Verantwoordingsparagraaf VMBO-school, Warmondstraat

Transcriptie

1 Verantwoordingsparagraaf VMBO-school, Warmondstraat 1. Inleiding De gemeente Tilburg is voornemens om een uitwerkingsplan te maken voor het bestemmingsplan De Wijk. Het uitwerkingsplan beoogt in het plangebied een VMBO-school voor 600 leerlingen en 60 leerkrachten en ondersteunend personeel mogelijk te maken. Bijgevoegd is een memo waarin de toename van het groepsrisico voor het uitwerkingsplan beschreven staat, met een korte aanzet voor de verantwoording. De volledige verantwoording wordt hier beschreven. De overwegingen voor de verantwoording zijn in onderstaande tekst verwoord, overeenkomstig artikel 13 van het Besluit externe veiligheid inrichtingen. In het kader van deze verantwoording heeft regionale brandweer advies uitgebracht. De relevante inbreng van dit advies is verwerkt in deze verantwoording. 2. Verantwoording Groepsrisico Beschrijving en ligging plan Het uitwerkingsplan voor de VMBO-school ligt tegen het spoor, tussen de Woerdenstraat, Wijboschstraat en Warmondstraat. De ontwikkeling ligt alleen binnen het invloedsgebied van de spoorlijn. De ontwikkeling ligt buiten de andere door de brandweer aangevoerde risicobron: het zwembad de Reeshof. Uit de risicokaart blijkt dat de ontwikkeling buiten het invloedsgebied en het effectgebied van gewonden van het zwembad ligt. Tevens is het zwembad geen Bevi-inrichting waarvoor het risico bij de verantwoording zou moeten worden betrokken. De spoorlijn is daarmee de enige relevante risicobron voor deze ontwikkeling. De afstand van het bouwvlak tot aan het spoor bedraagt circa 40,5 meter. Bij het vastleggen van het bouwblok is rekening gehouden met een uitbreiding van het spoor. Het gebouw ligt daarmee op tenminste 29m uit het hart van de buitenste spoorlijn. Structuurvisie Externe Veiligheid De beleidsontwikkeling op het aspect externe veiligheid heeft in januari 2010 tot de Beleidsvisie Externe Veiligheid geleid. In deel C van de Beleidsvisies is het planologisch kader verwoord. De VMBOschool ligt in een transportasgebied in zone II ( meter van de vervoersas). Op basis van de Beleidsvisie past de voorziene functie van de VMBO-school binnen het planologische kader voor de zone van meter (zie tabel 1). De functie betreft een doelgroep die in hoge mate zelfredzaam is. De functie hoort niet tot de groep functies die uitgesloten wordt (grote zorgcomplexen, ziekenhuizen, basisscholen, peuterspeelzalen, kinderdagverblijf). In het brandweeradvies wordt de VMBO-school ten onrechte geschaard onder deze niet zelfredzame groep. Op de aspecten van de inrichting van het plangebied en de mogelijke maatregelen wordt in de onderstaande invulling van de verantwoording nader ingegaan.

2 Zone II: meter Maatgevend scenario Functie Inrichting BLEVE Toxische gaswolk Bevorderen: functies met een hoge mate van zelfredzaamheid en/of lage personendichtheid en/of lage kwetsbaarheid (kleinschalige kantoren en voorzieningen, bedrijven) Beperken/uitsluiten: functies met niet-zelfredzame personen (grote zorgcomplexen, ziekenhuizen, basisscholen, peuterspeelzalen, kinderdagverblijf) Hoogbouw met hoge personendichtheid zo ver mogelijk van de transportroute af projecteren. Bij verdeling personendichtheid over gebied rekening houden met groepsrisico (van de weg af verdichten, spreiding objecten met hoge personendichtheid) Bij indeling panden kwetsbare functies zoveel mogelijk van de transportroute af (risicoluwe zijde) situeren. Minimaal 2 vluchtroutes en aanrijdroutes hulpdiensten met voldoende capaciteit. De vluchtroutes moeten van de bron (transportroute) af gericht zijn. Maatregelen Voldoende bluswatervoorzieningen en opstelplaatsen brandweer in het ruimtelijk plan Verschillende aanrijdroutes (keuze route is afhankelijk van windrichting) Centrale afgrendeling van het circulatiesysteem of andere maatregelen aan nieuwe gebouwen of specifieke bestaande gebouwen die veel mensen huisvesten om de schuilmogelijkheden in geval van een toxisch gas te vergroten (niet ruimtelijk te regelen) Naast fysieke maatregelen dient er ook voldoende aandacht te zijn voor risicocommunicatie en het voorbereiden/oefenen van bewoners/werknemers op het handelen bij een calamiteit. Tabel 1 Planologisch kader zone 2: meter Rapport Een onderzoek naar de veiligheid heeft plaatsgevonden. Hierbij is uitgegaan van een school op circa 40,5 meter van de spoorlijn. Bij de berekening is voor de school uitgegaan van de maximaal mogelijke wijzigingsmogelijkheden die het bestemmingsplan beoogd, zijnde 600 leerlingen en 60 leerkrachten en ondersteunend personeel. De berekening is opgenomen in de bijlage met de titel QRA herziening BP De Wijk, uitwerkingsplan (VMBO School Reeshof) d.d. 21 februari Bij de beoordeling wordt uitgegaan van de risicobron het transport van gevaarlijke stoffen over de spoorlijn Tilburg-Breda. Aangezien bestuurlijke toezeggingen zijn gedaan rondom de Prognosecijfers van 2003, is gerekend met de Prognosecijfers uit 2003 en de uitgangspunten van het basisnet. Het basisnet is een project dat het ministerie van Verkeer en Waterstaat samen met onder andere het ministerie van VROM, gemeenten, provincies en bedrijfsleven uitvoert. Dit project is gestart omdat er steeds meer ontwikkelingen zijn nabij spoorzones die zorgen voor een spanningsveld tussen het vervoer van gevaarlijke stoffen en de ruimtelijke ontwikkelingen. In de discussies rondom het basisnet speelt veiligheid een grote rol. Door het nemen van maatregelen en het aansturen op vervoer van gevaarlijke stoffen over de Betuweroute wordt de veiligheid over de Brabantroute vergroot. Hier blijft voor nu en in de toekomst wel sprake van een vervoersas waar transporten met gevaarlijke stoffen. Ondanks dat de veiligheid drastisch zal verbeteren als de het basisnet uitvoering krijgt, zal aandacht moeten zijn en blijven voor het spoor en het vervoer van gevaarlijke stoffen dat hier overheen gaat. Plaatsgebonden Risico In de beleidsvisie externe veiligheid is vastgelegd dat, tot het moment dat het basisnet in wetgeving is

