Herstel horeca in 2011
|
|
- Christian Geerts
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Herstel horeca in 2011 De verwachte omzetontwikkeling voor de horeca is in 2010 nog negatief. Hiermee blijft de sector achter bij de Nederlandse economie als geheel. In 2011 valt eindelijk weer enige groei te verwachten. Consumenten durven, vanwege de afgenomen baanonzekerheid weer wat meer uit te geven. De hotellerie loopt dit jaar, vanwege meer bezoek uit het buitenland, al op de andere branches vooruit. Cafés weten de terugloop in aantallen bezoekers, liters drank e.d. nog gedeeltelijk goed te maken door de prijzen te verhogen. Voor restaurants zijn prijsstijgingen nauwelijks compensatie voor de teruglopende tafelbezetting en het lager aantal verkochte gerechten en dranken. Horeca vindt dit jaar de weg omhoog nog niet De horeca 1 behoorde in de eerste helft van 2010, samen met de bouw, de detailhandel en de zakelijke dienstverlening, tot de nog niet herstellende sectoren van de Nederlandse economie 2. Hoewel de horeca in hoogconjunctuur nagenoeg gelijk opging met de economische ontwikkeling, diende de crisis zich eerder aan (figuur 1). Het herstel voor de horeca 1 Horeca is in dit rapport steeds de traditionele horeca. Dat zijn hoofdzakelijk restaurants, hotels, cafés en de categorie cafetaria s, ijssalons etc. 2 Afgemeten naar de groeiontwikkeling (volumemutaties jaar-op-jaar in %). Figuur 1 Horeca versus gehele economie: waardeontwikkeling f (jaar-op-jaarverandering, %) 6% 5% 4% 3% 2% 1% -1% -2% -3% -4% -5% -6% f 2011f omzet horeca omzet van de gehele economie Bron: tot en met 2009 CBS, ramingen 2010 en 2011 van ING Economisch Bureau
2 Figuur 2 Omzetontwikkeling hotels, restaurants en cafés, e kwartaal (jaar-op-jaarverandering, %) 15% 1 5% -5% -1-15% I IV _ Horeca _ Hotels _ Restaurants _ Cafetaria s _ Cafés Bron: CBS laat dit jaar op zich wachten, terwijl de Nederlandse economie als geheel jaar-op-jaar al vanaf het eerste kwartaal van 2010 groeit. De bestedingen in de horeca leiden nog onder het kwakkelende consumentenvertrouwen vanwege overheidsbezuinigingen, onzekerheid over pensioenen en de vraagtekens bij het economisch herstel. Ondanks prijsstijgingen komt de horeca dit jaar niet boven het omzetniveau van 2006 uit. De volumes zijn in 2 jaar tijd sterk teruggelopen, waardoor deze eind 2010 naar verwachting meer dan 1 lager liggen dan in Omzet restaurants duikelt verder Als enige deelsector binnen de horeca wist het segment cafetaria s en fast food restaurants in 2009 omzetteruggang te voorkomen, maar daar is in de eerste twee kwartalen van dit jaar een einde aan gekomen. Cafés en hotels zagen de omzetafname dit jaar wel wat afvlakken, waarmee ze in het tweede kwartaal een met cafetaria s vergelijkbare omzetontwikkeling lieten zien (figuur 2). Restaurants zijn het juist slechter gaan doen dit jaar. Op de omzetdaling van 7% in het eerste kwartaal, volgde een afname van bijna 8% in het tweede kwartaal. terwijl de hotellerie dit jaar een kleine plus kan laten zien Hotels hebben binnen de horeca voorlopig de diepste duikvlucht laten zien. Het herstel is echter in aantocht. De omzetten lagen in de eerste jaarhelft nog onder die van dezelfde periode in 2009, maar de krimp is gereduceerd tot 1%. Bovendien laten de overnachtingen en bezettingsgraden groei zien. De omzet van restaurants en cafés blijft in onze raming nog wel krimpen als gevolg van terughoudendheid bij de consument en in het licht van de bezuinigingen die vanuit de overheid op consumenten en het bedrijfsleven afkomen. Volumeontwikkeling horeca in 2011 weer positief Kijkend naar de volumes 3, wordt voor de Nederlandse economie in 2010 en 2011 een BBP-groei verwacht van 1,7% en 1,4% op jaarbasis en is de raming voor de horeca -4, en 0,5% (figuur 3). Volgend jaar is voor de horeca een jaar van voorzichtig herstel. Afnemende baanonzekerheid weegt in het consumentenvertrouwen zwaarder dan de licht dalende koopkracht. Consumenten blijven weliswaar sparen, maar iets minder omdat een buffer minder noodzakelijk is. Dit leidt tot licht hogere bestedingen. Hotellerie haalt volumegroei uit het buitenland In de eerste helft van 2010 is het aantal hotelovernachtingen met 6,7% gestegen. De groei manifesteert zich al sinds januari, waarbij het aantal overnachtingen van buitenlanders de grote motor achter de gestegen hotelvraag is. Vanaf februari laat deze groep dubbele groeicijfers zien, uitmondend in een toename van 12,3% over de eerste zes maanden. 3 Dat betekent, de waardeontwikkeling minus de prijsontwikkeling Kwartaalbericht Horeca November
