Sector- en bedrijfsinformatie Sociale Werkgelegenheid en Arbeidsintegratie 2008

Transcriptie

1 Sectr- en bedrijfsinfrmatie Sciale Werkgelegenheid en Arbeidsintegratie 2008

2

3 Amsterdam, ktber, 2009 In pdracht van Cedris Sectr- en bedrijfsinfrmatie Sciale Werkgelegenheid en Arbeidsintegratie 2008 bedrijfsvergelijkend nderzek Cedris Marcel van den Berg Peter Risseeuw Retersstraat WB Amsterdam - T (+31) F (+31) secretariaat@se.nl ABN-AMRO Pstbank KvK Amsterdam BTW B02

4 De wetenschap dat het ged is SEO Ecnmisch Onderzek det nafhankelijk tegepast nderzek in pdracht van verheid en bedrijfsleven. Ons nderzek helpt nze pdrachtgevers bij het nemen van beslissingen. SEO Ecnmisch Onderzek is gelieerd aan de Universiteit van Amsterdam. Dat geeft ns zicht p de nieuwste wetenschappelijke methden. We hebben geen winstgmerk en investeren cntinu in het intellectueel kapitaal van de medewerkers via prmtietrajecten, het uitbrengen van wetenschappelijke publicaties, kennisnetwerken en cngresbezek. SEO-rapprt nr ISBN Cpyright 2009 SEO Amsterdam. Alle rechten vrbehuden. Het is gerlfd gegevens uit dit rapprt te gebruiken in artikelen en dergelijke, mits daarbij de brn duidelijk en nauwkeurig wrdt vermeld.

5 SECTOR- EN BEDRIJFSINFORMATIE SOCIALE WERKGELEGENHEID EN ARBEIDSINTEGRATIE 2008 Inhudspgave Vrwrd... i Samenvatting... iii 1 De sectr Werkgelegenheid en trajecten Financiële resultaten Inkmende geldstrm Explitatieksten De mensen Wsw-gesubsidieerd persneel Ontwikkelingen p de werkladder Wachtlijst Andere delgrepen De bedrijven Bedrijfstyplgie Financiële resultaten Bijlage A Verantwrding Bijlage B Lijst van gehanteerde begrippen... 37

6

7 SECTOR- EN BEDRIJFSINFORMATIE SOCIALE WERKGELEGENHEID EN ARBEIDSINTEGRATIE 2008 i Vrwrd Dit rapprt, gebaseerd p het bedrijfsvergelijkend nderzek nder Cedris lidbedrijven ver 2008, bevat een veelheid aan gegevens ver de SW-bedrijven in Nederland. 1 Het bedrijfsvergelijkend nderzek wrdt jaarlijks gehuden, en heeft tt del het verschaffen van inzicht in de financiële en sciale uitkmsten van de bedrijfsvering van de SW-bedrijven in Nederland. Dat gebeurt vanuit een dubbele kennis- en infrmatiebehefte: transparantie: het infrmeren van belanghuders ver de activiteiten van de sectr en ver de uitkmsten van de bedrijfsvering; benchmarking: het beschikken ver kentallen, waaraan de SW-bedrijven hun bedrijfsvering kunnen tetsen. Het nderzek is in deze pzet vr de vierde maal uitgeverd. De fcus ligt p cntinuïteit ten pzichte van vrig jaar, uiteraard met ruimte vr verbetering en aanscherping. Een belangrijk verschil ten pzichte van vrig jaar is de andere wijze waarp gegevens ver de mensen in andere delgrepen dan de Wsw zijn uitgevraagd. De rapprtage ver het bedrijfsvergelijkend nderzek 2008 bestaat uit twee nderdelen: dit rapprt, Sectr- en bedrijfsinfrmatie sciale werkgelegenheid en arbeidsintegratie 2008, waarin de bevindingen p sectraal niveau wrden besprken; vr de deelnemers aan het nderzek een interactieve individuele benchmarkrapprtage, waarin de eigen gegevens in de cntext van cllegabedrijven (k p reginaal niveau) wrden gezet. Daarnaast zijn de bevindingen dr Cedris vastgelegd in het p een breder publiek gerichte rapprt Inzicht Uitzicht 2008, Branche-infrmatie sciale werkwerkgelegenheid en arbeidsintegratie. Het nderzeksteam, naast ndergetekende bestaande uit Marcel van den Berg, Janneke van der Vrt en Marije Grt Bruinderink, vert het nderzek in gede samenwerking met Cedris uit. Hermien Wiselius en Rb Krda zijn prettige en prfessinele pdrachtgevers. De leden van de klankbrdgrep en de actief meedenkende deelnemers leveren een essentiële bijdrage aan het nderzek. De belangrijkste bijdrage kmt echter van de deelnemers, die dr hun gegevens beschikbaar te stellen, het nderzek dragen. Ik wens de deelnemers, Cedris-functinarissen en andere geïnteresseerden inspiratie bij de bestudering en interpretatie van de nderzeksresultaten. Wij staan daarbij uiteraard altijd pen vr suggesties en vragen. Amsterdam, ktber 2009 Peter Risseeuw 1 Cedris heeft 93 leden, waarvan er 89 de Wsw uitveren. Ten beheve van de eenduidigheid spreken we in dit rapprt van SW-bedrijven, k als we de vier lidbedrijven bedelen die geen SW-bedrijf zijn.

8

9 SECTOR- EN BEDRIJFSINFORMATIE SOCIALE WERKGELEGENHEID EN ARBEIDSINTEGRATIE 2008 iii Samenvatting In dit hfdstuk wrden puntsgewijs de belangrijkste ntwikkelingen in de SW-branche p een rij gezet. Deze wrden ndersteund dr de in Tabel 1 en Tabel 2 weergegeven cijfermatige bevindingen van het nderzek. De nderzeksbevindingen en de gegevens in Tabel 1 en Tabel 2 wrden in de hfdstukken 1, 2 en 3 nader tegelicht. 2 De 94 SW-bedrijven in Nederland faciliteerden in 2008 bijna arbeidsplaatsen vr Wsw-geïndiceerden. Bvendien werd vr meer dan mensen uit andere delgrepen een traject naar passend werk verzrgd. Vr het faciliteren van mensen uit de verschillende delgrepen werden in ttaal ngesubsidieerde prfessinals (vltijdsbanen) ingezet. De beweging van binnen naar buiten, waarbij steeds meer mensen extern wrden geplaatst, zet in 2008 dr. Stap vr stap kmt de realisatie van de 3 x 1/3 -delstelling daardr steeds dichterbij. In het huidige temp zu dat in 2012 een feit kunnen zijn. In 2008 is ng de helft van de Wsw-gesubsidieerden fysiek binnen de prt van het SWbedrijf aan het werk. Ruim één p de vijf is actief in werken p lcatie en bijna dertig prcent is gedetacheerd f actief in een begeleid werken plaats. De lengte van de wachtlijst vr de Wsw lpt met zeven prcent terug tt geïndiceerden aan het eind van Acht p de tien bedrijven bieden mensen p de wachtlijst een tijdelijke plssing aan. In ttaal is naar schatting één vijfde van de wachtlijstcliënten actief via een tijdelijke plssing. Steeds meer bedrijven bedienen naast de Wsw k mensen uit andere delgrepen. In 2008 waren er grfweg mensen actief in een traject p weg naar passend werk. In ngeveer de helft daarvan gaat het m plaatsingstrajecten, trajecten met als einddel plaatsing in een reguliere baan. De andere helft betreft diagnse- activerings- en schlingstrajecten. Vr wat betreft de plaatsingstrajecten richten SW-bedrijven zich met name p de mensen met een grte afstand tt de arbeidsmarkt. Dr de verbreding van het dienstenpakket, waarbij SW-bedrijven steeds frequenter reintegratieactiviteiten ntplien, en de fcus p arbeidsntwikkeling wrdt er steeds meer ntwikkelingsgericht persneel ingezet, zals jbcaches, cnsulenten en pleiders. De verbreding van het dienstenpakket en de beweging van binnen naar buiten hebben hun weerslag p de samenstelling van de inkmende geldstrm; de vergedingen vr reintegratie, marges begeleid werken en detacheringsmzetten greien met dubbele cijfers, de mzet uit eigen prductie en dienstverlening lpt terug. Financieel was 2008 een stabiel jaar. De inkmende geldstrm en de explitatieksten greien licht. De verbetering van het resultaat in 2007 zet zich in 2008 niet dr. Exclusief vaste gemeentelijke bijdrage wrdt er p sectraal niveau een verlies geleden van ruim veertig miljen eur. Inclusief vaste gemeentelijk bijdrage resulteert een psitief resultaat grt 27 miljen eur, sterk vergelijkbaar met In het bedrijfsvergelijkend nderzek zijn gedetailleerde gegevens van 69 SW-bedrijven verzameld. Het ttaalbeeld van de sectr is geëxtrapleerd p basis van deze 69 bedrijven en aanvullende infrmatie. De greicijfers zijn gebaseerd p de naar sectrniveau geëxtrapleerde cijfers.

