borstkanker, gemetastaseerd borstkanker, adjuvant longkanker prostaatkanker maagkanker hoofd-halskanker

Transcriptie

1 borstkanker, gemetastaseerd borstkanker, adjuvant longkanker prostaatkanker maagkanker hoofd-halskanker

2 Inhoud Achtergrond 4 Werkingsmechanisme van Taxotere 4 Therapeutische indicaties 4 - Borstkanker - Niet-kleincellig longkanker - Prostaatkanker - Maagkanker - Hoofd-halskanker Dosering en wijze van toediening 5 - Premedicatie voor toediening van Taxotere - Doseringsaanpassingen tijdens behandeling - Overdosering - Extravasatie Speciale patiëntengroepen 6 - Patiënten met leverfunctiestoornissen - Kinderen en adolescenten - Oudere patiënten - Zwangerschap en borstvoeding Contra-indicaties 7 Interacties 7 Bijzondere waarschuwingen en voorzorgen 7 - Hematologie - Overgevoeligheidsreacties - Huidreacties - Vochtretentie - Patiënten met leverfunctiestoornissen - Patiënten met nierfunctiestoornissen - Centraal zenuwstelsel - Cardiotoxiciteit - Overige Verpakking 10 Bereiding ten behoeve van intraveneuze toediening 10 - Houdbaarheid na bereiding Controles bij de toediening van de Taxotere infusievloeistof 10 - Controles voor de start van het infuus - Controles tijdens het infuus - Controles na het infuus Aanbevelingen voor veilig gebruik 11 - Excreta

3 4 Informatie Taxotere Informatie Taxotere 5 Achtergrond Taxotere (docetaxel) is een cytostaticum behorende tot de farmacotherapeutische categorie: oncolytica, ATC-code L01CD 02. Werkingsmechanisme van Taxotere Tumorgroei kenmerkt zich door ongecontroleerde groei van lichaamscellen. Tijdens de deling van lichaamscellen zijn microtubuli essentieel voor de vorming van de mitosespoelen. Deze zorgen tijdens de deling voor een gelijke verdeling van de chromosomen van de oudercel over de beide dochtercellen. Zodra het chromosomaal materiaal is verdeeld vallen de microtubuli die de mitosespoel vormen uiteen. Taxotere is een cytostaticum waarvan het werkzame bestanddeel (docetaxel) bindt aan het microtubuli-netwerk tijdens de mitose, waardoor de celdeling wordt verstoord, uiteindelijk leidend tot celdood. Therapeutische indicaties Taxotere is geregistreerd voor toepassingen in verschillende therapeutische indicaties: Borstkanker Taxotere in combinatie met doxorubicine en cyclofosfamide is bestemd voor de adjuvante behandeling van patiënten met operabel klierpositief borstkanker. Taxotere in combinatie met doxorubicine is bestemd voor de behandeling van patiënten met lokaal gevorderd of gemetastaseerd borstkanker die voor deze aandoening niet eerder chemotherapie hebben ontvangen. Taxotere monotherapie is bestemd voor de behandeling van patiënten met lokaal gevorderd of gemetastaseerd borstkanker, nadat chemotherapie heeft gefaald; voorafgaande chemotherapie dient een anthracycline of een alkylerende stof te hebben bevat. Taxotere in combinatie met trastuzumab is bestemd voor de behandeling van patiënten met gemetastaseerd borstkanker met overexpressie van HER2 die voor deze aandoening nog niet zijn behandeld met chemotherapie. Taxotere in combinatie met capecitabine is bestemd voor de behandeling van patiënten met lokaal gevorderd of gemetastaseerd borstkanker nadat chemotherapie heeft gefaald; voorafgaande chemotherapie dient een anthracycline te hebben bevat. Niet-kleincellig longkanker Taxotere is bestemd voor de behandeling van patiënten met lokaal gevorderd of gemetastaseerd niet-kleincellig longkanker, nadat voorafgaande chemotherapie heeft gefaald. Taxotere in combinatie met cisplatine is bestemd voor de behandeling van patiënten met inoperabel, lokaal gevorderd of gemetastaseerd niet-kleincellig longkanker die voor deze aandoening niet eerder chemotherapie hebben ontvangen. Prostaatkanker Taxotere in combinatie met prednison of prednisolon is bestemd voor de behandeling van patiënten met hormoon refractair gemetastaseerd prostaatkanker. Maagkanker Taxotere in combinatie met cisplatine en 5-fluorouracil is geïndiceerd voor de behandeling van patiënten met gemetastaseerd adenocarcinoom van de maag inclusief gastro-oesofageale overgang die voor deze aandoening niet eerder chemotherapie hebben ontvangen. Hoofd-halskanker Taxotere in combinatie met cisplatine en 5-fluorouracil is bestemd voor inductietherapie van patiënten met lokaal gevorderd plaveiselcelcarcinoom in het hoofd-halsgebied. Dosering en wijze van toediening De aanbevolen dosering van Taxotere is 100 mg/m² of 75 mg/m² afhankelijk van de indicatie. Taxotere wordt toegediend als een 1-uurs infuus, elke 3 weken. Voor de specifieke toepassingen van Taxotere wordt verwezen naar de desbetreffende indicaties. Het gebruik van Taxotere dient beperkt te worden tot ziekenhuisafdelingen die gespecialiseerd zijn in het toedienen van cytotoxische chemotherapie en dient alleen te worden toegediend onder supervisie van een arts die gekwalificeerd is voor de toepassing van chemotherapie bij kanker. Premedicatie voor toediening van Taxotere Voor borst-, niet-kleincellig long-, maag- en hoofd-halskanker dient premedicatie gegeven te worden bestaande uit een oraal corticosteroïd, zoals dexamethason 16 mg per dag (bijv. 8 mg 2 maal daags) gedurende 3 dagen, startend één dag voor de Taxotere behandeling, tenzij gecontraïndiceerd. Voor prostaatkanker is gezien het gelijktijdige gebruik van prednison of prednisolon de aanbevolen dosering voor premedicatie oraal 8 mg dexamethason, 12 uur, 3 uur en 1 uur voor de Taxotere infusie. G-CSF kan profylactisch gegeven worden om de kans op hematologische bijwerkingen te verkleinen. Het preventief toedienen van anti-emetica kan worden overwogen. Doseringsaanpassingen tijdens behandeling Taxotere dient te worden toegediend indien het neutrofielenaantal ten minste 1500 cellen/mm 3 bedraagt. Bij patiënten die tijdens behandeling met Taxotere onderstaande bijwerkingen ondervinden, zijnde neutrofielenaantal <500 cellen/ mm 3 gedurende meer dan 7 dagen febriele neutropenie leverfunctiestoornissen (zie onder: Speciale patiëntengroepen) ernstige of cumulatieve huidreacties ernstige perifere neuropathie dient de dosering te worden verlaagd van 100 mg/m² naar 75 mg/m² en/of van 75 naar 60 mg/m². Indien de patiënt deze reacties blijft ondervinden bij een dosering van 60 mg/m² dient de behandeling te worden gestaakt. Voor eventuele dosisaanpassingen van Taxotere in combinatie met andere middelen wordt verwezen naar de desbetreffende indicaties. Overdosering Er zijn enkele gevallen van overdosering met Taxotere gerapporteerd. Er is geen antidotum bekend in geval van overdosering met Taxotere. Patiënten die een overdosering van Taxotere kregen toegediend dienen op een speciale afdeling te worden verpleegd onder nauwlettende controle van de vitale functies. In geval van overdosering kan verandering van aard en ernst van de bijwerkingen verwacht worden. De primair te verwachten complicaties van overdosering zijn beenmergdepressie, perifere neurotoxiciteit en mucositis. De patiënt dient zo snel mogelijk therapeutisch G-CSF te ontvangen na de ontdekking van de overdosering. Andere passende symptomatische maatregelen dienen zo nodig te worden genomen.