3 Figuur 3 Volumeontwikkelingen Nederlandse economie en horeca, f (jaar-op-jaar, %) 8% 6% 4% 2% -2% -4% -6% -8% -1-12% Nederlandse economie Horeca Hotellerie Restaurants Cafés Cafetaria's f 2011f Bron: CBS tot en met 2009, ING Economisch Bureau ramingen 2010 en 2011 Opvallend is dat zowel Europa, Amerika als Azië bijdragen aan de groei (tabel 1). Overnachtingen van Duitsers, Belgen en Fransen namen toe omdat zij hun vakantie iets dichter bij huis doorbrachten. Na een flinke terugval in 2009 zijn de Britten ook weer terug (+10,9%). Binnen Azië is de groei van het aantal Japanse en Indonesische hotelovernachtingen met respectievelijk 27% en 45% spectaculair te noemen. Hier Tabel 1 Overnachtingen naar herkomstgebied in eerste helft 2010 (jaar-op-jaarverandering, %) Overnachtingen van gasten uit in Nederland alle landen 6,7% Nederland 1,9% buitenland, waarvan: 12,3% Verenigd Koninkrijk (VK) 10,9% Eurozonelanden 13,9% V.S. 13,6% Azië 16,2% Bron: CBS staat tegenover dat de overnachtingen van Chinezen met 12% afnamen. Vorig jaar had ruim een kwart van de buitenlandse bezoeken een zakelijk karakter, met gemiddeld 1,7 overnachtingen. Naast een opleving in het toerisme is de groei van buitenlandse overnachtingen dan ook toe te schrijven aan de aangetrokken wereldhandel. waardoor de hotelmarkt in Amsterdam sneller herstelt dan landelijk Het aantal hotelovernachtingen in Amsterdam groeit twee keer zo snel als landelijk. Dat Amsterdam er veel gunstiger uitspringt dan Nederland is goeddeels verklaarbaar uit het feit dat Amsterdamse hotels voor maar liefst 81% afhankelijk zijn van buitenlandse overnachtingen, tegen landelijk 48%. Ook in Rotterdamse hotels wordt meer overnacht (+ 12,3%) maar die groei komt volledig op conto van het binnenland. Opvallend is dat Maastricht het eerste halfjaar nog een daling in overnachtingen laat zien (-1,5%) Twee en vier sterren groeisegmenten Binnen de hotelsegmenten laat het twee sterren segment de hoogste groei zien, maar ook het vier sterren segment Kwartaalbericht Horeca November
4 Figuur 4 Groei aantal overnachtingen per maand, juni 2010 (% jaar-op-jaar) 2 15% 1 5% -5% -1-15% -2 jan-99 _ Nederland jan-00 jan-01 _ Amsterdam jan-02 jan-03 jan-04 jan-05 jan-06 jan-07 jan-08 jan-09 jan-10 Figuur 5 Overnachtingen in Nederlandse hotels, 3, 4 en 5 sterren, (jaar-op-jaarverandering, %) jan-03 _ Hotels met 3 sterren _ Hotels met 4 sterren _ Hotels met 5 sterren jan-04 jan-05 jan-06 jan-07 jan-08 jan-09 jan-10 Bron: CBS Kwartaalbericht Horeca November
5 Figuur 6 Volumeontwikkelingen Nederlandse economie en horeca totaal, f 1 5% -5% -1 _ BBP I _ Horeca * 2011* IV Bron: tot en met 2e kwartaal 2010 CBS, raming 2010 en 2011 van ING Economisch Bureau is met 10,7% groei een trekker in de eerste helft van dit jaar (figuur 5). Het vijf sterren segment kampt juist met een terugval in overnachtingen (-7,1%), waarmee de inhaalslag die dat segment vorig jaar maakte teneinde is. Het aantal vijf sterren kamers is dit jaar eveneens afgenomen, al dan niet door het laten vervallen van de vijfde ster. Het drie, vier en vijf sterren segment doet het nog altijd beter dan het segment met minder dan drie sterren (7,3% versus 4,3% groei). Sleutelindicatoren hotellerie tonen weer groei Voor de hotellerie wordt verwacht dat het aantal overnachtingen dit jaar met zo n 8% toeneemt. De hogere bezetting en zeer licht stijgende kamerprijzen vertalen zich in een groei van de inkomsten per beschikbare kamer (tabel 2). Voor 2011 valt door het trage economische herstel voor alle sleutelindicatoren slechts een gematigde verdere groei te verwachten. terwijl restaurants en cafés pas in 2011 herstellen Waar de hotellerie vooral door hogere bezetting al herstelt, blijven de andere segmenten nog achter. Voor restaurants zal op zijn vroegst volgend jaar het dieptepunt gepasseerd zijn. Hoewel de volumedaling naar het einde van het jaar iets afkalft zullen cafés dit jaar toch een flinke volume afname noteren, die gedeeltelijk wordt gecompenseerd door hogere prijzen. Het is nog onduidelijk hoe de vrijstelling van het rookverbod precies ingevuld wordt, maar kleine buurtcafés lijken het meest te kunnen profiteren. Voor rokers verdwijnt een drempel om naar de kroeg te gaan, omdat dan weer binnen een sigaret opgestoken kan worden. Restaurants en cafés profiteren maar mondjesmaat van het voorzichtig doorzettend economisch herstel en de licht aantrekkende consumentenbestedingen in 2011 (figuur 6). Tabel 2 Ramingen voor sleutelindicatoren hotellerie in het 3-, 4- en 5-sterrensegment, f * 2011* Bezettingsgraad (%) Kamerprijs ( ) RevPAR ( ) Bron: Horwath (Hosta) en * = Raming Economisch Bureau. Noot: verklaring tekens: is stijging > 5% op jaarbasis is tussen 1 tot 5% (vrijwel) stabiel. -1% tot -5% < -5%. Kwartaalbericht Horeca November