10 iv Tabel 1 Samenvattend verzicht van de gehele sectr: mensen werkladder Wsw (incl. wachtlijstcliënten) fte s prcentuele verdeling begeleid werken ,1% realisatie 3 x 1/3 grei t..v ,5% individueel gedetacheerd ,0% 28,1% +10,3% extern in grep: grepsdetachering ,0% +29,3% extern in grep: werken p lcatie ,5% 21,5% +13,0% beschermd/intern geplaatst ,6% -7,2% 50,4% test/training arbeidsinpassing ,8% +20,0% ttaal ,0% 100% +3,6% andere delgrepen diagnse-, activerings-, schlingstrajecten plaatsingstrajecten (incl. dienstbetrekkingen) werkladder andere delgrepen (plaatsingstrajecten, incl. dienstbetrekkingen) aantal p 1 januari gestart in afgernd in aantal p 31 december aantal persnen prcentuele verdeling lnkstensubsidie aan reguliere werkgever ,9% individueel gedetacheerd ,9% extern in grep: grepsdetachering 105 0,6% extern in grep: werken p lcatie 490 2,8% beschermd/intern geplaatst ,8% test/training arbeidsinpassing ,0% ttaal %

11 SAMENVATTING v Tabel 2 Samenvattend verzicht van de gehele sectr: financieel explitatie (tussen haakjes: ntwikkeling t..v. 2007) Wsw ttaal andere delgrepen per Wswvltijdbaan ngesubsidieerde prductieprfessinals ttaal inkmende geldstrm 3,25 mrd (-0,1%) 257 mln (+25,7%) 3,53 mrd (+1,9%) subsidies 2,32 mrd (+3,6%) (+1,9%) 90 mln (-10,3%) 2,41 mrd (+3,0%) vergeding re-integratietrajecten 109 mln (+53,1%%) 109 mln (+53,1%%) terekening vr inzet intern gedetacheerden marge begeleid werken vergeding vr begeleiding PGB ers begeleid werken nett mzet detachering nett mzet eigen prductie en dienstverlening explitatieksten arbeidsksten delgrepmedewerkers materiële ksten arbeidsksten (ngesubsidieerde) prfessinals ksten begeleiding dr intern gedetacheerden 34 mln 4,7 mln 39 mln 47 mln (+38,9%) (+0,2%) 47 mln (+38,9%) 0,1 mln 0,1 mln 213 mln (+10,8%) 643 mln (-10,8%) 3,34 mrd (+0,0%) 2,4 mrd (+1,1%) 344 mln (-1,0%) 513 mln (+3,4%) (-4,5%) (-4,3%) 20 mln (+116,7%) 33 mln (+70,5%) 244 mln (+25,3%) 104 mln (-1,9%) 52 mln (+151,8%) 83 mln (+29,8%) 15 mln 232 mln (+15,5%) 691 mln (-6,6%) 3,58 mrd (+1,4%) 2,5 mrd (+0,9%) 396 mln (+7,6%) 596 mln (+6,4%) 34 mln 4,7 mln 39 mln explitatieresultaat -83 mln mln 15 mln -55 mln verige bedrijfspbrengsten en sald incidentele baten en lasten bedrijfsresultaat exclusief vaste gemeentelijke bijdragen vaste gemeentelijke bijdragen bedrijfsresultaat inclusief vaste gemeentelijke bijdragen 12 mln -42 mln 69 mln (+5,6%) 27 mln

12

13 SECTOR- EN BEDRIJFSINFORMATIE SOCIALE WERKGELEGENHEID EN ARBEIDSINTEGRATIE De sectr De 94 SW-bedrijven in Nederland faciliteerden in 2008 samen bijna Wsw-gesubsidieerde arbeidsplaatsen. 3 De bedrijven ntvingen gezamenlijk 2,4 miljard eur aan Rijkssubsidie Wsw, m deze delgrep aan passend werk te helpen. Naast de uitvering van de Wsw verzrgen de bedrijven trajecten van allerlei aard vr mensen uit andere delgrepen, al dan niet via dienstverbanden In dat verband werd in 2008 vr ngeveer mensen een traject p weg naar passend werk verzrgd. In dit hfdstuk bespreken we sciale en financiële kernkarakteristieken van de sectr als geheel. 1.1 Werkgelegenheid en trajecten De SW-bedrijven bieden werkgelegenheid aan bijna mensen, die gezamenlijk aangesteld zijn in vltijdbanen. Het merendeel (84%) werkt p basis van Wsw-indicatie: in ttaal wrden Wsw-geïndiceerde arbeidsplaatsen gefaciliteerd. Het grtste deel, arbeidsplaatsen ( mensen), betreft Wsw-gesubsidieerde arbeidsplaatsen. Er zijn tijdelijke banen, vr Wsw-geïndiceerden die p de wachtlijst vr een plek in Wsw staan. Het aantal Wsw-gesubsidieerde arbeidsplaatsen is ten pzichte van 2007 met 2,2 prcent gegreid. Figuur 1 Persneel naar aanstelling (fte s en % van ttaal) Wswgesubsidieerd persneel; ; 83% ngesubsidieerd persneel; 9.990; 9% persneel uit andere delgrepen; 7.670; 7% Wswgeïndiceerden p de wachtlijst; 1.220; 1% Naast Wsw-geïndiceerden zijn er twee andere grepen mensen in de bedrijven werkzaam; mensen uit andere delgrepen dan de Wsw en ngesubsidieerde prfessinals. 4 De mensen uit andere delgrepen dan de Wsw kunnen actief zijn in twee typen re-integratietrajecten: (i) plaatsingstrajecten: trajecten met als einddel plaatsing in een reguliere baan f (ii) trajecten in het kader van diagnse, activering en schling. In 2008 waren er in ttaal mensen actief in een plaatsingstraject en waren er mensen actief in een diagnse- activerings- f schlingstraject. Een deel van de mensen in een plaatsingstraject heeft in een dienstverband met het SW-bedrijf. In 2008 ging het m mensen uit andere delgrepen in een plaatsingstraject die met een dienstverband bij het SW-bedrijf, die samen vltijdbanen vervulden. 5 De ngesubsidieerde prfessinals zijn in dienst m gesubsidieerde arbeidsplaatsen en trajecten te faciliteren. 3 Tenzij anders vermeld tellen we werkgelegenheid in dit rapprt in vltijdbanen (fte s). 4 Bij andere delgrepen gaat het m mensen die in het kader van regelingen zals de WWB, UWV, AWBZ, TBS f taakstraffen een traject vlgen bij f via het SW-bedrijf. 5 Het is niet eenvudig m het beeld van het deel van de bedrijfsvering dat betrekking heeft p andere delgrepen dan de Wsw scherp te krijgen. Het geschat aantal arbeidsplaatsen bij de andere delgrepen ligt zeventig prcent hger dan in 2007, maar p hetzelfde niveau als in De cijfers wrden sterk beïnvled dr dynamiek in de administratieve verwerking van andere delgrepen bij de bedrijven.

