en adviseurs (1996). Deventer: Kluwer. Bestuurskunde 1. Kluwer Bedrijfswetenschappen. Jossey-Bass Publishers. of Applied Behavioral Science 4 (4).

Transcriptie

1 Literatuur Abbott, A. (1988). The system of Professions. An Essay on the Division of Expert Labor. Chicago/ Londen: The University of Chicago Press. Aquina, H.J., Bekke, A.J.G.M. & Bekkers, V.J.J.M. (red.) (1988). Zorg en sturing: heroriëntatie van particulier initiatief en overheid in Nederland. Zeist: Kerckebosch. Aken, J.E. van (1994). Strategievorming en Organisatiestructurering. Organisatiekunde vanuit ontwerp-perspectief. Deventer: Kluwer Bedrijfswetenschappen. Almanak voor de Stichting en de Vereniging. Juridische handleiding voor bestuurders, commissarissen en adviseurs (1996). Deventer: Kluwer. Argyris, Chr. (1996). Mens en organisatie in het bedrijf. Utrecht: Het Spectrum (Marka-Boeken). Bendix, R. (1963). Work and authority in industry. Ideologies of management in the course of industrialization. New York: Harper and Row. Bogt, H.J. ter (1999). Verzelfstandiging van overheidsorganisaties. Theorie en praktijk. Bestuurskunde 1. Boorsma, P.B. (1994). Privatisering en politiek-economische afwegingen. In: P.A. Verheyen (red.), Non-profit in bedrijf. Zeventien bijdragen aan de non-profit economie. Deventer: Kluwer Bedrijfswetenschappen. Broek, H. van den (1998). Hybride organisaties: een reële optie? Openbaar bestuur 12: 19 e.v. Bryson, J.M. (1988). Strategic planning for public and nonprofit organizations. A guide to strengthening and sustaining organizational achievement. San Francisco/London: Jossey-Bass Publishers. Burger, Y.D. (1993). Succes- en faalfactoren bij decentralisatie en autonomisering: de uitkomsten van een empirisch onderzoek. In: Y.D. Burger e.a. (red.), Effectief organiseren in de publieke en private sector. Tussen centrale beheersing en autonomie. Utrecht: Lemma. Burger, Y.D. (1996). Hoe stuur je professionals? Gids voor Personeelsmanagement 75 (2). Burns, T. & Stalker, G.M. (1961). Mechanistic and Organic systems of management. In: The management of innovation. London: Tavistock Publications Ltd. Bijsterveld, M. van (1998). Paradoxen bij organisatieverandering. In: H. Doorewaard & W. de Nijs: Organisatieontwikkeling en human resource management. Utrecht: Lemma. Cauwenbergh, A. van & Robaeys, N. van (1986). Strategisch gedrag: structuren en ideeën in beweging. Deventer/Antwerpen: Kluwer. Cohen, M.J. e.a. (1997). Eindrapport Werkgroep Markt en Overheid. Den Haag. Commissie Kwalificatiestructuur (1996). Gekwalificeerd voor de toekomst. Kwalificatiestructuur en eindtermen voor Verpleging en Verzorging. Zoetermeer: Ministerie van OCW. Crozier, M. (1964). The bureaucratic phenomenon. Chicago: University of Chicago Press. Dayal, I. & Thomas, J.M. (1968). Operation KPE: Developing a New Organization. The Journal of Applied Behavioral Science 4 (4). Delden, P.J. van (1991). Professionals: kwaliteit van het beroep. Amsterdam: L.J. Veen. B. Kapteyn, Organisatietheorie voor non-profit, DOI / , 2001 B. Kapteyn, Molenhoek 319