6 Omzetdalingen restaurants kleden rentabiliteit uit Restaurants krijgen het door de aanhoudende omzetdalingen steeds moeilijker. Na 2007 is het gemiddelde rendement in de restaurantsector (voor aftrek van ondernemersinkomen) gedaald van 9,5% van de omzet naar 7,4% vorig jaar (tabel 3). Natuurlijk betekent minder omzetten ook minder inkopen, maar veel kosten zijn niet zo flexibel. Restaurants moeten de loonkosten bijvoorbeeld sterk terugbrengen om het rendement intact te houden. Lukt dat net als in 2009 slechts beperkt dan zakt het rendement voor de branche onder de 6%. Unieke concepten in de horeca blijven scoren. Dat unieke concepten crisisproof kunnen zijn, bewijst Hans Spuijbroek met zijn Backstage Hotel, gevestigd aan de Leidsegracht in Amsterdam. Het hotel richt zich op artiesten en liefhebbers van muziek. Veel artiesten die optreden in Paradiso en de Melkweg zijn gasten van het hotel. Artiesten en bands die in grotere zalen optreden, kunnen het ook niet nalaten om na een optreden het hotel op te zoeken om nog even te relaxen na een concert. Backstage Hotel biedt ze een huiskamer gevoel en geen gedoe. Daarnaast is het ook een hotel waar veel niet-artiesten komen, die graag de rock n roll sfeer willen proeven. Hans Spuijbroek zoekt graag de samenwerking op met partijen die ook aan de muziekindustrie verbonden zijn of hiermee geassocieerd worden. Deze co-branding zie je bijvoorbeeld terug in de verschillende origineel ingerichte kamers. De opkomst van nieuwe media vindt Hans Spuijbroek een kans. Juist de slechte recensies van gasten op de beoordelingssites houden je organisatie scherp, is zijn mening. Op een eenvoudige en laagdrempelige manier van je gasten horen wat hun ervaringen zijn. Wat wens je nog meer als ondernemer? Horeca ondernemers die keuzes maken en zich duidelijk richten op een bepaalde doelgroep kunnen ook in economisch zware tijden goed presteren. Rekening houdend met de sociologische en demografische ontwikkelingen in ons land, is herkenbaarheid van uw concept bij de doelgroep cruciaal. Zeker voor de nieuwe generatie, Generatie Z, is het overal en altijd online zijn een noodzaak. Horeca ondernemers die sociale media gebruiken om goed te luisteren naar hun klanten en het daarmee inzetten voor het verbeteren van hun bedrijfsprocessen, zullen hiervan profiteren. Daarnaast: Durf moeilijke beslissingen te nemen en wees daarin transparant naar uw medewerkers en gasten. Tot slot zoals in het voorbeeld hierboven, zoek ook (online) samenwerking met partijen buiten uw eigen keten! Sasja van As-Winters Sectormanager Leisure, Travel & Media Tabel 3 Kosten en bedrijfsresultaat als % van de omzet Inkopen 33,2 32,3 31,1 31,5 31,9 31,9 32 Loonkosten 24, ,1 25, ,7 26,9 Bedrijfsresultaat 9 9,5 9,4 9,4 9,5 8,7 7,4 Bron: Bedrijfschap Horeca en Catering Kwartaalbericht Horeca November
7 Disclaimer De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uit oefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Deze publicatie is louter informatief en mag niet worden beschouwd als advies. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijke zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. De tekst is afgesloten op 8 november Kwartaalbericht Horeca November
8 Meer weten? Kijk op ING.nl Of bel met Ferdinand Nijboer, Sectoreconoom Leisure Sasja van As, Sectormanager Leisure, Travel en Media Wilt u nieuwe publicaties per ontvangen? Ga naar ING.nl/kennis
Horeca herstelt laat
Kwartaalbericht Horeca NG Economisch Bureau Horeca herstelt laat Omzetgroei in 2010 dankzij prijsstijgingen De verwachte omzetontwikkeling voor de horeca zal in 2010 achterblijven bij die van de Nederlandse
Nadere informatieMinder starters in 2016
Vooruitzicht Starters Minder starters in 2016 Aantal starters stabiel in 2015, daling verwacht in 2016 130.000 Meer starters in de bouw, minder starters in de transport percentage, jan t/m sep 2015 t.o.v.
