Programmabegroting 2010

Transcriptie

1 Programmabegroting 2010

2 Colofon Programmabegroting 2010 Uitgave Gemeente Utrecht Drukwerk Drukkerij De Groot BV, Goudriaan Fotografie Omslag: Willem Mes Binnenwerk: Merijn van der Vliet Willem Mes Bert Spiertz Jan Lankveld Informatie Gemeente Utrecht Bestuurs- en concerndienst Sector Financiën en Personeel Postbus CE Utrecht 2

3 Raadsvoorstel 2010, nummer 100 Utrecht, 10 september 2009 Ten Geleide In deze Programmabegroting 2010 staan voorstellen waarmee we uitvoering willen geven aan ons collegeprogramma 'Investeren en doorpakken'. De centrale thema's zijn 'De mens centraal' en 'Bouwen aan de stad'. De Programmabegroting 2010 begint bij het onderdeel beleidsbegroting met een samenvatting van het beleid op hoofdlijnen. Vervolgens komen in hoofdstuk 1 de verschillende programma s aan bod. In de teksten is aangegeven wat we willen bereiken en wat we daarvoor willen gaan doen. Elk programma wordt afgesloten met de vraag hoeveel dat mag gaan kosten. In hoofdstuk 2 wordt aangegeven wat er in de wijken zal gaan gebeuren. Per wijk is een kaart opgenomen waar de verschillende voornemens en activiteiten die in de wijken uitgevoerd zullen worden zijn weergegeven. In hoofdstuk 3 zijn de paragrafen opgenomen. Deze paragrafen geven een dwarsdoorsnede van de gemeente Utrecht op de betreffende onderwerpen. Hoofdstuk 4 en 5 vormen samen de financiële begroting. Hierin vindt u een totaal overzicht van de baten en lasten per programma en de financiële positie, waarbij wordt ingegaan op de financiën van de gemeente als geheel. Hierbij komen onder andere de uitkering uit het Gemeentefonds, de investeringen en onze voorstellen om te komen tot een sluitende begroting aan de orde. Wij hopen dat u aan de hand van de voorliggende stukken een goede beleidsafweging kunt maken. De secretaris, Drs. J. Schuilenburg De burgemeester, Mr. A. Wolfsen 3

4

5 Inhoudsopgave Programmabegroting Samenvatting 9 Dee1 1 Beleidsbegroting 15 Hoofdstuk 1 Programma's Jeugd Diversiteit en Integratie Publieksdienstverlening Stadpromotie Bereikbaarheid en Luchtkwaliteit Stedelijke ontwikkeling en Groen Utrecht Vernieuwt Krachtwijken Leidsche Rijn Stationsgebied Beheer Openbare Ruimte Veiligheid Cultuur Sport Onderwijs, Educatie en Bibliotheek Welzijn Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid Volksgezondheid Accommodatiebeleid Maatschappelijk Vastgoed Lokale Democratie en bestuurlijke Samenwerking Wonen en Monumenten Milieu en Duurzaamheid Economische Zaken 193 Algemeen 201 Algemene middelen en onvoorzien 201 Algemene ondersteuning 204 Hoofdstuk 2 Wijken 207 Hoofdstuk 3 Paragrafen Weerstandsvermogen Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid Lokale heffingen 273 Dee1 2 Financiële begroting 285 Hoofdstuk 4 Overzicht baten en lasten 289 Hoofdstuk 5 Financiële Positie 297 Hoofdstuk 6 Bijlagen 335 5

6

7 Samenvatting

8

9 Samenvatting Als nieuw college van burgemeester en wethouders zijn we sinds het voorjaar 2009 aan de slag met een aangescherpt collegeprogramma: 'Investeren en Doorpakken'. De collegedossiers zijn gebundeld in de centrale thema's De mens centraal en Bouwen aan de stad. Die vormen de rode draad van de activiteiten. In 'Investeren en Doorpakken' staat een beperkt pakket aan maatregelen en acties. Waaronder de maatregelen die we in 2009 en 2010 nemen om de economische crisis het hoofd te bieden. We versnellen investeringen voor een bedrag van 200 miljoen euro. Dit betreffen de projecten in de openbare ruimte, rioleringen, Pergola en Binnenhof Leidsche Rijn en projecten uit het Actieplan Luchtkwaliteit. Daarnaast zetten we 35 miljoen euro in voor stimuleringsmaatregelen in de sfeer van woningbouw, economie en arbeidsmarkt. We rekenen daarbij ook op extra rijksmiddelen. We zetten vanaf 2013 tot en met miljoen euro per jaar extra in voor de bereikbaarheid en luchtkwaliteit van de stad. We verlagen verder de afvalstoffenheffing en de onroerende zaakbelasting met 7 miljoen euro. De parkeerbelastingen bevriezen we. Bij de verantwoording blijkt jaarlijks dat er veel geld overblijft op de begroting. Door scherper te begroten kunnen we dit jaarlijkse overschot (deels) vrijspelen. Daardoor komt er in de loop van de komende jaren 10 miljoen euro structureel als financiële dekking beschikbaar. We stellen een plan van aanpak op om de gemeentelijke organisatie duurzaam en structureel te financieren. Zo kan het nieuwe college volgend jaar verder invulling geven aan een optimale organisatie voor in het nieuwe Stadskantoor. De economische crisis dwingt tot extra uitgaven waar extra inkomsten tegenover moeten staan. Voor een deel bereiken we dit door efficiënter te werken. Het gaat niet alleen om de gemeentelijke organisatie maar ook om bijvoorbeeld de afvalinzameling. Hiermee besparen we 3 miljoen euro in 2010 oplopend tot 12 miljoen euro in Ook huren we minder externen in voor interne werkprocessen. Daarmee besparen we 1 miljoen euro in 2010 oplopend tot 5 miljoen euro in Op de verschillende programma's besparen we ruim 17 tot 19 miljoen euro per jaar. Deze bezuinigingen leiden ertoe dat we bepaalde beleidsonderdelen niet meer of in versoberde vorm uitvoeren. De voorstellen die wij doen in de Programmabegroting 2010 zijn geformuleerd op basis van de kaders en bestedingsrichtingen uit de Voorjaarsnota Het is ons, ondanks moeilijke omstandigheden, gelukt het financiële plaatje van het nieuwe collegeprogramma in de begroting in te passen. Daardoor kunnen wij u nu de begroting en het meerjarenbeeld sluitend presenteren. Dit is de laatste begroting die wij als college in de huidige collegeperiode voorstellen. Per programma geven wij hieronder de belangrijkste punten weer. Bereikbaarheid, luchtkwaliteit en milieu Met het (vernieuwde) programma 'Bereikbaarheid en Luchtkwaliteit ' richten we ons op een optimale bereikbaarheid van de stad binnen de normen van de luchtkwaliteit. In het programma is verkeersveiligheid een belangrijk aandachtspunt. De uitvoering van de maatregelen uit het 'Actieplan Luchtkwaliteit en de Pakketstudies' brengen we onder in dit programma. We willen een omslag tot stand brengen van autogebruik naar gebruik van openbaar vervoer (OV) en fiets. Dit om de stad bereikbaar en leefbaar te houden, te voldoen aan de luchtkwaliteitsnormen en bij te dragen aan duurzame groei. Door vertramming geven we een kwaliteitsimpuls aan het OV. Samen met het Bestuur Regio Utrecht (BRU) ronden we in 2010 het Definitief Ontwerp af voor een trambaan Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV) om 'de Zuid'. Daarnaast willen we in 2010 een principebesluit nemen over vertramming van andere tracés. We geven een kwaliteitsimpuls aan het fietsgebruik door de kwaliteit van de 'top 5'-fietsroutes te verbeteren. Maar ook door uitbreiding van het aantal stallingvoorzieningen, met name in het centrum. Daarnaast werken we verder aan 'Parkeer en Reis'-voorzieningen aan de rand van de stad. Tijdens de vele wegwerkzaamheden in en om de stad willen we de verkeershinder zo beperkt mogelijk houden. Samen met andere overheden nemen we daarom maatregelen op het gebied van verkeer- en mobiliteitsmanagement. 9