4 6 Informatie Taxotere Informatie Taxotere 7 Extravasatie Er is geen antidotum bekend in geval van extravasatie met Taxotere. Er zijn geen gerichte adviezen voor behandeling van extravasatie met Taxotere. Voor acute behandeling van extravasatie met Taxotere gelden de volgende algemene adviezen: infusie staken infuusnaald niet verwijderen zoveel mogelijk Taxotere aspireren bedek de plaats gedurende 15 minuten met ijs herhaal het koelen elke 4 uur ( s nachts elke 8 uur, of bij wakker worden door klachten) tot 3 dagen na extravasatie houdt het lichaamsdeel waar extravasatie is opgetreden hoog. Speciale patiëntengroepen Patiënten met leverfunctiestoornissen Op basis van farmacokinetische gegevens van Taxotere als monotherapie à 100 mg/m² is bij patiënten met zowel transaminasen (ALT en/of AST) hoger dan 1,5 maal de bovengrens van de normaalwaarde (ULN) als met alkalische fosfatase hoger dan 2,5 maal de ULN, de aanbevolen dosering van Taxotere 75 mg/m². Bij patiënten met serumbilirubine >ULN en/of ALT en AST >3,5 maal de ULN alsmede alkalische fosfatase >6 maal de ULN, kan geen dosisverlaging worden aanbevolen en dient Taxotere niet te worden gebruikt, tenzij strikt geïndiceerd. Behalve voor de behandeling van patiënten met maagkanker (zie de desbetreffende toepassing van Taxotere) zijn er geen gegevens beschikbaar over patiënten met verminderde leverfunctie die werden behandeld met Taxotere in combinatie met andere middelen in andere indicaties. Kinderen en adolescenten De ervaring met Taxotere bij kinderen en adolescenten is beperkt. Oudere patiënten Op basis van populatie-farmacokinetische gegevens zijn er geen specifieke instructies voor het gebruik van Taxotere bij oudere patiënten. Zwangerschap en borstvoeding Er is geen informatie beschikbaar over het gebruik van Taxotere bij zwangere vrouwen. Gebleken is dat Taxotere bij konijnen en ratten zowel embryo- als foeto-toxisch is en dat bij ratten de vruchtbaarheid vermindert. Zoals andere cytostatica, kan Taxotere schade aan de foetus toebrengen wanneer het wordt toegediend aan zwangere vrouwen. Daarom dient Taxotere niet tijdens de zwangerschap te worden gebruikt. Vrouwen in de vruchtbare leeftijd bij wie Taxotere wordt toegediend moet worden geadviseerd niet zwanger te worden en direct de behandelend arts te waarschuwen in het geval dit toch gebeurt. Taxotere is een lipofiele stof maar het is niet bekend of het bij de mens wordt uitgescheiden in de moedermelk. Daarom dient, gezien de kans op bijwerkingen bij zuigelingen, geen borstvoeding te worden gegeven gedurende de behandeling met Taxotere. Contra-indicaties Taxotere is gecontraïndiceerd bij patiënten: bekend met overgevoeligheid voor het werkzame bestanddeel of voor één van de hulpstoffen die bij aanvang van de therapie een neutrofielenaantal van <1.500 cellen/mm 3 hebben die zwanger zijn en/of borstvoeding geven met ernstige leverfunctiestoornissen met contra-indicaties voor overige middelen, indien deze gecombineerd worden met Taxotere. Interacties Formele klinische studies om geneesmiddelinteracties van Taxotere te onderzoeken zijn niet uitgevoerd. Uit in-vitro studies is gebleken dat het metabolisme van Taxotere kan worden beïnvloed door de gelijktijdige toediening van stoffen die cytochroom P450-3A induceren, remmen of er door gemetaboliseerd worden (en dus de enzymen competitief kunnen remmen) zoals cyclosporine, terfenadine, ketoconazol, erytromycine en troleandomycine. Gezien de kans op significante interactie is voorzichtigheid geboden bij patiënten die gelijktijdig met deze geneesmiddelen behandeld worden. Taxotere heeft een sterke eiwitbinding (>95%). Hoewel mogelijke in-vivo interactie van Taxotere met gelijktijdig toegediende medicatie niet formeel is onderzocht, is uit in-vitro interactie-onderzoek gebleken dat stoffen met een sterke eiwitbinding zoals erytromycine, difenhydramine, propranolol, propafenon, fenytoïne, salicylaat, sulfamethoxazol en natriumvalproaat geen invloed hebben op de eiwitbinding van Taxotere. Ook dexamethason heeft geen invloed op de eiwitbinding van Taxotere. Taxotere beïnvloedt de eiwitbinding van digitoxine niet. De farmacokinetiek van Taxotere, doxorubicine en cyclofosfamide werden niet beïnvloed door gelijktijdige toediening. Beperkte data afkomstig van één enkele ongecontroleerde studie suggereerde een interactie tussen Taxotere en carboplatine. Indien gecombineerd met Taxotere, was de klaring van carboplatine ongeveer 50% hoger dan eerder gerapporteerde waarden bij carboplatine monotherapie. De farmacokinetiek van Taxotere in de aanwezigheid van prednison is bestudeerd bij patiënten met gemetastaseerd prostaatkanker. Taxotere wordt gemetaboliseerd door CYP3A4 en van prednison is bekend dat het inductie geeft van CYP3A4. Er werd geen statistisch significant effect van prednison op de farmacokinetiek van Taxotere gezien. Bijzondere waarschuwingen en voorzorgen Hematologie Neutropenie is de meest frequent optredende (dosis-beperkende) bijwerking van Taxotere. Neutrofiel nadirs werden gemeten na een mediane duur van 7 dagen, maar dit interval kan korter zijn bij intensief voorbehandelde patiënten. Bij alle patiënten die Taxotere toegediend krijgen dienen frequente bepalingen van het totale aantal bloedcellen te worden uitgevoerd. Patiënten dienen pas verder te worden behandeld met Taxotere nadat het neutrofielenaantal is hersteld tot 1500 cellen/mm 3. In geval tijdens een kuur met Taxotere ernstige neutropenie (<500 cellen/mm 3 gedurende zeven of meer dagen) optreedt, wordt aangeraden de dosering van de volgende kuren te verlagen of passende symptomatische maatregelen te nemen.

