Status Co. Magazine voor coassistenten

Transcriptie

1 Status Co Magazine voor coassistenten Jaargang 31 - nummer 1 - MAART 2013

2 - pagina 2 -

3 Colofon Status Co Periodiek voor coassistenten Jaargang 31, nummer 1, maart 2013 Status Co is een periodiek tijdschrift voor en door de coassistent van de Radboud Universiteit Nijmegen, en verschijnt vier keer per jaar. Status Co wordt verzonden naar alle coassistenten en geaffilieerde ziekenhuizen waar Nijmeegse coassistenten stage lopen. Redactieadres Stichting Status Co Nijmegen Universitair Medisch Centrum St Radboud Geert Grooteplein-Noord 15, kamer EZ Nijmegen telefoon: website: > status co Redactie Marlies van Altvorst, Anne Boskamp, Vicky van Duijnhoven, Irene Frenay, Marleen van Houdt, Sabine Janssen, Anneke Jonkman, Karlien Mul, Angelique Slot, Carla Timmer, Ivo Verhagen Co-auteurs Valerie Feskens, Nicole Huijbregts, Bas Oude Ophuis, Lidewij Overweg, Mijke Pelkman, Carlijn Roumans Hoofdredactie Sabine Janssen (h.t.), Anneke Jonkman (f.t.) Eindredactie en lay-out Anne Boskamp, Irene Frenay, Marleen van Houdt, Karlien Mul, Carla Timmer Secretaris Irene Frenay (h.t.), Angelique Slot (f.t.) Penningmeester Vicky van Duijnhoven Drukwerk Jonge Helden bv, Giesbeek (oplage: 1100) Inhoud Zo Retro 4 Uit! Agenda 4 Onze geleerde voorgangers 5 Diagnostiek van alledaagse dingen 6 Retro futurisme, de toekomst volgens het verleden 8 Column: Retrograad, de co die gaat.. 9 Wat zie jij? 9 Reistip: Singapore 10 Abstract 11 Uit de Oude Doos 12 Recensie: The artist 13 Ko-raad 14 Stethoscopen door de jaren heen 16 Back to the basics: labdiagnostiek 17 Specialisme uitgelicht: Tropengeneeskunde 18 Groeten uit... Suriname! 21 Column: Retro in Afrika 22 Antwoorden en vragen: Ervaringen van een beginnend arts-assistent 22 Nijmegen: De oudste stad van Nederland 23 'Een bestelling opnemen op de SEH' 24 Twijfelen is heel normaal?! 24 Mysterieuze hysterie 25 Oplossing: Wat zie jij? 25 Specialisatie arts-seksuoloog! 26 In het zonnetje! 26 Geslaagden 28 De redactie bedankt iedereen die heeft meegewerkt aan deze Status Co. De volgende Status Co verschijnt in juni 2013, de deadline voor deze editie is op 20 mei Het aanleveren van kopij wordt zeer op prijs gesteld. De redactie van Status Co is onafhankelijk; plaatsing van artikelen, mededelingen of brieven houdt niet noodzakelijkerwijs in dat de redactie de boodschap, doelstellingen of meningen van de instelling of persoon in kwestie onderschrijft. De eindredactie houdt zich het recht voor artikelen, brieven of mededelingen te wijzigen, in te korten of niet te plaatsen. Het is niet toegestaan om, zonder voorafgaande toestemming van de redactie, gepubliceerde artikelen of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of te verveelvoudigen. 2013, Stichting Status Co Nijmegen - pagina 3 -

4 Zo Retro De modernste technologieën overstromen de markt, het nieuwste van het nieuwste is al verouderd voor het goed en wel verspreid is, alles roept: vooruit, vernieuw!. Maar eigenlijk hoef je niet altijd vooruit te gaan om te vernieuwen, want ook in het verleden is er al veel goeds bedacht en ontwikkeld dat, soms met enig afstoffen, ook in de huidige tijd prima te gebruiken is. Denk bijvoorbeeld aan basaal laboratorium onderzoek en oude instrumenten. En zelfs een stukje geschiedenis dat geen potentie heeft tot reactivatie in het heden, kan interessant zijn om op zijn minst over te lezen. Bijvoorbeeld: naar wie zijn de lokalen in onze faculteit eigenlijk genoemd? En wat is de geschiedenis van de stad Nijmegen? En wat waren in het verleden eigenlijk de ideeën over de toekomst en voldoet het heden aan dat vroegere toekomstbeeld? Kortom: inspiratie te over om een editie te wijden aan het thema Retro. Niet heel retro maar meer naar het credo vooruit, vernieuw! zal ik vanaf volgende editie het voorzittersstokje doorgeven aan Anneke Jonkman die de Status Co verder zal leiden. Ondertussen doe ik een stapje terug en blik vol tevredenheid terug op een fantastische en leerzame tijd. Alle redactieleden, coauteurs, schrijvers van losse inzendingen en natuurlijk lezers: bedankt! Sabine Janssen, voorzitter Status Co Uit! Agenda Go Short Film Festival 13 t/m 17 maart Go Short is een fris, vernieuwend filmfestival voor de korte film. Het is een uniek evenement in Nederland waarbij het publiek getrakteerd wordt op korte films, veelal gemaakt door jonge, talentvolle filmmakers uit verschillende Europese landen. Soms een beetje absurd, maar des te meer de moeite waard! Marikenloop - Nijmegen 26 mei Duizenden vrouwen en meiden, grotendeels gestoken in vrolijk roze, zullen weer aan de start staan van de 5 of de 10 kilometer. Ren mee of kom aanmoedigen: het gaat weer een fantastische dag worden! Bemmelse Dweildag 9 juni Bemmel trilt jaarlijks op de tweede zondag in juni op haar grondvesten door het geluid van circa 2000 muzikanten in 110 dweilorkesten. De beste dweilorkesten uit binnen- en buitenland komen naar Bemmel om deel te nemen aan de Bemmelse Dweildag. Dit mag, maar wil je niet missen! Gebroeders van Limburg festival 23 t/m 25 augustus Paardenhoeven kletterend op de kasseien, schaapskuddes versperren je de weg en worstel je je hier doorheen dan loop je straatventers, boogschutters, troubadours, valkeniers, miniatuurschilders en ambachtslieden tegen het lijf. Even een moment van verwarring en dan weet je het weer: het Gebroeders van Limburg festival is weer in de stad. Achterste rij v.l.n.r.: Irene Frenay, Marleen van Houdt, Sabine Janssen, Vicky van Duijnhoven, Carlijn Roumans. Voorste rij v.l.n.r.: Marlies van Altvorst, Anne Boskamp, Valerie Feskens. Op de foto ontbreken: Anneke Jonkman, Karlien Mul, Angelique Slot, Carla Timmer, Ivo Verhagen. Bridge to Bridge 8 september Verkeerde geslacht of er gewoon niet aan gedacht, kortom: heb je niet mee gedaan aan de Marikenloop? Herkansing voor je hardloopschoenen, want dit jaar wordt alweer de 28ste editie van de beroemde Arnhemse bruggenloop 'Bridge to Bridge' georganiseerd. - pagina 4 -

5 Onze geleerde voorgangers De onderwijsperiode is weer begonnen en je rooster is bekend. Werkgroep in De Moulin. De Moulin? Waar zit dat ook alweer? We hebben hoogstens een keer of twee in het derde jaar daar gezeten om die gang vervolgens nooit meer te betreden. Maar nu wordt de goede heer De Moulin weer van stal gehaald om ons studenten wat wijze lessen in de geneeskunst te leren. Maar kunnen we ook wat van de heren (de emancipatie is nog niet doorgedrongen in de lokalen) zelf leren, naast wat ons onderwezen wordt inhún lokaal? Door: Marlies van Altvorst Nu we het toch over hem hebben, laten we dan ook maar beginnen bij dokter De Moulin. Hoewel ik alijd heb gedacht met een Fransman te maken te hebben, is deze Daniël toch een echte kaaskop van eigen bodem! Een chirurg die met name zijn vernoeming heeft verdiend door zijn inzet voor het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij was preses van het College van Ephoren, de verzetsraad, en weigerde de loyaliteitsverklaring te ondertekenen. Dit was een document waarin een student beloofde zich van elke handeling tegen het Duitse Rijk te onthouden. Anderen die een plekje in onze ere-lokalen hebben gevonden en stiekem toch een Nederlands paspoort hebben, zijn doctor Emile Jan Moeys (vaatchirurg en promotor van Daniel de Moulin); doctor Noyons (klinisch chemicus en pionier van dit nieuwe specialisme); en dokter Slooff (kinderarts met een grote rol bij het opzetten van de consultatiebureaus). Nooit gedacht dat zij landgenoten waren. Hoewel vrijwel de helft van alle lokaalnamen van onze Nederlandse voorbeelden zijn geleend, zijn ook de Fransen goed vertegenwoordigd met zes afgevaardigen. Ik neem voor het gemak even aan dat we allemaal weten waar doctor Raynaud, mijnheer Pasteur, dokter Poupart en doctor Babinski bekend om zijn geworden. Maar wat heeft die Laennec gedaan om zo maar in Nijmegen een lokaal te krijgen? En dan ook nog één waar we altijd zitten (en op gokken als we even niet meer weten waar we les hebben). Doctor Laennec was chirurg en gezegend met de prachtige voornamen René Théophile. Zijn subspecialisme was hart en longen maar in zijn tijd hadden ze nog geen 1e en 2e harttoon, crepiteren of een gallopritme. Op straat zag hij een groepje kinderen spelen met wat takjes. Ze stopten de uiteindes van twee houten stokjes in hun oren om te kunnen luisteren naar het gekras met een ijzeren pinnetje. Hij kwam op een idee en maakte een 30 cm lange holle cilinder uit hout. Hiermee kon hij de hart- en longgeluiden beluisteren en spendeerde drie jaar aan het interpreteren en vergelijken hiervan. Zo werd in Parijs dus de stethoscoop uitgevonden door René Laennec. Dr. Laennec Ook doctor Charcot heeft grootse dingen gedaan. Hij was een geleerde man en had zowel Sigmund Freud als Georges Gilles de la Tourette onder zijn hoede als leerling. Deze dokter was zowel neuroloog als psychiater, oftewel zenuwarts toendertijd, en bekleedde de eerste leerstoel voor ziekten van het zenuwstelsel in de wereld, een positie die speciaal voor hem werd gecreeërd door de Franse regering. Zijn onderzoek en publicaties leidde ertoe dat multiple scleroseals een afzonderlijke ziekte werd beschouwd en diagnosticeerde de ziekte als eerste bij een levende patiënt. Collegae noemde hem de wizard clinician. Uiteindelijk zijn er maar liefst 18 eponiemen van hem ontstaan. De man had echter maar één hobby: klassieke muziek (Van Beethoven). Dr. Charcot Over van de Fransen naar de Italianen, of beter gezegd, Italiaan want we hebben maar één exemplaar in onze lokalencollectie. Dokter Riva Rocci heeft ook een prachtige voornaam, Scipione. Met zo n naam waan je je overal in mediterane sferen! Deze kinderarts kwam uit Turijn en ontwikkelde de sfygmomanometer, een apparaat met een kwikkolom dat de voorloper van de moderne bloeddrukmeter is. Om een bloeddrukmeting via deze wijze te documenteren, noteerde men de afkorting van Scipione s achternaam, RR. Tegenwoordig zien we deze notering nog wel eens terug in statussen, hoewel kwikmeters niet meer in de praktijk gebruikt worden. De sfygmomanometer van dr. Riva Rocci En we maken de cirkel rond door te eindigen met enkele Nederlandse geleerden die een lokaal hebben weten te bemachtigen op onze faculteit. Hoewel we er niet vaak zitten, verdient doctor Wijdeveld toch zeker een plekje in ons geheugen gezien zijn verdiensten op het gebied van nierziekten. Deze nefroloog kwam naar Nijmegen om onder dokter Majoor zich te specialiseren in nierziekten. Hij introduceerde de percutane nierbioptie in de Nederlandse kliniek en alsof dat niet genoeg was, begon hij in 1964 ook met hemodialysebehandelingen in het St Radboud. Vier jaar later ging het transplantatieprogramma van start. En dan natuurlijk mijnheer Lammers, de man met de grootste zitplaatsencapaciteit. We kennen hem allemaal, maar hoeveel weten dat hij anatoom was? En wat voor één. Zijn studenten droegen hem op handen vanwege zijn uitbeeldingsvermogen waardoor de medisch stof van ingewikkelde anatomie tot leven kwam. Hij kreeg in 1952 de eer om beschermheer van de Medische Faculteitsvereniging te worden toen deze werd opgericht. En dat waren dan de geleerde mannen van onze faculteit. Hoewel de man-vrouw verhouding van tegenwoordig niet is weerspiegeld in onze lokalen, hebben we altijd Aletta Jacobs nog om onze feministische gevoelens op een hoog vuurtje te houden. En wie weet hangt jouw naam over een aantal jaar wel naast zo n mooie blauwe deur! Literatuur 1. Beijer, T en Apeldoorn, CGL. Woordenboek van epische eponiemen. 2008, Houten. Bohn Stafleu Van Loghum. 2. Charcot in Medical Eponyms. Arup KR Kundu. JAPI VOL. 52 SEPTEMBER pagina 5 -

