30/33 PIJLER ONDERNEMEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "30/33 PIJLER ONDERNEMEN"

Transcriptie

1 30/33 PIJLER ONDERNEMEN Onder de naam 'Hart van Zuid' is een ambitieus project gestart om Zuid haar kloppende hart te geven. De omgeving van Ahoy, het Zuidplein en de Motorstraat krijgen een nieuw gezicht. Z 22/25 PIJLER BOUWEN & WONEN Rood, geel, groen of blauw? Rotterdam bekent kleur. Volgens een nieuwe methode kunnen bewoners met verschillende leefstijlen in kleuren worden getypeerd. En dat biedt nieuwe mogelijkheden beter aan de vraag op de woningmarkt te voldoen. 34/37 PIJLER SOCIAAL Opzoomeren. Van een straat eind jaren 80 met z n dagelijkse problemen tot een veelgebruikt werkwoord in Maar hoe is deze succesformule eigenlijk ontstaan?

2 10:50_29/04/10_Heijplaat Panorama _ 4/5 Pierewaaien in de stad Zomer in Rotterdam! Een uitgelezen kans om eens op zoek te gaan naar onbekende strandjes rond de stad. Zie hier bijvoorbeeld het enige natuurlijke rivierstrand van Rotterdam. Achter het Quarantaineterrein op Heijplaat, waar vroeger zeelieden en landverhuizers met besmettelijke ziekten werden verpleegd, kun je zonnebaden terwijl de zeetankers en cruiseschepen aan je voorbij trekken.

3 Column Yvonne Nesselaar HET WONDER VAN HET WORTELTJE Mijn tuintje is de veel te lange en koude winter niet ongeschonden doorgekomen. En dus sta ik elk weekend met m n kont omhoog te planten, spitten, snoeien, zagen, opbinden en te sjouwen. De tuin als fitnesscentrum. Ik heb zeker geen groene vingers, maar mijn plezier in tuinieren is er niet minder om. Al vanaf mijn schooltuintijd vind ik het een klein wonder: je stopt een zaadje in de grond en met een beetje zorg, geduld en regen krijg je worteltjes, bietjes en radijs. Dat slakken en konijnen mijn tuin als snackbar Yvonne zien en als ze de kans krijgen elk groen blaadje wegsnaaien, dat kan de pret niet drukken. De agenda van... Maar liefst elf keer startte oud-wielrenner Steven Rooks in de Tour de France. Op 3 juli woont hij Le Grand Départ bij in Rotterdam. De officiële start van de 97 ste editie van de Franse wieler klassieker. Hoe ziet deze bijzondere dag er voor hem uit? 14:00 uur Lezing over de Tour de France: Voor Ernst en Young geef ik een lezing over het schema van de Tour. Ik laat mijn licht schijnen over de favorieten. Wie is in vorm en maakt kans op de gele, groene en de mij zo bekende bolletjestrui? Ook bespreek ik hoe ik de kansen van de Nederlandse renners inschat. Lars Boom heeft goede benen 16:00 uur Start van de proloog: Ik begeef me naar het vipdorp om de start van de proloog bij te wonen. Ik houd het verloop via het grote beeldscherm in de gaten en gebruik dit als voer voor mijn column voor het AD. 16:00 tot 19:00 uur Interviews geven aan journalisten: Terwijl ik geniet van het tourspektakel, geef ik hier en daar een interview aan journalisten van radio en televisie. Ook praat ik bij met andere oudwielrenners die naar Rotterdam zijn gekomen om hun opvolgers gade te slaan. Goede start bij Rotterdam.INFO Wie op zoek is naar vertrektijden van de Spido of meer wil weten over nieuwe ontwikkelingen in Rotterdam, kan het beste even bij Rotterdam.INFO binnenstappen. Dit nieuwe stads promotiecentrum zet Rotterdam in de etalage. In het promotiecentrum aan de Coolsingel kunnen bezoekers en bewoners terecht voor tips en informatie. Over uitgaan in de stad en attracties, maar ook om het gemeentelijk beleid te zien en te beleven, vertelt Dorien van den Berg van de gemeentelijke dienst ds+v. Naast toeristische info geeft het een breed beeld van wonen, bouwen en architectuur in Rotterdam. Hoe steekt de stad in elkaar en waar willen we met de stad naartoe? Om dat te laten zien, sloegen Rotterdam Marketing en gemeentelijke diensten ds+v, Gemeentewerken en Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam de handen ineen. Op de nieuwe locatie zijn de krachten van de VVV en het City Informatiecentrum gebundeld. HET VERTREKPUNT Het drukbezochte promotiecentrum ademt de historie, het heden en vooral de toekomst van 6/7 Rotterdam. Van den Berg: Er hangen onder meer indrukwekkende foto s van voor en na de oorlog. Die geven inzicht in de wederopbouw en maken helder waarom er nu bouwputten zijn. Een toekomstblik geeft het centrum met de zogenoemde vipgebieden van de stadsvisie en wijkinformatie. Speciaal voor wie zich hier wil settelen. Ook de interactieve maquette