agazine Zo binnen, zo buiten, zo boven, zo beneden Onze omgeving is een waardevolle lachspiegel

Transcriptie

1 VC2013 agazine Zo binnen, zo buiten, zo boven, zo beneden Ans Tros Onze omgeving is een waardevolle lachspiegel Peter Buitenhuis De admiraal en generaals begrepen: als de vis stinkt, dan stinkt het bij de kop! Wie is de grootste draak? Survivaltips voor het omgaan met conflicten Op de werkvloer

2 Onze buitenwereld vormt een waardevolle (lach) spiegel voor onze binnenwereld

3 VOORWOORD 01 Zo binnen, zo buiten, zo boven, zo beneden Dit tweede SvC Magazine, met als thema verbinding, was een feest om samen te maken! In 2013 is het verlangen naar zingeving, bezieling en verbinding weer springlevend, en voor een Jungiaan in hart en nieren zoals ik is er geen groter feest denkbaar. Zo binnen, zo buiten, zo boven, zo beneden is een eeuwenoud Hermetisch principe, door Carl Jung opnieuw ontdekt. Onze buitenwereld vormt een waardevolle (lach)spiegel voor onze binnenwereld, en raakt ons bewustzijn en onze ziel. Dat gegeven is indrukwekkend. Het wekt ontzag en vragen op. Maar wat kunnen we hier nu mee in ons dagelijks leven en werk, vraagt de nuchtere Groningse in mij zich af. Het antwoord: wij zijn als mens altijd verbonden, alleen staan we er vaak niet bij stil! Ons BewustZijn vormt de sleutel tussen onze binnen- en buitenwereld. Breinonderzoek en de psychologie van het onbewuste staan nu sterk in de belangstelling. Onze linkerhersenhelft (het rationele denken) staat namelijk veel vaker buitenspel dan we ons realiseren. Als geen ander zijn wij mensen in staat onszelf voor de gek te houden en ons gedrag goed te praten. Maar onze dieperliggende hersenen bepalen het spel: vechten of vluchten. Voordat we kunnen nadenken hebben we al gehandeld, want onze reflexen werken gelukkig volstrekt autonoom. Pas daarna bepalen onze emoties de keuzen die we maken. Dus hoeveel vrijheid om rationeel te handelen hebben we eigenlijk? Jung zei begin 1900 al: Het is tegenwoordig genoegzaam bekend dat wij mensen complexen hebben (emotioneel beladen thema s). Minder bekend is dat onze complexen ons hebben. De weg naar meer vrijheid is zelfkennis, kennis van de werking van ons brein en aandacht voor ons lichaamsbewustzijn. Mindfulness, meditatie, stilstaan en reflectie vormen daarvoor in combinatie met coaching de waardevolle ingrediënten. Door aandachtig ons lichaam waar te nemen staan we direct in verbinding met onze intuïtie en ons hart. Dat helpt ons feilloos te voelen of iets klopt en wat we nodig hebben. Het helpt ons ook om te voelen wat ons blij maakt, waardoor we geraakt en geïnspireerd worden. Zo ervaren we schoonheid, genot en magie in ons dagelijks leven. En van tijd tot tijd ook angst, onbalans of ongemak. Door deze gewaarwordingen serieus te nemen en bespreekbaar te maken in onze SamenWerking werken we aan verbinding. Wij nodigen je uit om je grenzen te verkennen en te verleggen in onze coachopleidingen. Laat je inspireren door de interviews in dit SvCMagazine door mensen die hun bezieling of bevlogenheid hebben vormgegeven in hun dagelijks werk. Namens het SchoolvoorCoaching team, Ans Tros

4 SVC magazine C ol ofon Sv C M a g a z i n e i s e e n u itg a ve va n S V C Schoo l v o o r C o a c h i n g B V e n Vista No va BV. Schoo l v o o r C o a c h i n g i s m a r ktle id e r in h e t opleid e n v a n c o a c h e s. In d it S vc m a g a zin e lat en w e j e k e n n i s m a k e n m e t o n ze visie s op coa c h i n g, l e i d e r s c h a p e n p e r so o n lijke ont wik k e l i n g. Voor o v e r n a m e v a n e n i ge in fo r m a tie uit dez e u i t g a v e i s t o e s te m m in g nodig v a n d e u i t g e v e r. Smelt het ijs in je hart... en de wereld zal veranderen 14 Zo zo b Onze omgev waardevolle lac O pl ag e : Redac t i e t e a m : A ns Tro s J ok e v a n d e r L i n d e n Har m - J a n v a n Z e b e n Carolin e L i n s s e n, Te k s tb u re a u De Nie u w e K o e k o e k, U tre c h t Michae l B re e l e n D a p h ne S e e g e r s, A k ron c o m m u n i c a t i e & vo r m g e vin g F otog r a f i e : W ilco v a n D i j e n ( w i l c o va n d ije n.n l) Fot o B a b y w e r k : H a r m - J a n va n Z e b e n Fot o A t r i a : N i r a n y a n a Ja ya m a r y Peter Buitenhuis De admiraal en generaals begrepen: als de vis stinkt, dan stinkt het bij de kop! Ontwerp, lay-out en productie: Moniq u e H e e m s k e r k, Akro n comm u n i c a t i e & v o r m g e vin g www. s c h o o l v o o rc o a c h i n g.n l www. v i s t a n o v a. n l o