10 Onze doelstelling is een leefbare en duurzame stad, waarin we het ontstaan van risico's voor veiligheid en gezondheid voorkomen. We streven naar een stad waarin toekomstige generaties in een leefbare, gezonde en veilige omgeving leven. In een duurzame stad gaan bewoners en ondernemers zuinig om met grondstoffen en energie en is de uitstoot van broeikasgassen beperkt. Daarmee leveren we een bijdrage aan de landelijke doelstellingen voor klimaataanpassing. Doelstellingen voor milieu kunnen concurreren met doelstellingen voor bereikbaarheid. Door een evenwichtig pakket van maatregelen verwachten we de komende jaren recht te doen aan beide beleidsvelden. Dit is een opgave die veel inspanning vraagt, want de mobiliteit in en rond Utrecht groeit. Onze doelstelling willen we bereiken door de gezondheidsrisico's te beperken die voortkomen uit luchtvervuiling, geluidsoverlast, bodemverontreiniging en transport van gevaarlijke stoffen. Maar ook door duurzaamheid te bevorderen met maatregelen voor klimaat en energie. Onderwijs en jeugd De komende jaren investeren wij in onderwijshuisvesting. Naast de extra onderwijsvoorzieningen in Leidsche Rijn, investeren we ook extra in het voorgezet onderwijs, primair onderwijs en het speciaal onderwijs. Daarnaast blijven belangrijke speerpunten het bestrijden van schoolverzuim en het voorkomen van voortijdig schoolverlaten. Verder spannen we ons in om de school meer de spil in de wijk te laten zijn. Dit doen we onder meer door het bevorderen van ontmoeting, een beter en gevarieerd aanbod van vrijetijdsbesteding en het vergroten van het veiligheidsgevoel. Bovendien krijgen de brede scholen in de komende jaren een stevige impuls. Onder andere door het inzetten van combinatiefuncties, waarin we sport, onderwijs en cultuur in samenhang aanbieden in de brede scholen. Het Utrechts VMBO zit in een neerwaartse spiraal. Om het tij voor het vmbo te keren is er een Taskforce ingesteld. Met het overnemen van de aanbevelingen uit het 'Aanvalsplan Utrechts VMBO' gaan we kwalitatief hoogwaardige en aantrekkelijke VMBO-scholen. Utrechtse kinderen en jongen moeten kunnen opgroeien tot gezonde, betrokken en zelfstandige inwoners. We willen dat kinderen hun talenten ontplooien en kansen krijgen en pakken. Daarom verbeteren wij in 2010 de mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding van de jeugd: we werken aan het vrijetijdsaanbod en aan voldoende buitenspeelmogelijkheden. Verder pakken we jeugdwerkloosheid stevig aan. Daarnaast komt er een flinke uitbreiding van kinderopvangplaatsen en betere ondersteuning bij opvoeding. Daarbij spelen de Centra voor Jeugd en Gezin een belangrijke rol. Tenslotte gaan we door met optreden tegen jongerenoverlast. Jongeren die begeleiding nodig hebben, krijgen dat. Cultuur De stad profileert zich samen met de provincie als kansrijke kandidaat voor de positie van 'Europese Culturele Hoofdstad 2018'. Dit doen we onder de brede paraplu van 'Bestemming Utrecht, stad van kennis en cultuur'. De Stichting Vrede van Utrecht coördineert de 'Vrede van Utrecht'-programma's en het 'bidbookproces' voor de nominatie. Stad en provincie hebben hun samenwerking in deze en andere cultuurprojecten vastgelegd in het gezamenlijk ondertekende 'Cultuurarrangement '. De ambitie 'stad van kennis en cultuur' vullen we in door het koppelen van de ruimtelijke ontwikkeling - voorzieningen, broedplaatsen, werkruimten en openbare ruimte - aan de thema's kennis, cultuur en talent. In 2010 ronden we de tweede fase van verbouwing van de Stefanuskerk in Overvecht af en verwachten we de opening van het Huis voor Amateurkunst (Vorstelijk Complex, Zuilen). Daarnaast blijven we voortvarend werken aan de totstandkoming van het Muziekpaleis. In 2010 werken we verder aan de plannen voor de Schouwburg XL en de renovatie van de bestaande schouwburg. Economie en stadspromotie Wij werken met onze partners aan behoud en verbetering van een goede economische basis. Ook willen we onderscheidend zijn in kennis en cultuur - in specifieke sectoren zoals 'Life Science' en 'gaming' - en door creativiteit en innovatievermogen. Dit uit zich in een sterk imago van Utrecht, een goede economische structuur, tevreden en gemotiveerde (startende) ondernemers en een goed vestigingsklimaat. We profileren Utrecht nationaal en internationaal als een stad met een aantrekkelijk en concurrerend klimaat voor bewoners, bedrijven, studenten en bezoekers. Het merk Utrecht vormt de kern van het integrale 'Programma Stadspromotie '. Dit programma heeft nauwe relaties in de stad en de gemeente. Door het vaststellen van de merkpositionering zijn de kernactiviteiten van Stadspromotie nu duidelijker. Concreet betekent dat een verschuiving van eigen projecten en activiteiten naar strategische promotie en marketing van de stad. Daarbij maken we gebruik van merkversterkende projecten van anderen. Het in de markt zetten en promoten van Utrecht als toeristische bestemming is een belangrijk onderdeel van Stadspromotie. We richten ons daarbij op de specifieke doelgroep bezoekers. 10

