Tender Studiekeuzegesprekken: wat werkt?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Tender Studiekeuzegesprekken: wat werkt?"

Transcriptie

1 Tender Studiekeuzegesprekken: wat werkt? Spreek je uit! Een groepsgesprek voor een zorgvuldige start Praktijkbeschrijving deel 1-5

2 Spreek je uit! Een groepsgesprek voor een zorgvuldige start Praktijkbeschrijving deel 1-5 Projectleider: Projectgroep: Bijdragen effectmeting en eindoordelen: Geja Kinds Hilda Elzinga, Giso van Houte, Ale Nicolai Lotte Nijssen Dit project is tot stand gekomen met steun van SURF, de organisatie die ICT vernieuwingen in het hoger onderwijs en onderzoek initieert, regisseert en stimuleert door onder meer het financieren van projecten. Meer informatie over SURF is te vinden op de website. Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd

3 Inhoud Inleiding... 5 Deel 1 Context beschrijving Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs (HTRO) Office Management (OM) Small Business & Retail Management (SBRM) Personeel en Arbeid (P&A) Deel 2 Redeneerketens Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs Office Management Small Business en Retail Management Personeel & Arbeid Deel 3 Operationalisatie Deel 4: Resultaatevaluatie Resultaten algemeen Resultaten opleiding Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs Resultaten opleiding Office Management Resultaten opleiding Small Business and Retail Management Resultaten opleiding Personeel en Arbeid Deel 5 Procesevaluatie Reflectie terug Reflectie vooruit Nog verder Eindoordeel Algemeen Samenvatting eindoordeel HTRO Samenvatting eindoordeel OM Samenvatting eindoordeel SBRM Samenvatting eindoordeel P&A Kostenoverzicht Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd

4 Bijlage 1 Eindoordelen Bijlage 1.1. Eindoordelen algemeen (gebaseerd op redeneerketen algemeen) Bijlage 1.2 Eindoordeel HTRO Bijlage 1.3 Eindoordelen OM Bijlage 1.4 Eindoordeel SBRM Bijlage 1.5 Eindoordeel P&A Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd

5 Inleiding Stenden hogeschool heeft een project uitgevoerd waarin studiekeuzegesprekken in de vorm van groepsgesprekken worden georganiseerd. Vier opleidingen van Stenden hogeschool deden mee aan het project studiekeuzegesprekken. Stenden hogeschool heeft 5 locaties en 4 buitenlandse vestigingen. De vier betrokken opleidingen zijn alle vier gevestigd in Leeuwarden. Het projectteam bestaat uit vertegenwoordigers van de vier opleidingen en een projectleider die werkzaam is bij de afdeling Educational Support Organization, een afdeling die alle opleidingen ondersteunt. Het project werd aangestuurd door een stuurgroep die bestaat uit de directeuren (Deans) van de vier opleidingen en de afdeling ESO. Op termijn kunnen de resultaten uit dit project gebruikt worden door alle opleidingen op alle vestigingen. Stenden hogeschool is in 2008 ontstaan uit een fusie tussen de Christelijke Hogeschool Noord- Nederland (CHN) met de hoofdvestiging te Leeuwarden en de Hogeschool Drenthe (HD) met de hoofdvestiging in Emmen. Stenden, voorheen CHN, heeft een aantal BBA-opleidingen, een opleiding in het domein Commerce, opleidingen in het domein Social Work en in het domein Educatie. Stenden, voorheen HD, heeft een aantal technische opleidingen en opleidingen in de domeinen Economics en Educatie. Op Stenden hogeschool lopen de groottes van de opleidingen sterk uiteen; er zijn opleidingen met een instroom rond de 10, er zijn opleidingen met een instroom rond de 600. Binnen de voormalige CHN wordt het onderwijs ingericht volgens het concept Problem Based Learning (PBL). De leertheorie sociaal-cultureel constructivisme ligt hieraan ten grondslag: leren vindt plaats in een groep door informatie-uitwisseling en discussie. Wekelijks hebben studenten twee maal een vergadering met hun PBL-groep, onder begeleiding van een tutor. De vier opleidingen die zich presenteren in deze praktijkbeschrijving zijn alle gevestigd te Leeuwarden, ze zijn onderdeel van het voormalige CHN-deel van Stenden hogeschool en hebben hun onderwijs ingericht op basis van het PBL-concept. Een aantal opleidingen van Stenden hogeschool kent een duale en/of een verkorte variant; een aantal opleidingen wordt in deeltijd gegeven. Betrokken bij het project studiekeuzegesprekken zijn alleen reguliere voltijdopleidingen. Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd

6 Deel 1 Context beschrijving Inleiding Stenden hogeschool heeft een project uitgevoerd waarin studiekeuzegesprekken in de vorm van groepsgesprekken worden georganiseerd. De studiekeuzegesprekken hebben tot doel de student de mogelijkheid te bieden om het beeld dat hij van een opleiding heeft te toetsen aan de werkelijkheid. In de communicatie met kandidaten is gekozen voor het begrip kennismakingsgesprek. De verwachting is dat een student die aan het gesprek heeft deelgenomen, weloverwogen en goed voorbereid start met de opleiding. Dit resulteert dan in een snellere binding met de opleiding. Aan de andere kant besluit een deel van de gespreksdeelnemers om een andere opleiding te kiezen. Op langere termijn zal dit leiden tot een vermindering van het aantal studenten dat uitvalt of switcht van opleiding. De gesprekken vonden plaats in groepjes van 5 à 6 deelnemers en werden geleid door een docent of een studieloopbaanbegeleider. Verwachtingen en beelden van de kandidaten zelf, die gebaseerd zijn op ervaringen van henzelf of van derden, stonden centraal in het gesprek. De aankomend studenten hoorden van leeftijdsgenoten hoe zij opleiding en beroep voor zich zien. Daarna pas deelde de gespreksleider eventuele nieuwe informatie, of verbeterde inzichten. De gespreksleiders moesten dus in staat zijn om een dialoog te leiden in een groep deelnemers. Het ontwikkelen van een gespreksprotocol en een gesprekstraining waren een belangrijk onderdeel van dit project. Vier betrokken opleidingen De vier opleidingen van Stenden hogeschool die participeren in het project studiekeuzegesprekken zijn de voltijdopleidingen Personeel en Arbeid, Office Management, Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs en Small Business & Retail Management. Van deze opleidingen behoren de eerste drie in het domein Bachelor of Business Administration; SBRM behoort in het domein Bachelor of Commerce. Om verschillende doelgroepen te bedienen zijn op Stenden hogeschool bij de opleidingen verscheidene varianten ontwikkeld. Voor volwassenen met werkervaring is er bijvoorbeeld een verkorte P&A-variant. De intake vindt plaats door middel van een EVC-procedure. Voor studenten die leren en werken willen combineren heeft SBRM een duale variant ontwikkeld. Voor instromers in deze specifieke trajecten bestaan al intakegesprekken of andere intakeprocedures. De instroom bij reguliere voltijdprogramma s bestaat uit havo/vwo- leerlingen, mbo-cursisten of switchers vanuit een andere opleiding in het hoger onderwijs. In het project studiekeuzegesprekken zijn alleen reguliere voltijdprogramma s betrokken. In deze contextbeschrijving wordt dit deel van de opleidingen nader onder de loep genomen. Instroom Nederlanders en buitenlanders Stenden hogeschool kent een relatief groot aantal buitenlandse studenten. Dit geldt onder andere voor de opleiding HTRO, waar veel Duitsers studeren. Voor sommige opleidingen geldt dat er voor buitenlandse studenten een aparte stroom is opgezet. Bij de opleiding HTRO is dat niet het geval; Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd

7 Nederlandse en Duitse studenten zitten in gemengde groepen en volgen het reguliere programma. Bij deze opleiding is gebleken dat Nederlandse studenten minder studiesucces hebben. Om deze reden heeft de opleiding ervoor gekozen om het studiekeuzegesprek te introduceren bij de Nederlandse aanmelders. Ook voor Office Management geldt dat uitsluitend Nederlandse studenten zijn uitgenodigd. In deel 2 (diagnose) wordt uitgelegd waarom. De andere twee deelnemende opleidingen maken geen onderscheid tussen deelname van buitenlanders en Nederlanders. Incidenteel staat er een buitenlander ingeschreven bij deze opleidingen. Ze worden niet als aparte groep behandeld. Onderwijsconcept Kenmerkend voor het onderwijs op de vier betrokken opleidingen is het Problem Based Learning. PBL is een uitwerking van sociaal constructivistisch leren. Studenten leren in de eerste module werken volgens deze systematiek. Een student is geplaatst in een groep van 12. Voor deze groep is wekelijks twee keer een blokuur ingeroosterd. De studenten beschikken over een moduulboek. Hierin staan de taken die voor PBL uitgewerkt moeten worden. De PBL-taak wordt in een opstartsessie bestudeerd en geanalyseerd; de studenten bepalen in hun groep gezamenlijk een probleemstelling. Ze formuleren welk deel van de probleemstelling ze kunnen oplossen met hun gezamenlijke reeds aanwezige kennis en vaardigheden én voor welk deel van de probleemstelling ze meer kennis of vaardigheden nodig hebben. Om de probleemstelling uit te kunnen werken, formuleren ze voor zichzelf een huiswerkopdracht. De taak wordt een week later opnieuw op de agenda gezet en de studenten beantwoorden de probleemstelling met de nieuw bestudeerde leerstof of de nieuw verworven vaardigheden. Het hele proces wordt begeleid door een tutor. Aansluitend bij de PBL-taken worden ondersteunende werk-en hoorcolleges of practica aangeboden. De beschrijvingen van dit overige onderwijs staan tevens in het moduulboek van de student beschreven. Actieve participatie van de studenten is een vereiste in dit onderwijsconcept. Hierop worden studenten binnen de PBL-groep beoordeeld en uiteindelijk afgerekend. De module wordt afgerond met een kennistoets en een moduulopdracht. In de kennistoets wordt individueel getoetst in welke mate de studenten de beoogde kennis binnen dat moduul hebben verworven. De moduulopdracht integreert kennis en vaardigheden uit het moduul. De studenten werken aan een moduulopdracht in groepen van verschillende grootte, samengesteld uit leden van de PBL-groep. Uit deze beschrijving blijkt dat werken in groepen, communiceren en het ontwikkelen van probleemoplossend vermogen essentieel zijn voor de studenten om succesvol te kunnen zijn op de opleidingen van Stenden hogeschool. In de voorlichting wordt hieraan veel aandacht besteed. Reorganisatie curriculum Alle opleidingen binnen Stenden hogeschool hebben in 2009 en 2010 gewerkt aan een reorganisatie van het curriculum. Een aantal modulen is ontwikkeld door opleidingen gezamenlijk. Per opleiding zijn er verschillen in de manier waarop gezamenlijk ontwikkelde modulen worden aangeboden, de manier waarop het ondersteunende programma is ingericht, of de manier waarop het sociaalconstructivistische onderwijsconcept vorm is gegeven. Deze verschillen zullen hieronder worden toegelicht, voor de vier opleidingen die in het project studiekeuzegesprekken participeren. Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd

8 1.1 Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs (HTRO) HTRO is een opleiding in het BA-domein, de roepnaam van de opleiding is Tourism Management. De opleiding leidt op voor functies in management en beleid binnen de toeristische industrie. Sinds 2001 wordt deze opleiding in Leeuwarden aangeboden en vanaf de start is het een Engelstalige opleiding. De opleiding is gestaag gegroeid: bij de start van de opleiding lag de instroom rond de 125 studenten. Sinds 2006 ligt de instroom rond de 230. Deze trendbreuk is grotendeels veroorzaakt door de groei van de instroom van Duitse studenten, sinds 2006 ligt die rond de 150. De instroom van Nederlandse studenten schommelt de laatste jaren rond de 80. HTRO heeft het onderwijs ingericht volgens de PBL-systematiek, zoals in de inleiding is beschreven. In het studiejaar 2010/2011 heeft HTRO een aantal gezamenlijk ontwikkelde modulen in het curriculum verwerkt. In dit project is ervoor gekozen om de Nederlandse instroom als specifieke groep te benaderen (zie voor de toelichting deel 2).In deze contextbeschrijving wordt voor de duidelijkheid steeds een onderscheid gemaakt tussen het totale cohort en het Nederlandse deel daarvan. Instelling Soort instelling Soort opleiding Stenden hogeschool HBO Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs voltijds toelatingseisen: - mbo-4: direct toelaatbaar ; met MTRO 1 jaar vrijstelling - havo: profiel EM en CM direct toelaatbaar; profiel NG en NT mits ec 1 en 2e MVT - vwo: profiel EM en CM direct toelaatbaar; profiel NG en NT mits ec1 voertaal is Engels Locatie Aanmeldingen (instroom) Algemene kenmerken van de studenten binnen deze opleiding Instroommomenten Gemiddeld Propedeuserendement voltijdopleiding Leeuwarden 254 in 2009, waarvan 88 Nederlands 229 in 2010, waarvan 73 Nederlands Nederlands: 35 % Internationaal (met name Duits): 65% Vooropleiding: HAVO 26,7 % VWO 4,1 % MBO 14,3 % HO 0,6 % Overig 54,3 % September & februari P-rendement na een jaar na twee jaar alle voltijdstudenten 27 % 58 % NL voltijdstudenten 20 % 48 % Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd

9 Gemiddeld percentage uitvallers uit de voltijdopleiding Uitval periode Totale instroom m v T uitval binnen twee jaar* 44,6 29,8 33,2 uitval na twee jaar* 3,6 1,6 2,1 Nederlanders uitval binnen twee jaar* 58,5 42,0 46,1 uitval na twee jaar* 2,8 2,0 1,6 Bekende risicogroepen Nederlandse studenten vallen gemiddeld vaker uit dan de Duitse studenten. Van de Nederlanders vallen MBO ers vaker dan gemiddeld uit. Bijzonderheden Het opleidingsniveau van de Nederlandse studenten is gemiddeld lager dan die van de Duitse studenten. De studiehouding van de Nederlandse studenten is gemiddeld minder fanatiek dan die van de Duitse. De Duitse instroom moet zich in juni aanmelden. Een behoorlijk percentage hiervan besluit in september toch niet te beginnen. Intakegesprekken waren niet standaard ingevoerd bij deze opleiding. * Uitval binnen twee jaar betekent in het algemeen dat een student uitvalt zonder propedeusediploma. Uitval na twee jaar betekent in het algemeen dat een student uitvalt met propedeusediploma. In bijzondere omstandigheden kan een student toestemming krijgen om zonder propedeuse zijn opleiding te vervolgen. Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd

10 1.2 Office Management (OM) Office Management is een brede BA-opleiding en net als HTRO is het een Engelstalige opleiding. De opleiding bestaat sinds Interne bedrijfsprocessen en algemene managementvaardigheden staan centraal in de opleiding. Een student wordt niet opgeleid in een managementopleiding in een specifiek werkveld, maar juist in een opleiding waarin de breedte en de diepte van het management en het leidinggeven wordt ontwikkeld. Binnen Stenden hogeschool is OM een van de kleinere opleidingen. De instroom ligt rond de 40 per jaar. Er zijn twee varianten: een deeltijd en een voltijdvariant. Het grootste deel van de instroom in de deeltijdopleiding is niet-nederlands of al volwassen. De opleiding voert met hen intakegesprekken. Deze variant is in dit project niet betrokken bij de kennismakingsgesprekken. In dit project zijn alleen de Nederlandse aanmelders voor de voltijdopleiding betrokken. Office Management is een van de pilot-opleidingen in de omschakeling naar een curriculum dat is opgebouwd uit gezamenlijk ontwikkelde modulen. In het studiejaar 2009/2010 is dit vernieuwde curriculum in de propedeuse geïmplementeerd. In deel 2 wordt uitgewerkt waarom voor de kennismakingsgesprekken alleen Nederlanders zijn uitgenodigd. In de onderstaande tabel wordt steeds onderscheid gemaakt tussen het gehele cohort in de voltijdopleiding en de Nederlanders in de voltijdopleiding. Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd

11 Instelling Soort instelling Soort opleiding Stenden hogeschool HBO Office Management voltijds toelatingseisen: - mbo-4: direct toelaatbaar - havo/vwo: profiel CM direct toelaatbaar; - profiel EM, NG en NT mits 2e MVT voertaal is Engels Locatie Aanmeldingen (instroom) Algemene kenmerken van de studenten binnen deze opleiding Instroommomenten Gemiddeld Propedeuserendement voltijdopleiding periode Gemiddeld percentage uitvallers uit de voltijdopleiding Leeuwarden 30 in 2009 waarvan 26 Nederlands 29 in 2010 waarvan 23 Nederlands Nederlands: 87 % Internationaal: 13% Vooropleiding: HAVO 37,4 % VWO 7,3 % MBO 38,1 % HO 3,6 % Overig 13,6 % September P-rendement na een jaar na twee jaar alle voltijdstudenten 33 % 50 % NL voltijdstudenten 43 % 58 % Uitval periode Totale instroom m v T binnen twee jaar* 50,0 27,9 35,3 na twee jaar* 8,8 1,5 3,9 Nederlanders binnen twee jaar* 42,9 26,0 30,7 na twee jaar* 12,2 1,6 4,5 Bekende risicogroepen Studenten die op een andere opleiding een negatief advies hebben gekregen. Bijzonderheden OM organiseerde intakes met instromende studenten. Zij meldden zich hiervoor aan via de website. Met Nederlandse studenten voerde de opleiding een gesprek. De opleiding gaf naar aanleiding van het gesprek een advies. Voor internationale studenten vond een schriftelijke intake plaats. De opleiding selecteerde de internationale studenten op basis van het intakeformulier. * Uitval binnen twee jaar betekent in het algemeen dat een student uitvalt zonder propedeusediploma. Uitval na twee jaar betekent in het algemeen dat een student uitvalt met propedeusediploma. In bijzondere omstandigheden kan een student toestemming krijgen om zonder propedeuse zijn opleiding te vervolgen. Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd

12 1.3 Small Business & Retail Management (SBRM) De opleiding SBRM is ook wel bekend onder de naam Retail. Het is een opleiding in het domein Commerce. SBRM biedt sinds 2006 een Ad-opleiding aan. Zowel de bachelor als de Ad-opleiding participeren in de studiekeuzegesprekken. De bacheloropleiding leidt op tot functies in het strategisch en tactisch management van retailondernemingen. De Associate Degree-opleiding leidt op tot functies in het operationeel management. De opleiding kent een duale en een voltijdvariant. De instroom in beide varianten is ongeveer even groot, namelijk 100. De kandidaten voor de voltijdvariant voerden in het verleden geen startgesprekken 1. Daarin komt verandering doordat de voltijdopleiding participeert in het project studiekeuzegesprekken. De studenten volgen in de propedeuse een programma op de instelling. Het tweede studiejaar is ingericht als duaal leren en de student leert en werkt hier op de werkplek. In het derde jaar volgt de student een minor. De keus van de minor bepaalt de leer/werkplek. Naast het onderwijs in het PBL-systeem heeft de voltijdopleiding in het eerste jaar het project Jong Ondernemen. De eerstejaars worden verdeeld in groepen van ongeveer 6 personen (een halve PBLgroep) en vormen gedurende het eerste jaar een mini-onderneming. Als bedrijf produceren ze een artikel of een dienst die in de markt wordt gezet. Opstarten en opheffen van het bedrijf zijn onderdelen van de opdracht. Het samenwerken in groepen is dankzij PBL en Jong Ondernemen een essentieel onderdeel van het onderwijs bij SBRM. Bij het uitnodigen van de deelnemers voor kennismakingsgesprekken is geen onderscheid gemaakt in specifieke groepen 2. Ook in onderstaande tabel zijn geen specifieke groepen onderscheiden. Er is één croho-nummer voor de duale variant en de reguliere variant van SBRM. Aangezien in dit project alleen de reguliere variant heeft geëxperimenteerd met groepsgewijze kennismakingsgesprekken, zijn in onderstaande tabel alleen de gegevens van de reguliere variant opgenomen. 1 De kandidaten voor de duale variant voeren altijd een intakegesprek. Dit gesprek is gepland op een dag waarop ook een informatief hoorcollege en een rondleiding door de instelling plaatsvindt. In het intakegesprek bij de duale variant zijn de belangrijkste gespreksonderwerpen motivatie en het beschikken over een werkplek. 2 Het komt voor bij SBRM dat een student switcht van regulier naar duaal (vv) of van deeltijd naar voltijd (vv). Deze studenten werden niet uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek. Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd

13 Instelling Soort instelling Soort opleiding Stenden hogeschool HBO Small Business & Retail Management Ad + Ba voltijds toelatingseisen: - mbo-4: direct toelaatbaar - havo/vwo: profiel EM direct toelaatbaar; profiel CM, NG en NT mits ec of M&O voertaal is Nederlands Locatie Aanmeldingen (instroom) Algemene kenmerken van de studenten binnen deze opleiding Instroommomenten Gemiddeld Propedeuserendement in de reguliere variant periode Gemiddeld percentage uitvallers uit de reguliere voltijdopleiding Leeuwarden 103 in in 2010 Nederlands: 100 % Vooropleiding: HAVO 54,9 % VWO 5,9 % MBO 36,2 % HO 0,8 % Overig 13,6 % September & februari na een jaar: 33% na twee jaar: 58% Uitval periode m v T uitval binnen twee jaar* 49,3 39,0 44,7 uitval na twee jaar* 4,9 3,6 4,3 Bekende risicogroepen Bijzonderheden In de voorlichting wordt veel aandacht besteed aan de keuze voor een duale of reguliere variant. Beide varianten zijn voltijds, beide leiden op voor een Ad- of Badegree. Kandidaten kiezen welke variant het best bij hen past. De kennismakingsgesprekken worden gevoerd met kandidaten voor de reguliere variant. * Uitval binnen twee jaar betekent in het algemeen dat een student uitvalt zonder propedeusediploma. Uitval na twee jaar betekent in het algemeen dat een student uitvalt met propedeusediploma. In bijzondere omstandigheden kan een student toestemming krijgen om zonder propedeuse zijn opleiding te vervolgen. Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd

14 1.4 Personeel en Arbeid (P&A) P&A is een relatief kleine opleiding, waar jaarlijks ongeveer 60 studenten instromen. De opleiding leidt op tot functies in het HRM: vaak zijn het adviesfuncties voor het management van een bedrijf. Daarom is de interne organisatie van een bedrijf een belangrijk onderdeel van de opleiding. P&A is een opleiding in het domein Business Administration. Studenten staan ingeschreven in 2 varianten: een reguliere variant en een verkorte variant. In dit project is alleen de reguliere variant betrokken. P&A heeft de opleidings- en beroepscompetenties vertaald, volgens het PBL-concept, in leeropdrachten die in kleine groepen worden uitgevoerd. Dankzij de gedetailleerde beschrijving van de opleidings- en beroepscompetenties kunnen de docenten van P&A de studenten voorzien van maatwerk-opdrachten, die aan de ene kant aansluiten bij het persoonlijke leerproces van de student en aan de andere kant aansluiten bij de beschreven competenties. De opleiding beschikt over een grote databank met leeropdrachten en over intensieve contacten met het werkveld. Studenten voeren actuele en authentieke leeropdrachten uit die worden geïmplementeerd in het bedrijfsleven. Het leerproces van de student wordt ondersteund met practica, vaardigheidstrainingen en werkcolleges. Volwassen studenten die hun opleiding volgen naast het werk, worden in andere groepen geplaatst dan de studenten die direct na havo/vwo of mbo de opleiding beginnen. Veel volwassenen starten de opleiding na een EVC-procedure. Op basis van de EVC-rapportage wordt bepaald welk maatwerktraject de student volgt. Dit wordt de verkorte variant genoemd. De overige kandidaten zijn meestal rechtstreeks afkomstig van het middelbaar onderwijs. P&A heeft jarenlange ervaring met het voeren van intakegesprekken met studenten in bijzondere omstandigheden. Deze kandidaten worden telefonisch uitgenodigd. Ook al is het geen verplicht onderdeel van de toelating; alle kandidaten komen. In dit intakegesprek wordt o.a. aan de kandidaten duidelijker gemaakt welke positie een P&A of HRM-adviseur inneemt in een bedrijf. P&A is net als Office Management een opleiding die het studiejaar 2009/2010 in het curriculum gezamenlijk ontwikkelde modulen heeft opgenomen. Bij het uitnodigen van de deelnemers voor kennismakingsgesprekken is geen onderscheid gemaakt in specifieke groepen. Ook in onderstaande tabel zijn geen specifieke groepen onderscheiden. De studenten in de verkorte variant zijn in onderstaande tabel buiten beschouwing gelaten, omdat de groepsgewijze kennismakingsgesprekken alleen zijn gevoerd met studenten in de reguliere variant. Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd

15 Instelling Soort instelling Soort opleiding Stenden hogeschool HBO Personeel & Arbeid voltijds toelatingseisen: - mbo-4: direct toelaatbaar - havo/vwo: direct toelaatbaar voertaal is Nederlands Locatie Aanmeldingen (instroom) Algemene kenmerken van de studenten binnen deze opleiding Instroommomenten Gemiddeld Propedeuserendement in de reguliere variant periode Gemiddeld percentage uitvallers uit de reguliere opleiding Leeuwarden 50 in in 2010 Nederlands: 95 % Internationaal: 5 % Vooropleiding: HAVO 40,3 % VWO 8,4 % MBO 39,1 % HO 6,2 % Overig 6,0 % September & februari na een jaar: 37% na twee jaar: 70% Uitval periode m v T uitval binnen twee jaar* 42,7 27,1 31,2 uitval na twee jaar* 3,7 1,6 2,2 Bekende risicogroepen Bijzonderheden P&A voert al jaren een intakegesprek met instromende studenten in bijzondere omstandigheden. De kandidaten worden telefonisch uitgenodigd. Ook al is het geen verplicht onderdeel van de toelating; alle genodigde kandidaten komen. In dit intakegesprek wordt aan de kandidaten o.a. duidelijker gemaakt welke positie een P&A-adviseur inneemt in een bedrijf. * Uitval binnen twee jaar betekent in het algemeen dat een student uitvalt zonder propedeusediploma. Uitval na twee jaar betekent in het algemeen dat een student uitvalt met propedeusediploma. In bijzondere omstandigheden kan een student toestemming krijgen om zonder propedeuse zijn opleiding te vervolgen. Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd

16 Deel 2 Redeneerketens In dit deel wordt per opleiding beschreven welke problemen bij de instroom en aansluiting zich voordoen, die kunnen leiden tot uitval of studievertraging. Op basis van bekende feiten en literatuurstudie wordt per opleiding een diagnose gemaakt. Met het kennismakingsgesprek wordt beoogd om een deel van de problemen op te lossen. Gesprek in groepsverband De vier opleidingen voeren kennismakingsgesprekken in groepsverband. 5 tot 6 kandidaten worden tegelijk uitgenodigd om een kennismakingsgesprek te voeren. Aangezien het werken in groepsverband kenmerkend is voor het onderwijs op Stenden hogeschool, is het ook in de voorbereiding op de opleiding wenselijk om een kennismakingsgesprek in groepsverband te voeren. Het groepsgesprek is ontwikkeld vanuit de assumptie dat een student kiest op basis van zijn ervaringen en ervaringen van anderen die dicht rondom de student staan. Informatie is in beperkte mate een factor die meeweegt in de keuze. Een opleiding die een student goed wil informeren en goed wil voorbereiden zal, deze redenering volgend, moeten aansluiten bij de beelden van de kandidaat die gevormd zijn door de ervaringen van de kandidaat en zijn omgeving. Door de kandidaten in een groep uit te nodigen kan er ruimte en veiligheid ontstaan om deze beelden en achterliggende ervaringen te delen. Om het gevoel van veiligheid verder te vergroten wordt een ouderejaars student van de betreffende opleiding gevraagd om aanwezig te zijn bij het kennismakingsgesprek. De kandidaten horen dan van een leeftijdsgenoot realistische ervaringen. Binding Het aangaan van een gesprek, of dat nu individueel of in een groep gebeurt, wordt gezien als een manier om de binding van de student met de opleiding in een vroeger stadium te creëren. Doordat aan de student aandacht wordt besteed, zowel via een uitnodigingsbrief als via het luisterend oor van de gespreksleider, voelt de student zich gezien. Aangezien in juni en juli nog niet bekend is welke docent wordt ingezet als studieloopbaanbegeleider van een specifieke student, wordt er niet geprobeerd een koppeling tot stand te brengen tussen gespreksleider en uiteindelijke begeleider in de opleiding. Wel is in de opbouw van het gesprek gezocht naar een manier om een veilige omgeving te creëren, zodat een kandidaat zich in het kennismakingsgesprek durft te uiten. Redeneerketen in schema In de tabel en het schema zijn te zien hoe bovenstaande redenering worden gevolgd in de opzet van de kennismakingsgesprekken. In dit schema is de inhoud van de gesprekken nog buiten beschouwing gelaten. Aangezien elke opleiding een eigen profiel heeft en ook een eigen problematiek kent met studiesucces of studie-uitval, verschillen de kennismakingsgesprekken inhoudelijk van elkaar. De redeneerketens waarin gedetailleerd wordt ingezoomd op de inhoud van de gesprekken, zijn terug te vinden in de paragrafen per opleiding hieronder. Praktijkbeschrijving studiekeuzegesprekken Stenden hogeschool, versie 2.2 dd

17 Gevoel van gezien worden en acceptatie Kandidaat ervaart binding met de opleiding Beter studierendement Commitment tonen Meer studiesucces Vooraankondiging via mail Brief met uitnodiging Verzoek om bevestiging Kennismakingsgesprek Contact leggen met andere kandidaten; informatie en beelden worden gedeeld Contact leggen opleiding - student Reflectie op motivatie Betere studiekeuze Reflectie op beelden en verwachtingen van opleiding en beroep Uitwisselen informatie met ouderejaars student; beter beeld van de opleiding; beter voorbereid beginnen Betere voorlichting Opleiding Voorlichting die aansluit bij ervaringen en beelden van kandidaten Student

18 Redeneerketen algemeen Interventie Mechanisme Outcome vooraankondiging via mail interventie leidt tot gevoel van gezien worden bij de kandidaat uitnodiging met concreet voorstel voor gesprek via brief in uitnodigingsbrief verzoek om bevestiging (indien nodig) verzoek om bevestiging via mail en telefoon kennismakingsgesprek interventie leidt tot gevoel van acceptatie bij de kandidaat interventie leidt tot tonen van commitment bij kandidaat interventie leidt tot contact tussen kandidaten, waardoor met peers informatie en beelden worden gedeeld interventie leidt ertoe dat opleiding in informatieverstrekking aansluit bij ervaringen van kandidaten interventie leidt tot reflectie op motivatie interventie leidt tot reflectie op beelden en verwachtingen van opleiding en beroep interventie leidt tot contact kandidaten met ouderejaars student, waardoor beter beeld van de opleiding ontstaat en de kandidaat beter voorbereid begint interventie leidt tot gevoel van gezien worden en acceptatie bij de kandidaat kandidaat ervaart binding met de opleiding kandidaat ervaart binding met de opleiding kandidaat ervaart binding met de opleiding kandidaat ervaart binding betere voorlichting kandidaat maakt bewuster studiekeuze kandidaat maakt bewuster keuze voor beroep / werkveld en studiekeuze kandidaat krijgt beter beeld van opleiding en beroep* kandidaat ervaart binding met de opleiding * in afwijking van de ontwerpversie van deze tabel is de outcome meer studiesucces vervangen door beter beeld van opleiding en beroep. Meer studiesucces is een secundaire outcome die zou moeten volgen uit de genomen interventies. 18