5 inhoudsopgave iflower: Laat je talenten opbloeien! LEIDERSCHAP 06 Zo boven, zo beneden volgens Peter Buitenhuis In deze tijd hebben we leiders nodig, die hard zijn en een hart hebben. 13 Column: Jongeren, het beste medicijn voor vernieuwing Jaap Vermuë over vernieuwing van organisaties. 14 Zo boven, zo beneden volgens René Moraal Groenland maakt je heel bewust van je zintuigen en je eigen beleving. 22 Opleidingen en Incompany: thema Leiderschap Leiding geven en leiding ontvangen. INDIVIDU 24 Zo binnen, zo buiten volgens Chantal van den Brink Pas als je je leert verbinden met de bron, creëer je heling. 30 Aletta van Nu prijs 2012, Atria Kennisinstituut emancipatie & vrouwengeschiedenis 32 Opleidingen en Incompany: thema Individu Jezelf volledig en liefdevol accepteren. TEAMS 34 Zo binnen, zo buiten volgens Rebekka ter Voort Ik geloof oprecht dat iedereen altijd verbonden is met zijn omgeving en met de natuur. 41 Column: Wie is de grootste draak? Jobbeke de Jong over worstelende ouders. 42 Opleidingen en Incompany: thema Teams De ideale broedplaats voor onze kwaliteiten in SamenWerking. 49 De SchoolvoorCoaching-aanpak 50 Durf je te besluiten om jezelf te omarmen? Ans Tros en Marc Gnodde over bewustwording van binnenuit, in contact met de buitenwereld. 52 Opleidingen en Incompany: thema Loopbaan Op zoek naar bevlogenheid? VERBINDING 54 Zo binnen, zo buiten volgens Margot Groot Wanneer je aandacht geeft aan wat je doet, ontstaat schoonheid. 59 Follow your senses and manage your mind! Ans Tros over voelen en volgen zonder oordeel. 61 Column: Survival tips voor het omgaan met conflicten Xenia Vegter over verbinding en empathie. 62 Opleidingen en Incompany: thema Verbinding Waarnemend handelen. ORGANISATIE 64 Zo boven, zo beneden volgens Kim Castenmiller en Dirk Anton van Mulligen Voor ons is de hele mens interessant, met zijn goede en slechte kanten. 71 Column: Alles is er al Petra de Bruijn over zelfkennis en zingeving. 72 Opleidingen en Incompany: thema Organisatie Reflectiemomenten, dialoog en lef. 75 Project visuele cursus voor laaggeletterde aanstaande ouders Een initiatief van Stichting Babywerk manieren om meer klanten aan te trekken LOOPBAAN 44 Zo binnen, zo buiten volgens Marja den Boer Juist nu zou ik als organisatie stevig investeren in bevlogenheid. KENNISMAKEN 79 Maak kennis met VistaNova 81 Maak kennis met SchoolvoorCoaching

6 04 iflower Laat je talenten opbloeien! Met trots presenteren wij onze iflower Hij staat symbool voor ons thema verbinding. Want door de kwaliteit van de verbinding met onze bezieling, ons lichaam en onze omgeving komen we tot bloei. Verbinding door spiegeling en persoonlijke groei vormt daarom al jaren de rode draad in de opleidingen van SchoolvoorCoaching en VistaNova. BewustZijn in SamenWerking leidt tot ongekende resultaten! Samen met VistaNova bieden we per thema een compleet pakket trainingen en leergangen aan. Uit dit aanbod kun jij kiezen wat je op dit moment nodig hebt, om je talenten tot volle bloei te laten komen. Voor vrijwel elk thema bieden we je: een korte driedaagse training; een leergang van meerdere meerdaagse blokken; incompany-aanbod; coaching op maat. We geven je graag een vrijblijvend advies! In onze nieuwe missie weerklinkt het verlangen om samen te werken aan BewustZijn in het dagelijks leven en werk. Zo kunnen we door co-creatie allemaal tot bloei komen. En als Samen- Werking even niet lukt, werken we mee aan het herstellen en leggen van verbindingen. Want wij houden van ongekende mogelijkheden en resultaten. School voor loopbaan & leiderschap BewustZijn in SamenWerking leidt

7 05 LEIDERSCHAP P.06 - P.23 INDIVIDU P.24 - P.33 TEAMS P.34 - P.43 LOOPBAAN P.44 - P.53 VERBINDING P.54 - P.63 ORGANISATIE P.64 - P.73 tot ongekende resultaten!