Nadere informatieHoreca in zwaar weer Afzet ligt 20% lager dan in 2000
Horeca ING Economisch Bureau Horeca in zwaar weer Afzet ligt 2 lager dan in 2000 In tegenstelling tot de afgelopen jaren heeft de horeca zich in 2011 goed ontwikkeld, de afzet nam met ruim 2% toe. Vrijwel
Nadere informatieBijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven
Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven In het eerste kwartaal 2014 waren
Nadere informatieMinder faillissementen in 2016
Vooruitzicht faillissementen Minder faillissementen in 2016 Faillissementen nog altijd boven pre-crisis niveau In 2016 voor derde jaar op rij minder faillissementen.maar nog altijd niet terug op pre-crisis
Nadere informatieNoord-Holland heeft hoogste startersquote
Vooruitzicht Starters Noord-Holland heeft hoogste startersquote Ontwikkeling aantal starters onzeker door nieuwe wetgeving Fors meer taxichauffeurs door nieuwe taxiwet en Uber Ontwikkeling aantal starters
Nadere informatieKwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca
Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca Omslagpunt voor de horeca: volumeherstel van 0,5% verwacht in 2014. Opleving van consumentenvertrouwen en groei in aantal buitenlandse
Nadere informatieMinder startende ondernemers
Starters ING Economisch Bureau Minder startende ondernemers in 2012 Aantal starters loopt in alle provincies terug Dit jaar zijn er tot en met september circa 95.000 mensen een onderneming gestart, ruim
Nadere informatieVerdere groei in het verschiet
Vooruitzicht Horeca Verdere groei in het verschiet De horeca kan in 2016 rekenen op verdere groei van de omzet... ondernemers zijn steeds positiever... en vooral in Amsterdam stijgen de hotelkamerprijzen
Nadere informatieZzp er: werknemer nieuwe stijl
Vooruitzicht Starters Zzp er: werknemer nieuwe stijl Aantal starters blijft ook de komende jaren op hoog niveau 140.000 130.000 120.000 110.000 100.000 Stabilisatie aantal starters in 2016 Meer starters
Nadere informatieKwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Stabilisatie in de horeca in 2015
Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Stabilisatie in de horeca in 215 Stabilisatie van de horecaomzet in 215 na sterke groei in 214. De verbetering van het vertrouwen van de Nederlandse consument
Nadere informatieEconomie Utrecht komt verder op stoom
Economie Utrecht komt verder op stoom De Utrechtse economie heeft de opgaande lijn duidelijk te pakken. Onder impuls van sectoren als de zakelijke dienstverlening en de ICT groeit de economie naar verwachting
Nadere informatieOmzetgroei zet door in 2016
Vooruitzicht Horeca Omzetgroei zet door in 216 De omzet* in de horeca stijgt in 215 en 216... want Nederlandse consumenten besteden meer buiten de deur... en de toestroom van toeristen groeit. +4% 215
Nadere informatieZakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies
Vooruitzicht Zakelijke dienstverlening Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies Volumegroei zakelijke diensten blijft hoog... +,5% 216..mede door sterke vraag naar advies.? ING Economisch
Nadere informatieZet herstel bankensector door?
ING Investment Office Publicatiedatum: 29 mei 2015 Sectorcommentaar financiële waarden Zet herstel bankensector door? Door Jan Kleipool, analist van het ING Investment Office De vooruitzichten voor de
Nadere informatieStagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers
Starters ING Economisch Bureau Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers In het eerste kwartaal van 2012 zijn er circa 39.000 mensen een onderneming gestart, ruim 4%
Nadere informatieHotels. Rabobank Cijfers & Trends. Trends. Kansen en bedreigingen. Branche-informatie
Hotels Hotels hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van logies. Logiesverstrekkers zonder sterclassificatie (dit loopt van één ster tot vijf sterren) mogen zich geen hotel noemen. Dit geldt bijvoorbeeld
Nadere informatieVisie ING Investment Office Oktober 2017
Visie ING Investment Office Oktober 2017 Bob Homan 21 september 2017 Kernfactoren die financiële markten bepalen 3 pijlers + sentiment Economie Sentiment Waardering Liquiditeit Hoe staat de economie ervoor?
Nadere informatieDienstensector houdt vertrouwen
Stand van de Zakelijke Dienstverlening Dienstensector houdt vertrouwen Kasper Buiting Senior Sectoreconoom December 18 Inhoudsopgave pagina 1 Macro-economie: Eurozone en NL Voorlopende economische indicatoren
Nadere informatie2008 2012 % Groei verblijf locaties 11% Groei aantal hotel kamers 4% Groei van marktaandeel in de logies verstrekkende markt -6%
Inleiding Hieronder zult u een opsomming zien van trends in de Nederlandse hotel markt. Ook geeft het een beknopt verslag van de verschillende ontwikkelingen in deze markt. Ook de regio waar het hotel
Nadere informatieDaling faillissementen vlakt af
Vooruitzicht faillissementen Daling faillissementen vlakt af Nieuwe faillissementswet moet doorstart makkelijker maken Opnieuw minder faillissementen, daling vlakt wel af Ontwikkeling aantal faillissementen
Nadere informatieInspelen op authenticiteit en beleving: het creatieve aanbod wint het van de massa;
Hotels Hotels hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van logies. Logiesverstrekkers zonder sterclassificatie (dit loopt van één ster tot vijf sterren) mogen zich geen hotel noemen. Dit geldt bijvoorbeeld
Nadere informatieProvinciale economie in het nauw
Regio ING Economisch Bureau Provinciale economie in het nauw In 2009 wordt Nederland hard getroffen door de wereldwijde economische crisis. Vanzelfsprekend blijven de Nederlandse regio s niet onbetuigd.
