Stuurgroep Volwassenenonderwijs Prioriteitenlijst van te ontwikkelen opleidingsprofielen voor het schooljaar

Transcriptie

1 Stuurgroep Volwassenenonderwijs Prioriteitenlijst van te ontwikkelen opleidingsprofielen voor het schooljaar Samenwerkingsverband van de vier pedagogische begeleidingsdiensten (vzw SNPB) en het Vlaams ondersteuningscentrum voor het volwassenenonderwijs (Vocvo) Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in versie 23 augustus van 17

2 Stuurgroep Volwassenenonderwijs Prioriteitenlijst van te ontwikkelen opleidingsprofielen voor het schooljaar Bijgevoegde lijst omvat voorstellen van te ontwikkelen opleidingsprofielen voor de Basiseducatie en het Secundair Volwassenenonderwijs. Deze lijst is tot stand gekomen op basis van de bevraging van alle consortia/centra. De opleidingsprofielen die in ontwikkeling zijn na een eerdere opportuniteitstoets werden in deze lijst niet meer opgenomen, tenzij dit omwille van bepaalde elementen noodzakelijk is. Bij de ontwikkeling van de opleidingsprofielen zal zoveel mogelijk rekening gehouden worden met mogelijke clustering binnen een studiegebied. Verder zal bij de ontwikkeling ook rekening worden gehouden met de ontwikkelingen in andere relevante onderwijsniveaus en zal er steeds afgestemd worden met de planning van de beroepskwalificatiedossiers en de reeds beschikbare erkende beroepskwalificaties. Secundair volwassenenonderwijs Studiegebied Te ontwikkelen OP Verantwoording Bouw Renovatiecoördinator Is het OP relevant omwille van maatschappelijke tendensen? Uit recente publicaties in de vakpers blijkt dat de renovatiesector een steeds groter aandeel binnen de bouwsector vertegenwoordigt. Prognoses wijzen erop dat in het jaar 2015 het aantal renovatieaanvragen in de buurt zal liggen van 75% van het totaal aantal stedenbouwkundige aanvragen (zie o.a. Arnold LAMPAERT, Van bouwvallig naar bijna nieuw, innovatief renoveren. Garant, Antwerpen, 2009 en het artikel Goede perspectieven voor de renovatiecoördinator - De Nieuwe Signatuur zie bijlage 1 bij dit prioriteitenplan). Voor nieuwbouw doen bouwheren beroep op een architect, die, naast de creatieve inbreng, o.a. ook instaat voor de coördinatie van de werkzaamheden. Voor renovatieprojecten evenwel komt er vaak geen architect aan te pas. Nochtans brengen renovatieprojecten een groot aantal coördinatietaken met zich mee. Deze taken vergen vooral organisatorische competenties. Maar ook voor renovatieprojecten waarvoor wel een architect wordt aangesteld, blijft een belangrijke taak weggelegd voor de renovatiecoördinator op het vlak van de coördinatie van de werkzaamheden, uiteraard in goede afspraak met de architect. Renovatiecoördinatoren kunnen aan de slag bij: Reeds gevestigde renovatiecoördinatoren die nood hebben aan bijkomend geschoold personeel. Architecten die nood hebben aan goed opgeleide assistenten (geen architecten) welke de coördinatie van de renovatieprojecten op zich kunnen nemen. Renovatieaannemers, die het coördinatiewerk aan hen kunnen toevertrouwen. De vastgoedsector (makelaars/promotors), voor het maken van kostenramingen van renovaties van woningen die Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17

3 zij in portefeuille hebben. Verschillende Competent-fiches betreffen renovatiewerkzaamheden: F Opmeting van bouwwerken metaalbewerking en metaalconstructies (m/v) Opmeter voor de renovatie van woningen F Calculator bouw (m/v) Opmeter voor de renovatie van woningen (m/v) F Bouwengineering en -studies Renovatie van de woonsfeer Domein: Wegen, openbaar C Vastgoedbeheer onderhoudswerkzaamheden, renovatie, sanering, bouw of inrichting van het vastgoedpatrimonium vaststellen. Bij de betrokken sectoren dient de bereidheid nagegaan te worden om op korte termijn een beroepskwalificatiedossier voor de renovatiecoördinator te ontwikkelen dat als referentiekader kan dienen voor het te ontwikkelen opleidingsprofiel. CVO VIVO, CVO VTI Aalst en CVO KISP zijn vragende partij. Voor elk CVO met de afdeling bouw vormt de opleiding Renovatiecoördinator een zinvolle aanvulling van het bestaande aanbod. Er is geen overlap met bestaande opleidingen. Er is wel een raakvlak met Assistent calculator bouw. Het Centrum voor Afstandsonderwijs/De Ondernemersschool (privé-aanbieder) biedt de opleiding Renovatiecoördinator aan. Syntra Antwerpen en Vlaams Brabant biedt een opleiding Bouwkunde aan, die zich onder meer ook richt naar renovatiecoördinatoren. Syntra-West biedt een cursus praktische leidraad bij te renoveren panden aan, die zich richt naar zaakvoerders van eenmanszaken, bouwbedrijven, makelaars, architecten, interieurarchitecten, projectleiders, commercieel verantwoordelijken, bouwheren. De nieuwe opleidingsprofielen voor het studiegebied Bouw van het secundair volwassenenonderwijs zijn tot nog toe uitsluitend arbeidersprofielen. In het voltijds SO vindt men een opleiding Renovatie bouw (7 de specialisatiejaar BSO), een opleiding Bouwtechnieken (3 de graad TSO) en een SenSe-opleiding Bouw Constructie en Planningstechnieken. In het HBO5 bestaat een opleiding Bouw- en houtconstructie. Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17