van de binnenstad springt in het oog. Rotterdam.INFO zal gaan uitgroeien tot hét vertrekpunt voor groepen en excursies. En tot een meetingpoint waar je bijvoorbeeld kunt vergaderen. Wat de reden ook is om Rotterdam aan te doen, een bezoek aan Rotterdam.INFO is een goede start. rotterdam.info Door schooltuinen komen kinderen erachter dat boerenkool in de grond groeit en niet uit de diepvries komt. En dat je de bloemen van de markt ook in je eigen tuin kunt zaaien. Zinvol zou je zeggen, in een stad waar kinderen door alle bouwplaatsen wel weten hoe een gebouw ontstaat, maar vaak geen idee hebben waar groente en fruit vandaan komen. Dat bleek uit een onderzoek waar kinderen gevraagd werd een tekening te maken van een onbewoond eiland en daarbij ook te denken aan manieren hoe je daar aan voedsel zou kunnen komen. Bijna 80% van de kinderen tekende een supermarkt, een snackbar of een hamburgerketen op hun onbewoonde eiland. Geen wonder, als je je realiseert dat maar één op de drie kinderen minstens één keer per jaar in de natuur komt. Ik snap dus echt niet dat er in Rotterdam plannen zijn om schooltuinprojecten te sluiten. Je zou verwachten dat een stad die zich grote zorgen maakt over de gezondheid van jongeren, de schooltuinen juist koestert. Daarom vrij naar Loesje : als er gesnoeid moet worden in schooltuinen, mag het dan alleen over de rozenstruiken gaan? Yvonne Nesselaar Maakt radioprogramma s over gezondheid en welzijn bij Radio Rijnmond en Radio West. Daarnaast werkt ze mee aan patiënttevredenheidsonderzoeken en communicatieprojecten van diverse Rotterdamse zorginstellingen. 19:00 uur Finish: Ik woon de finish van de proloog bij. Eenmaal thuis zet ik de televisie aan om de laatste feiten te verzamelen voor mijn column. Vervolgens begin ik met schrijven. Steven Rooks was van 1982 tot 1995 professioneel wielrenner. De klimmer won in 1983 de klassieker Luik-Bastenaken-Luik. Zijn grootste succes boekte Rooks in In dat jaar won hij de Touretappe naar L Alpe d Huez, het bergklassement en het combinatieklassement. Ook werd hij tweede in het eindklassement. Tegenwoordig is Rooks onder andere columnist voor het Algemeen Dagblad. Kunstwerk Het Uiverbeen geeft vogels op en rond het IJskelderterrein letterlijk voet aan de grond. Kunstenaar Anne Mieke Backer en uitvoerder Luigi Zuliani werkten samen aan dit bijzondere nest in de vorm van een dertien meter hoge granito ooie vaarspoot. De officiële opening van kunstwerk Het Uiverbeen was vrolijk, maar kreeg helaas een zwart randje. Een van de twee ooievaars die op het kunstwerk nestelden, bleek om het leven te Rotterdam in Beeld zijn gebracht. Daar werd tijdens de opening speciaal aandacht aan besteed. Hopelijk blijft het Uiverbeen in de toekomst druk bewoond. Het Uiverbeen is onderdeel van een reeks kunstprojecten, uitgevoerd tijdens de ontwikkeling van de nieuwe Overschiese wijk Park16hoven. Het kunstwerk is gerealiseerd in opdracht van Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam en het Centrum Beeldende Kunst (CBK). Het CBK maakt zich sterk voor nieuwe wegen voor kunst en brengt kunst en belangstellenden op verwachte en onverwachte manieren bij elkaar. Het ontwikkelen en uitvoeren van kunst- en cultuurbeleid in de stad, is een taak van de dienst Kunst en Cultuur. Deze gemeentelijke dienst beheert het gemeentelijke subsidiebudget en stelt zowel structurele subsidies als subsidies voor uitvoering van eenmalige projecten beschikbaar. dkc.rotterdam.nl cbk.rotterdam.nl

4 14:00_26/04/10_Van Nelleweg Vrijheid om. Control room _ 8/9 Control room is een vaste rubriek in RTM, waarin wij telkens een vraag over een actueel Rotterdams onderwerp voorleggen aan drie mensen, die op een of andere manier raakvlakken hebben met of betrokken zijn bij het onderwerp. Deze experts hebben een uur om samen tot een antwoord te komen. Deze keer: Rotterdam, evenementenstad. te feesten. Honderdduizenden enthousiaste bezoekers uit binnen- en buitenland trekken jaarlijks naar Rotterdam. We zijn dé festivalstad van Nederland en organiseren ook een aantal internationaal bekende evenementen. Denk aan het International Film Festival Rotterdam, Zomercarnaval, de Rotterdam Marathon en het North Sea Jazz Festival. Hoe behouden we onze positie als evenementenstad? 