11 Hoofddoelstelling van het toeristisch beleid 'Utrecht Experience' is het bevorderen van het (inter)nationaal toerisme. Met nadruk op verblijfstoerisme en het versterken van het internationaal toeristisch profiel. Werk en sociaal beleid De economische crisis beïnvloedt in sterke mate het programma 'Sociale Zaken en Arbeidsmarktbeleid in 2010'. We merken het effect van toenemende werkloosheid en meer huishoudens met financiële problemen. Zowel in de reintegratieopdracht als in de opdracht om armoede te voorkomen en te bestrijden. We stellen hiervoor tijdelijk extra budget beschikbaar. We hebben actieplannen om de jeugdwerkloosheid te bestrijden en we starten nieuwe werkgelegenheidsprojecten. Bij de investeringen in re-integratie kiezen we voor de meer kansrijke doelgroep op de arbeidsmarkt. De doelgroep die nu niet voor re-integratieactiviteiten in aanmerking komt, verwijzen we actief naar andere mogelijkheden in de stad. Daarnaast investeren we extra in de schuldhulpverlening voor meer preventie van schuldenproblematiek en we beperken de wachtlijsten. Een belangrijk aandachtspunt blijft het bevorderen van participatie van kinderen uit gezinnen met een laag inkomen. Voor een optimale samenhang en uitvoering is de uitvoering van de Wmo prestatieveld 6 overgeheveld naar de afdeling Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Stedelijke ontwikkeling: Leidsche Rijn, Stationsgebied en Utrecht Vernieuwt De ontwikkeling van de stad draagt bij aan de vitaliteit van Utrecht en onze positie in de regio en de Randstad. We willen zorgen voor aantrekkelijke woon- en werkmilieus en een uitnodigende openbare ruimte. Het huidige bebouwde gebied willen we optimaal benutten voor nieuwe woningbouw (verdichting en transformatie). Een kwalitatief hoogwaardige openbare ruimte is daarbij een centraal uitgangspunt. De functies 'wonen' en 'werken' willen we meer met elkaar mengen en we willen een voldoende recreatieaanbod realiseren. Woonwijken moeten leefbaar en veilig zijn om de huidige bewoners te binden en nieuwe bewoners aan te trekken. Vanwege de crisis voorzien we voor 2010 lagere productiecijfers in woningen. Het aantal op te leveren woningen halveert. Belangrijke gebiedsontwikkelingen zijn Talmalaan, Hoogstraat en Hart van Hoograven. Eind 2009 leggen we de structuurvisie Rijnenburg voor waarna we starten met het opstellen van de bestemmingsplannen. Naast het ontwikkelen van woningen werken we aan de bouw van maatschappelijke voorzieningen (zoals Unic, Rietveldcollege, Moskee Kop van Lombok, Zwembad Kromme Rijn), het ontwikkelen van commerciële voorzieningen (IKEA, Winkelcentrum De Gaard, hotelontwikkeling Two Star Lodge) en de openbare ruimte (Amsterdam-Rijnpark, Springertuin). Specifieke aandacht besteden we aan het in stand houden en verbeteren van de groenstructuur. Bij de kwaliteitsverbetering van het groen in de stad zetten we primair in op groenarme wijken en de Krachtwijken. In het bestaande stedelijke gebied transformeren we diverse gebieden van werkgebied of woonwerkgebied naar nieuwe woongebiede. In 2010 zetten we in op de transformatie van werkgebieden in de stad, waaronder Merwedekanaalzone, Rotsoord en Zijdenbalen, 2e Daalseweg en Cartesiusdriehoek. Door de economische crisis staat de bouw van woningen en commercieel vastgoed in Leidsche Rijn in 2010 onder druk. Er is minder belangstelling voor de diverse projecten, deels uit voorzichtigheid, deels door strengere financieringsvoorwaarden. Ook aan de zijde van de ontwikkelaars zijn er belemmeringen in de vorm van tegenvallende aanbestedingen en moeilijkheden met de financiering. In vorige jaren is een deel van de woningbouwproductie verschoven. Daardoor blijven de inkomsten in 2010 nog wel op een redelijk peil, maar zijn de ontwikkelingen in het commerciële vastgoed marginaal. De Noordelijke Stadsas nadert zijn voltooiing. De werkzaamheden aan de A2 en het Martinus van Tyrusviaduct (voorheen Taatseviaduct) zijn volledig in uitvoering en dat geldt ook voor de spoorverdubbeling. We verwachten dat de zandwinning uit de Haarrijnseplas na 2010 stopt. De aanleg van 'Het Lint' in het Leidsche Rijnpark vordert gestaag. Door een subsidie van het BRU is het mogelijk om delen van de realisatie van de Vikingrijn naar voren te halen. We verwachten dat in Leidsche Rijn Centrum (LRC) Kern de eerste paal eind 2010 de grond in gaat. Voor LRC Zuid stellen we een inrichtingsplan vast en eind 2009 starten we met een aanbesteding voor het gebied met detailhandel voor dagelijkse boodschappen. De werkzaamheden in sportpark Rijnvliet (URC, PDVD en UTS) starten in het najaar van De planning voor de opening van het sportpark ligt in Eind 2010-begin 2011 starten we met de werkzaamheden voor een begraafplaats in Leidsche Rijn. In 2010 komt de veiling aan de Verlengde Vleutenseweg volledig in eigendom van de gemeente. De Utrechtse Bazaar verhuist naar de Groenewoudsedijk. Na zorgvuldige procedures en jarenlange planvoorbereiding komt het stationsgebied eindelijk in de uitvoeringsfase. De voorbereidende werkzaamheden voor kabels, leidingen en riolering zijn al in 2007 gestart. In 2010 starten de bouwprojecten Muziekpaleis, woon-winkelgebouw De Vredenburg, het infraproject Vredenburgknoop en de 11