5 8 Informatie Taxotere Informatie Taxotere 9 Overgevoeligheidsreacties Patiënten dienen nauwkeurig te worden geobserveerd op overgevoeligheidsreacties met name gedurende de eerste en tweede infusie. Aangezien overgevoeligheidsreacties kunnen optreden binnen enkele minuten na aanvang van de Taxotere infusie, dienen voorzieningen voor de behandeling van hypotensie en bronchospasmen beschikbaar te zijn. Indien overgevoeligheidsreacties optreden, vereisen milde symptomen zoals flushing of lokale huidreacties geen onderbreking van de behandeling. Echter, ernstige reacties zoals ernstige hypotensie, bronchospasme of gegeneraliseerde rash/erytheem vereisen onmiddellijke beëindiging van de Taxotere infusie en passende behandeling. Patiënten die ernstige overgevoeligheidsreacties ontwikkelden, dienen niet opnieuw aan Taxotere te worden blootgesteld. Omgaan met overgevoeligheidsreacties Meest waarschijnlijk Acties voor verpleegkundige moment van optreden Milde overgevoeligheidsreactie: Flushing Asymptomatische bradycardie Plaatselijke huidreactie Lichte benauwdheid Koorts of rillingen Pijn in de rug (die uitstraalt naar de buik) Op ieder moment tijdens de infusie Taxotere hoeft niet te worden gestaakt Laat het infuus langzamer lopen; als de symptomen verminderen, voer de snelheid dan weer op Stop de infusie als opnieuw reacties optreden Waarschuw de arts en neem bloeddruk, pols en temperatuur op Stel de patiënt gerust Dien de geneesmiddelen toe die de arts voorschrijft (bijvoorbeeld dexamethason 10 mg i.v.). Indien nodig, wacht 30 minuten en laat het infuus opnieuw lopen Leg de gebeurtenis vast Ernstige acute overgevoeligheidsreactie: Bronchospasme Ernstige hypotensie (systolische bloeddruk <80 mm Hg) Angio-oedeem Ademhalingsmoeilijkheden, ernstige benauwdheid Gegeneraliseerde urticaria Matige overgevoeligheidsreactie: Alle symptomen die niet boven zijn genoemd (ernstige symptomen) of onder (milde symptomen) zoals Gegeneraliseerde jeuk Flushing Huiduitslag Benauwdheid Lage bloeddruk met een systolische bloeddruk > 80 mm Hg Tijdens de eerste paar minuten dat het infuus inloopt, in het bijzonder tijdens de eerste en/of tweede kuur met Taxotere Op ieder moment tijdens de infusie Staak de Taxotere toediening Waarschuw de arts Stel de patiënt gerust Neem bloeddruk, pols etc. op als uitgangswaarde Start adequate behandeling in opdrachtvan de arts Ernstige reactie: geef geen nieuw Taxotere infuus Staak de Taxotere toediening Waarschuw de arts Stel de patiënt gerust Neem bloeddruk, pols, etc. op als uitgangswaarde Start adequate behandeling in opdracht van de arts Hervat bij matige reactie de infusie als de symptomen verdwenen zijn Noteer de klachten en symptomen Huidreacties Plaatselijk huiderytheem van de extremiteiten (palm van de handen en zool van de voeten) met oedeem gevolgd door desquamatie is waargenomen. Ernstige symptomen zoals erupties gevolgd door desquamatie, die leidden tot de onderbreking of beëindiging van de Taxotere behandeling, zijn gemeld. Vochtretentie Patiënten met ernstige vochtretentie zoals pleurale effusie, pericardiale effusie en ascites dienen nauwkeurig te worden gecontroleerd. Vochtretentie is cumulatief in incidentie en ernst. Patiënten met leverfunctiestoornissen Bij patiënten die werden behandeld met Taxotere monotherapie 100 mg/m 2 met serum transaminasenspiegels (ALT en/of AST) hoger dan 1,5 maal de ULN en gelijktijdig een alkalische fosfatase spiegel hoger dan 2,5 maal de ULN, was er een hoger risico op ontwikkeling van ernstige bijwerkingen zoals toxische dood inclusief sepsis en gastro-intestinale bloedingen die dodelijk kunnen verlopen, febriele neutropenie, infecties, trombocytopenie, stomatitis en asthenie. Daarom is de aanbevolen dosering van Taxotere bij patiënten met verhoogde leverfunctiewaarden 75 mg/m 2 en dienen deze waarden te worden bepaald bij aanvang en vóór elke kuur. Bij patiënten met serumbilirubine >ULN en/of ALT en AST >3,5 maal de ULN en gelijktijdig alkalische fosfatase >6 maal de ULN, kan geen dosisverlaging worden aanbevolen en dient Taxotere niet te worden gebruikt, tenzij strikt geïndiceerd. Patiënten met nierfunctiestoornissen Er zijn geen data beschikbaar over patiënten met ernstige nierfunctiestoornissen die behandeld werden met Taxotere. Centraal zenuwstelsel De ontwikkeling van ernstige perifere neurotoxiciteit vereist een dosisverlaging. Cardiotoxiciteit Hartfalen werd waargenomen bij patiënten die Taxotere in combinatie met trastuzumab kregen, met name na anthracycline- (doxorubicine of epirubicine)

6 10 Informatie Taxotere Informatie Taxotere 11 bevattende therapie. Dit kan matig tot ernstig zijn en is geassocieerd met overlijden. Indien patiënten in aanmerking komen voor behandeling met Taxotere in combinatie met trastuzumab, dient de hartfunctie beoordeeld te worden. De hartfunctie dient verder te worden gecontroleerd (bijvoorbeeld elke 3 maanden) om patiënten die hartfunctiestoornissen ontwikkelen te identificeren. Voor meer details, zie de Samenvatting van de productkenmerken van trastuzumab. Overige Anticonceptieve maatregelen dienen te worden genomen tijdens de behandeling en gedurende tenminste 3 maanden na beëindiging van de behandeling. Het is niet waarschijnlijk dat Taxotere invloed heeft op de rijvaardigheid of het vermogen om machines te gebruiken. Zijn de leverfunctiewaarden gecontroleerd en binnen de normaalwaarden? Is de premedicatie (dexamethason) ingenomen? Is alles bij de hand voor het behandelen van eventuele overgevoeligheidsreacties? Houdt (bijvoorbeeld) onderstaande medicatie binnen handbereik in verband met overgevoeligheidsreacties: noradrenaline, 1 ml, 1/1000, i.v. methylprednisolon, 125 mg, i.v. dexamethason, 10 mg, i.v. salbutamol vernevelaar cimetidine, 300 mg, i.v. Verpakking Taxotere wordt geleverd in injectieflacons die een concentraat van docetaxel-trihydraat in polysorbaat-80 bevatten overeenkomend met 20 mg of 80 mg docetaxel (anhydraat), bestemd voor eenmalig