2 Delden, P.J. van (1993). Professionalisering als organisatiestrategie. M&O 47 (3). Delden, P.J. van (2000a). Hybride organisaties: ondernemen tussen overheid en markt. Openbaar bestuur : 13 e.v. Delden, P.J. van (2000b). Hybride organisaties. Huwelijk tussen taak en markt. M&O 54 (mei/juni): 53 e.v. Derksen, J. & Eiff, V. (1999). Meting van doelmatigheid bij verzelfstandigde overheids - organisaties. Openbaar bestuur : 17 e.v. Doorn, J.A.A. van (1956). Sociologie van de organisatie. Beschouwingen over organiseren in het bijzonder gebaseerd op een onderzoek van het militaire systeem. Leiden: Stenfert Kroese. Doorn, J.A.A. van (1988). Rede en Macht. Een inleiding tot beleids wetenschappelijk inzicht. s-gravenhage: Vuga. Elias, N. (1982). Het civilisatieproces. Sociogenetische en psychogenetische onderzoekingen. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum. Flynn, R. (1999). Managerialism, professionalism and quasi-markets. In: M. Exworthy & S. Halford (Ed.), Professionals and the new managerialism in the public sector. Buckingham, Pa: Open University Press. Godfroij, A.J.A. (1992). De strategische component. In: H. Doorewaard (red.), Integraal management. Leiden/Antwerpen: Stenfert Kroese. Goudriaan, R. e.a. (1998). Economische effecten van concurrentie vervalsing door organisaties met exclusieve marktrechten. Den Haag: Ministerie van Economische Zaken. Gouldner, A.W. (1959). Reciprocity and autonomy in functional theory. In: L.Z. Gross (Ed.), Symposium on social theory. Evanston, Ill.: Row, Peterson. Groot, T.L.C.M. & Helden, G.J. van (1999). Financieel management van non-profitorganisaties (3e dr). Groningen: Wolters-Noordhoff. Grijpdonck, A. (1983). Not-for-profit Voor wat dan wel? De relevantie van een onderscheid. Bedrijfskunde Hage, J. (1980). Theories of organizations. Form, process and transformation. New York: Wiley & Sons. Heide, A. van der & Spaans, E. (1993). Van Missie naar Management. Strategisch instrumentarium voor de overheidsmanager. Den Haag: Sdu Uitgeverij. Heilbroner, R.L. (1995). De filosofen van het dagelijks brood. Amsterdam: H.J. Paris. Helden, G.J. van (1994). Financieel management van non-profit organisaties. In: G.J. van Helden e.a. (red.), Financiële aspecten van non-profit management. Alphen aan den Rijn/Zaventem: Samsom Bedrijfsinformatie bv. Helden, G.J. van (1996). Zeven stellingen over bbi. Bank en Gemeente 23 (4): Hendrix, H. & Konings, J. (2000). De kracht van het verschil. Samen werken aan gezondheid en welzijn. Molenhoek: Interakt. 320

3 Hersey, P. (1987). Situationeel leiding geven. Utrecht/Antwerpen: L.J. Veen. Hoek, H. (1996). Concerns in de gezondheidszorg. ZM Magazine 1 (jan). Hoek, H. (1998). Besturen op afstand bestaat niet! Het verschil tussen besturen en toezicht houden. ZM Magazine 9 (sept). Hoogland, J., Polder, J.J., Strijbos, S. & Jochemsen, H. (1995). Professioneel beheerst. Professionele autonomie van de arts in relatie tot instrumenten voor beheersing van kosten en kwaliteit van de gezondheidszorg (rapport no. 12). Ede: Prof.dr. G.A. Lindeboom Instituut. Hupe, P.L. & Meijs, L.C.P.M. (2000). Hybrid Governance. The impact of de nonprofit sector in the Netherlands. Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau. In t Veld, R.J. (1988). Analyse van organisatieproblemen. Een toepassing van denken in systemen en processen (5e dr). Leiden/Antwerpen: Stenfert Kroese. In t Veld, R.J. (1998). Samenballen of scheiden: een bestuurlijk dilemma. Openbare uitgaven : 212 e.v. Iterson, A. van (1992). Vader, raadgever en beschermer: Petrus Regout en zijn arbeiders Maastricht: Universitaire Pers. Jansen, P.G.M. & Kerkstra, A. (1997). Effecten van functiedifferentiatie in de thuiszorg. Utrecht: LCVV / NIVEL / De Tijdstroom. Kanters, H.W., Griffioen, R.N. & Grunveld, F.E. (1992). Functiedifferentiatie en werk - organisatie. In: J.K. van Dijk e.a. (red.), Personeelsmanagement in de gezondheidszorg. Theorie en praktijk. Houten/Zaventhem: Bohn Stafleu Van Loghum. Kapteyn, B. (1996). Probleemoplossing in organisaties. Theorie en praktijk (3e herz. dr). Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum. Kapteyn, B. (1998). Zelfsturing of misleiding. Over de toepasbaarheid van autonome taakgroepen in welzijns- en gezondheidszorg. Afscheidscollege. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum. Kapteyn, L.J. (1980). Helpen een vak vol tegenstrijdigheden. In: C.J.P. Steijger (red.), Over helpen gesproken... de ontwikkeling van de maatschappelijke dienstverlening als onderdeel van het welzijnswerk. Alphen aan den Rijn/Brussel: Samsom. Kastelein, J. (1985). Modulair organiseren (2e dr). Groningen: Wolters-Noordhoff. Keuning, D. & Eppink, D.J. (1996). Management en organisatie: theorie en toepassing (6e dr). Leiden/Antwerpen: Stenfert Kroese. Kickert, W.J.M. e.a. (1998). Aansturing van verzelfstandigde overheidsdiensten: over publiek management van hybride organisaties. Alphen aan den Rijn: Samsom. Kluytmans, F. & Laanen, Ch. van (1993). Verbeteren van kwaliteit van arbeid en organisatie. In: F. Kluytmans & C. Hancké, Leerboek personeelsmanagement. Deventer: Kluwer Bedrijfswetenschappen / Heerlen: Open Universiteit. Knip, J.L. (1981). Organisatiestudies in het onderwijs. Organisatorische differentiatie en integratie in een hogere beroepsopleiding. Proefschrift. Utrecht: Rijksuniversiteit. 321