14:22 De drie deskundigen delen een gezamenlijk doel. Ze willen de koploperspositie van Rotterdam op het terrein van evenementen zekerstellen :59 De discussie spitst zich toe op groot en bewezen versus klein en vernieuwend. De panelleden zitten niet helemaal op één lijn. 14:10 uur - REMMENDE VOORSPRONG Boven een eerste kop koffie trapt Weers af: Rotterdam heeft een succesvol en goed model voor evenementenorganisatie. Onze evenementen gaan ergens over. In een onderzoek van dagblad Metro zegt 95% van de Rotterdammers er trots op te zijn. Grote en kleine festiviteiten laten de stad bruisen. Om onze koppositie vast te houden, moeten we een antwoord vinden op vragen over het aantal evenementen, locaties, veiligheid en economie. Noordzij: Het is de wet van de remmende voorsprong. Al jarenlang zijn we op dit terrein een voorbeeld voor andere steden. Nu stomen zij juist op, zonder ballast uit het verleden. Den Haag heeft bijvoorbeeld een wethouder voor city marketing en stelt veel geld beschikbaar voor evenementen. De rellen rond evenementen doen de zaak veel kwaad. Een maatschappelijk fenomeen, vindt Weers. Dat op zich niets te maken heeft met de evenementen, vult Van de Velde aan. Noordzij: Incidenten gebeuren overal, maar gebeurt het op de dag van een festival, dan is het meteen de Zomercarnavalrel. Met als gevolg nog strengere veiligheidseisen, die voor een gratis evenement bijna niet op te brengen zijn. Ook productioneel en op het gebied van verkeer worden steeds meer eisen gesteld. Vroeger reden vier motoragenten voor de stoet uit en dat was voldoende. Nu heb je het over verkeersregelaars en bordenplannen. Die relschoppers moeten gewoon preventief streng aangepakt worden. Met stadionverboden, gebiedsverboden en een meldingsplicht, volgens Engels model. Van de Velde: Die strikte veiligheidsmaatregelen beïnvloeden de sfeer. Je kunt nergens meer zomaar naar binnen lopen. Er wordt preventief gefouilleerd of er gelden strenge toegangseisen. Dance Parade had juist die charme. Je liep even naar de Binnenweg en sloot aan. Het was de Koninginnedag van de dancefeesten. Het is zo zonde dat er altijd weer hooligans bijgehaald worden. Weers knikt instemmend: Bijna 98% van de bezoekers van een dance event is gewoon liefhebber van het genre en komt voor de gezelligheid. 14:45 UUR - INSPRINGEN OP KRITIEK Ook al zijn de meeste Rotterdammers er trots op, er is ook kritiek op al die evenementen. Overlast door wildplassers, verkeersstremmingen, de frictie tussen auto- en vliegtuig 1 de voorzitter Marianne van de Velde is voorzitter van de Jongerenraad van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur (jongrrkc). Naar aanleiding van het bannen van de Dance Parade uit het stadscentrum, stuurde Van de Velde een brandbrief aan burgemeester Aboutaleb. Zij vroeg hem het nieuwe, strenge vergunningenbeleid voor evenementen aan te passen. Grote, voor iedereen toegankelijke evenementen dreigen de dupe te worden van de angst voor ongeregeldheden. races en de Rotterdamse ambitie om de CO 2 -uitstoot te beperken. Wat doet dat met onze positie als evenementenstad? Het kan een bedreiging worden, als we daar niet op inspringen en met betrokkenen over praten, 2 de projectleider Reinier Weers werkt als senior projectleider bij Rotterdam Festivals, dat het stedelijke evenementenbeleid coördineert. Met een nieuw beleid zet de stad volgens Weers de aanval positief in. Het moet de reputatie van evenementenstad verder uitbouwen. Het gesprek gaat altijd over veiligheid. Laat het nu ook maar eens gaan over de enorme, economische impuls en de sociaal culturele aspecten. Die maken investeren in grote, iconische evenementen de moeite waard. 3 de sponsorvinder Wim Noordzij is sponsorfinder en specialist in wereldmuziek- en sportevenementen. Hij werkt onder meer voor Ducos Productions, bekend van festivals als het Zomercarnaval en Parkpop. Volgens Noordzij bepaalt het behoud van de ziel van een evenement het succes. Dat én goede organisatie: We vinden voor thema-evenementen steeds opnieuw het wiel uit. Werk liever met een kern van professionals voor de gemeentelijke projectorganisatie en schakel per project specialisten in voor de inhoud. meent Weers. Neem de Coolsingel, een symbolische plek voor alle Rotterdammers. Als je die vaak afsluit voor verkeer, kan dat ondernemers benadelen. Aan de andere kant zijn we wél die festivalstad en hebben ondernemers ook profijt van de vele bezoekers die dat trekt. Lees verder op pag. 10/11