4 Land- en tuinbouw Uitvoerend CAD-tekenaar tuinen Het betreft de herwerking van het voorstel van opleidingsprofiel Tuintekenaar, dat de stuurgroep voor 15 januari 2012 ter goedkeuring bij de administratie indiende. De minister besliste evenwel (brief d.d. 9 mei 2012) om dit voorstel niet ter goedkeuring aan de Vlaamse Regering voor te leggen, omwille van: - de onduidelijkheid over de finaliteit, het niveau en de inhoud van de opleiding (een zuiver uitvoerende tekenaar, een ontwerper of een tuinarchitect?) - de ontstentenis van een SERV-beroepscompetentieprofiel. M.b.t. de motivering voor een herwerkt OP Uitvoerend CAD-tekenaar tuinen, wenst de stuurgroep nog volgende elementen onder de aandacht te brengen: Het voorgestelde opleidingsprofiel Tuintekenaar moest, samen met de overige opleidingsprofielen voor het studiegebied Land- en tuinbouw die de stuurgroep voor 15 januari 2012 indiende, toelaten het voorlopig modulair structuurschema Tuinbouw BSO3 volledig te vervangen. Door de niet-goedkeuring evenwel van het OP Tuintekenaar, is een deel van de bestaande opleiding niet langer gedekt (met name de modules Calculatie en bestek, Materiaalkennis, Ontwerpen A, B en C, Plantenkennis A en B, Presentatietechnieken en Tuin- en bouwkunstgeschiedenis die samen het deelattest Tuinontwerper opleveren). Dit deel van de opleiding vertegenwoordigt een aanzienlijk aantal lesurencursist (gegevens beschikbaar bij de stuurgroep van de laatste drie referteperiodes). De voorgestelde opleiding Tuintekenaar kwam tot stand in samenspraak met alle betrokken beroepssectoren en werd door deze ook formeel gevalideerd (EduPlus, Boerenbond, Belgische Federatie Groenvoorzieners). Dit conform de door de overheid gestelde voorwaarden in de opportuniteitstoets Ook de Vlor gaf in zijn advies ter zake aan dat het hier om een waardevolle opleiding binnen het studiegebied Land- en tuinbouw gaat en leidde uit de bijgevoegde valideringen af dat ook de sector daarvan overtuigd is (advies d.d. 20 maart 2012). De herwerking van dit OP dient zo snel mogelijk te gebeuren, teneinde de continuïteit van het aanbod in de CVO niet in het gedrang te brengen. De stuurgroep engageert er zich toe het herwerkte voorstel voor 15 januari 2013 opnieuw in te dienen, zodat het uiterlijk op 1 februari 2014 in de centra kan worden aangeboden. Dankzij de extra overgangsperiode van één schooljaar die de decreetgever voor de voorlopig modulaire opleiding Tuinbouw BSO3 goedkeurde, kan het hiaat in het aanbod aldus tot max. één semester beperkt worden. Met de herwerking van het OP wenst de stuurgroep tegemoet te komen aan de bemerkingen van de minister: Het beoogde profiel wordt als volgt verduidelijkt: de stuurgroep beoogt met dit OP het profiel van een zuiver uitvoerend tekenaar, zoals ook door de Vlor in hogervermeld advies werd gesuggereerd ( De raad beveelt aan in de beschrijving van de relatie opleiding-referentiekader sterker te benadrukken dat de tuintekenaar een uitvoerende functie heeft en werkt in opdracht van bijvoorbeeld een tuinarchitect of een tuinaannemer ). De stuurgroep engageert er zich toe het voorstel in die zin te herwerken in samenspraak met de betrokken centra en beroepssectoren. Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17