gebruik. Iedere verpakking bevat tevens een injectieflacon oplosmiddel (ethanol in water) waarmee het concentraat moet worden verdund, waarna het aan de infusievloeistof moet worden toegevoegd voordat het wordt toegediend. Bereiding ten behoeve van intraveneuze toediening Verdunning van het Taxotere concentraat wordt uitgevoerd door de apotheker of apothekersassistente en bestaat uit twee fasen. Ten eerste wordt het concentraat gemengd met de volledige inhoud van het bijgeleverde oplosmiddel waardoor een Taxotere premix-oplossing wordt verkregen. Vervolgens wordt de benodigde hoeveelheid van de pre-mix toegevoegd aan meestal 250 ml NaCl 0,9% of glucose 5%. Zo wordt de infusievloeistof verkregen die aan de patiënt kan worden toegediend. Uitgebreide bereidingsinstructies zijn aanwezig bij de verantwoordelijk (ziekenhuis) apotheker. Houdbaarheid na bereiding De premix-oplossing dient onmiddellijk na de bereiding te worden gebruikt; chemische en fysische stabiliteit van de premixoplossing is gegarandeerd tijdens bewaring gedurende 8 uur bij +2 C tot +8 C of bij kamertemperatuur (beneden 25 C). De Taxotere infusievloeistof moet binnen 4 uur worden gebruikt (dit is inclusief de inlooptijd van het infuus) en moet aseptisch worden toegediend als een 1-uurs infuus bij kamertemperatuur en normaal licht. Start het infuus met Taxotere de eerste 5 minuten op halve snelheid Controles tijdens het infuus Zorg dat er een arts stand-by is. Observeer de patiënt nauwkeurig en controleer de temperatuur, pols en tensie na 10 minuten. Controles na het infuus Herinner de patiënt eraan dat de premedicatie (dexamethason) een kuur van 3 dagen is die moet worden afgemaakt (geldt niet voor patiënten met prostaatkanker). Wijs de patiënt erop een dag vóór de volgende kuur opnieuw te starten met de premedicatie Vertel de patiënt bij problemen (in het bijzonder bij koorts, temperatuur >38,5 C) contact op te nemen met de behandelend arts of verpleegkundige. Aanbevelingen voor veilig gebruik Taxotere is een cytostaticum en, zoals met andere potentieel toxische stoffen, dient voorzichtigheid te worden betracht wanneer Taxotere oplossingen worden gehanteerd en bereid. Het gebruik van handschoenen wordt aangeraden. Indien Taxotere concentraat, premix-oplossing of infusievloeistof in contact met de huid komen, was dan onmiddellijk en grondig met zeep en water. Indien Taxotere concentraat, premix-oplossing of infusievloeistof in contact met slijmvliezen komen, was dan onmiddellijk en grondig met water. Voor de toediening van Taxotere zijn geen speciale infuussystemen noodzakelijk. Alle materialen die bij de verdunning en toediening zijn gebruikt, dienen volgens standaardvoorschriften vernietigd te worden. Controles bij de toediening van de Taxotere infusievloeistof Controles voor start van het infuus Is de patiënt op de hoogte van mogelijke bijwerkingen? Neem de temperatuur, de pols, de tensie en het gewicht op als uitgangswaarde. Vergelijk het gewicht met vorige kuren. Is er een volledig bloedbeeld bekend en is het aantal neutrofielen 1500 cellen/mm 3? Excreta De excretie van Taxotere vindt voornamelijk plaats via de faeces en in mindere mate via de urine. Onderzoek met radioactief-gelabeld Taxotere toonde aan dat ongeveer 75% en 6% van de toegediende radioactiviteit binnen 7 dagen faecaal respectievelijk renaal was uitgescheiden. Ongeveer 80% van de in de faeces teruggevonden radioactiviteit werd gedurende de eerste 48 uur uitgescheiden. Gezien deze gegevens moeten faeces en urine als besmet materiaal worden beschouwd tot en met 7 dagen na toediening van Taxotere.

7 Taxotere bij borstkanker. borstkanker

8 borstkanker Informatie borstkanker 3 Inleiding Borstkanker is bij vrouwen de meest voorkomende maligniteit. In Nederland worden jaarlijks circa nieuwe patiënten met borstkanker gediagnosticeerd. Bij niet-gemetastaseerde ziekte wordt, nadat de tumor operatief is verwijderd, adjuvante chemotherapie en/of hormonale behandeling toegepast, eventueel aangevuld met radiotherapie. Hiermee wordt het optreden van een recidief uitgesteld of voorkomen, en de mortaliteit verlaagd. Voor gemetastaseerde ziekte kan chemotherapie als mono- en polychemotherapie worden toegepast. Deze behandeling kan de overlevingsduur en de kwaliteit van leven bevorderen. Taxotere (docetaxel) is een cytostaticum dat is geregistreerd in combinatie met doxorubicine en cyclofosfamide (zogenaamde TAC kuren) voor adjuvante behandeling van patiënten met operabel klierpositief borstkanker. Taxotere is als monotherapie en in combinatie met andere middelen (doxorubicine, capecitabine, trastuzumab) geregistreerd voor de behandeling van patiënten met lokaal gevorderd of gemetastaseerd borstkanker. Taxotere is ook geregistreerd voor de behandeling van niet-kleincellig longkanker, prostaatkanker, maagkanker en hoofd-halskanker. Werkzaamheid Adjuvante therapie: Taxotere in combinatie met doxorubicine en cyclofosfamide (TAC) In een multicenter, open label, gerandomiseerde studie werden 1491 patiënten met operabel klierpositief borstkanker, KPS 80%, leeftijd tussen 18 en 70 jaar, gerandomiseerd tussen Taxotere 75 mg/m 2, toegediend 1 uur na doxorubicine 50 mg/m 2 en cyclofosfamide 500 mg/m 2 (TAC arm) of doxorubicine 50mg/m 2 gevolgd door fluorouracil 500 mg/m 2 en cyclofosfamide 500mg/m 2 (FAC arm). Beide regimes werden 3-wekelijks toegediend gedurende 6 kuren. Taxotere werd toegediend als een 1-uurs infuus, alle andere middelen weren gegeven als een i.v. bolus op dag 1. G-CSF werd toegediend als secundaire profylaxe aan patiënten die gecompliceerde neutropenie (febriele neutropenie, verlengde neutropenie, of infecties) ontwikkelden. Patiënten in de TAC arm kregen profylactisch antibiotica met ciprofloxacine 500 mg 2 maal daags, gedurende 10 dagen op dag 5 van elke kuur, of een equivalent hiervan. In beide armen kregen patiënten met hormoongevoelige tumoren tamoxifen 20 mg dagelijks gedurende 5 jaar. Adjuvante bestraling werd voorgeschreven overeenkomstig de richtlijnen van de deelnemende centra en werd gegeven aan 69% van de patiënten in de TAC arm en 72% in de FAC arm. Een interim analyse werd uitgevoerd met een mediane follow-up periode van 55 maanden. De geschatte 5-jaars ziektevrije overleving was 75% voor patiënten behandeld in de TAC arm en 68% in de FAC arm, overeenkomstig met 25% relatieve risicoreductie op recidief met TAC van 28% (p=0,001). De geschatte 5-jaars totale overleving was respectievelijk 87% en 81%, overeenkomstig met een relatieve risicoreductie op overlijden van 30% (p=0,008). Het behandeleffect met TAC vs. FAC werd ook geanalyseerd in vooraf gedefinieerde prognostisch belangrijke patiënten subgoepen volgens de tabel op de volgende bladzijde. Taxotere bij borstkanker 3 Inleiding 3 Werkzaamheid 6 Doseringschema 7 Belangrijke bijwerkingen