3 vastgelegd, uitgegaan zal worden van de uitgangspunten zoals deze verwoord zijn in het beleidsdocument Koersen op veilig. Dit betekent dat geen initiatieven binnen 29 m van het hart van de buitenste spoorlijn zullen plaatsvinden. In het uitwerkingsgebied voor de VMBO-school aan de Warmondstraat zijn geen initiatieven voorzien binnen deze afstandsmaat. Groepsrisico Bij de berekening van het groepsrisico voor deze uitwerking is het vastgestelde bestemmingsplan als huidige situatie meegenomen en voor de toekomstige situatie het uitwerkingsplan toegevoegd/veranderd. Uit de berekening blijkt dat door het uitwerkingsplan het groepsrisico toeneemt. Voor zowel de huidige als de toekomstige situatie ligt het groepsrisico onder de oriëntatiewaarde. Vanwege de toename van het groepsrisico is invulling gegeven aan de verantwoordingplicht. Ruimtelijke maatregelen Door goede ruimtelijke ordening zijn de nadelige gevolgen op het voor het groepsrisico mogelijk te voorkomen en/of te beperken. Deze mogelijkheden bestaan uit: Ligging ontwikkeling tov spoorlijn. Omvang van de ontwikkeling (en daarmee het aantal potentiële slachtoffers). Toegestane functies op bestemmingen perceel. De gekozen locatie komt voort uit een afweging van economische, sociale ruimtelijke en veiligheidsbelangen. Vanuit veiligheid had deze locatie niet de voorkeur. - Ligging De keuze voor deze locatie is resultaat uit een locatiekeuzetraject. Dit traject is vanaf februari 2006 onderdeel van de ontwikkeling van een VMBO-school in de Reeshof. De diverse locatiemogelijkheden zijn beoordeeld op diverse criteria, waaronder externe veiligheid. Tijdens het proces is voor externe veiligheid als beoordelingscriterium de plaatsgebonden risicocontour leidend geweest. De beoogde ontwikkeling ligt daar buiten. De ligging van de school op het perceel zelf is mede bepaald door de aan te houden afstand t.o.v. bestaande woningen. Het bruikbare deel van het perceel is dermate klein dat verdere ruimtelijke optimalisatie niet mogelijk is. - Grootte ontwikkeling De omvang van de school is afgeleid uit de behoefte naar scholing voortkomend uit de woonwijk Reeshof. - Toegestane functies in bestemmingsplan Functies met verminderd zelfredzame personen worden uitgesloten (grote zorgcomplexen, ziekenhuizen, basisscholen, peuterspeelzalen, kinderdagverblijf). Bestrijdbaarheid/Beheersbaarheid De mogelijke maatgevende scenario's bij een calamiteit op de spoorlijn bestaan globaal uit: Plasbrand (calamiteit met brandbare vloeistoffen). Warme BLEVE (calamiteit met brandbare vloeistoffen waarbij de plasbrand onder een LPGketelwagen komt). Koude BLEVE (directe calamiteit met een LPG-ketelwagen). Toxische scenario (toxische gas of toxische vloeistof die verdampt tot toxisch gas). Bij een ramp met brandbare vloeistoffen kunnen brandbare vloeistoffen het plangebied inlopen. Het spoor ligt verhoogd en tussen de spoorlijn en de school liggen geen slootjes. Een warme BLEVE vereist dat binnen dezelfde trein een ketelwagen met brandbare vloeistoffen direct naast een ketelwagen met brandbare gassen zit. In de huidige situatie is dit een scenario om nog rekening mee te houden. Onderdeel van het Basisnet (voorzien per 1 januari 2012) is de maatregel dat deze samenstelling van stoffen wordt voorkomen. Een warme BLEVE is vanaf dan geen scenario om nog rekening mee te houden. Gezien de ontwikkeltijd van dit plan, zal de school pas na 1 januari 2012 in gebruik worden genomen. Een koude BLEVE treedt in principe direct op, waardoor voor de brandweer geen tijd is dit scenario te bestrijden. Met het toxisch scenario dient bij dit plangebied onverminderd rekening te worden gehouden. Bij een ramp met toxische vloeistoffen zullen deze het plangebied kunnen inlopen.

4 In dit plangebied moet rekening gehouden worden met de effecten van het scenario van een koude (direct optredende) BLEVE en het toxische scenario. Daarnaast moet de spoorlijn bereikbaar zijn voor het bestrijden van de effecten vaneen plasbrand. Bestrijdingsstrategieën calamiteitenscenario's Bronbestrijding bij een mogelijke ramp met brandbare vloeistoffen is mogelijk door het oppervlak van de vloeistof zo klein mogelijk te houden en de vloeistof daarbij op een zodanige manier weg te vangen dat het vrijkomen van schadelijke dampen zoveel mogelijk wordt beperkt. Bij het optreden van een koude BLEVE is het directe effect vanwege de snelheid niet effectief te bestrijden. Wel kunnen de eventueel optredende secundaire branden/effecten bestreden worden. Bij toxische vloeistoffen is de omvang van de ramp te verkleinen door het oppervlak van de vloeistofplas zo beperkt mogelijk te houden en de vloeistof daarbij op een zodanig wijze weg te voeren dat vrijkomende schadelijke dampen zoveel mogelijk worden beperkt. Dergelijke aanvullende voorzieningen ter beperking van de effecten bij een calamiteit met toxische stoffen is niet voorzien. Bij een calamiteit met toxische gassen is het zaak de vrijkomende gassen, indien mogelijk, neer te slaan met bluswater, zodat verspreiding wordt voorkomen. Daarnaast dient de bevolking gealarmeerd te worden. Repressie risicobron Voor bronbestrijding door de brandweer (indamming van een vloeistofplas, het intensief koelen/blussen van een wagon of het neerslaan van toxisch gas) moet de spoorlijn goed bereikbaar zijn en voldoende bluswater beschikbaar zijn zodat verschillende soorten (onbemande) straatkanonnen ingezet kunnen worden. Noodzakelijk voor deze bronaanpak is dat de zone langs het spoor vrij van obstakels is en goed toegankelijk is. De bereikbaarheid van de school door hulpdiensten is alleen éénzijdig vanaf de westelijke zijde (Woerdenstraat-Warmondstraat) De Warmondstraat is voor de hulpdiensten niet vanaf de oostelijke zijde te benaderen. Wel is de school aan de zuidoostelijke zijde via de wijk te benaderen en het spoor te bereiken via het nog aan te leggen plein. Ten aanzien van de beschikbaarheid van bluswatervoorzieningen geldt dat nu geen primair bluswater beschikbaar is. De aanleg van primair bluswater wordt in principe bij de bouwvergunning geregeld. De brandweer heeft aangegeven dat voldoende secundair bluswater beschikbaar is. Bereikbaarheidseisen brandweer voor plangebied De regionale brandweer geeft in haar advies aan dat de in het plangebied aangelegde wegen aan de volgende voorwaarden dienen te voldoen om bereikbaarheid door de brandweer mogelijk te maken: De voertuigen van de Brandweer Midden en West Brabant hebben een maximale asbelasting van 100 Kn en een maximaal gewicht van kg. De minimale vrije doorgangshoogte moet 4.20 m 1 zijn. De wegen dienen minimaal 3.5 m 1 breed te zijn. Alle bochten dienen te voldoen aan de draaicirkel van het redvoertuig (r = 9.050mm), wat inhoudt dat de bochten door alle voertuigen van de Brandweer Midden en West Brabant te nemen zijn; Hulpdiensten (Politie, Brandweer en ambulances) worden aangestuurd op straatnamen en huisnummers. Dit houdt in dat de ingangen van woongebouwen op minder dan 15 m 1 dienen te zijn gelegen van de openbare weg die geschikt is voor de eerstelijns hulpverleningsvoertuigen. De wegen die bedoeld zijn voor gemotoriseerd verkeer voldoen aan deze uitgangspunten. Aanrijdtijden Uit het advies van de regionale brandweer blijkt dat voor het plangebied een zorgnorm geldt van 8 minuten. Opkomsttijden is circa 11 minuten. De zorgnorm wordt niet gehaald..