Nadere informatieZorgen om arbeidsmarktkrapte
Regiovisie Noord-Brabant Zorgen om arbeidsmarktkrapte Arbeidspotentieel niet uitgeput, wel lastiger om te benutten De sterke groei van de Brabantse economie voedt de vraag naar personeel. De groei van
Nadere informatieBalanceren tussen regulering en klantwensen
Vooruitzicht Accountantskantoren Balanceren tussen regulering en klantwensen Technologie geeft de doorslag in de controlepraktijk Omzet wettelijke controles 9% van totale omzet Omzet accountancybranche
Nadere informatieAantal starters stabiliseert
Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Aantal starters stabiliseert in 2013 Starters zorgen voor dynamiek in de sectoren Het aantal starters lag vorig jaar rond de 121.000, en was daarmee vergelijkbaar
Nadere informatieTweede kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Zeeland
Tweede kwartaal 2013 Conjunctuurenquête Nederland Inhoud rapport COEN in het kort Economisch klimaat Omzet Export Personeelssterkte Investeringen Winstgevendheid Toelichting De Conjunctuurenquête Nederland
Nadere informatie10 dingen over rente die beleggers moeten weten
Online Seminar Beleggen 10 dingen over rente die beleggers moeten weten Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 13 augustus 2013
Nadere informatieDerde kwartaal 2012. Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Gelderland
Derde kwartaal 212 Conjunctuurenquête Nederland Conjunctuurenquête Nederland I rapport derde kwartaal 212 Inhoud rapport COEN in het kort Economisch klimaat Omzet Export Personeelssterkte Investeringen
Nadere informatieOnline Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen
Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Annemarie van Gaal Ondernemer & financieel deskundige Bob Homan Manager ING Investment Office Amsterdam, 8 oktober 2013 Agenda 1. Wat is beleggen
Nadere informatieVierde kwartaal 2012. Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Zeeland
Vierde kwartaal 2012 Conjunctuurenquête Nederland Inhoud rapport COEN in het kort Economisch klimaat Omzet Export Personeelssterkte Investeringen Winstgevendheid Toelichting De Conjunctuurenquête Nederland
Nadere informatieProvada 2014 Hotelmarkt Nederland en Den Haag
Provada 2014 Hotelmarkt Nederland en Den Haag Ewout Hoogendoorn 4 juni 2014 Programma Resultaten 2013 Verwachtingen 2014 & 2015 Omzet, kosten en resultaat Vraag en aanbod Hotelmarkt Den Haag 2 The New
Nadere informatieNFI-update 2 e kwartaal 2016
ING Investment Office Publicatiedatum: 30 juni 2016 NFI-update 2 e kwartaal 2016 Voor strategie Duurzaam In deze kwartaalupdate vindt u een beschrijving van de wijzigingen in duurzaamheid van bedrijven
Nadere informatieDerde kwartaal Conjunctuurenquête Nederland. Nederland totaal
Derde kwartaal 2013 Conjunctuurenquête Nederland Inhoud rapport COEN in het kort Economisch klimaat Omzet Export Personeelssterkte Investeringen Winstgevendheid Toelichting De Conjunctuurenquête Nederland
Nadere informatieConjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland
Conjunctuur enquête Technologische Industrie Nederland Gunstig beeld met internationale onzekerheden Het CBS kopt donderdag 16 februari dat het ondernemersvertrouwen in Nederland nog nooit op zo n hoog
Nadere informatieKrimp slaat weer toe in bouw
Kwartaalbericht Bouw ING Economisch Bureau Krimp slaat weer toe in bouw Voor 2012 verwacht ING Economisch Bureau een lichte krimp van de bouwproductie van 2%. Door de vastgelopen woningmarkt worden er
Nadere informatieInspelen op authenticiteit en beleving: het creatieve aanbod wint het van de massa;
Hotels Hotels hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van logies. Logiesverstrekkers zonder sterclassificatie (dit loopt van één ster tot vijf sterren) mogen zich geen hotel noemen. Dit geldt bijvoorbeeld
Nadere informatieVoorlopig hard dalende omzetten in non-food en foodspeciaalzaken
Detailhandel ING Economisch Bureau Voorlopig hard dalende omzetten in non-food en foodspeciaalzaken De Nederlandse detailhandel gaat door een moeilijke tijd. In het eerste kwartaal werd 3,8% minder omgezet.
Nadere informatieSteeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat
Trends in werkkapitaal Steeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat Nederlandse trend steekt ongunstig af tegen die in de ons omringende landen In de tweede helft van 2011 is het aandeel debiteuren
Nadere informatieGeringe groei horeca na opleving
Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Geringe groei horeca na opleving Weersomstandigheden zorgden voor impuls De omzetverwachting voor de horeca is voor dit jaar licht naar boven bijgesteld. De
Nadere informatieGroeimotor logistiek koelt af
Vooruitzicht Transport en Logistiek Groeimotor logistiek koelt af De volumegroei in transport en logistiek houdt in 2016 en 2017 aan... Gemiddelde groei transport en logistiek totaal maar in de voorheen
Nadere informatieHerstel zakelijke diensten op handen
Kwartaalbericht zakelijke dienstverlening ING Economisch Bureau Herstel zakelijke diensten op handen Het ING Economisch Bureau verwacht dat de omzet in de zakelijke dienstverlening in 211 met ruim 3% toeneemt.
