Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP (deel4)

Transcriptie

1 sec.vsko-ict.com/ib Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP (deel4) INFORMATICABEHEER Ondersteuning Informaticabeheer Marleen Decuyper Ria Van Eysendeyk IB

2 Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van het VVKSO. sec.vsko-ict.com/ib Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP (deel4) INFORMATICABEHEER Ondersteuning Informaticabeheer Marleen Decuyper Ria Van Eysendeyk IB D/2002/7841/036

3 Inhoud 15 Systeembestanden van Windows XP Systeemconfiguratiebestanden Labo 67: Configuratiebestanden tonen Hulpprogramma voor systeemconfiguratie DLL als systeembestand COM bestanden Labo 68: Systeembestanden Het Register Componenten van het register Opbouw van het register Labo 69: Register van een externe computer Labo 70: Het register bewerken Systeembeheer Labo 71: Systeembeheer Labo 72: Tools voor het configureren van Windows Tweak UI TweakAll WinGuides Tweak Manager Registry Guide Regclean Regdrill Batchbestanden MS-DOS Taken automatiseren Batchbestanden Windows Scripting Host Enkele eenvoudige MS-DOS-commando's Labo 73: DOS-venster Labo 74: Voorbeelden van batchbestanden Labo 75: Gebruik van parameters Tools om batchbestanden te maken of te wijzigen Referenties Schijfbeheer Low-level formattering Partitionering Volumes Partities Master-Boot-Record High-level formattering Volume bootsector Labo 76: Formatteren en partitioneren File Allocation Table FAT Clusters Clustergrootte Voor- en nadelen van FAT 32 tegenover FAT Verschil tussen FAT en NTFS Labo 77: FAT Het bestandsbeheersysteem Directory-structuur Labo 78: Directorystructuur Labo 79: Structuur van de FAT Labo 80: De rauwe directory-structuur Labo 81: Lange bestandsnamen Fragmentatie Schrijfalgoritme Defragmentatie Labo 82: Schrijfalgoritme en defragmentatie Bestandssysteemfouten Verloren clusters Kruislings gekoppelde bestanden

4 Ongeldige bestanden of mappen FAT-fouten Labo 83: Schijfcontrole Labo 84: Schijfruimte vrijmaken Bestandsbeheer Bestandsbeheer met Verkenner Labo 85: Verkenner Bewerkingen met bestanden Bestanden verwijderen Bestanden/mappen verwijderen via Prullenbak Bestanden/mappen verwijderen zonder Prullenbak Labo 86: Bestandsbewerkingen volgen met een diskeditor Bestanden zoeken Een bestand of map zoeken op naam Zoekresultaten Zoeken op naam als je het type bestand weet Zoeken op datum Zoeken op grootte van het bestand Geavanceerde zoektechnieken Zoekactie verfijnen Een zoekactie opslaan en opnieuw gebruiken Labo 87: Bestanden zoeken De inhoudstafel afdrukken Bestandskenmerken en kenmerken van mappen Labo 88: Bestands- en mappenattributen Compressie Doel en werking Labo 89: Bestandscompressie Schijfcompressie

5 15 Systeembestanden van Windows XP 15.1 Systeemconfiguratiebestanden Windows slaat de informatie over de systeemconfiguratie in een hele reeks bestanden met verschillende indeling op. Tot deze configuratiebestanden behoren bestanden om Windows zelf te configureren, maar ook bestanden om programma s te configureren. Het Register (registry) bevat alle gegevens die Windows nodig heeft voor de goede werking van de computer. Telkens je een nieuw programma installeert, randapparaten toevoegt of verwijdert of configuratie-instellingen wijzigt, wordt het Register aangepast. De database waaruit het Register is samengesteld bestaat uit meerdere bestanden die op schijf als systeembestanden bijgehouden worden. Naast het Register zijn Boot.ini, Win.ini en System.ini de configuratiebestanden die Windows gebruikt bij het opstarten Labo 67: Configuratiebestanden tonen De meeste configuratiebestanden zijn opgeslagen in verborgen systeembestanden met het bestandskenmerk Alleen-Lezen. Als je in de Verkenner via de menu-optie Extra, Mapopties het tabblad Weergave activeert, kun je kiezen voor Verborgen bestanden en mappen weergeven en Beveiligde besturingssysteembestanden verbergen niet selecteren. Stel deze opties in op jouw computer en bekijk de inhoud van de map c:\windows. Welke verborgen en systeembestanden vind je daar terug? Je herkent verborgen bestanden gemakkelijk doordat het bijbehorende pictogram een lichtere kleur heeft dan het pictogram van gewone bestanden. Soms zal je in een dialoogvenster of configuratiebestand de term %systemroot% zien verschijnen (soms ook zonder procenttekens). Systemroot is een globale systeemvariabele die verwijst naar de installatiemap van Windows. Een systeemvariabele deelt aan het besturingssysteem mee waar een programma is opgeslagen. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 257

6 Initialisatiebestanden hebben steeds de extensie.ini en zijn meestal opgeslagen in de map waarin Windows geïnstalleerd is. Dit zijn eigenlijk tekstbestanden die je gewoon met Kladblok kunt openen. Hoewel je in deze bestanden over het algemeen beter niet kunt wijzigen, tenzij je weet waarmee je bezig bent, kan het geen kwaad de inhoud van deze bestanden eens te bekijken. Zo krijg je meer inzicht in de manier waarop Windows werkt. Welke ini-bestanden bevat jouw computer? In welke map(pen) bevinden ze zich vooral? Alle initialisatiebestanden hebben dezelfde indeling in secties. Elke sectie begint met een naam tussen vierkante haakjes. Elke sectie bevat één of meerdere opdrachtregels. Elke opdrachtregel in een sectie heeft dezelfde syntax parameter=waarde waarbij de waarde een bestandsnaam, getal of andere tekenreeks kan zijn. Lege opdrachtregels en regels die beginnen met een puntkomma worden genegeerd. Open een ini-bestand van jouw computer en bekijk de indeling in secties. Bestudeer de voorziene opdrachtregels. Sinds Windows 95 heeft Microsoft er voor gekozen de meeste informatie om Windows te initialiseren in het systeemregister op te slaan. Toch worden er in Windows nog altijd twee initialisatiebestanden gebruikt: Win.ini en System.ini. Win.ini Zoek het bestand Win.ini op jouw computer. In welke map bevindt het zich? Dit Win.ini-bestand wordt vooral gebruikt om ondersteuning te bieden aan oudere 16- bitstoepassingen. In dit bestand zul je typisch secties vinden voor enkele toepassingen en wat installatie-informatie voor Windows zelf. Bestudeer de inhoud van Win.ini op jouw computer. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 258