8 06 zo boven, zo beneden volgens... Peter Buitenhuis: In deze tijd hebben we leiders nodig die hard zijn én een hart hebben

9 LEIDERSCHAP 07 Door de buitenwereld wordt Defensie gezien als een hiërarchische op autoriteit gestoelde organisatie. Minder bekend is dat ook binnen defensie sinds 2008 een beleid is ingezet naar een meer mensgerichte vorm van leidinggeven. Ex-marinier en onderwijskundige Peter Buitenhuis heeft dat beleid vertaald voor de Koninklijke Marine. Met die rijke ervaring begeleidt hij nu organisatieen leiderschapstrajecten buiten de marine. Omdat de Koninklijke Marine vindt dat zijn medewerkers elke drie jaar wat anders moeten gaan doen, zag Peter Buitenhuis heel wat hoeken van de wereld. Hij gaf vier jaar leiding aan het door hemzelf opgerichte Bureau Leiderschap van de marine. Daarvoor zat hij onder meer als waarnemer voor de Verenigde Naties in Angola en met een bataljon mariniers in Cambodja. Hij was de tweede man van het mariniersopleidingscentrum, reisde als de eerste zakelijke directeur van de marinierskapel de hele wereld rond en gaf leiding aan de School voor Maritieme vorming, Bedrijfsvoering en Onderwijskunde. Door al die tropenjaren mocht hij met 55 met functioneel leeftijdsontslag. Maar Peter had geen boodschap aan stilzitten. Op een leeftijd dat de meeste mensen liever gaan golfen, startte hij een nieuwe carrière bij OBT, bureau voor organisatieontwikkeling. Mensgericht leiderschap vormgeven bij de marine, hoe doe je dat? De Koninklijke Marine bestaat al sinds 1488 en het Korps Mariniers sinds 1665, en dat is niet voor niets. Qua organisatie en resultaatgerichtheid zitten ze goed, maar aan de mensgerichte kant viel nog winst te behalen. In de jaren tachtig leidde ik bij het Korps Mariniers het bureau Vorming en Evaluatie, dat leiderschaps- en communicatietrainingen en teambuildings verzorgde voor leidinggevenden. Dat werk werd eerst door gedragswetenschappers gedaan, maar die hadden onvoldoende aansluiting met het Korps. Dat is een belangrijk woord, aansluiting! We hadden in die tijd wel al opleidingen en trainingen ingericht op het gebied van leiderschap, maar nog geen begeleiding. Twintig jaar later kreeg ik in 2008 de kans om voor de Koninklijke Marine de visie op leiderschap op strategisch niveau verder te ontwikkelen. Daarvoor heb ik een leiderschapsprogramma uitgerold op alle managementniveaus. Door een juiste borging werd daardoor ook verbinding gecreëerd tussen leiderschaps- en organisatieontwikkeling. Een van mijn taken als hoofd van het Bureau Leiderschap was om met mijn team het mensgerichte leiderschap bij 3600 leidinggevenden verder te ontwikkelen. Het accent lag op zelfreflectie, feedback in twee richtingen >> Je kunt het skelet van een organisatie wel mooi inrichten, maar dat is de ratio. En dat is maar 20 procent van het verhaal; 80 procent komt uit de onderstroom, de emotie.

10 08 (op gedrag en dus niet op inhoud en procedures) en het delegeren van verantwoordelijkheid. Defensie is een statuswereld. Hoe verbind je dat met persoonlijke ontwikkeling en zelfreflectie? De marine is een sociaal complex bedrijf met allerlei soorten medewerkers, van marinier tot matroos, van artsen en juristen tot techneuten die schepen ontwikkelen. Het opleidingsniveau varieert van mbo tot en met wetenschappelijk onderwijs. Het is een moderne organisatie maar wel hiërarchisch, en met een echte mannencultuur. En dan ga je die marinemensen vragen zich kwetsbaar op te stellen. Dat viel goed omdat mijn team en ik zelf marinemensen zijn, dezelfde taal spraken en van mensen houden: aansluiting met de doelgroep is een voorwaarde voor succes. We lieten mensen zelf ontdekken waar hun kwaliteiten en minder sterke punten zaten. Dat laatste zat vooral in het uitspreken van gevoelens. Dagenlang praten over de structuur, dat kunnen ze wel. Dat is veilig. Maar wij confronteerden ze met hun karakter. Het was spannend voor ze om daar over te praten en feedback te geven en ontvangen. We lieten hen voelen waar ze als team stonden in hun ontwikkeling en wat ze nog gezamenlijk voor werk te doen hadden. Bij de marine heb je het wel over mensen. Op wie ga je je dan concentreren? Ik koos allereerst voor bewustwording van alle leidinggevenden. Elke drie jaar krijgen zij nu een tweedaagse module gericht op mensgerichte competenties, wat we wel de APK noemen. Dat zijn 1200 mensen per jaar, van korporaal tot admiraal. Ten tweede stuurden we de high potentials naar de leergang Coachend Leiderschap van SchoolvoorCoaching. Ten derde is de voorbeeldfunctie wezenlijk, dus zijn we bovenaan begonnen. Een belangrijke randvoorwaarde voor succes is commitment van de top. De Admiraliteitsraad gaf het goede voorbeeld door deel te nemen aan de teamcoaching en de tweedaagse APK, en open te staan voor een personal executive coaching traject. De admiraal en generaals maakten kennis met vragen als kan ik wel loslaten en sta ik open voor feedback. Heel confronterend. Maar ze begrepen: als de vis stinkt, dan stinkt het bij de kop! Ik heb het als groots ervaren dat de top hiervoor open stond. Super!

