukken 1, 3, 5, 7, 9, 10 Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 15

17 Kwartiel 4 Week Onderwerpen Werkvorm Invulling contacturen 1 Prijs 2 uur hoor- en Voorbereiden Hoofdstuk 11 Hoofdstuk 11 werkcolleges 2 Prijs Hoofdstuk 11 2 uur hoor- en werkcollege Voorbereiden Hoofdstuk 12 Thuis maken case Dutch Dynamics (syllabus) Case wordt besproken 3 Distributie 2 uur hoor- en Voorbereiden Hoofdstuk 12 Hoofdstuk 12 4 Distributie Hoofdstuk 12 5 Promotie Hoofdstuk 13 6 Promotie Hoofdstuk 13 7 Herhalen 4 P s (inclusief P van Product) 8 / 9 / Tentamen 10 werkcollege 2 uur hoor- en werkcollege 2 uur hoor- en werkcollege 2 uur hoor-en werkcollege 2 uur hoor- en werkcollege Schriftelijke prodijkopdracht, middels een case, met open vragen Voorbereiden Hoofdstuk 13 Thuis maken case Salty (syllabus) Case wordt besproken Voorbereiden Hoofdstuk 13 Thuis maken case Dropshot (syllabus) Case wordt besproken Thuis maken case??? Wordt in week 5 uitgedeeld Case wordt besproken Tentamenstof: Hoofdstuk 10 tot en met 13 Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 16

18 Bedrijfseconomische aspecten Vakcode Moduleverantwoordelijke Mevr. M.Spitholt en de hr. J. Schaart ECTS 3 Kwartiel 1.3 en 1.4 Competenties IBL 2 en IBL 3 Prestatie-indicatoren 2.1, 2.2, 2.3, 3.1 Zie bijlage 1 voor een overzicht van de competenties inclusief prestatie-indicatoren en beoordelingscriteria. 1. Relatie met de beroepspraktijk Je moet straks in de beroepspraktijk in staat zijn het beleid van de onderneming en de daaraan gekoppelde benodigde financiële aspecten, te vertalen naar een im- of exportplan, met een bijbehorend communicatieplan en internationaal salesplan. Daarnaast moet je op de hoogte zijn van de meest wezenlijke facetten van een businessplan, waardoor je hierover op niveau met gesprekspartners van andere afdelingen binnen de organisatie van gedachten kunt wisselen. Tenslotte moet je in staat zijn investeringsrisico s in te kunnen schatten en beslissingen te nemen omtrent alternatieve investeringen. Bovendien moet je in staat zijn om een goed onderzoek te verrichten. De verkregen data moeten verwerkt worden in Excell. Staatssecretaris: Twente gelooft zelf niet in de luchthaven Als de doorstart van de burgerluchthaven nou echt zo belangrijk zou zijn, had die luchthaven bovenaan en vet onderstreept in het compensatiepakket moeten staan. Dat is niet gebeurd. Dat heeft staatssecretaris M. Schultz-Verhagen van Verkeer en Waterstaat gisteravond tegen deze krant gezegd, tussen een werkbezoek aan de militaire vliegbasis Twenthe en een bezoek aan een politiek café van de VVD in Oldenzaal. Kennelijk gelooft de regio niet in de luchthaven, aldus de staatssecretaris. Het is zelfs zo dat de luchthaven nog maar net in het compensatieplan staat, als een annex, een pm-post. Twente moet veel slimmer hiermee zijn. Ik geef daarmee ook een signaal aan de politiek in Twente. Allereerst moet de regio zelf beslissen of ze een luchthaven wil. Als dat echt zo is, is het een vreemde zaak dat de luchthaven niet als een belangrijk element in het compensatiepakket is opgevoerd. Bestuurders moeten veel steviger achter dit plan gaan staan, als ze tenminste willen. Laten we wel zijn, ze vragen om een gift van het Rijk en als je daarover praat, moet je benadrukken dat het om een belangrijk iets gaat. Om het verlies aan werkgelegenheid na het sluiten van de militaire basis te comenseren. Ik denk trouwens dat ze het ook op eigen benen zouden kunnen. Maak een goed businessplan. Een goed plan is wel vaker eerst verliesgevend. Dat hoef je niet extern te financieren. Zoek een investeerder die het ziet als een lucratieve business om geld te steken in de luchthaven. Dan wil hij ook de aanloopkosten voorfinancieren. In Maastricht gaat het na jaren van verlies ook de goede kant op. Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 17

19 2. Relatie met het thema Dit vak is ondersteunend voor het project (kwartielen 1.3 en 1.4). De onderwerpen die gedurende dit vak aan bod komen, moeten direct op kwalitatief hoog niveau binnen het project worden toegepast. De praktische relevantie van het vak is daardoor helder en duidelijk. Opgedane kennis en vaardigheden zullen gedurende de hoofdfase van de studie enkele malen terugkomen. 3. Doelstellingen Je moet uiteindelijk in staat zijn uit het beleid van een onderneming een interne analyse uit te voeren. Zo n interne analyse bevat vele financiële aspecten. Na het voltooien van deze module ben je in staat deze veelheid aan financiële aspecten te onderkennen en te beoordelen op hun waarde. 4. Toetsing De module bestaat uit een meetpunt. Dit betreft een individuele praktijktoets. Deze moet met een voldoende resultaat worden afgelegd. 5. Werkvormen Klassikale instructie en groepswerkzaamheden. Gedurende de klassikale instructie zal kort worden stil gestaan bij de theoretische achtergronden van de aangeboden onderwerpen, maar al snel zal de aandacht verplaatst worden naar het kunnen toepassen van de materie. Erg belangrijk is het dat je je daartoe thuis terdege hebt voorbereid. Zonder voorbereiding zal de instructie en de daaraan gekoppelde oefening vele toegevoegde waarde verliezen. 6. Literatuur en overige leermiddelen Basisboek Bedrijfseconomie - De Boer, P. Brouwers, M.P. & Koetzier, W. Wolters-Noordhoff Inclusief opgaven ( ) en studentuitwerkingen ( ) Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 18

20 7. Planning Kwartiel 3 Week Onderwerpen Literatuur Opdrachten 1 Ratio analyse H 8 de Boer C8.1 en V8.7 2 Ratio analyse H 8 de Boer V8.10, V8.11 en opdracht 1 uitdelen 3 Ondernemingsplan H 4 de Boer V4.5 4 Ondernemingsplan H 4 de Boer V4.6 5 Ondernemingsplan H 4 de Boer V4.7 6 Kostenstructuur en H 11 t/m kostprijs 7 Kostenstructuur en kostprijs de Boer H11 t/m 11.3 de Boer en Kwartiel 4 Week Onderwerp Literatuur Opdrachten Inleiding Excel H 1, H 2 en H 3 Syllabus Excel Opgaven H2: 15 t/m 19, Opgaven H3: 1 t/m Relatieve en absolute adressering H 4 Syllabus Excel 9 Opgaven H4: 15 t/m De functie ALS en logische operatoren Zoeken in tabellen en maken van grafieken Statistische functies H 5 Syllabus Excel H 5 en H 6 Syllabus Excel Opgaven H4: 18 Opgaven H5: 1 t/m 6 Opgaven H5: 7 t/m 13 Opgaven H6: 1 en Statistische functies Statistische functies Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 19