5 De stuurgroep stelt voor zich bij deze herwerking laten leiden door de voorstellen voor Uitvoerend CAD-tekenaar die door de stuurgroep in september 2011 ter goedkeuring werden ingediend en inmiddels ook zijn goedgekeurd. Omdat er voor de tuintekenaar geen afzonderlijk referentiekader bestaat, stelt de stuurgroep voor om zowel de referentiekaders voor Uitvoerend CAD-tekenaar als voor Tuintekenaar te gebruiken en in samenspraak met de betrokken beroepssectoren de basiscompetenties en de modules te herbekijken. N.B.: op 14 september bezorgde de stuurgroep volgende aanvullende informatie aan de overheid, met het verzoek deze mee in rekening te nemen bij de beoordeling van dit dossier. De stuurgroep stelde namelijk vast dat volgende Competent-fiches beschikbaar zijn die als referentiekader kunnen gehanteerd worden: F Tekenaar bouw en inrichting buitenruimte, die deel uitmaakt van de cluster F1104 Bouwontwerp. De stuurgroep beoogt een aantal gemeenschappelijke basismodules met de inmiddels goedgekeurde OP s Uitvoerend CAD-tekenaar in de studiegebieden Bouw en Mechanica-elektriciteit enerzijds, en met de OP s Hovenier aanleg en Hovenier onderhoud van parken en tuinen anderzijds. De uitvoerend CAD-tekenaar tuinen dient immers over voldoende achtergrond te beschikken zowel op het vlak van tekenen in ontwerpomgevingen als op het vlak van vakspecifieke kenniselementen. Mechanicaelektriciteit Productie- en procesoperator Is het OP relevant omwille van maatschappelijke tendensen? Concrete aanleiding waren contacten in de rand van de werking van RTC West-Vlaanderen en het Huis van de Voeding waarbij de vertegenwoordigers (personeelsmanagers) van enkele grote vlees-, vis- en groenteverwerkende nijverheden de grote behoefte aan operatoren meldden. Sector IPV (gecontacteerd mevrouw Ingrid Snel) en wellicht ook de andere sectoren die meewerkten aan de SENSEopleiding Productie- en Procestechnologie ondersteunen deze vraag. Er is een grote vraag naar jobs binnen deze industrie/sector vooral in RESOC Midden-West-Vlaanderen. De aanvragers verwijzen naar het dossier productie- en procestechnologie van de SENSE-opleiding en naar het netoverschrijdend leerplan van deze opleiding. Het betreft een productie- en procesoperator die in verschillende sectoren inzetbaar is: voeding, hout, textiel, chemie. Vermits er een beroepskwalificatiedossier in opmaak is (cf. website VSK: Procesindustrie: productiemedewerker, productieoperator en procesoperator (voeding, chemie, textiel, hout, metaal,glasverwerking, papier en karton, grafische sector) stelt de stuurgroep na ruggespraak met de aanvragers voor om, van zodra het beroepskwalificatiedossier beschikbaar is, de ontwikkeling van het OP voor het volwassenenonderwijs op te starten met het beroepskwalificatiedossier als referentiekader. De aanvraag wordt gesteund door verschillende CVO (CVO Sint-Paulus, CVO Roeselare, CVO VIVO, CVO 3 Hofsteden, CVO Avelgem-Harelbeke, PCVO West-Vlaanderen, CVO HITEK, CVO De Avondschool en CVO Vlaamse Ardennen) en door het consortium COMENES. Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17

6 Er zijn in het verleden voor het volwassenenonderwijs reeds verschillende OP s voor operatoren ontwikkeld en goedgekeurd (o.a. Procesoperator chemie). Er zijn inhoudelijk ook raakvlakken met bepaalde HBO-opleidingen uit het studiegebied Industriële wetenschappen en technologie (bijv. HBO Elektromechanica, optie procesautomatisering). De samenhang en/of het onderscheid met deze opleidingen zal op basis van het beroepskwalificatiedossier moeten worden uitgeklaard. VDAB: enkele opleidingen productieoperator, procesoperator, verpakkingsoperator Sluit aan/kan doorstromen naar bij HBO-opleiding Elektromechanica (nader te onderzoeken op basis van het in opmaak zijnde beroepskwalificatiedossier). Mechanicaelektriciteit Technicus hydraulica Is het OP relevant omwille van maatschappelijke tendensen? Men kan heden ten dage bijna geen enkele machine indenken die niet voorzien is van een hydraulische uitrusting. Wegens het ontbreken van de nodige kennis worden heden ten dage bij kleine constructeurs, onveilige machines geproduceerd met een zeer laag hydraulisch rendement (milieu). Enkele sectoren waar hydraulica aanwezig is: landbouw, tuinbouw, machinebouw, wegeniswerken, hoogtewerkers, grondwerken, metaalverwerkende nijverheden, kunststofnijverheden (spuitmachine), hoogovens, metaalprofillering, bodemonderzoek, diepvriesnijverheden, baggerwerken, watersluizen, waterbehandelingsuitrustingen, slachterijen, bouwsector, adviesbureaus, containerterminals, studiebureaus, automatiseringsbedrijven, onderhoud technische installaties, betonnijverheid, verkoopsector hydraulische componenten, scheepswerven en herstellingen, industriële designers, draineermachines, experts machines, experts milieu, bosbouw, gieterijen, afvalverwerkende nijverheden, heftrucks, horizontale boringen, houtverwerkende nijverheid, industriële robots, levensmiddelen verwerkende nijverheid, maritiem transport, milieutechnische studiebureaus, papier verwerkende nijverheid, pluimvee verwerkende nijverheid, vervoersector, wegenreiniging- en onderhoud sector, vuilbehandelings- en verwerkingssector, constructeurs, staalconstructies, tekenbureaus, garages en vervoersector. Er zijn verschillende Competent-fiches, meer bepaald in het domein I Installatie en onderhoud : I1302 Installatie en onderhoud van geautomatiseerde processen I Technicus industriële automatisering I1304 Installatie en onderhoud van industriële uitrustingen en exploitaties I Technicus industriële installaties Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17