5 Zelfredzaamheid De zelfredzaamheid van de bevolking gaat over de mogelijkheden van personen die zich in het invloedsgebied bevinden om zichzelf in veiligheid te brengen door te vluchten of te schuilen in een gebouw. Van belang hierbij is onder andere: een goede wegenstructuur (haaks op de risicobron); een goede ontsluiting van gebouwen (en interne logistiek); schuilmogelijkheden in gebouwen; de mobiliteit van de aanwezigen; communicatie en informatie / alarmering. Bij het scenario van een koude BLEVE treden de effecten van de druk- en hittegolf direct op. Vanwege deze effecten zullen binnen 200 meter van de calamiteit per definitie alle personen overlijden. Vanwege het direct optreden van de effecten is voor deze personen geen handelingsperspectief aanwezig door gebrek aan tijd. Indien een calamiteit verderop de spoorlijn plaatsvindt, kunnen personen binnen de 200 meter een calamiteit wel overleven. Voor deze personen geldt dat zij het plangebied snel moeten ontvluchten (evacuatie) vanwege optredende secundaire branden. In het geval van een calamiteit met een toxische stof moeten de gebruikers in eerste instantie of binnen blijven of voortijdig worden geëvacueerd. Samengevat betekent dit dat de personen in het plangebied, afhankelijk van de calamiteit, dus moeten worden geëvacueerd of binnen moeten blijven. Bewoners moeten het plangebied ontvluchten na de druk- en hittegolf van een BLEVE (vanwege secundaire banden) en bij een dreigende toxische calamiteit. Personen moeten schuilen in geval van een daadwerkelijke toxische calamiteit. Mogelijkheden voor ontvluchting In een optimale situatie zouden alle vluchtroutes haaks op het spoor het gebied uit leiden. Uitgangspunt daarbij is ontvluchting met gemotoriseerd vervoer (auto). Personen kunnen via meerdere wegen het plangebied direct en haaks op de risicobron verlaten. In de ontvluchtingmogelijkheden bestaat geen knelpunt. Wel kan de ontvluchtingsroute tevens de aanrijdroute voor hulpdiensten zijn. Dit kan belemmerend werken, vanwege de tegengestelde verkeersstromen. Het gebouw zal uitgevoerd worden met aan de westelijke, zuidelijke en oostelijke zijde deuren. De leerlingen moeten het gebouw via de zuidelijke zijde in (hoofdingang). Dit betekent dat met een goede instructie het pand bij een calamiteit op het spoor aan de zuidelijke zijde, dus met afscherming van het gebouw, verlaten zal worden. Daarnaast is reeds eerder geadviseerd om de toegang voor de sporthal in avonduren door andere partijen ook aan de zuidkant mogelijk te maken. Deze maatregel wordt meegegeven aan de initiatiefnemer. Mogelijkheden voor schuilen Zelfredzaamheid bestaat, naast de mogelijkheid om tijdig het bedreigde gebied te verlaten, uit een goede mogelijkheid tot schuilen te creëren. Een goede alarmering is voor zelfredzaamheid essentieel. Mensen moeten tijdig op de hoogte zijn van een calamiteit waardoor ze kunnen vluchten of ramen, deuren en ventilatie kunnen sluiten. De gemeente Tilburg beschikt over een WAS (waarschuwing en alarmeringsysteem). Beheerder van dit systeem is de Regionale brandweer Midden en West Brabant. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken draagt er zorg voor dat binnen het plangebied het akoestisch bereik van sirenes zodanig is dat deze binnen en buiten hoorbaar zijn. Het plangebied valt binnen de dekking van de WAS-signalering. De regionale brandweer adviseert om bij het langdurig vrijkomen van toxische stoffen de openbare ruimte tot op meter te ontruimen en bij een korte duur van vrijkomen naar binnen te gaan, ramen, deuren en ventilatiesystemen te sluiten. Nieuwe gebouwen zijn voldoende luchtdicht en kunnen een goede bescherming geven. Permanente mechanische ventilatie van nieuwe gebouwen werkt het effect van schuilen tegen. Door het uitschakelbaar maken van de mechanische ventilatie door middel van een centrale noodknop, kan dit voorkomen worden. Deze maatregel wordt meegegeven aan de initiatiefnemer.