14 2 HOOFDSTUK 1 Prfessinals De gesubsidieerde arbeidsplaatsen en re-integratietrajecten wrden begeleid en ndersteund dr ngesubsidieerde prfessinals die samen vltijdbanen vervullen. Hun aantal lpt ten pzichte van 2007 met 7,4 prcent p. Vr een deel wrdt dit verrzaakt dr grei van ntwikkelingsgericht persneel en werkleiding. De meeste ngesubsidieerde banen (3.225 in ttaal) liggen echter p het vlak van management en verhead: directievering, administratie, cntrl, HRM, cmmunicatie (Figuur 2). De mvang van management en verhead neemt vr het derde peenvlgende jaar af, dit jaar met zes prcent ten pzichte van Sinds de start van het bedrijfsvergelijkend nderzek (ann 2005) is de mvang van management en verhead met achttien prcent afgenmen. Het aantal ngesubsidieerde arbeidsplaatsen in de interne facilitering en ndersteuning neemt af, tt vltijdbanen. Figuur 2 Ongesubsidieerde prfessinals naar functie (fte s en % van ttaal) management & verhead; 3.225; 32% intern faciliterend; 1.120; 11% ntwikkelingsgericht; 1.940; 20% werkleiding; 2.915; 29% direct mzetgenererend; 790; 8% De werkleiding in de SW-sectr (k wel prductiegericht persneel genemd), bestaat uit vltijdbanen, dat is een grei ten pzichte van vrig jaar. Twintig prcent van de ngesubsidieerde prfessinals heeft een ntwikkelingsgerichte taak: jbcaches, cnsulenten, interne pleiders, etc. 6 In ttaal gaat het m banen, frs meer dan vrig jaar. Deze grei wrdt deels verklaard drdat SW-bedrijven betrkken zijn bij de uitvering van een tenemend aantal activiteiten vr mensen uit andere delgrepen naast de Wsw. Deze uitbreiding van de scpe kan een grtere ntwikkelingsgerichte staf vergen. 7 Naast de ngesubsidieerde prfessinals die faciliteren en begeleiden, is bij bijna de helft van de bedrijven k ngesubsidieerd prductiepersneel in dienst. Deze medewerkers dragen bij aan de kwaliteit en de cntinuïteit van de prductie. In 2006 had dertig prcent van de bedrijven ngesubsidieerd prductiepersneel in dienst, in 2007 was dat veertig prcent, en in 2008 neemt de prprtie te tt 46 prcent. Het ttaal aantal ngesubsidieerde prductiemedewerkers neemt echter af. In ttaal gaat het m 790 arbeidsplaatsen, dat is één derde minder dan in Het gemiddeld aantal ngesubsidieerde prductiemedewerkers per bedrijf vr de bedrijven die daadwerkelijk ngesubsidieerd prductiepersneel in dienst hebben (het vrwaardelijk gemiddelde) neemt van meer dan dertig af naar achttien. Er zijn circa Wsw-gesubsidieerden (3,5 prcent van de ttale ppulatie) die belast zijn met taken die k dr ngesubsidieerde prfessinals vervuld kunnen wrden. Te denken valt dan aan meewerkende vrlieden, werkleiders, administratieve krachten, enz. Deze grep beschuwen we als intern gedetacheerden, die p een bijzndere vrm van een interne/beschutte 6 Prfessineel persneel werkt vaak p het snijvlak van ntwikkelings- en prductiegericht werk. Medewerkers zijn in het nderzek verdeeld naar rat van de tijd die ze aan de nderscheiden activiteiten besteden. 7 Een ander deel van de verklaring is gelegen in dynamiek in administratieve systemen (zie vetnt 5) en een aanscherping van de in het nderzek gehanteerde vragenlijst.

15 DE SECTOR 3 werkplek geplaatst zijn. 8 Het al dan niet inzetten van intern gedetacheerden was vr bedrijven een fundamentele beleidskeuze, p twee niveaus. Primair krijgt gesubsidieerd persneel de mgelijkheid zichzelf te ntwikkelen p een interne plek. Daarnaast is het k een financiële afweging: het inzetten van delgrepmedewerkers vr faciliterende en ndersteunde werkzaamheden leidt tt mzetderving, drdat deze mensen niet in een prductieve, direct mzetgenererende functie wrden ingezet. Daar staat een besparing tegenver p de ksten van ngesubsidieerde medewerkers, die anders deze taken zuden meten vervullen. Over de mate van mzetderving f kstenbesparing is geen infrmatie beschikbaar. In recente jaren is dit vr SW-bedrijven een afweging van afnemend belang. Figuur 3 Spreiding aantal Wsw-geïndiceerden per prfessinal (gemiddeld: 10,7) De verhuding Wsw-geïndiceerden / prfessinals is een indicatr vr de begeleidingsintensiteit. Het gemiddeld aantal Wsw-geïndiceerden dat per ngesubsidieerde prfessinal wrdt begeleid bedraagt p sectraal niveau 10,7. Het verhuding varieert sterk tussen de bedrijven, met name aan de bvenkant van de verdeling. Figuur 3 laat zien dat de bandbreedte lpt van zes tt achttien Wsw-geïndiceerden per prfessinal. 9 Dit verhudingsgetal met vrzichtig geïnterpreteerd wrden. Het hangt nder meer samen met de mate van arbeidsbeperking en leeftijdspbuw van de te begeleiden ppulatie, in welke mate er prfessinele activiteiten uitbesteed zijn, en f er sprake is van (prductieve) interne detachering Financiële resultaten De financiële stand van zaken in de sectr is in 2008 sterk vergelijkbaar met de situatie in 2007, en derhalve beter dan in de jaren 2005 en De ttale inkmende geldstrm van de SW- 8 De definitie van intern gedetacheerde is aangepast vergeleken met Zgeheten leerwerkplekken zijn vanaf dit jaar buiten beschuwing gelaten. Het gaat bij intern gedetacheerden uitsluitend m banen die ingevuld zuden wrden dr ngesubsidieerde prfessinals. Deze aanpassing impliceert een substantiële verschuiving in de meting, de aansluiting met vrige nderzeksjaren is p dit nderdeel daarm beperkt. 9 In Figuur 3 wrden de laagste en hgste drie waarnemingen niet getnd. Dit geldt bvendien vr alle andere figuren in dit rapprt waar individuele waarnemingen naast elkaar zijn gezet. 10 Als we de intern gedetacheerden in deze rati zwel in de teller als in de nemer pnemen (met andere wrden: als we intern gedetacheerden definiëren als prductieve prfessinals die daarnaast zelf k ng vr een deel begeleiding ntvangen), dan kmt de gemiddelde rati uit p 8,0. De Spreiding tussen de bedrijven is iets lager dan znder deze aanpassing.