7 System.ini In de versie Windows 3.1 bevatte dit bestand alle stuurprogramma s die tijdens de systeemstart moesten geladen worden. In Windows XP wordt de meeste informatie over stuurprogramma s in het register opgeslagen, maar het bestand system.ini bevat nog steeds configuratiegegevens over de stuurprogramma s voor 16-bitstoepassingen. Register Bestudeer de inhoud van System.ini op jouw computer. Het register bevat alle configuratiegegevens die niet in een initialisatiebestand opgeslagen zijn. Het register is echter geen tekstbestand dat je zo kunt openen. Het is een database die je alleen met de registereditor kunt openen Hulpprogramma voor systeemconfiguratie Er bestaat echter een hulpprogramma voor systeemconfiguratie die de bewerking van deze systeembestanden eenvoudiger maakt. Dit programma Msconfig.exe toont via vijf tabbladen de inhoud van de configuratiebestanden, daarnaast is er nog het tabblad Opstarten. Je start dit programma via Start, Uitvoeren, msconfig. Als er configuratieproblemen zijn geef je in het tabblad Algemeen aan hoe je Windows wilt opstarten. Het tabblad Algemeen bevat nog een mogelijkheid om beschadigde systeembestanden terug te zetten (bijvoorbeeld door een virus). Dit kan via de knop Bestand uitpakken. Na het klikken op de knop ga je daarvoor als volgt te werk: Duid het beschadigde bestand aan. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 259

8 Selecteer het.cab-bestand dat het bestand bevat dat je wilt terugzetten. Dit verwijst naar de cd-rom of de map met installatiebestanden. Duid de map aan waar de goede kopie moet worden opgeslagen. Klik op de knop Uitpakken. In de tabbladen Boot.ini, System.ini en Win.ini vind je per sectie de inhoud terug. Door op het plusteken te klikken vind je lijn per lijn de inhoud van de corresponderende bestanden terug. Je kunt aanduiden of een lijn al dan niet moet uitgevoerd worden (in- of uitschakelen van het selectievakje), je kunt een lijn bewerken of er één toevoegen. Je kunt ook de volgorde van de regels aanpassen. In de tabbladen Opstarten en Services bepaal je of de programma s en diensten van Windows in de lijst automatisch geladen worden bij het opstarten of niet. De wijzigingen die je in dit venster aanbrengt worden pas de volgende keer dat je Windows opstart toegepast. Enkel de wijzigingen door beheerders aangebracht, worden weggeschreven. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 260

9 15.2 DLL als systeembestand De applicatie krijgt toegang tot een functie door een statische of dynamische koppeling te leggen met bibliotheek waaruit de nodige informatie kan gehaald worden. Een statische koppeling blijft bestaan gedurende de ganse uitvoertijd van de applicatie terwijl een dynamische koppeling gelegd wordt op het ogenblik dat de applicatie ze nodig heeft. DLL is de afkorting van Dynamic Link Library. Een DLL-bestand is een verzameling (bibliotheek) van kleine uitvoerbare programma s of gegevens die kunnen gebruikt worden door een Windows-toepassing bij uitvoering door een dynamische koppeling. Het voordeel van DLL-bestanden is dat ze niet tesamen in het geheugen geladen worden met het toepassingsprogramma die het gebruikt. Dit spaart geheugenruimte. Zolang bijvoorbeeld MS-Word gebruikt wordt om een document te bewerken, moet het printer DLL-bestand niet geladen worden. Dit moet pas gebeuren op het moment dat je het document wilt afdrukken. Een DLL kan ook volgende extensies hebben: exe, drv (driver) of fon (fonts). Een DLL kan gelijktijdig door verschillende applicaties gebruikt worden. Sommige DLL s worden geleverd door Windows zelf en zijn ter beschikking van alle applicaties terwijl andere geleverd en geïnstalleerd worden met de applicatie. De meeste DLL s bevinden zich in de \Windows\System-map COM bestanden Een component is een bouwsteen die kan gebruikt worden bij programmatie, maar die op zichzelf kan bestaan. Dit betekent dat deze bouwsteen kan gebruikt worden samen met andere componenten. Daarbij zal elke component de mogelijkheden, karakteristieken en eigenschappen van de andere componenten herkennen en gebruiken. Dit betekent praktisch dat een nieuwe toepassing kan gebouwd worden met gebruik van reeds gemaakte componenten, zonder dat er iets aan de bestaande componenten moet gebeuren of dat die moeten gecompileerd worden. Voorbeeld Je wenst zelf een Windows-toepassing te ontwikkelen die hetzelfde scherm voor het openen van bestanden gebruikt als het Microsoft Office-pakket. Je moet dit venster niet opnieuw maken, je kunt gewoon een bestaande component integreren in je toepassing. Zo n component maakt deel uit van COM, het Component Object Model. Je kunt dit vergelijken met een toepassing COM bestaat uit COM+, DCOM, Active X en programmeerhulpmiddelen. Een ActiveX-component is een component die zich op dezelfde computer als de toepassing bevindt, maar wel door meerdere toepassingen kan gebruikt worden. Het scherm om een bestand te openen is hiervan een voorbeeld. Het is een ActiveXcomponent die samen met Windows XP op de computer ter beschikking komt. Je kunt nog bepaalde eigenschappen meegeven of instellen, zoals de startmap, de bestandsextensie, VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 261

10 Het Microsoft's Distributed Component Object Model (DCOM) maakt het bovendien relatief gemakkelijk om deze component samen met een toepassing te verspreiden over meerdere computers in een netwerk. COM+ is een aanvulling op het Component Object Model (COM). De bedoeling van COM+ is om COM ook geschikt te maken voor het ontwikkelen van componenten die aan de serverkant van applicaties moeten draaien. Dit gebeurt door bepaalde services of diensten toe te voegen aan een gewone component. Een component bestaat uit één of meer klassen die objecten beschrijven en de methoden en gebeurtenissen die door het betreffende object kunnen worden uitgevoerd. De eigenschappen van een klasse (of coclass in COM+ terminologie) worden beschreven in een interface (of co-interface). De klasse en zijn interface zijn onafhankelijk van de gebruikte (programmeer-)taal. Objecten of klassen en hun methodes en bijbehorende gegevens worden door COM gecompileerd in binaire uitvoerbare modules. Dit zijn bestanden met een dynamic link library (DLL) of EXE bestandsextensie hebben. Een module kan meer dan één klasse bevatten. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 262