6 Daarnaast adviseert de regionale brandweer brandwerende bouwkundige voorzieningen voor de gehele uitwendige scheidingsconstructie aan de spoorzijde. De motivering hiervoor ligt in de door de brandweer veronderstelde strijdigheid van de functie van een VMBO-school op deze locatie in relatie tot het beleid van de gemeente Tilburg. De VMBO-school is echter niet strijdig met het gemeentelijke beleid voor de zone van meter. De gemeente acht een 60 minuten brandwerende gevel dan ook niet noodzakelijk. Door middel van communicatie kunnen de personen van het plangebied worden geïnformeerd over te nemen maatregelen in het geval van een calamiteit, waaronder het uitzetten van de mechanische ventilatie. Door het bieden van een schuilmogelijkheid in de gebouw ter voorkoming van blootstelling aan toxische concentraties, is verblijven op die locatie veiliger. Op het organisatorisch vlak gaat het om risicocommunicatie en aandacht voor goede ontruimingsplannen bij inrichtingen. Voor het bouwkundige gedeelte is overleg noodzakelijk. Voor het communicatieve gedeelte wordt door de brandweer geadviseerd om in overleg met de school een communicatieplan op te stellen ter bevordering van de zelfredzaamheid van de aanwezige personen. Mobiliteit van de aanwezigen Over het algemeen is de mobiliteit van de bewoners als normaal mobiel te beschouwen. Risicocommunicatie Door actief te communiceren over risico s zal de zelfredzaamheid namelijk worden vergroot. De regionale brandweer adviseert daarom ook om een communicatieplan op te stellen met deskundigen op dit gebied. In dit plan kan dan worden vastgelegd met wie, op welke wijze en met welke frequentie over de risico s wordt gecommuniceerd. Op dit moment vindt uitsluitend passieve communicatie plaats. Restrisico Het plangebied ligt binnen het invloedsgebied van de spoorlijn. Personen in het plangebied worden aan een externe veiligheidsrisico blootgesteld, ook na maatregelen. Het wijzigingsgebied ligt op een afstand van tenminste 40,5 meter. Daarbij zijn de scenario's toxische wolk en gasexplosie een rol. Het plangebied ligt binnen de 100% letaliteitafstand voor een explosie en toxische wolk. Het plangebied ligt buiten het scenario plasbrand. Het initiatief ligt binnen 300 m van het spoor, er is dan ook een verantwoording voor het initiatief opgesteld. In het bovenstaande verantwoording worden de volgende relevante conclusies getrokken: Uit de uitgevoerde groepsrisicoberekening blijkt een toename van het groepsrisico. Voor zowel de huidige als de toekomstige situatie ligt het groepsrisico onder de oriëntatiewaarde. Het initiatief ligt binnen de 100% letaliteitafstand voor een explosie en toxische wolk De gekozen locatie komt voort uit een afweging van economische, sociale ruimtelijke en veiligheidsbelangen. Vanuit veiligheid had deze locatie niet de voorkeur. Functies met verminderd zelfredzame personen worden uitgesloten Primair bluswater is vooralsnog onvoldoende beschikbaar. De aanleg van primair bluswater wordt in principe bij de bouwvergunning geregeld. De bereikbaarheid van de school door hulpdiensten is alleen éénzijdig mogelijk vanaf de westelijke zijde. De zorgnorm voor de aanrijdtijden voor de brandweer wordt niet gehaald, ook niet na voltooiing van de NWtangent. Er is geen gescheiden toegang voor hulpdiensten, waardoor de mogelijkheid ontstaat dat de hulpdiensten door vluchtende mensen hun doel niet kunnen bereiken. Personen moeten geïnstrueerd worden het pand aan de zuidelijke zijde te verlaten. De sporthal moet ook in de avonduren aan de zuidkant te ontvluchten zijn. De maatregelen ter optimalisatie van de schuil- en vluchtmogelijkheden in de gebouwen tegen de effecten van toxische calamiteiten worden aan de initiatiefnemer meegegeven. Goede communicatie kan een bijdrage leveren aan de zelfredzaamheid van personen. In Tilburg vindt geen actieve risicocommunicatie plaats.

7 3. Achtergrondinformatie Externe veiligheid heeft betrekking op de risico's die mensen lopen ten gevolge van mogelijke ongelukken met gevaarlijke stoffen bij bedrijven en transportverbindingen (wegen, spoorwegen en waterwegen) en buisleidingen. Omdat de gevolgen van een ongeluk met gevaarlijke stoffen groot kunnen zijn, zijn de aanvaardbare risico's vastgelegd in diverse besluiten en regelingen. De belangrijkste zijn: Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) van 2004 (sindsdien enkele keren aangepast); Circulaire " Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen" dec 2009; Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb), 1 januari 2011; Binnen de beleidskaders voor deze drie typen risicobronnen staan altijd twee kernbegrippen centraal: het plaatsgebonden risico en het groepsrisico. Hoewel beide begrippen onderlinge samenhang vertonen zijn er belangrijke verschillen. Hieronder worden beide begrippen verder uitgewerkt. Plaatsgebonden risico Het plaatsgebonden risico is de kans dat iemand die zich op een bepaalde plaats bevindt, komt te overlijden ten gevolge van een ongeval met gevaarlijke stoffen. Het plaatsgebonden risico wordt weergegeven door een lijn op een kaart die de punten met een gelijk risico met elkaar verbindt (zogeheten risicocontour). Het rijk heeft als maatgevende risicocontour de kans op overlijden van 10-6 per jaar gegeven (indien een persoon zich gedurende een jaar binnen deze contour bevindt is de kans op overlijden groter dan één op een miljoen jaar). Ruimtelijke ontwikkelingen moeten worden getoetst aan het plaatsgebonden risico Het plaatsgebonden risico 10-6 is voor ruimtelijke besluiten vertaald naar grenswaarden en richtwaarden. De wetgeving is erop gericht om voor bestaande situaties geen personen in kwetsbare objecten (zoals woningen, scholen, ziekenhuizen en grote kantoren) en zo min mogelijk personen in beperkt kwetsbare objecten (zoals kleine kantoren en sportcomplexen) bloot te stellen aan een plaatsgebonden risico dat hoger is dan 10-6 per jaar. Nieuwe ontwikkelingen van kwetsbare objecten binnen de risicocontour van 10-6 per jaar zijn niet toegestaan. Nieuwe ontwikkelingen van beperkt kwetsbare objecten zijn ongewenst, maar wel toegestaan indien gemotiveerd kan worden waarom dit noodzakelijk is. Daarnaast dient aangetoond te worden dat afdoende maatregelen worden genomen om de risico's en de gevolgen van een eventueel ongeval te beperken. Groepsrisico Het groepsrisico is een maat voor de kans dat een bepaald aantal mensen overlijdt als direct gevolg van een ongeval met gevaarlijke stoffen. De hoogte van het groepsrisico hangt af van: 1. de kans op een ongeval; 2. het effect van het ongeval; 3. het aantal personen dat in de omgeving van de bron (inrichting of transportroute) verblijft; 4. de mate waarin de personen in de omgeving beschermd zijn tegen de gevolgen van een ongeluk. Het groepsrisico wordt weergegeven in een grafiek met op de horizontale as het aantal dodelijke slachtoffers en op de verticale as de kans per jaar op tenminste dat aantal slachtoffers. Welke kans nog acceptabel geacht wordt, is afhankelijk van de omvang van de calamiteit. Het groepsrisico laat zich niet in de vorm van een risicocontour op een kaart weergeven, maar kan wel worden vertaald in een dichtheid van personen per hectare. Hoe meer personen per hectare in het invloedsgebied van een hier bedoeld ongeval aanwezig zijn, hoe groter het aantal (potentiële) slachtoffers is. Het ijkpunt, waarbinnen gezocht moet worden naar maatschappelijk aanvaardbare grenzen, voor het groepsrisico is vastgelegd in een oriëntatiewaarde. Langs transportverbindingen zijn de oriëntatiewaarden 10-4 per jaar voor 10 slachtoffers, 10-6 per jaar voor 100 slachtoffers, 10-8

8 per jaar voor 1000 slachtoffers etc. Op grond van artikel 13 van het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) is het vereist invulling te geven aan de Verantwoordingsplicht bij het opstellen van een bestemmingsplan als het plangebied is gelegen binnen het invloedsgebied van een risicobron. Voor het groepsrisico ten gevolge van transportbronnen is de Circulaire Risiconormering Vervoer Gevaarlijke Stoffen gepubliceerd. Ook deze circulaire kent het principe van de verantwoordingsplicht. Maart 2011