19 2.1 Hoger Toeristisch en Recreatief Onderwijs Diagnose Bij HTRO worden de kennismakingsgesprekken gevoerd met Nederlandse studenten. Deze keuze is gebaseerd op het volgende. Uit de data blijkt dat HTRO een gemiddeld propedeuserendement en een gemiddelde uitval kent. Worden de data uitgesplitst naar nationaliteit, Duits of Nederlands, dan blijken de Nederlandse studenten het beduidend slechter te doen dan de Duitse. Voor de opleiding als geheel geldt een propedeuserendement van 27 % na 1 jaar en 58 % na 2 jaar. Dit is vergelijkbaar met de gemiddelde cijfers bij Stenden hogeschool. Als de twee instroomgroepen apart worden geanalyseerd, dan blijkt dat de Nederlandse studenten een propedeuserendement van 20 % na 1 jaar en 48 % na 2 jaar hebben. Voor de internationale instroom geldt dat 34 % na 1 jaar en 67% na 2 jaar de propedeuse heeft gehaald. Uit ervaringen van docenten en studenten blijkt dat de studiehouding van de Duitsers en de Nederlanders in het algemeen van elkaar verschilt. Zeer generaliserend gezegd zijn de Duitsers fanatieker en de Nederlanders relaxter. Ook is er gemiddeld een verschil in het instroomniveau. De Duitse studenten komen vaak vanuit het Abitur, wat vergelijkbaar is met het Nederlandse VWO. De Nederlanders zijn vaak afkomstig van het HAVO en MBO. In het groepswerk binnen een PBL-groep blijken deze verschillen uit de manier waarop de twee groepen studenten zich ontwikkelen. Duitse studenten, afkomstig van het Abitur, kunnen gemiddeld sneller tot de kern van de probleemstelling uit een taak doordringen, omdat ze meer gewend zijn te analyseren. Bij het rapporteren van de taak, blijken ze zich vaak meer gedegen en met meer diepgang te hebben voorbereid. Een Nederlandse student, afkomstig van het HAVO of MBO, is gemiddeld meer gericht op het groepsproces en de sfeer in de groep. Studenten spreken elkaar aan op hun gedrag in de groep, maar ook dit aanspreken is gerelateerd aan de nationaliteit. Een Duitse student zal sneller iemand inhoudelijk aanspreken op het met weinig diepgang voorbereiden van de taken; een Nederlandse student zal iemand sneller collegiaal aanspreken op het niet samenwerken bij taken, waarbij dat een vereiste is. Uit exit-gesprekken blijkt dat de Nederlandse studenten soms afhaken, omdat ze hun Duitse collega s te fanatiek vinden. De Aansluitingsmonitor die tweejaarlijks wordt uitgezet bij 6 hogescholen in Noord-Nederland, geeft een indicatie van deze verschillen. In deze monitor wordt aan eerstejaars studenten in de maand december gevraagd naar tevredenheid over de aansluiting tussen middelbaar onderwijs en hoger onderwijs. Sociale binding en academische/professionele binding zijn twee onderwerpen die hierin geanalyseerd worden. De studenten bij HTRO, zowel de Nederlandse als de Duitse, scoren significant lager op de vraag of ze vrienden hebben gemaakt op de opleiding. In de contextbeschrijving is al beschreven welke rol PBL en het werken in groepen speelt binnen de opleidingen van Stenden hogeschool. Voor alle opleidingen geldt dat sommige studenten in exitenquêtes laten weten dat het PBL-systeem toch niet bij hen past. Het zelfstandig huiswerk formuleren en zich inzetten in het groepsproces is niet voor iedereen geschikt. In de voorlichting wordt hieraan uitdrukkelijk aandacht besteed. Toch blijkt dat niet alle studenten hieraan kunnen wennen. Dit geldt voor zowel Duitse als Nederlandse studenten. De voertaal van de opleiding is Engels. Daarnaast worden ondersteunende werkcolleges Engels aangeboden, waarin zowel het vloeiend Engels spreken en schrijven als het vakjargon aan de orde 19

20 komen. Uit exit-gesprekken blijkt dat jaarlijks % van de studenten de moeilijkheid van het Engels als argument opgeeft om af te haken. Tot slot blijkt dat het beroepsbeeld van de studenten niet altijd overeenkomt met de werkelijkheid. Het is ze niet altijd duidelijk welke rol een BBA-afgestudeerde speelt in het management van toerisme en de ontwikkeling van de toeristische. Oplossingen De opleiding treft maatregelen om het studiesucces van Nederlandse studenten te vergroten. Zo is het contact met de MBO-opleiding MTRO geïntensiveerd, zijn er via het project Present Promotions buddies gezocht en is er extra ondersteuning voor het Engels aangeboden. In het kennismakingsgesprek stelt HTRO een aantal van bovengenoemde zaken aan de orde, zodat de kandidaten beter weten waar ze aan beginnen en zich bewuster zijn van de keuze die ze maken. Het beeld van opleiding en beroep komt aan de orde in het gesprek. Met name kandidaten vanuit het MBO kunnen meer realistisch beschrijven hoe de werkzaamheden van een manager of beleidsmedewerker in de toeristische industrie eruit zien. 20

21 Redeneerketen HTRO Interventie Mechanisme Outcome gespreksleider biedt structuur, veiligheid, borging gespreksleider informeert indirect naar redenen om voor opleiding te kiezen gespreksleider informeert naar beroepsbeeld en vraagt door naar beelden en verwachtingen interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze vrijer durven spreken interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze hun beelden en ervaringen benoemen interventie leidt ertoe dat kandidaten ideeën over het beroep vanuit eigen ervaringen (en ervaringen derden) benoemen kandidaat ervaart in het gesprek veilige relaties met anderen binnen dezelfde opleiding opleiding krijgt zicht op vooronderstellingen die leven bij kandidaten opleiding krijgt zicht op vooronderstellingen die leven bij kandidaten gespreksleider geeft nieuwe informatie en sluit hierbij aan bij beelden en verwachtingen kandidaten HTRO: gespreksleider stuurt aan op gesprek over verschil tussen reisleiding en andere front-deskactiviteiten en management/beleid vanachter bureau HTRO: gespreksleider benoemt positie manager / beleidsmedewerker in toeristische industrie of stuurt erop aan dat een van de kandidaten dit benoemt. ouderejaars student benoemt ervaringen op opleiding gespreksleider en ouderejaars studenten benoemen benodigde competenties, o.a. spreken in Engelse taal, werken in een Internationaal gezelschap en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor HTRO interventies leiden ertoe dat kandidaten reflecteren (nieuwe informatie koppelen aan hun eigen beelden), waardoor betere studiekeuze wordt gemaakt. interventie leidt ertoe dat kandidaat meer kennis heeft over de opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint interventie leidt ertoe dat kandidaten meer inzicht hebben in beroep en opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint interventie leidt ertoe dat kandidaat (opnieuw) reflecteert op keuze voor opleiding, waardoor meer commitment met keuze ontstaat. kandidaat krijgt een beter beeld van opleiding en werkveld* kandidaat krijgt beter beeld van de opleiding* kandidaat krijgt beter beeld van opleiding en beroep* kandidaat maakt bewuste studiekeuze * in afwijking van de ontwerpversie van deze tabel is de outcome meer studiesucces vervangen door beter beeld van opleiding( en beroep). Meer studiesucces is een secundaire outcome die zou moeten volgen uit de genomen interventies. 21

22 2.2. Office Management Diagnose OM kent een situatie die tegengesteld is aan die van HTRO. De rendementscijfers van OM worden negatief beïnvloed door een groepje studenten dat afkomstig is uit het buitenland. Zij zijn uitgevallen bij een andere opleiding van Stenden hogeschool en geven als motivatie dat ze in Leeuwarden willen blijven. In de cohorten 2005, 2006 en 2007 zijn 19 internationals, onder andere uit Aziatische landen, ingestroomd in OM en hiervan heeft er 1 een propedeuse gehaald. De rest is uitgevallen. Wordt deze internationale instroom niet meegerekend bij het propedeuserendement, dan heeft 37 % van de studenten de propedeuse binnen een jaar en 57 % binnen twee jaar. Met de instromende kandidaten uit Nederland wordt een intakegesprek gevoerd. In dit intakegesprek wordt onder andere motivatie voor de opleiding besproken. De opleiding wil een indruk krijgen van de mate waarin de kandidaat zich al heeft verdiept in werkveld en opleiding en stelt standaard de vraag welke bronnen hiervoor zijn gebruikt. Uit de gesprekken bleek dat kandidaten soms moeite hebben om een goed beeld van opleiding en beroep te vormen, mede omdat de naam Office Management voor verwarring zorgt. De term Office Manager wordt ook gebruikt voor een werknemer die de agenda van een leidinggevende beheert en ondersteunende werkzaamheden uitvoert (vergelijkbaar met een secretaresse). De afgestudeerde bij Office Management geeft echter leiding aan een afdeling of neemt een adviesfunctie richting management in en is thuis in interne bedrijfskundige processen van een bedrijf. Misverstanden van deze aard kwamen regelmatig voor en werden in een intakegesprek benoemd en weggenomen. Bij de opzet van het kennismakingsgesprek in een groep, zijn deze gespreksonderwerpen bepalend gebleven. De verwarring rond de naamgeving van de opleiding is aanleiding geweest om een naamswijziging aan te vragen. In de zomervakantie van 2010 is deze naamswijziging toegekend. De opleiding voert vanaf nu de naam Toegepaste bedrijfskunde. In de documenten over het project studiekeuzegesprekken, zal de oorspronkelijke naam Office Management gehanteerd worden. Door de intakegesprekken in een groep te organiseren en hierin de dialoog te stimuleren, verwacht de opleiding nog beter aan te kunnen sluiten bij de beelden en verwachtingen die de kandidaten hebben. Voor de buitenlandse instroom is gekozen voor een selectie-instrument. Deze groep wordt niet uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek, maar doorloopt een andere intakeprocedure. 22

23 Redeneerketen OM Interventie Mechanisme Outcome gespreksleider biedt structuur, veiligheid, borging gespreksleider informeert indirect naar redenen om voor opleiding te kiezen gespreksleider vraagt naar gebruikte bronnen in informatieverzameling over opleiding en beroep gespreksleider informeert naar beroepsbeeld en vraagt door naar beelden en verwachtingen interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze vrijer durven spreken interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze hun beelden en ervaringen benoemen interventie leidt ertoe dat opleiding zicht krijgt op commitment van kandidaten interventie leidt ertoe dat kandidaten ideeën over het beroep vanuit eigen ervaringen (en ervaringen derden) benoemen kandidaat ervaart in het gesprek veilige relaties met anderen binnen dezelfde opleiding opleiding krijgt zicht op vooronderstellingen die leven bij kandidaten opleiding heeft inzicht gekregen in serieusheid kandidaat opleiding krijgt zicht op vooronderstellingen die leven bij kandidaten gespreksleider geeft nieuwe informatie en sluit hierbij aan bij beelden en verwachtingen kandidaten OM: gespreksleider vraagt naar ervaringen kandidaten in bijbaantjes interventies leiden ertoe dat kandidaten reflecteren (nieuwe informatie koppelen aan hun eigen beelden), waardoor betere studiekeuze wordt gemaakt. kandidaat krijgt een beter beeld van opleiding en werkveld* OM: gespreksleider stuurt aan op gesprek over relatie tussen leidinggeven en management OM: gespreksleider benoemt positie manager interne processen of stuurt erop aan dat een van de kandidaten dit benoemt. ouderejaars student benoemt ervaringen op opleiding gespreksleider en ouderejaars studenten benoemen benodigde competenties, o.a. spreken in Engelse taal, om opleiding met goed gevolg af te ronden en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor OM interventie leidt ertoe dat kandidaat meer kennis heeft over de opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint interventie leidt ertoe dat kandidaten meer inzicht hebben in beroep en opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint interventie leidt ertoe dat kandidaat (opnieuw) reflecteert op keuze voor opleiding, waardoor meer commitment met keuze ontstaat. kandidaat krijgt een beter beeld van de opleiding* kandidaat krijgt een beter beeld van opleiding en beroep* kandidaat maakt bewuste studiekeuze * in afwijking van de ontwerpversie van deze tabel is de outcome meer studiesucces vervangen door beter beeld van opleiding( en beroep). Meer studiesucces is een secundaire outcome die zou moeten volgen uit de genomen interventies. 23