21 Marktonderzoek Vakcode Moduleverantwoordelijke mevr. E. Scholten ECTS 3 Kwartiel 1.3 Competenties IBL2 Prestatie-indicatoren 2.1, 2.2, 2.3 Zie bijlage 1 voor een overzicht van de competenties inclusief prestatie-indicatoren en beoordelingscriteria. 1. Relatie met de beroepspraktijk In 2004 heeft de voltooiing van het nieuwe stadscentrum van Enschede z n einde bereikt. Nieuwe winkelgebieden (vernieuwde Klanderij, Twentec), fraaie bestrating en excellente parkeermogelijkheden trokken nieuwe winkelformules en uitgaansmogelijkheden aan, met als grootste blikvangers de Bijenkorf en Holland Casino. Een winkelformule die op tijd door had dat het nieuwe winkelgebied extra aantrekkelijk zou kunnen worden is Perry Sport. Deze detailhandelsketen was vroeger in de verouderde Klanderij gevestigd en later in een tussenfase op B-locatie de Zuidmolen. Inmiddels zijn ze sinds 2003 gevestigd op een absolute toplocatie aan het vernieuwde Van Heekplein aan het begin van winkelpromenade Twentec. Uiteraard is de huurprijs per m 2 nu een stuk hoger dan vroeger, maar dat zou (dacht men destijds) ruimschoots gecompenseerd kunnen worden doordat men nu op een absolute toplocatie gevestigd zou zijn. De omzet zou zo veel kunnen toenemen dat het rendement nu hoger zou moeten zijn dan 5 jaar geleden toen men nog in de oude Klanderij gevestigd was. Inmiddels blijkt uit de omzet- en winstcijfers van het eerste halfjaar 2005 dat de financiële resultaten zwaar tegenvallen. Uiteraard wil men analyseren waardoor de resultaten minder goed zijn dan verwacht. Mogelijke oorzaken kunnen misschien wel gezocht worden in een zwak consumentenvertrouwen, tegenvallende Duitse klantenstroom, toegenomen concurrentie bij bepaalde productgroepen van Perry, te hoge personeelskosten, te hoge huisvestingskosten, mogelijk matig imago van Perry bij de sport en outdoor-artikelen zoekende consument, lagere marges,.. Uiteraard kan de situatie met tegenvallende financiële cijfers voor Perry sport Enschede niet voortduren. Het hoofdkantoor besluit dan ook tot een compleet marktonderzoek dat als doel moet hebben om de factoren te kunnen benoemen die zorg dragen voor de tegenvallende resultaten. Het marktonderzoek wordt uitbesteed aan het specialistische bureau Research in Retail, zodat Perry Sport ervan verzekerd is dat alle fases in het marktonderzoeksproces op een professionele wijze worden uitgevoerd. Het marktonderzoek moet leiden tot aanbevelingen die bij implementatie zorg dragen voor een gezonde toekomst voor Perry Sport Enschede. Bovenstaand (fictief) voorbeeld maakt duidelijk waar het in deze module om gaat: op een professionele wijze een marktonderzoek kunnen uitvoeren. Er wordt dieper ingegaan op alle fases van het marktonderzoeksproces. Bij de data-analyse worden niet alleen beschrijvende technieken besproken maar moeten steekproefresultaten ook gegeneraliseerd kunnen worden naar de onderzoekspopulatie. Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 20

22 2. Relatie met het thema Een beleidsadviseur moet in staat zijn om de kansen en bedreigingen en de sterke en zwakke punten in kaart te brengen. Daarvoor is onderzoek noodzakelijk. Deze module leert je hoe een marktonderzoek moet worden opgezet, hoe je data kunt verwerven en hoe je deze data kunt verwerken om tot een goed advies te komen. 3. Doelstellingen Je leert een marktonderzoek uit te voeren waarbij alle fases in het onderzoeksproces op een professionele wijze worden uitgevoerd. Ook een marktonderzoek uitgevoerd door anderen kun je interpreteren en evalueren. Interpretatie van de resultaten van een marktonderzoek moet leiden tot het waarnemen van kansen in de markt. Alle informatie op basis van je interne en externe marktanalyse leer je (later in de studie: project blok 4, stage blok 5, project blok 6 en scriptie) te gebruiken om een marketingplan op te stellen dat bijdraagt aan de ontwikkeling en bijstelling van het marketingbeleid van een onderneming. 4. Toetsing Toetsing vindt plaats door middel van een afsluitende schriftelijke toets van twee klokuren bestaande uit open vragen. Oefenopgaven in de les zijn representatief voor het tentamen. 5. Werkvormen Drie wekelijkse contacturen werkcollege. Gedurende de klassikale instructie zal kort worden stil gestaan bij de theoretische achtergronden van de aangeboden onderwerpen, maar al snel zal de aandacht verplaatst worden naar het kunnen toepassen van de materie. Erg belangrijk is het dat je je daartoe thuis terdege hebt voorbereid. Zonder voorbereiding zal de instructie en de daaraan gekoppelde oefening vele toegevoegde waarde verliezen. 6. Literatuur en overige leermiddelen Principes van Marktonderzoek - Burns, A. & Bush, R. Pearson Education / Planning Kwartiel 3 Week Onderwerp Werkvorm Opdrachten 1 Marketing en marktonderzoek Zelfstudie / Werkcollege HS 1 2 Onderzoeksproces Zelfstudie / Werkcollege HS 2 3 Probleemdefinitie en Zelfstudie / Werkcollege HS 4 en 5 onderzoeksontwerp 4 Desk Research Zelfstudie / Werkcollege HS 6 en 7 5 Meten bij marktonderzoek Zelfstudie / Werkcollege HS 10 6 Ontwerpen van vragenlijsten Zelfstudie / Werkcollege HS 11 7 Steekproefopzet en omvang Zelfstudie / Werkcollege HS 12 en 13 Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 21

23 Organisatiekunde Vakcode Moduleverantwoordelijke dhr. J. van Maarschalkerwaart ECTS 3 Kwartiel 1.4 Competenties IBL3, IBL7 Prestatie-indicatoren 3.2, 3.3 (zijdelings), 7.1, 7.3 Zie bijlage 1 voor een overzicht van de competenties inclusief prestatie-indicatoren en beoordelingscriteria. 1. Relatie met de beroepspraktijk Er bestaat een grote kans dat jij een student bent die gedurende je studietijd een (part-time) baantje heeft. De economische noodzaak daarvan is zo groot dat je je nauwelijks realiseert dat het bedrijf waar je werkt opereert vanuit een eigen visie op de markt en daardoor een missie heeft te volbrengen. Om de markt te kunnen bedienen, vertaalt het bedrijf waarin je werkt (en niet alleen dat bedrijf) voortdurend strategische plannen naar een organisatievorm (het zogenaamde tactische niveau) welke daarop precies is afgestemd en vervolgens vertaalt je bedrijf dit naar het operationele niveau (de werkwijze). Jij en je collega s zullen zich wel eens verbazen over de zoveelste aanpassing binnen de organisatie. Deze module leert je inzicht te krijgen in de relatie tussen met name de ondernemingsstrategie en ondernemingstactiek. Dit inzicht is van wezenlijk belang om in de toekomst te kunnen functioneren in de beroepspraktijk van een IBL er. De geformuleerde IBL-competenties slaan namelijk eveneens op de wijze waarop afgestudeerden binnen organisaties moeten opereren. Als je de grens over zou gaan, dan kan je ontdekken dat daar in identieke bedrijven op andere manieren gewerkt wordt en met personeel omgaat. Dat heeft te maken met de heersende cultuur en de manier waarop strategische besluitvorming binnen een onderneming vertaald wordt. Illustratief voorbeeld van een vertaling van veranderde strategie naar gevolgen voor de organisatie binnen een bedrijf: Enquête: oudere werknemers supermarkten vaak weggepest. Verplichte overplaatsingen onder het motto 'je bent te duur voor dit filiaal', valse beschuldiging van diefstal en eenzijdige wijzigingen van arbeidscontracten blijkt in 58 % van de filialen voor te komen. Met name Albert Heijn en C1000 springen er negatief uit, met respectievelijk 70 en 75%. FNV Bondgenoten heeft de enquête gehouden naar aanleiding van klachten van leden over de gevolgen van de prijzenslag in hun filiaal. Door 467 filialen en distributiecentra (van zo'n 30 supermarktformules) is gereageerd op de enquête. Daaronder zijn opvallend veel Albert Heijn-winkels. Zo'n 158 in totaal. Vaak is de enquête ingevuld namens veel collega's of is er een handtekeningenlijst bijgevoegd. Bestuurder Jos Brocken van FNV Bondgenoten noemt de uitkomsten van de enquête dramatisch. "Ik ben me rot geschrokken. Het is nog erger dan we dachten. Het geeft Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 22