11 15.4 Labo 68: Systeembestanden Bekijk de inhoud van de systeembestanden Boot.ini, System.ini en Win.ini met het hulpprogramma voor systeemconfiguratie. Herstart Windows op een aantal verschillende manieren. Beoordeel de resultaten. Kijk telkens na wat er verander is aan de systeemconfiguratiebestanden. Test de mogelijkheden uit van het tabblad Opstarten. Schakel bijvoorbeeld de virusscanner uit bij het opstarten. Bestudeer het effect. Wat is het effect als je de service Printer Spooler uitschakelt bij het opstarten? Hoeveel DLL-bestanden bevat jouw computer? Waar bevinden deze bestanden zich op de schijf? Welke dynamic link libraries bestaan er op jouw computer met de andere mogelijke extensies? Waar bevinden zich de meeste van deze bestanden? Zoek meer informatie over de opbouw en de werking van componenten Het Register Zoals in de vorige versies van Windows speelt het register een belangrijke rol voor de configuratie van de computer. Het register bevat alle configuratiegegevens van de meeste programma s die op de computer zijn opgeslagen, maar ook configuratie-instellingen van Windows zelf. Bovendien bevat het ook informatie over de gebruikers van deze computer. Het register bevindt zich op twee plaatsen: 1 Het register bevindt zich in een groep bestanden in de map C:\Windows\System32\Config. De bestanden zonder extensie bevatten de eigenlijke registerbestanden. De.sav-bestanden zijn kopieën van de registerbestanden en worden gemaakt op het ogenblik dat Windows geïnstalleerd wordt. De andere bestanden in deze map bevatten logboekgegevens. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 263

12 2 De informatie over elk gebruikersprofiel wordt bewaard in Ntuser.dat dat zich in de profielmap, C:\Documents and Settings\<gebruikersnaam>\ van elke gebruiker bevindt. Zoals je merkt zijn een pak van deze bestanden alleen-lezen en verborgen bestanden Componenten van het register Een component van het register is een gedeelte van het register dat als afzonderlijk bestand op je vaste schijf staat. Een component is een eenheid die sleutels, deelsleutels en waarden omvat en bovenaan in de registerhiërarchie staat. Per component worden één bestand en een log-bestand opgeslagen in de map Windows\System32\Config of in de map Documents and Settings\<gebruikersnaam>. Standaard zijn de componentbestanden Default, Sam, Security, Software en System in de map..\system32\config opgeslagen. De deelmap van Documents and Settings bevat de registerbestanden met het gebruikersprofiel voor elke gebruiker van de computer in het bestand Ntuser.dat. Omdat een component een bestand is, kan de component van het ene systeem naar het andere systeem worden verplaatst (zie verder). Je moet echter de Register-editor gebruiken om het bestand te bewerken Opbouw van het register Het Register kun je inkijken en eventueel bewerken via de meegeleverde Registereditor. In principe kan elke gebruiker het register openen met behulp van regedit.exe of regedt32.exe (= een alias voor het eerste programma). Maak steeds een reservekopie vooraleer je wijzigingen in het register aanbrengt (zie verder). Wijzig het Register alleen als dit absoluut noodzakelijk is. Als er een fout in het Register staat, is het mogelijk dat je computer niet meer functioneert. Als dit gebeurt, herstel je het Register zoals het was toen je computer voor het laatst met succes werd gestart (zie verder). Je opent de registereditor door het programma Regedit uit te voeren. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 264

13 Enkel de wijzigingen door een beheerder ingevoerd worden weggeschreven. De Registoreditor bestaat uit twee deelvensters. Links een boomstructuur met de sleutels en deelsleutels en rechts de waarden en de gegevens (=inhoud van de waarde). Van de hoofdsleutels zijn enkel HKEY_LOCAL_MACHINE en HKEY_USERS echte registersleutels. De andere drie zijn een soort van snelkoppeling naar een vertakking in HKEY_LOCAL_MACHINE of HKEY_USERS. HKEY_LOCAL_MACHINE bevat configuratiegegevens over de computer zowel in verband met hardware als software-instellingen. HKEY_USERS is de hoofdsleutel van alle gebruikersprofielen op de computer. Hierin wordt informatie over en voor alle gebruikers die geregistreerd zijn op deze computer bijgehouden. HKEY_CURRENT_USER is een subsleutel van HKEY_USERS en bevat zoals de naam het aangeeft de configuratie-instellingen voor de aangemelde gebruiker. Hierin zijn de mappen, schermkleuren en andere instellingen van de gebruiker opgeslagen. Deze informatie wordt het actieve gebruikersprofiel genoemd. HKEY_CLASSES_ROOT is een snelkoppeling naar de deelsleutel HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Classes. De hier opgeslagen gegevens koppelen een bestandsextensie aan het openen met de juiste toepassing wanneer een gebruiker dubbelklikt op een bestand in Windows Verkenner. HKEY_CURRENT_CONFIG bevat informatie over het hardwareprofiel dat tijdens het opstarten door het lokale computersysteem wordt gebruikt. Deze takken bestaan uit sleutels die op hun beurt subsleutels (deelsleutels) kunnen bevatten. Elke sleutel kan één of meerdere waarden bevatten. Een waarde bestaat uit een naam, een gegevenstype en enkele gegevens. Er zijn zes soorten gegevenstypes. Het gegevenstype van een waarde mag nooit gewijzigd worden. REG_BINARY bevat onbewerkte binaire gegevens. De meeste gegevens over hardwareonderdelen worden opgeslagen als binaire gegevens en worden in de register-editor weergegeven in de hexadecimale indeling. REG_DWORD bevat gegevens in de vorm van een getal van 4 bytes. Veel parameters voor stuurprogramma's en services zijn van dit type en kunnen in de registereditor in binaire, hexadecimale of decimale indeling worden weergegeven. REG_EXPAND_SZ is een gegevensreeks van variabele lengte. Dit gegevenstype omvat variabelen die worden herleid als de gegevens door een programma of een service worden gebruikt. REG_MULTI_SZ bevat meerdere tekenreeksen. Waarden die uit lijsten of meerdere waarden in een leesbare vorm bestaan, zijn meestal van dit type. De vermeldingen worden van elkaar gescheiden door spaties, komma's of andere scheidingstekens. REG_SZ is een tekstreeks van vaste lengte. REG_FULL_RESOURCE_DESCRIPTOR is een reeks geneste tabellen voor de opslag van een bronlijst voor een hardwareonderdeel of -stuurprogramma. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 265