12 expeditietunnel. Aan de westzijde beginnen we met de herinrichting van het openbaar gebied nabij de nieuwbouw Rabobank. De procedures voor het nieuwe Stadskantoor zijn in volle gang en gericht op een bouwtitel. Daarmee de start van de bouw nog in De planvoorbereiding en procedures van de overige projecten houdt onze volle aandacht. De nieuwe doelstelling duurzaamheid krijgt in 2010 stevige fundamenten. Wij hebben besloten om de Projectorganisatie Stationsgebied ook na 2010 voort te zetten en maken hiervoor middelen vrij. Doorstroming op de woningmarkt is het belangrijkste speerpunt van woonbeleid, naast veilig wonen en bestrijding van woonfraude. Daarvoor is nodig: een hogere productie en een betere verdeling van vrijkomende woningen over de verschillende doelgroepen. In de concept Woonvisie doen wij voorstellen op dit punt. We werken aan behoud en verbetering van kwaliteit bij de aanwezige woonvoorraad en de leefomgeving. We richten ons beleid voor Monumenten en Cultuurhistorie op instandhouding en gebruik van gebouwd en archeologisch erfgoed. Wij willen kwalitatief goede en aantrekkelijke maatschappelijke voorzieningen bieden die aansluiten bij de wensen van de gebruikers. Een goede toegankelijkheid en een optimale spreiding van deze voorzieningen dragen daaraan bij. Om dit te bereiken werken we achterstallig onderhoud weg en voorkomen we nieuwe onderhoudsachterstanden. We creëren locaties voor herontwikkeling van maatschappelijk vastgoed, waarbij we streven naar een multifunctioneel aanbod per locatie. Wijkaanpak Het programma 'Utrecht Vernieuwt Krachtwijken' richt zich met name op de buurten met relatief veel kwetsbare bewoners. De problemen in deze wijken zijn vaak groot. We kunnen ze alleen doeltreffend aanpakken door een integrale benadering met fysieke en sociale maatregelen. Bij de fysieke aanpak in het kader van Utrecht Vernieuwt investeren we in vernieuwing van de wijk en woningdifferentiatie. Bewoners kunnen zo een wooncarrière in de wijk doorlopen en de wijken zelf krijgen meer aantrekkingskracht voor groepen elders uit de stad. Sociale maatregelen zetten we in om de maatschappelijke positie van bewoners in de wijken te versterken. Dat geldt extra in de vijf Krachtwijken; Kanaleneiland, Overvecht, Ondiep, Zuilen-Oost en Hoograven. Naast de gemeente investeren vooral de corporaties, maar ook rijk en provincie geld in het realiseren van duurzame verbeteringen in de wijk. Diversiteit en integratie Het programma 'Diversiteit en integratie ' ronden we in 2010 af. We maken de resultaten zichtbaar en bedden het uitvoeringsprogramma Diversiteit en Integratie in het reguliere beleid in. Voor inburgering investeren we ook in 2010 extra in aanvullende projecten ter verhoging van het rendement. Openbare ruimte Op enig moment zijn de grote projecten in onze stad klaar en is het stof opgetrokken. Dan komt het er op aan om het mooie dat gemaakt is in stand en bruikbaar te houden voor de bewoners. Dat is een grote opgave die we graag oppakken. De kwaliteit van de openbare ruimte bepaalt tenslotte in belangrijke mate het stadsbeeld. Een goed ingerichte en goed beheerde openbare ruimte houdt de stad aantrekkelijk om in te wonen, te werken en te recreëren. Verder moeten we onderhoud plegen aan soms al eeuwenoude objecten en daar zijn achterstanden ontstaan. Wij pakken dat probleem aan en reserveren 35,6 miljoen euro voor het noodzakelijke onderhoud van de walmuren in de stad. We vinden het van groot belang ons erfgoed te bewaren voor de komende generaties Utrechters. Door het naar voren halen van 20 miljoen euro aan investeringen willen we de economische crisis helpen te bezweren. In totaal investeren we in 2010 ruim 60 miljoen euro in de kapitaalgoederen van de openbare ruimte. Veiligheid Voor de sociale veiligheid willen we de geregistreerde criminaliteit, in relatie tot het aantal inwoners en arbeidsplaatsen, in 2010 halveren ten opzichte van Dit met een minstens gelijk blijvende aangiftebereidheid. Speciale aandacht geven we hierbij aan auto- en woninginbraken om in 2010 voor beide delicten 33% lager uit te komen dan in Voor geweld, vooral het uitgaansgeweld, willen we een daling van 5% halen. Wij willen dat de jongerencriminaliteit minstens net zo hard daalt als de totale criminaliteit. Jongerenoverlast is onze andere prioriteit. We willen die overlast in 2010 met 20% verlagen ten opzichte van 2006 en maken voor de inzet van straatcoaches en cameratoezicht extra middelen vrij. Ook de bestuurlijke aanpak van de (georganiseerde) criminaliteit, waaronder mensenhandel in de prostitutie, heeft in 2010 onze volle aandacht. Sport, welzijn en volksgezondheid Het gaat goed met de sportdeelname in Utrecht. De sportpeiling 2008 toont een stijging van de sportdeelname van 14% sinds Met een sportdeelname van 68% van de volwassen Utrechters scoort de stad goed. Wij willen deze 12

13 trend vasthouden en voortzetten en blijven daarom investeren in een goede sportinfrastructuur. Van cruciaal belang zijn daarbij de hardware van de sport: de sportaccommodaties, en de software van de sport: de sportverenigingen en overige sportaanbieders. De sportdeelname van de jeugd is de afgelopen jaren toegenomen. Wij willen die lijn vasthouden en versterken. De sportdeelname van allochtone meisjes krijgt extra aandacht, omdat deze wel groeit maar er nog steeds sprake is van een flinke achterstand. Voldoende en goede basisvoorzieningen zijn een voorwaarde voor behoud en groei van de sportdeelname. De uitkomsten van het onderzoek naar de wachtlijsten in de sport zijn reden fors te investeren in de uitbreiding van de capaciteit voor voetbal en hockey in Leidsche Rijn (sportpark Rijnvliet), op Maarschalkerweerd en op Nieuw Welgelegen. Door een verbreding voldoet het Krommerijnbad in 2012 aan de eisen voor internationale topsportevenementen. Het ons toegewezen 'Europees jeugd Olympisch Festival 2013' vindt onder andere plaats in dit nieuwe bad. De 'Giro d'italia' - Ronde van Italië - is hét topsportevenement van Utrecht in Op 9 mei vinden in Utrecht de doorkomst en aankomst van de 2e etappe van deze wielerwedstrijd plaats. We zetten alles op alles om van dit aansprekende evenement een feest voor de stad te maken. Met het welzijnsbeleid richten we ons op het stimuleren van het eigen initiatief van mensen én geven we invulling aan de gemeentelijke zorgplicht voor kwetsbaren. De beschikbare middelen zijn in 2010 lager dan in voorgaande jaren. We stellen onze prioriteiten daarom helder: samen met de welzijnsorganisaties stellen we een 'Samenwerkingsagenda vernieuwend welzijn' op. Die presenteert een gezamenlijk gedragen, toekomstbestendig beeld van Welzijn in Utrecht. De opbouw van de 'civil society' stimuleren we door nadruk te leggen op de inrichting van de sociale infrastructuur en minder op de ondersteuning van individuele organisaties. We werken aan één integrale fysieke en sociale ondersteuningsstructuur voor alle Utrechtse organisaties die werken met en voor vrijwillige inzet. Voor kwetsbaren realiseren we een doeltreffend vangnet in de vorm van collectieve Wmo-voorzieningen. De stedelijke 'frontoffice Wmo' levert via verschillende toegangskanalen klantgerichte dienstverlening. Daarnaast bieden we een laagdrempelige voorziening voor hulpverlening in de wijk. Deze informatie- en adviesactiviteiten van de wijkwelzijnsorganisaties stemmen we af met de stedelijke frontoffice. Het experiment 'Steunpunt en opvang Perspectief' voor de groep ex- AMA's (Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers) zetten we voort en we activeren onze aanpak gericht op het bestrijden van huiselijk geweld. Het actieprogramma Beweging in gezondheid, Utrecht gezonder in 2010 is het meerjarig beleidskader voor het programma volksgezondheid. We voeren dat programma uit samen met Agis Zorgverzekeringen, zoals is vastgelegd in het convenant 'Utrecht Gezond'. We werken aan een optimale gezondheid voor alle Utrechters door het voorkomen en zo nodig bestrijden van infectieziekten. En ook door wijkprogramma's als 'Gezond Gewicht' en 'Psychosociale Gezondheid'. Verder stimuleren we een gezond kantinebeleid op het voortgezet onderwijs en is het 'Elektronisch Kind Dossier' in 2010 operationeel. Ook realiseren we in 2010 een woonaanbod voor moeilijk plaatsbaren en willen we een integrale alcoholaanpak gericht op preventie en zorg. Publieksdienstverlening en lokale democratie De verbetering van publieksdienstverlening krijgt ook in 2010 aandacht. Onze klanten moeten in 2011 via alle contactkanalen bij de gemeente terechtkunnen voor vraaggestuurde informatie en dienstverlening. Voor de klant mag het niet uitmaken waar in de organisatie of via welk kanaal hij contact met ons zoekt. We handelen alle (aan)vragen af op een voor de klant zo direct mogelijke manier. De klant krijgt via één contact antwoord op al zijn vragen en de afhandeling gebeurt zo mogelijk binnen één contactmoment/bezoek. In 2010 willen we opnieuw de betrokkenheid van Utrechters bij en hun invloed op het gemeentelijk beleid en besluitvorming vergroten. Dit doen we onder andere door de bekendheid van beïnvloedingsmogelijkheden van beleid te verbeteren, bijvoorbeeld de bekendheid van het leefbaarheidsbudget. Ook stellen we in 2010 gemeentebreed de Utrechtse Participatie Standaard vast. Verder willen we onze bestuurlijke partners (regionaal, nationaal en internationaal) blijven betrekken bij de ontwikkeling van de stad. Tot slot We gaan in 2010 aan de slag met concrete uitvoeringsplannen, waarbij we de resultaten snel zichtbaar en merkbaar maken in de stad. 13