24 2.3 Small Business en Retail Management Diagnose In voorgaande jaren kende Retail een relatief hoge uitval nadat studenten de propedeuse hadden afgerond: 13 % van de studenten verliet de opleiding met propedeusegetuigeschrift, maar zonder Bachelor diploma. Het beleid is erop gericht geweest om deze late uitval te beperken en de opleiding is in deze opzet geslaagd. Studenten komen er dankzij intensieve studieloopbaanbegeleiding vroeg in de propedeuse achter dat ze op langere termijn niet succesvol zijn op de opleiding. De opleiding SBRM geeft intensieve voorlichting en begeleidt studenten in het eerste jaar intensief. De opleiding geeft voorlichting op scholen, laat leerlingen met het hbo-onderwijs kennismaken door middel van een proefstudeerdag of een meeloopdag. In het voorlichtingstraject wordt duidelijk de keus voorgelegd voor duaal of voltijds studeren. Proefstuderen vindt twee keer per jaar plaats; een meeloopdag is maatwerk. Het proefstuderen staat open voor leerlingen van havo 4, 5 en vwo 5,6. Van alle deelnemers aan een proefstudeerdag, begint ongeveer 75 % daadwerkelijk aan de opleiding. Er is geen duidelijk zicht op oorzaken van uitval. Een aantal mogelijk oorzaken wordt hieronder geïnventariseerd. Studenten die vertrekken uit de opleiding geven uiteenlopende redenen aan tijdens exit-gesprekken. Degenen die voor de jaarwisseling vertrekken, geven relatief vaak aan dat ze een andere verwachting hadden van de opleiding. SBRM scoort hoog bij de Aansluitingsmonitor op het gebied van sociale binding. In diezelfde Aansluitingsmonitor geven studenten aan dat ze weinig tijd overhouden voor activiteiten naast de studie. Mogelijk is een verklaring voor uitval gelegen in het feit dat studenten een studie willen combineren met het runnen van een eigen onderneming. Bij de opleiding zijn deze relaties niet gebleken uit exit-gesprekken.wellicht wordt dit tijdens de kennismakingsgesprekken opgemerkt. Omdat de opleiding uit exit-gesprekken weet dat er een relatie bestaat tussen vroege uitval en verkeerde verwachtingen, voert de opleiding het studiekeuzegesprek met alle instromende kandidaten. 24

25 Redeneerketen SBRM Interventie Mechanisme Outcome gespreksleider biedt structuur, veiligheid, borging gespreksleider informeert indirect naar redenen om voor opleiding te kiezen gespreksleider informeert naar beroepsbeeld en vraagt door naar beelden en verwachtingen interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze vrijer durven spreken interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze hun beelden en ervaringen benoemen interventie leidt ertoe dat kandidaten ideeën over het beroep vanuit eigen ervaringen (en ervaringen derden) benoemen kandidaat ervaart in het gesprek veilige relaties met anderen binnen dezelfde opleiding opleiding krijgt zicht op vooronderstellingen die leven bij kandidaten opleiding krijgt zicht op vooronderstellingen die leven bij kandidaten gespreksleider geeft nieuwe informatie en sluit hierbij aan bij beelden en verwachtingen kandidaten SBRM: gespreksleider vraagt naar ervaringen kandidaten in bijbaantjes interventies leiden ertoe dat kandidaten reflecteren (nieuwe informatie koppelen aan hun eigen beelden), waardoor betere studiekeuze wordt gemaakt. kandidaat krijgt een beter beeld van opleiding en werkveld* SBRM: gespreksleider stuurt aan op gesprek over eigen onderneming of wens om deze te beginnen ouderejaars student benoemt ervaringen op opleiding gespreksleider en ouderejaars studenten benoemen benodigde competenties, o.a. klantgerichtheid, om opleiding met goed gevolg af te ronden en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor SBRM interventie leidt ertoe dat kandidaat meer kennis heeft over de opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint interventie leidt ertoe dat kandidaten meer inzicht hebben in beroep en opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint interventie leidt ertoe dat kandidaat (opnieuw) reflecteert op keuze voor opleiding, waardoor meer commitment met keuze ontstaat. kandidaat krijgt een beter beeld van de opleiding * kandidaat krijgt een beter beeld van opleiding en werkveld* kandidaat maakt bewuste studiekeuze * in afwijking van de ontwerpversie van deze tabel is de outcome meer studiesucces vervangen door beter beeld van opleiding( en beroep). Meer studiesucces is een secundaire outcome die zou moeten volgen uit de genomen interventies. 25

26 2.4 Personeel & Arbeid Diagnose Ervaringen met de intakegesprekken leren dat kandidaten die rechtstreeks uit het middelbaar onderwijs komen, niet altijd een goed beeld hebben gevormd van de positie van een P&Aafgestudeerde. Vaak komen afgestudeerden op een positie waarin ze adviseur zijn voor het management van het bedrijf. De kandidaten die zich voorstellen dat hun baan vooral bestaat uit contacten met personeelsleden, zullen hun beeld moeten bijstellen. Een risico op uitval vormen die studenten die niet kunnen wennen aan groepswerk en zelfstandigheid. Uit de Aansluitingsmonitor blijkt dat studenten P&A hoog scoren op tevredenheid over de aansluiting. Met name bij de factor professionele en academische binding scoren de studenten significant hoger dan hun peers. Manier van werken op de opleiding, contacten met docenten en de studiebegeleiding worden zeer gewaardeerd. De opleiding P&A investeert in een goede voorbereiding op de opleiding. Door de intakegesprekken voor kandidaten vanuit het middelbaar onderwijs in groepsverband te organiseren en hierin een dialoog te stimuleren, verwacht de opleiding nog beter te kunnen aansluiten bij de beelden en verwachtingen van de kandidaten zelf. 26

27 Redeneerketen P&A Interventie Mechanisme Outcome gespreksleider biedt structuur, veiligheid, borging gespreksleider informeert indirect naar redenen om voor opleiding te kiezen gespreksleider informeert naar beroepsbeeld en vraagt door naar beelden en verwachtingen gespreksleider geeft nieuwe informatie en sluit hierbij aan bij beelden en verwachtingen kandidaten PA: gespreksleider benoemt verschil personeelszaken en HRM PA: gespreksleider benoemt positie HRM-adviseur in relatie tot management van de onderneming ouderejaars student benoemt ervaringen op opleiding gespreksleider en ouderejaars studenten benoemen benodigde competenties, o.a. klantgerichtheid, om opleiding met goed gevolg af te ronden en vragen in welke mate kandidaten deze reeds bezitten gespreksleider adviseert kandidaat bij zichzelf te rade te gaan of ze tevreden zijn met hun keuze voor P&A interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze vrijer durven spreken interventie leidt ertoe dat kandidaten zich op hun gemak voelen, waardoor ze hun beelden en ervaringen benoemen interventie leidt ertoe dat kandidaten ideeën over het beroep vanuit eigen ervaringen (en ervaringen derden) benoemen interventies leiden ertoe dat kandidaten reflecteren (nieuwe informatie koppelen aan hun eigen beelden), waardoor betere studiekeuze wordt gemaakt interventie leidt ertoe dat kandidaat meer kennis heeft over de opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint interventie leidt ertoe dat kandidaten meer inzicht hebben in beroep en opleiding, waardoor de kandidaat beter voorbereid begint interventie leidt ertoe dat kandidaat (opnieuw) reflecteert op keuze voor opleiding, waardoor meer commitment met keuze ontstaat. kandidaat ervaart in het gesprek veilige relaties met anderen binnen dezelfde opleiding opleiding krijgt zicht op vooronderstellingen die leven bij kandidaten opleiding krijgt zicht op vooronderstellingen die leven bij kandidaten kandidaat krijgt een beter beeld van opleiding en werkveld* kandidaat krijgt een beter beeld van opleiding en werkveld* kandidaat krijgt een beter beeld van opleiding en werkveld* kandidaat maakt bewuste studiekeuze * in afwijking van de ontwerpversie van deze tabel is de outcome meer studiesucces vervangen door beter beeld van opleiding( en beroep). Meer studiesucces is een secundaire outcome die zou moeten volgen uit de genomen interventies. 27

OW Resultaten Nameting Go no go cohort 2009/ 2010 Hogeschool Windesheim School of Education

OW Resultaten Nameting Go no go cohort 2009/ 2010 Hogeschool Windesheim School of Education OW 10.2546 Resultaten Nameting Go no go cohort 2009/ Hogeschool Windesheim School of Education Auteur: Carlo van Varsseveld Datum: 15 november Herziene versie 25 nov. Inhoudsopgave - Inleiding 3 - Resultaten

Nadere informatie

Praktijkbeschrijving deel 1,2,3 Hogeschool Windesheim, School of Education OW 10.0842

Praktijkbeschrijving deel 1,2,3 Hogeschool Windesheim, School of Education OW 10.0842 Praktijkbeschrijving deel 1,2,3 Hogeschool Windesheim, School of Education OW 10.0842 Deel 1: Context beschrijving In dit hoofdstuk geven we inzicht in de context van de vier opleidingen van de School

Nadere informatie

Nameting: Studiekeuzegesprekken: wat werkt? Voorstel voor een beroepsgerichte studieadvisering. Penvoerende instelling:

Nameting: Studiekeuzegesprekken: wat werkt? Voorstel voor een beroepsgerichte studieadvisering. Penvoerende instelling: Nameting: Studiekeuzegesprekken: wat werkt? Voorstel voor een beroepsgerichte studieadvisering. Penvoerende instelling: Hogeschool van Amsterdam Domein Media, Creatie en Informatie AMFI- Ingrid Dokter

Nadere informatie

Factsheet Toelatingstoets PABO

Factsheet Toelatingstoets PABO Pabo-opleidingen zitten in de lift De pabo s hebben de afgelopen jaren veel stappen gezet om de kwaliteit verder te versterken, onder meer door de invoering van de toelatingstoetsen. Deze maatregelen betalen

Nadere informatie

Associate degree Deeltijd

Associate degree Deeltijd Associate degree Deeltijd 2018-2019 Bloemsierkunst Vakmanschap, effectief communiceren en managen op hbo-niveau in de bloemsierkunst U bent werkzaam in de bloemenbranche, als zelfstandig ondernemer of

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De opleiding Bedrijfskunde MER (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Steeds meer krijgen organisaties te maken met

Nadere informatie

A. Persoonlijke gegevens

A. Persoonlijke gegevens Windesheim, Gesprek op afstand Zelfevalutie/feedbackformulier Beste (aankomende) student, Hartelijk dank voor het invullen en versturen van het Intakeformulier Afstandsleren School of Education. Per e-mail

Nadere informatie

Studiekeuzecheck - activiteiten opleidingen

Studiekeuzecheck - activiteiten opleidingen Studiekeuzecheck - activiteiten opleidingen 2016-2017 De eerste activiteit bij de studiekeuzecheck is altijd het invullen van een online vragenlijst. Deze vragenlijst bestaat uit een deel dat gelijk is

Nadere informatie

VISIE OP ONDERWIJS. Associate degrees voltijd

VISIE OP ONDERWIJS. Associate degrees voltijd VISIE OP ONDERWIJS Associate degrees voltijd Voor u ligt de Visie op Onderwijs voor de Associate degree-opleidingen. Deze visie is tot stand gekomen met de partners in het mbo en het hbo in de regio. In

Nadere informatie

Management & Organisatie

Management & Organisatie Management & Organisatie Algemeen De Associate degree Human Resource Management (deeltijd) wordt verzorgd door het Instituut voor Bedrijfskunde, Hanzehogeschool Groningen. Mensen zijn het belangrijkste