4 Kok, W. (1980). Politiek en beleid in welzijnswerk. In: C.J.P. Steijger (red.), Over helpen gesproken... de ontwikkeling van de maat schappelijke dienstverlening als onderdeel van het welzijnswerk. Alphen aan den Rijn/Brussel: Samsom. Koningsveld, H. & Mertens, J. (1986). Communicatief en strategisch handelen. Inleiding tot de handelingstheorie van Habermas. Muiderberg: Coutinho. Koopman, P. (1996). Aansturings- en beheersingsmechanismen in groepen. Gedrag en organisatie 9 (6). Korthals, M. (1983). Filosofie en intersubjectiviteit, een kritische inleiding in de systematische filosofie. Alphen aan den Rijn/Brussel: Samsom. Krogt, Th. van der (1981). Professionalisering en collectieve macht. Een conceptueel kader. s-gravenhage: Vuga. Krogt, W.P.M. van der & Vroom, C.W. (1988). Organisatie is beweging. Culemborg: Lemma. Kuypers, G. (1973). Grondbegrippen van politiek. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum. Lammers, C.J. (1993). Organiseren van bovenaf en van onderop. Een beknopte inleiding in de organisatiesociologie. Utrecht: Het Spectrum. Lammers, C.J., Mijs, A.A. & Noort, W.J. van (2000). Organisaties vergelijkenderwijs. Ontwikkeling en relevantie van het sociologisch denken over organisaties (8e bijgew. dr). Utrecht: Het Spectrum. Lane, J.E. (2000). The public sector. Concepts, models and approaches (3e ed). London: Sage Publications. Lawrence, P.R. & Lorsch, J.W. (1977). Organisaties en hun omgeving. Alphen aan den Rijn/Brussel: Samsom. (Vert. van: Organization and environment. Managing differentiation and integration. Boston: Harvard University ) Leenhouts, I. (1995). Gefaseerd samenwerken in de managementstichting. Het ZiekenHuis 9 (4) (mei). Leeuw, A.C.J. de (1990). Organisaties: management, analyse, ontwerp en verandering. Een systeemvisie (4e dr). Assen/Maastricht: Van Gorcum. Leeuw, A.C.J. de (1994). Besturen van veranderingsprocessen: fundamenteel en praktijkgericht management van organisatie- veranderingen. Assen: Van Gorcum. Likert, R. (1961). New Patterns of Management. New York: McGraw Hill. McGregor, D. (1960). The Human Side of Enterprise. New York: McGraw Hill. Luijk, H. (1992). De kunst van het organiseren (herz. van Taakverdeling en functievorming, 1973). Alphen aan den Rijn: Samsom Bedrijfsinformatie. Mannheim, K. (1940). Man and society in an age of reconstruction. Studies in modern social structure. London: Routledge and Kegan Paul. Mastenbroek, W.F.G. (1997). Verandermanagement. Heemstede: Holland Business Publications. 322