16 4 HOOFDSTUK 1 branche ann 2008 bedraagt 3,53 miljard, 1,9 prcent meer dan in Net als in vrgaande jaren vrmen arbeidsplaatsgebnden subsidies (merendeels bestaande uit de Rijkssubsidie Wsw) met tweederde deel het hfdnderdeel van de inkmende geldstrm. De rest van de mzet wrdt uit de markt betrkken: mzet met eigen prducten en diensten, vergedingen vr detacheringen, begeleid werken, begeleiding van PGB ers en re-integratie. 92 prcent van de ttale geldstrm (in 2007: 94 prcent) hangt direct samen met Wswgesubsidieerde activiteiten. De resterende acht prcent, 272 miljen, hangt samen met andere delgrepen ( 257 miljen) en direct mzetgenererende prductieprfessinals ( 15 miljen). De gezamenlijke explitatieksten van de bedrijven bedragen 3,58 miljard. De explitatieksten liggen 1,4 prcent hger dan in De ttale explitatieksten van de branche bestaan vral uit de arbeidsksten van delgrepmedewerkers en prfessinals, samen 88 prcent van de explitatieksten. Een inkmende geldstrm ten bedrage van 3,53 miljard gecmbineerd met een explitatiekstenbedrag grt 3,58 miljard, leidt net als in de afgelpen jaren, tt een cllectief negatief explitatiesald: -55 miljen (zie Figuur 4). Per Wsw-geïndiceerde medewerker wrdt 920 p het Wsw-deel van de explitatie tegelegd, een bedrag in dezelfde rde van grtte als in 2007 ( 900). Figuur 4 Explitatie- en bedrijfsresultaat (x 1 miljen) explitatieresultaat Wsw explitatieresultaat andere delgrepen explitatieresultaat ttaal bedrijfsresultaat ttaal (excl. vaste gemeentelijke bijdrage) bedrijfsresultaat ttaal (incl. vaste gemeentelijke bijdrage) Uitsplitsen van het explitatieresultaat naar Wsw en andere delgrepen, leert dat het faciliteren van andere delgrepen de branche geld plevert, terwijl het uitveren van de Wsw-regeling niet kstendekkend plaatsvindt (Figuur 4). Naast het faciliteren van Wsw-geïndiceerden en mensen uit andere delgrepen wrdt er dr ngesubsidieerd (prductie)persneel ng een mzetpst van 15 miljen uit eigen prductie en dienstverlening gerealiseerd. Dit bedrag wrdt niet tegewezen aan de bedrijfsnderdelen, maar valt direct in het resultaat p bedrijfsniveau. De situatie van een verlieslatende cllectieve Wsw-bedrijfsvering, gecmbineerd met een winstgevende explitatie andere delgrepen, kmt vereen met 2005 en In 2006 waren nderdelen p sectraal niveau verlieslatend. 11 De aanpassing van de definitie van intern gedetacheerden (zie vetnt 8), leidt tt een frse afname van het tegerekende bedrag vr de inzet van deze medewerkers. Znder deze terekening valt de stijging van de inkmende geldstrm hger uit: plus drie prcent. 12 Ok bij de explitatieksten speelt de aangepaste definitie van intern gedetacheerden een rl. Znder de tegerekende ksten vr begeleiding dr deze grep bedraagt de stijging van de explitatieksten 2,5 prcent.

17 DE SECTOR 5 In 2006 beliep het cllectieve verlies van de uitvering van de Wsw-regeling, 122 miljen, in miljen en in miljen negatief. De verbetering van het resultaat in 2007 zet zich dus niet dr. Die resultaatverbetering geldt wel vr de andere delgrepen: van -5,4 miljen in 2006, via 9,8 miljen in 2007 tt 13 miljen in Het bedrijfsresultaat is het explitatieresultaat, verrekend met verige bedrijfspbrengsten en het sald van incidentele baten en lasten. Het bedrijfsresultaat exclusief vaste gemeentelijke bijdragen kmt uit p 42,5 miljen negatief. Het vergaat de sectr daarmee in 2008 financieel minder ged dan in 2007, maar ng altijd aanzienlijk beter dan in 2005 en 2006, zie Figuur 5. Het gezamenlijk verlies van 42,5 miljen exclusief de vaste, p vrhand tegekende gemeentelijke bijdragen, ligt dicht in de buurt van de 36,5 miljen die de gezamenlijke SW-bedrijven in 2007 rd schreven. In 2006 werd ng een gezamenlijk verlies van 91,3 miljen geleden, in ,5 miljen Figuur 5 Gezamenlijk verlies SW-branche (excl. vaste gemeentelijke bijdrage) (x 1 miljen) De ttale vaste gemeentelijke bijdrage die de bedrijven ntvangen, neemt met 5,6 prcent te ten pzichte van 2007, en kmt uit p 69 miljen. Per sald kmt het cllectieve bedrijfsresultaat van de sectr (inclusief vaste gemeentelijke bijdragen) psitief uit: 27 miljen (tegen 29 miljen in 2007 en minus 23,5 miljen in 2006). 1.3 Inkmende geldstrm De ttale inkmende geldstrm van de sectr bestaat uit acht nderdelen, waarvan arbeidsplaatsgebnden subsidies de belangrijkste zijn. Figuur 6 tnt de verdeling van de inkmende geldstrm. We zien in aflpende vlgrde van mvang: ntvangen arbeidsplaatsgebnden subsidies (68 prcent); nett mzet uit eigen prductie en dienstverlening (20 prcent); 13 nett mzet uit detachering van Wsw-gesubsidieerd persneel (7 prcent); begeleidingsvergeding vr re-integratieactiviteiten (3 prcent); pbrengst begeleid werken (1 prcent); terekening vr de inzet van intern gedetacheerd persneel (1 prcent); 14 prjectgebnden subsidies. (0,4 prcent); vergeding vr de begeleiding van PGB ers begeleid werken (minder dan 0,1 prcent). 13 De nett mzet uit eigen prductie en dienstverlening wrdt k aangeduid als de nett tegevegde waarde uit eigen prductie en dienstverlening. 14 Dit bedrag is gebaseerd p een interne verrekenprijs, gebaseerd p de arbeidsprductiviteit per delgrepmedewerker. Zie Bijlage A vr een uitgebreide telichting.