6 Diagnostiek van alledaagse dingen Retro vs. New Cosmetics, the battle Vroegâh deden we dat nog niet zo slecht! plachten sommige ouderen ons telkens wijs te maken. Al die moderne tonics, cleansing milks, crèmes (dag- en nachtversies uiteraard), shampoos voor blond, gekleurd, droog, dor, futloos, snel vet, slap, beschadigd, kroezig, gespleten en als je dat zo hoort bijna uit elkaar vallend haar heeft het allemaal zin? Hebben oma s theezakjes, eieren, bier en ga zo maar door toch ongeveer hetzelfde effect of zijn die nieuwe dingen zeker niet alleen commerciële prullaria? De Status Co-leden gingen de strijd van oud versus nieuw aan middels een singlecenter enkelblinde, gerandomiseerde gecontroleerde trial met aan één zijde het oude product en aan de andere zijde het nieuwe product. Let the battle begin! Komkommer versus placebo tegen wallen Links: Komkommer Gebruiksgemak/ 30 minuten visusverlies in een druk coassistentenbestaan is zeer onhandig. Wel fris en verkoelend. Inspectie/ Van meer walvorming/oedemateus tot ongerimpeld en wellicht wat strakkere huid. Geur/ Niet meer nader te bepalen. Palpatie/ Glad, week-elastisch, zacht, fluctuatie -. Punten/ 1 Rechts: Placebo in de koelkast. Inspectie/ Normale huidskleur, minimaal oedeem of zwelling. Geur/ Reacties als ruikt als vanille/citroenroomtaart, een beetje gek en best prima werden gehoord. Palpatie/ Licht palpabele massa suborbitaal, glad en iets meer xerosis dan links. Cijfer/ 2,5 Diagnose/ Geen verschil tussen theezakje en antirimpelcrème volgens de jury. En, zoals de verkopers al zeiden: dat heb je op deze leeftijd echt nog niet nodig hoor! Goh Normale Max factor lippenstift versus Max factor Lipfinity Door: Valerie Feskens Bier versus Garnier verstevigende shampoo Links: Bier Gebruiksgemak/ Het is koud en schuimend en heeft een schrale geur. Inspectie/ Glanzend en volumineus, goede krullen, geen alopecia. Geur/ neutraal tot een beetje muf, biergeur - Palpatie/ Ziet er goed uit, maar mist substantie. Distaal iets stijver, proximaal geen verschil. Er was discussie over welke zijde meer verstevigend was. Punten/ 1 Rechts: Garnier verstevigende shampoo Gebruiksgemak/ Makkelijk in te brengen en ruikt lekker. Inspectie/ Voller dan links. Geur/ Fruitig. Palpatie/ Glad, zachte puntjes. Iets soepeler. Punten/ 5 Diagnose: Garnier verstevigende shampoo heeft de voorkeur, met uitzondering van carnavalstijd, als er met genoeg bier gegooid wordt om een normale douche te vervangen. Gebruiksgemak/ Makkelijk, kost (wonderbaarlijk genoeg) helemaal geen tijd. Inspectie/ Iets minder oedemateus, bijna geen wallen. Geur/ Geen specifieke geur. Palpatie/ Gladdere huidstructuur dan links, zacht. Punten/ 4 Diagnose/ Zoals iemand uit de jury zei: Als je nog geen wallen hebt, werkt het prima. Je kunt je de moeite besparen om komkommer te gebruiken, behalve met een gezichtsmasker, ontspannend muziekje en een ochtend rust. Theezakje versus Kruidvat Q10 Antirimpelcrème Links: Theezakje Gebruiksgemak/ Het gebruikte zakje een nacht in de koelkast laten liggen is onhandig als je een beauty-moment s avonds wilt inplannen. Inspectie/ Openere blik, minder ptosis, ongerimpeld, minimaal oedeem en iets meer wallen. Geur/ theezakje zelf ruikt naar aardbei. Op de huid niet terug te bekennen. Palpatie/ Soepel, glad, iets zalvig. Punten/ 2,5 Rechts: antirimpelcrème Gebruiksgemak/ Zeer makkelijk rond ogen te smeren, soepele textuur, hoeft geen nacht Links: Maxfactor lippenstift Gebruiksgemak/ Zoals gewone lippenstift, wordt makkelijk aangebracht. Inspectie/ erythemateus, fulminant, glanzend, mooie kleur. Een aantal hyperemische plaques, volgens anderen egaal. Geur/ Vanille achtig, anderen geven bloemig en chemisch aan. Palpatie/ licht squameus, geeft niet af. Gladder en zacht. Punten/ 3 Rechts: Max Factor Lipfinity Gebruiksgemak/ Net als lipgloss, maar als je buiten de lijntjes gaat word je meteen afgestraft: no way dat je die verfvlekken binnen 24 uur wegpoetst! Inspectie/ mat, mooie kleur, egaal, subtiel. Geur/ In de verte een beetje naar pepernoten. Palpatie/ zacht, fluweelachtig, geeft niet af, dubieus meer squameus dan links. Behoud van egaliteit na aantal palpaties. Punten/ 3 Diagnose/ Je hebt geen lipfinity nodig om mooie, rode lippen te krijgen. En waarschijnlijk kun je mensen in dit opzicht toch van alles wijsmaken! Gewone shampoo versus droogshampoo Links: Gewone shampoo Gebruiksgemak/ Heel fijn, ruikt lekker. Inspectie/ parallel gerangschikt, vetloos, mooi glanzend haar. Een aantal onderzoekers geven 0,00001% vettiger dan rechts aan, anderen andersom. Geur/ Ruikt lekker en fris. Palpatie/ zacht en glad. Punten/ 4 - pagina 6 -

7 Rechts: Droogshampoo Gebruiksgemak/ Ruikt penetrant en erg sterk. Ik durfde er niet mee naar buiten zonder de vorige avond er nog shampoo overheen te gooien. Palpatie/ Zeer glad, zacht en schoon, soepel, niet vettig. Punten/ 4 Diagnose/ Ook ei kan mooi krullend haar geven, alhoewel het gebruik enige weerstand kan oproepen. Conclusie Het is verrassend hoeveel onderzoekers het bij het verkeerde eind hadden. De beperkte Inspectie/ glanzend, iets meer strengvormig. Geur/ Van goedkope luchtverfrisser tot Jip en Janneke shampoo en artificieel maar wel lekker. Palpatie/ zacht, wat vettig. Punten/ 2 Diagnose/ Er gaan meer stemmen op voor de gewone shampoo. Een grotere RCT met langere tijdsperiode is nodig om sterkere conclusies te kunnen trekken, alhoewel de uitkomst van een week lang droogshampoo vermoedelijk al voorspeld kan worden. Ei versus crèmespoeling Links: Herbal essences conditioner Gebruiksgemak/ Ruikt lekker, is heerlijk zacht en je kunt het makkelijk in je haar brengen. Inspectie/ Glanzend, golvend, pluist niet, oogt lentefris, beetje slapper dan rechts. Geur/ Ruikt volgens sommigen frisser dan rechts, anderen vinden geen links-rechts verschil. Twijfelen is heel normaal?! Bij vrijwel elke keuze die gemaakt moet worden, steken ze de kop op: twijfels! Ze helpen om goed na te denken over een beslissing, maar kunnen ook de last van het maken van een keuze verzwaren. Naarmate het einde van de opleiding nadert begint iedereen dit te voelen: het kiezen van het seniorcoschap, de keuzecoschappen en de wetenschappelijke stage. Daarna komt de keuze voor een ANIOSplek en een mogelijke vervolgopleiding. Ook dit kan behoorlijk wat twijfels oproepen, want kiezen is verliezen. Wat je ook kiest, alle andere opties kies je niet. Keuzestress! En zelfs als een keuze is gemaakt, kunnen ze nog toeslaan, want was dit wel de juiste keuze? Door: Marieke de Kuyper Ondanks het feit dat iedereen natuurlijk zelf zijn eigen keuzes moet maken, bleek het erg zinvol te zijn om hierover met elkaar te praten en deze twijfels te spiegelen aan artsen die Rechts: Ei Gebruiksgemak/ Enigszins coördinerend vermogen is geïndiceerd als de badkamervloer niet helemaal besmeurd wil worden onder het ei. Het idee van eierhaar is niet fris. Inspectie/ Ziet er fris(ser) uit, meer krullend, levendig. Geur/ Van fris en fruitig tot gewoon, als haar. Palpatie/ Van glad tot stug tot zoals reclame-haar zou moeten voelen, maar toch minder dan links. Punten/ 2 hetzelfde doorgemaakt hebben. Tijdens een kleinschalige avondsessie werden de twijfels en onzekerheden besproken welke spelen bij 6e-jaars geneeskunde studenten en hoe dit was en nu nog is bij een aantal artsen. Deze bijeenkomst bleek in een behoefte te voorzien, waarna met veel enthousiasme is besloten deze avond nogmaals te organiseren maar dan voor een grotere groep studenten. Hierbij werd het forum artsen uitgebreid voor een zo divers mogelijke groep artsen. Zeven artsen met zeer verschillende loopbanen waren bereid plaats te nemen in een panel en toe te lichten hoe zij tot bepaalde keuzen zijn gekomen in hun werk- en privéleven. Stellingen werden gepresenteerd om de groep te prikkelen en de discussie op gang te krijgen. In de pauze was er gelegenheid om onder het genot van een hapje en drankje in een kleiner groepje verder te praten. De avond werd afgesloten met een terugblik waarin gezamenlijk conclusies werden getrokken. duur van het gebruik van de verschillende testobjecten was echter een beperking, aangezien vaak pas na bepaalde tijd het effect van het product in kwestie zichtbaar zal zijn. Een week de testproducten gebruiken was echter cosmetisch, sociaal en in enkele gevallen olfactorisch gezien niet realistisch. Uit ons kleine onderzoek bleek echter dat in veel gevallen het niet uitmaakt wat je gebruikt, uitgezonderd de haarproducten. In dat geval zijn we er de laatste jaren toch op vooruit gegaan, op de droogshampoo na. Deze zou bij tijdsgebrek een goed alternatief zijn, maar kan verder maar beter gemeden worden. En wat retro producten betreft: uitproberen kan altijd zolang je jezelf er goed bij voelt. Try before you die! Na afloop bleek uit de ingezonden evaluaties dat de avond als erg positief werd ervaren. Het werd als prettig ervaren dat de sfeer erg open was en 'rolmodellen' zich bloot gaven. Daarnaast bestond er consensus over een aantal dingen. Ten eerste dat het leven, dus ook je carrière, niet volledig te plannen is. Ten tweede dat keuzes niet altijd definitief hoeven te zijn: je mag verkeerd kiezen. En tot slot dat twijfelen mag, het is namelijk heel normaal en, onafhankelijk van leeftijd of geslacht, er blijft getwijfeld worden! Voor iedereen die niet aanwezig kon zijn: volgend jaar zal de avond opnieuw worden georganiseerd met een divers artsenpanel. Twijfel dan niet, en meld je (ter zijner tijd) aan! De twijfelavond is tot stand gekomen door een samenwerkingsverband tussen de werkgroep voor Diversiteitsbevordering door Vrouwelijke Academische Specialisten (DIVAS) en coassistenten. - pagina 7 -