24 een duidelijk beeld dat de prijzenslag veel verslechteringen voor het personeel heeft opgeleverd. En met name geldt dit voor de werknemers bij Albert Heijn. Dat zij massaal reageren geeft aan dat zij blijkbaar extra teleurgesteld zijn in de manier waarop hun werkgever hen behandelt." Het is de vraag hoe een buitenlander tegen zo n typisch staaltje van Hollandse kostenbeheersing en personeelsbeleid aankijkt. bron: (datum 24 april 2004) 2. Relatie met het thema Een beleidsadviseur houdt zich oa bezig met het ontwikkelen van strategisch marketing beleid. Kennis van hoe mensen en middelen gecombineerd zijn en kunnen worden is daarbij van belang. 3. Doelstellingen Binnen competentie IBL3 (Ontwikkelen strategisch marketing beleid) dien je oa te voldoen aan de volgende prestatie-indicatoren student maakt SWOT-analyse en student formeert strategische opties. Daartoe zal je het perspectief van de interne processen moeten kunnen analyseren (beoordelingscriterium 3.2.1) en de sterktes en zwaktes uit de interne analyse (beoordelingscriterium 3.3.1) moeten kunnen afleiden Verder vindt er binnen dit thema een voorbereiding plaats op de in thema 6 uitvoerig te behandelen competentie opstellen van exportbeleidsplan. Daarbij zal je bij de beschrijving van de huidige exportstrategie oa de organisatiedoelen moeten kunnen beschrijven (beoordelingscriterium 7.1.2) en de organisatorische consequenties van uitvoering van dat exportplan in beeld moeten kunnen brengen (beoordelingscriterium 7.3.1). Het doel van dit vak is dat je kan voldoen aan de hier genoemde beoordelingscriteria. 4. Toetsing Je zal voor deze module in groepen cases moeten maken en presenteren en de presentaties van andere groepen inhoudelijk en technisch moeten beoordelen. Daarnaast zal de kennis getoetst worden via twee deeltoetsen (cases met open en meerkeuze vragen) tijdens de lesweken. Niet voldoen aan de criteria (elk onderdeel voldoende afgesloten) betekent dat je (individueel) via een extra opdracht een herkansing krijgt. 5. Werkvormen 1. Een deel van de contacttijd is instructiecollege: - verduidelijking inhoud en samenhang van de toe te passen stof m.b.v. cases tijdens werkcolleges - uitleg, toelichting en integratie van de stof - diagnose stelling middels diagnostische toetsen - reflectie op uitgevoerde opdrachten. 2. Daarnaast dienen er binnen de contacttijd twee deeltoetsen afgelegd te worden, een presentatie gehouden te worden en een presentatie inhoudelijk en technisch becommentarieerd te worden. 3. De rest is zelfwerkzaamheid: - tijdens en buiten de colleges zullen groepen cases die over de behandelde stof gaan dienen te bestuderen - een rapportage schrijven over die cases. Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 23

25 6. Literatuur en overige leermiddelen Een praktijkgerichte benadering van organisatie en management - Van Dam, N. en Marcus, J. Wolters-Noordhoff 5 e druk, Toetsbank op de website 7. Planning Kwartiel 4 Week Onderwerp Werkvorm Opdrachten 1 Managementstijlen Besluitvormingsprocessen Besturing Instructiecollege: Hoofdstuk 6, 7 en 8 (deels) Zelfwerkzaamheid: Oefenen met de toetsbank, Werk aan de 2 Organisatiecultuur organisatiestructuur bedrijfsprocessen, structurering organisatieontwikkeling motivatie groepswerkopdracht Instructiecollege: Hoofdstuk 8 (rest), 9 en 10 Zelfwerkzaamheid: 1 e en 2e opdracht plus individueel voorbereiden op deeltoets 1 3 Deeltoets 1 afleggen: H6: 6.2, 6.3, (begrippen), 6.5.4, 6.6 H7: 7.2, 7.3, 7.4, 7.5 (inleiding) en Zelfwerkzaamheid: 1 e en 2 e opdrachten Oefenen met de toetsbank, Werk aan de opdrachten Voorbereiding op deeltoets opdracht Inleveren 1 e en 2 e opdracht 4 Presentaties deel 1 Voorbereiding op presentaties en beoordeling 5 Presentaties deel 2 Voorbereiging op presentaties en beoordeling 6 Deeltoets 2 afleggen: H8: 8.2, 8.3, 8.4 (alleen begrippen, indeling en onderverdeling), 8.5 H9 : 9.1 t/m 9.5 H10 : 10.2 en 10.3 ( en ) 7 Terugkoppeling/ herkansing Voorbereiding op deeltoets Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 24

26 Engels L2 Vakcode Moduleverantwoordelijke dhr. C. Stuij ECTS: 4 Kwartiel 1.3 en 1.4 Competenties: IBL1 Prestatie-indicatoren: 1.2 Zie bijlage 1 voor een overzicht van de competenties inclusief prestatie-indicatoren en beoordelingscriteria. 1. Relatie met de beroepspraktijk Uiteraard is het op professioneel niveau kunnen presenteren, ook in het Engels, een essentiële vaardigheid voor een ieder die in export of anderzijds in een internationale zakelijke omgeving werkzaam is. Op de volgende pagina staat een tekst waarin op overzichtelijke wijze wordt aangegeven waarmee je in ieder geval rekening dient te houden bij het voorbereiden van een presentatie. 2. Relatie met het thema Aangezien als minimum eindniveau voor Engels B2/C1 is vereist, hetgeen waarborgt dat je in een internationale context kunt functioneren zonder dat het Engels daarbij een belemmering vormt, is het van belang hier door de hele opleiding heen aan te blijven werken. In dit semester werk je verder, middels je Persoonlijk Ontwikkel Plan (POP) en bijbehorend Logboek, aan het uitbouwen en verbeteren van je kennis- en beheersingsniveau van het Engels. In dit semester werk je tevens binnen een team met 3 of 4 medestudenten aan een Engelstalig project. Dit houdt in dat je Engelstalige bronnen raadpleegt, rapporteert in het Engels en een eindpresentatie houdt in het Engels. Hiertoe volg je een workshop Presenteren, eveneens in het Engels. Daarnaast is er specifiek aandacht voor interculturele aspecten en voor de uitspraak van het Engels. 3. Doelstellingen Aan het eind van semester 2 kun je lezen, rapporteren en presenteren op minimaal B1-niveau. Daarnaast breid je je kennis van de Britse en Amerikaanse cultuur en samenleving uit en werk je aan het verbeteren van je uitspraak van het Engels. Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 25

27 Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 26

28 Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 27

29 4. Toetsing Zoals in semester 1 is ook hier sprake van Continuous Assessment. Dit betekent dat bij alle geplande activiteiten voor Engels aanwezigheid en participatie vereist zijn. Aan het eind van kwartiel 3 wordt getoetst tot welk niveau je individuele activiteiten in het kader van je Persoonlijk Ontwikkel Plan je gebracht hebben. Dit d.m.v. een zgn. Progression test, welke dezelfde onderdelen bevat als die welke in de nulmeting in kwartiel 1 getoetst zijn. De verschillende onderdelen hebben betrekking op vocabulaire, tekstbegrip, uitspraak en grammatica. Uiteindelijk dien je voor deze Progression test minimaal 70 punten te scoren (=B2/C1 niveau), op een maximum van 105. In de propedeuse dien je in ieder geval minimaal 55 punten te scoren (=B1). De Progression test (of nulmeting in studiejaar 1) wordt niet meer dan twee maal per jaar aangeboden. Daarnaast werk je in je projectteam aan het uitwerken van een opdracht m.b.t. Engeland/Amerikakunde. Hierover rapporteer je schriftelijk en houd je een (korte) presentatie in kwartiel 4. In de toetsperiode van kwartiel 4 wordt Engeland/Amerikakunde schriftelijk getoetst. Bovendien wordt in kwartiel 4 je uitspraak getoetst. Tijdens de eindpresentatie van het project in dit kwartiel wordt ook de kwaliteit van het Engels beoordeeld. Samenvattend: In kwartiel 3 (= Engels 2) wordt beoordeeld: - de Progression test; minimum score 55 - aanwezigheid en participatie - je Persoonlijk Ontwikkel Plan en bijbehorend Logboek voor Engels. In kwartiel 4 (= Engels 3) wordt beoordeeld: - je bijdrage aan het rapport en de presentatie over een onderwerp mbt Engeland/Amerikakunde - de schriftelijke toets over Engeland/Amerikakunde - je bijdrage aan de eindpresentatie over het project Balanced Scorecard - uitspraaktoets tijdens een groepsbijeenkomst - aanwezigheid en participatie - je Persoonlijk Ontwikkelplan en bijbehorend Logboek voor Engels. 5. Werkvormen Klassikale werkcolleges, groepsgesprekken en zelfstudie (o.a. via Het Studielandschap en MIM s Talenpracticum, via H.1.05 in H.1.08) In de werkcolleges worden oefeningen doorgenomen en onderwerpen behandeld die relevant zijn in het kader van de aan het Persoonlijk Ontwikkel Plan gekoppelde werkzaamheden en daarmee voorbereidend zijn op de Progression test. De Engeland/Amerikakunde-presentaties in kwartiel 4 worden ook tijdens werkcolleges gehouden. In de groepsgesprekken wordt zo veel mogelijk individuele terugkoppeling gegeven op het persoonlijk logboek waarin je je individuele werkzaamheden bijhoudt. Deze bijeenkomsten zijn ook nadrukkelijk bedoeld als gelegenheden waarbij je vragen kunt stellen en eventuele problemen bij het ontwikkelen van je Engels kunt voorleggen. In kwartiel 4 wordt tijdens een groepsbijeenkomst je uitspraak getoetst. Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 28