9 Gemeente Tilburg het college van Burgemeester en Wethouders Postbus LL Tilburg Concern Brandweertaken Afdeling Risicobeheersing Tramsingel 71 Breda Postbus DE Tilburg Telefoon (076) Fax (076) Datum 16 februari 2011 Behandeld door Harry Killaars Onze referentie /HK/MA Telefoon (076) Uw referentie Mevrouw C. Vleer Uw brief van 10 januari 2011 Onderwerp VMBO Warmondstraat Tilburg Geacht college, Naar aanleiding van de ontvangen aanvraag d.d. 10 januari 2011 treft u hierbij het advies van Brandweer Midden- en West-Brabant aan in het kader van artikel 4.3 van de Circulaire Risico Normering Vervoer Gevaarlijke Stoffen. Inleiding Het advies heeft betrekking op het ruimtelijk besluit voor de Warmondstraat te Tilburg om een VMBO school met 600 leerlingen en 60 personen personeel. We onderscheiden op deze locatie de navolgende risicobron: Spoorlijn Breda Tilburg Zwembad de Reeshof Figuur 1 Detailopname Warmondstraat (luchtfoto)

10 Samenvatting advies De Structuurvisie Externe Veiligheid van Tilburg is expliciet in het beschermen van kwetsbare objecten met meer dan 50 personen. Nadrukkelijk wordt gesproken over deze te situeren op een fysiek veilige afstand. Hieraan wordt naar onze mening niet voldaan en derhalve dient naar onze mening een raadsbesluit te worden genomen met daar in de verantwoording van het groepsrisico en de afwijkingen van de Structuurvisie EV. Na het nemen van dit besluit, adviseren wij u onderstaande maatregelen te verplichten bij de realisatie van de school op deze locatie: 1. Meer dan voldoende aandacht voor risicocommunicatie met de schoolleiding en de leerlingen van de VMBO-school; 2. Opleggen van het jaarlijks oefenen van ontruimingen voor de gehele VMBO school. 3. Aanwezigheid van opstelplaatsen en bluswatervoorzieningen op de Warmondstraat;. 4. Aanvullende bouwkundige voorzieningen: WBDBO eis van 60 minuten voor de gehele (gevel en dak)uitwendige scheidingsconstructie gelegen aan de spoorzijde; Hoofdingang situeren aan de Wijbochsstraat; Centrale afsluiting van het ventilatiesysteem in de nabijheid van de hoofdingang; Geen materialen toepassen in de uitwendige scheidingsconstructie die kunnen bijdragen aan een brand. Wettelijke normen In de analyse van Oranjewoud/Save van 17 januari 2011 is rekening gehouden met het vervoer van gevaarlijke stoffen over het spoor en de definitieve hoeveelheden uit het Basisnet Spoor 1 : Stofcategorie omschrijving Basisnet juni 2010 Prognose 2003 A B2 B3 C3 D3 D4 Brandbare gassen Giftige gassen Zeer giftige gassen Zeer brandbare vloeistoffen Giftige vloeistoffen Zeer giftige vloeistoffen Tabel 1 ( Transporthoeveelheden Spoorlijn Breda-Tilburg) 1 In Juni 2010 heeft de Stuurgroep Basisnet een definitief besluit genomen in zake het basisnet spoor.

11 Mogelijke scenario s Door Brandweer Midden- en West-Brabant worden de navolgende scenario s als realistisch beschouwd, hierbij gaan we voor de rampbestrijding in het algemeen uit van weertype D5 (overdag het meest voorkomende weertype): 1. Vrijkomen van brandbare vloeistoffen en een plasbrand (LF1 en LF2); 2. Vrijkomen van Toxische vloeistoffen (LT3); 3. Verkeerde menging van gevaarlijke stoffen in het zwembad. Spoorscenario 1 Spoorongeval waarbij een tankwagon met een systeeminhoud van 48 ton aan dieselolie (LF1) of hexaan c.q. benzine (LF2) betrokken is. De tankwand van de spoorwagon scheurt, de inhoud komt vrij en er ontstaat vrijwel direct een snelle hevige brand. De vloeistof stroomt binnen één minuut uit en vormt een vloeistofplas van 750 m 2, De brand die volgt is kort en hevig en veroorzaakt binnen het invloedsgebied secundaire branden. De hitte die bij deze brand ontstaat kan aanzienlijk zijn. Brandduur 5 minuten 100% letaal (35 kw/m 2 ) 25 m 1 10% letaal (23 kw/m 2 ) 35 m 1 1% letaal (12,5 kw/m 2 ) 45 m 1 1e gr. brandwonden (5 kw/m 2 ) 60 m 1 Spoorscenario 2 Spoorongeval waarbij een tankwagon met een systeeminhoud van 48 ton fluorwaterstof betrokken is. De tankwagon raakt lek, door een scheur (20 à 30 cm) in de tank. De bronsterkte bedraagt ongeveer 4 kg/s en er is gerekend met een constante verdampingssnelheid van de vloeistof. Plasoppervlakte 750 m 2. Blootstellingsduur 30 minuten 100% letaal (LC 100) (8000 mg/m 3 ) 100 m 1 10% letaal (LC 10) (1300 mg/m 3 ) 450 m 1 1% letaal (LC 01) (770 mg/m 3 ) 650 m 1 LBW levensbedreigende ( 50 mg/m 3 ) m 1 AGW alarmeringsgrenswaarde (20 mg/m 3 ) m 1 Andere scenario s zijn niet meer realistisch gelet op het beperkte aantal wagons met bepaalde stoffen of door de combinatie van de wagons met gevaarlijke stoffen in één goederentrein. Scenario 3 zwembad de Reeshof Daarnaast dient rekening te worden gehouden met een ongeval in het zwembad de Reeshof, door een verkeerde menging van de gevaarlijke stoffen, is het mogelijk dat een effectgebied van toxische stoffen (chloorbleekloog) ontstaat tot het betreffende plangebied. De effecten zijn te vergelijken met spoorscenario 2.