14

15 Deel 1 Beleidsbegroting

16

17 Hoofdstuk 1 Programma's

18

19 Hoofdstuk 1 Programma's In dit hoofdstuk zijn de beleidsprogramma's opgenomen. Per programma worden drie vragen beantwoord: 'Wat willen we bereiken?', 'Wat gaan we daarvoor doen?' en 'Wat mag dat kosten?'. Elk programma is voorzien van een doelenboom. Deze geeft de structuur van het programma en de samenhang tussen de algemene doelstelling, de effectdoelstellingen ('Wat willen we bereiken?') en de prestatiedoelstellingen ('Wat gaan we daarvoor doen?') in één oogopslag weer. Hierbij is per prestatiedoelstelling ook aangegeven welk deel van het programmabudget hiervoor beschikbaar is. 19

20 Algemene doelstelling Jeugd De Utrechtse jeugd groeit op tot gezonde, betrokken, actieve en zelfstandige burgers. Wat willen we bereiken? Wat gaan we daarvoor doen? Kosten 1 Meer jeugdigen spelen veilig en met plezier buiten, doen mee aan een aansprekend vrijetijdsaanbod en hebben een stem bij de ontwikkeling van voor hen belangrijke thema's. 1.1 Uitbreiden van formele en informele speelruimte, aanbieden van voldoende en gevarieerde vrijetijdsactiviteiten en creëren van voldoende participatiemogelijkheden voor jeugdigen Meer (kwetsbare) jongeren ontwikkelen hun talenten, doorlopen een goede schoolloopbaan en vergroten hun kansen op de arbeidsmarkt. 2.1 Uitbreiden voorschools aanbod en verbinden voorzieningen rondom de school Beter aansluiten van onderwijs op de arbeidsmarkt, voorkomen voortijdige schooluitval en actief toeleiden naar arbeid Meer jeugd groeit gezond en zonder problemen op. 3.1 Monitoren van de gezondheid, attitude en leefstijl van de Utrechtse jeugd In de centra voor Jeugd en Gezin verbinden we de signalering van opvoeden opgroeiproblemen met het toeleiden naar- en coördineren van zorg Minder jeugd veroorzaakt overlast of gedraagt zich crimineel. 4.1 Een gerichte aanpak en specifiek aanbod moet jongeren toekomstperspectief bieden, waarmee (verder) afglijden naar criminaliteit of veroorzaken van overlast voorkomen wordt. 398 Bedragen zijn in duizenden euro's. 20

21 1.1 Jeugd Ongeveer honderdduizend van de driehonderdduizend inwoners van Utrecht zijn jonger dan 24 jaar. Dat maakt van Utrecht een jonge stad. We vinden het belangrijk dat de Utrechtse jeugd opgroeit tot gezonde, betrokken, actieve en zelfstandige burgers. Daarom heeft jeugd veel aandacht in ons beleid. Centraal staan de kansen van jeugd en hun betrokkenheid bij de samenleving. In 2010 liggen de prioriteiten bij: Het verbeteren van de speelruimte in de stad. Het tegengaan van de jeugdwerkloosheid. Het stroomlijnen van het jeugdzorgaanbod in de Centra voor Jeugd en Gezin. De aanpak van overlastgevende en criminele jeugdgroepen. Het programma Jeugd is een gemeentebreed programma onder bestuurlijke verantwoordelijkheid van de Wethouder Jeugd. Het heeft tot doel om samenhang en regie aan te brengen in het stedelijk jeugdbeleid. Vier maatschappelijke doelen, ieder vormgegeven binnen een eigen deelprogramma, vormen de basis van het jeugdbeleid Wat willen we bereiken? Algemene doelstelling De Utrechtse jeugd groeit op tot gezonde, betrokken, actieve en zelfstandige burgers. Het Utrechtse jeugdbeleid is er voor alle jeugd in Utrecht. We brengen wel een duidelijke verdeling van beleidsintensiteit aan over verschillende 'groepen' jeugdigen. Zo werkt het jeugdbeleid van 'breed' met recreatieve activiteiten voor iedereen (doelstelling 1) tot 'smal' met specialistische interventies voor specifieke doelgroepen (doelstelling 4). Effectdoelstelling 1: Vrije tijd Meer jeugdigen spelen veilig en met plezier buiten, doen mee aan een aansprekend vrijetijdsaanbod en hebben een stem bij de ontwikkeling van voor hen belangrijke thema's. We vinden het van belang dat kinderen en jongeren hun vrije tijd op een constructieve manier (kunnen) doorbrengen en willen hen invloed geven bij de ontwikkeling en uitvoering van beleid. Buitenspelen is belangrijk voor het plezier, de ontwikkeling en gezondheid van jeugdigen maar ook voor de leefbaarheid van de wijk. Deelname aan vrijetijdsactiviteiten is ontspannend maar ook goed voor hun talentontwikkeling (uitwerking Nota Jongeren en vrije tijd). We stimuleren jeugdigen al vroeg om actief mee te denken over en bij te dragen aan de samenleving: onder meer via Kinderraadsvergadering en de Jongerendenktank U-shake. Effectdoelstelling 2: Ontwikkeling en arbeid Meer kwetsbare jeugdigen ontwikkelen hun talenten, doorlopen een goede schoolloopbaan en vergroten hun kansen op de arbeidsmarkt. Niet alle jeugdigen ontwikkelen zich automatisch optimaal. Zowel voor jeugdigen zelf als voor de samenleving is het belangrijk dat zij hun kansen ten volle benutten. Door de inzet van vroeg- en voorschoolse educatie bereiken we dat kinderen met een verhoogd risico op (taal)achterstand goed voorbereid aan het basisonderwijs kunnen starten. Ook peuterspeelzalen en kinderopvang dragen daar aan bij. Via de Brede Scholen, en met inzet van de pilot Verlengde Schooldag, krijgen kinderen meer kansen om hun talenten te ontwikkelen en zetten we in op grotere ouderbetrokkenheid. Financiële belemmeringen in de talentontwikkeling van kinderen in armoedesituaties worden weggenomen. 21