30 6. Literatuur en overige leermiddelen Reader: English at MIM (NB. In de reader is een lijst opgenomen met aanbevolen literatuur. Bijvoorbeeld betreffende rapporteren en uitspraak.) 7. Planning Kwartiel 3 Week Activiteit Onderwerpen 1 Klassikale bijeenkomst Introductie van en nadere toelichting op Engels gedurende het tweede semester; Diverse oefeningen; o.a. over de lijdende vorm 2 Groepsgesprek (groepen 1, 2 en 3) Terugkoppeling op en bespreking van het Persoonlijk Ontwikkelplan en bijbehorend Logboek voor Engels 3 Groepsgesprek (groepen 4 en 5) Terugkoppeling op en bespreking van het Persoonlijk Ontwikkelplan en bijbehorend Logboek voor Engels 4 Klassikale Diverse oefeningen; o.a. over het gebruik van de grammaticale tijden, bijeenkomst 5 Groepsgesprek (groepen 1, 2 en 3) 6 Groepsgesprek (groepen 4 en 5) 7 Klassikale bijeenkomst de lijdende vorm en lidwoorden; bespreking relevante, actuele tekst Terugkoppeling op en bespreking van het Persoonlijk Ontwikkelplan en bijbehorend Logboek voor Engels; tevens bespreking van groepsactiviteiten mbt Engeland/Amerikakunde Terugkoppeling op en bespreking van het Persoonlijk Ontwikkelplan en bijbehorend Logboek voor Engels; tevens bespreking van groepsactiviteiten mbt Engeland/Amerikakunde Diverse oefeningen ter voorbereiding op de progression test; o.a. over de grammaticale tijden, de lijdende vorm en uitspraak Kwartiel 4 Week Activiteit Onderwerpen 1 Klassikale bijeenkomst Terugkoppeling op en bespreking van de progression test; afspraken maken m.b.t. de invulling van kwartiel 4; uitspraakoefeningen 2 Groepsgesprek (groepen 1, 2 en 3) Terugkoppeling op en bespreking van het Persoonlijk Ontwikkelplan en bijbehorend Logboek voor Engels (nadruk nu op uitspraak); Bespreking van 3 Groepsgesprek (groepen 4 en 5) 4 Klassikale bijeenkomst 5 Groepsgesprek (groepen 1, 2 en 3) 6 Groepsgesprek (groepen 4 en 5) groepsactiviteiten mbt Engeland/Amerikakunde Terugkoppeling op en bespreking van het Persoonlijk Ontwikkelplan en bijbehorend Logboek voor Engels (nadruk nu op uitspraak); Bespreking van groepsactiviteiten mbt Engeland/Amerikakunde Uitspraakoefeningen; bespreking relevante, actuele tekst; Deadline voor het inleveren van het rapport Engeland/Amerikakunde Uitspraaktoets Uitspraaktoets 7 Klassikale bijeenkomst Presentaties over Engeland/Amerikakunde Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 29

Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 5

Themaboek IBL2 Beleidsadviseur 5 Project Balanced Scorecard Vakcode 56012 Verantwoordelijke dhr. H. Kevelham ECTS 6 Kwartiel 1.3 en 1.4 Competenties IBL1, IBL2, IBL3, IBL7 Prestatie-indicatoren 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 2.1, 2.2, 2.3,

Nadere informatie

Themaboek IBL1 - Internationaal marktanalist

Themaboek IBL1 - Internationaal marktanalist Duits IBL1 Vakcode 56008 Verantwoordelijke e-mail mevr. K. Voogd k.m.voogd@saxion.nl ECTS 4 Kwartiel 1.1 en 1.2 Competenties IBL1 Prestatie-indicatoren 1.3 Zie bijlage 1 voor een overzicht van de competenties

Nadere informatie

Balanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.

Balanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Balanced Scorecard Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 DE

Nadere informatie

Initiëren en creëren van producten en diensten, zelfstandig en ondernemend.

Initiëren en creëren van producten en diensten, zelfstandig en ondernemend. COMMERCE Competentieniveaus voor de domeincompetenties Commerce DC.1 Initiëren en creëren van producten en diensten, zelfstandig en ondernemend. Competentieniveau 1 CE/IBL/SBRM/F&B Signaleren en opsporen

Nadere informatie

Marketing NIMA-B. studiejaar 2015-2016. Media, Informatie en Communicatie. Modulehandleiding. Specialisatie Mediaondernemerschap

Marketing NIMA-B. studiejaar 2015-2016. Media, Informatie en Communicatie. Modulehandleiding. Specialisatie Mediaondernemerschap Opleiding: Media, Informatie en Communicatie Marketing NIMA-B Modulehandleiding Specialisatie Mediaondernemerschap studiejaar 2015-2016 Blok 1 + 2 Docenten:, Eric de, Willem Buffing, Marcel van der Lugt

Nadere informatie

Prestatie-indicatoren 1.3 Zie bijlage 1 voor een overzicht van de competenties inclusief prestatie-indicatoren en beoordelingscriteria.

Prestatie-indicatoren 1.3 Zie bijlage 1 voor een overzicht van de competenties inclusief prestatie-indicatoren en beoordelingscriteria. Duits L2 Vakcode 56017 Moduleverantwoordelijke mevr. K. Voogd (k.m.voogd@saxion.nl) ECTS 4 Kwartiel 1.3 en 1.4 Competenties IBL1 Prestatie-indicatoren 1.3 Zie bijlage 1 voor een overzicht van de competenties

Nadere informatie

2 volgens het boekje

2 volgens het boekje 10 balanced scorecard 2 volgens het boekje Hoeveel beleidsplannen leven alleen op de directieverdieping, of komen na voltooiing in een stoffige bureaula terecht? Hoeveel strategische verkenningen verzanden

Nadere informatie

Bijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs

Bijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs Bijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs Studentnummer: Naam aanmelder: Stap 1. Welkom heten en uitleggen wat het onderzoek inhoudt (Tijd: 5 minuten) Landelijk en bij de FEM is er sprake van een hoge

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

Marketing met Interactieve Media

Marketing met Interactieve Media HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI Marketing met Interactieve Media CDMMIM01-1 Aantal studiepunten:2 Modulebeheerder: Ayman van Bregt Goedgekeurd door: (namens curriculumcommissie) Datum: MARKETING MET INTERACTIEVE

Nadere informatie

Module onderdelen: Inkoop en opstellen offertes 1 (kwartiel 2.1) Inkoop en opstellen offertes 2 (Privaatrecht)/(Kostencalculaties) (kwartiel 2.