14 Je verandert de inhoud van een waarde via een dialoogvenster dat je verkrijgt door op de waardenaam te dubbelklikken. Het is meestal geen goed idee om instellingen rechtstreeks in het register aan te passen via de registereditor. Gebruik liever de hulpmiddelen die Windows biedt, bijvoorbeeld via de programma's van Configuratiescherm. Voor sommige doeleinden moet je toch rechtstreeks ingrijpen in het Register omdat Windows geen voorzieningen heeft om die wijzigingen aan te brengen Labo 69: Register van een externe computer Daarnaast is er ook de mogelijkheid om het register van een externe computer te bekijken. Je doet dit in de registereditor via de menu-optie Bestand, Verbinding maken met netwerkregister. Pas eventueel de gegevens in de vakken objecttype en locatie aan via de knoppen rechts ervan. Neem in het onderstaande dialoogvenster de knop Geavanceerd. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 266

15 Klik in het nieuwe dialoogvenster de knop Nu zoeken en selecteer dan de computer waarvan je het register wenst te zien uit de lijst onderaan het scherm. Bevestig je keuze en je krijgt uiteindelijk meer te zien in je registereditor. Van de externe computer worden slechts twee vooraf gedefinieerde sleutels weergegeven: HKEY_USERS en HKEY_LOCAL_MACHINE. Dit loopt in sommige gevallen echter fout, indien de computer die je wenst te zien niet de toelating geeft. Je krijgt dan een foutmelding in de volgende zin. Pas in dat geval je rechten aan en probeer het opnieuw. Verbreek de verbinding met het extern register via de menu-optie Bestand, Verbinding met netwerkregister verbreken. Je selecteer de computer en je bevestigt je keuze. Worden de wijzigingen steeds weggeschreven? Worden ze ook steeds toegepast? VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 267

16 Labo 70: Het register bewerken Zorg ervoor dat in Verkenner de verborgen bestanden zichtbaar zijn. Alle extensies moeten eveneens getoond worden. Bestudeer de bestanden in de map C:\Windows\System32\Config. Welke bestandskenmerken hebben deze bestanden? Van welke datum en grootte zijn deze bestanden? Verklaar! Hoeveel Ntuser.dat bestanden bevat het systeem? Verklaar. Open de registereditor. Open de sleutel HKEY_LOCAL_MACHINE. Ga na waarover de verschillende deelsleutels informatie bevatten. Open de sleutel HKEY_USERS. Welke deelsleutels herken je? Waarover bevatten ze informatie? Zoek uit naar welke deelsleutel een snelkoppeling gelegd wordt via HKEY_CURRENT_USER. Bekijk de waarden en de gegevens van de deelsleutels van Control Panel en probeer hun betekenis te achterhalen. Bewerking 1 Als je Windows geïnstalleerd hebt vanaf het cd-rom station dan zal elke keer je Setup opnieuw uitvoert, gezocht worden naar bestanden op de cd-rom in dat station. Dit is natuurlijk niet nodig als je de bronbestanden op de harde schijf hebt gezet. Het installatiepad staat in de waarde Sourcepath van de deelsleutel HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Setup. Bekijk de aanwezige waarde en pas de waarde aan met het juiste pad naar de bronbestanden. Je werkt met een heel uitgebreide boom van gegevens. Toch kun je onderaan het scherm steeds volgen met welke deelsleutel je op dat moment bezig bent. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 268

17 Bewerking 2 Je hebt bij het installeren van Windows een foute registratienaam ingetikt en wilt die veranderen. Zoek in het eigenschappenvenster van Deze computer de naam op waaronder Windows is geregistreerd. Open de Registereditor. Selecteer Bewerken, Zoeken en zoek elk voorkomen van de naam. Wijzig de naam in de juiste sleutel en controleer de wijziging. Sommige aanpassingen kun je onmiddellijk zien, andere zijn pas effectief nadat Windows opnieuw opgestart is. Via de menu-optie Favorieten, Toevoegen aan favorieten kun je vaak bezochte sleutels aanduiden en nadien snel openen. Neem de twee bovenstaande sleutels op in de favorieten. Geef ze een gepaste naam. Bewerking 3 Al bij de eerste start van Windows XP verschijnt een ballontip met daarin de aansporing om een rondleiding doorheen Windows XP te volgen, daarnaast komt er nog één met de hint om een.net-passport aan te maken. Dergelijke ballonnen duiken geregeld op met min of meer relevante context-gerelateerde tips en hints. Op het eerste gezicht lijken dergelijke tips wel interessant, maar sommige verschijnen steeds opnieuw zolang een bepaalde handeling niet verricht is, wat op den duur storend werkt. Je kunt deze ballontips uitschakelen door een nieuwe waarde in het register in te voeren bij de sleutel HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion \Explorer\Advanced. Deze nieuwe waarde noemt EnableBalloonTips, moet van het type DWORD zijn en de waarde krijgen. Voeg op deze plaats een nieuwe waarde in door de menu-optie die hieronder te zien is. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 269

18 De standaardwaarde hiervan is 0. Die hoef je niet te wijzigen. Wil je later toch ballontips gebruiken, dan verwijder je deze DWORD-waarde of verander je de waarde ervan in 1. Vervelend is dat je dit voor elke gebruiker opnieuw moet doen, want de sleutel waarin deze waarde thuishoort, is niet beschikbaar bij de standaard gebruiker (Default User). Bewerking 4 Kijk na met welke toepassing een bestand met extensie.txt geopend wordt. Pas dit aan zodat deze soort bestanden geopend worden met Microsoft Word. Test de werking hiervan uit. Het is waarschijnlijk beter om deze waarde opnieuw te herstellen Systeembeheer Via Systeembeheer kun je een heel gedetailleerd beeld krijgen van de systeeminstellingen, gebruikersaccounts, services,. Je treft er de volgende beheersprogramma s aan. Je start dit programma op via Start, Configuratiescherm, Prestaties en onderhoud, Systeembeheer. Je krijgt een aantal modules ter beschikking waarmee je heel wat beheersmogelijkheden hebt. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 270