7 I1310 Mechanisch industrieel onderhoud I1603 Onderhoud van werf-, hef-, laad- en losmachines en landbouwmachines I Onderhoudsmecanicien van werf-, landbouw- en hefmachines Er is tevens een CoBrA-fiche van VDAB Technicus industriële automatisering met als deelberoepen Onderhoudstechnicus automatisering, PLC-technicus, Technicus hydraulica, Technicus industriële automatisering, Technicus pneumatica. De stuurgroep stelt vast (website VKS) dat er ook een beroepskwalificatiedossier Onderhoudstechnicus in ontwikkeling is. De stuurgroep verwacht dat hydraulica en pneumatica daarin zullen aan bod komen. De stuurgroep stelt na ruggespraak met de aanvrager voor om, van zodra het beroepskwalificatiedossier beschikbaar is, de ontwikkeling van het OP voor het volwassenenonderwijs op te starten met het beroepskwalificatiedossier als referentiekader (voor zover dit inderdaad hydraulica omvat) en anders op basis van de relevante Competent-fiche(s). De opleiding wordt aangevraagd door CVO Roeselare, dat o.a. samenwerkt met PCLT (Praktijkcentrum voor Landbouw en Tuinbouw, dat gericht is op naschoolse opleidingen voor de landbouw en tuinbouw, mechanisatie en de professionele groenvoorziening. In de tot nog toe goedgekeurde OP s voor het volwassenenonderwijs ontbreekt hydraulica voor (onderhouds)technici. Het PCLT (Praktijkcentrum voor landbouw en tuinbouw) te Roeselare biedt o.m. volgende nascholingen aan: hydraulica basis (onderhoud en foutenanalyse), hydraulica gevorderd (PVG en load sensing), Hydraulica praktijk (houtsplijter) en Hydraulica praktijk (trekkerhydraulica). Hydraulica komt nagenoeg niet aan bod in SO noch in HO. Talen richtgraad 1 en 2 Thai richtgraad 1 Is het OP relevant omwille van maatschappelijke tendensen? Voor het zevende jaar op rij organiseert ACE-Groep T taalcursussen Thai. Dit jaar ( ) telt de opleiding Thai 32 cursisten. De voorbije zes jaar telde de opleiding achtereenvolgens 22 studenten (cursusjaar ) 31 studenten (cursusjaar ) 30 studenten (cursusjaar ) Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17

8 26 studenten (cursusjaar ) 23 studenten (cursusjaar ) 19 studenten (cursusjaar ) Uit de hierboven aangegeven evolutie van het aantal cursisten blijkt dat er voldoende ruime en constante belangstelling is voor de opleiding. Dit ondanks de hogere prijs die cursisten moeten betalen bij inschrijving, aangezien deze cursus niet gesubsidieerd wordt door het Vlaams Ministerie van Onderwijs. De belangstelling voor de taalcursus Thai ligt in de lijn van de groeiende belangstelling voor het land. Enerzijds bestaan er nauwe handelsbetrekkingen tussen België en Thailand (zie bijlage: Nota-stat-Thailand-januari 2012). Anderzijds oefenen de Oosterse cultuur en spiritualiteit van oudsher een grote aantrekkingskracht uit onze Westerse samenleving. Dit verklaart ook gedeeltelijk de bloei van de toeristische sector in Thailand. Uit een bevraging van de cursisten is gebleken dat zowel persoonlijke interesse als professionele motieven cursisten ertoe aanzetten Thai te willen leren. Een greep uit een aantal concrete cursistenprofielen: een gemengd Thais-Belgisch koppel dat in Thailand een eigen zaak wil opstarten; een vertegenwoordiger van twee Thaise vrijwilligersprojecten in het zuiden van Thailand; een projectmanager van Brussels Airlines die nauw samenwerkt met Thai Airways; een hoveniersbedrijf dat zich ondermeer bezighoudt met de studie en projectontwikkeling van tropische landbouw en dorpontwikkeling. Het werkingsgebied situeert zich in Isaan (Noordoosten Thailand) en Laos P.D.R.; een commandant van de Koninklijke Militaire school in Brussel die nauwe samenwerkingsverbanden met het Thaise leger onderhoudt. Het Europees referentiekader (ERK). Aangezien ACE Groep-T het enige centrum voor volwassenenonderwijs is dat deze cursus organiseert, zullen ze in samenspraak met de Thamassat Universiteit en de Royal Thai Embassy een belangrijk rol spelen bij het uitwerken van het opleidingsprofiel en leerplan. Zoals reeds aangeven onder vraag 4 organiseert Groep T taalcursussen Thais voor het zevende jaar op rij. Dit jaar ( ) telt de opleiding Thai 32 cursisten. Over de zeven jaar gespreid bedraagt het gemiddelde aantal cursisten per jaar 26 studenten. Indien de huidige opleidingsformule van contractonderwijs kan plaats maken voor een door de overheid erkende Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17