Nadere informatieDaling cafés zet door, maar stagneert
Cafésector in cijfers Na een zeer forse daling in 2008 en 2009, is het caféaanbod in 2010 slechts met 0,8% gedaald. Absoluut gezien hebben 74 cafés hun deuren gesloten. Dat blijkt uit een analyse van het
Nadere informatieWelkom. Datum: 25 april 2014
Welkom Datum: 25 april 2014 Even voorstellen Ronald Stoel Directeur Personal Banking Ingrid van Doremalen Financial Planner ING Private Banking 2 Uw geldzaken op orde voor nu en later, dát is Financieel
Nadere informatieKwartaalbericht Vastgoed
Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau Vastgoedrendementen lopen verder uiteen In 212 daalde het beleggingsvolume in onroerend goed met 11%. De investeringen in winkels en bedrijfsruimten namen
Nadere informatieConjunctuurenquête Nederland. Tweede kwartaal Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1
Conjunctuurenquête Nederland Tweede kwartaal 11 Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1 3-5-11 :36 Economisch herstel zet door Horeca en detailhandel haken aan Na een lichte afzwakking in het eerste kwartaal
Nadere informatieAtradius Landenrapport
Atradius Landenrapport Nederland November 214 Overzicht Algemene informatie Belangrijkste sectoren (213, % van bbp) Hoofdstad: Amsterdam Diensten: 72% Regeringsvorm: Constitutionele monarchie Industrie:
Nadere informatieBouwproductie stabiliseert op licht hoger niveau
Kwartaalbericht Bouw ING Economisch Bureau Bouwproductie stabiliseert op licht hoger niveau Voor 2011 verhoogt ING Economisch Bureau de groeiverwachting van de bouwproductie naar 2,8%. De vooruitzichten
Nadere informatieRabobank Cijfers & Trends
Cafetaria's en kleine eetwarenverstrekkers Cafetaria's en kleine eetwarenverstrekkers behoren tot de spijsverstrekkende bedrijven. Zij richten zich op de bereiding en verkoop van gemaksvoedsel vanuit een
Nadere informatieOmzetgroei in meeste sectoren
Vooruitzicht Groothandel Omzetgroei in meeste sectoren 2016 eindelijk weer groei-jaar groothandel... vooral dankzij bouwmaterialen en ICT......terwijl oliehandel omzetcijfers drukt -0, +4, -2 2015 2016
Nadere informatieProductiegroei industrie versnelt
Industrie Kwartaalbericht Productiegroei industrie versnelt De groei van de industriële productie trekt naar verwachting aan 3% 2016 Export blijft steunpilaar, binnenland trekt bij Exportorders Hoogste
Nadere informatieHOSTA 2013. The Benelux Hotel Industry. 4 juni 2013
HOSTA 2013 The Benelux Hotel Industry 4 juni 2013 Programma Opening door Geert van de Guchte, ING Inleiding Jan van der Doelen, ING Presentatie Ewout Hoogendoorn, Horwath HTL Presentatie Kim van den Wijngaard,
Nadere informatieGroei orderboeken leidt niet tot toename bouwproductie
Kwartaalbericht Bouw NG Economisch Bureau Groei orderboeken leidt niet tot toename bouwproductie Faillissementen en slecht weer laten orderportefeuilles groeien Voor 2011 verwacht NG Economisch Bureau
Nadere informatieEconomie en financiële markten
Economie en financiële markten Bob Homan ING Investment Office Den Haag, 11 oktober 2013 Vraag 1: Begraafplaats Margraten gesloten vanwege. 1. Bezuinigen bij de Nederlandse overheid 2. Op last van Europese
Nadere informatieZakelijke dienstverlening
Zakelijke dienstverlening Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses Juni 16 Economisch Bureau Nederland Kasper Buiting Senior sector econoom 3376 kasper.buiting@nl.abnamro.com Inhoud Onderwerp Pag Kernpunten
Nadere informatiePersbericht. Economie groeit 0,9 procent in eerste kwartaal Centraal Bureau voor de Statistiek. Kwartaal-op-kwartaalgroei aangetrokken
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB04-103 1 juli 2004 9.30 uur Economie groeit 0,9 procent in eerste kwartaal 2004 De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal van 2004 met 0,9 procent
Nadere informatieKwartaalbericht Groothandel ING Economisch Bureau Groothandel kan zich herpakken
Kwartaalbericht Groothandel ING Economisch Bureau Groothandel kan zich herpakken Na twee moeilijke jaren, waarin het volume èn de omzet daalde, kan de groothandel in 2014 stappen vooruit zetten (volumegroei;
Nadere informatieWeinig beweging in commerciële vastgoedmarkten
Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau Weinig beweging in commerciële vastgoedmarkten Vastgoedbeleggers zoeken hun toevlucht in de topsegmenten van onroerend goed en verliezen steeds meer hun interesse
Nadere informatieFactsheet stedelijke economie. 4 e kwartaal 2013
Factsheet stedelijke economie 4 e kwartaal 213 O&S Februari 214 2 Kort samengevat Factsheet stedelijke economie Vanwege de huidige economische situatie blijft er behoefte aan inzicht hoe s-hertogenbosch
Nadere informatieKraanverhuurders bouwen capaciteit af
Assetvisie kranen ING Economisch Bureau Kraanverhuurders bouwen capaciteit af Het aantal kranen in Nederland neemt af maar er bestaat nog steeds een overcapaciteit. Uurtarieven liggen hierdoor verder onder
Nadere informatieZzp er optimistischer over 2013
MKB ING Economisch Bureau Zzp er optimistischer over 2013 Zzp er is flexibel en zoekt nieuwe markten Zelfstandigen zonder personeel (zzp er) zien 2013 met vertrouwen tegemoet. Bijna de helft van de zzp
Nadere informatieING Investment Office
ING Investment Office Publicatiedatum: 12 november 2015 Sectorcommentaar Metaal en mijnbouw Door Marina Hagoort, beleggingsanalist van het ING Investment Office In dit rapport vindt u onze vooruitzichten
Nadere informatieBouwproductie groeit voor derde jaar op rij
Vooruitzicht Bouw Bouwproductie groeit voor derde jaar op rij Bouwproductie groeit met 4% in 216 Einde aan enorme groei afgegeven vergunningen en verkoop nieuwbouw 4% 216 ING Economisch Bureau 1 Bouw Bouwproductie
Nadere informatieSRA-Automotivescan Uitkomsten 2014 & verwachtingen 2015
SRA-Automotivescan Uitkomsten 2014 & verwachtingen 2015 SRA-Automotivescan De Automotivescan 2014 is 464 x ingevuld: 4 van de respondenten heeft een merk-garagebedrijf en 5 is universeel. 71% heeft een
Nadere informatieStemming onder ondernemers in het MKB
Stemming onder ondernemers in het MKB Vertrouwen van ondernemers in de economie weer toegenomen In het voorjaar van 2010 is het vertrouwen in de Nederlandse economie onder MKB-ondernemers flink toegenomen.