22 De economische crisis komt extra hard aan bij jongeren. Met ons actieplan Jeugd sterker uit de crisis, willen we bereiken dat: Meer jongeren het optimale uit hun schoolloopbaan halen (tenminste een startkwalificatie). Meer jongeren een beroepskeuze maken die aansluit bij de arbeidsmarkt. Meer jongeren goed voorbereid en met de juiste competenties op de arbeidsmarkt komen. Meer werkloze jongeren een baan of vervolgopleiding vinden. Effectdoelstelling 3: Zorg Meer jeugd groeit gezond en zonder problemen op. Opgroeien in goede gezondheid, in een omgeving die een veilige en stimulerende opvoedkundige basis levert, is bepalend voor de mate waarin jeugdigen zich in de volle breedte kunnen ontwikkelen. We richten ons op het stimuleren van een gezonde leefstijl bij kinderen en jongeren en ondersteunen kinderen die door gezondheidsproblemen achter blijven in hun ontwikkeling. Jeugdigen en ouders kunnen met al hun opvoedingsvragen terecht bij het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Als er meer hulp nodig is, dan komen ouders en kinderen snel terecht bij de juiste hulp en bij inzet van meerdere hulp(verleners) is er één verantwoordelijke voor afstemming en coördinatie van zorg. Effectdoelstelling 4: Veiligheid Minder jeugd veroorzaakt overlast of gedraagt zich crimineel Een kansrijke omgeving is de beste bescherming tegen crimineel gedrag. We voorkomen (verder) afglijden naar criminaliteit van (risico) jongeren door hen met gericht aanbod toekomstperspectief te bieden. Inzet van het beleid is dat jongerenoverlast en geregistreerde criminaliteit onder jongeren in 2010 daalt. We werken nauw samen met het programma Veiligheid. Relevante omgevingsfactoren Er ligt een bestuursakkoord Samen aan de slag (juni 2007) en een landelijk beleidsprogramma Alle kansen voor kinderen. Een aantal landelijke geldstromen zijn nu gebundeld in de Brede Doeluitkering Centra Jeugd en Gezin. De provincie en de gemeente Utrecht hebben een samenwerkingsagenda, waarin jeugd prioriteit heeft. Speerpunten zijn het onderwijs- en arbeidsmarktbeleid en de jeugdzorgstructuur. Uitvoering van de pilot 'wrap-around care' is een voorbeeld van een project dat voortkomt uit de samenwerkingsagenda. Ook in 2010 heeft jeugd prioriteit binnen de krachtwijkenaanpak. De focus ligt op zorg- en hulpverlening, veiligheid en zinvolle vrijetijdsbesteding. Effectindicatoren Realisatie a 1.b Percentage jeugd dat deelneemt aan georganiseerde vrijetijdsbesteding 72% 72% 72% Percentage scholen (groep 7 en 8) dat deelneemt aan de kinderraadsvergadering 80% 90% 100% 2.a Percentage bereik 2- en 3- jarigen met peuterspeelzaalwerk 17% 17% 17% 2.b Percentage bereik doelgroeppeuters VVE (voorschool) 49% 55% 61% 2.c Percentage bereik doelgroeppeuters VVE (vroegschool) 78% 79% 79% 2.d Percentage deelname Verlengde Schooldag 32% 40% 40% 22

23 Effectindicatoren Realisatie Percentage 22-jarigen met startkwalificatie of 2.e schoolgaand 72% 80% 80% 2.f Aantal nieuwe voortijdige schoolverlaters a 3.b Percentage ouders met soms opvoedingsproblemen 22,2% 16% 14% Percentage ouders met vaak opvoedingsproblemen 1,8% 1,8% 1,8% 4.a 4.b Percentage 22-jarigen met startkwalificatie of schoolgaand: zie programma Onderwijs Aantal nieuwe voortijdige schoolverlaters: zie programma Onderwijs 5.a Ervaren jongerenoverlast: zie programma Veiligheid Wat gaan we daarvoor doen? Vrije Tijd Prestatiedoelstelling 1.1: Vrije tijd en participatie Uitbreiden van formele en informele speelruimte, aanbieden van voldoende en gevarieerde vrijetijdsactiviteiten en creëren van voldoende participatiemogelijkheden voor jeugdigen In 2010 ontwikkelen we de laatste vijf wijkspeelruimteplannen en starten we met de uitvoering van de 5 plannen uit de eerste tranche (2009). Kansen die zich voordoen benutten we actief, bijvoorbeeld in de mogelijkheden van medegebruik. Jeugdigen en ouders worden hier nauw bij betrokken. Met de realisatie van speeltuin de Scheg in Vleuterweide telt Utrecht inmiddels 19 gesubsidieerde en 3 deels gesubsidieerde speeltuinen. Kinderen kunnen hier onder toezicht spelen. In 2010 geven we uitvoering aan de nota 'Flexibele openingstijden' met als essentie dezelfde openingstijden op piekuren en maatwerk per speeltuin in de daluren. In 2010 ontwikkelen we een monitoringsysteem om de aansluiting tussen de 'vraag' van jeugdigen en het vrijetijdsaanbod te volgen. Het streven is een integraal en evenwichtig vrijetijdsaanbod te realiseren van sport, cultuur, welzijn en andere componenten zoals scouting. We ondersteunen initiatieven vanuit jeugdigen en het maatschappelijk veld die eventuele lacunes opvullen. In het welzijns-, sport- en cultuuraanbod doen we extra moeite om kwetsbare jeugdigen te bereiken, bijvoorbeeld met culturele 'trapveldjes'. In 2010 zetten we de lijn door om jongeren via de jongerendenktank U-shake actief te stimuleren om mee te denken over thema's die voor hen relevant zijn. We organiseren een Kinderraadsvergadering om kinderen al jong bewust te maken van hun mogelijkheden tot beïnvloeding en de spelregels van het democratisch debat. Ontwikkeling & Arbeid Prestatiedoelstelling 2.1: Optimale ontwikkeling Uitbreiden voorschools aanbod en verbinden voorzieningen rondom de school. We realiseren een uitbreiding van het aantal voorschoolplaatsen van circa naar Speerpunt is verder de kwaliteitsverbetering. We zetten in op verbetering van de samenwerking met jeugdgezondheidszorg bij werving en toeleiding van peuters naar de voorschool en we investeren in verbetering van de doorgaande lijn tussen voor- en vroegschool. 23