Module onderdelen: Inkoop en opstellen offertes 1 (kwartiel 2.1) Inkoop en opstellen offertes 2 (Privaatrecht)/(Kostencalculaties) (kwartiel 2. Inkoop en opstellen offertes Vakcode: 63903 Mevr. E.M.M. Scholten ECTS: 5 Kwartiel: 2.1 en 2.2 Module onderdelen: Inkoop en opstellen offertes 1 (kwartiel 2.1) Inkoop en opstellen offertes 2 (Privaatrecht)/(Kostencalculaties)

Nadere informatie

ICTM-44 Internetmarketing Analytics

ICTM-44 Internetmarketing Analytics ICTM-44 Internetmarketing Analytics Studiewijzer Faculteit voor IT & Design Blok KB44 Minor Periode 4-2016-2017, april 2017 1 Blok: KB44 Internetmarketing Analytics Course Blackboard: minor KB44 Internet

Nadere informatie

Media Outlook 2 HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI CDMMOU02-2. Aantal studiepunten:2 Modulebeheerder: Ayman van Bregt. Goedgekeurd door:

Media Outlook 2 HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI CDMMOU02-2. Aantal studiepunten:2 Modulebeheerder: Ayman van Bregt. Goedgekeurd door: HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI Media Outlook 2 CDMMOU02-2 Aantal studiepunten:2 Modulebeheerder: Ayman van Bregt Goedgekeurd door: (namens curriculumcommissie) Datum: MARKETING MET INTERACTIEVE MEDIA 6-5 -

Nadere informatie

ICTM-44 Internetmarketing Analytics

ICTM-44 Internetmarketing Analytics ICTM-44 Internetmarketing Analytics Studiewijzer Faculteit voor IT & Design Blok KB44 Minor Periode 3-2015-2016, februari 2016 1 Blok: KB44 Internetmarketing Analytics Course Blackboard: minor KB44 Internet

Nadere informatie

Taalvaardigheid Italiaans 1 Major

Taalvaardigheid Italiaans 1 Major Faculteit der Letteren - Formulier voor de beschrijving van modules vakcode (in te vullen door BSZ) naam opleiding vaknaam Engelse vaknaam voertaal studiefase RTC Italiaans Taalvaardigheid Italiaans 1

Nadere informatie

ZAKELIJKE COMMUNICATIE. Schriftelijk. Handleiding competentiegerichte assessments. Diddo van Zand

ZAKELIJKE COMMUNICATIE. Schriftelijk. Handleiding competentiegerichte assessments. Diddo van Zand ZAKELIJKE COMMUNICATIE Schriftelijk Handleiding competentiegerichte assessments Diddo van Zand Inleiding Schriftelijk communiceren is en blijft een belangrijke competentie voor alle hogere beroepsgroepen.

Nadere informatie

Schriftelijke (en mondelinge) (deel)tentamens. Werkdossier

Schriftelijke (en mondelinge) (deel)tentamens. Werkdossier Faculteit der Letteren - Formulier voor de beschrijving van modules vakcode (in te vullen door BSZ) naam opleiding RTC Spaans vaknaam Taalvaardigheid Spaans 1 Major Engelse vaknaam Spanish Proficiency

Nadere informatie

Zelfdiagnostische vragenlijst verandercompetenties

Zelfdiagnostische vragenlijst verandercompetenties Zelfdiagnostische vragenlijst verandercompetenties Het gaat om de volgende zeven verandercompetenties. De competenties worden eerst toegelicht en vervolgens in een vragenlijst verwerkt. Veranderkundige

Nadere informatie

Studiehadleiding. Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging

Studiehadleiding. Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging Studiehadleiding Opleiding: hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging Naam onderwijseenheid: Methoden en vaardigheden voor praktijkonderzoek Code onderwijseenheid: HBOMIGV015MV Jaar: Onderwijsperiode:

Nadere informatie

Marketing NIMA-B. studiejaar Media, Informatie en Communicatie. Modulehandleiding. Minor Mediaondernemerschap

Marketing NIMA-B. studiejaar Media, Informatie en Communicatie. Modulehandleiding. Minor Mediaondernemerschap Opleiding: Media, Informatie en Communicatie Marketing NIMA-B Modulehandleiding Minor Mediaondernemerschap studiejaar 2015-2016 Blok 3 + 4 Docenten:, Eric de, Willem Buffing, Marcel van der Lugt Modulecoördinator:

Nadere informatie

PVA Jaar 2. Stefan Timmer S1001410 Klas: CE 2b

PVA Jaar 2. Stefan Timmer S1001410 Klas: CE 2b PVA Jaar 2 Stefan Timmer S1001410 Klas: CE 2b Inhoudsopgave blz. Voorblad - Inhoudsopgave 2 Plan van aanpak tweede jaar 3-4 Bijlage 1: Algemene domeincompetenties 5-6 (wat heb ik geleerd) Bijlage 2: Belangrijkste

Nadere informatie

WORKSHOPHANDLEIDING Het Verbeterplan

WORKSHOPHANDLEIDING Het Verbeterplan 1 WORKSHOPHANDLEIDING Het Verbeterplan Doorstroomtraject BBL/BOL-PW4 Kerntaak: 3 Uitvoeren van organisatie- en professiegebonden taken Werkprocessen: 3.1 Werkt aan deskundigheidsbevordering en professionalisering

Nadere informatie

Beschrijving en doel van dit beroepsproduct

Beschrijving en doel van dit beroepsproduct Algemene informatie Titel OWE Code OWE Eigenaar OWE Opleiding Inleiding Vermogensrecht IVRE de heer mr. P.A.J. Koster HBO-Rechten Studiejaar 2011-2012 Periode (1-4) 1 en 3 Doorlooptijd 1 periode Doelgroep:

Nadere informatie

GROEPSDYNAMICA STUDIEHANDLEIDING

GROEPSDYNAMICA STUDIEHANDLEIDING GROEPSDYNAMICA STUDIEHANDLEIDING Opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening Instituut ISO/Hogeschool Rotterdam Code ISOGDY Module-beheerder: Claudine van Boxtel Studiejaar: 2014-2015 Kwartaal: 1 Opleiding:

Nadere informatie

Comakerships & praktijkopdrachten Windesheim Flevoland 2015-2016 Economie & Management, ICT en Bouwkunde

Comakerships & praktijkopdrachten Windesheim Flevoland 2015-2016 Economie & Management, ICT en Bouwkunde Comakerships & praktijkopdrachten Windesheim Flevoland 2015-2016 Economie & Management, ICT en Bouwkunde Opleiding Studiejaar Start Comakership/praktijkopdracht Korte omschrijving 2 sept 2015 Comakership

Nadere informatie

Faculteit der Letteren - Formulier voor de beschrijving van modules

Faculteit der Letteren - Formulier voor de beschrijving van modules Faculteit der Letteren - Formulier voor de beschrijving van modules vakcode (in te vullen door BSZ) naam opleiding vaknaam Engelse vaknaam voertaal studiefase 1 Minor IO/IB French 1 Minor IO/IB Ba aantal

Nadere informatie

Studiehandleiding Ba-scriptie Kunsten, Cultuur en Media

Studiehandleiding Ba-scriptie Kunsten, Cultuur en Media Studiehandleiding Ba-scriptie Kunsten, Cultuur en Media Titel: Ba-scriptie Kunsten, Cultuur en Media Vakcode: LWX999B10 Opleiding: Kunsten, Cultuur en Media Studiefase: Bachelor 3 e jaar/ KCM Major Periode:

Nadere informatie

Minor Toegepaste Psychologie

Minor Toegepaste Psychologie Minor Toegepaste Psychologie 1 Inleiding Waarom houden mensen zich niet aan dieetvoorschriften? Hoe kan ik ze dan stimuleren om dat wel te doen? Hoe kan ik teamsporters leren om beter om te gaan met zelfkritiek?