5 14:00_26/04/10_Van Nelleweg Control room _ 10/11 Investeren in grote, bekende evenementen die bezoekers voor meerdere dagen naar de stad trekken, is belangrijk. Ze geven een flinke, economische impuls. Denk aan hotels en horeca, stipt Weers aan. En de verbinding van die evenementen met de stad, het bedrijfsleven en onderwijs leveren Rotterdam ook veel op. In Nijmegen, stad van de Vierdaagse, krijgen horecaondernemers een terrasvergunning onder de voorwaarde dat zij een deel van de extra inkomsten besteden aan de evenementenorganisatie. Noordzij: Die positieve benadering kan hier ook. Rotterdammers willen altijd alle problemen oplossen. Dat moet onze insteek zijn. Participatie en samenwerking tellen zwaar, net als ons probleemoplossend vermogen. Kansen liggen er ook in betaalde eindfeesten. Die inkomsten kunnen worden gebruikt voor de dure veiligheidsmaatregelen van een voor iedereen gratis toegankelijke stoet vóór het feest. Het gebeurt met Mardi Gras in New Orleans en het carnaval in Rio, dus waarom niet in onze Kuip? Maar dan moet de stad daar wel in investeren. 15:13 Rellen en evenementen worden steeds onterecht aan elkaar gekoppeld, vinden Van de Velde, Noordzij en Weers. De media spelen daar een belangrijke rol in. 15:15 UUR - IN BEWEGING BLIJVEN We hebben in Rotterdam veel te vieren, vinden de drie. Noordzij: Doordat alle nieuwe initiatieven ondersteund worden, zie je wildgroei aan evenementen ontstaan. Dat trekt nu door de economische crisis weer bij: de grote houden stand, kleine initiatieven vallen om. De beide anderen vinden dat juist jammer. Dunya is na dertig jaar ook een keer leuk geweest. Het is tijd voor iets anders, vindt Van de Velde. Maar volgens Noordzij spreken de hoge bezoekersaantallen dat tegen. Van de Velde: Zo gaat het in de kunsten cultuursector. Houden, want het is er nu eenmaal. Je moet juist ruimte scheppen voor vernieuwing. Noordzij ziet de grote festivals als ankers, waar de kleine initiatieven bij aan kunnen haken. Dunya On Tour biedt bijvoorbeeld een podium in alle Rotterdamse wijken. Road to Parkpop is ook zo n concept. Van de Velde: Het aanbod moet in beweging blijven. Dat bereik je ook door keuzes te maken, zegt Weers. Camping Rotterdam trok weg uit het centrum en kreeg na zes jaar geen financiële ondersteuning meer van ons. Het kleine festival Duizel in het Vroesenpark daarentegen weer wel. Een goed en levensvatbaar initiatief ontwikkelen, vraagt om ondernemerschap. Daarom komt de jongeren cultuur ook nog onvoldoende aan bod. Zij vertonen hun kunsten vaak op een heel hoog niveau, maar zijn niet sterk in het organiseren ervan. Het kan wél. Dat zie je aan het culinaire feest Heerlijk Rotterdam. In een paar jaar tijd heeft deze jonge ondernemer (Arthur Bassant, red.) een goedlopend evenement op poten gezet. Van de Velde: Je mag er ook wel voor moeten werken. Als die ruimte er in elk geval maar is. 15:20 uur - ONDERSCHEIDEND ZIJN Bij voorkeur houdt Rotterdam dus ruimte voor grote en kleine evenementen, bestaande en nieuwe initiatieven. Van de Velde: Staat het strengere vergunningenbeleid kleine initiatieven in het centrum juist niet in de weg? Weers: Nee, ook die kleinschalige gezelligheid is gewild en wordt gestimuleerd. Kleinere initiatieven hebben nu ook een plek op de 15:45 Tot slot nog even poseren voor de foto. Het levert hilarische momenten op, waarbij zelfs een bewogen foto een kunst blijkt te zijn. zomerkalender. Ik zeg: laat je vooral zien! De conclusies zijn duidelijk. De nadruk moet liggen op de positieve effecten van evenementen voor de Rotterdammer en zijn stad. Daar hebben de media een belangrijke rol in. Zij zetten de toon. Van de Velde: We moeten de vrijheid houden om te feesten. De Dance Parade puur uit angst afblazen, vormt dan een schril contrast. Nogmaals, relschoppers hebben niets met evenementen te maken, benadrukt Noordzij. Die moet je preventief aanpakken. Een evenement moet geen eiland zijn, door samen te werken versterken we onze positie. We hebben veel kennis en ervaring opgedaan. Laten we dat koesteren en optimaal benutten, net als ons probleemoplossend vermogen en onze creativiteit. Daarmee kunnen we ons onderscheiden en dé evenementenstad blijven, besluit Weers. Rotterdam trekt met een diversiteit aan grote en kleine evenementen steeds meer bezoekers. Om een idee te geven: alleen het Zomercarnaval telt al ongeveer feestvierders. De vaak grootschalige evenementen vragen om duidelijke afspraken om