9 opleiding zal het aantal cursisten zeker toenemen. ACE- Groep T heeft voldoende middelen ter beschikking (leraarsuren, personeel en infrastructuur) om dit aanbod uit te bouwen en heeft gedurende zeven opeenvolgende schooljaren een expertise opgebouwd die essentieel is om een opleidingsprofiel te kunnen ontwikkelen. De opleiding is georganiseerd in samenspraak met GROEP T Leuven Engineering College. In het kader van haar internationaliseringbeleid heeft de Hogeschool verscheidene samenwerkingsakkoorden gesloten met universitaire instellingen in Thailand. Het betreft hier een nieuwe opleiding die momenteel door geen enkel ander centrum in de regio van Consortium L4 wordt aangeboden. Het aanbod blijft in de toekomst best beperkt tot één centrum in de regio. Momenteel wordt de opleiding Thai niet aangeboden in het volwassenenonderwijs. De enige andere aanbieder van cursussen Thai in Vlaanderen is de vzw Thaibel in Antwerpen. De enige andere aanbieder van cursussen Thai in Vlaanderen eventuele andere is de vzw Thaibel in Antwerpen. Dit is een privé-initiatief. Personenzorg Uitbreidingsmodules Team- en organisatiegerichte ondersteuning Op welke bestaande opleiding(en) sluit deze uitbreidingsmodule aan? Deze uitbreidingsmodules sluiten aan bij de basiscompetenties van de opleiding Jeugd- en gehandicaptenzorg van het studiegebied Personenzorg. Er zou gewerkt worden met twee uitbreidingsmodules die sequentieel opgebouwd worden. Is de uitbreidingsmodule relevant omwille van maatschappelijke tendensen? Opvoeder/begeleider is een knelpuntberoep en men spreekt van een kwantitatief maar ook van een kwalitatief tekort. De uitdagingen voor de sociale sector zijn zeer groot en deze uitbreidingsmodules zijn een antwoord op de vraag naar kwalitatieve verdieping van bepaalde competenties van opvoeder/begeleider, in het bijzonder de opvoeders/begeleiders die het certificaat Jeugd en gehandicaptenzorg hebben behaald. Als opvoeder/begeleider verantwoordelijkheid opnemen op je werkplek is een noodzaak. Er wordt niet alleen verwacht dat je zorg opneemt voor de cliënt en zijn cliëntsysteem, er wordt eveneens verwacht dat je een kwaliteitsvolle bijdrage levert aan de ontwikkeling van het team en de organisatie. Hiertoe dien je ook gevoelig te zijn voor en rekening te houden met belangrijke evoluties en veranderingen in de sector en de ruimere samenleving. Verantwoordelijkheid opnemen betekent dat je, gericht op het heden en op de toekomst, op zoek gaat naar oplossingen en antwoorden op concrete vragen en problemen bij je cliëntsysteem. Dit doe je samen met je directe collega s, medewerkers uit andere disciplines en met leidinggevenden en stafmedewerkers. Dit veronderstelt niet alleen een betrokkenheid op de cliënten, maar eveneens een betrokkenheid op de organisatie. Dit vraagt dat je een aantal competenties verwerft in het domein van persoonlijk leiderschap en communicatie, teamwerking, beleidsvoering en het constructief omgaan met behoud en verandering. Deze competenties zijn enerzijds gericht op de ontwikkeling van toegepaste communicatie op het niveau Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17

10 van de individuele medewerker en het team (bijv. vragen stellen, feedback geven, omgaan met conflicten en meningsverschillen, ) en anderzijds op het mee participeren op het niveau van de leefgroep, de afdeling of de organisatie (bijv. mee participeren aan visiewerk, mee actieplannen uitschrijven, mee onderzoekswerk, ). Deze uitbreidingsmodules beogen een verdieping van dergelijke team- en organisatiegerichte competenties. In afwachting van een erkende beroepskwalificatie wordt het beroepsprofiel van opvoeder/begeleider op dit moment gebruikt als het algemeen referentiekader. Zodra de erkende beroepskwalificatie beschikbaar is, zal de ontwikkeling van de uitbreidingsmodule afgetoetst worden aan het nieuwe referentiekader. De uitbreidingsmodules zullen ontwikkeld worden in nauw overleg met de sociale sector. De rubriek Teamtaken van het beroepsprofiel wordt beschouwd als één van de kerntaken van een opvoeder/begeleider. Binnen deze teamtaken wordt als deeltaak vermeld: meewerken aan de concretisering en vernieuwing van de visie van de organisatie in het algemeen en het team in het bijzonder. Het beroepsprofiel vermeldt bovendien 4 duidelijke verantwoordelijkheidsdomeinen namelijk: de verantwoordelijkheid t.a.v. de cliënt; de verantwoordelijkheid t.a.v. zichzelf; de verantwoordelijkheid t.a.v. de andere medewerkers en de verantwoordelijkheid t.a.v. het beleid (organisatie en samenleving). Deze aanvraag wordt ondersteund door verschillende Centra voor Volwassenenonderwijs die de basisopleiding Jeugd- en Gehandicaptenzorg organiseren. Er is geen sprake van overlap, wel van uitdieping en verbreding van de module Methodisch handelen in een organisatie en de module Professionaliteit en kwaliteitszorg (modules binnen het opleidingsprofiel Jeugd- en gehandicaptenzorg). Syntra biedt een opleiding Management voor non en social profit aan. De uitbreidingsmodules omvatten slechts een beperkt aantal thema s van de Syntra-opleiding. De uitbreidingsmodules richten zich vooral op het versterken van de competenties noodzakelijk voor het teamoverleg en het actief meewerken binnen de organisatie. Er is geen relatie met andere opleidingsniveaus binnen het onderwijs. Er bestaat wel een BANABA maar deze opleiding is gericht op een leidinggevende functie binnen de sociale sector. Auto Uitbreidingsmodule Fietsen professioneel gebruik Op welke bestaande opleiding(en) sluit deze uitbreidingsmodule aan? Fietsenmaker. Is de uitbreidingsmodule relevant omwille van maatschappelijke tendensen? Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17