Nadere informatie

BASISGGEVENS. Naam Functie

BASISGGEVENS. Naam Functie 1 BASISGGEVENS Soort aanvraag:: Nieuwe opleiding De startdatum van de Ad opleiding is gepland per 1 september 2018. Hiermee is te verwachten dat deze nieuwe opleiding valt onder de nieuwe wetgeving rond

Nadere informatie

Studiekeuzecheck 2014/2015. Presentatie voor decanen VO/MBO 6 februari 2014 Geja Kinds

Studiekeuzecheck 2014/2015. Presentatie voor decanen VO/MBO 6 februari 2014 Geja Kinds Studiekeuzecheck 2014/2015 Presentatie voor decanen VO/MBO 6 februari 2014 Geja Kinds 1-mei regeling en studiekeuzecheck KWALITEIT IN VERSCHEIDENHEID Studiekeuzecheck volgens OCW Studiekeuzecheck en vervroeging

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

Onderwijs in Kaart 2018 Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Noord-Brabant HBO

Onderwijs in Kaart 2018 Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Noord-Brabant HBO Onderwijs in Kaart 2018 Cijfermatige onderwijsontwikkelingen in Noord-Brabant HBO 1 - Onderwijs in Kaart 2018-hbo.docx - 16-6-2017 Transvorm Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Hbo Gezondheidszorg en Sociale Studies

Nadere informatie

Praktijkkennis boven tafel halen. Daan Andriessen Jubileum congres Design Science Research Group 3 november 2011 Hogeschool Utrecht

Praktijkkennis boven tafel halen. Daan Andriessen Jubileum congres Design Science Research Group 3 november 2011 Hogeschool Utrecht Praktijkkennis boven tafel halen Daan Andriessen Jubileum congres Design Science Research Group 3 november 2011 Hogeschool Utrecht Ontwerpgericht onderzoek Nieuwe Bestaande oplossingen oplossingen Fase

Nadere informatie

Wetsvoorstel Invoering associate degreeopleiding. LICA bijeenkomst 16 november 2016

Wetsvoorstel Invoering associate degreeopleiding. LICA bijeenkomst 16 november 2016 Wetsvoorstel Invoering associate degreeopleiding LICA bijeenkomst 16 november 2016 1 Vragen die ik ga proberen te beantwoorden Wat is de associate degree-opleiding en voor wie is het? Wat is van belangrijk

Nadere informatie

Wet Kwaliteit in verscheidenheid

Wet Kwaliteit in verscheidenheid Wet Kwaliteit in verscheidenheid Betekenis voor de doorstroom vo-hbo en mbo-hbo Presentatie VvSL-congres 7 november 2013 Pierre Poell voorzitter LICA Onderwerpen Achtergrond Wet Kwaliteit in verscheidenheid

Nadere informatie

Praktijkopleider agrotechniek

Praktijkopleider agrotechniek Associate degree Deeltijd 2018-2019 Praktijkopleider agrotechniek Ontwikkel uw vaardigheden als praktijkopleider in de agrotechnische sector met deze tweejarige opleiding 2 De agrarische sector is continu

Nadere informatie

STUDIEKEUZEGESPREKKEN BIJ LIBERAL ARTS AND SCIENCES

STUDIEKEUZEGESPREKKEN BIJ LIBERAL ARTS AND SCIENCES STUDIEKEUZEGESPREKKEN BIJ LIBERAL ARTS AND SCIENCES Over het voorkomen van studieuitval bij een universiteitsbrede, interdisciplinaire bacheloropleiding SURF ACADEMY: MASTERCLASS STUDIEKEUZEGESPREKKEN

Nadere informatie

DE STUDIEKEUZECHECK: WAT EN HOE? JETSKE NIEUWENHUIS (NHL STENDEN) EN LIDWIEN STURING (HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN)

DE STUDIEKEUZECHECK: WAT EN HOE? JETSKE NIEUWENHUIS (NHL STENDEN) EN LIDWIEN STURING (HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN) DE STUDIEKEUZECHECK: WAT EN HOE? JETSKE NIEUWENHUIS (NHL STENDEN) EN LIDWIEN STURING (HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN) OPZET WORKSHOP Kaders. Wat is de studiekeuzecheck? SKC bij NHL Stenden SKC bij Hanzehogeschool

Nadere informatie

Factsheet. Samenvatting

Factsheet. Samenvatting Studiesucces en uitval 2018 Deze factsheet bevat de belangrijkste ontwikkelingen in het hbo op het gebied van studiesucces, studieduur, uitval en studiewissel van voltijd bachelorstudenten uitgesplitst

Nadere informatie

Toelatings- en vrijstellingsbeleid Hbo Bachelor Verpleegkunde

Toelatings- en vrijstellingsbeleid Hbo Bachelor Verpleegkunde Toelatings- en vrijstellingsbeleid Hbo Bachelor Verpleegkunde Toelating Hbo-ba Verpleegkunde vs.29.10.2015 Pagina 1 1. Toelatingsbeleid 1.1 Officiële toelatingseisen Als voorwaarde voor toelating tot de

Nadere informatie

Regeling Studiekeuzecheck Avans Hogeschool 2017/2018

Regeling Studiekeuzecheck Avans Hogeschool 2017/2018 Regeling Studiekeuzecheck Avans Hogeschool 2017/2018 pagina 2 van 4 Inleiding Het hoger onderwijs biedt aanstaande studenten verschillende activiteiten aan om hen te ondersteunen in hun studieoriëntatie-

Nadere informatie

Economie en Bedrijfseconomie. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Economie en Bedrijfseconomie. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Economie en Bedrijfseconomie Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde ( FEWEB) Opbouw van studie door prof. dr. Henri de Groot (programmadirecteur)

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO. Albeda College te Rotterdam

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO. Albeda College te Rotterdam ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING MBO Albeda College te Rotterdam Horeca-ondernemer/-manager/Ondernemer horeca/bakkerij ICT-medewerker (Medewerker beheer ICT) Sociaal-cultureel werker Administrateur

Nadere informatie

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2015-2016

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2015-2016 10 FACULTAIRE OER: FACULTEIT COMMUNICATIE EN JOURNALISTIEK Vastgesteld door de faculteitsdirecteur op 2 maart 2015 Met nstemming van de facultaire medezeggenschapsraad A. Nadere facultaire invulling van

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag MCMS. Algemeen Nieuwe opleiding (aanvraag bekostiging nieuwe masteropleiding)

Samenvatting aanvraag MCMS. Algemeen Nieuwe opleiding (aanvraag bekostiging nieuwe masteropleiding) Samenvatting aanvraag MCMS Algemeen Soort aanvraag: Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen Nieuwe opleiding (aanvraag bekostiging nieuwe masteropleiding) Stenden Hogeschool Mr. P. Bemelmans, Head

Nadere informatie

BASISGEGEVENS. Contactpersoon. Dr. E.W.M. Gielen. Naam. Portfoliomanager & Organisatieontwikkeling Adacademies. Functie

BASISGEGEVENS. Contactpersoon. Dr. E.W.M. Gielen. Naam. Portfoliomanager & Organisatieontwikkeling Adacademies. Functie 1 BASISGEGEVENS Soort aanvraag: Nieuwe opleiding De startdatum van de Ad opleiding is gepland per 1 september 2018. Hiermee is te verwachten dat deze nieuwe opleiding valt onder de nieuwe wetgeving rond

Nadere informatie

De overgang van vwo naar wo

De overgang van vwo naar wo De overgang van vwo naar wo Voorlichting voor ouders Inez Vereijken Beleidsmedewerker onderwijs 29 november 2016 Even voorstellen Agenda Aansluiting vwo-universiteit: wat, hoe en waarom? Praktische zaken:

Nadere informatie

Onderzoek studie uitval HBO studenten Het belang van een goede studiekeuze. oktober 2011

Onderzoek studie uitval HBO studenten Het belang van een goede studiekeuze. oktober 2011 Onderzoek studie uitval HBO studenten Het belang van een goede studiekeuze oktober 2011 Hoog percentage studie uitvallers Uit cijfers van de HBO-raad blijkt dat gemiddeld 15,8% van de HBO studenten afvalt

Nadere informatie

Bijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs

Bijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs Bijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs Studentnummer: Naam aanmelder: Stap 1. Welkom heten en uitleggen wat het onderzoek inhoudt (Tijd: 5 minuten) Landelijk en bij de FEM is er sprake van een hoge

Nadere informatie

Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014

Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014 J uni 2016 SAMENVATTING Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014 Basisgegevens Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma

Nadere informatie

Uitval en studiesucces van Avans studenten vergeleken met de landelijke cijfers in 2017

Uitval en studiesucces van Avans studenten vergeleken met de landelijke cijfers in 2017 Leer- en Innovatiecentrum Breda, 's-hertogenbosch, Tilburg NOTITIE ons kenmerk IR21062018 contactpersoon Daniël Rijckborst datum 21-06-2018 telefoon 0610359505 onderwerp Factsheet Vereniging Hogescholen

Nadere informatie

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam Aanvraagformulier nieuwe opleiding Basisgegevens Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Universiteit van Amsterdam Postbus 19268 1000 GG Amsterdam Contactgegevens Naam opleiding Internationale

Nadere informatie

Voorlichting Econometrie & Operationele Research. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Voorlichting Econometrie & Operationele Research. Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Voorlichting Econometrie & Operationele Research Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde Vier bacheloropleidingen Bedrijfskunde Econometrie & Operationele Research Economie en Bedrijfseconomie

Nadere informatie

BASISGEGEVENS. Contactpersoon. Dr. E.W.M. Gielen. Naam. Portfoliomanager & Organisatieontwikkeling Adacademies. Functie

BASISGEGEVENS. Contactpersoon. Dr. E.W.M. Gielen. Naam. Portfoliomanager & Organisatieontwikkeling Adacademies. Functie 1 BASISGEGEVENS Soort aanvraag: Nieuwe opleiding De startdatum van de Ad opleiding is gepland per 1 september 2018. Hiermee is te verwachten dat deze nieuwe opleiding valt onder de nieuwe wetgeving rond

Nadere informatie

(ZELF)SELECTIE IN DE LERARENOPLEIDING: PROBLEMEN, INTERVENTIES MECHANISMEN UITKOMSTEN. Jacqueline Kösters Velon 2017

(ZELF)SELECTIE IN DE LERARENOPLEIDING: PROBLEMEN, INTERVENTIES MECHANISMEN UITKOMSTEN. Jacqueline Kösters Velon 2017 (ZELF)SELECTIE IN DE LERARENOPLEIDING: PROBLEMEN, INTERVENTIES MECHANISMEN UITKOMSTEN Jacqueline Kösters Velon 2017 1 Wat: NRO-onderzoek naar de voorspellende waarde van selectie-instrumenten voor de toelating

Nadere informatie

Deel 4 : Resultaat Nameting 2010 Praktijkbeschrijving Saxion

Deel 4 : Resultaat Nameting 2010 Praktijkbeschrijving Saxion Deel 4 : Resultaat Nameting 2010 Praktijkbeschrijving Saxion Deel 4: Resultaatevaluatie Doel: inzicht geven in de effecten van het gekozen arrangement. Data: Overzicht eerste schooljaar 20092010 De nameting

Nadere informatie

De Studiekeuzecheck: voor wie werkt het?