Nadere informatie

Strategische marketing

Strategische marketing Strategische marketing Het semester is gericht op het ontwikkelen van strategisch inzicht. Niet zo gericht op het uit je hoofd kennen van theorie maar juist het kunnen herkennen van situaties en dan de

Nadere informatie

Communicatie voor juristen. mevrouw drs. D. van der Wagen. Communicatie voor juristen. Beschrijving en doel van dit beroepsproduct

Communicatie voor juristen. mevrouw drs. D. van der Wagen. Communicatie voor juristen. Beschrijving en doel van dit beroepsproduct Titel Onderwijseenheid (OWE) Code OWE Eigenaar OWE Communicatie voor juristen COJE 1 Opleiding HBO-Rechten 2 Doelgroep: variant(en) VT / DT / DU / EL mevrouw drs. D. van der Wagen E-learning Cluster A-cluster

Nadere informatie

Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP)

Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) Hoofdstuk 18 Extra informatie Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) Het Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) is bedoeld om een medewerker persoonlijk in de gelegenheid te stellen in eigen woorden te vertellen

Nadere informatie

HET ZELFSTANDIG UITVOEREN VAN EEN ONDERZOEK

HET ZELFSTANDIG UITVOEREN VAN EEN ONDERZOEK HET ZELFSTANDIG UITVOEREN VAN EEN ONDERZOEK Inleiding In de beroepspraktijk zal het geregeld voorkomen dat u een beslissing moet nemen ( moet ik dit nu wel of niet doen? ) of dat u inzicht moet krijgen

Nadere informatie

Dienstenbeschrijving communicatieve vaardigheden

Dienstenbeschrijving communicatieve vaardigheden Dienstenbeschrijving communicatieve vaardigheden Training-1 Training-2 Training-3 : Basistraining communicatieve vaardigheden : Communicatieve vaardigheden voor professionals : Hoe voer ik een intakegesprek

Nadere informatie

BOL OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER

BOL OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER BOL OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER STUDIEWIJZER BOL PBGZ 12 / PBSD 9 Coördinatie, kwaliteit en voorlichting, profielfase Cohort 2016 2019 kwartiel 11 INSTROOMVEREISTEN:

Nadere informatie

Modulebeschrijving FINSLC0108

Modulebeschrijving FINSLC0108 pagina 1 van 5 Modulebeschrijving FINSLC0108 Naam module FINSLC0108 Vakgebied(en) Studieloopbaancoaching Studiepunten 1 EC Voorkennis De vereiste voorkennis van deze module zijn de stagevoorbereidingsactiviteiten

Nadere informatie

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6 Studiewijzer BACHELOR OPLEIDING KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Afstudeerproject BSc KI Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 2, periode 5 en

Nadere informatie

INtheMC. Niveau (NQF) Startdatum: Einddatum: 2 3 4. Aanvinken v=voldoende a = aanpassen 2=2e gelegenheid

INtheMC. Niveau (NQF) Startdatum: Einddatum: 2 3 4. Aanvinken v=voldoende a = aanpassen 2=2e gelegenheid Over internationalisering en I-BPV; student opdrachten INtheMC Opdracht/titel: 7 Werken in het buitenland De taal Naam student: Niveau (NQF) Startdatum: Einddatum: 2 3 4 Beoordeling: Aanvinken Inleverdatum

Nadere informatie

ICTM-43 Internetmarketing Tools Blokwijzer

ICTM-43 Internetmarketing Tools Blokwijzer ICTM-43 Internetmarketing Tools Blokwijzer Academie voor ICT & Media Blok KB43 Minor Periode 2-2015/16, november 2016 1 Blok: KB43 Internetmarketing Tools Course Blackboard: KB43 Internet Marketing Tools

Nadere informatie

Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten

Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten Blooms taxonomie Laag Vaardigheden Leerdoelen Formulering van vragen /opdrachten Evalueren Evalueren = de vaardigheid om de waarde van iets (literatuur, onderzoeksrapport, presentatie etc) te kunnen beoordelen

Nadere informatie

Leergang Ambtelijk Secretaris III De invloedrijke OR

Leergang Ambtelijk Secretaris III De invloedrijke OR Leergang Ambtelijk Secretaris III De invloedrijke OR Cursusdag 1 09:30 uur Kennismaking We starten deze module een kennismaking. We inventariseren de verwachtingen van alle deelnemers. U krijgt een toelichting

Nadere informatie

Examenprogramma bedrijfseconomie en ondernemerschap vwo

Examenprogramma bedrijfseconomie en ondernemerschap vwo Examenprogramma bedrijfseconomie en ondernemerschap vwo 27 MEI 2014 CONCEPT - VOORLOPIG Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit

Nadere informatie

Leerplanschema Minor Psychologie

Leerplanschema Minor Psychologie Minor Psychologie 1 Inleiding Waarom houden mensen zich niet aan dieetvoorschriften? Hoe kan ik ze dan stimuleren om dat wel te doen? Hoe kan ik teamsporters leren om beter om te gaan met zelfkritiek?

Nadere informatie

Het Sectorwerkstuk 2015-2016

Het Sectorwerkstuk 2015-2016 Het Sectorwerkstuk 2015-2016 Inhoud Inleiding... 3 Het Sectorwerkstuk... 4 De opbouw... 4 De voorbereiding... 5 Het onderzoek... 6 De verwerking... 7 De presentatie... 7 Het filmpje... 7 Het werkstuk...

Nadere informatie

Roeien met de riemen die je hebt Beoordeling interculturele competenties

Roeien met de riemen die je hebt Beoordeling interculturele competenties Roeien met de riemen die je hebt Beoordeling interculturele competenties Ir. Saskia Kreutzer Drs. Jannemieke Geessink Arnhem Business School NUFFIC Workshop Best Practises Roeien met de riemen die je hebt

Nadere informatie

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft

Nadere informatie

Onderzoeksleerlijn Commerciële Economie. Naar een integrale leerlijn onderzoek Tom Fischer

Onderzoeksleerlijn Commerciële Economie. Naar een integrale leerlijn onderzoek Tom Fischer Onderzoeksleerlijn Commerciële Economie Naar een integrale leerlijn onderzoek Tom Fischer Onderzoek binnen de opleiding CE Aandacht door de tijd heen heel verschillend Van een paar credits voor de hele

Nadere informatie

Competentie 1 Ondernemerschap Initiëren en/of creëren van producten en/of diensten, zelfstandig en ondernemend.

Competentie 1 Ondernemerschap Initiëren en/of creëren van producten en/of diensten, zelfstandig en ondernemend. Naam student: Studentnummer: Evaluatieformulier meewerkstage CE In te vullen door de bedrijfsbegeleider van de stage biedende organisatie voorafgaand aan het eindgesprek met de stagedocent. De stagiair

Nadere informatie

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren Competenties Luuk van Paridon Overzicht waar ik nu sta: Afbeelding 1: Spinnenweb competenties De groene lijn geeft aan welke competenties ik tot nu toe behaald heb (zie Afbeelding 1). De competenties die

Nadere informatie

Examenprogramma bedrijfseconomie en ondernemerschap havo

Examenprogramma bedrijfseconomie en ondernemerschap havo Examenprogramma bedrijfseconomie en ondernemerschap havo 27 MEI 2014 CONCEPT - VOORLOPIG Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit

Nadere informatie

JUVE JUVE1AR (Juridische Vaardigheden) JUVE1AP (Praktijkvaardigheden) JUVE1AM (Mediatheektraining)

JUVE JUVE1AR (Juridische Vaardigheden) JUVE1AP (Praktijkvaardigheden) JUVE1AM (Mediatheektraining) Algemene informatie Titel OWE Code OWE Onderdelen Eigenaar OWE Opleiding Juridische en JUVE JUVE1AR (Juridische Vaardigheden) JUVE1AP () JUVE1AM (Mediatheektraining) JUVE: mevrouw mr. M. le Fèbre HBO-Rechten

Nadere informatie

Datawarehousing BIM. Modulecode: BIMDTB06 Modulehouder: H.D.A. de Wit Publicatiedatum: mei 2014 Studiejaar:2013-2014 Studielast: 2 punten

Datawarehousing BIM. Modulecode: BIMDTB06 Modulehouder: H.D.A. de Wit Publicatiedatum: mei 2014 Studiejaar:2013-2014 Studielast: 2 punten Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch,

Nadere informatie

Bijlage 2-9. Richtlijnen voor de prestatie

Bijlage 2-9. Richtlijnen voor de prestatie Bijlage 2-9 Richtlijnen voor de prestatie Inleiding Tijdens de stage leveren studenten in feite voortdurend prestaties. Ze doen dingen die (nog) geen dagelijkse routine zijn, waar wilskracht en overtuiging

Nadere informatie

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies Toetsplan Masteropleiding Studies 2017-2018 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 vaktitel vakcode week 1-7 colleges week 8/9/10 (her)toetsing week 11-17 colleges week 18/19/20 (her)toetsing Conflicten in het

Nadere informatie

nderhandelen -mailen en Vaardigheid strainingen voor het hoger onderwijs rieven schrijven erkopen Met unieke online tools

nderhandelen -mailen en Vaardigheid strainingen voor het hoger onderwijs rieven schrijven erkopen Met unieke online tools dviseren nderhandelen -mailen Vaardigheid strainingen voor het hoger onderwijs en erkopen Met unieke online tools SKILLS VAARDIGHEIDSTRAININGEN VOOR HET HOGER ONDERWIJS In deze brochure vindt u een overzicht

Nadere informatie

Appraisal. Datum:

Appraisal. Datum: Appraisal Naam: Sample Candidate Datum: 08-08-2013 Over dit rapport: Dit rapport is op automatische wijze afgeleid van de resultaten van de vragenlijst welke door de heer Sample Candidate is ingevuld.