11 De fietsensector is vragende partij voor een dergelijke uitbreidingsmodule. Fietsen voor professioneel gebruik (race en MTB fietsen voor competities) zijn complex. Er worden ook andere materialen en technieken gebruikt die niet kunnen aangebracht worden in de bestaande modules van de opleiding fietsenmaker. Na het behalen van het certificaat fietsenmaker heeft men voldoende basis om de specifieke technieken en materialen gebruikt bij fietsen voor professioneel gebruik te leren toepassen. Competent-fiche I fietshersteller. De opleiding Fietsenmaker wordt in heel wat centra in Vlaanderen aangeboden. Uit de aanvraag blijkt dat meerdere centra geïnteresseerd zijn in het aanbieden van de uitbreidingsmodule. Gezien de specificiteit is er geen overlap met bestaande modules. Inhoudelijk zijn er wel raakvlakken met de bestaande modules maar niveaumatig hebben deze geen betrekking op de mogelijke uitbreiding. Ook komen er andere inhouden aan bod, zoals bijv. elektronische versnellingen. De evolutie van de fietstechniek gebruikt bij professionele fietsen is dermate gevorderd dat dit niet kan gegeven worden in de bestaande modules. De bestaande modules zijn nodig om het gamma van fietsen te doorgronden die bestempeld worden als fietsen voor niet-professioneel gebruik. Bij Syntra heb je naast de opleiding Fietshersteller, die zich net als de opleiding fietsenmaker in het volwassenenonderwijs richt op meer algemene handelingen in het kader van het herstellen van fietsen, ook nog een opleiding Fietstechnicus. De doelstellingen (meer complexe fietsen voor professioneel gebruik) die in deze opleiding worden nagestreefd zijn min of meer vergelijkbaar met de voorgestelde uitbreidingsmodule. Ook bij Syntra volgt de opleiding Fietstechnicus idealiter na de opleiding Fietshersteller. In het deeltijds beroepssecundair onderwijs heeft men de opleidingen Fietshersteller en Fietskadermonteur. Deze opleidingen hebben uiteraard raakvlakken met de voorgestelde uitbreidingsmodule, maar specifieke aspecten gerelateerd aan racefietsen, MTB s voor professioneel gebruik komen hier nauwelijks aan bod. Mechanicaelektriciteit Uitbreidingsmodule podiumtechnicus licht Uitbreidingsmodule podiumtechnicus geluid Uitbreidingsmodule Op welke bestaande opleiding(en) sluit deze uitbreidingsmodule aan? Het betreft hier drie afzonderlijke uitbreidingsmodules aansluitend bij de opleiding Podiumtechnicus. Is de uitbreidingsmodule relevant omwille van maatschappelijke tendensen? Culturele centra /theaters/opera en STEPP (Steunpunt voor productionele ontwerpende en technische krachten van de culturele sector), de evenementensector en B-esa ( Belgian event supplier association) zijn vragende partij voor deze Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17

12 podiumtechnicus beeld uitbreidingsmodules omwille van het feit dat de sector zich steeds verder specialiseert. Er worden steeds meer doorgedreven specifieke technische skills geëist en bovendien wordt er steeds verder geïnformatiseerd. De sector waar de cursisten van de opleiding Podiumtechnicus stage lopen en later als afgestudeerden terecht komen wijst permanent op de noodzaak van verder uitgebouwde specialisatiemodules. Vooral het werken met softwarepakketten voor visualisatie, digitale geluidsmontage voor geluidsdecors, het gebruik van MIDI en sequencersoftware, hardware, drivers, datadragers, cue triggering voor live optredens en links met video, moeten worden aangeleerd voor professionele toepassing. Uit gesprekken die het betrokken centrum had met het Sociaal fonds voor podiumtechnieken blijkt dat deze uitbreidingsmodules een antwoord kunnen bieden op een effectieve nood. Beroepscompetentieprofiel podiumtechnicus licht SERV juni 2008 Beroepscompetentieprofiel podiumtechnicus geluid SERV juni 2008 Beroepscompetentieprofiel podiumtechnicus beeld SERV juni 2008 Verder kunnen ook een aantal clusterfiches binnen Competent als referentiekader dienen: L 1504 Podiumverlichting L 1505 Opname van film- en televisiebeelden L1508 Geluidsopname en sonorisatie De opleiding Podiumtechnicus wordt mede door het specifieke karakter slechts in een beperkt aantal centra aangeboden. De betrokken centra ondersteunen de aanvraag voor de uitbreidingsmodules. In de bestaande modules van podiumtechnicus wordt naar deze technieken en toepassingen verwezen zonder effectief de inhouden te bestuderen. Gezien de verregaande specialisatie van de inhouden komen deze in geen enkele andere module aan bod. Er zijn geen andere aanbieders bekend die de gespecialiseerde inhouden van de voorgestelde uitbreidingsmodules aanbieden. In het reguliere onderwijsaanbod op het voltijds secundair onderwijs, studierichting Podiumtechnieken 3e graad TSO, worden de inhouden van de uitbreidingsmodules niet aangeboden. Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17