8 Retro futurisme, de toekomst volgens het verleden. Wat zal de toekomst ons brengen? Gaan intraveneuze nanobots patiënten genezen? Gaat de wereld draaien op groene energie? Zal de kloof tussen arm en rijk kleiner worden? Loopt iedereen over 10 jaar met Google Glass? (Ken je het niet? Zoek project glass: one day youtube!) Door: Ivo Verhagen Vragen als deze houden ons van tijd tot tijd bezig, maar dat is natuurlijk niets nieuws. Altijd zijn er mensen geweest met een visie over (of fascinatie met) de toekomst. Klassieke werken als Utopia' van Thomas More (1516), Also sprach Zarathustra van Nietszche (1883) maar ook Star Trek beschrijven een glorieuze toekomst voor de mensheid. Wanneer elementen uit een toekomstbeeld van vroeger worden gebruikt in hedendaagse kunst, dan heet dit Retro futurisme, met als meest sprekende en bekendste symbolen waarschijnlijk de raket en de UFO. Retro futurisme wordt vaak satirisch gebruikt maar kan ook het doel hebben om een lofzang over de toekomst te nuanceren door te verwijzen naar werken die de gevaren van de toekomst beschrijven. Dit nuanceren is erg interessant omdat gedachten over de toekomst vrijwel altijd gepolariseerd zijn. De meeste verwachtingen (zoals de bovenstaande) zijn utopistisch, mensen verwachten dat technologische vooruitgang alle problemen zal oplossen en dat de mens zal leven in een ideale wereld. Aan de andere kant zijn er ook denkers die waarschuwen voor een dystopische wereld. Bekende voorbeelden van dystopieën zijn te vinden in boeken als 1984 van George Orwell en A Clockwork Orange van Anthony Burgess. Maar ook films als Metropolis (1927), The Time Machine (1960/2002) en The Island (2005) schetsen een beeld van een toekomst die door technologische vooruitgang en maatschappelijke veranderingen onmenselijk is geworden. Van zowel de utopische werken als de dystopische werken zal ik er een bespreken, te beginnen met Also Sprach Zarathustra. Dnt meesterwerk van Nietszche is niet zozeer de moeite waard omdat de utopie die hij beschrijft zo mooi is, het is het kennen waard omdat het een onvoorstelbaar grote impact heeft gehad op de wereldgeschiedenis. Also Sprach Zarathustra is in geschreven en was bedoeld als een tegenhanger van de heilige boeken van wereldgodsdiensten. Via de hoofdpersoon vertelt Nietszche de lezer over zijn filosofie. Het boek vertelt over Zarathustra, de profeet, die na 10 jaar een kluizenaarsbestaan in de bergen te hebben geleefd naar beneden komt om zijn profetie en zijn wijsheid met de mensheid te delen. Hij vertelt over de komst van de übermensch, een nieuw soort mens die beter aangepast is aan het leven in de moderne tijd dan de huidige mens. Daardoor zijn zij superieur aan hen zoals wij superieur zijn aan de mensapen. De mensheid neemt zijn boodschap niet serieus maar uiteindelijk verzamelt Zarathustra toch een groep volgelingen. Zij worden onderwezen om het beste uit zichzelf boven te halen en zo übermenschen te worden. De leefwijze die hen dan wordt aangeraden is zo extreem dat de meeste sektes die sindsdien zijn ontstaan Nietzsche als inspiratiebron hebben gebruikt. In het kort raad hij zijn volgelingen het volgende aan: Zweer godsdienst af. Leef voor jezelf. Leef gevaarlijk (het leven van een strijder). Oorlog is niet alleen een middel om je doelen te bereiken,oorlog kan ook een doel op zich zijn. Er bestaat geen goed of slecht, laat jezelf dus geen regels of wetten voorschrijven, maak je eigen wetten en leef daarnaar. Wacht niet op de dood maar kies de dood wanneer je geen rol van betekenis kan spelen in het verwerkelijken van je doelen. Natuurlijk is het bovenstaande volledig uit zijn verband gerukt, en wanneer je het boek van voor tot achter zou lezen worden deze extreme uitspraken in de loop van het boek wat afgezwakt en blijkt dat zelfs Zarathustra de profeet van tijd tot tijd twijfelt aan zijn profetie. Toch heeft dit niet voorkomen dat zowel Nazi s als andere groepen extremisten, zichzelf identificeerde als deze übermenschen. De utopie die Nietszche verwerkelijkt ziet worden door de übermensch is er een van chaos, maar binnen die chaos zijn deze ultiem individualistisch en egocentrische übermenschen wel allemaal heroïsche figuren die hun leven leiden zoals ze echt zijn. Het feit dat de (über)mens(ch)en zichzelf kunnen zijn en daarmee ultiem vrij zijn maakt dat deze toekomst van chaos een ideaal wereldbeeld zou moeten zijn. Van de dystopische boeken wil ik jullie graag kennis laten maken met brave new world, een boek geschreven in 1931 door Aldous Huxley. Het boek speelt zich af rond het jaar 2540 wanneer de mensheid al geruime tijd in een wereld leeft waar vrede, gelijkheid en tevredenheid een feit zijn. Dit wordt bewerkstelligd door natuurlijke voortplanting te verbieden, in de plaats daarvan baby s te creëren en het bevolkingsaantal niet de 2 miljard te laten overschrijden. De baby s worden vanaf hun aller vroegste ontwikkeling geconditioneerd om zo goed mogelijk te passen bij de kaste waartoe zij zullen gaan behoren. In deze samenleving werkt iedereen zonder tegenzin, aan de ene kant omdat iedereen een baan heeft waarvoor hij of zij geknipt is (vanwege de vroege conditionering) en aan de andere kant omdat men altijd kan rekenen op soma een drug die door de staat wordt verstrekt om om te kunnen gaan met tegenslagen en behoefte aan spirituele verdieping en dergelijke. In het boek wordt het de lezer via de verhalen van enkele karakters geconfronteerd met de leegte van deze perfecte samenleving waar vrijwel alles bereikt is waar de mensheid ooit naar heeft verlangd. Ook dit boek heeft veel stof doen opwaaien, het schetst (hoewel niet expliciet) het lot van een wereld waar (futuristisch)communisme de staatsvorm is. Al met al twee oude boeken met een interessante en bijna paradoxale kijk op de toekomst waardoor ze veel stof tot denken geven. Is een ultiem vrije wereld vol chaos en geweld een ideale wereld? En moeten we streven naar een wereld van vrede en geluk als dit ten koste gaat van vrijheid, respect voor het individu en diepgang van het gevoelsleven. De beste manier om je mening er over te vormen is waarschijnlijk door de boeken te lezen, nu weet ik dat dat geen kleinigheidje is in het geval van deze 2 boeken, maar als je ze leest kunnen ze een verrijking zijn voor je leven. - pagina 8 -