12 Maatregelen ter verbetering van de veiligheid Vanuit de gedachte dat een risico bestaat uit de kans maal het effect wordt het risico gereduceerd door de kans te verkleinen en/of de effecten te verkleinen. In deze paragraaf wordt aandacht besteed aan de mogelijkheden voor het verkleinen van de kans en aan de mogelijkheden voor het verkleinen van de effecten. Verkleinen kans Het verkleinen van de kans op een ongeval op de spoorwegen is een taak van de nationale overheid, in de afgelopen jaren heeft het Ministerie van M&I intensief overleg gehad door middel van het Basisnet en overeengekomen is dat het aantal ketelwagons over de periode tot 2020 niet de aantallen zoals genoemd in tabel 1 zal overschrijden. Dit is een substantiële vermindering ten opzichte van de realisatiecijfers van 2008 en Verkleinen effecten De effecten van de (mogelijke) ramp of zwaar ongeval op het spoor kunnen worden beperkt wanneer het transportvolume wordt beperkt. Dit is echter niet of nauwelijks te organiseren vanwege de ADR overeenkomst. Alle landen die deze overeenkomst (ADR) met elkaar zijn aangegaan, waaronder Nederland, zijn met elkaar overeengekomen dat het internationale vervoer over het spoor van gevaarlijke stoffen over hun grondgebied geheel plaatsvindt overeenkomstig de in de ADR vervatte regels. Naast bovenstaande zijn er een aantal beleidsmatige zaken, bouwkundige, installatietechnische en organisatorische maatregelen mogelijk die de genoemde effecten kunnen verkleinen. Opgemerkt wordt dat het schoolgebouw op 40 meter wordt gesitueerd van het spoor. Echter wordt ook het buitengebied van een schoolgebouw, conform de Nederlandse regelgeving op het gebied van Externe Veiligheid, als kwetsbaar object beoordeeld. Conform het basisnet dienen binnen het plasbrandaandachtsgebied geen kwetsbare objecten te worden gesitueerd. Daarnaast blijkt dat de effecten van de mogelijke scenario s leiden tot brandschade aan het gebouw of bij een toxisch incident tot dodelijke slachtoffers. De Structuurvisie Externe Veiligheid van Tilburg is expliciet in het beschermen van kwetsbare objecten met meer dan 50 personen. Nadrukkelijk wordt er gesproken over deze objecten te situeren op een fysiek veilige afstand. Hieraan wordt naar onze mening niet voldaan en derhalve dient naar onze mening een raadsbesluit te worden genomen met daar in de verantwoording van het groepsrisico en de afwijkingen van de Structuurvisie EV. Aanvullende bouwkundige maatregelen voor het gebouw kunnen voorkomen dat het schadebeeld in materiële en immateriële zin beheersbaar blijft. Geadviseerd wordt onderstaande maatregelen te verplichten bij de realisatie van de school op deze locatie: 1 Meer dan voldoende aandacht voor risicocommunicatie met de schoolleiding en de leerlingen van de VMBO-school; 2 Opleggen van het jaarlijks oefenen van ontruimingen voor de gehele VMBO school. 3 Aanwezigheid van opstelplaatsen en bluswatervoorzieningen op de Warmondstraat;.

13 4 Aanvullende bouwkundige voorzieningen: WBDBO eis van 60 minuten voor de gehele (gevel en dak)uitwendige scheidingsconstructie gelegen aan de spoorzijde; Hoofdingang situeren aan de Wijbochsstraat; Centrale afsluiting van het ventilatiesysteem in de nabijheid van de hoofdingang; Geen materialen toepassen in de uitwendige scheidingsconstructie die kunnen bijdragen aan een brand. Daarnaast is hier de standaard brandwerendheid klasse E60 als minimum gekozen omdat dit aansluit bij de gangbare bouwpraktijk en dus op de Nederlandse markt te koop is. Gecertificeerd EN /1364-1; Het betreft speciaal gehard voorgespannen glas, UV-bestendig, extra helder glas, gelaagd en horizontaal toepasbaar (daklichten). Dit glas is tweezijdig rook- en brandwerend, alleen toepasbaar in stalen kozijnen, Letselveilig C2 veiligheidsklasse. Het betreft hier de uitwendige scheidingsconstructies inclusief kozijnen met ramen en deuren, borstweringen en daklichten of lichtstraten op daken. Met als toevoeging dat dunne brandwerende bekledingen met daarachter brandbare isolatiematerialen niet zijn toegestaan. Ook kunststoffenschuim en kunststofpanelen moeten dus voldoen aan de brandklasse A1, Daken: dakpannen, stalen- of steenachtige golfplaten of dakbedekking afgedekt met minimaal 50 mm grind is toepasbaar, ook hier geldt A1 klasse isolatiematerialen. Isolatiematerialen in spouwen uitvoeren met onbrandbare isolatiemateriaal. Bereikbaarheid via het openbare wegennet De aangelegde wegen dienen aan het volgende te voldoen: - De voertuigen van de Brandweer Midden en West Brabant hebben een maximale asbelasting van 100Kn en een maximaal gewicht van kg; - De minimale vrije doorgangshoogte moet 4,20 m 1 zijn; - De wegen dienen minimaal 3,5 m 1 breed te zijn; - Alle bochten dienen te voldoen aan de draaicirkel van het redvoertuig (r = 9,05 m 1 ), wat inhoudt dat de bochten door alle voertuigen van de Brandweer Midden en West Brabant te nemen zijn; - Hulpdiensten (Politie, Brandweer en ambulances) worden aangestuurd op straatnamen en huisnummers. Indien snelheidsbeperkende maatregelen worden toegepast kunnen bijvoorbeeld verkeersdrempels worden toegepast die geschikt zijn om met een hogere snelheid kunnen worden bereden. Echter verkeersveiligheid heeft naar onze mening een hogere prioriteit dan de risico s van een ongeval met gevaarlijke stoffen. Beschikbaarheid bluswatervoorziening Het beschikbaar hebben van voldoende bluswater is voor het bestrijden van de brandrisico s van bijzonder belang. De benodigde hoeveelheid bluswater is afhankelijk van het risico en het mogelijke scenario. Voor nieuwbouwwijken, gebouwd na 2003, gelden de eisen uit het nieuwe Bouwbesluit. Voor de bluswatervoorziening maakt men onderscheid in een primaire- en een secundaire bluswatervoorziening. Onderstaand vindt u de eisen waaraan beide bluswatervoorzieningen moeten voldoen:

14 Primaire bluswatervoorziening: Een primaire bluswatervoorziening is een bluswatervoorziening die: de mogelijkheid biedt om middels een verbinding met de bluswatervoorziening, binnen drie minuten na aankomst, een tankautospuit van bluswater te voorzien; na aansluiting direct en onafgebroken voldoende water uit de bluswatervoorziening kan leveren. De benodigde bluswatercapaciteit voor de primaire bluswatervoorziening in het plangebied bedraagt minimaal 60 m 3 /h. Voor de situering van de brandkranen worden dekkingscirkels van 40 m 1 rond de brandkraan gehanteerd, dit houdt in dat de onderlinge afstand tussen de brandkranen maximaal 80 meter bedraagt. Tevens dienen de brandkranen maximaal 15 m 1 van de toegang van de gebouwen of de opstelplaatsen bij woongebouwen hoger dan 20 m 1 te worden aangelegd. Rondom de brandkranen moet altijd een obstakelvrije ruimte aanwezig zijn met een diameter van 1,8 m 1. Brandkranen in trottoirs moeten, indien langsparkeren wordt toegepast, ten minste 0,35 m 1 van de trottoirband liggen. Bij gestoken parkeren moet die afstand 0,75 m 1 zijn. Secundaire bluswatervoorziening: Secundaire bluswatervoorziening is een bluswatervoorziening die: Een brandweereenheid de mogelijkheid biedt om binnen vijftien minuten na aankomst, met een lage druk watertransport, water op de brandhaard te hebben. Geen grotere afstand tot de (te verwachten) brandhaard mag hebben dan 2x160 m 1. De benodigde bluswatercapaciteit voor de secundaire bluswatervoorziening in het plangebied bedraagt minimaal 90 m 3 /h. De secundaire bluswatervoorziening moet op minimaal 225 m 1 van het (te verwachten) brandbare object geplaatst zijn. In figuur 2 is een overzicht gegeven van de primaire (lichtblauw), secundaire (groen) en tertiaire (donkerblauw) bluswatervoorzieningen in Tilburg. Met name in de nabijheid van risicovolle installaties en grote kwetsbare objecten zijn voldoende bluswatervoorzieningen van alle drie de bluswatersoorten (primair, secundair, tertiair) nodig. Op de overige plekken kunnen minder typen bluswater voldoende zijn. Op de overige plekken kunnen minder typen bluswater voldoende zijn. Indien een ruimtelijke ontwikkeling wordt voorbereid, worden ook de nodigde bluswatervoorzieningen meegenomen.