13 Ook in het deeltijds beroepssecundair onderwijs bestaan de opleidingen assistent-podiumtechnicus en podiumtechnicus. Maar ook hier is er geen overlap met de aangevraagde uitbreidingsmodules. De opleiding Bachelor in de audiovisuele assistentie aangeboden door RITS (Erasmus Hogeschool Brussel) is een opleiding op niveau hoger onderwijs. De voorgestelde uitbreidingsmodules kunnen een verdere voorbereiding zijn op deze bacheloropleiding. Personenzorg Bijzondere educatieve noden Geletterdheidsmodule Ondersteuning leren leren Bij welke bestaande opleiding van het secundair volwassenenonderwijs sluit deze geletterdheidsmodule aan? Opvoeder Jeugd- en Gehandicaptenzorg Ervaringsdeskundige in de armoede en sociale uitsluiting Logistiek assistent Verzorgende Zorgkundige Begeleider-animator bij bejaarden Begeleider in de kinderopvang Begeleider in de buitenschoolse kinderopvang Is de geletterdheidsmodule relevant omwille van maatschappelijke tendensen? Zowel binnen de visie van de inspectie als vanuit de vaststelling van de leerbehoeften van de cursisten in het eigen centrum, blijkt de nood aan een degelijke ondersteuning van het leerproces van cursisten. Vaak gaat het hier over cursisten met slechte leerervaringen in het verleden, zeer specifieke leermoeilijkheden of onvoldoende ontwikkelde leervaardigheden. Ook factoren zoals faalangst, gebrek aan zelfvertrouwen, een opvoedingscontext waarbinnen (op vlak van taal) weinig kansen werd geboden, zijn vaststellingen die we in onze dagelijkse praktijk doen. Dit belemmert in een aanzienlijk aantal gevallen het effectief behalen van een certificaat of diploma. Het kunnen aanbieden van geletterdheidsmodules zou een gunstig effect kunnen hebben op de uitval (m.i. hetzelfde als uitval) in de in dit document opgesomde opleidingen. Matrix Leren leren en Nederlands voor het secundair volwassenenonderwijs (Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming). Deze aanvraag wordt door de verschillende VSPW s mee ondersteund en ingediend. Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17

14 Er is geen overlap met het bestaande modulaire aanbod uit onze beroepsgerichte opleidingen, zoals mag blijken uit de opleidingsprofielen. Het is daarentegen een unieke mogelijkheid om op een remediërende manier het leerproces van de cursisten te ondersteunen. Wat het aanbod van de CBE s betreft, kunnen we duidelijk stellen dat we gaan voor een samenwerking op dit vlak en niet voor een concurrentieel aanbod of overlapping. Een goede screening van de cursist op vlak van de nodige ondersteuning van het leerproces zal duidelijk maken op welk niveau zijn behoeften zich situeren. Als blijkt dat die zich op een basisniveau (niveau 1 & 2 Vlaamse Kwalificatiestructuur) situeren, is een doorsturen naar CBE evident. Maar ook verder in het leertraject kunnen cursisten behoefte hebben aan leerondersteuning. En dan bieden die geletterdheidsmodules die we koppelen aan onze OP s een mogelijkheid hier toe. We zullen enkel die geletterdheidsmodules aanvragen die relevant zijn voor onze opleidingen (dit dient nog uitgeklaard te worden met de andere centra en de betrokken CBE s). De keuze van de doelen uit het referentiekader staat garant voor het beoogde niveau. Handel Geletterdheidsmodule Nederlandse taalondersteuning Bij welke bestaande opleiding van het secundair volwassenenonderwijs sluit deze geletterdheidsmodule aan? Een korte module (40 lestijden) binnen de opleidingsprofielen Bedrijfsbeheer en Boekhoudkundig bediende. Is de geletterdheidsmodule relevant omwille van maatschappelijke tendensen? Momenteel vormen allochtonen die zich willen vestigen als zelfstandige een belangrijke doelgroep binnen de opleiding bedrijfsbeheer. Niettegenstaande deze cursisten een zekere basiskennis Nederlands hebben kent deze opleiding een vrij grote uitval binnen deze doelgroep omwille van de problemen met de Nederlandse taal. Via een cursus Nederlandse taalondersteuning van 40 lestijden willen we deze doelgroep beter begeleiden om hun slaagkansen fundamenteel te verhogen. Allochtone cursisten, die slagen in de opleiding bedrijfsbeheer stromen ook vaak door naar de opleiding boekhoudkundig bediende. Ook hier kan taalondersteuning de slaagkansen van deze doelgroep versterken. Aangezien deze module zich tot cursisten richt voor wie Nederlands hun tweede taal is, dient men vooral de bestaande leerplannen voor NT2 als referentiekader te nemen en dan voornamelijk de Opleidingsprofielen Modulaire Talenopleidingen voor Specifieke Doelgroepen (professioneel bedrijfsgericht). De bedoeling is de leerinhouden die in de opeenvolgende NT2-modules aan bod komen in sneltempo op te frissen en daarnaast de cursisten vertrouwd te maken met specifieke vakterminologie die nodig is om de opleiding bedrijfsbeheer en in doorstroom boekhoudkundig bediende te kunnen voltooien. De werkloosheidscijfers bij de allochtone bevolking in Vlaanderen zijn in ons land zeer hoog. Daarom worden er diverse Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17