Nadere informatieVierde kwartaal 2013. Conjunctuurenquête Nederland. Provincie Limburg
Vierde kwartaal 2013 Conjunctuurenquête Nederland Inhoud rapport COEN in het kort Economisch klimaat Omzet Export Personeelssterkte Investeringen Winstgevendheid Toelichting De Conjunctuurenquête Nederland
Nadere informatieMeting economisch klimaat, november 2013
Meting economisch klimaat, november 2013 1.1 Beschrijving respondenten Er hebben 956 ondernemers meegedaan aan het onderzoek, een respons van 38. De helft van de respondenten is zzp er (465 ondernemers,
Nadere informatiePersbericht. Economie groeit niet in eerste kwartaal Centraal Bureau voor de Statistiek. Net geen recessie.
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB02-095 17 mei 2002 9.30 uur Economie groeit niet in eerste kwartaal 2002 De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal van 2002 niet gegroeid. Dit blijkt
Nadere informatieM201012. Algemeen beeld van het MKB in de marktsector in 2010 en 2011
M201012 Algemeen beeld van het MKB in de marktsector in 2010 en 2011 drs. K.L. Bangma drs. D. Snel Zoetermeer, juli 2010 Economisch herstel MKB blijft achter bij grootbedrijf Ondanks het toegenomen optimisme
Nadere informatieFedecom Economische Barometer. Deelnemers Fedecom Economische Barometer. De sombere voorspellingen komen in het 2 e kwartaal uit!
Fedecom Economische Barometer De sombere voorspellingen komen in het 2 e kwartaal uit! De Fedecom Economische Barometer over het 2 e kwartaal van 2015 laat een verslechtering zien van de orderportefeuille
Nadere informatieVooral boven water huishouden lost extra af
Juli 2015 naar recordhoogte 96 punten Vooral boven water huishouden lost extra af De staat op zijn hoogste stand ooit. In het tweede kwartaal van 2015 steeg de barometer met maar liefst 5 punten van 91
Nadere informatieMeerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende
ZZP ING Economisch Bureau Meerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende pensioeninkomen te hebben Meer dan de helft van de zelfstandige zonder personeel (zzp ers) bouwt
Nadere informatieStartersmarkt stagneert Gebrek aan vertrouwen remt startersmarkt
Starters ING Economisch Bureau Startersmarkt stagneert Gebrek aan vertrouwen remt startersmarkt In 2011 is het aantal startende ondernemers licht toegenomen tot totaal 123.500. Dit aantal ligt nog altijd
Nadere informatieZakelijke dienstverlening
Kwartaalbericht zakelijke dienstverlening ING Economisch Bureau Zakelijke diensten groeien door Nu steeds meer afnemers herstellen, groeit de zakelijke dienstverlening in 215 opnieuw. De verder aantrekkende
Nadere informatieHuidig economisch klimaat
Huidig economisch klimaat 1.1 Beschrijving respondenten Er hebben 956 ondernemers meegedaan aan het onderzoek, een respons van 38. De helft van de respondenten is zzp er (465 ondernemers, 49). Het aandeel
Nadere informatieALGEMEEN OMZET FEBRUARI 2016 16/02/2016. Boordtabellen Horeca. Synthese:
FEBRUARI 2016 16/02/2016 Boordtabellen Horeca Synthese: De omzetgroei in de horeca zet door en is het sterkst in restaurants en logies. De horeca inflatie blijft op een hoog niveau. Het aantal arbeidsplaatsen
Nadere informatieRabobank Cijfers & Trends
Detailhandel in wonen De detailhandel in wonen bestaat uit de volgende branches: woninginrichting (onder te verdelen in meubelspeciaalzaken, woningtextielspeciaalzaken, slaapspeciaalzaken en gemengde zaken),
Nadere informatieHorwath HTL Hotel Event 2014
Horwath HTL Hotel Event 2014 Investeren in hotels Ewout Hoogendoorn Programma Opening door Ralph Lange, ING Presentatie Ewout Hoogendoorn, Horwath HTL Presentatie Casper Banz, Houthoff Buruma Presentatie
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Vooral opwaartse bijstelling overheidsconsumptie. Kwartaal-op-kwartaalgroei 0,6 procent
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB05-144 21 december 2005 9.30 uur Groei economie derde kwartaal 2005 hoger dan eerder geraamd De Nederlandse economie is in het derde kwartaal van 2005 met
Nadere informatieEén panellid, werkzaam in de juridische dienstverlening, geeft juist aan dat zijn omzet is toegenomen door de kredietcrisis.