5 Marx, E.C.H. (1968). De taakopvatting van besturen van instellingen. Volksopvoeding 1968: 199 e.v. Mattern, R. (1985). De middle-manager als probleemoplosser in Riagg s. M&O McGregor, D. (1960). The Human Side of Enterprise. New York: McGraw Hill. Merton, R.K. (1957). Social theory and social structure (2e ed). Glencoe, Ill.: Free Press. Meurs, P.L. (1997). Nobele Wilden; over verantwoordelijkheden van directeuren van instellingen in de gezondheidszorg. Oratie 5 juni Driebergen: A.O. Adviseurs voor organisatiewerk. Michels, R. (1969). Democratie en organisatie. Een klassieke theorie, ingeleid door J.A.A. van Doorn. Rotterdam: Universitaire Pers. Mintzberg, H. (1983). Power In and Around Organizations. Englewood Cliffs: Prentice-Hall. Mintzberg, H. (1988). Opening up the definition of strategy. In: Quinn, Mintzberg & James, The strategy process, concepts, contexts and cases. Englewood Cliffs: Prentice-Hall. Mintzberg, H. (1991). Mintzberg over management: de wereld van onze organisaties. Amsterdam/Antwerpen: L.J. Veen. Mintzberg, H. (1992). Organisatiestructuren. Schoonhoven: Academic Service Economie en Bedrijfskunde. (Vert. van: Structure in fives. Designing effective organizations. Englewood Cliffs: Prentice-Hall, 1983.) Mintzberg, H. (1996a). Managing government, governing mana gement. Harvard business review may-june: 76 e.v. Mintzberg, H. (1996b). Managementmijmeringen. PEMselect 12 (4). Mintzberg, H., Ahlstrand, B. & Lampel, J. (1999). Op strategie-safari. Een rondleiding door de wildernis van strategisch management. Schiedam: Scriptum. Mok, A.L. (1973). Beroepen in actie. Bijdrage tot een beroepensociologie. Meppel: Boom. Moret, Ernst & Young (1997). Tien jaar kwaliteitsverbetering bij gemeenten. Den Haag. Morgan, G. (1992). Beelden van organisatie. Schiedam: Scriptum Books. (Vert. van: Images of organization. Beverly Hills: Sage Publications Inc., 1986.) Mulder, M. (1976). Het spel om macht. Over verkleining en vergroting van machtongelijkheid (4e dr). Meppel: Boom. Mulder, M. (1977). Theorie over macht. In: A.W.J.E. van de Bunt, K.T.A. Halbertsma & M. Mulder, Macht in en rond organisaties. Alphen aan den Rijn: Samsom. Mulder, M. (1984). Omgaan met macht. Ons gedrag met en tegen elkaar (4e dr). Amsterdam/ Brussel: Elsevier. Noordegraaf, M. (1995). Managers en management. Folklore en feiten. M&O 49 (4). Noordegraaf, M. (1998a). Moderne model managers? Folklore en feiten. Bestuurswetenschappen : 179 e.v. Noordegraaf, M. (1998b). Mintzberg over managers. The nature of managerial work. In: Bestuurskunde 7 (6). 323

6 Noordegraaf, M. (1999). Wat zit er in het koffertje? Het verschil tussen onzekerheid en ambiguïteit. M&O : 45 e.v. Noordegraaf, M. (2000). Attention! Work and Behavior of Public Managers amidst Ambiguity. Proefschrift. Delft: Eburon. Otto, M.M. (2000). Strategisch veranderen in politiek bestuurde organisaties. Assen: Van Gorcum. Perrow, Ch. (1970). Organizational analysis: a sociological view. Belmont, Cal.: Wadsworth. Perrow, Ch. (1974). Organisaties in kritisch perspectief. Alphen aan den Rijn/Brussel: Samsom. (Vert. van: Complex organizations, a critical essay. Illinois/London, 1972.) Peters, Th. & Waterman, R. (1984). Excellente ondernemingen. Utrecht/Antwerpen: L.J. Veen. (Vert. van: In search of excellence. New York: Harper & Row, 1982.) Pfeffer, J. (1978). Organizational design. Arlington Heights, Ill.: AHM Publishing Corp. Plug, P. (1997). Over de levensvatbaarheid van hybride organisaties. Openbaar bestuur : 9 e.v. Poel, J.H.R. van de (1981). Over de identiteit van non profit organisaties. In: A. Bosman (red.), Planning en beleid bij profit en non profit organisaties. Leiden/Antwerpen: Stenfert Kroese. Popper, K.R. (1978). De armoede van het historicisme (3e dr). Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum. Quinn, E.R., Faerman, S.R., Thompson, M.P. & McGrath, M.R. (1997). Handboek managementvaardigheden (2e ed). Schoonhoven: Academic Service. Ramondt, J. (1975). Bedrijfsdemocratisering zonder arbeiders. Een evaluatie van ervaringen met werkoverleg en werkstructurering (2e dr). Alphen aan den Rijn: Samsom. Ritsema van Eck-van Peet, H.P., Gruisen, M.J.J. & Broekhuis, M. (1991). Spanningsvelden bij kwaliteitszorg in de professionele dienstverlening. Bedrijfskunde 63 (3). Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (rvz) (2000). Professionals in de gezondheidszorg. Advies aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Zoetermeer. Schnabel, P. (1988). De gezondheidszorg: van immuniteit tot publiek domein. In: A.M.J. Kreukels & J.B.D. Simonis (red.), Publiek domein. De veranderende balans tussen staat en samenleving. Meppel/Amsterdam: Boom. Sociaal-Economische Raad (ser) (1999). Advies Markt en Overheid. Den Haag. Simon, H.A. & March, J.G. (1969). Organisaties. Amsterdam: J.H. de Bussy. (Vert. van: Organizations. New York: Wiley and Sons, 1958.) Simon, M. (1990). De strategische functie typologie. Functioneel denkraam voor management. Deventer: Kluwer Bedrijfswetenschappen. Soeters, J. (1985). Excellente ondernemingen als sociale bewegingen. M&O Sopers, J.M.M. (1999). De bakens verzet. Publieke taakorganisaties in verandering. Assen: Van Gorcum & Comp. Thiel, S. van (2000). Quangocratization: trends, causes and consequences. Proefschrift. Utrecht: uu / ics. 324