9 Column: Retrograad, de co die gaat Het toeval maakte dat het thema van deze Status co Retro mocht zijn. Mijn laatste column, en de coschappen in retrospectie. Beschouwing in het licht van de toekomstige ervaringen als afgestudeerd geneeskundige, heel internationaal ook wel Master of Medical Science. Dokter Anders dus. En anders was ik, ben ik en blijf ik. Grote idealen hebben mij, of mijn brein-genen-en-omgeving, ooit doen beslissen de keuze te maken voor de studie geneeskunde. De mensen helpen, misschien bij artsen zonder grenzen mijn steentje kunnen bijdragen aan het welzijn van de wereld, dat is wat ik wilde, ambitieus en ergens ook naïef. Na het eerste jaar van de studie, doordrenkt met de anatomie, morfologie, chemie en fysiologie van het menselijk lichaam, vroeg ik mij af waar ik aan begonnen was. Gelukkig bracht de pathofysiologie, de ziekteleer, in het tweede en derde jaar daar verandering in. Eindelijk duidelijkheid wat ziekte is en betekent, kennis maken met mogelijkheden de ziekte te bestrijden, klachten van patiënten te verminderen, mensen te helpen. Er begon zich een fundament te vormen in overeenstemming met mijn initiële idealen. Toen begonnen de coschappen Het eerste coschap: interne geneeskunde, een beschouwend, breed vakgebied, en het moment voor de eerste stappen als coassistent. Die eerste kijk in de medische keuken vond ik confronterend, nooit had ik een idee gehad van hoe al die theorie zijn weg vond in de echte praktijk. In een academisch ziekenhuis zijn er bij patiënten met reguliere klachten allerhande bijzondere diagnosen mogelijk. De zee aan informatie, protocollen en administratieve rompslomp maakte dat ik begon te twijfelen; wilde ik wel dokter worden, was dit wat ik altijd gewild had? Eenmaal dermate gevorderd in de studie geneeskunde wilde ik het ook niet beëindigen en besloot ik de studie af te ronden, ten koste van wat dan ook. Nu, na ruim drie jaar verschillende, uiteenlopende coschappen te hebben gelopen, kijk ik terug op een verstandige beslissing. Deze studie heeft mij een ontwikkeling geboden in mijn kennis, maar ook in het omgaan met anderen, ernstig zieken, en in het omgaan met jezelf. Dokter worden is een proces van introspectie, retrospectie en anterospectie. Voor je persoonlijke ontwikkeling is deze studie een meer dan geweldige opleiding. Op diverse vlakken word je uitgedaagd om het beste uit jezelf te halen, tot middennacht in de boeken te duiken, er iedere dag te zijn, te leren van alles wat je meemaakt, kennis uit al je ervaringen in je brein op te slaan. Welk specialisme je ook kiest, zorg dat het een vakgebied is wat bij je past, en kijk naar het werk van de afgestudeerde specialist; want dat is het werk wat je minstens de komende 25 jaar zult doen. Belangrijke afwegingen, wat wil je met je leven? Grote vragen, zonder heldere antwoorden. Je beslissing is jouw beslissing, en daarom altijd goed. Momenteel loop ik een van mijn laatste keuze coschappen, en dat maakt mij iedere dag weer enthousiast. Een dergelijk enthousiasme, dat je iedere dag graag naar je werk/coschap gaat, geeft mij de bevestiging dat ik de juiste keuze heb gemaakt. De omgang met patiënten, de intrigerende weg van klacht naar diagnose en vervolgens naar de juiste evidence beest behandeling. Arts worden en zijn; een veelzijdig, uitdagend, inspirerend en verrijkend beroep! Lidewij Overweg Wat zie jij? Een tweeentwintig jarige vrouw, met blanco voorgeschiedenis, presenteert zich met algehele malaise en palpitatieklachten waarbij zij het hart eenmalig voelt overslaan. Opvallend is dat de klachten cyclusgebonden lijken te zijn. Bij verdere anamnese en lichamelijk onderzoek worden geen bijzonderheden gezien. Na aandringen bij de huisarts, is op initiatief van de patient gestart met ritmeobservatie middels een event recorder. Bij het uitlezen wordt een AV-block vastgesteld (er wordt een P-top gezien die niet gevolgd wordt door een QRS-complex), waardoor patiente naar de afdeling cardiologie doorverwezen. Aldaar wordt een ritmestrook, vergelijkbaar met onderstaande strook, gezien. Verdieping (spoiler alert!) Er bestaan twee variaties van het Wenckebach block: de klassieke en atypische variant. Bij de klassieke vorm wordt een geleidelijke toename van het PQ-interval gezien, vaak een geleidelijk afnemend RR-interval en uiteindelijk een uitgevallen slag. Hierbij is meestal sprake van een 3:2, 4:3 of 5:4 ratio, waardoor clusters met afnemende R-R-intervallen herhaald worden. Conductieratio s boven 7:6 tonen meestal de atypische variant. Bij de atypische vorm, met conductieratio s boven 6:5 of 7:6, wordt de progressieve toename van PQ-tijd onvoorspelbaar, waardoor het PQ-interval stabiel verlengd blijft. De PQ-tijd neemt dus wel toe, maar deze verlenging is niet bij elke slag zichtbaar. De meestvoorkomende verklaring is dat de sinussnelheid verandert, waardoor het PQ-interval door hemodynamische en autonome effecten beinvloed wordt. De slagen rondom de uitgevallen slag laten de variatie in PQ-tijd het beste zien: De uitgevallen slag wordt voorafgegaan door een slag met de langste PQ-tijd, en gevolgd door een slag met de kortste PQ-tijd. Vervolgens neemt de PQ-tijd in de tweede slag na de uitgevallen slag toe.. Indeling AV-block - Eerstegraads, PQ-tijd >0.21s. - Tweedegraads type I: Wenkebach, gekenmerkt door progressieve PQ-tijd verlenging gedurende enkele slagen voorafgaand aan de niet-voortgeleide P-top. - Tweedegraads type II: Mobitz. De PQ-tijd blijft onveranderd voorafgaand aan een P- top die plots niet ventriculair voortgeleid wordt. - Derdegraads: totaalblock. - pagina 9 -

10 Reistip: Singapore Singapore, derived from the Malay word Singapura which means Lion City, is officially the smallest country in South-East Asia. English is the common language, although there are three other official languages: Chinese, Malay, and Tamil. Evi, a citizen of this beautiful small country, will tell about where to go for sightseeing and the best places to stop by. By: Evi Sugiarto Bugis street When you're a shopaholic or you just want to shop cheap you MUST go to Bugis Street! When you first enter Bugis street, like any other market which have full of shops in rows, you can hear the noise of people talking and the loud sellers inviting you to their shops. You can find things like souvenirs but also casual T-shirts and pants, bikinis, lingerie to even the ever-popular Korean and Japanese styles trendy clothes. There are hair saloons catered to the shops too. And not to worry for the tired shoppers, you can always pamper yourself and soak your feet in the manicure and pedicure shops. When you are hungry, you can always go to the first or third floor for some local delights and Thai and Korean food. Currently Bugis Street houses about 800 shops, which makes Bugis Street the largest street shopping place in Singapore! Opposite of Bugis Street is the Bugis Junction Mall, which sells soaps and body scrubs, and where branded shops such as Topman and Gucci are located. Basement floors are filled with bakeries, Japanese, local, Chinese and Western cafes, restaurants and small snacks shops. What can be better than catch a movie after your day of shopping, shopping and shopping? Just head up to the highest floor and be greeted with a Cinema waiting for you. Haji Lane Don t forget to visit Haji Lane when you are near to Bugis Street. You can eat Middle Eastern food in the cafes located there. Haji Lane also focuses on clothes, from formal clothes to casual fashionable clothes. The prices are more to the high-end side but if you are truly looking for more original clothing, this is the best place you can go to. Some shops sell shoes, boots, accessories and also handbags as well! Arab Street Different than Bugis street and the well-lit high building malls in Orchard Road, which is the most popular shopping street of Singapore, Arab street is a more subtle and less renown area. For those that love and intend to buy cheap silks and carpets, you can always head here. Locals go there to bargain and the shops are filled with people before Chinese New Year or the festivals Hari Raya and Deevapali to make their own clothes. Chinatown Need Chinese items, tea, food and clothes? Well, just head down to Chinatown. It s a popular destination with the westerner tourists. The food places are flooded with tourists gobbling down the ever-so-yummilicious food! They sell old antiques as well. It s best to come during the Chinese New Year or Mooncake festival as the place will be adorned with beautiful decorations. Don t forget to try barbequed minced pork slices or Ba Kwa as the locals called it. Its taste is worth every penny. When night falls, be surprised by the stalls of local delicacies that will cover a street in Chinatown. People will be seated in an outdoor seating arrangement, dining under the night sky! Singapore flyer It s a 165meter Ferris wheel located near the shore of Singapore s Marina Bay. You can see the nearby Indonesian islands of Batam when you take it. Costing around SGD 30, you will be in for a 30-minutes ride in air-conditioned capsules overviewing Singapore, basked in twinkling lights and reflections. For those guys who want to give a really special something for their special someone or for guys who want top proposals to their girls, you can actually book the whole capsule for yourself and your partner and order candlelight meal in there! I m not sure about the cost but, well, it s another awesome idea isn t it? Garden by the Bay A MUST for the garden loving visitors! This newly built attraction has two cooled conservatories, which show many different flowers, plants and trees from Mediterranean and other semi-arid tropical regions. It features a 42-metre "Cloud Mountain", accessible by an elevator, and visitors will be able to descend the mountain via a circular path where a 35-metre waterfall provides visitors with refreshing cool air. Supertrees The Supertrees are home to unique and exotic ferns, vines, orchids and also a vast collection of other plants. There is an elevated walkway, the OCBC Skyway, between two of the larger Supertrees for visitors to enjoy a breathtaking aerial view of the Gardens. There is food and beverage located at this place as well, so not to worry when your tummy grumbles! It s best to go at night as the structure will be lit up with small lights all over. It is definitely worth the trouble to go there just to see the view. Marina Bay Sands Marina Bay Sands is another popular destination for the tourists as that is where Singapore s casinos are located. It s a resort in the shape of three towers connected by a sands skypark. The resort includes a five star hotel, a museum, two large theatres, seven celebrity chef restaurants, two floating Crystal Pavilions, an ice skating rink and the world's largest atrium casino with 500 tables and 1,600 slot machines. The complex is topped by a 340m-long SkyPark with a capacity of 3,900 people and a 150m infinity swimming pool, set on top of the world's largest public cantilevered platform. With paying about SGD 30 you can go into the pool upstairs and take a look at Singapore from the highest floor of the Marina Bay Sands Hotel. The Double Helix Bridge close by is a pedestrian bridge linking Marina Centre with Marina South in the Marina Bay area in Singapore. Sentosa Sentosa is an island resort which has attractions like a beach, Fort Siloso, two golf courses, two five-star hotels, an observation tower, a butterfly and insect park, an oceanarium, a light show, a 4D theatre, a cinema ride and the biggest Universal Studio in the world. The Universal studios Singapore consists of seven themed zones which surround a lagoon. Each zone is based on a blockbuster movie or a television show, featuring their own unique attractions, character appearances, dining and shopping areas. The park features the world's tallest pair of dueling roller coasters that are based on the television series Battlestar Galactica; a castle from the world of Shrek; and Monster Rock, a live musical show featuring the Universal Monsters. Singapore is a nice and clean little country which is modern yet also traditional. Especially for people who want to see Asia with lots of different cultures and races, all living in harmony, and lots of different food and nice shopping centres Singapore is the right place to go. See you in Singapore! Sources pagina 10 -