24 We stimuleren uitbreiding van het aantal plaatsen in de kinderopvang/buitenschoolse opvang vooral door te zoeken naar alternatieve locaties, het aanpassen van bestemmingsplannen en het onder voorwaarden verlenen van een financiële stimulans. Daarnaast investeren we in het invullen van vacatures in kinderopvang en buitenschoolse opvang (actieplan Jeugd sterker uit de crisis). De Brede School is een belangrijk instrument om de ontwikkelingskansen van kinderen te vergroten en de combinatie van zorg en arbeid door ouders te vergemakkelijken. Met het aantrekken van 24 combinatiefuncties geven we in 2010 een extra impuls aan de omvang en kwaliteit van het activiteitenaanbod. We werken verder aan een samenhangend aanbod van sport-, cultuur-, natuur, milieu- en techniekactiviteiten voor 0-12 jarigen. In Overvecht start een pilot Verlengde Schooldag waarin kansrijke onderpresteerders extra scholing krijgen om de stap naar HAVO/VWO te bevorderen. De pilot Vreedzame wijk in Overvecht wordt voortgezet; de gegevens uit de nulmeting worden in 2010 gepresenteerd en de Universiteit van Utrecht volgt de effecten op de leefbaarheid. Uitbreiding van de methodiek naar andere wijken wordt onderzocht. Onder andere via de Brede Scholen zorgen we voor laagdrempelig aanbod aan opvoedingsondersteuning en stimulering van ouderbetrokkenheid. We gaan door met de inloopochtenden, ouderkamers en de inzet van assistenten Ouderbetrokkenheid en zoeken de samenwerking met het Centrum Jeugd en Gezin (CJG). Ouders worden bewust gemaakt van het belang van vrijetijdsactiviteiten voor de ontwikkeling van kinderen bijvoorbeeld door ze actief te betrekken bij de toeleiding naar vrijetijdsactiviteiten. Prestatiedoelstelling 2.2: Voorkomen voortijdige schooluitval Beter aansluiten van onderwijs op de arbeidsmarkt, voorkomen voortijdige schooluitval en actief toeleiden naar arbeid. In 2010 wordt uitvoering gegeven aan het actieplan 'Jeugd sterker uit de crisis' waarin we sterk investeren op vier gebieden: Versterking aanpak voortijdig schoolverlaten met onder andere extra schoolmaatschappelijk werk. Versterking van sturing op beroepskeuze van jeugdigen door afspraken met bedrijven en onderwijsinstellingen. Versterking van competenties van vmbo- en mbo-leerlingen met onder andere extra stages en leerwerkplaatsen. Extra inzet op toeleiding van werkloze jongeren naar baan of opleiding via het jongerenloket, in samenwerking met het programma Sociale zaken en Arbeidsmarktbeleid. Zorg Prestatiedoelstelling 3.1: Gezonde leefstijl Jeugd Monitoren van de gezondheid, attitude en leefstijl van de Utrechtse jeugd. Met behulp van de jeugdmonitor volgen we de resultaten van het programma Volksgezondheid. Daarover bevragen we jongeren zelf over hun fysieke en mentale gezondheid en hun leefstijl. In 2010 presenteren we een trendrapportage over de achterliggende drie jaren. Prestatiedoelstelling 3.2: Zorgstructuur Jeugd en ouders In de centra voor Jeugd en Gezin verbinden we de signalering van opvoed- en opgroeiproblemen met het toeleiden naar en coördineren van zorg. In 2010 hebben we zeven fysieke en één virtueel CJG. Hierin zijn de functies informatie en advies, signalering en toeleiding en coördinatie van zorg bij elkaar gebracht. Alle ouders en kinderen kunnen in het CJG binnenlopen met vragen of problemen en worden waar nodig toegeleid naar hulp. Het totale aanbod aan opvoed- en opgroeivoorzieningen gaan we verder stroomlijnen. Signalering en toeleiding naar zorg voor multiprobleemgezinnen is via de jeugdadviesteams en met ondersteuning van het georganiseerd. We realiseren in 2010 een bezuiniging van 0,8 miljoen euro, door onder meer het concentreren van een aantal functies in de bestaande CJG's. 24

25 Veiligheid Prestatiedoelstelling 4.1: Jeugdcriminaliteit en jongerenoverlast Een gerichte aanpak en specifiek aanbod moet jongeren toekomstperspectief bieden, waarmee (verder) afglijden naar criminaliteit of veroorzaken van overlast voorkomen wordt. De aanpak en het aanbod is een combinatie van preventieve, curatieve en repressieve maatregelen en projecten. De oplossing van de problemen vergt een lange adem, daarom zetten we vooral de al ingeslagen koers voort. Het gaat daarbij onder andere om: Uitvoering van de Aanpak overlastgevende en criminele jeugd (groepsaanpak). Voor ten minste twintig overlastgevende en criminele groepen voeren we een gefocust plan van aanpak uit. Nazorg(voorzieningen) voor jongeren die uit detentie komen (waaronder veelplegers), zoals 'Nieuwe perspectieven bij Terugkeer' en Titan. In 2010 geven we een vervolg aan het project 'Onze Toekomst, voorkomen van een criminele loopbaan Marokkaanse Jeugd', dat een looptijd had tot en met Het Rijk zal hier opnieuw middelen voor beschikbaar stellen. Voortzetten en optimaliseren van preventieve inzet zoals de JOS-aanpak (Jongeren Op Straat), School en Veiligheid, Forza en Tawazoun. Voorkomen jongerenprostitutie wordt vormgegeven in Pretty woman en voorlichting op scholen. Daarnaast kent 2010 een aantal intensiveringen en accentverschillen: De gemeente Utrecht gaat een landelijke coördinatierol vervullen in een groep van 20 gemeenten met een bovengemiddeld aantal Marokkaans-Nederlandse probleemjongeren. Hiervoor heeft het Rijk middelen beschikbaar gesteld. We evalueren de gebiedspanels jeugdoverlast en passen deze daar waar nodig aan. We besteden extra aandacht aan de problematiek van en het aanbod voor de groep licht verstandelijk gehandicapten. We ontwikkelen een samenhangende aanpak voor de groep overlastgevende 12-minners. We zetten het project Jongerenteams voort met twee teams in plaats van drie. Zo kunnen we optimale inzet garanderen en verbetervoorstellen vanuit de evaluatie uit 2008 doorvoeren. We besteden aandacht aan de verdere methodiekontwikkeling van het aanbod 'jeugd en veiligheid' en opname van het aanbod in de databank van het Nederlands Jeugd Instituut (onder andere Pretty woman). Tenslotte geven we in 2010 vorm aan het beleid ter voorkoming van polarisatie en radicalisering. Het hiervoor in 2009 ontwikkelde plan van aanpak wordt in 2010 effectief met onder andere uitbreiding van het aantal oudercoaches en trajecten Nieuwe perspectieven bij Terugkeer (opvang na detentie). Prestatie-indicatoren Realisatie a Aantal uren openstelling speeltuinen b Bereik scouting a Aantal voorschoolplaatsen b Aantal (basis)peutergroepen 74,5 76,5 76,5 2.1.c Aantal brede scholen d Aantal aangestelde combinatiefunctionarissen e Aantal oudercursussen in VVE a Zie programma Onderwijs 25

26 Prestatie-indicatoren Realisatie a Zie programma Volksgezondheid 3.2.a Aantal Centra voor Jeugd en Gezin b Begeleiding van aantal gezinnen met opvoedingsproblemen c Percentage geëvalueerd hulpverleningsaanbod 25% 40% 60% 3.2.d Aantal zorgtrajecten b Aantal aangepakte criminele/overlastgevende groepen: zie programma Veiligheid Wat mag dat kosten? Rekening Lasten Vrije tijd en participatieaanbod Optimale ontwikkeling Voorkomen voortijdige schooluitval Gezonde leefstijl jeugd Zorgstructuur jeugd en ouders Jeugdcriminaliteit en jongerenoverlast Totaal lasten Baten Vrije tijd en participatieaanbod Optimale ontwikkeling Voorkomen voortijdige schooluitval Gezonde leefstijl jeugd Zorgstructuur jeugd en ouders Jeugdcriminaliteit en jongerenoverlast Totaal baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Toevoeging reserves Onttrekking reserves Saldo na mutaties reserves Bedragen zijn in duizenden euro s. Financiële toelichting Hieronder lichten wij de financiële ontwikkelingen per doelstelling toe. De overige ontwikkelingen zijn vooral het gevolg van de verwerking van loon- en prijscompensatie en de doorbelaste kosten en concernoverhead. Zie hiervoor de desbetreffende passage in de paragraaf bedrijfsvoering. Mutaties groter dan een 0,5 miljoen euro of 10% van de doelstelling zijn toegelicht. 1 Dit is inclusief 1 virtueel Centrum voor Jeugd en Gezin voor