de veiligheid van bezoekers, deelnemers en omwonenden te garanderen en de openbare orde te handhaven. Die waren er al, maar niet gebundeld. Bovendien waren de rellen rond Sunset Grooves (het strandfeest in Hoek van Holland, 2009) aanleiding om het beleid aan te scherpen. Het resultaat is de Nota Evenementenvergunningen, die ingaat op veiligheid, drugs- en alcoholbeleid, bereikbaarheid, aansprakelijkheid van de organisator en andere relevante onderwerpen. Daarnaast is er het evenementenbeleid Dieper in de stad, verder in de wereld. Hierin staat aan welke inhoudelijke eisen een evenement moet voldoen om een plek op de Rotterdamse evenementenkalender te krijgen. Rotterdam Festivals toetst eerst of grotere evenementen aan deze kwaliteitscriteria voldoen, voordat de vergunningaanvraag in behandeling wordt genomen. Voor sportevenementen doet Rotterdam Topsport dat. rotterdam.nl/bezoekdestad rotterdam.nl/veilig rotterdamfestivals.nl rotterdamtopsport.nl

6 09:00_27/04/10_Coolsingel Stadstrip_12/13 De afstand van de proloog is iets te lang. Door er de Noorden Zuidoever in op te nemen, komt de totale lengte op 8,8 kilometer. Maar de organisatie van de Tour de France is zo in z n nopjes met het parcours dat ze het reglement aanpassen. Eigenlijk wilde we ook nog de Coolsingel op, vertelt Wim Hoogendoorn. Maar dat ging de Fransen te ver. Op de fiets verkennen we de highlights van Le Grand Départ: het evenement dat de Maasstad begin juli 2010 op de sportkaart zet. Hoogendoorn stelt voor om eerst naar de finish te fietsen. Zijn agenda laat het niet toe om het hele parcours te rijden. Op de Erasmusbrug sprint hij er ineens vandoor. Even demarreren!, roept Hoogendoorn enthousiast. Onderweg vertelt hij over de vignetten op het fietspad die de proloog markeren. Op 23 april heeft burgemeester Aboutaleb die samen met oud tourrenner Teun van Vliet geopend. Iedereen kan zich een beetje een wielrenner voelen. Je volgt gewoon de vignetten, aldus Hoogendoorn. 09:15 Eerst naar de finish Demarreren. 2 op de brug :40 Op de pedalen op de Zuiderparkweg Er is geen fiets voor Wim Hoogendoorn gereserveerd. En nu zijn ze allemaal uitgeleend. Even heerst er paniek op het stadhuis. Maar zijn secretaresse Karla Kluijfhout laat 3 het er niet bij zitten. Binnen tien minuten heeft ze het geregeld: Hoogendoorn Hoogendoorn is op deze plek al heel vaak geweest, maar hij kan mag de fiets van de vader er geen genoeg van krijgen. Kijk, hier bij deze lantaarnpaal is de Wim Hoogendoorn van voormalig wethouder Vervat lenen. Nog even de finish. Voor de Franse tourorganisatie is dit parcours een logistieke droom. De renners worden gevolgd door hun ploegleiderswa Projectdirecteur Le Grand Départ 2010 banden van de Gazelle Tour de France oppompen en de Stadstrip gaat van start. 09:00 even Paniek op het stadhuis 1 gen. Die rijden hier zo het terrein van Ahoy op. Daar is ook de rest van de hospitality opgesteld. Eigenlijk staan we hier bij het logistieke zenuwcentrum.

7 09:00_27/04/10_Coolsingel 10:10 Metrostation Rijnhaven bereikbaar Stadstrip_14/15 Na een paar honderd meter stoppen we weer. Bij het evenemententerrein van het Zuiderpark wil Hoogendoorn toch ook even iets vertellen. Hier komt het publieksdorp. In jargon heet dit infrastructuur fun, fit & entertainment. Het bijzondere is dat alles wat we hier opbouwen na de tour nog gebruikt wordt voor het muziekfestival Metropolis. 09:50 Fit & fun in het Zuiderpark Hier staan we op een punt dat je kunt omschrijven als een mega technische en organisatorische puzzel. Het parcours moet bijvoorbeeld aan twee kanten worden afgehekt, zodat het publiek niet op de weg kan komen. Dan praat je dus over 30 kilometer aan dranghekken. Maar het metrostation Rijnhaven ligt er middenin en dat moet natuurlijk wel bereikbaar blijven. Daarvoor bouwen we een speciale voetgangersbrug. De metro speelt sowieso een belangrijke rol tijdens de tour, omdat veel wegen afgesloten zijn. Ook voor Katendrecht moet er van alles geregeld worden. Er komt een speciale calamiteitenroute voor de hulpdiensten. En loopbruggen, want bewoners moeten wel van de Kaap afkunnen :00 Dordtselaan even Franse Avenue Op deze plek starten de renners van de Tour de France op 3 juli om 16:30 uur hun eerste tijdrit. Toen Hoogendoorn hier destijds met de Franse tourorganisatie stond, vond hij het grappig om te ervaren hoe anders buitenlanders naar onze stad kijken. Voor de Fransen is de Dordtselaan een prachtige avenue met mooie bomen en huizen. Ze hebben geen idee van de problemen die hier spelen. De renners komen twee keer over de Dordtselaan. Wat Hoogendoorn betreft een unieke plek om te gaan kijken. Deze groene middenstrook staat straks vol publiek. Dat moet er fantastisch uitzien! 