7 Vange, P.J. van der (1995). Zicht op bestuur. Modernisering bestuurs- en managementstructuur verzorgingshuizen. WoonZorg Federatie (wzf) en Vereniging van Directies van Bejaardentehuizen (vdb). Velpen, P. van der (1994). Oog voor strategie van gesubsidieerde en gepremieerde organisaties. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum. Verbon, H.A.A. & Bussel, J. van (1994). Het Tilburgse model. In: P.A. Verheyen (red.), Non-profit in bedrijf. Zeventien bijdragen aan de non-profit economie. Deventer: Kluwer Bedrijfswetenschappen. Visser, G.R. (1996). Ziekenhuizen en de interne organisatiestructuur. In: G.R. Visser, W.P. Rijksen (red.), Ondernemend besturen: ziekenhuismanagement van overmorgen. Assen: Van Gorcum. Waal, S.P.M. de (2000). Nieuwe strategieën voor het publieke domein. Maatschappelijk ondernemen in de praktijk. Alphen aan den Rijn: Samsom. Weggeman, M. (1992). Leidinggeven aan professionals. Het verzilveren van creativiteit. Deventer: Kluwer Bedrijfswetenschappen. Welschen, P.T.M. (1997). Onderzoek planning en control bij middelgrote en kleine gemeenten; een rapportage op hoofdlijnen. Utrecht: kpmg. Wersch, P.J.M. van (1979). Democratisering van het bestuur van non-profit-instellingen. Alphen aan den Rijn: Samsom. Wilderom, C.P.M. & Joldersma, F. (1994). Succesvolle non-profit dienstverlening in de 21ste eeuw. In: P.A. Verheyen (red.), Non-profit in bedrijf. Zeventien bijdragen aan de non-profit economie. Deventer: Kluwer Bedrijfswetenschappen. Wissema, J.G. (1989). De kunst van het strategisch management. Deventer: Kluwer. Wissema, J.G. (1994). Unit management II. Ondernemerschap en samenhang in de gedecentraliseerde onderneming. Assen: Van Gorcum. Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (wrr) (2000). Het borgen van publiek belang. Den Haag, Sdu. Zwaan, A.H. van der (1995). Organiseren van arbeid. Balanceren tussen hiërarchie en markt. Assen: Van Gorcum. 325

8 Register A aanbesteding 211 aansprakelijkheid, externe 110, interne 110 accreditering 298 actiebenadering 277 actietheorie 94 actor 89 actorbenadering 89, 91, 93 adaptatie 307 adhocratie 189, 299 adjunct-directeur 45 administration 103 afhankelijkheid 134, eenzijdige 151, gemeenschappelijke 151, gepoolde 153, 154, wederzijdse 151 agentschappen 227, 231 Algemene Rekenkamer 232 ambacht 282 ambachtelijke organisatie 194 ambiguïteit 27, 243, 249, 250, 251 arbeid, professionele 25 arbeidsverdeling, maatschappelijke 271, technische 271 arbeidsvoorziening 161, 189, 213 arbitrage 298 aspectspecificatie 154 audit 120 autonome taakgroep 297, 151, 176, 178 autonomie 138, 152, 154 autorisatie 138 autoriteit 125 B balkanisering 149, 284 bbi, zie Beleids- en Beheers - instrumentarium bedrijfscultuur 190 beheer 103 beheersmatige afhankelijkheid 290 belangengroepen in organisatie 141 beleid 43, operationeel 300, organisatorisch 122, professioneel 107, 293, strategisch 16, 300, voorwaardenscheppend 293 Beleids- en Beheersinstrumentarium (bbi) 242, 244, 245, 251 beleidscyclus 122 beleidsorgaan 207 beleidsvorming 43 benchmarking 227, 244, 249 beroepsvorming 271 beslissingen, operationele 44, organisatorische 44, strategische 43 besturingsfilosofie 85 bestuur 102, algemeen (ab) 107, beleidsvormend 106, dagelijks (db) 107, executief, uitvoerend 106, toeziend 107 bestuursbeleid, constituerend 107 bestuursmodellen 107 bevoegdheden 31 budgetfinanciering 200 budgetsector 17, 200 budgettering 16, 209, 210 B. Kapteyn, Organisatietheorie voor non-profit, DOI / , 2001 B. Kapteyn, Molenhoek 327