19 Component Services Hiermee kunnen systeembeheerders COM+-programma's installeren en beheren vanuit een grafische gebruikersinterface. Ze kunnen ook beheerderstaken automatiseren door middel van een script- of programmeertaal. Softwareontwikkelaars kunnen Onderdeelservices gebruiken om het gedrag van routinecomponenten en programma's, zoals beveiliging en deelname aan transacties, visueel te configureren en om componenten te integreren in COM+-programma's. Computerbeheer Hiermee kunnen lokale of externe computers worden beheerd vanuit één bureaublad. In Computerbeheer zijn verschillende Windows XP-beheerprogramma's gecombineerd in één consolestructuur, zodat je gemakkelijk toegang hebt tot de beheereigenschappen van een specifieke computer. Belangrijke onderdelen hier zijn: De logboeken waarin je de foutmeldingen kunt nalezen en opvolgen. De gedeelde mappen Gebruikers en groepen Opslag Via de menu-optie Acties, Verbinding maken met een andere computer kun je ook een externe computer gedeeltelijk beheren. Niet alle onderdelen zijn van op afstand bereik- of wijzigbaar, waaronder bijvoorbeeld de eigenschappen van een partitie. Gegevensbronnen (ODBC) ODBC (Open Database Connectivity) is een interface die programma's toegang geeft tot gegevens in databasesystemen die gebruik maken van deze standaard. Logboeken Hiermee kun je logboekbestanden van systeem-, programma- en beveiligingsgebeurtenissen weergeven en beheren op de computer. Met Logboeken kun je informatie over hardware- en softwareproblemen verzamelen en beveiligingsgebeurtenissen controleren. Lokaal beveiligingsbeleid Hier worden beveiligingsinstellingen voor de lokale computer geconfigureerd. Voorbeelden van deze instellingen zijn Wachtwoordbeleid, Accountvergrendelingsbeleid, Contro- VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 271

20 lebeleid, IP-beveiligingsbeleid, toewijzingen van gebruikersrechten, herstelagenten voor gecodeerde gegevens en andere beveiligingsopties. Lokaal beveiligingsbeleid is alleen beschikbaar op computers die geen domeincontrollers zijn. Als de computer deel uitmaakt van een domein, kunnen deze instellingen worden overschreven door het domeinbeleid. Prestaties Hiermee worden realtime-gegevens over de activiteit van het geheugen, schijven, processoren, het netwerk en andere elementen verzameld en weergegeven. De gegevens worden weergegeven in een grafiek, histogram of rapportageformulier. Dit onderdeel is eigenlijk een systeemmonitor. Services Hiermee worden services op de computer beheerd, herstelacties ingesteld die moeten plaatsvinden als een service niet meer werkt en aangepaste namen en omschrijvingen gemaakt voor services, zodat ze gemakkelijker te herkennen zijn. Je moet als beheerder aangemeld zijn om de meeste onderdelen ook effectief te kunnen gebruiken. Een aantal onderdelen kunnen ook via een andere weg bereikt worden Labo 71: Systeembeheer Verken de toepassing voor het beheer van de componenten door te dubbelklikken op Component Services. Bekijk de actieve processen en de componenten die daarbij gebruikt worden. Welke componenten (COM+, DCOM) zijn beschikbaar op deze computer? Open de toepassing voor het beheer van de logboeken. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 272

21 Bekijk bijvoorbeeld het toepassingslogboek. Welke symbolen vind je daar terug? Dubbelklik op enkele vermeldingen in het logboek. Je krijgt meer uitleg over die specifieke vermelding. Doe dit voor meerdere vermeldingen en probeer deze te begrijpen. In Systeembeheer vind je nog op verschillende plaatsen een verwijzing naar de logboeken. Zijn dit dezelfde of zijn dit andere logboeken? 15.7 Labo 72: Tools voor het configureren van Windows Je kunt veel uit de configuratie van Windows XP naar je eigen hand zetten. Enerzijds gaat dit over het uiterlijk, maar ook aan eerder verborgen instellingen kun je heel wat aanpassen. Je kunt dit op heel veel verschillende plaatsen doen binnen de reeds geboden Windowsomgeving. Er zijn echter ook heel wat tools ter beschikking om bepaalde onderdelen van de Windowsinstellingen aan te passen. Deze vormen dan een soort gebruikersinterface voor deze gebundelde instellingen die je anders doorheen de gehele Windowsomgeving moet gaan zoeken. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 273

22 Er zijn producten die door Microsoft zelf geleverd worden, maar er zijn ook tools die door derden hiervoor ontwikkeld werden. Vooraleer je een tool loslaat op jouw Windowsconfiguratie, check je beter de betrouwbaarheid en werking hiervan! Tweak UI Tweak UI is een hulpprogramma uitgebracht door Microsoft zelf, waarmee je op een zeer eenvoudige manier configuratie-instellingen kunt aanpassen die anders rechtstreeks in de registereditor moeten gedaan worden. Je vindt Tweak UI als onderdeel van de PowerToys van Microsoft Windows XP op de website Je installeert Tweak UI door het gedownloade bestand te extraheren. Het volstaat op dit moment om de gewone installatie te nemen. Het programma installeert zich in het Startmenu. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 274

23 Installeer het programma en open het. Doe de volgende aanpassingen: Geef aan welke zoekmachine je wilt starten als je in de adresbalk van Internet Explorer iets ingeeft. Zet Autorun van een data cd-rom af. Verwijder de map favorieten uit het startmenu. Zet het pictogram voor de verkenning van het netwerk op het Bureaublad. Bekijk de andere mogelijkheden van dit pakket. Beschrijf bij een aantal items de plaats waar je deze aanpassingen ook kan aanbrengen TweakAll TweakAll is een gelijkaardig, nog uitgebreider, freeware programma dat je kunt downloaden van Download dit pakket en test de mogelijkheden uit. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 275

24 Voor je het pakket kunt gebruiken moet je wel de componenten en onderdelen die je wenst te gebruiken downloaden. Wat kun je meer of minder dan met Tweak UI? Is de interface gemakkelijker, gestructureerder of juist niet, in vergelijking met Tweak UI? WinGuides Tweak Manager Een product dat te vergelijken is met TweakAll, dus een niet Microsoftproduct, maar dat ook heel wat instellingen van de Windows-configuratie laat aanpassen is WinGuides Tweak Manager. Je kunt deze tool downloaden van VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 276