15 acties ondernomen om allochtonen ertoe aan te zetten hun eigen zaak te starten. Om hun eigen zaak te mogen starten, moet men echter een attest bedrijfsbeheer kunnen voorleggen. Dit vormt voor vele allochtonen een knelpunt, want net door hun gebrek aan taalkennis, slagen slechts weinigen erin dit attest te kunnen behalen. Door de geletterdheidsmodule aan te bieden, willen wij de slaagkansen van allochtone cursisten verhogen zodat meer allochtonen succesvol aan de arbeidsmarkt kunnen deelnemen. Voor deze grotere deelname van allochtonen aan het maatschappelijke en economische leven bestaat een groot draagvlak. Unizo heeft reeds meerdere acties ondernomen om meer allochtonen ertoe aan te zetten te starten met hun eigen zaak. Er zijn inhoudelijke raakvlakken met de bestaande modules NT2 en meer bepaald met de modules NT2 professioneel bedrijfsgericht. Het verschil met de bestaande modules bestaat erin dat de leerinhouden versneld worden aangeboden (aangezien de cursisten doorgaans al meerdere modules NT2 hebben gevolgd of al lange tijd in Vlaanderen verblijven) en dat de inhoud wordt afgestemd op de leerinhouden van de opleidingen bedrijfsbeheer en boekhoudkundig bediende. Er bestaat namelijk nog geen module waarin de vakterminologie van de opleiding bedrijfsbeheer en boekhoudkundig bediende wordt aangebracht en waarin de specifieke talige vaardigheden worden ingeoefend die nodig zijn om die opleidingen succesvol te voltooien. Zo vergt het schrijven van een financieel en investeringsplan voor de eigen zaak specifieke schriftelijke vaardigheden en de beheersing van een specifieke terminologie. Ook om een eigen boekhouding op punt te zetten, is kennis van de vakterminologie onontbeerlijk. Consulteer het aanbod van VDAB op Consulteer het aanbod van Syntra op Bij Syntra bestaan er ook snelcursussen Nederlands, maar deze cursussen focussen zich op een basiskennis van het Nederlands, terwijl onze doelgroep veeleer nood heeft aan een vervolmaking en een versterking van het professioneel Nederlands. Bij de VDAB zijn er ook diverse modules NT2, maar die richten zich tot wie als werknemer aan de slag wil in een bepaalde sector, niet tot diegenen die vlot een opleiding bedrijfsbeheer willen volgen om zich daarna als zelfstandigen te vestigen. Niet onmiddellijk een verhouding aantoonbaar gezien het specifieke karakter van de opleidingen bedrijfsbeheer en boekhoudkundig bediende. De geletterdheidsmodule versterkt wel de slaagkansen van de cursisten om via de doorstoomopleiding het diploma boekhoudkundig bediende te behalen (niveau secundair onderwijs). Basiseducatie Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17

16 Leergebied Te ontwikkelen OP Verantwoording NT2 Alfa NT2 Alfa R1 Is het OP relevant omwille van maatschappelijke tendensen? Het is algemeen aanvaard dat naast een OP NT2 voor gealfabetiseerde volwassenen de nood bestaat aan een aanbod NT2 voor niet/nauwelijks gealfabetiseerden. Dat leren we extra uit het aanbod dat vandaag in de CBE s wordt aangeboden en uit de resultaten van de Rondetafelconferentie NT2 van Uit de evaluatie van de onderwijsinspectie en uit een bevraging van alle CBE s (2012) blijkt dat het bestaande OP aan actualisering toe is. Daarbij staan onder meer volgende punten centraal: Herbekijken wat te bereiken BC is en wat daarbij ondersteunend is Bepaalde doelen herbekijken m.b.t. relevantie, juiste plaats in het traject, graad van concreetheid Meer rekening houden met verschillende groepen leerders: andersgealfabetiseerden, te alfabetiseren nietgealfabetiseerden, analfabeten zonder reëel potentieel om te leren lezen en schrijven Inspelen op mogelijkheden van duale/geïntegreerde trajecten: meer combinaties van leerwegen mogelijk maken Inhoudelijk: Raamwerk Alfabetisering NT2 (Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling, Nederland 2008) Concepten uit het ERK, ook al is dit niet bedoeld voor niet-gealfabetiseerden Vormelijk: Opleidingsprofielen ALFA NT 2 en NT2 (Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming BVR 2007) De vermelde bevraging van de CBE s en de aansluitende visiedag Alfa NT2 van 23 mei 2012 wijzen op een voldoende draagvlak in de sector om het OP te actualiseren. Daarbij zijn reeds duidelijke accenten gelegd. Het nieuwe OP bouwt verder op de verworvenheden van het bestaande OP en actualiseert deze waar nodig. Er zijn geen andere aanbieders. Er is een relatie met het aanbod NT 2 voor gealfabetiseerde volwassenen. Latijns schrift R 1 BE Is het OP relevant omwille van maatschappelijke tendensen? Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17

17 Leergebied Te ontwikkelen OP Verantwoording Het is algemeen aanvaard dat binnen het aanbod NT2 voor niet/nauwelijks gealfabetiseerden nood is aan een opleiding Latijns schrift R 1 BE, met een eigen certificaat. Dat leren we extra uit het aanbod dat vandaag in de CBE s wordt aangeboden en uit de resultaten van de Rondetafelconferentie NT2 van Het bestaande OP maakt integraal deel uit van het OP NT2 Alfa R1. Uit de evaluatie van de onderwijsinspectie en uit een bevraging van alle CBE s (2012) blijkt dat het bestaande OP aan actualisering toe is. Inhoudelijk: Raamwerk Alfabetisering NT2 (Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling, Nederland 2008) Concepten uit het ERK, ook al is dit niet bedoeld voor niet-gealfabetiseerden Vormelijk: Opleidingsprofielen ALFA NT 2, Latijns schrift R1 BE (Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming) De vermelde bevraging van de CBE s en de aansluitende visiedag Alfa NT2 van 23 mei 2012 wijzen op een voldoende draagvlak in de sector om het OP te actualiseren. Daarbij zijn reeds duidelijke accenten gelegd. Het nieuwe OP bouwt verder op de verworvenheden van het bestaande OP en actualiseert deze waar nodig. Er zijn geen andere aanbieders. Er is een relatie met het aanbod NT 2 voor gealfabetiseerde volwassenen. Prioriteitenlijst te ontwikkelen opleidingsprofielen in september van 17