9 bureaucratie 159, 160, 162, dubbele 140, professionele 186 C centrale sturing 129 centralisatie 137 certificering 298 civiele diensten 68 cliëntgerichtheid 81 college van bestuur 108 collegiale afhankelijkheid 291 company of equals 290, 291 complexiteit 27 concerns 110 concurrentie 219, 227, 236 concurrentievervalsing 260, 264 configuratie 181 conglomeraten 302 contingentietheorie 169 contractmanagement 231, 241, 244, 258, 298 controle 74 controlerende staf 148 coöperatie van instellingen 110 coöperatieve vereniging 112 coördinatie 13, 38, 74, 301 coördinatiemechanismen 75, 76 coördinator 78 corporate culture 160, 173, 192 corporate identity 84 cultuur 173 cultuurverandering 233 cultuurverschil 219 D decentralisatie 39, 67, 137, 162, 182, functionele 228, horizontale 137, selectieve 138, 141, 144, verticale 137 decentralisering 78 decharge 107, 110 definitie van organisatie 14 delegatie 46, 159, horizontale 47, bij overheid 47 delegeren 45 democratie 311 democratisering 138, 142 deregulering 222 deskundigheidsbevordering 82, 295 deskundigheidsmacht 126 diagnostiek 25 diensten 200, civiele 68, facilitaire 68 dienstenstructuur 67 dienstverlening 24, 206, professionele 28 direct toezicht 77 disciplinering 175 disculpatie 110 diversificatie 188 divisies 248 divisiestructuur 109, 183, 241, 243 divisievorming 67 dochterstichtingen 110 doelmatigheid 14, 16 doelrationaliteit 162, 308, 313, 314 doelstrategieën 125 doeltreffendheid

10 doelverschuiving 161 duale ladderstructuur 40 duale managementstructuur 40, 283 duale structuur 74, 284 dualistisch bestuursmodel 108 dynamiek 27, 171 E effectiviteit 14, 16, 171, 181, 195, 205, 219 effectiviteitsparadox 181 efficiëntie 14, 195, 219 eliminatie 308 elite 146 emergent strategy 118, 125 empowerment 178 ententestructuur 46, 52 equity 231 evaluatie 74 externe afstemming 41 externe effecten 202, 204 externe machtsrelaties 183 F facilitair systeem 293 facilitaire diensten 68, 148 feedback 75 finalisatie 13, 88, 94, 171 finaliteit 89 F-indeling 58, 59, 61, in lijn 59, naar tijd 59, op order 59 fit 121 flexibiliteit 26, 40, 62, 75, 182, 221 formalisering 79, 162 functiebeschrijving 30 functiedifferentiatie 33 functiekenmerken, essentiële 34 functiewaardering 32 functiewaarderingssystemen 30 functionalisatie 13 functionalistisch theorema 307 functionele bevoegdheden 68 fusie 122 G geledingen in organisatie 147 gezag 125 G-indeling 59 goederen, collectieve 202, individuele 202, bemoei- 202 groeperen van taken 31 H handelen, communicatief 315, instrumenteel 315 harmoniemodel 308 heffingsinstrumenten 212 hiërarchie 38, 140 holding 110, 187 hometeam 291 hoofdprocessen 68 horizontale taakspecialisatie 38 hulp 135 hulpfuncties 68 human resource 168 human resources management 173 humanisering van arbeid 169 human-relationsbeweging 166 hybride organisatie 214, 259, 257, 258, 263, 264, 280,

11 I imitatie 235, 308 indeling, F- 58, functionele 58, 61, 63, outputgerichte 58, 62, 64 indoctrinatie 192 informele communicatie 84 informele organisatie 167, 169 inhoudelijke afhankelijkheid 292 initiële kosten 203 innovatieve organisatie 189, 289, 299 innovatievermogen 173 input 76 inputfinanciering 209, 211 inputgerichte ordening 57 inputs 14 inputverwerkend systeem 14 instellingen, private 15 instructiemodel 107 instrumentele rationaliteit 163 integraal management 78, 154, 242 integratie 74, 170 interdependentie 176 interne afstemming 41 interne contracten 296 interventiestaat 221 intrapreneur 173 invloed 135 I-profs 292 isomorfisme 226 J joint venture 111, 122 K kanteling 59, 67, 241 kennismanagement 82 klantgerichtheid 231 klinische autonomie 275 korpsgeest 192 kritisch rationalisme 310 kruissubsidiëring 259, 265, 266 kwaliteit van arbeid 34, 168 kwaliteitsborging 298 Kwaliteitswet Zorginstellingen 276 kwaliteitszorg 80, 206 kwaliteitszorgsysteem 294, 295 kwijting 110 L leefwereld 312, 313, 314 leiding 84 leidinggeven, situatief 49, taakgericht 49 leidinggevende top 148 lerende organisatie 173, 177 liaisonfuncties 150 lijn 38 lijnfuncties 68 linking pin 169 loafing 167 lokale concentratie 137 lopende band 23, 164 lopendebandarbeid 24 M maatschap 42, 290, 297 maatschappelijk ondernemerschap 174, 209, 212 machinebureaucratie 166, 185, 289 machineorganisatie 248 macht 134, spreiding van 154 machtsafstand