18 6 HOOFDSTUK 1 Figuur 6 Samenstelling inkmende geldstrm ttaal Wsw gesubsidieerd andere delgrepen 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% subsidies eigen prductie en dienstverlening nett mzet uit detachering terekening intern gedetacheerden pbrengst begeleid werken begeleidingsvergeding PGB'ers begeleidingsvergeding re integratie Arbeidsplaatsgebnden subsidies Wsw Per Wsw-gesubsidieerde vltijdbaan ntvangen de bedrijven aan Rijkssubsidie (excl. begeleid werken), 1,9 prcent meer dan in De Rijkssubsidie Wsw bedraagt in ttaal 2,39 miljard, 85 miljen (3,7 prcent) meer dan Een deel (vier prcent) van de Rijkssubsidie wrdt drbetaald aan werkgevers die Wsw-gesubsidieerden in dienst hebben, in het kader van een begeleid werken traject. Het deel dat de sectr zelf aanwendt m Wsw-gesubsidieerden te faciliteren bedraagt 2,3 miljard, drie prcent meer dan in Het deel van de Rijkssubsidie Wsw dat wrdt drbetaald aan werkgevers neemt in 2008 te met 38 prcent. Naast Rijkssubsidie ntvangen de bedrijven vijf miljen eur aan verige arbeidsplaatsgebnden subsidies. Mgelijkerwijs wrdt een deel van dit bedrag gevrmd dr de bnus begeleid werken, die het Rijk jaarlijks ter beschikking stelt ter stimulering van begeleid werken bij reguliere werkgevers. Vr het aanbieden van tijdelijke alternatieven aan Wsw-geïndiceerden p de wachtlijst ntvangen de bedrijven negentien miljen eur: van gemeentewege twaalf miljen, van het UWV drie miljen en vier miljen aan trajectvergedingen vr diverse andere tijdelijke plssingen vr wachtlijstcliënten. Andere delgrepen De bedrijven ntvangen 93 miljen eur aan brut lnkstensubsidies van gemeenten, vr het aanbieden van dienstverbanden aan mensen uit andere delgrepen dan de Wsw. Van het UWV kmt daar een bedrag van 1,6 miljen aan arbeidsplaatsgebnden subsidiëring bij. De bedrijven ntvangen 4,2 miljen eur verige arbeidsplaatsgebnden subsidies. Een deel van het subsidiebedrag (17,5 miljen eur) wrdt drbetaald aan werkgevers in de vrm van lnkstensubsidie. De nett arbeidsplaatsgebnden subsidies vr andere delgrepen dan de Wsw, belpen nett derhalve 81,6 miljen eur, per vltijdbaan. Vergeding re-integratie Inmiddels bieden vier p de vijf SW-bedrijven re-integratietrajecten van allerlei aard aan, aan mensen uit andere delgrepen dan de Wsw. De ttale begeleidingsvergeding kmt uit p 109

19 DE SECTOR 7 miljen eur, ruim vijftig meer dan in Zestig prcent van de begeleidingsvergeding vr re-integratietrajecten heeft betrekking p zgeheten diagnse-, schlings- en activeringstrajecten. Het resterend deel kmt uit re-integratietrajecten met als einddel plaatsing in een reguliere baan. Terekening inzet intern gedetacheerden Ongeveer 3,5 prcent van de Wsw-medewerkers wrdt intern ingezet vr faciliterende en ndersteunende taken. 16 Interne detachering is een alternatief vr de inzet van medewerkers in de eigen prductie en dienstverlening, p een detacheringsplaats f in een begeleid werkentraject. In dat geval zuden zij mzet genereren vr het bedrijf, maar zuden de betrkken werkzaamheden in de facilitering en ndersteuning meten wrden verricht dr (duurdere) ngesubsidieerde prfessinals. Om het belang van deze afweging zichtbaar te maken ten beheve van de bedrijfsvergelijking rekenen we per intern gedetacheerde Wsw-gesubsidieerde een bedrag te, als schaduwksten vr niet-gerealiseerde mzet. Dit bedrag lpt als mzet mee in de explitatie. Tegenver deze mzet staat een identiek bedrag aan schaduwksten. 17 Het nett effect van de terekening is zdende budgetneutraal, terwijl de ecnmische effecten wel in beeld gebracht wrden. Vr de naar schatting faciliterende en ndersteunende vltijdbanen die p deze wijze dr Wsw-gesubsidieerden wrden vervuld, wrdt in ttaal 38,6 miljen eur tegerekend. Dit bedrag wrdt vlgens dezelfde verdeelsleutel als de begeleidingsinspanning van ngesubsidieerde prfessinals verdeeld ver Wsw en andere delgrepen: 33,9 miljen aan het Wswgesubsidieerde deel van de bedrijfsvering en 4,7 miljen aan de andere delgrepen. 18 Begeleid werken De Rijkssubsidie die SW-bedrijven ntvingen vr Wsw-gesubsidieerden in een begeleid werken (BW) traject bedraagt 97,3 miljen. Dat is een tename van 38 prcent vergeleken met De ntwikkelingen p de werkladder wrden in paragraaf 2.2 uitgebreid besprken, maar we cnstateren hier dat dit greicijfer een weerslag is van de verdergaande beweging van binnen naar buiten. Ruim de helft van de BW-subsidie wrdt drbetaald aan werkgevers f begeleidingsrganisaties. Het drbetaalde bedrag bestaat uit drie cmpnenten: lnkstensubsidie (81%), ksten vr de begeleiding van de Wsw-gesubsidieerden (18%) en ksten vr aanpassingen van de werkplek (2%). De marge van begeleid werken vr SW-bedrijven kmt uit p 47,2 miljen eur eveneens een grei van bijna veertig prcent. Ondanks deze sterke prcentuele grei blijft aandeel van begeleid werken in de ttale mzet beperkt: het stijgt van 0,6 prcent in 2006, via één prcent in 2007 tt 1,3 prcent in De gemiddelde marge p begeleid werken per vltijdbaan is vrijwel gelijk aan vrig jaar: De spreiding in dit kental is grt: het varieert tussen krap en Ok bij dit greicijfer met de kanttekening gezet wrden dat het mede bepaald is dr dynamiek in administratieve systemen en een aanscherping van de in het nderzek gehanteerde vragenlijst. 16 Zie k vetnt 8 en paragraaf Zie k paragraaf Zie bijlage A vr een telichting p de gehanteerde interne verrekenprijs. 19 Zie vetnt 9

20 8 HOOFDSTUK 1 Figuur 7 Spreiding marge begeleid werken per arbeidsplaats (gemiddeld: ) Begeleidingsvergeding PGB begeleid werken Een kleine fractie (vier prcent) van de bedrijven geeft aan in 2008 mensen begeleid te hebben in het kader van het persnsgebnden budget, en daar een begeleidingsvergeding vr ntvangen te hebben. Het betreft hier mensen met een advies begeleid werken van het CWI die via de gemeente zelf een begeleidingsrganisatie zeken. Een deel van deze mensen kiest ervr de begeleiding dr een SW-bedrijf te laten verzrgen. Branchebreed bedraagt het begeleidingsbedrag Om welke bedragen het landelijk via andere dan SW-bedrijven gaat is niet bekend. De verwachting is dat de begeleiding van PGB ers de kmende jaren in belang zal tenemen. Detachering De brut mzet uit detachering bedraagt in ttaal 245 miljen eur. Daarvan heeft 224 miljen betrekking p de detachering van circa Wsw-gesubsidieerden. Daarnaast zijn ruim 3000 mensen uit andere delgrepen in een plaatsingstraject individueel f in grepsverband gedetacheerd. Dit levert een brut mzet van 20,2 miljen eur p. Ongeveer vijf prcent van de brut mzet wrdt besteed aan de directe ksten van detachering. Bij de Wsw-gesubsidieerden gaat het m 11,7 miljen eur, bij de andere delgrepen m Nett resteert een ttale mzet uit detachering van 232 miljen, waarvan 213 miljen betrekking heeft p Wswdetachering. De ttale nett mzet uit detachering greit, dr het tenemende belang van externe plaatsing, met ruim vijftien prcent. Bij Wsw-specifieke detachering gaat het m een grei van 10,8 prcent. Per Wsw-gesubsidieerde detachering (vltijdsbaan) bedraagt de nett mzet 9.660, 4,5 prcent minder dan in Net als bij begeleid werken is k hier de spreiding grt (Figuur 8) Zie vetnt 9