De Studiekeuzecheck: voor wie werkt het? De Studiekeuzecheck: voor wie werkt het? Onderzoek naar SKC bij de Randstad hogescholen Dr. F. Rutger Kappe 17 maart, Utrecht rutger.kappe@inholland.nl Opzet Landelijk overzicht SKC in het hbo Resultaten

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. April 2016

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. April 2016 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs April 2016 Feiten en cijfers 2 Het algemene beeld Start van de studie uitval en wisselaars Tal van inspanningen bij hogescholen

Nadere informatie

Deeltijd voor professionals

Deeltijd voor professionals Deeltijd voor professionals Presentatie informatiedossier 13-04-2016 Aanvraag Vooraf Gemeenschappelijk onderwijsmodel Informatiedossier Bijlagen Onze vraag voor NVAO Voldoet opzet en uitwerking 2 Inleiding

Nadere informatie

Relatie intake - studiesucces

Relatie intake - studiesucces Relatie intake - studiesucces Opleiding S&B cohort 2009 Relatie intake - studiesucces November 2010 Beleidsdienst: Rutger Kappe, Margo Pluijter 0 Inhoudsopgave De inhoudsopgave van de resultaatevaluatie

Nadere informatie

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2014-2015

A. Nadere facultaire invulling van onderstaande artikelen uit de HU-OER 2014-2015 10 FACULTAIRE OER: FACULTEIT COMMUNICATIE EN JOURNALISTIEK Vastgesteld door de faculteitsdirecteur op 27 januari 2014 Instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op..2014 A. Nadere facultaire invulling

Nadere informatie

Workshop Studiesucces

Workshop Studiesucces Workshop Studiesucces Van learning analytics naar actie met de teams Katrien van Hees & Jeroen Visscher 1 Wij dromen van maximale talentontwikkeling bij onze studenten Het verbeteren van studiesucces draait

Nadere informatie

Instroom en studiekeuze

Instroom en studiekeuze Studeren met een functiebeperking Instroom en studiekeuze December 2012 Expertisecentrum handicap + studie Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1. Inleiding... 2 2. Cijfers... 3 2.1. Uitval... 3 2.2. Aanvraag

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers April 2017 Inhoud 1 Het algemene beeld 2 2 Start van de studie: uitvallers 4 3 Start van de studie: wisselaars 5 4 Afsluiting van de studie: studiesucces

Nadere informatie

Uitval studenten. Sectorbeeld Onderwijs, Inspectie van het Onderwijs,

Uitval studenten. Sectorbeeld Onderwijs, Inspectie van het Onderwijs, Studenten sector Onderwijs vallen vaker uit... 2 Veel uitval bij 2 e graads hbo... 3 Meer uitval van pabo studenten met mbo-achtergrond... 5 Steeds meer mannen vallen uit bij pabo... 7 Studenten met niet-westerse

Nadere informatie

Cijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour

Cijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour Cijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour In deze bijlage zijn feiten en cijfers opgenomen over het hoger onderwijs die illustratief kunnen zijn voor de discussies in de

Nadere informatie

Gespreksprotocol kennismakingsgesprek

Gespreksprotocol kennismakingsgesprek Stenden hogeschool, Spreek je uit! Een groepsgesprek voor een zorgvuldige start Gespreksprotocol kennismakingsgesprek HTRO, OM, SBRM, P&A Tender Studiekeuzegesprekken: wat werkt? Opgesteld door ontwikkelgroep

Nadere informatie

Afgestudeerden en uitvallers in Avans en het hoger beroepsonderwijs

Afgestudeerden en uitvallers in Avans en het hoger beroepsonderwijs Leer- en Innovatiecentrum Breda, 's-hertogenbosch, Tilburg NOTITIE ons kenmerk IR24052017 contactpersoon Daniël Rijckborst telefoon 0610359505 onderwerp Factsheet Vereniging Hogescholen e-mail d.rijckborst@avans.nl

Nadere informatie

Macrodoelmatigheidsdossier BSc Business Analytics AANVRAAGFORMULIER NIEUWE OPLEIDING. 1. Basisgegevens. Tongersestraat LM Maastricht

Macrodoelmatigheidsdossier BSc Business Analytics AANVRAAGFORMULIER NIEUWE OPLEIDING. 1. Basisgegevens. Tongersestraat LM Maastricht AANVRAAGFORMULIER NIEUWE OPLEIDING 1. Basisgegevens Naam instelling(en) Contactgegevens Universiteit Maastricht School of Business and Economics Tongersestraat 53 6211 LM Maastricht 1 Naam Internationale

Nadere informatie

Adviezen voor studiekiezers op basis van de Startmonitor

Adviezen voor studiekiezers op basis van de Startmonitor Adviezen voor studiekiezers op basis van de Startmonitor Conclusies en aanbevelingen op basis van jaarlijks onderzoek naar studiekeuze en studiesucces Jules Warps ResearchNed mei 2012 2012 ResearchNed

Nadere informatie

Effectmeting na 1 bachelorjaar bij het project Studiekeuzegesprekken bij grote groepen studenten

Effectmeting na 1 bachelorjaar bij het project Studiekeuzegesprekken bij grote groepen studenten Nameting Studiekeuzegesprekken: wat werkt? Effectmeting na 1 bachelorjaar bij het project Studiekeuzegesprekken bij grote groepen studenten van de Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM)

Nadere informatie

Succesvolle doorstroom mbo hbo in Noord-NL. Agnes Meijer 26 januari 2017

Succesvolle doorstroom mbo hbo in Noord-NL. Agnes Meijer 26 januari 2017 Succesvolle doorstroom mbo hbo in Noord-NL Agnes Meijer 26 januari 2017 Samenwerking mbo hbo in Noord-NL Brug bouwen tussen twee bewegende oevers zodat mbostudenten een grotere kans op studiesucces hebben

Nadere informatie

Het juiste gereedschap is het halve werk

Het juiste gereedschap is het halve werk Het juiste gereedschap is het halve werk Werkconferentie Innovatieondersteunend onderzoek: De praktijk aan zet 23 maart 2011 Dr. Daan Andriessen Hogeschool Inholland Haarlem Agenda 1. Wat is onderzoek?

Nadere informatie

1. Leerwerkplekovereenkomst Master Educational Needs (Master EN) Seminarium voor Orthopedagogiek HU

1. Leerwerkplekovereenkomst Master Educational Needs (Master EN) Seminarium voor Orthopedagogiek HU 1. Leerwerkplekovereenkomst Master Educational Needs (Master EN) Seminarium voor Orthopedagogiek HU school Schooltype: PO, SO, VO, VSO, MBO Adres Telefoon werkplekbegeleider E-mail (Werkplekbegeleider)

Nadere informatie

Bijlage 4: Pabo-specifieke Kenmerken van studiesucces en studie-uitval in beeld

Bijlage 4: Pabo-specifieke Kenmerken van studiesucces en studie-uitval in beeld Bijlage 4: Pabo-specifieke Kenmerken van studiesucces en studie-uitval in beeld In deze bijlage worden theoretische aanknopingspunten voor de inzet en inrichting van studiekeuze gesprekken binnen dit project

Nadere informatie

Flexibilisering van het onderwijs aan volwassenen kan alleen door het systeem volledig anders te gaan opzetten en is niet gebaat bij het veranderen

Flexibilisering van het onderwijs aan volwassenen kan alleen door het systeem volledig anders te gaan opzetten en is niet gebaat bij het veranderen 19 JUNI 2014 Flexibilisering van het onderwijs aan volwassenen kan alleen door het systeem volledig anders te gaan opzetten en is niet gebaat bij het veranderen van de bestaande situatie Flexibilisering

Nadere informatie

De Studiekeuzecheck op de Radboud Universiteit

De Studiekeuzecheck op de Radboud Universiteit De Studiekeuzecheck op de Radboud Universiteit Carla van Wely, projectleider VSNU-conferentie Matching van Talent 01-04-2014 Onderwerpen Studiekeuzecheck op RU: korte beschrijving Voortraject Digitale

Nadere informatie

BASISGEGEVENS. Naam. Contactpersoon. Dr. E.W.M. Gielen. Portfoliomanager & Organisatieontwikkeling Adacademies. Functie

BASISGEGEVENS. Naam. Contactpersoon. Dr. E.W.M. Gielen. Portfoliomanager & Organisatieontwikkeling Adacademies. Functie 1 BASISGEGEVENS Soort aanvraag: Nieuwe opleiding De startdatum van de Ad opleiding is gepland per 1 september 2018. Hiermee is te verwachten dat deze nieuwe opleiding valt onder de nieuwe wetgeving rond

Nadere informatie

De overgang van vwo naar wo

De overgang van vwo naar wo De overgang van vwo naar wo Voorlichting voor ouders Sigrid Bleize van den Berg MA Beleidsmedewerker Onderwijs 8 November 2018 Even voorstellen Inhoud Van vwo naar universiteit, wat betekent dat? Praktische

Nadere informatie

MBO-Productonderzoeker

MBO-Productonderzoeker Groningen 23 2014-2015 Human Technology MBO-Productonderzoeker www.alfa-college.nl Jouw opleiding volg je bij het Alfa-college Het Alfa-college is het christelijk regionaal opleidingencentrum voor Noord-

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. Mei 2015

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. Mei 2015 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs Mei 2015 Feiten en cijfers 2 Inleiding Op 19 mei 2015 hebben de hogescholen hun strategische agenda #hbo2025: wendbaar & weerbaar1

Nadere informatie

Veel gestelde vragen lijst Deeltijd Human Resource Management 2013-2014

Veel gestelde vragen lijst Deeltijd Human Resource Management 2013-2014 Veel gestelde vragen lijst Deeltijd Human Resource Management 2013-2014 1. Op welke dag wordt lesgegeven? Er is één vaste lesdag per week. Tijdens het cursusjaar 2013-2014 zijn de lessen als volgt: De

Nadere informatie

Management in de Zorg (Associate degree: duaal/deeltijd)

Management in de Zorg (Associate degree: duaal/deeltijd) Zorg en Welzijn Algemeen U heeft ervoor gekozen om leiding te geven binnen de zorg of welzijnssector. Dit betekent dat u zich een heel nieuw vak eigen moet maken. Gun uzelf de opleiding Management in de

Nadere informatie

Intakeprocedures bij lerarenopleidingen Problemen, interventies mechanismen en uitkomsten. Jacqueline Kösters (HvA) & Floris van Blankenstein (ICLON)

Intakeprocedures bij lerarenopleidingen Problemen, interventies mechanismen en uitkomsten. Jacqueline Kösters (HvA) & Floris van Blankenstein (ICLON) Intakeprocedures bij lerarenopleidingen Problemen, interventies mechanismen en uitkomsten Jacqueline Kösters (HvA) & Floris van Blankenstein (ICLON) 1 Het onderzoek Wat: NRO-onderzoek naar de voorspellende

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag macrodoelmatigheidstoets associate degree-opleiding Officemanagement

Samenvatting aanvraag macrodoelmatigheidstoets associate degree-opleiding Officemanagement Samenvatting aanvraag macrodoelmatigheidstoets associate degree-opleiding Officemanagement Saxion. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd

Nadere informatie

Subsector maatschappelijke hulp en dienstverlening

Subsector maatschappelijke hulp en dienstverlening Subsector maatschappelijke hulp en dienstverlening Samenvatting... Grootste subsector... Gemiddeld meer studenten per opleiding... 3 Weinig instroom in relatief veel deeltijdopleidingen... 3 Mbo-instroom

Nadere informatie

Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen

Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen Aantal vooraanmeldingen voor 2 e graads opleiding stijgt, 1 e graads daalt en pabo blijft gelijk juni 2010 Inleiding Om de (toekomstige) leraartekorten

Nadere informatie

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs!