12 machtsstrijd 141, 150, 192 management by objectives 81, 94 managementfunctie 41, 47 managementstichting 110 managementvaardigheden 49 mandaat 46, 47 mandatering 275 maraps 47, 241 marketfailures 203 marketing 44 marktorganisatie 15 marktsector 200 marktwerking 15, 67, 162, 195, 206, 209, 218, 222, 227, 228, 235 massaproductie 23 matrixorganisatie 172 matrixstructuur 65, 300 mechanisch organisatietype 128 mechanisch regime 128, 129 mechanische structuren 182 medezeggenschap 142 meritocratie 189, 300 middenkader 44, 49, 126, 148, 283, 284 middenmanagement 177 middle-management 126 M-indeling 59 missie 14, 117, 82, 296 mission statement 82, 123, 192, 296 missionaire organisatie 190 modulair organiseren 189 moederstichting 110 monitoring 224, 235 monopoliepositie 15 multidisciplinaire samenwerking 189 multiplicatie 59 multiprofessionele teams 299 mythen 247 N nachtwakersstaat 220, 221 neo-institutionalisme 225 neo-institutionele economie 223 netwerken 301 new public management 240, 246, 248, 249, 251 niet-routinematige problemen 103 non-profitinstellingen 174, 208 non-profitorganisatie(s) 15, 17, 121, 171, 189, 198, 199, 204, 205, 207, 210, 219, 245 non-profitsector 81, 110, 160, 162, 195, 199, 201, 209 normfuncties 30 not-for-profit 199 O oligarchie 146 omgeving 89 omgevingsrelaties 170 onafhankelijkheid 152 onderlinge afhankelijk 79 onderlinge afstemming 76 ondernemerschap 172 ondernemingen, excellente 172, 191 ondernemingsorganisatie 185 ondernemingsraden 142 ondersteunende diensten 150 ondersteunende staf 148 ontspecialisering 62 onzekerheid 16, 27, 51, 219, 299 onzekerheidsreductie 249 open communicatie 312 openeinde-regelingen 210 operationeel management 127, 128 operationele sturing

13 ordening, inputgerichte 57 ordeningsprincipe(s) 57, 60 organigram 69 organisatie 14, professionele 74, 82, winstbeogende 14 organisatiecultuur 82, 118, 191, 196, 233, 259 organisatie-ideologie 190 organisatieontwikkeling 169 organisatieschema 69 organisatorisch beleid 122 organisch regime 129 organische structuren 182 organiseren 12 output(s) 14, 76 outputfinanciering 200, 211 outputgerichte indeling 58, 62, 64 output-normen 176 outputsturing 241, 245 overheid 246, 247, 248 overheidsbeleid 208, 220, 221, 228, 264, 295 overheidsdiensten 15 overheidsmanagement 252 P para-commercialisme 212 paradigma 250 particulier initiatief 208 particuliere instellingen 209 personeelsbeleid 169 persoonlijke prominentie 147 persoonsgebonden budget 212 pigeonholing 288 piramidestructuur 39 planning 165, 206 politieke organisatie 192 politieke spelletjes 193 portfolio 213 praxis 313 prestatienormen 81, 95 prestatieparadox 236 prijs/kwaliteitverhouding 15 prijssignaal 204, 206 prijsuitsluiting 202 primaire processen 68 principal-agent-theorie 224 privatisering 218, 222, 224, 227, 228, 232, 233 product/marktcombinatie 187 professie 270, 271, 273 professional(s) 248, 270, 271, 272, 283, 284 professionalisering 149, 272 professionaliseringsprocessen 271, 272, 273, 282 professioneel beleid 297 professioneel management 278 professioneel statuut 277 professionele arbeid 25 professionele autonomie 40, 274, 275 professionele dienstverlening 28 professionele groep 291 professionele organisatie(s) 82, 74, 248, 280, 288, 289, 290 professionele standaarden 275 profit 199 profitorganisatie 198, 199 programmering 75 projectteams 299 protocollen 78, 80, 84, 275 public choice-theorie 224 publieke organisaties