9 4 Informatie borstkanker Informatie borstkanker 5 Patiënten subgroep Aantal Ziektevrije overleving Totale overleving patiënten Hazard ratio 95% CI Hazard ratio 95% CI Totaal ,72* 0,59-0,88 0,70* 0,53-0,91 Positieve klieren ,61* 0,46-0,82 0,45* 0,29-0,70 Positieve klieren >_ ,83 0,63-1,08 0,94 0,66-1,33 HR status negatief 359 0,69* 0,49-0,97 HR status positief ,72* 0,56-0,92 HER2/neu negatief 943 0,76* 0,59-1,00 HER2/neu positief 319 0,60* 0,41-0,88 Premenopauseaal 830 0,66* 0,50-0,86 Postmenopauseaal 661 0,79* 0,59-1,07 95% CI=95% confidence interval; HR=hormoonreceptor; *significantie ten opzichte van FAC Taxotere als monotherapie Met Taxotere monotherapie zijn twee gerandomiseerde fase III studies uitgevoerd bij patiënten met gemetastaseerd borstkanker. In één onderzoek werden 326 patiënten behandeld bij wie eerdere alkylerende therapie faalde, het tweede onderzoek omvatte 392 patiënten bij wie eerdere anthracycline bevattende therapie faalde. In beide onderzoeken werd Taxotere toegediend in het aanbevolen doseringsschema van 100 mg/m 2 elke 3 weken. Bij patiënten, bij wie eerdere alkylerende therapie faalde, werd Taxotere vergeleken met doxorubicine (75 mg/m 2 elke 3 weken). Taxotere verhoogde het percentage tumorrespons (52% vs. 37%, p=0,01) en verkortte de tijd tot respons (12 weken vs. 23 weken, p=0,007) zonder de totale overleving (respectievelijk 15 maanden vs. 14 maanden, p=0,38) of de tijd tot progressie (respectievelijk 27 weken vs. 23 weken, p=0,54) te beïnvloeden. Bij patiënten, bij wie eerdere anthracycline therapie faalde, werd Taxotere vergeleken met de combinatie van mitomycine C (12 mg/m² elke 6 weken) en vinblastine (6 mg/m² elke drie weken). Taxotere liet een hoger responspercentage zien (33% vs. 12 %, p<0,0001), een langere tijd tot progressie (19 weken vs. 11 weken, p=0,0004) en een langere totale overleving (11 maanden vs. 9 maanden, p=0,01). Het percentage tumorrespons was significant hoger in de AT-arm vs. de AC-arm (59,3% vs. 46,5%, p=0.009). Tijd tot progressie was significant langer in de AT-arm vs. de AC-arm (37,3 weken vs. 31,9 weken, p=0,0138). In beide armen was kwaliteit van leven gemeten met de EORTC QLQ-C30 vragenlijst vergelijkbaar en constant gedurende de behandeling en tijdens follow-up. Taxotere in combinatie met trastuzumab Taxotere in combinatie met trastuzumab werd onderzocht bij de behandeling van patiënten met gemetastaseerd borstkanker met overexpressie van HER2 en die voor deze aandoening nog geen chemotherapie hadden ontvangen. 186 patiënten werden gerandomiseerd tussen Taxotere 100 mg/m² met of zonder trastuzumab; 60% van de patiënten had eerder anthracycline bevattende adjuvante chemotherapie gekregen. Taxotere met trastuzumab was effectiever dan Taxotere monotherapie ongeacht eerdere anthracycline bevattende adjuvante therapie, zoals samengevat in onderstaande tabel Parameter Taxotere in combinatie met capecitabine Taxotere plus trastuzumab (n=92) In een multicenter gerandomiseerde fase III studie werden patiënten met lokaal gevorderd of gemetastaseerd borstkanker na falen van eerdere anthracycline bevattende chemotherapie gerandomiseerd tussen capecitabine (1250 mg/m² tweemaal daags gedurende 2 weken gevolgd door een rustperiode van 1 week) in combinatie met Taxotere (75 mg/m² i.v. gedurende 1 uur elke drie weken) (255 patiënten) en Taxotere monotherapie (100 mg/m² i.v. gedurende 1 uur elke drie weken) (256 patiënten). De combinatie van capecitabine met Taxotere toonde een significant betere tumorrespons (41,6% vs. 29,7%, p = 0,0058), significant langere tijd tot progressie (186 dagen vs. 128 dagen, p< 0,0001) en significant langere totale overleving (442 dagen vs. 352 dagen, p0.0126) in vergelijking met Taxotere monotherapie. Taxotere (n=94) Tumorrespons (%) 61%* 34% Mediane Response Duur (maanden) 11.7* 5,7 Mediane TTP (maanden) 11,7* 6,1 Mediane TTF (maanden) 9,8* 5,3 Mediane Overleving (maanden) 30,5* 22,1 *significant verschil ten opzichte van Taxotere monotherapie In een open label, multicenter, gerandomiseerde fase III studie werden Taxotere monotherapie en paclitaxel monotherapie direct met elkaar vergeleken als behandeling van patiënten met gemetastaseerd borstkanker die eerder waren voorbehandeld met anthracycline. In totaal werden 449 patiënten gerandomiseerd tussen Taxotere 100 mg/m² als 1-uurs infuus of paclitaxel 175 mg/m² als een 3-uur durend infuus. Beide schema s werden elke 3 weken toegediend. Taxotere verbeterde het percentage tumorrepons (32% vs. 25%, p=0,10) en verlengde significant de mediane tijd tot progressie (24,6 weken vs. 15,6 weken; p<0,01) en de mediane overleving (15,3 maanden vs. 12,7 maanden; p=0,03). Taxotere in combinatie met doxorubicine Een gerandomiseerde fase III studie werd uitgevoerd waarbij 429 patiënten met gemetastaseerde borstkanker die niet eerder voor deze aandoening chemotherapie hadden gekregen behandeld werden met doxorubicine (50 mg/m²) in combinatie met Taxotere (75mg/m²) (AT-arm) en doxorubicine (60 mg/m²) in combinatie met cyclofosfamide (600 mg/m²) (AC-arm). Beide schema s werden toegediend op dag 1, iedere 3 weken.