11 LEIDERSCHAP 09 Natuurlijk is het belangrijk om een visie, missie, ambitie en strategische doelstellingen op papier te zetten. Maar even belangrijk zijn transparantie, aansluiting, verbinding, eigenaarschap en draagvlak. Hoe heb je jouw persoonlijke ontwikkeling aangepakt? Ik heb in 2008 en 2009 de training Teamcoachtechnieken en de leergang Coaching voor Professionals gevolgd bij SchoolvoorCoaching. Daar heb ik het belang van het contact tussen hoofd en hart ervaren. Deze leergang is een diepgaand persoonlijk leerproces van een maand of negen, met vier blokken en intervisie. Dat is in de eerste plaats een bewustwordingsproces. Na het eerste blok heb ik drie dagen gezwoegd op mijn zelfreflectieverslag, terwijl ik normaal een rapport in een paar uur schrijf. Daarnaast heb ik mij de afgelopen jaren gecertificeerd in MBTI, EQ-1 Bar-on, Belbin en Leary. Een mooi pakket als bagage voor mijn bedrijfspsychologische kant. In teamroltermen volgens Belbin ben ik een voorzitter en een brononderzoeker. De brononderzoeker in mij is extravert en kan goed verbindingen leggen. Ik heb veel wilskracht, maar die is wel gericht op het team. Mijn eigen verbinding is thuis, daar vormen we met zijn allen ook een team. Als je 26 keer verhuist vanwege je werk, heb je dat ook wel nodig! Mijn vrouw en kinderen zijn allemaal wilskrachtige mensen, net als ik. Thuis krijg ik regelmatig feedback op mijn gedrag. Ik heb nogal de neiging om te preken. Ik ben bevlogen, schakel snel en zie het grote verband - met het risico dat mensen mij niet kunnen volgen. En dan ga ik nóg een keer door Dat is echt een valkuil. Mijn gezin heeft dat gespiegeld en daar ben ik rijker door geworden. Ik verplaats mij nu veel makkelijker in de belevingswereld van de ander en accepteer daardoor makkelijker verschil in karakters. Je bent nooit te oud om te leren. Ik voel ook dat mijn persoonlijke ontwikkeling niet stopt bij een bepaalde leeftijd. Mijn werk is mijn hobby, ik vind het leuk om mensen te helpen, dus na mijn pensionering was ik nog lang niet klaar om achter de geraniums te gaan zitten. Daarom werk ik nu voor OBT. Hoe werk je nu aan leiderschapsontwikkeling? Voor je met leiderschap- en organisatieontwikkeling aan de gang gaat, moet je eerst een visie hebben. Dat is waar ik me nu mee bezighoud. Bij OBT begeleid ik samen met directeur Leo van Thull gezamenlijk dat hele traject van A tot Z. Leo is als bedrijfskundige en psycholoog de architect op het vlak van organisatieontwikkeling. Samen leggen wij met onze partners de verbinding tussen leiderschaps- en organisatieontwikkeling. Dit gebeurt op strategisch niveau. Voor mij was deze invalshoek een eyeopener, en bepalend voor succes. Als de architectuur staat, in de vorm van een strategisch vertrekdocument, dan zorg ik voor de uitrol ervan. Van A tot Z betekent ook: van richting via de inrichting tot de uitvoering >>

12 10 samen met de medewerker, op een zodanige manier dat ze het zelf doen en voelen dat het nodig is. Je kunt het skelet van een organisatie wel mooi inrichten, maar dat is de ratio. En dat is slechts 20 procent van het verhaal; 80 procent komt uit de onderstroom, de emotie. Ik ervaar nu ook hoe belangrijk de verbinding is op strategisch niveau tussen leiderschap en organisatieontwikkeling. We vragen aan topmanagers naar hun visie op de markt waarin ze zich begeven. Hoe ziet u uw organisatie ingericht op die markt? Wat is uw ambitie? Welk type leidinggevende past hierbij? Welke strategische keuzes en doelen streeft u na? Als dit transparant en vastgelegd is, dan gaan we daar op alle niveaus mee aan de slag. Daar rollen leiderschapsprogramma s uit, lange trajecten. OBT werkt met sommige organisaties al twintig jaar samen. In dergelijke partnerships bouw je een echte relatie op die gestoeld is op vertrouwen. Mijn advies? Wees waardengedreven, probeer niet compleet te zijn maar complementair, en niet groot qua ego maar groots, want dan kun je ook een stapje opzij doen om anderen te laten stralen. Tachtig procent van de verandertrajecten mislukt. Dat komt doordat er wel een richting gekozen wordt en gesleuteld aan de inrichting, maar dat vergeten wordt om verbinding te maken met de onderstroom ofwel de uitvoerders. Natuurlijk is het belangrijk om een visie, missie, ambitie en strategische doelstellingen op papier te zetten. Maar even belangrijk zijn transparantie, aansluiting, verbinding, eigenaarschap en draagvlak. Doelstellingen moeten gezamenlijk zijn, zodat iedereen zich eraan verbindt. Dan kun je als team aan de slag om dat strategisch vertrekdocument te vertalen naar tactische aspecten en