21 DE SECTOR 9 Figuur 8 Spreiding detacheringsmzet per arbeidsplaats (gemiddeld: 9.660) Figuur 9 tnt he de mzet uit detachering van Wsw-gesubsidieerden is pgebuwd naar type pdrachtgever. Wsw-gesubsidieerde gedetacheerden vinden vral een plek in de marktsectr. 21 Dat beeld was afgelpen jaren niet anders. Wel lpt het belang van de marktsectr met vijf prcentpunt terug, van zestig prcent in 2007 naar 55 prcent in Het gevlg is een tenemend aandeel van met name de eigen gemeenten; dit tnt een stijging met drie prcentpunt, naar 22 prcent. Figuur 9 Nett mzet naar type pdrachtgever detachering Wsw ( 213 mln) eigen prductie en dienstverlening ( 691 mln) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% marksectr nt fr prfit eigen gemeente(n) Eigen prductie en dienstverlening De ttale nett mzet uit eigen prductie en dienstverlening dr SW-bedrijven belpt 691 miljen eur, 6,6 prcent minder dan in De daling hangt samen met de tenemende fcus p arbeidsntwikkeling. Deze verschuiving heeft tt gevlg dat de samenstelling van de werksrtenprtefeuille verandert mdat deze steeds nadrukkelijker ingericht wrdt vr mensen die structureel aangewezen zijn p beschut werk. De nderste staaf in Figuur 9 laat zien dat k vr eigen prducten en diensten de marktsectr de belangrijkste afnemer is, al is hier k de eigen gemeente nadrukkelijk in beeld, bijvrbeeld nderhud van parken en plantsenen. Grenvrziening (inclusief kwekerij en tuinbuw) is de belangrijkste werksrt, met een mzetaandeel van 42 prcent (Figuur 10). Daarmee is het belang van grenvrziening ten pzichte van vrig jaar zelfs met vier prcent tegenmen. Na grenvrziening zijn inpakken, verpakken, mpakken, mntage en assemblage de belangrijkste activiteiten. 21 In 2008 is prject SW en MKB: samen aan het werk gestart, waarin samenwerking met het MKB wrdt bevrderd, met als del het aantal plaatsingsmgelijkheden te vergrten. Cijfers hierver ntbreken ng.

22 10 HOOFDSTUK 1 De teruglp van de mzet geldt niet vr hele assrtiment. Grenvrziening greit met 2,5 prcent, inpakken, verpakken, mpakken, mntage en assemblage is stabiel (-0,3 prcent). De mzet uit verige industriële prductie (hut, metaal, grafisch, textiel & wasserij) lpt flink terug evenals de verige dienstverlening (zals schnmaak, catering, beveiliging). 22 Figuur 10 Omzet uit eigen prductie en dienstverlening naar activiteit verige industrie 14% inpakken, verpakken, mpakken, mntage en assemblage 24% verige dienstverlening 20% grenvrziening (incl. kwekerij en tuinbuw) 42% Het vergrte deel (93 prcent) van de mzet uit eigen prductie en dienstverlening wrdt dr Wsw-gesubsidieerden gerealiseerd. 4,7 Prcent van de mzet wrdt gerealiseerd kmt van medewerkers mensen uit andere delgrepen dan de Wsw, dat is twee prcentpunt meer dan vrig jaar. 15,4 Miljen eur (2,2 prcent) wrdt gerealiseerd dr ngesubsidieerd prductiepersneel. De gemiddelde financiële prductiviteit van intern geplaatst Wsw-gesubsidieerd persneel bedraagt , dat is veertien prcent lager dan in Vr de daling zijn meerdere verklaringen. Ten eerste is de prductie van de delgrepmedewerkers gecrrigeerd vr de bijdrage (15 miljen eur) van ngesubsidieerd direct prductiepersneel medewerkers die prductiever zijn dan hun Wsw-gesubsidieerde cllega s. Vrts is dr de aangescherpte definitie van interne detachering (zie vetnt 8) het aantal intern gedetacheerden veel kleiner dan vrig jaar. Dat heeft tt gevlg dat een grter deel van het intern geplaatste Wsw-persneel als prductiepersneel wrdt aangemerkt. Dit heeft een dempend effect p de prductiviteit. Samen zijn deze twee wijzigingen verantwrdelijk vr grfweg de helft van de prductiviteitsdaling. Belangrijker is echter de tenemende fcus p arbeidsntwikkeling, die tt gevlg heeft dat bedrijven zich in tenemende mate richten p werksrten vr mensen die structureel aangewezen zijn p beschut werk en vr wie externe plaatsing niet tt de mgelijkheden behrt. 22 Het aantal nderscheiden werksrten is vergeleken met vrig jaar frs teruggebracht, deze indikking kan enige dynamiek in de wijze van rapprteren dr de bedrijven tt gevlg hebben gehad. Mgelijkerwijs heeft dit enige invled gehad p de gepresenteerde samenstelling van de prtefeuille en ntwikkelingen.

23 DE SECTOR 11 Figuur 11 Spreiding financiële prductiviteit per Wsw-gesubsidieerde (gemiddeld: ) Figuur 11 tnt de spreiding in de nett mzet per fte (de financiële prductiviteit) uit eigen prductie en dienstverlening tussen de bedrijven. 23 De spreiding is grt: de financiële prductiviteit varieert tussen de krap en ruim Explitatieksten De ttale explitatieksten van de bedrijven stijgen met 1,4 prcent tt 3,58 miljard eur. Veruit het grtste deel (89 prcent) van de ksten wrdt gevrmd dr arbeidsksten (Figuur 12). De arbeidsksten van de delgrepmedewerkers vrmen 71 prcent van de ttale ksten: 2,5 miljard. Begeleidingsksten, bestaand uit de arbeidsksten van ngesubsidieerde prfessinals en een terekening vr de schaduwksten vr de inzet van intern gedetacheerden, maken samen achttien prcent van de explitatieksten uit. Deze kstenpbuw is sterk vergelijkbaar met het beeld in eerdere jaren. Figuur 12 Opbuw explitatieksten (in en % van ttaal) arbeidsksten delgrep; ; 71% materiële ksten; ; 11% arbeidsksten ngesubsidieerden; ; 17% terekening intern gedetacheerden; ; 1% Figuur 13 tnt de pbuw van de explitatieksten van het Wsw-deel van de bedrijfsvering en van de andere delgrepen. De explitatieksten van het Wsw-gesubsidieerde deel van de bedrijfsvering bestaan uit vier nderdelen, waarvan arbeidsksten vr Wsw-gesubsidieerd persneel het belangrijkst zijn. Daarnaast zijn er begeleidingsksten (arbeidsksten vr prfessinals en een terekening vr begeleiding dr intern gedetacheerden) en materiële ksten. 23 Zie vetnt 9