15 Figuur 21 Bluswatervoorzieningen Bereikbaarheid Het plangebied is vanaf de post Vossenberg of de post Rijen via de openbare wegen te bereiken,. De opkomsttijd bedraagt circa 11 minuten voor de 1 e Tankautospuiten uit beide posten. Zelfredzaamheid De zelfredzaamheid geeft aan in welke mate de aanwezigen in staat zijn om zich op eigen kracht in veiligheid te brengen. Bij een ongeval met het vrijkomen van toxische producten komt het neer op zo snel mogelijk op veilige afstand verwijderd raken en hiermee de blootstellingstuur en dosis gevaarlijke stoffen te verminderen en/of weg te nemen. Wanneer vooraf voldoende aandacht wordt besteed aan risicocommunicatie kan worden bewerkstelligd dat aanwezigen in de directe omgeving van de spoor afstand houden). De zelfredzaamheid dient met behulp van ontruimingsplannen en de bedrijfshulpverleningsorganisatie van een school worden voorbereid en beoefend. Minder zelfredzame burgers (kinderen, ouderen en gehandicapten) dienen hierbij actief te worden begeleid en bijvoorkeur op maat te worden geïnformeerd. De zelfredzaamheid geeft aan in welke mate de aanwezigen in staat zijn om zich op eigen kracht en initiatief in veiligheid te brengen. Onder zelfredzaamheid wordt verstaan dat personen, op eigen gelegenheid en initiatief, het gebied kunnen verlaten. De leerlingen en het personeel van een VMBO school worden beschouwd als voldoende zelfredzaam. Het Waarschuwings- en Alarmerings systeem (WAS) is in dit plangebied buiten hoorbaar. De gemeente Tilburg en de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant zijn ingericht om tijdig bovenstaande hulpverleningscapaciteit van de beschreven situatie te leveren en zijn voldoende toegerust op deze hulpvraag. Alleen met buiten regionale en internationale ondersteuning kan worden voorzien in adequate medisch hulpverlening. Conform artikel 3.43 van de algemene Wet bestuursrecht ontvangen wij graag van uw zijde een afschrift van het genomen raadsbesluiten, ruimtelijk besluit en verantwoording van het groepsrisico. Hoogachtend, het dagelijks bestuur van de Veiligheidsregio Midden en West Brabant, namens deze, G.J.P. Verhoeven Commandant concern Brandweertaken In afschrift aan: commandant cluster Tilburg, Marcel Appeldoorn, Fabriekstraat 34, 5038 EN Tilburg

16 Memo nummer 003 aan Chris Vleer Gemeente Tilburg van Jeroen Eskens Frank Kriellaars Oranjewoud Oranjewoud datum 21 februari 2011 project QRA VMBO School projectnummer betreft Resultaten QRA QRA herziening BP De Wijk, Uitwerkingsplan (VMBO School Reeshof) Aanleiding De gemeente Tilburg is voornemens om het De Wijk te herzien. De herziening beoogd de bestemming maatschappelijk mogelijk te maken. Binnen deze wijziging zal een VMBO school met 600 leerlingen en 60 personen personeel gerealiseerd worden. Oranjewoud is gevraagd om aan de hand van een kwantitatieve risicoanalyse inzichtelijk te maken wat de invloed van deze wijzigingen is op het groepsrisico van het doorgaande spoor waarover transport van gevaarlijke stoffen plaatsvindt. Uitgangspunten Transport Ten aanzien van het transport van gevaarlijke stoffen over de spoorlijn Tilburg-Breda is op verzoek van de gemeente gerekend met de prognosecijfers van Prorail uit 2003 en met de cijfers die ten behoeve van de Basisnetberekeningen zijn gebruikt. Voor de steden langs de Brabantroute is door middel van een ministeriele brief toegezegd dat in risicoberekeningen uit mag worden gegaan van de prognosecijfers uit 2003 en niet van de meest actuele prognose uit 2007, welke aanzienlijk hoger liggen. Inonderstaande tabel zijn deze transporthoeveelheden opgenomen. Tabel 1: Vervoer gevaarlijke stoffen spoortraject Tilburg - Breda Stofcategorie Soort stof Aantal per jaar Prognose 2003 Aantal per jaar Basisnet A Brandbare gassen B2 Toxische gassen C3 Zeer brandbare vloeistoffen D3 Toxische vloeistoffen D4 Zeer toxische vloeistoffen Voor zowel categorie A (brandbaar gas) als categorie B2 (giftig gas) is uitgegaan van bonte treinen, waarbij voor de stofcategorie A in de berekening het transport als warme Bleve vrij is aangenomen. Ten aanzien van deze en de in tabel 2 weergegeven uitgangspunten voor de risicoberekeningen is aangesloten bij onlangs uitgevoerde risicoberekeningen in het kader van het Basisnet. De risicoberekeningen zijn uitgevoerd met het softwarepakket RBMII 1.3 build 247. blad 1 van 5

17 memonummer: Tabel 2: Overzicht trajectgegevens Uitgangspunten Type spoorwegtraject Hoge snelheid Breedte 8,4 meter Aantal overgangen 0 Wissels Nee Frequentie (1/vtg.km) 2,772 x 10-8 Transport vervoer verhouding dag/nacht 29% / 71% Weerstation (meteorologische gegevens) Gilze-Rijen Scenario's Om de invloed van het plangebied op het groepsrisico van het spoor inzichtelijk te maken is gerekend met vier scenario's. Onderscheid is gemaakt in twee scenario's (huidige + toekomstige situatie) op basis van de prognosecijfers uit 2003 en twee scenario's op basis van de uitgangspunten van het Basisnet. In onderstaande tabel 3 zijn de berekende scenario's weergegeven. Tabel 3: Gehanteerde scenario's Scenario's Bevolking Transport Scenario 1 Zonder VMBO school Prognose 2003 Scenario 2 Met VMBO school Prognose 2003 Scenario 3 Zonder VMBO school Basisnet Scenario 4 Met VMBO school Basisnet Bevolking Ten aanzien van de bevolking die als input voor de groepsrisicoberekeningen is gebruikt, is aangesloten bij het door Oranjewoud opgestelde bevolkingsmodel van de gemeente Tilburg. Voor de functies binnen het plangebied is aangesloten bij aangeleverde verblijfsgegevens van de gemeente Tilburg. De gemeente Tilburg heeft aangegeven dat in de school ruimte is voor 600 leerlingen. vanuit de PGS 1 deel 6 wordt voor een school gerekend met 10% werknemers ten opzichte van het aantal leerlingen, in het plangebied zijn dan ook 660 personen gemodelleerd. Daarnaast is avond gebruik van de sporthal voorzien. Dit is gemodelleerd als 30 personen in de avond. Resultaten Plaatsgebonden risico Uit de berekeningen van het plaatsgebonden risico is gebleken uitgaande van zowel de prognosecijfers 2003 als de cijfers uit het Basisnet geen 10-6 /jaar plaatsgebonden risicocontour is berekend. Deze contour is normerend ten aanzien van de situering van kwetsbare objecten binnen deze contour. Aangezien er geen contour berekend is, is vanuit het plaatsgebonden risico geen beperkingen gesteld aan de ontwikkeling van het plangebied. In figuur 1 en 2 zijn de plaatsgebonden risicocontouren weergegeven. blad 2 van 5