13 LEIDERSCHAP 11 uitvoering. Die vertaalslag is wezenlijk: ook de onderstroom moet zien dat ze die bepaalde kant uit moeten. Dat betekent op ieder niveau een verbinding leggen van de gezamenlijke doelstellingen naar individuele personen. Kijk, karakters verander je niet maar gedrag wel. Als mensen daar voor open voor staan, zie je teams en individuen verrijken. Bij de marine bleven we tijdens het traject aspecten van leiderschap meten, en die zag je omhoog schieten. Wat is in deze tijd de uitdaging als het gaat om leiderschap en verbinding? Transparant en begrijpelijk communiceren, en vanaf het begin mensen erbij ook empathisch zijn, naar zichzelf kunnen kijken en zich in de ander kunnen verplaatsen, anders krijg je je medewerkers niet in beweging. In deze tijd hebben we leiders nodig die hard zijn én een hart hebben. Het autoritaire Angelsaksische model heeft zijn langste tijd gehad. Het Rijnlandmodel overleeft, want leiders die die stijl hanteren zorgen goed voor hun mensen. Ze kiezen juist nu voor meer ontwikkelingsmogelijkheden in plaats van mensen er uit te schoppen. Bestaat de perfecte leidinggevende? Ik heb in al die jaren nog nooit een leidinggevende gezien die compleet is, ook al hebben sommigen het gevoel dat ze dat wel zijn. Sla er de kranten maar op open en lees hoe organisaties bij zowel de (semi)overheid als in het bedrijfsleven worden aangestuurd. En nog belangrijker: wat de effecten hiervan zijn. Mijn advies? Wees waardengedreven, probeer niet compleet te zijn maar complementair, en niet groot qua ego maar groots, want dan kun je ook een stapje opzij doen om anderen te laten stralen. Als je door hebt dat je niet compleet bent, anderen nodig hebt en je kwetsbaar durft op te stellen, dan ben je een succesvolle leidinggevende. Tekst Caroline Linssen Fotografie Wilco van Dijen betrekken. Dat creëert begrip en draagvlak. Houd het stupid simple anders raak je de mensen kwijt. Overstelp ze niet met stapels plannen en gedragscodes, en maak tijd om naar ze te luisteren. Een leidinggevende op topniveau moet kunnen onthaasten, op zijn handen kunnen zitten om te reflecteren: Waar sta ik nu, wat ga ik nu doen of bespreken? Dat kost tijd, maar die verdien je tien keer terug. Er zijn nu visionaire leiders nodig die strategisch leiderschap vertonen en het lef hebben om een punt in de toekomst aan te geven waar je met zijn Boektip van Peter Buitenhuis Beïnvloed anderen, begin bij jezelf Ik had de behoefte om eens naar mezelf te kijken: wie ben ik, waar sta ik, hoe kan ik mezelf nog meer verrijken? Toen ben ik Bert van Dijks boek Beïnvloed anderen, begin bij jezelf gaan lezen. Dat gaat helemaal over zelfreflectie, gebaseerd op het interactiemodel van de Roos van Leary. In teams komen verschillen tot uiting in allergieën. Maar je kunt anderen niet veranderen, alleen je eigen gedrag aanpassen om beter om te gaan met die verschillen. Zelfs mijn kinderen merkten het effect: ze noemen me nu een uil: een rustig, wijs en beschouwend dier. Zo zagen ze me vroeger echt niet! allen naar streeft. Zulke leiders moeten