10 6 Informatie borstkanker Informatie borstkanker 7 Doseringsschema Taxotere wordt toegediend als een 1-uurs infuus, elke 3 weken. Bij de adjuvante behandeling van operabel klierpositief borstkanker is de aanbevolen dosering van Taxotere 75 mg/m² toegediend 1 uur na doxorubicine 50 mg/m² en cyclofosfamide 500 mg/m² elke 3 weken gedurende 6 kuren. Voor de behandeling van patiënten met lokaal gevorderd of gemetastaseerd borstkanker is de aanbevolen dosering van Taxotere 100 mg/m² als monotherapie. Als eerstelijns behandeling is de aanbevolen dosering van Taxotere 75 mg/m² wanneer gegeven in combinatietherapie met doxorubicine (50 mg/m²). In combinatie met trastuzumab is de aanbevolen dosering Taxotere 100 mg/m² elke 3 weken, waarbij trastuzumab wekelijks wordt toegediend. De opvolgende Taxotere doses worden toegediend direct na voltooiing van de trastuzumab infusie, als de voorgaande trastuzumab dosering goed werd verdragen. Voor trastuzumab dosering en toediening, zie Samenvatting van de productkenmerken van trastuzumab. In combinatie met capecitabine is de aanbevolen dosering Taxotere 75 mg/m² elke drie weken, gecombineerd met capecitabine 1250 mg/m² tweemaal daags (binnen 30 minuten na de maaltijd) gedurende 2 weken gevolgd door een rustperiode van 7 dagen. In combinatie met capecitabine, bij patiënten van 60 jaar of ouder, wordt een reductie van de startdosering van capecitabine tot 75% aanbevolen. Voor berekening van de dosis capecitabine volgens lichaamsoppervlak, zie de overeenkomstige Samenvatting van de productkenmerken. Premedicatie voor toediening van Taxotere Voor behandeling van borstkanker dient premedicatie gegeven te worden bestaande uit een oraal corticosteroïd, zoals dexamethason 16 mg per dag (bijv. 8 mg 2 maal daags) gedurende 3 dagen, startend één dag voor de Taxotere behandeling, tenzij gecontraïndiceerd. Deze premedicatie kan de incidentie en ernst van vochtretentie alsmede de ernst van overgevoeligheidsreacties verminderen. G-CSF kan profylactisch gegeven worden om de kans op hematologische bijwerkingen te verkleinen. Voor adjuvante behandeling van borstkanker met TAC kuren wordt primair profylactisch G-CSF geadviseerd tijdens iedere kuur. Belangrijke bijwerkingen Belangrijkste bijwerkingen bij toepassingen van Taxotere 75 mg/m² in combinatie met doxorubicine en cyclofosfamide (TAC) Bloedaandoeningen Neutropenie Febriele neutropenie Anemie Trombocytopenie Infecties Huid- en onderhuidafwijkingen, gekenmerkt door rash, inclusief lokale erupties voornamelijk op de voeten en handen (inclusief ernstig hand-voet syndroom), maar ook op de armen, gezicht of borstkas, vaak in verband gebracht met jeuk Meest waarschijnlijk moment van optreden Nadir dag 7, herstel gewoonlijk binnen een week Overgevoeligheidsreacties Overgevoeligheidsreacties kunnen optreden binnen enkele minuten na aanvang van de infusie Ontstaan meestal binnen 1 week na het infuus, verdwijnen voor de volgende kuur en zijn niet invaliderend. (Zeer) vaak voorkomende bijwerkingen 10% van de patiënten Neutropenie (G3/4: 65,5%) Febriele neutropenie Anemie (G3/4: 4,3%) Trombocytopenie (G3/4: 2%) Infecties (G3/4: 3,2%) Neutropene infectie Hypersenitiviteit (G3/4: 1,1%) Huidtoxiciteit (G3/4: 0,7%) 1-10% van de patiënten Te ondernemen acties Bij koorts >38,5 C contact opnemen met het ziekenhuis. Patiënt attenderen op de mogelijkheid van infecties vooral de eerste 14 dagen. Overweeg primair profylactisch gebruik van groeifactoren (G-CSF) en/of van breed spectrum antibioticum Bij patiënten met gecompliceerde neutropenie (verlengde neutropenie, febriele neutropenie of infecties) dient G-CSF en dosisverlaging te worden overwogen Bij patiënten met gecompliceerde neutropenie (verlengde neutropenie, febriele neutropenie of infecties) dient G-CSF en dosisverlaging te worden overwogen Patiënten dienen nauwkeurig te worden geobserveerd met name gedurende de eerste en tweede infusie; voorzieningen voor de behandeling van hypotensie en brochospasmen dienen beschikbaar te zijn; zie verder Omgaan met overgevoeligheidsreacties Indien de huid een droge of vochtige schilfering vertoont, kan de patiënt worden geadviseerd te baden in warm water, niet-geparfumeerde zeep te gebruiken en crème aan te brengen op de droge huid; bij jeuk kunnen anti-histaminica de klachten verlichten; beschreven is dat 3 dd 50 mg pyridoxine verbetering geeft van door Taxotere veroorzaakte huidovergevoeligheid Nagelaandoeningen, hypo- of hyperpigmentatie, onycholyse en pijn Nagelaandoeningen (G3/4: 0,4%) Koeling van de handen (vingertoppen) kan nagelaandoeningen beperken c.q. voorkomen

11 8 Informatie borstkanker Informatie borstkanker 9 Belangrijkste bijwerkingen bij toepassingen van Taxotere als monotherapie Meest waarschijnlijk moment van optreden (Zeer) vaak voorkomende bijwerkingen 10% van de patiënten 1-10% van de patiënten Te ondernemen acties Meest waarschijnlijk moment van optreden Zeer vaak voorkomende bijwerkingen >_ 10% van de patiënten 100 mg/m 2 monotherapie 75 mg/m 2 monotherapie Te ondernemen acties Alopecia Vochtretentie, inclusief perifeer oedeem, minder frequent pleurale effusie, pericardiale effusie, ascites en gewichtstoename Gastro-intestinale klachten Misselijkheid Braken Diarree Stomatitis Constipatie Buikpijn Neurologische afwijkingen Neurosensorische verschijnselen, inclusief paresthesie, dysesthesie of (brandende) pijn) Neuromotorische verschijnselen, voornamelijk gekarakteriseerd door zwakte Treedt meestal op dagen na de Taxotere toediening; bij 22 van 687 patiënten (3%) bleef alopecia aanhouden aan het einde van de chemotherapie Treedt meestal op na meerdere kuren; perifeer oedeem bleef aanhouden bij 18 van 112 patiënten (16%) aan het einde van de chemotherapie Treden gewoonlijk uitsluitend op na meerdere kuren; bij 9 van 73 patiënten (12%) bleef perifeer sensorische neuropathie aanhouden aan het einde van de chemotherapie Alopecia Vochtretentie met aanbevolen premedicatie (G3/4: 0,4%) Misselijkheid (G3/4: 5,1%) Braken (G3/4: 4,3%) Diarree (G3/4:3,2%) Stomatitis (G3/4: 7,1%) Constipatie (G3/4: 0,4%) Perifere sensorische neuropathie (G3/4: 0%) Dysgeusie (G3/4: 0,7%) Buikpijn (G3/4: 0,5%) Neurocorticaal (G3/4: 0,3%) Neurocerebellair (G3/4: 0,1%) Perifere motorische neuropathie (G3/4: 0%) Patiënt mogelijkheid van pruik aanbieden en informatie verschaffen; koeling van de hoofdhuid kan alopecia beperken, c.q. voorkomen Attendeer patiënt alert te blijven op het gewicht en bij de arts te melden indien toename gewicht; bepaal gewicht voor iedere infusie; recept dexamethason en gebruiksadvies meegeven aan patiënt