10:20 Rotterdams tourpaardje 5 Demarreren. op. 7 de brug. Onderweg vertelt Hoogendoorn nog hoe verbindend dit evenement werkt. Alle diensten zetten hun beste beentje voor. Gemeentewerken heeft bijvoorbeeld heel goed ingespeeld op de tour door gele bloembollen te planten. De zomerbloembakken krijgen een geel tintje. Op de Erasmusbrug staan we even stil. Een trots gevoel overvalt ons. Hoogendoorn lacht: Ook de Fransen hadden snel door dat dit het icoon van onze stad is. Het is het enige klimmertje in het parcours. Voor die mannen stelt het natuurlijk helemaal niets voor. Als ze hier met 60 kilometer per uur aankomen, zijn ze al boven voor ze het in de gaten hebben. We kunnen de proloog helaas niet helemaal uitrijden. Kijk daarom voor het hele parcours op rotterdam.nl

8 10:00_21/04/10_Kortekade 16/17 Bedelend of gewoon zittend op een bankje. Enkele jaren terug waren daklozen niet weg te denken uit het centrum van Rotterdam. Nu verdwijnen ze meer en meer uit het straatbeeld. Het actieve dak- en thuis lozenbeleid van Rotterdam moet er voor zorgen dat alle mannen en vrouwen van de straat een dak boven hun hoofd én het liefst ook een job krijgen. Voormalig dakloze Etiënne Paulo ging hen voor.

9 10:00_21/04/10_Kortekade 18/19 Hij zet snel een kop thee. Etiënne Paulo gaat daarna op het puntje van een stoel zitten. Ja, hij heeft het druk. Naast schoenenpoetser bij schoenenontwerper Berlioz, is hij nu ook reparateur. Tot volle tevredenheid. Ik werd gevraagd voor een week. Inmiddels ben ik hier alweer maanden, vertelt Paulo. Na negen jaar verslaafd te zijn en op straat te leven, was het voor mij genoeg. Ik wilde meer uit het leven halen. Ik kickte af, regelde zelf een woning. Via de Pauluskerk had ik eerst een kamer op de Kruiskade. Volgens Paulo een te gevaarlijke zone voor een exverslaafde. Daarom woon ik nu in Delfshaven. Ondertussen stapte hij ook naar binnen bij de dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SoZaWe). Zij vroegen me of ik wilde leren of werken. Ik wilde een baan en zo kwam ik bij Fyr. Via dit detacheringsbedrijf kreeg Paulo vervolgens de baan bij Berlioz. WEINIG OVER Het harde leven lijkt achter hem te liggen. Maar helaas nog niet helemaal. Ik heb het naar mijn zin bij mijn werk. Ik werk graag voor Mauritz, de eigenaar. Maar sinds ik volgens de regels leef, heb ik het moeilijker dan voorheen. Ik heb een baan, een woning, een inkomen. Helaas weten de schuldeisers dit ook. Hierdoor houd ik van mijn loon niets meer over. Ik kan nog net de huur, het ziekenfonds of kortom alle vaste lasten betalen. Daarna is het op. Het ergert hem. Toen ik op straat leefde, was geld nooit een probleem. Nu ik netjes leef, word ik gepakt. Mauritz Vlot, eigenaar van Berlioz maatschoenen, beaamt het probleem van zijn werknemer. Etiënne is niet de enige. Ik heb hier eerder een jongen gehad die weer afzakte doordat hij al zijn verdiende geld gelijk weer zag verdwijnen richting de schuldeisers. GEMOTIVEERD BLIJVEN Volgens Vlot geen stimulans om te blijven werken. Zo iemand als Etiënne is erg gefocust om vooruit te komen. Hij vond zelf een woning, ging aan de slag, verdient nu geld. Maar iemand moet hem met zijn persoonlijke problemen nog wel bege leiden. Voordat hij aan het werk ging, had bijvoorbeeld schuldsanering een afspraak kunnen maken met zijn schuldeisers. Om er zo voor te zorgen dat zij genoegen nemen met een lager bedrag per maand. Dat is ook zakelijk denken. Je wilt geen daklozen in je stad, geeft ze daarom onderdak en zorgt dat ze een baan krijgen én gemotiveerd blijven. Vlot bemiddelt nu voor Etiënne tussen instanties en schuldeisers. Binnenkort komt SoZaWe praten. Het kost me tijd, maar dit moet je als werkgever niet weerhouden om mensen zoals Etiënne aan te nemen. Ik voel wat voor deze mensen. Vooral ook omdat er regelmatig ware talenten tussen zitten. Het is mooi om te zien hoe zij zich uit een moeilijke situatie kunnen worstelen. Paulo wil hier iets aan toevoegen: Investeer in mij! Ik ben vader van drie kinderen en werk hard. Ik kom van diep en ik wil dat niet meer! Yvette Huizinga