Respons Van 25 juni tot en met 5 juli is aan de leden van het Brabantpanel een vragenlijst voorgelegd met als thema Kredietcrisis. Ruim de helft van de 1601 panelleden (54%) vulde de vragenlijst in. Hieronder
Nadere informatieBouwsector bereikt de bodem in 2013
Kwartaalbericht Bouw ING Economisch Bureau Bouwsector bereikt de bodem in 213 Ook in 213 zal de bouwproductie nog dalen. De krimp zal naar verwachting echter kleiner zijn dan in. De woningbouw blijft gebukt
Nadere informatieConjunctuurenquête Nederland
Nieuw: metingen op provinciaal niveau Conjunctuurenquête Nederland Rapport eerste kwartaal 212 Conjunctuurenquête Nederland I rapport eerste kwartaal 212 Inhoud rapportage COEN in het kort Economisch klimaat
Nadere informatieOvercapaciteit verdwijnt langzaam uit de markt
Assetvisie kranen ING Economisch Bureau Overcapaciteit verdwijnt langzaam uit de markt Het aantal kranen in Nederland neemt verder af. In 2013 is het kranenpark met bijna 30% gekrompen ten opzichte van
Nadere informatieEen uitdagende arbeidsmarkt. Erik Oosterveld 24 juni 2014
Een uitdagende arbeidsmarkt Erik Oosterveld 24 juni 2014 Wat waren de gevolgen van de recessie? Hoeveel banen zijn er verloren gegaan? In welke sectoren heeft de recessie het hardst toegeslagen? Werkgelegenheid
Nadere informatieThermometer economische crisis
11 Thermometer economische crisis november 2013 afdeling Onderzoek - gemeente Utrecht Inleiding In deze elfde Thermometer economische crisis worden de recente ontwikkelingen op belangrijke gemeentelijke
Nadere informatieOntdek beleggingskansen met technische analyse
Online Seminar Beleggen Ontdek beleggingskansen met technische analyse Bas Heijink Technisch Analist ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 10 september 2013
Nadere informatieTRENDANALYSE EN METHODEVERANTWOORDING
TRENDANALYSE EN METHODEVERANTWOORDING Hotelgasten en overnachtingen Het aantal hotelovernachtingen blijft toenemen in Amsterdam: in de eerste tien maanden van is % meer overnachtingen geregistreerd dan
Nadere informatieMacro-economische Ontwikkelingen
Macro-economische Ontwikkelingen e kwartaal 1 Bijlage II Onderdeel Economische groei Inflatie Producentenvertrouwen Consumptie Omzet detailhandel Consumentenvertrouwen Hypotheken Hypotheek- en kapitaalmarktrente
Nadere informatieKennissessie Marktkansen 2011 en verder start om uur
Kennissessie Marktkansen 2011 en verder start om 10.00 uur 1 Marktkansen 2011 en verder Bouwproductie & -prognoses Jacco Ridderhof & Richard Lamb 2 Wat ga ik vertellen Economische ontwikkelingen Situatie
Nadere informatieBeleggingsvolumes commercieel vastgoed nemen toe Opname gebruikersmarkten blijft nog achter
Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau Beleggingsvolumes commercieel vastgoed nemen toe Opname gebruikersmarkten blijft nog achter In de eerste drie kwartalen van 2013 steeg het beleggingsvolume
Nadere informatiePro-Ondernemer Nieuwsbrief
Nieuwsbrief Geachte Relatie, Hierbij ontvangt u de eerste nieuwsbrief van. Wij willen u regelmatig algemeen zakelijk nieuws aanbieden en nieuws aangaande onze organisatie. De veranderende economie noodzaakt
Nadere informatieSamenvatting UWV Arbeidsmarktprognose Met een doorkijk naar 2018
Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose 2013-2014 Met een doorkijk naar 2018 Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose 2013-2014 Een belangrijke taak van UWV is het bij elkaar brengen van vraag en aanbod op
Nadere informatieHoreca gebaat bij omslag sentiment
Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Horeca gebaat bij omslag sentiment De horeca ondervindt dit jaar duidelijk last van het lage vertrouwen bij consumenten. Hierdoor daalt het aantal verkochte
Nadere informatieSaldo economisch klimaat. Q (verwacht) -39,8
BEDRIJFSLEVEN TOTAAL 1. Bedrijfsleven eind 2008 in onzekerheid Het bedrijfsleven in het gebied van Kamer van Koophandel Den Haag heeft in het derde kwartaal van 2008 niet slecht gepresteerd, zeker niet
Nadere informatieUITSLAGEN WONEN ENQUÊTE
UITSLAGEN WONEN ENQUÊTE 3 E KWARTAAL 211 Gemaakt voor NVM Wonen Gemaakt door NVM Data & Research Inhoudsopgave 1 Introductie enquête... 3 1.1 Periode... 3 1.2 Respons... 3 2 Staat van de woningmarkt...
Nadere informatieCOEN in het kort. Inhoud rapport. Toelichting. Nederland. Herstel komt in zicht. Conjunctuurenquête Nederland I rapport vierde kwartaal 2014
Inhoud rapport COEN in het kort Economisch klimaat Omzet Export Personeelssterkte Investeringen Winstgevendheid Toelichting De Conjunctuurenquête (COEN) ondervraagt elk kwartaal ondernemers over onderwerpen
Nadere informatieMacro-economische Ontwikkelingen
Macro-economische Ontwikkelingen e kwartaal 1 Bijlage II Overall conclusie De Nederlandse economie groeit naar verwachting met 1¾% in 1 en met 1½% in 11. De toename van het bbp komt bijna volledig voor
Nadere informatieHerstel in de industrie zet door. Samenvatting. Totale industrie. Omzet stijgt. Eerste kwartaal 2014
Eerste kwartaal 214 Herstel in de industrie zet door Samenvatting Totale industrie Voedings- en genotmiddelenindustrie Aardolie-, chemische, rubber- en kunststofproductenindustrie Basismetaal- en metaalproductenindustrie
Nadere informatieAfnemende vastgoedbeleggingen door onzekerheid
Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau Afnemende vastgoedbeleggingen door onzekerheid Naar verwachting zullen de beleggingsvolumes in vastgoed in 2011 dalen. Door de onzekerheid van de afloop van
Nadere informatieBedrijfsprofiel. 1 & 2 sterrenhotels in beeld. Anders denken, anders doen. In dit profiel: Van Spronsen & Partners horeca-advies December 2006
Bedrijfsprofiel 1 & 2 sterrenhotels in beeld Van Spronsen & Partners horeca-advies December 26 In dit profiel: Aanbod - - - - - - - - - - - - - - - -2 Ontwikkeling - - - - - - - - - - - - 3 Branche onder
Nadere informatie