25 Download en installeer deze tool. Bestudeer de verschillen en gelijkenissen met Tweak UI en TweakAll Registry Guide Een gedeelte van de website is geheel gewijd aan het register. Je kunt er ook een gids voor de werking van het register raadplegen en zelfs downloaden voor off line gebruik. Download en installeer dit Helpbestand. Een Helpbestand zoals dit is een.chm bestand. Dit type bestanden kun je steeds openen door er gewoon op te dubbelklikken. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 277

26 Regclean Als je een programma desinstalleert via de optie Software van Configuratiescherm dan moeten normaal gesproken alle verwijzingen naar dit programma automatisch uit het Register verwijderd worden. In de praktijk blijkt dit niet altijd het geval te zijn. Je kunt de overgebleven 'rommel' verwijderen met het freeware programma Regclean. Download het programma en open Regclean. Het programma start automatisch de controle. Klik op Fix Errors om eventueel gevonden fouten te verbeteren en overbodige sleutels en waarden te verwijderen. Bij het herstellen van de fouten wordt er een.reg bestand aangemaakt in dezelfde map als die waar het programma Regclean in staat. Dubbelklik op dit bestand om het register te herstellen in de oorspronkelijke toestand (actie Samenvoegen). Kies Bewerken in het snelmenu van het bestand om de inhoud van het bestand te bekijken. Zoek enkele gelijkaardige programma s op het Internet en bestudeer hun werking. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 278

27 Regdrill Eén van deze programma s is Registry Drill. Deze tool vergelijkt het register op jouw computer met een bestaande databank van sleutels die zouden moeten bestaan. Het zoekt ook in delen van het register die door andere tools niet nagekeken worden. Als er een fout ontdekt wordt, kun je gerichte informatie hierover opvragen, en dan de foute sleutel of waarde opruimen. Deze tool maakt het register van jouw computer ook van een ideale grootte. Download en installeer deze tool. Test dit pakket uit en vergelijk de mogelijkheden met de andere toepassingen. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 279

28 16 Batchbestanden (Engels) MS-DOS MS-DOS (Microsoft Disk Operating System) was lange tijd het standaard besturingssysteem voor pc s. Hoewel de latere versies meer en meer mogelijkheden bevatten, blijft het een 16-bit besturingssysteem zonder ondersteuning voor meerdere gebruikers of multitasking. Alhoewel de Windows-besturingssystemen geavanceerder zijn, steunen ze tot en met Windows 98 nog steeds op de vroegere MS-DOS. Je kunt dan ook meestal (oudere) programma s die geschreven zijn voor MS-DOS, zonder problemen uitvoeren. Als je opstart in Windows XP in Veilige modus met opdrachtprompt of Herstelconsole kom je terecht in deze donkere wereld zonder menu s en grafische interface. MS-DOS heeft immers geen grafische interface zoals Windows. Om met het besturingssysteem te interageren moet je commando s intikken aan de DOS-prompt. Deze commando s komen uit een oude taal die alleen uit woorden en een aantal symbolen bestaat. Een MS-DOS-commando bestaat uit een gereserveerd woord dat een specifieke betekenis heeft eventueel gevolgd door één of meerdere parameters. Het aantal, de volgorde en de betekenis van de parameters verschilt van commando tot commando. Je kunt deze taal en zijn commando s ook nog steeds gebruiken in het zogenaamde DOS-venster. Je kunt enerzijds de opdrachtprompt kiezen bij het opstarten, maar je kunt ook vanuit de grafische interface van Windows XP een DOS-venster oproepen en hiermee eventueel het volledige scherm vullen door de toetsencombinatie Alt + Enter. Om de opdrachtprompt op te starten vanuit Windows XP, neem je de optie voor de opdrachtprompt vanuit de Bureau-accessoires uit het startmenu. Hetzelfde DOS-venster bekom je, als je de optie neemt Start, Uitvoeren en in dit scherm geef je het commando cmd. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 280

29 16.2 Taken automatiseren Batchbestanden Om veel voorkomende taken te automatiseren wordt vaak gebruik gemaakt van MS- DOS-commando s die gecombineerd worden in een batchbestand. Een batchbestand is een tekstbestand (zuivere tekst, geen opmaak) dat enkel MS-DOS-commando's bevat. De extensie van een batchbestand moet altijd.bat zijn. Het is een uitvoerbaar bestand en zal door DOS als dusdanig herkend worden door die extensie. De opdrachten worden in de volgorde waarin ze in het batchbestand voorkomen uitgevoerd. Een belangrijk voorbeeld hiervan, het bestand Autoexec.bat werd in de vorige versies van Windows gebruikt om de opstartacties in volgorde te laten afwerken. In een batchbestand bevat elke lijn een ander commando. Batchbestanden worden meestal met het programma Edit van DOS of Kladblok van Windows geschreven. Als je ze met een professionele tekstverwerker schrijft, dan moet je het bestand als een tekstbestand bewaren. Er bestaan ook batch-editors, die specifiek gemaakt zijn om batchbestanden te creëren Windows Scripting Host Een script is een andere naam voor opdrachten-bestand, dus voor een serie opdrachten die automatisch kunnen worden uitgevoerd. Het woord wordt vaker gebruikt voor automatiseringsbestanden die specifiek voor de Windows-omgeving in een scripttaal, JavaScript, VBScript, gemaakt zijn. Het grote nadeel van batchbestanden is tweeërlei: Enerzijds is het zo dat deze batchbestanden bestaan uit commando's die uit een eigen 'taal' komen, namelijk de DOS-commando-taal. Deze taal maakt helemaal geen gebruik van de objecten die bestaan in de objectgeoriënteerde besturingssystemen, zoals Windows XP. Deze nadelen worden opgevangen door een nieuw product van Microsoft, de Visual Basic script-taal. Deze taal maakt gebruik van verschillende objecthiërarchieën die verband houden met het besturingssysteem of de gebruikte toepassing. Bovendien wordt hier gebruik gemaakt van instructies, commando's en objecten uit de Visual Basic-taal. Windows XP ondersteunt rechtstreekse uitvoering van scripts vanuit de gebruikersinterface of via de opdrachtregel. Deze ondersteuning wordt geleverd via de Windows Scripting Host (WSH). Deze bespaart systeembeheerders en/of gebruikers tijd door automatisch vele handelingen voor de gebruiker uit te voeren, zoals een snelkoppeling maken, verbinding maken met een netwerkserver, de verbinding met een netwerkserver verbreken, enz. De WSH is uiterst flexibel met de ingebouwde ondersteuning voor o.a. Visual Basic scripts, Java scripts. Hierover leer je volgend jaar meer! 16.3 Enkele eenvoudige MS-DOS-commando's Om zelf MS-DOS-batchbestanden te kunnen schrijven moet je de nodige commando s kennen. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 281