Locatiemanager Bouman GGZ Bouman GGZ heeft verschillende werk- en activeringscentra. We bieden een aardige mix aan werkplaatsen. De klanten die bij ons komen, kunnen aan de slag met houtbewerking, fietsreparaties, schilderen en tuinwerkzaamheden. Onze mensen verzorgen bijvoorbeeld het onderhoud van een landgoed in Rotterdam. Anderen houden - in samenwerking met Roteb - de straten papiervrij. Klanten worden naar ons ver wezen of kloppen door mond-tot-mondreclame bij ons aan. Vroeger was de drempel een stuk lager. Nu moeten klanten een heel trajectplan in. Ook vind ik het jammer dat de vergoeding is gehalveerd. Ze hebben al zo n klein inkomen en ontvangen nu nog maar 15,- per week. Wij kijken eerst of mensen hun draai kunnen vinden. De een werpt even een blik om de hoek of gaat een dagje aan de slag. De ander gaat gelijk aan het werk. Het gaat om 100 mensen per dag op diverse locaties. Uiteraard gelden er regels op de werkplek. Klanten moeten bijvoorbeeld wel nuchter op het werk verschijnen en op tijd komen. Ruud Maaten Directeur FYR B.V. Via SoZaWe gaan kandidaten bij ons in een beschermde werkomgeving aan de slag. We halen ze om kwart voor zeven met een busje op vanaf Zuidplein en brengen ze naar een productiebedrijf in Zevenbergen. Het is erg wennen voor ze, want ze doen allerlei nieuwe indrukken op. Ze zijn van de straat af en hebben mensen om zich heen. Je merkt dat ze het fijn vinden om collega s te hebben. Na een aantal weken vormen zo n vijftien mensen een klas en volgen een opleiding. Na het zwemdiploma is het vaak het eerste papiertje dat ze halen. En daar zijn ze trots op. Ze komen netjes gekleed één dag in de week naar school. De andere vier dagen werken ze in Zevenbergen of bij een van de detacheringsbedrijven waar wij mee samenwerken. Dertig kandidaten zijn inmiddels doorgestroomd en hebben een arbeidsovereenkomst voor een jaar. Ik had er liever meer gezien, maar ik besef dat het een hele moeilijke groep is.

10 10:00_21/04/10_Kortekade 20/21 Gert Kraaijveld Manager zorg Leger des Heils Ria Oltshoorn Coördinator Stichting Pluspunt Met het Pasta Puro project willen we onze klanten enthousiast maken om iets in het koksvak te doen. We bieden een werkervaringsplek waar acht tot tien mensen kleine en grote pastaproducten maken. Deze mensen maken hapjes voor topkok Michel Kagenaar in Limburg. In een machine draaien ze pasta op basis van het recept van de topkok. En ze maken daar vormpjes van met allerlei vullingen. We proberen mensen een dagritme bij te brengen. Het is veel beter om aan het werk te zijn, dan op je kamer te zitten en naar buiten te staren. De werkbegeleider houdt in de gaten of iemand verder wil als kok en misschien kan doorstromen naar een opleiding of regulier werk. We brengen mensen basisregels bij, zoals op tijd op het werk zijn en afspraken nakomen. En persoonlijke verzorging en hygiëne in de keuken. We proberen zoveel mogelijk een gemiddelde werksituatie na te bootsen. Naast het pastaproject hebben we ook een groen-, houten productiewerkplaats. PERSOONLIJK MAATWERK Christl van Gerven, senior beleidsmedewerker bij SoZaWe, benadrukt dat het daklozenbeleid in Rotterdam juist gericht is op die persoonlijke aanpak. Vanaf het moment dat iemand zich meldt bij het speciale daklozenloket Centraal Onthaal, kijken we naar zijn of haar persoonlijke situatie. Aan het loket checken de medewerkers eerst vier criteria. jonger dan 23 jaar? Dan stuurt het loket de persoon door naar het Jongerenloket. Voor jongeren is namelijk speciale opvang. De verdere criteria zijn: is iemand legaal in Nederland, ingeschreven in Rotterdam en dus gebonden aan deze regio? En is er inderdaad noodzaak deze persoon direct te helpen? Voldoet de aanmelder hieraan dan INFO. dakloosinrotterdam.nl krijgt hij een pasje voor de nachtopvang. Dit is niet vrijblijvend. Samen met de dakloze wordt binnen vier à zes weken een persoonlijk trajectvoorstel gemaakt. Van Gerven: Dit is echt maatwerk. We brengen in kaart of iemand schulden, een psychiatrische achtergrond of een verslaving heeft. We bespreken zijn of haar sociale en fysieke functioneren, het krijgen van inkomen door werk of, als dit niet mogelijk is, een zinvolle dagbesteding. Centraal staat wat iemand wil en wat iemand kan. Aan de hand van dit trajectvoorstel bespreekt een commissie, de Traject Toewijzing Commissie (TTC), de situatie van de cliënt. In de TTC zitten