Nadere informatie

SECTORWERKSTUK 2013-2014

SECTORWERKSTUK 2013-2014 SECTORWERKSTUK 2013-2014 1 HET SECTORWERKSTUK Het sectorwerkstuk is een verplicht onderdeel voor alle leerlingen uit het Mavo. Het maken van een sectorwerkstuk is een manier waarop je, als eindexamenkandidaat,

Nadere informatie

Cursushandleiding Organisaties Blok: de slag om het imago JCM-ORG.V1-13

Cursushandleiding Organisaties Blok: de slag om het imago JCM-ORG.V1-13 Cursushandleiding Organisaties Blok: de slag om het imago JCM-ORG.V1-13 Jaar 1, Periode D Instituut voor Communicatie Opleiding Communicatiemanagement en Eventmagement Studiejaar 2015-2016 1. Algemeen

Nadere informatie

Leerarrangement Trendanalyse Health

Leerarrangement Trendanalyse Health Leerarrangement Trendanalyse Health Inleiding Gezondheid is voor iedereen een meer of minder belangrijk onderdeel van zijn leven. Bepaalde keuzes die je maakt, heeft te maken met gezondheid. Keuzes op

Nadere informatie

HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI. Organiseren zonder Organisaties MODULEWIJZER MEDBV201D

HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI. Organiseren zonder Organisaties MODULEWIJZER MEDBV201D HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI Organiseren zonder Organisaties MODULEWIJZER MEDBV201D Aantal studiepunten: 2 CP Module beheerder: Elske Revelman de Vries, mailadres: revee@hr.nl Opleiding: CMD Deeltijd Versie

Nadere informatie

BENELUX RESEARCH PROJECT.

BENELUX RESEARCH PROJECT. BENELUX RESEARCH PROJECT INTRODUCTIE Ben jij een enthousiaste en ambitieuze student aan de RSM, ESE of een andere faculteit *? Ben jij op zoek naar een elective of extracurriculaire activiteit, en wil

Nadere informatie

BABZ-opleiding Basisjaar en Specialisatie Burgerzaken

BABZ-opleiding Basisjaar en Specialisatie Burgerzaken www.segment.nl BABZ-opleiding Basisjaar en Specialisatie Burgerzaken Investeren in uw persoonlijk vakmanschap 3 Samen studeren in een vaste groep 3 Persoonlijke benadering 3 Gemotiveerde studenten 3 Enthousiaste

Nadere informatie

3. Opleidingskader voor de opleiding Informatiecoördinator

3. Opleidingskader voor de opleiding Informatiecoördinator 3. Opleidingskader voor de opleiding Informatiecoördinator In het project GROOTER worden onder andere opleidingskaders ontwikkeld voor drie functiegerichte opleidingen voor Bevolkingszorg. In dit hoofdstuk

Nadere informatie

Modulebeschrijving FINSLC0106

Modulebeschrijving FINSLC0106 Modulebeschrijving FINSLC0106 Naam module FINSLC0106 (onderdeel van stagenorm jaar 3 voor de BE-studenten) Vakgebied(en) Studieloopbaancoaching Studiepunten 1 EC (wordt in blok 4 uitgekeerd voor de AC-,

Nadere informatie

MMVP. 3 MMVP2SLB1 1 O V/O 15

MMVP. 3 MMVP2SLB1 1 O V/O 15 Studiejaar 1 Periode 1 Blok 1: Oriëntatie op markt Kerncompetentie(s): 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10 Integrale opdracht 1 - Project (MKT/Onderzoek) Integrale opdracht 1 - Project (CMV-proces) Integrale opdracht

Nadere informatie

ECTS-fiche. Graduaat Sociaal-cultureel werk

ECTS-fiche. Graduaat Sociaal-cultureel werk ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Graduaat Sociaal-cultureel werk Module Groepswerk Code Bc2 Lestijden 40 Studiepunten Ingeschatte totale 60 studiebelasting (in uren) 1 2.Inhoud Als sociaal-cultureel

Nadere informatie

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen

Nadere informatie

De leergang LHBM start bij voldoende belangstelling (minimaal acht deelnemers). Het streven is de leergang minimaal één maal per jaar te houden.

De leergang LHBM start bij voldoende belangstelling (minimaal acht deelnemers). Het streven is de leergang minimaal één maal per jaar te houden. Deelnemers aan deze leergang verbreden hun kennis op verschillende bedrijfskundige domeinen en passen deze direct toe in hun eigen werkomgeving. Aan het eind van de leergang zijn de kosten van de opleiding

Nadere informatie

MODULEHANDLEIDING. Opleiding Bedrijfskunde MER Deeltijd. BM-Actuele Ontwikkelingen MKB

MODULEHANDLEIDING. Opleiding Bedrijfskunde MER Deeltijd. BM-Actuele Ontwikkelingen MKB MODULEHANDLEIDING BM-Actuele Ontwikkelingen MKB Opleiding Bedrijfskunde MER Deeltijd Hoofdfase Osiriscode: Collegejaar: 2016-2017 Blok: 2 jaar 3 business management 1 Samenvatting Naam onderwijseenheid

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89 Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op

Nadere informatie

Opleiding Vertegenwoordiger.

Opleiding Vertegenwoordiger. Opleiding Vertegenwoordiger www.bpmo-academy.nl Wat doet een Vertegenwoordiger? Een vertegenwoordiger is iemand die namens een bedrijf klanten of mogelijke klanten bezoekt om ze te enthousiasmeren voor

Nadere informatie

Voorbeeld stagevoorstel

Voorbeeld stagevoorstel Voorbeeld stagevoorstel Bedrijfskunde Informatiepunt Stages (BIS) Contact: bis@fm.ru.nl Introductie Het stagevoorstel moet bestaan uit zeven verschillende onderdelen. In dit document worden alle zeven

Nadere informatie

IORE-1AR (Inleiding Ondernemingsrecht) IORE-1AE (Economie voor Juristen) IORE-1AR: de heer mr. S. Boelens IORE-1AE: de heer R.

IORE-1AR (Inleiding Ondernemingsrecht) IORE-1AE (Economie voor Juristen) IORE-1AR: de heer mr. S. Boelens IORE-1AE: de heer R. Algemene informatie Titel OWE Code OWE Onderdelen Eigenaar OWE Inleiding Ondernemingsrecht IORE IORE-1AR (Inleiding Ondernemingsrecht) IORE-1AE (Economie voor Juristen) IORE-1AR: de heer mr. S. Boelens

Nadere informatie

Portfoliobegeleidingsbijeenkomst. Centrale vraag. Hoe kan ik het leren op mijn werkplek zo. inrichten, dat ik mijn beroepscompetenties

Portfoliobegeleidingsbijeenkomst. Centrale vraag. Hoe kan ik het leren op mijn werkplek zo. inrichten, dat ik mijn beroepscompetenties Agenda Welkom Kennismaking Werkplekleren en portfolio Portfoliobegeleidingsbijeenkomst Afsluiting Welkom Kennismaking Centrale vraag In tweetallen: Opdracht 1: Stel elkaar onderstaande vragen: Wie ben

Nadere informatie

Sales Skills Monitor. Rapportage. johndoe@live.nl. woensdag 8 januari 2014

Sales Skills Monitor. Rapportage. johndoe@live.nl. woensdag 8 januari 2014 woensdag 8 januari 2014 Rapportage Een competentie is een samenspel van wat je weet, kunt, wilt en wat je durft. Het gaat dus om dit klavertje-vier dat een verkoper in staat stelt in concrete situaties

Nadere informatie

Voor intern gebruik bij een opleiding wordt gerapporteerd over alle stellingen, vragen, toelichtingen enz.