14 Advertorial faciliteert het werk van iedere coach Online platform helpt coaches het beste uit zichzelf te halen Een plek om kennis te vergaren en te delen, speciaal voor coaches. Dat is Coachlink, het interactieve platform van Uitgeverij Boom Nelissen en partners. Hier vind je alles wat relevant is voor coaches, zegt uitgever Eline Crijns van Boom Nelissen. De online kennisbank is heel uitgebreid, vol informatie over ieder onderwerp dat gerelateerd is aan het coachvak. Maar Coachlink gaat veel verder dan dat. We hebben een zeer omvangrijke webshop met coachingsboeken, veel uitgebreide artikelen, nieuws, informatie over opleidingen, een forum, blogs en links met social media. Precies wat de professionele coach nodig heeft om zich optimaal te ontwikkelen in zijn vakgebied. Het is van groot belang dat coaches weten wat er speelt in hun vakgebied. Juist nu steeds meer ontwikkelingen zich online afspelen. Vanuit die toekomstgerichte visie is Coachlink ontstaan. Lezen in de cloud, online kennisdelen en contact maken, daar geloven wij in. Het forum op Coachlink voorziet in de behoefte van coaches om ervaringen te delen. En voor het netwerken met andere coaches is er de coachzoeker. Coaches kunnen daar hun eigen profiel aanmaken en kijken bij vakgenoten. Leuk om te netwerken, maar ook om te kijken of er geschikte coaches zijn om mee samen te werken. Onbeperkt toegang tot Coachlink? Ga naar voor een gratis proefabonnement! Kennis delen en vragen stellen: Samen kom je verder Als de grootste uitgever van coachingsboeken kennen wij onze doelgroep als geen ander: coaches zijn ontzettend gedreven in het vergaren van kennis, meent Crijns. Dat is ook niet verwonderlijk, want veel coaches zijn zzp er en zelf verantwoordelijk voor het op peil houden van hun vakkennis. Alle informatie centraal verzameld Minder tijd kwijt aan zoeken Geld besparen op vakliteratuur Kennis delen en ontwikkelen Samen kom je verder. Wij geloven dat je niet steeds zelf het wiel hoeft uit te vinden. Door van elkaar te leren, kun je het beste uit jezelf halen zegt Crijns. Dat geldt voor de coaches, maar ook voor ons als uitgeverij. Daarom hebben we de samenwerking gezocht met verschillende organisaties uit de branche. Opleidingen, beroepsorganisaties en leveranciers van producten en diensten voor coaches. Zo zijn we samen tot een platform gekomen dat perfect aansluit bij de behoeften van coaches. Handige zoekfunctie maakt informatie bereikbaar Alle informatie staat op een centrale plaats verzameld en is bovendien van zeer hoge kwaliteit. De handige zoekfunctie helpt om alle informatie over een thema, methode, techniek of instrument snel te verzamelen. Een zoekopdracht geeft zeer uitgebreide resultaten. Uitgever Eline Crijns Hier vind je alles wat relevant is voor coaches! Relevante artikelen Nieuws- en opleidingsitems Gerelateerde boeken Gespecialiseerde coaches Spreuken uit de coachingkalender

15 LEIDERSCHAP 13 Ik heb drie zoons van begin 20. Ik geniet onwijs van hen en van hun vrienden met hun zelfbewustzijn en idealen. Mijn opvoedtaak zit er zo n beetje op. Hun opvoeding van mij is nog in volle gang. Jongeren zijn niet alleen voor mij, maar ook voor organisaties een kans om écht te vernieuwen. Jongeren, het beste medicijn voor vernieuwing column Column Jaap Vermuë Bewust Bedrijf, organisatieadvies & training en gastdocent werkplaats vitaal leiderschap Wat leer ik zoal Heerlijk om in gezelschap van heldere, creatieve en vooral snelle gasten te verkeren, maar ook confronterend. Ik heb regelmatig het nakijken. Dat merk ik op het gebied van ICT (daar noemen ze mij een dinosaurus ), maar ook in mijn snelheid van denken. Ik voel in mijzelf een zekere traagheid die keurig onder de oppervlakte blijft in een gezelschap van 45-plussers. Speed up dad, we zitten in 2013!!. De boodschap is duidelijk. En als ik heel eerlijk ben, dan weet ik dat die traagheid deels een gewoonte is, waar ik ook mee kan stoppen. Veel jongeren die ik tegenkom hebben een sterk gevoel van gelijkwaardigheid en moeite met hiërarchie en regeltjes. Vaak worden zij brutaal genoemd, maar ik zie dat er vooral oprechtheid onder zit. Zo staan zij gewoon in het leven! Mijn positie als pa die het laatste woord heeft werkt niet meer. En terecht, want daarmee blokkeer ik echte verbinding en vernieuwing en dat is nou juist waar ik het meest naar verlang. Het samen leven en werken met deze multi-talented jongeren is een louterend proces waarin ik leer meer flexibel, open en kwetsbaar te zijn. Ik geniet van hun wens tot verandering, hun vrije kijk op organisaties, hun visie op maatschappelijke problemen en hun sterke idealen. Organisaties, wordt wakker! Wat ik in mijn persoonlijk leven en in mijn bedrijf tegenkom lijkt veel op wat ik zie in organisaties. Veel jongeren vinden met moeite de aansluiting in organisaties. Ze lopen aan tegen te strakke structuren en hebben moeite met competitief denken, hiërarchie en procedures. Maar zijn dit niet juist de eigenschappen waar veel organisaties momenteel in vastlopen? Sommige jongeren passen zich wel keurig aan, maar raken daarbij de verbinding met zichzelf en met hun eigen talent kwijt. Of ze gaan na een aantal jaren weer weg, tot ieders teleurstelling. Hoe zorg je als organisatie dat dit grote potentieel voor vernieuwing niet verloren gaat? Zelf test voor vernieuwing van organisaties Hoe vaak denk je: daar heb je geen verstand van, of jij hebt geen recht van spreken of dat hebben we al zo vaak geprobeerd? Vraag je wel eens aan jongeren hoe vaak zij dat horen? Wat komt bij jou eerst: zij moeten nog veel leren of wij kunnen nog veel leren? Hoe makkelijk beroep jij je op jouw formele positie? Zie je jongeren als gelijkwaardig? Geef je hen makkelijk de ruimte? Hoe reageer jij als jongeren je eerlijke feedback geven? Blijf je open en in contact met je gevoel of kader je het meteen in? Natuurlijk zijn er ook aspecten waarin jongeren de levenservaring missen. Geef hen eerlijke feedback en goede coaching. Maar omarm vooral verandering! Waar jongeren tegenaan lopen is vaak hetzelfde als wat ook veel bestaande medewerkers stoort.