11 Abstract Inge van den Munckhof heeft sinds haar derde jaar geneeskunde meegewerkt aan een aantal onderzoeken. Er zijn een aantal publicaties waaraan ze heeft meegeschreven en zij heeft inmiddels zelf een artikel gepubliceerd over de invloed van leeftijd en geslacht op vaatwandverdikking. In dit interview vertelt zij hoe zij tot deze onderzoeken is gekomen. Door: Valerie Feskens Hoe ben je bij deze onderzoeken terechtgekomen? In mijn derde jaar wilde ik meer weten over het doen van onderzoek, vandaar dat ik via prikbord op zoek ben gegaan naar interessante onderzoeken. Hierdoor kwam ik terecht bij de afdeling Fysiologie met een project over hyperthermie bij deelnemers aan de Zevenheuvelenloop. Toen dit onderzoek was afgerond, vroegen ze of ik een ander project wilde gaan leiden. Dit onderzoek betrof een vergelijking van de vaatstructuur in verschillende vaten in ons lichaam. In eerste instantie deden alleen jongeren mee en later ook van ouderen. Dit is mijn eerste artikel, waarvan ik 1e auteur ben geworden. Wat deed je tijdens het onderzoek? Tijdens het onderzoek heb ik bijna alles zelf mogen organiseren: de informatiebrief typen, de vragenlijsten maken en vrijwilligers werven. Daarnaast moest ik de artsen regelen die echo's konden maken na mijn metingen en moest ik de tijden afstemmen met de beschikbaarheid van een lokaal en de vrijwilligers. Tijdens zo n meting verrichtte ik eerst de basale metingen als bloeddruk, gewicht, heupomtrek en dergelijke. Later in het project werd besloten bij iedereen de cholesterol- en glucosewaarden te vergelijken, waarvoor iedereen nogmaals is opgeroepen. Nadat ik alle echobeelden van een vrijwilliger had gekregen, volgde een analyse waar ook veel uren in gingen zitten. Het scheelt dat je er steeds beter in wordt. Van iedere proefpersoon hadden we 12 echobeelden: van zes grote vaten verdeeld over het lichaam werden telkens twee beelden gemaakt. Per proefpersoon was ik gemiddeld 2 tot 3 uur bezig. Hoe ging het publiceren? Het was heel tijdrovend, ik kreeg regelmatig van mijn begeleider het stuk terug met nog maar een paar zinnen van mezelf erin. Ik had overigens wel ontzettend fijne begeleiding tijdens het hele project, dat scheelt erg veel! Uiteindelijk hebben we het opgestuurd en het eerste blad was meteen positief. We moesten nog een sturen met daarin de antwoorden op een aantal vragen. Hierna werd het aangenomen en het blad gaf aan dat er een editorial, een aanbeveling aan het begin van het tijdschrift om een artikel te lezen, over kwam. Het onderzoek heeft namelijk voor het eerst bewezen dat er geen verschil is in de vaatwandverdikking tussen mannen en vrouwen, tussen perifere vaten en de arteria carotis en tussen de armen en benen. Dit was een hele eer. Hoe lukt het je om naast de coschappen onderzoek te doen? In mijn derde jaar deed ik het onderzoek vrijwillig, maar sinds de coschappen ben ik als student-assistent op de afdeling komen te werken. Ik werk gemiddeld zo n 15 uur per maand aan de onderzoeken buiten de vakanties, dus het is goed te combineren met mijn hobby s. Ik hoef er niets voor te laten en ik vind het heel leuk om te doen. Verder doe ik ook veel contacten in het ziekenhuis op en ontmoet ik er internationale studenten mee. Heb je nog bepaalde suggesties of tips voor andere coassistenten? Ik heb met onderzoek een heel leuke tijd gehad, je kunt een belangrijke bijdrage aan de wetenschap leveren en je voelt je echt betrokken bij een team. Je doet er verder veel extra kennis mee op en je krijgt goede connecties. Als je onderzoek wilt doen, dan is nu de tijd! Impact of age and sex on carotid and peripheral arterial wall thickness in humans van den Munckhof I, Scholten R, Cable NT, Hopman MT, Green DJ, Thijssen DH BACKGROUND: Although previous studies have reported age-related wall thickening in carotid arteries, it is not clear whether this is a systemic phenomenon which is also apparent in peripheral conduit arteries or whether conduit wall thickness (WT) changes occur to a similar degree in men and women. AIM: To determine whether sex modifies the impact of ageing on WT or wall-to-lumen ratio (W:L) in atherosclerosis-prone (i.e. carotid artery, femoral, superficial femoral, popliteal artery) and atherosclerosis-resistant (i.e. brachial artery) conduit arteries. METHODS: We included 30 young (23 ± 2 year; 15M : 15F) and 31 older (70 ± 5 year; 18M : 13F) healthy subjects. High-resolution ultrasound was used to measure diameter, WT and wall-to-lumen ratio (W/L) in all arteries. RESULTS: Older subjects had increased WT and W/L in the carotid, femoral, superficial femoral, popliteal and brachial arteries (all P < 0.05). Compared with women, men demonstrated larger diameter and WT (both P < 0.01) across all arteries. Sex did not impact upon age-related changes in WT or W/L (P = 0.39 and 0.43 respectively). CONCLUSION: Our data suggest that age-related wall thickening, evident in the carotid artery, is also apparent in the arteries of the upper and lower limbs. The impact of age on wall thickening did not differ between men and women. These data support the presence of systemic increases in WT and W/L with age in apparently healthy humans, independent of sex. Acta Physiologica, Volume 206, Issue 4, pp , December pagina 11 -

12 Uit de Oude Doos Nieuwe producten en instrumenten overspoelen continu de markt. Dat op zich is niets nieuws; het is een fenomeen van alle tijden. Niet alle ooit-uitgevonden instrumenten zijn nu nog in gebruik, velen zijn in de Oude Doos verdwenen. En soms, kunnen ze daar ook beter in blijven. Door: Ivo Verhagen suggereert is het niet helemaal duidelijk of dit werktuig een eigen naam had. Het komt immers uit zo n oude doos dat het allemaal niet zo goed is blijven hangen bij de medische stand. Waarvoor het gebruikt werd weten we gelukkig nog wel: artsen verwijderden hiermee pijlen uit lichaamsdelen van pechvogels die deze hadden opgevangen. Dit instrument was nodig om de pijl te verwijderen zonder de weerhaken bij de punt schade aan te laten richten aan omliggende weefsels. De schacht van het werktuig werd door de gang die de pijl had gemaakt opgevoerd, dan werden de twee punten aan weerszijde uit elkaar gedrukt zodat er ruimte ontstond om de pijl samen met de pijlverwijderaar er (relatief) veilig uit te trekken. aan te draaien) en door middel van remodeling op cellulair niveau komt je neus na enige tijd weer mooi recht te staan. Het bleek echter niet te werken dus al snel viel dit bijzondere neuskapje uit de gratie bij artsen en patiënten. Amputatiemes Deze kruising tussen een machette en een arabisch kromzwaard werd tot de 18 e eeuw gebruikt om amputaties uit te voeren. Met een vloeiende circulaire beweging werden huid, bindweefsel, vaten, zenuwen en spieren die in de weg zaten onverbiddelijk doorgenomen. Hierna kon de chirurg de botzaag (die verdacht veel op de hedendaagse hand-ijzerzaag lijkt) erbij pakken om de amputatie te voltooien. Het ging lekker snel maar postoperatief was het niet ideaal, daarom werd vanaf de 19e eeuw een recht mes gebruikt en hield men een huid flap over om de stomp mee te bedekken. Pijl verwijderaar Zoals de descriptieve naam hierboven al Mondstop Nog zo n bijzonder instrument wat niet meer helemaal van deze tijd is. Deze houten schroef werd rond gebruikt om de luchtweg van patienten vrij te houden. De anesthesie stond toen nog in zijn kinderschoenen en zoals bij alle nieuwe vakgebieden was er bij hen ook sprake van trial and error. Na de 30 jaren dat dit ding gebruikt is, moeten ze zich hebben gerealiseerd dat de luchtweg niet alleen bedreigd is bij de mondopening, maar dat ook de tongbasis een probleem veroorzaakt voor patiënten onder zeil. Gelukkig kunnen we tegenwoordig rekenen op professionele anesthesie met intubatie en real time nauwkeurige monitoring. Neus corrector Kwakzalverij is nooit ver weg, vandaag de dag niet, maar vroeger vond je het al helemaal op elke hoek van de straat. Toch is dit neuskapje door echte artsen voorgeschreven aan het begin van de 20e eeuw. De bedoeling was zoals bij een beugel, je oefent druk uit (net als in een orthodontistenbeugel door schroefjes Bloedzuiger Omdat we toch op de kwakzalverij toer zijn, mag dit juweeltje niet ontbreken. In 1840 is dit instrument ontwikkelt om aderlaten extra effectief te laten verlopen. De scherpe punten spreken voor zich, maar ook de cilinder van dit instrument speelt een belangrijke rol. Daarmee kon namelijk een vacuüm gecreëerd worden, zodat bloed nóg sneller het lichaam verliet. De naam bloedzuiger (in het Engels: artificial leech) komt waarschijnlijk van deze zuigfunctie die afgekeken is van het vervelende en onooglijke ongewervelde waterdiertje, de echte bloedzuiger. Aluminium pessarium Dit voorbehoedsmiddel werd gebruikt tussen 1930 en 1950, daarmee is het ook het jongste medische voorwerp wat besproken zal worden. Dat wil echter niet zeggen dat het veel minder onvoorstelbaar is in zijn gebruik als de andere voorwerpen. Dit pessarium werd namelijk in de cervix vastgehecht om er ten minste een maand te blijven zitten! De mate van onverstandigheid van een dergelijke therapie illustreert mooi hoe ontzettend blij we mogen zijn met de voorbehoedsmiddelen van de moderne tijd. Bedenk maar eens wat voor een gigantisch infectierisico de vrouwen met dit pessarium liepen. Deze infecties zijn ook de reden dat dit voorbehoedsmiddel jaren voordat de anticonceptiepil op de markt kwam (in de 60 er jaren) niet meer gebruikt werd. - pagina 12 -