Voor intern gebruik bij een opleiding wordt gerapporteerd over alle stellingen, vragen, toelichtingen enz. Standaardisatie en formulering stellingen en vragen voor module evaluaties VHL versie 27 maart 2011 Inleiding In het voorjaar van 2010 is het project Standaardiseren module evaluaties VHL breed o.l.v.

Nadere informatie

De Taxonomie van Bloom Toelichting

De Taxonomie van Bloom Toelichting De Taxonomie van Bloom Toelichting Een van de meest gebruikte manier om verschillende kennisniveaus in te delen, is op basis van de taxonomie van Bloom. Deze is tussen 1948 en 1956 ontwikkeld door de onderwijspsycholoog

Nadere informatie

Trainingen die je in beweging brengen!

Trainingen die je in beweging brengen! Trainingen die je in beweging brengen! Een training bij Caro van Roon brengt je in beweging. Dat levert je inzichten, ervaringen en kennis op over jezelf en de ander. Je leert vanuit je eigen persoonlijkheid

Nadere informatie

Leerjaar 4: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Leerjaar 4: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Leerjaar 4: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 12: Het vinden van werk c: Kiezen en solliciteren naar passende stageplek Thema 1 Introles De leerling oriënteert zich op

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 20890-n1 9 mei 2016 Rectificatie van de Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 8 april

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De opleiding Bedrijfskunde MER (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Steeds meer krijgen organisaties te maken met

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 7. Dankbetuiging 11. Hoofdstuk 1 Inleiding 13. Hoofdstuk 2 Ontwikkeling van de strategie 51

Inhoud. Voorwoord 7. Dankbetuiging 11. Hoofdstuk 1 Inleiding 13. Hoofdstuk 2 Ontwikkeling van de strategie 51 Inhoud Voorwoord 7 Dankbetuiging 11 Hoofdstuk 1 Inleiding 13 Hoofdstuk 2 Ontwikkeling van de strategie 51 Hoofdstuk 3 Planning van de strategie 89 Bijlage hoofdstuk 3 Strategiekaarten 121 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk

Nadere informatie

Oriëntatie op ondernemerschap

Oriëntatie op ondernemerschap Keuzedeel mbo Oriëntatie op ondernemerschap gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0080 Penvoerder: Sectorkamer handel Gevalideerd door: Sectorkamer Handel Op: 10-11-2015 2 van 6 1. Algemene

Nadere informatie

Programma van toetsing tot september 2015 Versie 1.1 Con Amore B.V.

Programma van toetsing tot september 2015 Versie 1.1 Con Amore B.V. Programma van toetsing tot september 2015 Programma van toetsing tot september 2015 Versie 1.1 Con Amore B.V. Inleiding Voor studenten die zijn begonnen met het curriculum voor september 2015 is het oude

Nadere informatie

MODULEHANDLEIDING BM- Succesvolle Organisaties

MODULEHANDLEIDING BM- Succesvolle Organisaties MODULEHANDLEIDING BM- Succesvolle Organisaties Opleiding Bedrijfskunde MER Hoofdfase Osiriscode: Collegejaar: 2015-2016 Blok: 2 jaar 3 business management 1 Samenvatting Naam onderwijseenheid BM-Succesvolle

Nadere informatie

Persoonlijk Ontwikkelingsplan

Persoonlijk Ontwikkelingsplan Persoonlijk Ontwikkelingsplan Heb een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) opgesteld om nog eens goed na te denken over wat ik nu kan, wat ik nog wil leren, welke competenties ik nog moet verbeteren wil

Nadere informatie

2. Opleidingskader voor de opleiding Teamleider Preparatie nafase

2. Opleidingskader voor de opleiding Teamleider Preparatie nafase 2. Opleidingskader voor de opleiding Teamleider Preparatie nafase In het project GROOTER worden onder andere opleidingskaders ontwikkeld voor drie functiegerichte opleidingen voor Bevolkingszorg. In dit

Nadere informatie

Vakcode: VTMMEM10 EC: 2. Jaar 3. Periode 1, 2, 3, 4

Vakcode: VTMMEM10 EC: 2. Jaar 3. Periode 1, 2, 3, 4 Modulehandleiding Marketing & Media Vakcode: VTMMEM10 EC: 2 Jaar 3 Periode 1, 2, 3, 4 Om als marketeer een goede online campagne neer te zetten heb je eigenlijk twee dingen nodig: 1. Een goed verhaal waar

Nadere informatie

14:45-15:30 Liesbeth Huybrechts; inleiding performatieve participatieve methoden & korte introductie Saul Albert

14:45-15:30 Liesbeth Huybrechts; inleiding performatieve participatieve methoden & korte introductie Saul Albert Planning les 26 april 13:00-14:30 Laura Braspenning; speeddates ter inspiratie van de vormgeving van de eigen projecten 13:00-13:30 inleiding van de middag & overlopen ECTS Fiche & Projectdossier 13:30-13:45

Nadere informatie

De DOELSTELLING van de kunstbv-opdrachten & De BEOORDELING:

De DOELSTELLING van de kunstbv-opdrachten & De BEOORDELING: beeldende vorming De DOELSTELLING van de -opdrachten & De BEOORDELING: Doelstellingen van de opdrachten. Leren: Thematisch + procesmatig te werken Bestuderen van het thema: met een open houding Verzamelen

Nadere informatie

Comakerships & praktijkopdrachten Windesheim Flevoland 2015-2016 Economie & Management, ICT en Bouwkunde

Comakerships & praktijkopdrachten Windesheim Flevoland 2015-2016 Economie & Management, ICT en Bouwkunde Comakerships & praktijkopdrachten Windesheim Flevoland 2015-2016 Economie & Management, ICT en Bouwkunde Opleiding Studiejaar Start Comakership/praktijkopdracht Korte omschrijving Bedrijfseconomie Comakership

Nadere informatie

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A Individueel verslag de Reus klas 4A Overzicht en tijdsbesteding van taken en activiteiten 3.2 Wanneer Planning: hoe zorg je ervoor dat het project binnen de beschikbare tijd wordt afgerond? Wat Wie Van

Nadere informatie

Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel

Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel Doelen Praktijkonderzoek Hogeschool de Kempel Auteurs: Sara Diederen Rianne van Kemenade Jeannette Geldens i.s.m. management initiële opleiding (MOI) / jaarcoördinatoren 1 Inleiding Dit document is bedoeld

Nadere informatie

Handleiding Vergadertechnieken

Handleiding Vergadertechnieken Handleiding Vergadertechnieken Zelfstudie en rapporteren Bij OGO leer je niet alleen via het actief deelnemen aan groepsdiscussies, maar ook via het individueel uitvoeren van zelfstudieopdrachten (ZSO).

Nadere informatie

Taalvaardigheid Spaans 1 Minor

Taalvaardigheid Spaans 1 Minor Faculteit der Letteren - Formulier voor de beschrijving van modules vakcode (in te vullen door BSZ) naam opleiding vaknaam Engelse vaknaam voertaal studiefase RTC Spaans Taalvaardigheid Spaans 1 Minor

Nadere informatie

Projectmatig werken. Eisma-Edumedia bv, Leeuwarden

Projectmatig werken. Eisma-Edumedia bv, Leeuwarden Projectmatig werken Inleiding...2 Het maken van projecthandleidingen...3 Format Projecthandleiding...4 Procesverslag...5 Problemen bij samenwerking...7 Eisma-Edumedia bv, Leeuwarden 1 Inleiding In deze

Nadere informatie

Studentopdracht INtheMC

Studentopdracht INtheMC Over internationalisering en I-BPV Studentopdracht INtheMC Opdracht/titel: 1. ALGEMENE ACHTERGROND Internationalisering in je eigen land Naam student: Niveau (NQF) Startdatum: Einddatum: 2 3 4 Beoordeling:

Nadere informatie

Medewerker interne dienst. Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse

Medewerker interne dienst. Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse Werkt gedurende langere periode nauwkeurig en zorgvuldig, met oog voor detail, gericht op het voorkómen van fouten en slordigheden, zowel in eigen als andermans

Nadere informatie