18 memonummer: Figuur 1: Plaatsgebonden risicocontouren prognosecijfers Legenda: /jaar plaatsgebonden risicocontour Figuur 1: Plaatsgebonden risicocontouren cijfers Basisnet Legenda: /jaar plaatsgebonden risicocontour /jaar plaatsgebonden risicocontour Groepsrisico In figuur 3 en 4 zijn de resultaten van de groepsrisicoberekeningen weergegeven. Figuur 3 geeft inzicht in de bijdrage van het plangebied aan het groepsrisico uitgaande van de prognosecijfers uit 2003 en figuur 4 toont de resultaten waarin gerekend is met de Basisnetcijfers. Uit beide figuren blijkt dat er sprake is van een bijdrage van het plangebied aan het groepsrisico van het spoor. Het groepsrisico valt bij beide berekening onder de oriëntatiewaarde. Tussen de uitkomsten op basis van de prognosecijfers 2003 en de Basisnetcijfers valt slechts een klein verschil te constateren. Dit valt te verklaren door het feit dat de intensiteit van meest bepalende stof, brandbare gas, in de berekeningen uitgaande van de prognose 2003 en het Basisnet nagenoeg gelijk is. Daarnaast geldt dat in het Basisnet blad 3 van 5

19 memonummer: rekening wordt gehouden met een 'Bleve-vrij' scenario voor brandbare gassen (A) en op basis van de prognosecijfers 2003 geen 'warme' Bleve kan optreden door de afwezigheid van brandbare vloeistoffen in deze prognose. Een 'warme' Bleve kan enkel optreden in een scenario waarbij sprake is van een gecombineerd transport van brandbare gassen en - vloeistoffen in zogenaamde 'bonte' treinen. Figuur 2: Omvang groepsrisico uitgaande van de prognosecijfers 2003 Huidige situatie Plan situatie figuur 3: Omvang groepsrisico uitgaande van de Basisnetcijfers Huidige situatie Plan situatie blad 4 van 5

20 memonummer: Verantwoording van het groepsrisico Uit de figuren 3 en 4 valt af te leiden dat het groepsrisico een toename vertoont ten aanzien van de huidige situatie. Conform de Circulaire risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen dient daarom invulling te worden gegeven aan de verantwoording van het groepsrisico. 1. Aanwezige en te verwachten personendichtheid binnen het invloedsgebied De voorgenomen wijziging van het bestemmingsplan ligt in zijn geheel binnen het invloedsgebied van de over de spoorlijn Tilburg-Breda getransporteerde gevaarlijke stoffen. De wijziging van het bestemmingsplan maakt een onderwijsinstelling binnen het invloedsgebied mogelijk. Als gevolg van de invulling van de wijziging neemt het aantal aanwezigen in het plangebied met 660 personen toe. 2. Het groepsrisico In de figuren 3 en 4 is weergegeven wat de invloed van de wijzigingen in het plangebied is op het groepsrisico van het spoor. Hieruit valt te concluderen dat er geen sprake is van een overschrijding van de oriëntatiewaarde van het groepsrisico. 3. De mogelijkheden tot risicovermindering Voor de wijziging geldt dat sprake is van de realisatie van maatschappelijke functies (onderwijs). Deze is binnen het plangebied op minimaal 15 meter afstand van het spoor gesitueerd. De gevolgen van een calamiteit met brandbare gassen kunnen echter reiken tot ongeveer 300 meter. De kantoorpanden vallen binnen de 100% letaliteitsafstand van 150 meter waarbinnen alle personen hoe dan ook komen te overlijden. Er kan voor gekozen worden om deze functies buiten de 100% letaliteitsafstand van 150 meter te realiseren 4. De alternatieven Binnen het plangebied bestaan geen alternatieven voor een andere invulling van het plangebied. De voorgenomen ontwikkelingen binnen het plangebied zijn ook niet strijdig met het externe veiligheidbeleid van de gemeente Tilburg. Wel dient aandacht te worden besteed aan maatregelen op het gebied van de beheersbaarheid van mogelijke risico's, zie hiervoor punten 5 en De mogelijkheden om de omvang van de ramp te beperken Deze mogelijkheden bestaan uit het bestrijden van een ramp door de brandweer met behulp van bluswatervoorzieningen e.d.. Hiervoor is het van belang dat de brandweer het gebied tijdig en vanuit twee zijden kan bereiken. Bij een nadere uitwerking van de wijzigingsgebieden is het in het kader van de verantwoording van het groepsrisico van belang de brandweer hierover tijdig te consulteren. 6. De mogelijkheden tot zelfredzaamheid Bij de mogelijkheden tot zelfredzaamheid gaat het erom dat de personen binnen het plangebied zichzelf zonder de directe hulp van hulpdiensten in veiligheid kunnen brengen. Over het algemeen geldt voor de functie van het plangebied dat hierbinnen zelfredzame personen aanwezig zijn, hierbinnen is vaak sprake van een hoge organisatiegraad, waardoor personen snel gemobiliseerd kunnen worden. Een goed BHV-plan is daarvoor essentieel. Voor een goede zelfredzaamheid is het daarnaast van belang dat de personen zonder problemen van de risicobron af kunnen vluchten. Voor het plangebied geldt dat deze voldoende via de bestaande wegen vanaf de risicobron te ontvluchten is. In het geval van een toxisch scenario is het juist van belang dat personen binnen de functies van het plangebied goed kunnen schuilen. Via risicocommunicatie dienen personen binnen deze functies hierop gewezen te worden. Grotere gebouwen, zoals onderwijsinstellingen, zijn vaak voorzien zijn van een luchtbehandelinginstallatie, waardoor toxische stoffen naar binnen kunnen worden gezogen. Het afsluiten van deze luchttoevoer dient ook via risicocommunicatie geregeld te worden, door dit bijvoorbeeld vast te leggen in het BHV-plan. Bij de uitwerking van de wijzigingsgebieden geldt ook voor deze punten dat de brandweer om advies gevraagd dient te worden. blad 5 van 5