16 14 zo boven, zo beneden volgens... René Moraal: Groenland maakt je heel bewust van je zintuigen en je eigen beleving

17 LEIDERSCHAP 15 René Moraal zocht en vond de verbinding tussen hoofd, hart en buik in de ijzige schoonheid van het poolgebied. Samen met VistaNova nodigt hij leiders uit om in 2013 hun eigen ontdekkingsreis naar Groenland te maken. Door een misverstand sta ik een halfuur te vroeg op de stoep. Veel mensen zouden zich ongemakkelijk voelen als ze in T-shirt en slippers een journalist binnenlaten. Zo niet trainer, coach en veranderaar René Moraal. Bij een pot geurige Indiase thee praten we gemoedelijk over de mooie tuin en wandelen in de bossen bij Soest, totdat hij rustig zijn ontbijt heeft weggewerkt. Zo ontspannen was zijn leven niet altijd. René beschrijft zichzelf als de diplomaat die het allemaal voor elkaar krijgt. Maar dat kostte wel steeds meer energie. stilte en eenzaamheid met jou? Ik ben gewoon heel graag met mensen samen, dus de begeleiders vonden dat ik het tegenovergestelde maar eens moest onderzoeken. Ik moest op Groenland dus heel druk en heel stil zijn. Dat hadden ze goed gezien, herinnert René zich. Pas als je in verbinding met jezelf bent, kun je goed verbinding maken met anderen. In die vier weken heb ik natuurlijk veel contacten gelegd, want zo zit ik in elkaar. Maar ik zat ook uren met tranen in mijn ogen op een rots aan de waterkant, kijkend naar walvissen die uit het water sprongen en de voorbijdrijvende ijsbergen. Het gaf me veel tijd om na te denken over wat ik nu eigenlijk écht belangrijk vond. Thuis zoek ik nu nog steeds de rust op door te wandelen en te mediteren. Door regelmatig in de hectiek van alle dag stil te staan, maak ik verbinding met mezelf: doe ik nog steeds wat ik leuk en belangrijk vind? Jagerscultuur Tussen de fleecetruien en wanten in zijn poolbagage had René ook nog een persoonlijke vraag ingepakt. Hoe zit het daar op Groenland met de verbinding tussen hoofd, hart en buik? Wat gebeurt er als je je emoties voor je houdt? Daar was ik zelf al tegenaan gelopen natuurlijk. Hij wilde uitzoeken >> Stilte en eenzaamheid Zeven jaar geleden bracht de exbrandweercommandant een maand alleen door op Groenland, in het kader van een persoonlijke ontwikkelstage voor de School voor Politieleiderschap. Daar hoorde een persoonlijke opdracht bij. Die van René luidde: Wat doet

18 16 Smelt het ijs in je hart... en de Er heerst op Groenland een hele bijzondere, heftige, mooie energie. hoe de Inuit in die ijselijke uithoek van Europa met emoties omgaan. Groenland is een hele rare wereld. De bewoners staan met één been in de oude jagerscultuur, en met het andere in de moderne wereld van televisie en internet. Een rare spagaat dus. Het werd een heftige ervaring. Er is bijna geen criminaliteit, maar vrijwel nergens in de wereld zijn de cijfers voor huiselijk geweld en zelfmoord zo hoog als op Groenland. Ik heb daarover gesproken met de politie, en gefilosofeerd met de vrouwelijke bisschop van Lutherse kerk. De oude jagerscultuur betekende dat mannen dagen op jacht waren. Je moest je mond houden, anders ging de prooi ervandoor. Ze praten niet over gevoelens. In combinatie met alcoholisme, wat daar vrij veel voorkomt, barst de bom. Als je je gevoelens niet deelt, kun je elkaar nooit goed kunt begrijpen en echt verbinding maken met de ander. Op Groenland heb ik gezien wat dat met je doet. Daar heb ik veel van opgestoken. Het was voor mij de bevestiging dat het heel goed was om daar mee aan de slag te gaan. Als je meer emotie laat zien, gaat alles tien keer sneller en met minder inspanning. En het werk wordt veel leuker. Soepeler Thuis lukte dat wel maar op het werk was het toch wat lastiger om emoties te uiten, merkte hij. Maar toch, als de balans tussen hoofd, hart en buik goed zit, kun je ook als leidinggevende tonen dat je blij, boos of verdrietig bent. Door daar aan te werken kreeg ik sneller een diepere verbinding met mensen. Een voorbeeld. Een gezamenlijk project bij de brandweer met een andere organisatie liep helemaal mis, buiten onze schuld om. De leidinggevende van die organisatie was nogal dominant en geneigd om meteen de schuld bij anderen te leggen. Ik heb