Preventief kunnen anti-emetica worden gegeven volgens de richtlijnen van het ziekenhuis; zorg dat patiënt een recept voor de anti-emetica mee naar huis krijgt Eventueel starten met medicatie tegen diarree Wijs patiënt op het belang van goede mondhygiëne: poets met zachte borstel, spoel mond met zout water, houd lippen vet Symptomen zoals beginnende abdominale pijn en gevoeligheid, koorts, diarree, met of zonder neutropenie kunnen vroege symptomen zijn van ernstige gastrointestinale toxiciteit en dienen direct geëvalueerd en behandeld te worden Voor perifere neuropathie bestaat (nog) geen behandeling en zijn mogelijke interventies vooralsnog gericht op preventie, vroege opsporing en symptoombestrijding; pijnklachten kunnen worden bestreden met antidepressiva, antiepileptica, opioïden, lokale anaestetica; ontwikkeling van ernstige perifere neurotoxiciteit vereist een dosisverlaging Bloed-aandoeningen Neutropenie Febriele neutropenie Anemie Trombocytopenie Infecties Overgevoeligheidsreacties Huid- en onderhuidafwijkingen, gekenmerkt door rash, inclusief lokale erupties voornamelijk op de voeten en handen (inclusief ernstig hand-voet syndroom), maar ook op de armen, gezicht of borstkas, vaak in verband gebracht met jeuk Nagelaandoeningen, hypo- of hyperpigmentatie, onycholyse en pijn Alopecia Nadir dag 7, herstel gewoonlijk binnen een week Overgevoeligheidsreacties kunnen optreden binnen enkele minuten na aanvang van de infusie Ontstaan meestal binnen 1 week na het infuus, verdwijnen voor de volgende kuur en zijn niet invaliderend. Treedt meestal op dagen na de Taxotere toediening Neutropenie (G4: 76,4%) Febriele neutropenie Anemie (G3/4: 8,9%) Trombocytopenie (G4: 1,7%) Infecties (G3/4: 5,7%; incl. sepsis en pneumonie, fataal in 1,7%) Hypersenitiviteit (G3/4: 5,3%) Huidreactie (G3/4: 5,9%) Nagelaandoeningen (ernstig, 2,6%) Alopecia Neutropenie (G4: 54,2%) Anemie (G3/4: 10,8%) Infecties (G3/4: 5,7%) Huidreactie (G3/4: 0,8%) Alopecia Bij koorts >38,5 C contact opnemen met het ziekenhuis. Patiënt attenderen op de mogelijkheid van infecties vooral de eerste 14 dagen Overweeg profylactisch gebruik van breed spectrum antibioticum en/of groeifactoren (G-CSF) Bij patiënten met gecompliceerde neutropenie (verlengde neutropenie, febriele neutropenie of infecties) dient G-CSF en dosisverlaging te worden overwogen Bij patiënten met gecompliceerde neutropenie (verlengde neutropenie, febriele neutropenie of infecties) dient G-CSF en dosisverlaging te worden overwogen Patiënten dienen nauwkeurig te worden geobserveerd met name gedurende de eerste en tweede infusie; voorzieningen voor de behandeling van hypotensie en brochospasmen dienen beschikbaar te zijn; zie verder Omgaan met overgevoeligheidsreacties Indien de huid een droge of vochtige schilfering vertoont, kan de patiënt worden geadviseerd te baden in warm water, niet-geparfumeerde zeep te gebruiken en crème aan te brengen op de droge huid; bij jeuk kunnen anti-histaminica de klachten verlichten; beschreven is dat 3 dd 50 mg pyridoxine verbetering geeft van door Taxotere veroorzaakte huidovergevoeligheid Koeling van de handen (vingertoppen) kan nagelaandoeningen beperken c.q. voorkomen Patiënt mogelijkheid van pruik aanbieden en informatie verschaffen; koeling van de hoofdhuid kan alopecia beperken, c.q. voorkomen

12 10 Informatie borstkanker Informatie borstkanker 11 Vochtretentie, inclusief perifeer oedeem, minder frequent pleurale effusie, pericardiale effusie, ascites en gewichtstoename Gastro-intestinale klachten Misselijkheid Braken Meest waarschijnlijk moment van optreden Treedt meestal op na meerdere kuren; mediane tijd tot herstel 16,4 (0-42) weken; mediane cumulatieve dosis met Taxotere 100 mg/m² tot optreden van matig-ernstige vochtretentie 818,9 mg/m² bij patiënten met premedicatie Zeer vaak voorkomende bijwerkingen >_ 10% van de patiënten 100 mg/m 2 monotherapie Vochtretentie met aanbevolen premedicatie (ernstig 6,5%) Misselijkheid (G3/4: 4%) Braken (G3/4: 3%) 75 mg/m 2 monotherapie Vochtretentie met aanbevolen premedicatie (ernstig 0,8%) Misselijkheid (G3/4: 3,3%) Braken (G3/4: 0,8%) Te ondernemen acties Attendeer patiënt alert te blijven op het gewicht en bij de arts te melden indien toename gewicht; bepaal gewicht voor iedere infusie; recept dexamethason en gebruiksadvies meegeven aan patiënt Preventief kunnen anti-emetica worden gegeven volgens de richtlijnen van het ziekenhuis; zorg dat patiënt een recept voor de anti-emetica mee naar huis krijgt Belangrijkste bijwerkingen bij toepassingen van Taxotere 75 mg/m² in combinatie met doxorubicine Meest (Zeer) vaak waarschijnlijk voorkomende bijwerkingen Te ondernemen moment van >_ 10% van de 1-10% van de acties optreden patiënten patiënten Bloed-aandoeningen Neutropenie Febriele neutropenie Anemie Trombocytopenie Infecties Nadir dag 7, herstel gewoonlijk binnen een week Neutropenie (G4: 91,7%) Febriele neutropenie Anemie (G3/4: 9,4%) Trombocytopenie (G4: 0,8%) Infecties (G3/4: 7,8%) Bij koorts >38,5 C patiënt contact laten opnemen met het ziekenhuis Patiënt attenderen op de mogelijkheid van infecties vooral de eerste 14 dagen Overweeg profylactisch gebruik van breed spectrum antibioticum en/of groeifactoren (G-CSF) Bij patiënten met gecompliceerde neutropenie (verlengde neutropenie, febriele neutropenie of infecties) dient G-CSF en dosisverlaging te worden overwogen Bij patiënten met gecompliceerde neutropenie (verlengde neutropenie, febriele neutropenie of infecties) dient G-CSF en dosisverlaging te worden overwogen Diarree Stomatitis Neurologische afwijkingen Neurosensorische verschijnselen, inclusief paresthesie, dysesthesie of (brandende) pijn) Neuromotorische verschijnselen, voornamelijk gekarakteriseerd door zwakte Treden gewoonlijk uitsluitend op na meerdere kuren; van patiënten, die neurotoxociteit ontwikkelden na monotherapie Taxotere (100 mg/m 2 ) zijn gegevens bekend over het herstel: de verschijnselen waren spontaan reversibel binnen 3 maanden Diarree (G3/4: 4%) Stomatitis (G3/4: 5,3%) Perifere sensorische neuropathie (G3: 4,1%) Dysgeusie (ernstig: 0,07%) Perifere motorische neuropathie (G3/4: 4%) Diarree (G3/4: 1,7%) Stomatitis (G3/4: 1,7%) Perifere sensorische neuropathie (G3/4: 0,8%) Eventueel starten met medicatie tegen diarree Wijs patiënt op het belang van goede mondhygiëne: poets met zachte borstel, spoel mond met zout water, houd lippen vet Voor perifere neuropathie bestaat (nog) geen behandeling en zijn mogelijke interventies vooralsnog gericht op preventie, vroege opsporing en symptoombestrijding; pijnklachten kunnen worden bestreden