13 Spermatorrhoe ring Na de ellende voor vrouwen in de vorm van een pessarium nu dan ook nog wat mannen ellende, mede mogelijk gemaakt door: religieus fanatisme! Tja, in een wereld waar de kerk je vertelt dat masturbatie, natte dromen en seks voor het huwelijk zonden zijn, dan zou een godvrezende man het in zijn hoofd kunnen halen om een spermatorrhoe ring aan te schaffen. Deze werd gedragen om de basis van de penis en afgesteld op de diameter van de niet-erecte schacht. Wanneer je autonome zenuwstelsel het dan nog in zijn hoofd zou halen om te reageren op een aantrekkelijke vrouw of onkuise gedachte, dan zou de pijn die dat veroorzaakte dat probleem snel oplossen. Dat je er als gezonde man elke ochtend vanwege het natuurlijke fenomeen van de ochtenderectie ook aan moest geloven, tja, dat is gewoon pech hebben. Kortom: voorbeelden te over van instrumenten die ooit zijn uitgevonden en vol overtuiging op de markt zijn gebracht, maar inmiddels uit het zicht zijn verdwenen. Dan ga je je toch afvragen: welke hedendaagse uitvinding zal ook ooit heimelijk in die bomvolle oude doos worden gestopt om hier hoogstens nog voor een smeuiig overzichtsartikel in een studententijdschrift te worden uitgehaald? Literatuur Recensie: The Artist Hij is retro, absoluut. Erg zwart-wit, ook. Maar bovenal is het een stomme film. En wel de beste (oké en eerste) stomme film die ik ooit heb gezien. Ik heb het over de in 2011 uitgebrachte film The artist, een film van Michel Hazanavicius. Door: Sabine Janssen Regie: Michel Hazanavicius Cast: Jean Dujardin (George Valentin), Bérénice Bejo (Peppy Miller), John Goodman (Al Zimmer), James Cromwell (Clifton), Penelope Ann Miller (Doris), e.a. Speelduur:100 minuten Jaar: 2011 films te produceren. Zijn eerste, uiteraard zwijgende, film wordt echter een flop, de beurs stort in, zijn vrouw verlaat hem en hij gaat failliet. Inmiddels is Miller via bijrolletjes opgeklommen tot de ster van de geluidsfilm en bezit ze naam en faam die slechts enkele jaren eerder aan Valentin toekwamen. Maar Miller is niet vergeten wie haar het opstapje naar Hollywood heeft verleend en stiekem ook haar hart heeft gestolen. Ze biedt Valentin de helpende hand wanneer deze dieper en dieper wegzakt en weet zowaar een carrièreperspectief voor hen beiden te creëeren. Eind goed, al goed. prettig fris en modern tintje wat het een leuke film maakt om naar te kijken. Heel geschikt om in je eentje te kijken (zonder pratende mensen er doorheen kun je je nog beter vereenzelvigen met de film), met vrienden (de film blijft prima te volgen als er mensen doorheen praten) of met je date (voldoende gespreksstof over de gebruikte filmtechnieken). Overigens is de The Artist bekroond met vijf oscars, namelijk voor beste film, regie, acteur, muziek en kostuums. Zoals Valentin zelf de film besluit met zijn enige gesproken tekst: perfect. Het is 1927 en de gevierde filmster George Valentin prijst zich rijk met zijn knappe uiterlijk, charisma, rijkdom en hordes vrouwen aan zijn voeten. Eén van die vrouwen, Peppy Miller, valt letterlijk voor hem. Valentin raakt direct door deze schoonheid gecharmeerd en helpt haar omhoog: van de grond maar ook binnen de filmwereld. Ondertussen is een grote verandering gaande in Hollywood, want de overgang van de zwijgende naar de gesproken film dient zich aan. Valentin verzet zich heftig tegen de geluidsfilm en neemt ontslag bij de studio om van zijn eigen geld Zoals van een stille film te verwachten is, wordt er op enkele woorden na niet gesproken. Geholpen door voortdurende muziek, korte geschreven tekstjes, een enkele keer achtergrond geluiden en bovenal een overdaad aan uitbundige gezichtsuitdrukkingen krijg je echter alle nuances van de film feilloos mee. Ben je eenmaal gewend aan de retro feel en sound van deze stille zwart-wit film en richt je je op de verhaallijn, dan scoort deze hoog op romantiek maar ook op voorspelbaarheid. Het meest onverwacht was nog wel dat er zowaar een lassie-scène is ingebouwd. De setting van de film is best interessant en toont de twee gezichten van Hollywood met enerzijds onbegrensde glitter and glamour en anderszijds harde armoede. Welke moraal je uit de film haalt is natuurlijk persoonsgebonden, maar hoogmoed, grenzeloze trots en onvoorwaardelijke vriendschap zijn in ieder geval belangrijke thema s. Al met al komt The Artist overtuigend over als zwijgende film uit de jaren twintig, met een - pagina 13 -

14 - pagina 14 -

15 Beste Coassistent, Leuk dat je weer op onze pagina bent beland. Ondertussen ben je weer gewend om 2013 achter elke datum te plaatsen en lijkt iedereen behoefte te hebben aan wat zonneschijn. Dus laat de lente maar weer komen. Samen met de jaarwisseling hét moment om weer vooruit te kijken en een nieuwe start te maken. Zo ook de Ko-Raad, want per 1 maart is ons bestuur voor een groot deel gewisseld. In deze editie wil ik de kans aangrijpen om onze nieuwe bestuursleden voor te stellen, maar ook om weer al het nieuws en aankomende activiteiten met jullie te delen. Nog even gauw terugblikkend op de relatief rustige maand december: het KNMG studentenplatform organiseerde een discussie over de beoordeling van coassistenten, waarin duidelijk werd hoezeer dit moeilijke punt op elke faculteit leeft, maar waar helaas nog geen kant en klare oplossing voor is. Wie weet brengt het nieuwe jaar ook nieuwe ideeën. Daarnaast organiseerde de CoStaCie een gezellige Nieuwjaarsborrel met de bijbehorende oliebollen en konden jullie deelnemen aan de cursussen over infuusbeleid en solliciteren. In januari zijn we druk bezig geweest met de sollicitaties voor de vrijkomende bestuursfuncties. In deze tijden van crisis en bezuinigingen, merken de medezeggenschapsorganen ook dat er zuinig gestudeerd word. De Stufi wordt afgeschaft, de OV kaart gaat waarschijnlijk verdwijnen en studenten richten zich alleen nog puur op het halen van tentamens. Daarom zijn wij extra blij dat we drie zeer enthousiaste leden hebben gevonden die zich wel willen inzetten voor de kwaliteit van ons onderwijs, om zowel nu als later een goede opleiding voor toekomstig artsen te garanderen. Vol vertrouwen geven Sanne, Marlies en ik het stokje door aan respectievelijk Eline Laro, Anne Boskamp en Hisse Arnts. Even een klein voorstelrondje: Eline is net begonnen aan episode 1 en zal de functie Website & PR bekleden en brengt een frisse, nieuwe blik met zich mee. Anne is vijfdejaars, zit momenteel midden tussen de partussen bij het coschap Gynaecologie en neemt de functie Algemeen bestuurslid & Status Co op zich. En last but not least Hisse, bijna klaar met Psychiatrie en hij zal zijn bestuurservaring gebruiken om als voorzitter er een succesvol jaar van te maken met de Ko-Raad. Agenda Maart Vr 1: Wo 13: Vr 15: April Wo 3: Za 6: Check onze website Bestuurswissel Cursus Gezondheidsrecht MFVN Gala ALV (ivm 2e paasdag) Medisch Interfacultair Congres, Utrecht Vr 12 t/m Zo 14 : Nationaal Coassistenten Congres, Egmond aan Zee Mei Ma 6: Vr 24: Juni Ma 3: ALV Coschap van het Jaar-verkiezing ALV Tenslotte wil ik de laatste regels van deze rubriek gebruiken om de nieuwe bestuursleden veel plezier, succes en leerervaringen toe te wensen in hun nieuwe functie. Tevens de kans om afscheid te nemen van het Ko-Raad bestuur, met wie ik met veel plezier heb samengewerkt, en van jullie als lezers of als cogroepvertegenwoordiger. Hartelijk bedankt en veel succes en plezier tijdens de coschappen! Anne de Veer Voorzitter Ko-Raad Nijmegen v.l.n.r. Anne Lelieveld (penningmeester), Sanne van Hoeckel (website & PR), Ellen Simons (secretaris), Anne de Veer (voorzitter), Marlies van Altvorst (alg. bestuurslid & Status Co) v.l.n.r. Eline Laro (website & PR), Hisse Arntz (voorzitter), Anne Boskamp (alg. bestuurslid & status co) Themabijeenkomst KNMG Studentenplatform: Beoordeling van coassistenten, Utrecht Heb je nog vragen, tips, klachten, op- of aanmerkingen? Je kunt ons altijd mailen via koraad@gmail. com En kijk voor meer informatie, het laatste nieuws, geplande activiteiten, coschap-tips en nog veel meer op - pagina 15 -

16 Stethoscopen door de jaren heen De trouwe compagnon van vrijwel iedere arts en coassistent: de stethoscoop. We weten allemaal hoe hij eruit ziet, bijna allemaal hoe je m gebruikt, maar wie weet hoe hij eigenlijk tot z n huidige model is gekomen? Jij in ieder geval wel na het lezen van dit artikel over de niet al te rechtlijnige evolutie van de stethoscoop. Door: Anneke Jonkman Anatomie van de stethoscoop Een standaard stethoscoop bestaat uit een aantal onderdelen; de oorbeugels, oordopjes, oorbuizen, instelbaar membraan + diafragma, de nippel, de slang en het borststuk. De eerste stethoscoop: 'le cylindre' Geschiedenis van de stethoscoop Voordat de stethoscoop werd uitgevonden, gebruikte men percussie, palpatie en luisterde men met het oor op de thorax (directe auscultatie), om verschillende ziektebeelden van hart en longen zo goed mogelijk te diagnosticeren. In 1817 moest de Franse arts René-Théophile- Hyacinthe Laënnec ( ) een patiënte onderzoeken. Hij rolde een hoop papiervellen op tot een cilinder en plaatste één uiteinde op de hartstreek en het andere aan zijn oor. Hij vernam dat hij de hartactie beter kon waarnemen, dan wanneer hij zijn oor direct op de borst plaatste. Laënnec was een bedreven houtdraaier en begon met de maak van de eerste stethoscoop, welke in feite een houten buis was, bestaande uit drie delen, bedoeld voor één oor en noemde het in eerste instantie Le Cylindre (de cilinder). Zijn collega artsen vonden dat de uitvinding een betere naam nodig had en zo noemde Laënnec zijn uitvinding Stethoscoop, afgeleid van de griekse woorden stethos (borst(kas)) en scopos (kijker). Laënnec publiceerde in 1819 de resultaten van zijn eerste stethoscoop in een boek, dat de geneeskunde wereld op zijn kop zette. Veel andere artsen namen de nieuwe auscultatie techniek met de stethoscoop van Laënnec over en patiënten eisten om onderzocht te worden met een stethoscoop. Vele bekende namen in de geneeskunde gebruikten de stethoscoop van Laënnec, zoals Sir James McGrigor, die de stethoscoop in veldhospitalen introduceerde: Thomas Hodgkin, welke verslag legde over de ziekte van Hodgkin. Auscultatie werd meer en meer gebruikt en er werden heel wat verbeteringen gedaan aan de stethoscoop van Laënnec, waarvan de meest opmerkelijke die van Pierre Adolphe Piorry in Piorry voegde aan de stethoscoop een ander diagnostisch instrument toe, namelijk de "plessimeter". De originele Piorry stethoscoop was gemaakt van hout en had een ivoren oor- en borststuk, circa Het borststuk van de stethoscoop kon ook gebruikt worden als plessimeter (klopplaatje dat gebruikt wordt bij percussie). De meeste stethoscopen die na 1830 werden gemaakt, werden dan ook gebaseerd op die van Piorry. Tot 1850 werden er verschillende stethoscopen gemaakt, die gebaseerd werden op de stethoscoop van Laënnec en Priorry. Er kwamen hulpstukken voor de stethoscoop beschikbaar voor artsen, waaronder een verlengstuk. Dit was een groot voordeel voor de schuchtere arts of voor de arts waarvan de patiënt een niet prettig aroma verspreidde. In 1835 kwam er onder andere een Pirorry flexibele stethoscoop uit, welke helemaal uitgerold kon worden. Bij sommige starre stethoscopen kwam vingergrepen in het ivoor of hout. De binaurale stethoscoop In het begin van 1850 kwamen er ideeën over een nieuwe stethoscoop die in twee oren gebruikt kon worden: de binaurale stethoscoop. Het eerste model, gemaakt door Arthur Leared ( ), was gemaakt van rubber en bevatte het eerste diafragma. Deze stethoscoop verdween echter snel, omdat hij veel te zwaar was! Dokter George Philip Cammann ( ) verbeterde het model van Leared en voegde een klok toe aan de stethoscoop. De monaurale stethoscopen bleef men in deze tijd ook gebruiken. Rond 1873 maakte Scott Allisond de differentiaal stethoscoop die uit twee onafhankelijke borststukken bestond en bedoeld was om de geluiden van twee streken uit de borst te kunnen vergelijken. Het toestel was onpraktisch, omdat het bepaalde borstgeluiden dempte en werd dus ook amper gebruikt. Rond 1880 werd de stethoscoop van Lynch gelanceerd, deze kon opgevouwen worden en verminderde zo de lengte van de stethoscoop. Rond 1890 werkten bijna alle artsen met de binaurale stethoscopen en waren de monaurale stethoscopen nauwelijks meer in omloop. Denison kondigde in 1892 zijn uitgebreide verbetering aan van de Cammann stethoscoop, welke geleverd werd met zes klokken. De grootste klok werd gebruikt voor auscultatoire percussie, wat betekent dat de patiënt de klok voor de open mond hield, terwijl de arts de borst percuteerde. Denison vond dat deze techniek ervoor zorgde dat men holle geluiden kon horen van long caviteiten. Het praktische diafragma voor de stethoscoop werd ontwikkeld en gepatenteerd door Robert C.M. Bowles in De originele versie van deze stethoscoop had een plat borststuk dat op het diafragma geschroefd werd om de hartgeluiden te lokaliseren. De eerste versies van deze stethoscoop hadden enkel het diafragma borststuk, maar de latere modellen hadden zowel de klok als het diafragma welke uitwisselbaar waren op hetzelfde borststuk. Er werden ook andere types stethoscopen ontworpen om de kwaliteit van de ausculatoire geluiden te verhogen. Bazzi en Bianchi maakten in 1894 voor het eerste gebruik van een membraan voor het diafragma. De stethoscoop van Bowles met diafragma Verdere ontwikkeling In de twintigste eeuw kwam er enorm veel interesse om stethoscopen te ontwikkelen, die de intensiteit van hart- en longgeluiden onderscheiden. Met de komst van de röntgenstralen, hoefden artsen zich niet meer in te beelden hoe de binnenzijde van de borst eruit zag. In 1945 concludeerde een officieel debat, dat de stethoscoop niet langer het diagnostisch hulpmiddel bij uitstek was. Desalniettemin bleef de stethoscoop van groot belang; ze waren namelijk draagbaar, niet invasief en relatief goedkoop en er was geen hulp nodig van andere artsen zoals bij de röntgen. Er werden andere kleinere verfijningen aan de stethoscoop gemaakt tot David Littmann, begin van de jaren 1960, een nieuwe stethoscoop ontwierp die lichter was dan de vorige modellen en een verbeterde akoestiek had. In Amerika werd de Littmann stethoscoop snel dé stethoscoop in Amerika en is nog altijd de basis van de meeste stethoscopen! - pagina 16 -