27 Vrije tijd en participatieaanbod Voor jeugdvoorzieningen in Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern hebben we bij de Programmabegroting 2009 extra middelen (0,28 miljoen euro) beschikbaar gesteld. Deze middelen hebben we in 2009 per abuis toegevoegd aan het programma Welzijn, maar behoren bij het programma Jeugd. Dit hebben we gecorrigeerd, waardoor de lasten in het programma Jeugd stijgen. Voorkomen vroegtijdige uitval De lasten stijgen incidenteel in de jaren 2010 en 2011 door de extra middelen uit de Voorjaarsnota 2009 voor de aanpak van jeugdwerkloosheid (1,5miljoen euro per jaar). Zorgstructuur jeugd en ouders De baten en lasten zijn 2,196 miljoen euro hoger door de Brede doeluitkering Centra Jeugd en Gezin. Door de bezuinigingstaakstelling op het budget voor CJG (0,8 miljoen euro) en de daling van de overhead door een gewijzigde manier van kostentoerekening binnen de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (0,7 miljoen euro). 27

28 Algemene doelstelling Diversiteit en Integratie Ontwikkelen van veelzijdig talent in een stad van betrokken burgers en organisaties. Wat willen we bereiken? Wat gaan we daarvoor doen? Kosten 1 Talenten en kwaliteiten bevorderen en ontwikkelen, zodat Utrechters meer in de samenleving kunnen participeren. 1.1 Een extra impuls geven aan minimaal vier cross-over kunst- en cultuurprojecten in de stad Kwalitatief goede inburgeringsprogramma s uitvoeren en aanvullende projecten aanbieden Kleurrijke organisaties creëren ter versterking van de economische positie van burgers en organisaties. 2.1 Diversiteitsbeleid: Utrechtse organisaties voeren een actief diversiteitsbeleid Utrechters zijn met elkaar en de stad verbonden. 3.1 Projecten uitvoeren, gericht op uitwisseling tussen verschillende groepen in de wijken. Duurzame ontmoeting, zichtbaarheid van diversiteit en het doorbreken van sociaal isolement staan daarbij centraal Tolerantie en acceptatie vergroten en tegengaan discriminatie. 369 Bedragen zijn in duizenden euro's. 28

29 1.2 Diversiteit en Integratie Wat willen we bereiken? Algemene doelstelling Ontwikkelen van veelzijdig talent in een stad van betrokken burgers en organisaties. Ieder lid van het college van B en W draagt bij aan de uitvoering van dit programma. De uitwerking hiervan maakt onderdeel uit van de andere programma s van de programmabegroting. Het uitvoeringsprogramma Diversiteit en Integratie vormt een plus op al datgene wat er in de stad gebeurt. Er is in 2010 geen financiële ruimte voor het ontwikkelen en uitvoeren van nieuwe voorbeeldprojecten. Wij zullen ons inspannen om de ambities van het programma in te bedden in het reguliere beleid. Daarnaast maken wij successen op het terrein van diversiteit zichtbaar. Het programma Diversiteit en Integratie is vastgesteld voor de periode Het programma Diversiteit en Integratie heeft de taakstelling gekregen om 1,6 miljoen euro te bezuinigen voor 2010 en 2 miljoen euro voor In 2010 wordt daarom de programmaorganisatie versneld afgebouwd, bezuinigen we op de werving en begeleiding van moeilijk bereikbare inburgeraars en worden geen nieuwe voorbeeldprojecten gestart. Alleen de voorbeeldprojecten waarvoor we in 2010 verplichtingen zijn aangegaan worden uitgevoerd. Daarnaast zal de subsidie aan IDEA vanaf 2010 en de subsidie aan Boeg vanaf 2011 worden stopgezet. Effectdoelstelling 1: Talentontwikkeling Talenten en kwaliteiten bevorderen en ontwikkelen, zodat Utrechters meer in de samenleving kunnen participeren. Utrecht is een creatieve stad met veel potentieel. In 2010 willen we bereiken dat het ontwikkelen van de diverse talenten en kwaliteiten opgenomen is in de programma's Sport, Cultuur en Welzijn en de Utrechtse werkgeversalliantie. Diversiteit draagt bij aan Utrecht als creatieve en vernieuwende stad. De diversiteit aan culturele achtergronden van Utrechters wordt benut in cultureel ondernemerschap en cross-over kunst en cultuurprojecten. In de verbinding tussen cultuur, economie en diversiteit moet de Utrechtse kracht tot uiting komen. Er is een creatieve industrie ontwikkeld met vernieuwende kunst- en cultuur uitingen. Er zijn eigentijdse producten en producties ontstaan op het vlak van design en nieuwe media. De sociaal maatschappelijke zelfredzaamheid, aangevuld met professionele dan wel educatieve zelfredzaamheid voor inburgeraars, is verbeterd: de individuele inburgeraar is toegerust om in de samenleving zelfstandig en volwaardig te kunnen functioneren op zijn of haar niveau. Het minimale taalniveau dat we hierbij nastreven is NT2-niveau 2 voor laagopgeleiden en NT2-niveau 3 of het Staatsexamen programma II voor hoogopgeleiden. In 2010 ligt de focus onder andere op de maatschappelijke participatie van uitkeringsgerechtigden. Naast het reguliere stedelijke en wijkgerichte trajectaanbod van Bureau Inburgering is de gemeente Utrecht één van de deelnemers aan het pilotproject 'Wijkgerichte aanpak'. Dit pilotproject wordt uitgevoerd in het kader van het Deltaplan Inburgering. Daarnaast neemt Bureau Inburgering deel aan het pilotproject Activeringsteam in Kanaleneiland en Overvecht. Er zullen in verschillende wijken in Utrecht kunst- en cultuuruitingen worden gesteund, die zich richten op het zichtbaar maken van diversiteit, zoals het cultuurpodium Stefanuscentrum. Effectdoelstelling 2: Kleurrijke organisaties Kleurrijke organisaties creëren ter versterking van de economische positie van burgers en organisaties. Utrechters met diverse achtergronden moeten zich als klant of medewerker kunnen herkennen in Utrechtse organisaties. Producten en diensten van organisaties met een openbare en maatschappelijke functie moeten toegankelijk zijn voor iedereen en aansluiten bij de veranderende vraag en de behoeften van diverse Utrechters. Het benutten van het potentieel onder bijvoorbeeld jongeren en allochtone vrouwen is een kans voor zowel de individuele groei van Utrechtse burgers als voor de stad. Om dit te bereiken voeren de gemeente en Utrechtse organisaties een 29