30 Om een lijst te krijgen van alle DOS-commando s die ondersteund worden aan de opdrachtprompt, tik je het commando HELP. Je krijgt informatie over een bepaald DOS-commando door het commando in een DOS-venster te tikken gevolgd door een /? of door het woord HELP in te tikken voor de naam van het commando. Dit betekent dat DIR /? en HELP DIR allebei help bieden bij het DOS-commando DIR. Die geboden hulp bestaat uit een kleine beschrijving van de functie van het commando, gevolgd door een lijst van parameters die je kunt meegeven met dit commando. Bij MS DOS-commando s is er geen onderscheid tussen hoofd- en kleine letters. Als je hulp vraagt over het commando CD, krijg je het onderstaande scherm te zien: Op (Engels) worden de verschillende commando s uitvoerig besproken. Bewerkingen met mappen of bestanden A: of C: of D: of. Station A: of C: of D: of. actief maken MD (make directory) of MKDIR Een nieuwe map aanmaken binnen de actieve map. CD (change directory) Naar een bepaalde map gaan en deze actief maken. RD (remove directory) Om een lege map te verwijderen. Mappen met inhoud kunnen niet zomaar verwijderd worden, maar moeten eerst leeg gemaakt worden. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 282

31 DIR (directory) De inhoud van een map tonen. Zonder parameter wordt de inhoud van de actieve map getoond. DEL (delete) Bestanden verwijderen. COPY Bestanden kopiëren (bestand per bestand). XCOPY Bestanden en de ingesloten mappen met hun inhoud kopiëren. Het commando xcopy werkt sneller aangezien het met een buffer werkt en niet bestand per bestand kopieert. RENAME Bestanden een nieuwe naam geven waarbij eerst de oude naam en daarna de nieuwe naam vermeld wordt. FORMAT A: De diskette in het station A: formatteren. Schermbesturingsopdrachten Volgende DOS-commando s zijn interessant om de gebruiker op de hoogte te houden van de vooruitgang van het proces. ECHO OFF De commandoregels die volgen op echo off worden niet op het scherm getoond. de OFF toont ook de ECHO OFF-opdracht zelf niet. ECHO ON De DOS-opdrachten die volgen op echo on worden wel getoond op het scherm. ECHO boodschap De tekst na echo wordt op het scherm afgedrukt. PAUSE De uitvoering van het batchbestand wordt onderbroken, de boodschap Druk op een toets om door te gaan wordt op het scherm getoond. Na het drukken van een willekeurige toets wordt de uitvoering van het batchbestand vervolgd. CLS Deze opdracht wist het scherm. In het opdrachtenvenster, kun je de vorige ingetikte commando s opvragen door gebruik te maken van de pijltjestoetsen. Wens je meerdere keren na elkaar dezelfde opdracht uit te voeren, dan moet je deze niet steeds intikken. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 283

32 Ander veel gebruikte DOS-commando s REM De instructie REM vóór een lijn in een batchbestand betekent dat deze lijn als commentaar beschouwd wordt. Je kunt dit vóór om het even welke lijn zetten en dit betekent dat deze lijn niet uitgevoerd wordt. DATE De systeemdatum opvragen en eventueel wijzigen TIME De systeemtijd opvragen en eventueel instellen CHKDSK (check disk) Dit commando analyseert onder meer de inhoudstafel op de schijf en produceert op het scherm een gedetailleerd rapport over de status van de schijf. PATH De aangegeven mappen worden één voor één afgetast als het gevraagde uitvoerbare programma zich niet in de actieve map bevindt. DOSKEY Dankzij deze instructie kun je met de pijltjestoetsen (omhoog/omlaag) je voorgaande commando's terug oproepen vanaf de MS-DOS-prompt. Dit kan zeer tijdsbesparend werken! SET Met het commando Set kun je omgevingsvariabelen definiëren. Vele programma's maken gebruik van één of meer omgevingsvariabelen om voor bepaalde instellingen (b.v. geheugenmanagement, mappen, systeemmap,...) rekening te kunnen houden met de voorkeur van de gebruiker. De omgevingsvariabele Temp wordt "geraadpleegd" om de map te kennen waarheen tijdelijke bestanden gestuurd moeten worden. Naast Temp zijn ook Path, ComSpec, Prompt, en DirCmd gereserveerde benamingen voor DOS-variabelen. PROMPT De DOS-prompt geeft door dit commando de actieve directory aan. Vanaf DOS 6 is dit echter de standaardinstelling. Je kunt met dit commando ook de vorm van de weergave van de actieve map aanpassen. VER Toont de versie van Windows die gebruikt wordt. TYPE Om de inhoud van een bestand te tonen op het scherm. Gebruik maken van parameters VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 284

33 Bijna bij elk DOS-commando kun je bepaalde opties en mogelijkheden instellen via het gebruik van parameters Labo 73: DOS-venster Open het DOS-venster (Start, Programma s, Bureau-accessoires, Opdrachtprompt). Typ dir achter de prompt. Wat gebeurt er? Typ dir /p. Wat gebeurt er nu? Probeer de belangrijkste commando s uit. Kijk naar de verschillende opties, vraag de Help op, en probeer deze uit. Zoek welke batchbestanden op jouw toestel staan en noteer de mappen waarin ze voorkomen. Open enkele van deze bestanden in Kladblok en bekijk de verschillende commando s die erin voorkomen. Is elk commando noodzakelijk? Zijn er veranderingen die je eventueel zou kunnen aanbrengen? 16.4 Labo 74: Voorbeelden van batchbestanden Voorbeeld1.bat Het onderstaande batchbestand kun je gebruiken om een reservekopie te maken van enkele vitale off md c:\backup cd c:\backup copy c:\boot.* c:\backup copy c:\windows\win.ini c:\backup copy c:\windows\system.ini c:\backup copy c:\windows\system32\config\*.sav c:\backup Verklaar elk commando uit het bovenstaande batchbestand. Welke problemen kun je eventueel tegenkomen? Hoe kun je opvangen dat een map reeds bestaat of een bestand overschreven wordt? VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 285