17 Back to the basics: labdiagnostiek Net begonnen met de coschappen of al een tijdje onderweg en dus ook een tijdje geleden dat je interne geneeskunde had: dan willen de labwaarden nog wel eens gaan duizelen. Hoe zit het ook alweer allemaal? Wat zeggen de standaard labwaarden allemaal en wat moet je ermee doen? Een aantal van de belangrijkste labuitslagen zullen hieronder aan de orde komen. Door: Vicky van Duynhoven Anemie Als opwarmertje het Hb. Normaalwaarden zijn voor mannen tussen de 8,5 en 11 mmol/ L en bij vrouwen tussen de 7,5 en 10 mmol/l. Wanneer een anemie geconstateerd wordt, kan een Mean Corpuscular Volume (MCV) helpen. Een te hoog MCV (>100 fl) wijst richting een vitamine B12 of foliumzuur deficiëntie. Een te laag MCV wijst richting een ijzergebreksanemie. Tenslotte is er nog de normocytaire anemie welke meestal het beginstadia is van de andere vormen of voorkomt bij (recent) acuut bloedverlies. Soms is dit ook zichtbaar bij chronische nierinsufficiëntie en chronische leverziekten door een verminderde aanmaak van erytropoëtine. Schildklierhormonen TSH, thyroïdstimulerend hormoon dat wordt geproduceerd in de hypofyse, heeft normaalwaarden tussen 0,4 en 3,5 mu/l. TSH zet de schildklier aan tot productie van thyroxine 3 en 4 (T3 en T4). Beide zitten voor het grootste deel gebonden aan thyroid binding hormone (TBG), albumine en pre-albumine. Het deel wat ongeboden is, heet vrij T4 (ft4) of vrij T3 (ft3) en is het actieve deel. ft4 is het inactieve prohormoon wat in nieren, lever, hersenen, spieren en hypofyse omgezet worden in het actieve hormoon ft3. Er wordt aangenomen dat ft3 de synthese van ribonucleinezuur (RNA) beinvloedt, wat de synthese van diverse enzymen induceert. Dit resulteert in stimulatie van de koolhydraat-, vet- en eiwitstofwisseling. Zowel T3 als T4 hebben een negatieve feedback op TSH en remmen dus de productie bij hoge waarden (zie figuur). Zo zal bij een hyperthyreoïdie een overschot aan T4 zorgen voor een laag TSH. Omgekeerd zal een hypothyreoïdie een tekort aan T4 opleveren wat zorgt voor een hoog TSH (zie tabel). Tabel: Interpretatie schildklierhormonen Algoritme anemie. Afkomstig uit NHG standaard Anemie. Als screening is het laten bepalen van het TSH voldoende. Wanneer deze afwijkend is kan ft4 bepaald worden. Bij follow-up is het handig om beide te bepalen. Leverenzymen De enzymen alanine-aminotransferase (ALA T) en aspartaat-aminotransferase (ASAT) zitten in levercellen en komen vrij bij verval van deze cellen. ASAT zit daarnaast veel in spierweefsel. Daarom is ALAT specifieker bij (vermoeden van) leverfunctiestoornissen ten opzichte ASAT. ASAT kan onder andere sterk verhoogd zijn bij een acuut myocardinfarct. Bij leverfunctiestoornissen zal ALAT meestal hoger verhoogd zijn dan ASAT. ASAT waarden die hoger zijn dan ALAT waarden worden vooral gezien bij cirrose. Een ALAT verhoging > 1000 IU/L wijst op een hepatitis. Serumbilirubine, normaal tussen 5 en 17 µ mol/l, is verhoogd bij icterus. Normaal is bilirubine in het serum ongeconjugeerd. Bij hemolyse of stoornissen van de conjugatie is de ongeconjugeerde vorm verhoogd aanwezig. Bij hepatitis of cholestase bevat het bloed ook geconjugeerd bilirubine.alkalische fosfatase (AF) wordt aangemaakt in hepatocyten en ook in botweefsel, de dunne darm en de placenta. Gammaglutamyltranspeptidase (gamma-gt) wordt vooral door hepatocyten geproduceerd. Cholestase geeft een verhoging van AF en gamma-gt. Bij leverbeschadiging kan een gamma-gt stijging samen gaan met een ALAT en ASAT stijging. Als gamma-gt sterk verhoogd is, kan dat komen door alcoholgebruik, medicatie gebruik, obesitas, diabetes en hyperthyreoïdie. Serumeiwitten, zoals serumalbumine geven een indicatie over de leverfunctie. Serumalbumine moet samen met protrombinetijd bepaald worden. Normaalwaarden zijn tussen 36 en 53 g/l. Verlaagde serumalbumine samen met verlaagde stollingsfactoren is te vinden bij leverinsufficiëntie. Nierfunctie Kreatinine is de beste parameter voor nierfunctiestoornissen. Normaalwaarden voor mannen zijn tussen 65 en 110 µmol/l en voor vrouwen tussen 50 en 100 µmol/l. Ureum kan helpen bij het bepalen van de soort nierfunctiestoornissen die is ontstaan. Wanneer ureum sterker verhoogd is dan kreatinine is de oorzaak vaak prerenaal. Wanneer ureum relatief minder verhoogd is, dan is er sprake van een postrenale oorzaak. Ureum, normaal tussen 3 en 7 mmol/l, kan om verschillende reden verhoogd zijn, zoals verhoogde omzetting van eiwitten door bijvoorbeeld corticosteroiden, na het nuttigen van een eiwitrijke maaltijd, dehydratie, verminderde glomerulaire filtratiesnelheid, verminderde doorbloeding van de nieren zoals hartfalen en chronische obstructie van de lagere urinewegen zoals prostaathypertrofie. Ureum kan verlaagd zijn bij eiwit-arme voeding, veelvuldig braken, ernstige leverfunctiestoornissen, zwangerschap of wateroverschot zoals bij diabetes insipidus. Literatuur Overige referenties zijn op te vragen bij de auteur. - pagina 17 -