19 LEIDERSCHAP 17 wereld zal veranderen De schoonheid van het landschap en de natuur, de geluiden van het krakende en brekende ijs, de walvissen. je zuigt die energie op. het in dit geval anders aangepakt. Ik werken, wél als je het durft te tonen. liet meteen merken dat ik boos was Dan komt er energie los bij mij en bij over hoe slecht haar personeel had hen, waardoor het lekkerder, soepeler gefunctioneerd, en dat ik dat echt loopt. En zij voelen zich veilig. Daar anders wilde. Ze zei meteen: Je hebt ligt mijn passie. gelijk, dat kan en mag niet gebeuren. Ik zal ze er op aanspreken. Dat had Trainen op talenten ik nog nooit meegemaakt. Sinds een jaar begeleidt René leidinggevenden in veranderprocessen. Als Het werkt natuurlijk ook prettiger met emoties dan boosheid. Ik houd trainer, coach en veranderaar breng ik oprecht van de mensen waar ik leiding daar 25 jaar ervaring voor mee, met aan geef en die ik train. Ik zie ze bij vallen en opstaan - dus ik weet ook een training binnenkomen: allemaal hoe het niet moet. Je hebt leiders die lieve, mooie mensen met hun eigen mensen aanspreken op hun talenten. talenten en bagage. Als je dat gevoel Je hebt ook leiders die mensen voor je wilt houden gaat het niet aanspreken op hun gebreken en vinden dat ze dat dan moeten gaan bijleren op een training. Uit onderzoek blijkt dat mensen er minder productief van worden als ze alsmaar op hun tekortkomingen worden gewezen. Van de mensen die door hun leidinggevende worden gestimuleerd en aangesproken op hun talenten is 76% gemotiveerd, vindt zijn werk leuk en werkt harder dan anderen. Dat geldt voor slechts 9% van de mensen die door hun leidinggevende worden aangesproken op hun tekortkomingen. Het is dus veel beter om samen met je mensen er achter te komen op welk terrein hun talenten liggen. Een goede leider zorgt er volgens René voor dat medewerkers hun talenten in hun werk kwijt kunnen. Natuurlijk is er niets mis mee om mensen te trainen op vakinhoud. Bij de brandweer moet je alles wat je kunt tegenkomen goed oefenen, want in het echt moet het in één keer goed gaan. Maar goede leiders kijken juist naar wat je al goed doet, en hoe je dat nog beter kunt maken. Talentenreis Groenland Leiderschap is ook een vak waar je met training en ontwikkeling blijvend aandacht aan moet besteden. Standaard zet je daarvoor een groep leidinggevenden in een conferentieoord. Dat kan anders, bedachten René Moraal en Ans Tros, die elkaar via >>

20 18 trainingen van SchoolvoorCoaching hadden leren kennen. We raken altijd geïnspireerd als we elkaar spreken. Allebei combineren we leiderschap met energie: hoe kun je je er bewust van worden wat jouw energie teweegbrengt bij anderen? Allebei dragen we persoonlijk leiderschap uit: pas als je jezelf kunt leiden, kun je anderen leiden. Toen hij een keer droomde dat hij met Ans op Groenland rondliep, viel het kwartje: samen een retraite over verbindend leiderschap opzetten in de stilte rond de Poolcirkel, ver weg van de dagelijkse afleidingen. Doelgroep van de Talentenreis Groenland (21 juni tot en met 2 juli 2013): mensen in hogere managementposities die tegen een keerpunt aanzitten, verdieping zoeken en de behoefte hebben écht stil te staan bij hun leven. Ans en ik willen onze ontwikkeling, kennis en vaardigheden delen met de mensen die met ons mee reizen naar Groenland. Mijn droom is dat mensen heel veel persoonlijke inzichten gaan krijgen op het gebied van hun talenten en verbindend leiderschap. Brekend ijs en sjamanen De Talentenreis Groenland biedt een programma op hoofdlijnen, maar een groot deel is afhankelijk van de inbreng van de deelnemers. We gaan