met antidepressiva, antiepileptica, opioïden, lokale anaestetica; ontwikkeling van ernstige perifere neurotoxiciteit vereist een dosisverlaging Huid- en onderhuidafwijkingen, gekenmerkt door rash, inclusief lokale erupties voornamelijk op de voeten en handen (inclusief ernstig hand-voet syndroom), maar ook op de armen, gezicht of borstkas, vaak in verband gebracht met jeuk Overgevoeligheidsreacties Overgevoeligheidsreacties kunnen optreden binnen enkele minuten na aanvang van de infusie Ontstaan meestal binnen 1 week na het infuus, verdwijnen voor de volgende kuur en zijn niet invaliderend. Huidreactie (niet ernstig) Hypersenitiviteit (G3/4: 1,2%) Patiënten dienen nauwkeurig te worden geobserveerd met name gedurende de eerste en tweede infusie; voorzieningen voor de behandeling van hypotensie en brochospasmen dienen beschikbaar te zijn; zie verder Omgaan met overgevoeligheidsreacties Indien de huid een droge of vochtige schilfering vertoont, kan de patiënt worden geadviseerd te baden in warm water, niet-geparfumeerde zeep te gebruiken en crème aan te brengen op de droge huid; bij jeuk kunnen anti-histaminica de klachten verlichten; beschreven is dat 3 dd 50 mg pyridoxine verbetering geeft van door Taxotere veroorzaakte huidovergevoeligheid Nagelaandoeningen, hypo- of hyperpigmentatie, onycholyse en pijn Nagelaandoeningen (ernstig, 0,4%) Koeling van de handen (vingertoppen) kan nagelaandoeningen beperken c.q. voorkomen Alopecia Treedt meestal op dagen na de Taxotere toediening Alopecia Patiënt mogelijkheid van pruik aanbieden en informatie verschaffen; koeling van de hoofdhuid kan alopecia beperken, c.q. voorkomen

13 12 Informatie borstkanker Informatie borstkanker 13 Belangrijkste bijwerkingen bij toepassingen van Taxotere 100 mg/m² in combinatie met trastuzumab Meest waarschijnlijk moment van optreden (Zeer) vaak voorkomende bijwerkingen 10% van de patiënten 1-10% van de patiënten Te ondernemen acties Meest waarschijnlijk moment van optreden (Zeer) vaak voorkomende bijwerkingen 10% van de patiënten Te ondernemen acties Vochtretentie, inclusief perifeer oedeem, minder frequent pleurale effusie, pericardiale effusie, ascites en gewichtstoename Gastro-intestinale klachten Misselijkheid Braken Diarree Stomatitis Constipatie Neurologische afwijkingen Neurosensorische verschijnselen, inclusief paresthesie, dysesthesie of (brandende) pijn) Neuromotorische verschijnselen, voornamelijk gekarakteriseerd door zwakte Treedt meestal op na meerdere kuren Treden gewoonlijk uitsluitend op na meerdere kuren; van patiënten, die neurotoxociteit ont-wikkelden na monotherapie Taxotere (100 mg/m 2 ) zijn gegevens bekend over het herstel: de verschijnselen waren spontaan reversibel binnen 3 maanden Vochtretentie met aanbevolen premedicatie (ernstig 1,2%) Misselijkheid (G3/4: 5%) Braken (G3/4: 5%) Diarree (G3/4: 6,2%) Stomatitis (G3/4: 7,8%) Constipatie Perifere sensorische neuropathie (G3: 0,4%) Perifere motorische neuropathie (G3/4: 0,4%) Attendeer patiënt alert te blijven op het gewicht en bij de arts te melden indien toename gewicht; bepaal gewicht voor iedere infusie; recept dexamethason en gebruiksadvies meegeven aan patiënt Preventief kunnen anti-emetica worden gegeven volgens de richtlijnen van het ziekenhuis; zorg dat patiënt een recept voor de anti-emetica mee naar huis krijgt Eventueel starten met medicatie tegen diarree Wijs patiënt op het belang van goede mondhygiëne: poets met zachte borstel, spoel mond met zout water, houd lippen vet Symptomen zoals beginnende abdominale pijn en gevoeligheid, koorts, diarree, met of zonder neutropenie kunnen vroege symptomen zijn van ernstige gastrointestinale toxiciteit en dienen direct geëvalueerd en behandeld te worden Voor perifere neuropathie bestaat (nog) geen behandeling en zijn mogelijke interventies vooralsnog gericht op preventie, vroege opsporing en symptoombestrijding; pijnklachten kunnen worden bestreden met antidepressiva, antiepileptica, opioïden, lokale anaestetica; ontwikkeling van ernstige perifere neurotoxiciteit vereist een dosisverlaging Bloed-aandoeningen Neutropenie Febriele neutropenie Huid- en onderhuidafwijkingen, gekenmerkt door rash, inclusief lokale erupties voornamelijk op de voeten en handen (inclusief ernstig hand-voet syndroom), maar ook op de armen, gezicht of borstkas, vaak in verband gebracht met jeuk Nagelaandoeningen, hypo- of hyperpigmentatie, onycholyse en pijn Alopecia Vochtretentie, inclusief perifeer oedeem, minder frequent pleurale effusie, pericardiale effusie, ascites en gewichtstoename Gastro-intestinale klachten Misselijkheid Braken Diarree Stomatitis Constipatie Dyspepsie Buikpijn Nadir dag 7, herstel gewoonlijk binnen een week Ontstaan meestal binnen 1 week na het infuus, verdwijnen voor de volgende kuur en zijn niet invaliderend. Treedt meestal op dagen na de Taxotere toediening Treedt meestal op na meerdere kuren Misselijkheid Braken Diarree Stomatitis Constipatie Dyspepsie Buikpijn Neutropenie (G3/4: 32%) Febriele neutropenie of neutropenie sepsis (23%) Erytheen Rash Nagelaandoeningen Alopecia Perifeer oedeem met aanbevolen premedicatie Bij koorts >38,5 C contact opnemen met het ziekenhuis. Patiënt attenderen op de mogelijkheid van infecties vooral de eerste 14 dagen Overweeg profylactisch gebruik van breed spectrum antibioticum en/of groeifactoren (G-CSF) Bij patiënten met gecompliceerde neutropenie (verlengde neutropenie, febriele neutropenie of infecties) dient G-CSF en dosisverlaging te worden overwogen Indien de huid een droge of vochtige schilfering vertoont, kan de patiënt worden geadviseerd te baden in warm water, niet-geparfumeerde zeep te gebruiken en crème aan te brengen op de droge huid; bij jeuk kunnen anti-histaminica de klachten verlichten; beschreven is dat 3 dd 50 mg pyridoxine verbetering geeft van door Taxotere veroorzaakte huid-overgevoeligheid Koeling van de handen (vingertoppen) kan nagelaandoeningen beperken c.q. voorkomen Patiënt mogelijkheid van pruik aanbieden en informatie verschaffen; koeling van de hoofdhuid kan alopecia beperken, c.q. voorkomen Attendeer patiënt alert te blijven op het gewicht en bij de arts te melden indien toename gewicht; bepaal gewicht voor iedere infusie; recept dexamethason en gebruiksadvies meegeven aan patiënt Preventief kunnen anti-emetica worden gegeven volgens de richtlijnen van het ziekenhuis; zorg dat patiënt een recept voor de anti-emetica mee naar huis krijgt Eventueel starten met medicatie tegen diarree Wijs patiënt op het belang van goede mondhygiëne: poets met zachte borstel, spoel mond met zout water, houd lippen vet