14 publieke sector 248, 251 pulled 229 pushed 229 rolanalysetechniek 34 routine 25 R-profs 292 Q quango 234 quantumsprongen 129 quartaire sector 200 R raad van bestuur 108 raad-van-beheermodel 108 raad-van-commissarissenmodel 108 raad-van-toezichtmodel 108, 109 rantsoenering 208, 210, van diensten 257 rationale finalisatie 13 rationaliteit 88, 97, 312, communicatieve 313, functionele 311, praktische 314, strategische 313, substantiële 311, wetenschappelijke 313 rechtsvormen van organisaties 104 regelcapaciteit 103 regelen 103 regimes, mechanische 85, organische 85 relatiegerichtheid 50 Research en Development 302 resultaatverantwoordelijke eenheden 81, 155, 156, 187, 260 resultaatverantwoordelijke groepen 297 retributies 212 revisionisme 168 richtlijnen 78 S scenario s 120 schaalvoordelen 28 scharrelruimte 153 scientific management 164 secundaire processen 68 segmentatie van doelgroepen 205 semi-professie 272 situatiedefinitie 97 situatiefactoren 182 sleutelfactoren 243 sleutelpersonen 125 sociaal handelen 312 sociale controle 176, 177 sociale technologie 310 sociotechniek 169 sociotechnisch systeem 168 sorteerbak 123 span of control 57, 77, 301 stabilisatiemotief 204 staffuncties 45, 68 stakeholders 16, 89, 92, 121, 260, 261 standaarden 78 standaardisering 23, 84, van kennis en vaardigheden 81, van normen 82, van resultaten 69, 94, van werkprocessen 78 steady state 103 stelselwijziging gezondheidszorg 15 stichting 106 stichtingenregister 110 strategieformulering

15 strategisch beleid 88, 116, 207, 283 strategisch traject 120, 123, 125 strategische allianties 122 strategische keuze 120 strategische sturing 104 structuren, mechanische 182, organische 182 structurering 41 structuur, organieke 39, 56, personele 39 sturen 103 sturing 102, 176, centrale 129, extrinsieke 102, intrinsieke 102, mechanische 128, operationele 104, strategische 104 stuurcapaciteit 103 swot-analyse 120 systeem theorie 94 systeembenadering 89, 92, 277 T taakanalyse 164 taakgerichtheid 50 taakorganisatie(s) 18, 200, 207, 209, 211, 212, 213, 257, 259, horizontale 22 taakspecialisatie 23, horizontale 38, verticale 38 taakverdeling 13 taakverrijking 29 taakverruiming 29, 169 tactiek 116 taken, groeperen van 31 taylorisme 164 teamoverleg 296 technische staf 149 tendersysteem 211 terugkoppeling 75 theorie X 168, Y 168 throughput 76 tijdstudies 164 Tilburgse model 240, 249 topleiding 148 topmanagement 126 transactiekosten 236, 261 transparantie 153 U uitbesteding 218, 222, 228 uitvoerende kern 148, 149 unitmanagement 67, 173, 189 V vakgroepen 63 veranderingsmanagement 233 verband van professionals 290 verdelingsmotief 204 vereniging 106 verenigingenregister 110 verschoningsrecht 274 verticale taakspecialisatie 38 verzelfstandiging 230, 231, 233, externe 227, interne 227 verzorgingsstaat 174, 221 W waarderationaliteit 163, 309 waardevrijheid

16 waardering interne effecten 203 welzijnssector 280 werkoverleg 143 Wet Beroepen Individuele Gezondheidszorg (Wet big) 276, 277 Wet Markt en Overheid 265, 266 Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (wgbo) 275 Wet op de Ondernemingsraden 142 wet van Beaumol 222 wet van Pareto 203 winst 199 winstuitkering 105 Z zbo s, zie Zelfstandige Bestuursorganen zelfbeheer 231 zelfbestuur 232 zelfdiscipline 130, 176 zelforganisatie 176 Zelfstandige Bestuursorganen (zbo s) 228, 230, 235 zelfsturende teams 151, 169, 176 zelfsturing 102, 128, 129 zendingsorganisatie 190 zeven-s-model 173 ziekenhuizen 60,

17 Over de auteur Drs. L.J. Kapteyn was verbonden aan vdo, Opleidings- en advies - centrum te Nijmegen, onderdeel van de faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Hij was onder meer stafdocent van de Voortgezette Opleiding Organisatie en Management voor de non-profitsector en coördinator van de managementleergang klf. In 1998 hield hij zijn afscheidscollege Zelfsturing of misleiding. Over de toepasbaarheid van autonome taakgroepen in welzijns- en gezondheidszorg. Van zijn hand verschenen ook Probleemoplossing in organisaties (3 e geheel herzien druk, 1996), teksten voor de Open Universiteit en artikelen in diverse readers en tijdschriften over management en organisatie. B. Kapteyn, Organisatietheorie voor non-profit, DOI / , 2001 B. Kapteyn, Molenhoek 337