34 off C: cd \documents and settings\gast Del *.* /Q cd.. Rd gast md leerlingib xcopy a:*.* c:\documents and settings\leerlingib /L /H echo het profiel van de leerling is aangemaakt! Wat doet dit batchbestand bij uitvoering? Er zijn veel alternatieve schrijfwijzen mogelijk van dit bestand. Maak er een paar en vergelijk het resultaat Labo 75: Gebruik van parameters In sommige gevallen is het interessant om een parameter mee te geven met je batchbestand. Je vermeldt deze bij het oproepen na de naam van het batchbestand op dezelfde lijn. Elke parameter wordt voorafgegaan door het %-teken. De parameters worden genummerd: de eerste is dus %1, de tweede %2, Je kunt in totaal 9 parameters gebruiken. Het onderstaande voorbeeld gebruikt één parameter en toont in de Windows-map alle bestanden met meegegeven extensie. Tonen.bat Rem dit bestand toont de gevraagde extensies cls c: cd windows dir *.%1 Bij het oproepen van dit batchbestand geef je de gevraagde parameter mee. Tonen txt (toont alle bestanden uit de Windows-map met de extensie txt) Tonen dll (toont alle bestanden uit de Windows-map met de extensie dll) Verklaar elke instructie uit het bovenstaande batchbestand. Zoek alternatieve manieren om hetzelfde batchbestand te schrijven. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 286

35 Maak een batchbestand met twee parameters tonen2.bat waarbij je naast de extensie ook de map meegeeft waarin moet gezocht worden. Bekijk de voorbeelden van batchbestanden in de vorige paragraaf en beschrijf welke je zou aanpassen met gebruik van parameters. Bekijk de werking van het onderstaande batchbestand. Verklaar de verschillende parameters. Waarop duidt de parameter off echo hallo %1 echo hoe is het met %1 vandaag? Echo ik weet dat %1 %0 doet!! 16.6 Tools om batchbestanden te maken of te wijzigen Zoals hierboven reeds vermeld kun je een batchbestand aanmaken met elke tekstverwerker. Er bestaan ook enkele hulpprogramma s voor het schrijven van batchbestanden, bijvoorbeeld Batch File Creation Utility: een freeware programma dat te vinden is op Internet en ook Windows XP ondersteunt. Je maakt er in vier stappen een batchbestand mee waarmee je een programma ergens op schijf opstart. Je krijgt een resultaat onder de volgende vorm: VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 287

36 Deze hulpprogramma s hebben het voordeel dat je niet alle DOS-commando's van buiten moet kennen en je een goede Help-functie hebt. Deze help geeft uitleg over het pakket, maar meestal ook over de DOS-commando's Referenties Na enig speuren op het Internet kun je heel wat uitleg vinden over batchbestanden. Bovendien vind je heel veel uitgewerkte batchbestanden voor allerlei doeleinden. Hieronder enkele referenties, niet van organistaties maar meestal van mensen die in de hobbysfeer met DOS en batchbestanden bezig zijn VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 288

37 17 Schijfbeheer Gegevens worden permanent bewaard op externe opslagmedia: harde schijven, cdrom s, diskettes, Hiervoor worden verschillende technieken gebruikt, gebaseerd op onder andere magnetische of optische eigenschappen van stoffen. Voor je gegevens op een harde schijf kunt bewaren, moet de schijf geformatteerd en gepartitioneerd worden en moet er een bestandsbeheersysteem op geplaatst worden Low-level formattering Formatteren is het proces waarbij een patroon voor de sporen en sectoren op de magnetische schijf wordt aangebracht. Voordat een schijf wordt geformatteerd, is het magnetische oppervlak een wirwar van magnetische deeltjes. Bij de formattering wordt er orde in die chaos gebracht. Dit patroon wordt door een moderne PC-BIOS herkend. Op oudere computers moet je de door de fabrikant opgegeven harde schijf karakteristieken met de hand invoeren. De terminologie is hier wat verwarrend: in MS-DOS, wordt het woord formattering gebruikt om ook het proces, waarbij een bestandsbeheersysteem (wat hieronder zal worden besproken) wordt aangemaakt, te omvatten. Als er onderscheid moet worden gemaakt, wordt de werkelijke formattering low-level formattering genoemd, terwijl het aanbrengen van het bestandsbeheersysteem high-level formattering of logische formattering wordt genoemd. Voor diskettes worden de twee processen gecombineerd. In tegenstelling tot een diskette kan een harde schijf niet onder DOS worden geformatteerd. Eerst moet men een formattering op laag niveau (low-level format) uitvoeren. Vervolgens moet men de schijf partitioneren. Pas daarna kan men een formattering op besturingsniveau (highlevel format) uitvoeren. De formattering op laag niveau verdeelt de schijf in sectoren, de kleinste eenheid die in één bewerking door een lees/schrijfkop kan verwerkt worden. Elke sector krijgt een uniek nummer zodat de diskcontroller (het stuurorgaan van de harde schijf) straks weet hoe de koppen moeten worden gepositioneerd. Recentere schijven hebben echter een complexe structuur (waarbij de buitenste sporen meer sectoren hebben dan de binnenste sporen) zodat de low-level formattering zeker en vast beter door de fabrikant wordt uitgevoerd. De low-level formattering wordt gewoonlijk door de producent gedaan met formatteringsroutines die specifiek zijn voor de betrokken harde schijf geschreven. Indien je andere routines gebruikt, bijvoorbeeld Calibrate of SpinRite die op BIOSniveau werken, kan de schijf hierdoor definitief onbruikbaar worden! Het kan zijn dat er tijdens het formatteren slechte plekken op de schijf of diskette worden gevonden, die beschadigde sectoren (bad blocks of bad sectors) worden genoemd. Veel moderne harddisks constateren de slechte blokken automatisch, en proberen ze door een speciaal gereserveerd, goed blok te herstellen. Voor het besturingssysteem is dit niet zichtbaar. VVKSO Ondersteuning IB Beheer van computersystemen en netwerken met Windows XP - pagina 289