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! In ons onderwijs staat de mens centraal, of het nu gaat om studenten of medewerkers, om ouders of werknemers uit het bedrijfsleven, jongeren of volwassenen. Wij zijn

Nadere informatie

Proces- en resultaatevaluatie Wikken, Wegen en Verbinden, Technische Universiteit Eindhoven

Proces- en resultaatevaluatie Wikken, Wegen en Verbinden, Technische Universiteit Eindhoven Proces- en resultaatevaluatie Wikken, Wegen en Verbinden, Technische Universiteit Eindhoven Algemene beschrijving Doel: inzicht geven in de context en de opzet van de studiekeuzegesprekken Het project

Nadere informatie

Studiekeuzegesprekken

Studiekeuzegesprekken Studiekeuzegesprekken Bachelor Bedrijfskunde 2009, 2010, 2011 Dr. A.W.A. Scheepers DOEL STUDIEKEUZEGESPREKKEN AANLEIDING Jaarlijks ongeveer 1000 aanmeldingen Bacheloropleiding Bedrijfskunde Ongeveer 80%

Nadere informatie

Monitor beleidsmaatregelen 2014. Anja van den Broek

Monitor beleidsmaatregelen 2014. Anja van den Broek Monitor beleidsmaatregelen 2014 Anja van den Broek Maatregelen, vraagstelling en data Beleidsmaatregelen Collegegeldsystematiek tweede studies uit de Wet Versterking besturing inclusief uitzonderingen

Nadere informatie

r ipboek voor ouders over studiekeuze

r ipboek voor ouders over studiekeuze s t r ipboek voor ouders over studiekeuze Uw kind gaat kiezen, hoe kunt u helpen? Studeren Werken Eigen Bedrijf Start Index Uw kind gaat kiezen. Wat kunt u doen als ouder? Hebt u vragen? Mail of bel mij.

Nadere informatie

Advies onderzoeksfase Lef L up! Samenvatting

Advies onderzoeksfase Lef L up! Samenvatting Advies onderzoeksfase Lef L up! Samenvatting Achtergrond Aansluitend op de strategische doelstelling van Noorderlink 'Mobiliteit tussen Noorderlink organisaties bevorderen' gaan we de kracht van het netwerk

Nadere informatie

De faculteit Communicatie en Journalistiek kent de volgende nadere regelgeving die een integraal onderdeel van de OER vormen:

De faculteit Communicatie en Journalistiek kent de volgende nadere regelgeving die een integraal onderdeel van de OER vormen: 10 SPECIFIEKE FACULTAIRE BEPALINGEN FCJ A. Nadere facultaire invulling van enige artikelen uit de HU-OER Artikel 33 Inschrijving voor tentamens 1. Door zich in te schrijven voor een cursus, is de student

Nadere informatie

Avans Hogeschool heeft 54 hbo-opleidingen, 28.000 studenten en 2.400 medewerkers. En heeft zeven locaties. In Breda, s- Hertogenbosch en Tilburg

Avans Hogeschool heeft 54 hbo-opleidingen, 28.000 studenten en 2.400 medewerkers. En heeft zeven locaties. In Breda, s- Hertogenbosch en Tilburg AVANS HOGESCHOOL Avans Hogeschool heeft 54 hbo-opleidingen, 28.000 studenten en 2.400 medewerkers. En heeft zeven locaties. In Breda, s- Hertogenbosch en Tilburg Jij hebt ambitie. Jij legt de lat hoog.

Nadere informatie

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven 10 SPECIFIEKE FACULTAIRE BEPALINGEN Faculteit Educatie A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven Artikel 32 Inschrijving voor cursussen 3A De student is

Nadere informatie

creating tomorrow Logistiek en economie Hva techniek

creating tomorrow Logistiek en economie Hva techniek creating tomorrow 2013 2014 Logistiek en economie Hva techniek HVA TECHNIEK Logistiek en Economie 2013-2014 Het muziekfestival staat op de kalender, de artiesten zijn geboekt. Maar hoe komen al die onderdelen

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

De eerste 100 dagen op het HBO

De eerste 100 dagen op het HBO De eerste 100 dagen op het HBO De eerste 100 dagen bij TP: hoe kunnen wij als opleiding de aansluiting verbeteren door middel van een progressiegerichte aanpak? Marjette Slijkhuis j.m.slijkhuis@pl.hanze.nl

Nadere informatie

Subsector overig. Subsector overig

Subsector overig. Subsector overig Subsector overig Samenvatting... Grote subsector... 2 Veel switchende studenten... 3 Hoge uitval onder mbo ers... 4 Hoog wo-diplomarendement... 4 Minste studenten van hbo naar wo... 4 8 accreditaties na

Nadere informatie

Opleidingen op het gebied van economie, management en recht (Almere) Opleiding Activiteit Datum en tijd Finance & Control (voorheen Bedrijfseconomie)

Opleidingen op het gebied van economie, management en recht (Almere) Opleiding Activiteit Datum en tijd Finance & Control (voorheen Bedrijfseconomie) Studiekeuzecheck voor wie per september 2018 gaat studeren De eerste activiteit bij de studiekeuzecheck is altijd het invullen van een online vragenlijst. Deze vragenlijst bestaat uit een deel dat gelijk

Nadere informatie

Pleysier College Westerbeek, decanaat en uitstroom

Pleysier College Westerbeek, decanaat en uitstroom Pleysier College Westerbeek, decanaat en uitstroom Beste leerlingen, Na het Pleysier College Westerbeek naar het MBO, HBO of universiteit? Of liever werken en leren tegelijk? Misschien wil je ICT er worden

Nadere informatie

Kom verder. Saxion. OW 10.0847. Praktijkbeschrijving Studiekeuzegesprekken, wat werkt? De Redeneerketen. Colofon

Kom verder. Saxion. OW 10.0847. Praktijkbeschrijving Studiekeuzegesprekken, wat werkt? De Redeneerketen. Colofon Kom verder. Saxion. Praktijkbeschrijving Studiekeuzegesprekken, wat werkt? De Redeneerketen OW 10.0847 Colofon Datum 15 maart 2010 Referentie Tender Studiekeuzegesprekken, wat werkt? Versie 2 Auteur Hans

Nadere informatie

Deel 1, 2, 3 OW 10.0838

Deel 1, 2, 3 OW 10.0838 Tender Studiekeuzegesprekken: wat werkt? Studiekeuzegesprekken bij grote groepen studenten bij RSM Praktijkbeschrijving Deel 1, 2, 3 OW 10.0838 Datum: 24 augustus 2009 1 Deel 1: Context beschrijving Doel:

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) Ruitenberglaan 27, 6826 CC Arnhem. n.v.t. n.v.t. n.v.t. bachelor

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) Ruitenberglaan 27, 6826 CC Arnhem. n.v.t. n.v.t. n.v.t. bachelor Naam instelling Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) Contactgegevens Ruitenberglaan 27, 6826 CC Arnhem Naam opleiding Internationale naam opleiding Taal In geval dat de opleiding in een andere taal

Nadere informatie

Aan de slag met studiekeuzegesprekken. Maar waarom eigenlijk? Daan Andriessen Lector Hogeschool Inholland

Aan de slag met studiekeuzegesprekken. Maar waarom eigenlijk? Daan Andriessen Lector Hogeschool Inholland Aan de slag met studiekeuzegesprekken Maar waarom eigenlijk? Daan Andriessen Lector Hogeschool Inholland Definitie studiekeuzegesprekken Studiekeuzegesprekken zijn individuele of groeps gesprekken (fysiek,

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs

Feiten en cijfers. Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs Feiten en cijfers Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs 2010 1 Feiten en cijfers Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs 2010 Ten opzichte van 2009 is de instroom stabiel: -0,3 procent

Nadere informatie

OW 10.0841. Versiebeheer Format Praktijkbeschrijving. 6 april 2009 Toegevoegd op pag. 4: aanscherping redeneerketen, plus voorbeeld.

OW 10.0841. Versiebeheer Format Praktijkbeschrijving. 6 april 2009 Toegevoegd op pag. 4: aanscherping redeneerketen, plus voorbeeld. OW 10.0841 Versiebeheer Format Praktijkbeschrijving 6 april 2009 Toegevoegd op pag. 4: aanscherping redeneerketen, plus voorbeeld Eja Kliphuis 4 september 2009 - Correctie op enkele definities in deel

Nadere informatie

Informatie werkplekleren

Informatie werkplekleren Informatie werkplekleren Pabo Venlo 2014-2015 Inhoudsopgave Inleiding Blz. 3 Stagedagen Blz. 4 Stageweken Blz. 4 Jaaroverzicht 2014-2015 Blz. 5 Opleidingsprogramma Blz. 6 Propedeusefase Hoofdfase Afstudeerfase

Nadere informatie

BEDRIJFSKUNDE MER 2015-2016

BEDRIJFSKUNDE MER 2015-2016 BEDRIJFSKUNDE MER 2015-2016 PROGRAMMA De opleiding Bedrijfskunde MER Wat kun je met Bedrijfskunde MER? Na je opleiding Je profiel Studieprogramma Onderwijsvisie Bedrijfskunde MER Toelatingseisen Studiekeuzeproces

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag

Samenvatting aanvraag Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing Nieuwe opleiding is): Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree 1 Verplaatsing bestaande opleiding Nevenvestiging

Nadere informatie

HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA)

HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA) HBO Bedrijfskunde Bachelor of Business Administration (BBA) HBO Bedrijfskunde Academie Mercuur en AdviCo verzorgen in samenwerking met Hogeschool SDO de opleiding HBO Bachelor Bedrijfskunde. Het programma

Nadere informatie

WERKEN IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS? je eerste stap is HeT indicatief intakegesprek

WERKEN IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS? je eerste stap is HeT indicatief intakegesprek WERKEN IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS? je eerste stap is HeT indicatief intakegesprek Je denkt eraan om leraar te worden in het voortgezet onderwijs. Je hebt je georiënteerd, er met anderen over gesproken

Nadere informatie

Online-dating in studiekeuzeprocessen voor een succesvolle doorstroming naar het hbo

Online-dating in studiekeuzeprocessen voor een succesvolle doorstroming naar het hbo Online-dating in studiekeuzeprocessen voor een succesvolle doorstroming naar het hbo Cees Terlouw & Hans de Vries Workshop Studiekeuzeconferentie Utrecht, 29 september 2011 Kom verder. Saxion. KCOI - Kenniscentrum

Nadere informatie

Programma STUDIESUCCES VOOR IEDEREEN!

Programma STUDIESUCCES VOOR IEDEREEN! Programma STUDIESUCCES VOOR IEDEREEN! Meerjarig programma van de Hogeschool Rotterdam in het kader van afspraken met de minister van OC&W ter verbetering van de in-, door- en uitstroom van studenten. Basisnotitie

Nadere informatie