18 Specialisme uitgelicht: Tropengeneeskunde Noem het traditioneel, conventioneel of ouderwets : enig retro is de tropengeneeskunde in ieder geval niet vreemd. Onbekendheid overigens ook niet, want hoewel veel coassistenten zich laten verleiden tot een coschap in de tropen kiezen er maar weinig voor de opleiding tot tropenarts. Voldoende reden om ditmaal de tropengeneeskunde in het voetlicht te brengen! Door: Sabine Janssen Tropi-Co De tropengeneeskunde heeft een duaal karakter waarin zowel curatieve geneeskunde als publieke gezondheidszorg worden gedekt. Tropenartsen kunnen zowel in het buitenland als in Nederland aan het werk. Velen beginnen hun carrière in de tropen om na enkele jaren terug te keren naar Nederland waar zij hun opgedane kennis over tropenziekten en ziekten ten gevolge van klimaatverandering, mobiliteit en migratie inzetten voor publieke gezondheidszorg. De tropengeneeskunde is op dit moment nog geen officieel erkend vakgebied maar dit gaat veranderen. In september 2012 heeft het College Geneeskundige Specialismen (CGS) de Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (IGT) erkend als profiel en zijn de opleidingseisen vastgelegd. Hiermee is het schot gelost maar de kogel nog niet door de kerk, dus het zal nog tot 1 januari 2014 duren voor het medisch werkveld een officieel erkend vakgebied rijker is. De tropenarts zal hiermee de officiële titel Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (AIGT) krijgen. Literatuur Profiel tropengeneeskunde: artsennet.nl/opleiding-en-registratie/algemene-informatie/nieuws/o-r-nieuwsartikel/tropengeneeskunde-als-profiel.htm 3. Opleidings-, erkennings- en herregistratieeisen IGT zijn te vinden via: artsennet.nl/opleiding-en-registratie/cgs-1/ Actuele-themas-CGS/Tropengeneeskunde.htm. Aan het begin van de coschappen, tijdens het onderwijs van CKO1 voor, krijgt iedereen een inleidend hoorcollege over het Tropencoschap. Dit college maakte ons enthousiast en heeft ervoor gezorgd dat wij van september t/m december 2012 in Indonesië hebben gewoond en daar als coassistent hebben gewerkt. Onze aandacht werd allereerst getrokken door de prachtige foto s van landschappen, waar wij absoluut niet aan gewend waren, en het idee van reizen naar een ver en onbekend land. Later kregen we interesse in de verschillende (infectie)ziekten die we mogelijk zouden gaan zien. Als je interesse hebt in een coschap naar de tropen woon je informatieavonden bij over de verschillende landen. Daarna vindt er een loting plaats om te bepalen wie naar welke bestemming gaat, en zijn er thema-avonden over veel voorkomende tropische ziekten. Kort samengevat wordt er tijdens je coschap van je verwacht dat je alles wat normaal is hier in Nederland opzij zet en dat je in een totaal andere omgeving moet functioneren. Je moet soms een nieuwe taal leren spreken, je komt terecht in een cultuur met vaak andere normen en waarden en maakt soms zelfs een ware cultuurshock mee. Wat betreft de geneeskunde, is het een uitdaging om met weinig middelen toch een juiste differentiaal diagnose te maken en op basis daarvan de behandeling in te zetten. Tijdens dit hele proces leer je nadenken over de kosten van de benodigde diagnostiek of therapie, aangezien in sommige landen niet alle patiënten verzekerd zijn. Dit alles kan erg frustrerend zijn, vooral als je je realiseert dat een patiënt veel beter behandeld zou kunnen worden in een meer ontwikkeld land en jij niets kunt veranderen aan diens situatie. Wat wij erg bijzonder vonden in Indonesië was om te beseffen dat de economische status van je patiënt, bepaalt wanneer hij/zij bij de dokter komt. Hierdoor zie je als arts de complicaties van patient-delay die wij alleen uit de boeken kennen. Bijvoorbeeld bij de heelkunde zijn tumoren met een diameter van meer dan 10 cm of grote pussende wonden geen uitzondering. Verder is het natuurlijk interessant om patiënten te zien met infectieziekten die in Nederland alleen voorkomen als importziekten via toerisme. Omdat wij leven in een multiculturele samenleving is het belangrijk deze ziektes te herkennen en te kunnen behandelen. Aangezien patiënten met een andere culturele achtergrond soms ook een andere klachtenpresentatie hebben is het goed om te leren hoe je hiermee kunt omgaan. Zo viel het in Indonesië vooral op, dat patiënten, wanneer ze goed óf slecht niews kregen, erg neutraal reageerden en dus weinig emoties toonden. Naast deze bijzondere ervaringen heeft een coschap in de tropen nog veel meer te bieden. Je krijgt de kans een nieuwe taal te leren, je leert andere culturen kennen (denk aan religie, eten, leefstijl, geschiedenis), je leert omgaan met mensen van andere culturen, je medische kennis wordt uitgebreid en je leert vertrouwen op je klinische blik en op je lichamelijk onderzoek. Ook krijg je de kans om te discussiëren over verschillen tussen Nederland en het land waar je het coschap loopt en soms kun je de artsen zelfs nog wat kennis bijbrengen. Daarnaast kun je in je vrije weekenden lekker reizen en zelf prachtige foto s maken van bijzondere landschappen. Wij zijn blij dat we de kans hebben aangegrepen om een coschap in de tropen te doen. Vanuit onze faculteit is alles heel goed geregeld wat betreft subsidies, huisvesting en begeleiding aldaar. Ongetwijfeld kom je met een koffer (of, in ons geval, een backpack) vol levenservaring terug naar Nederland en wordt daar ongetwijfeld een ander mens door. Ellen van den Wittenboer; Özlem Baysal en Rosalyn Berg - pagina 18 -

19 In the jungle De opleiding Tropengeneeskunde houdt zich bezig met de internationale gezondheidszorg en zorg in ontwikkelingslanden. Je werkt in zeer diverse gebieden, van groene jungle in Congo tot de droge savanne in Kenia. De naam die het nieuwe profiel krijgt dekt de lading dan ook beter: Arts Internationale Gezondheidszorg en Tropengeneeskunde (AIGT). Als tropenarts werk je eigenlijk als algemeen arts, beschouwend en snijdend. Je bent vaak de enige arts in een kliniek of ziekenhuis. Je behandelt bijvoorbeeld een luchtweginfectie bij een kind met HIV, een ernstige fractuur bij een jonge man en je verricht een sectio bij een gecompliceerde bevalling, dit alles op één dag. De omstandigheden zijn, vergeleken bij een westers ziekenhuis, vaak zeer minimaal. Er is weinig apparatuur voor diagnostiek en behandeling voorhanden, een chronisch tekort aan medicatie en een beperkte hygiëne. Daarnaast zijn er vele lokale gewoontes en geloven die haaks staan op het westerse idee van goede gezondheidszorg. Hier moet je als tropenarts een goed evenwicht in zien te vinden. Tijdens de huidige opleiding doe je klinische ervaring op in een Nederlands ziekenhuis. Er bestaan twee profielen. Het klassieke profiel waarbij je een jaar als TAIO (tropenarts in opleiding) op de chirurgie werkt en een jaar op de gynaecologie. Je leert er de basisvaardigheden van de chirurgie en de verloskunde. Bij het moeder-kind profiel werk je een jaar als TAIO op de kindergeneeskunde en een jaar op de gynaecologie. Dit profiel richt zich met name op safe motherhood (zorg rondom moeder en kind), het principe dat ook goed vertegenwoordigd is in de millennium doelen van de World Health Organization. Aan het einde van je klinische periode volg je de tropencursus bij het Koninklijk Instituut voor de Tropen, waarin je wordt voorbereid op administratie en management van een ruraal ziekenhuis. Als tropenarts zijn er verschillende mogelijkheden naar het buitenland te gaan. Je kunt in een ruraal ziekenhuis gaan werken in een ontwikkelingsland. Hier ben je vaak de enige (westerse) arts en run je het ziekenhuis. Naast klinisch werk ben je hier dan ook veel bezig met beleid en management van het ziekenhuis. Dit kunnen ziekenhuizen zijn van de lokale overheid maar ook missieziekenhuizen die door een kerkelijke stichting gefinancierd worden. De missieziekenhuizen staan vaak in een gemeenschap waar ook een kerk en een schooltje zijn gebouwd. Je kan er ook voor kiezen om via organisaties, zoals bijvoorbeeld Artsen zonder Grenzen, mee te gaan op missie naar een crisisgebied. Dit zijn vaak tijdelijke functies in instabiele gebieden, waar net een ramp heeft plaats gevonden of gebieden die verkeren in staat van oorlog. Het werken als arts in een ontwikkelingsland is een grote uitdaging in een heel andere omgeving dan we in Nederland gewend zijn. Dit was voor mij, en vele anderen, een motivatie om te kiezen voor deze opleiding. Het avontuur om te gaan werken in een vreemd land, een vreemde cultuur en een ander spectrum van ziekten waarbij je de mensen helpt die de zorg het hardst nodig hebben. Carolien Bouwman, tropenarts in opleiding (TAIO) De opleiding tot tropenarts De opleiding tot tropenarts bestaat vanaf het begin van de jaren 60. Sedert de beginjaren is de Nederlandse Vereniging voor Tropische Geneeskunde en Internationale Gezondheidszorg (NVTG) hierbij betrokken geweest. De huidige opleiding wordt georganiseerd door het Concilium Opleiding Tropische Gezondheidszorg (COTG) van de NVTG, dat tevens toeziet op de kwaliteit van de opleiding. De tropenopleiding in Nederland is uniek in de wereld. De vraag naar goed opgeleide tropenartsen blijft nog altijd bestaan en het aanbod van jonge enthousiaste Nederlandse artsen voor het werk als tropenarts is groot. De opleiding bestaat uit twee jaar klinische stages waarbij gekozen kan worden tussen de profielen "klassiek tropenarts" en " moeder-en-kindzorg". Tijdens deze stages dienen de arts-assistenten cursusdagen te volgen waarop capita selecta worden behandeld onder meer op het gebied van kindergeneeskunde, heelkunde, dermatologie, oogheelkunde, KNO, gynaecologie en obstetrie en interne geneeskunde. Daarna wordt gedurende 3 maanden de Nederlandse Tropencursus (NTC) gevolgd aan het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) te Amsterdam. Hier wordt men voorbereid op de uitvoering van de curatieve zorg, administratie en beheer van een ruraal ziekenhuis, management van districtsgezondheidszorg en onderzoek. De NTC wordt georganiseerd door een consortium van kennisinstituten, bestaande uit de Universiteit van Amsterdam, de Vrije Universiteit en het Koninklijk Instituut voor de Tropen. De NTC is tevens onderdeel van het Europese Master programma International Health. Toekomst van de tropenopleiding De laatste jaren hebben NVTG en COTG veel tijd gestoken in het verkrijgen van een erkende tropenopleiding in Nederland. Recent is deze inspanning succesvol geweest: op start een officieel opleidingsprofiel, erkend door het College Geneeskundige Specialismen. De nieuwe opleiding is opgebouwd uit 18 maanden klinische opleiding in Nederland (9 maanden heelkunde en 9 maanden obstetrie/gynaecologie, dan wel 9 maanden kindergeneeskunde en 9 maanden obstetrie/gynaecologie), 3 maanden NTC, en tot slot een 6 maanden durend opleidingsonderdeel met kliniek en public health in een daartoe gecertificeerd ziekenhuis in de tropen. Met de profielopleiding AIGT heeft de opgeleide arts na een eventuele (eerste) tropenperiode uitzicht op een verdere carrière in de internationale gezondheidszorg in Nederland en daarbuiten. Literatuur 1 COTG/NVTG januari pagina 19 -

20 Lorem ipsum dolor Specialistenopleiding in sit amet, consectetuer Duitsland heeft vele voordelen adipiscing elit Geen wachttijden, direct aan je opleiding beginnen. Vergelijkbare opleidingstijd en -qualiteit met die in Nederland. Erkenning henderit van de in vulputate opleiding in velit de gehele EU en dus ook in Nederland. Vrijheid om de opleiding zelf in te vullen met keuzestages en cursussen. Vele nederlandse collega s. Nog meer Hogere salarissen en dienstvergoedingen. gratis taalcursus en ondersteuning bij het zoeken naar woonruimte. Voor meer correspondentie in het Nederlands of Duits: Ulrike Adam Telefoon: 0049 (2821) Katholische Kliniken im Kreis Kleve Trägergesellschaft mbh, Albersallee 5-7, Kleve - pagina 20 -