24 12 HOOFDSTUK 1 Figuur 13 Samenstelling explitatieksten ttaal Wsw gesubsidieerd andere delgrepen 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% arbeidsksten delgrep materiële ksten arbeidsksten ngesubsidieerden terekening intern gedetacheerden In het deel van de bedrijfsvering dat betrekking heeft p andere delgrepen is het aandeel van arbeidsksten delgrep minder grt. Dit is lgisch, mdat een grt deel van de activiteiten vr andere delgrepen via trajecten znder arbeidsvereenkmst plaatsvindt. Het aandeel van begeleidingsksten (vral de arbeidsksten van de prfessinals) is navenant hger. Arbeidsksten Figuur 14 geeft de pbuw van de arbeidsksten weer. Het merendeel bestaat uit lnksten: salarissen, sciale premies en pensienpremies. Deze kmen vr de Wsw samen uit p 2,3 miljard, wat neerkmt p 96 prcent van de ttale arbeidsksten en 65 prcent van de ttale explitatieksten van de gehele sectr. Figuur 14 Opbuw arbeidsksten Wsw-gesubsidieerd persneel salarissen, teslagen, variabele belning 76,8% verige 1,1% externe ARBOdienstverlening 0,5% verver 2,0% externe schling en pleiding 0,6% sciale premies 10,8% pensienpremies 8,2% De gezamenlijke lnksten vr Wsw-gesubsidieerd persneel zijn in 2008 met 1,2 prcent gegreid. Die stijging blijft achter bij de stijging van de CAO-lnen met drie prcent. De verklaring ligt ten dele in een verjnging van het persneelsbestand. Ok is er sprake van instrm in lagere schalen, lagere eindschalen en uitstrm van mensen in de hgere eindschalen. Deze pstapeling van rzaken vrmt de verklaring van het verschil tussen de stijging van de CAO-lnen en de geringere stijging van de branchebrede arbeidsksten. De salarissen, teslagen en variabele belningen van het Wsw-persneel lpen met 0,6 prcent p. De sciale premies greien met vijf prcent, terwijl de pensienpremies met 2,3 prcent zijn pgelpen. Opvallend is dat de ksten vr externe schling en pleiding van het Wsw-persneel vr het tweede achtereenvlgende jaar flink plpen, vrig jaar met 17 prcent, in 2008 met 23 prcent.

25 DE SECTOR 13 De arbeidsksten per Wsw-gesubsidieerde vltijdbaan, inclusief wachtlijstcliënten met een tijdelijke dienstbetrekking, bedragen Gezien de integrale wijze waarp wachtlijstcliënten dit jaar meelpen in de arbeidsksten per vltijddienstbetrekking is het niet mgelijk cnclusies ver de ntwikkeling van dit kental te trekken p basis van de kentallen ver dit jaar en vrig jaar. Greicijfers ten aanzien van arbeidsksten per Wsw-gesubsidieerde vltijdbaan wrden derhalve k niet besprken. Begeleidingsksten Begeleidingsksten zijn alle ksten die verband huden met de inzet van prfessinals. Deze bestaan uit de arbeidsksten van ngesubsidieerde prfessinals en de tegerekende ksten vr de inzet van intern gedetacheerden. De ttale ksten van begeleiding van delgreppersneel kmen uit p 635 miljen eur. Ruim 85 prcent daarvan hrt bij de Wsw-uitvering, vijftien prcent bij het bedienen van andere delgrepen. In 2005 was deze verhuding ng 90:10, verschuiving illustreert het tenemend belang van activiteiten naast de Wsw. De arbeidsksten van de ngesubsidieerde prfessinals stijgen met 6,4 prcent ten pzichte van Die stijging zit vr aan aanzienlijk deel in de ksten vr ingeleend prfessineel persneel, die met een derde plpen. De arbeidsksten van het ngesubsidieerd persneel in lndienst laten een grei zien van 3,6 prcent. Figuur 15 tnt de spreiding van de arbeidsksten per ngesubsidieerde vltijdbaan ver de bedrijven. 25 De verschillen hangen deels samen met de bedrijfsmvang: he kleiner het bedrijf, he grter het relatief dure managementapparaat. De inzet van ngesubsidieerd prductiepersneel heeft een verlagende invled p de arbeidsksten per persn. Verder zal het tenemend belang van ntwikkelingsgericht persneel een pwaartse impuls geven aan de arbeidsksten per vltijdbaan, mdat dit gemiddeld genmen functies vr hger pgeleiden betreft. Aan de andere kant kan dit effect vr een deel gedempt wrden dr het feit dat deze ntwikkelingsgerichte functies vaak dr jnger persneel wrden vervuld. De arbeidsksten per gemiddelde prfessinele vltijdsbaan bedragen , een bedrag dat in de lijn is met de arbeidsksten bij dienstverlenende bedrijven in de marktsectr, zals fndsenwervende instellingen, architectenbureaus f assurantiebemiddelaars. De gemiddelde arbeidsksten per fte kmen 3,6 prcent lager uit dan in 2007, hetgeen vermedelijk terug te veren is p een verjnging van het persneelsbestand. 24 Een vergelijking met de cijfers uit eerdere jaren is meilijk te maken, daar dit jaar wachtlijstcliënten met een tijdelijke dienstbetrekking expliciet zijn tegevegd aan de vraagstelling. Greicijfers ten aanzien van arbeidsksten per Wsw-gesubsidieerde vltijdbaan wrden derhalve niet besprken. 25 Zie vetnt 9

26 14 HOOFDSTUK 1 Figuur 15 Spreiding arbeidsksten per ngesubsidieerde vltijdbaan (gemiddelde = ) Materiële ksten Naast de 635 miljen aan persnele begeleidingsksten staan een bedrag van 396 miljen eur aan materiële ksten: huisvesting, machines, wagenpark, etc. maar k verige bedrijfsksten als verzekeringspremies en de ksten vr accuntant en adviezen. (Materiële ksten zijn exclusief de ksten vr inkp van materialen en uitbesteed. Deze zijn al weggesaldeerd mdat we rapprteren ver de nett mzet uit eigen prductie en dienstverlening.) De verhuding Wsw : verige delgrepen bedraagt bij de materiële ksten 87:13. Die verhuding wijkt af van de persnele ksten (85:15), wat verklaard wrdt drdat er in het Wswgedeelte meer eigen prductie plaatsvindt, wat leidt tt een grtere inzet van bedrijfshuisvesting, machines en andere bedrijfsmiddelen. Naarmate de verschuiving van binnen naar buiten verder gaat, zal het beslag p prductiemiddelen afnemen. Dit prces zal zich stapsgewijs vltrekken: het is immers niet praktisch m een halve fabriekshal f kwekerij af te stten. Tch zien we nu huisvestingsksten teruglpen: -7,8 prcent. De verige bedrijfsksten, waarnder bijvrbeeld ksten vr prductiemiddelen en verzekeringen vallen, nemen met ruim vijftien prcent te. Pers sald stijgen de ttale materiële ksten met 7,6 prcent. Vergeleken met vrgaande jaren liggen de materiële ksten per Wsw-gesubsidieerde echter p een lager niveau: 3.760, 4,3 prcent lager dan in De verklaring ligt in een tenemend belang van verige delgrepen, waar meer ksten aan tegerekend wrden, en in de grei van het aantal Wsw-gesubsidieerden.

27 SECTOR- EN BEDRIJFSINFORMATIE SOCIALE WERKGELEGENHEID EN ARBEIDSINTEGRATIE De mensen In dit hfdstuk kmen ntwikkelingen met betrekking tt de verschillende delgrepen aan de rde: kenmerken van de delgrep, dynamiek p de werkladder, instrm, drstrm en uitstrm en de wachtlijst. 2.1 Wsw-gesubsidieerd persneel Figuur 16 tnt de plaatsing van het Wsw-gesubsidieerde persneel p de werkladder. Dat is een categrisering van de verschillende vrmen waarin een Wsw-gesubsidieerde werk kan verrichten, gegeven zijn f haar mgelijkheden. De werkladder bestaat uit zes treden, die van nder naar bven, een grtere mate van zelfstandigheid van het werk representeren, en navenant minder begeleiding vergen. De werkvrmen variëren van beschut werk binnen de muren van het SWbedrijf, tt begeleid werken, waarbij de Wsw-gesubsidieerde in dienst is van een reguliere werkgever. De instapfase test/training/arbeidsinpassing markeert de nderste trede van de werkladder. 26 De werkladdercategrisering is belangrijk vanuit het uitgangspunt dat de werkzaamheden van Wswgesubsidieerden in een z regulier mgelijke arbeidsmgeving wrden verricht. Figuur 16 Verdeling Wsw-gesubsidieerd persneel (fte) naar psitie p de werkladder % test / training arbeidsinpassing 49% beschermd / intern 22% extern in grep: werken p lcatie extern in grep: grepsdetachering individueel gedetacheerd begeleid werken % 16% 4% Het ttaal aantal Wsw-gesubsidieerden is ten pzichte van 2007 licht tegenmen: van tt vltijdbanen, een grei van 2,2 prcent. Naast de Wsw-gesubsidieerden zijn er ruim Wsw-geïndiceerden p de wachtlijst, die via een tijdelijke plssing tch aan het werk kunnen. In ttaal wrden er dus vltijdbanen in het kader van de Wsw gefaciliteerd. 26 Zie Bijlage B vr een definitie van de gehanteerde begrippen. 27 Bij zwel grepsdetachering als werken p lcatie vert de werknemer in een grep werkzaamheden uit bij een reguliere werkgever, in beide gevallen via een arbeidsvereenkmst met het SW-bedrijf. De directe leiding en aansturing p de werkplek wrdt bij grepsdetachering echter verzrgd dr f namens de inlenende rganisatie. Het SW-bedrijf kan wel begeleiding bieden in de vrm van werkleiding. De pdracht en werkzaamheden wrden uitgeverd vr rekening en risic van de inlenende werkgever. Bij werken p lcatie wrden de werkzaamheden uitgeverd nder leiding van het SW-bedrijf. Het werk gebeurt vr rekening en risic van het SW- bedrijf.

28 16 HOOFDSTUK 2 Figuur 16 laat zien dat (inclusief de testfase) ng net meer dan de helft van de Wsw-geïndiceerden p een beschutte werkplek actief is. Daarna zijn werken p lcatie (22 prcent) en individuele detachering (zestien prcent) de best gevulde treden van de werkladder. We nderscheiden in de Wsw vr 1998 en vanaf 1998 ingestrmde geplaatste medewerkers. 28 In de laatste grep bestaat een tweedeling tussen mensen met een lichte f matige en een ernstige arbeidsbeperking. 54 Prcent van de werknemers in de Wsw is vóór 1998 geplaatst, vrig jaar was dat ng 59 prcent. Van de instrmers na de wetswijziging heeft driekwart de indicatie licht/matige arbeidsbeperking en één kwart een ernstige arbeidsbeperking. Die verhuding is vergelijkbaar met vrig jaar. Figuur 17 Verdeling Wsw-gesubsidieerd persneel naar arbeidsbeperking en plaats p de werkladder 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% vr 1998 vanaf 1998 licht/matig vanaf 1998 ernstig test /training arbeidsinpassing beschermd /intern geplaatst extern in grep: werken p lcatie extern in grep: grepsdetachering individueel gedetacheerd begeleid werken Figuur 17 tnt de verdeling van deze drie grepen ver de werkladder. Vr de grep die vr 1998 is ingestrmd, is begeleid werken een vrijwillige aangelegenheid. Het aantal BW-ers is dan k aanzienlijk lager dan bij de andere grepen. Dat wrdt k verrzaakt drdat nieuwe instrm zveel mgelijk direct in begeleid werken wrdt geplaatst. Daar staat tegenver dat bij de grep vr 1998 individuele detachering relatief veel vrkmt. De verschillen in plaatsing tussen grep met een licht/matige f een ernstige arbeidsbeperking zijn niet heel grt. Van de grep licht/matig is 53 prcent extern geplaatst, bij de grep ernstig is dat 48 prcent. Er is wel een verschil in de plaats p de werkladder: de fractie p de treden met een hge mate van zelfstandigheid (begeleid werken, individueel gedetacheerd) is aanzienlijk hger bij de grep met een lichte arbeidsbeperking. 28 In 1998 werd een vr de Wsw belangrijke wetswijziging van kracht. Deze wetswijziging had tt del het realiseren van arbeidsplaatsen in een z regulier mgelijke werkmgeving te stimuleren. Daarte werd begeleid werken als instrument geïntrduceerd. Bvendien werd de systematiek van indicering aangescherpt.

29 DE MENSEN 17 Figuur 18 Leeftijdspbuw Wsw-gesubsidieerd persneel % 13% tt De leeftijdspbuw van de Wsw-ppulatie is in hge mate gelijk aan die van vrig jaar. De grep nder de 34 vrmt een vijfde van de ppulatie (Figuur 18). De grep 45- tt 54-jarigen is in aantal het grtst. Bijna een kwart is 55+. Figuur 19 laat zien he de leeftijdsgrepen verdeeld zijn ver de werkladder. Ok dit beeld is sterk vereenkmstig met vrig jaar. Het aandeel van begeleid werken neemt af met de leeftijd. Dat is lgisch, gegeven de wetswijziging in Het aandeel individuele detachering lpt juist p met de leeftijd, de sm van de twee varieert nauwelijks ver de leeftijdsgrepen. Het aandeel bescherm/intern geplaatst neemt wel te met de gemiddelde leeftijd. De jngere leeftijdsgrepen zitten daarmee het dichts bij een realisatie van de 3 x 1/3 -delstelling. 24% 33% 24% Figuur 19 Plaatsing Wsw-gesubsidieerd persneel p de werkladder naar leeftijd 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% < 24 jaar jaar jaar jaar > 55 jaar test /training arbeidsinpassing beschermd /intern geplaatst extern in grep: werken p lcatie extern in grep: grepsdetachering individueel gedetacheerd begeleid werken 2.2 Ontwikkelingen p de werkladder Figuur 20 laat de jaarlijkse verdeling p de werkladder zien ver de peride Tabel 3 tnt de crrespnderende aantallen geïndiceerden in De beweging is zeer eenduidig. Het prprtineel aantal beschermd/intern geplaatsten lpt gestaag terug, de andere grepen greien in aantal. In 2005 was tweederde van de Wsw-gesubsidieerden fysiek binnen de muren van het bedrijf aan het werk, in 2008 is dat ng maar 49 prcent. Vr het eerst is minder dan de helft van de Wsw-ppulatie binnen de prten van de SW-bedrijven aan het werk.