verschillende instanties. Denk aan de Kredietbank, het Leger des Heils, Bouman GGZ en de GGD, PLAN VAN AANPAK Het Rijk en de vier grote steden (Rotterdam, Amsterdam, Utrecht en Den Haag) werken samen aan een Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang. Dit plan heeft als doel dak- en thuisloosheid te voorkomen en verminderen en daarmee ook de overlast die het met zich meebrengt aan te pakken. Voor de periode zijn concrete afspraken gemaakt. maar ook cliëntenbelangenbehartigersplatform MOVERS (Maatschappelijke Opvang, Verslavingszorg en Rotterdamse Straatadvocaten). WERKGEVERS HARD NODIG Gezamenlijk bespreken de leden van de TTC de persoonlijke trajectplannen. Zo heeft de Kredietbank bijvoorbeeld een speciaal team voor deze doelgroep. Van Gerven: Regelgeving rondom schulden is ingewikkeld. Daar moet je specialisten opzetten. Het kost heel wat tijd en uitzoekwerk om de schuldenlast van iemand duidelijk te krijgen en deze op te lossen. Dat kan begrijpelijkerwijs tot frustratie leiden. Daarom is het zo belangrijk dat DOEL - Een persoonsgerichte aanpak voor Rotterdamse daklozen; - Voor iedere dakloze een individueel trajectplan; daklozen hebben in 2009 passende huisvesting en zorg; - Preventie van dak- of thuisloosheid. het trajectplan doorlopen wordt. Eerst één probleem aanpakken, om nieuwe andere problemen te voorkomen in de volgende stap. Alle partijen dienen zich aan de afspraken te houden. Eén instantie binnen de TTC krijgt de verantwoordelijkheid voor de voormalig dakloze. De cliëntmanager van deze instantie zorgt dan voor de persoonlijke begeleiding. De voortgang wordt ondertussen regelmatig gemonitord door de trajectregisseur van de GGD. Van Gerven: Heel belangrijk is dat mensen uiteindelijk weer een baan krijgen. Het geeft een inkomen, zelfvertrouwen en zorgt weer voor zelfredzaamheid in onze maatschappij. We hebben werk gevers als Mauritz Vlot van Berlioz Maatschoenen daarom heel hard nodig. ROTTERDAMSE RESULTATEN TOT NU TOE daklozen kregen een trajectplan; daklozen meer dan drie maanden een verblijf en zorg; - Nauwelijks buitenslapers meer; - Afname overlast met 70% en criminaliteit met 50%; - Aanblik binnenstad verbeterd; - Twintig nieuwe voorzieningen voor daklozen. Mensen die bij ons komen, hebben vaak een berg ellende achter de rug. Ze hebben tijd nodig om in evenwicht te komen. Dat lukt door iets te doen wat ze leuk vinden. Daar gaan we naar op zoek en creëren er een klus bij. Zo maakte een jongeman ringen uit oude fietssturen. Na een maand of twee zijn we met hem gaan praten over het werk dat hij wilde doen. Nu is hij aan het werk als huisschilder. Voor mensen die dak- en thuisloos zijn, zijn geweest of dreigen te worden, staan onze deuren open. Het is hier echter geen inloopcentrum. Zo n twintig mensen zijn hier elke dag op vaste tijden aan het werk. Ze leren samen te werken, afspraken na te komen en zichzelf te verzorgen. Iedereen steekt de handen uit de mouwen. Dat kan in de fiets-, timmer- of metaalwerkplaats of ze helpen bij verhuizingen, het opknappen van tuintjes en organiseren van rommelmarkten.

11 09:30_29/04/10_Galvanistraat Bouwen & Wonen_22/23 Rotterdam. bekent kleur. len, Een aantrekkelijke woonstad. Dat is wat Rotterdam wil zijn voor verschillende mensen met verschillende wensen en behoeften. De gemeentelijke dienst ds+v ontwikkelt een methode om woonmilieus te creëren die aansluiten op wensen van bewoners met verschillende leefstijlen. Het indelen van bevolkingsgroepen naar demografische gegevens is een gangbare methode, vertelt Jeannette de Waard, medior beleidsadviseur wonen bij ds+v. Maar het tevreden zijn met een woning en buurt wordt niet hoofdzakelijk bepaald door leeftijd, gezinssamenstelling of opleidingsniveau. Je leefstijl beïnvloedt sterk hoe je aankijkt tegen sociale contacten, voorzieningen in de buurt of het soort groen. KLOOF TUSSEN VRAAG & AANBOD Om inzicht te krijgen in de beleving van het wonen in de regio Rotterdam, gaven 26 commerciële en niet-commerciële partijen de SmartAgentCompany opdracht tot het uitvoeren van De Grote Woontest Deze test is uitgevoerd onder huishoudens in de regio Rotterdam. Vanuit deze test zijn vier typen leefstijlen te onderscheiden op basis van sociologische en psychologische aspecten, ver telt De Waard. Ieder type heeft een kleur gekregen. We kennen de gele, groene, rode en blauwe leefstijl. Bewoners met een bepaalde leefstijl hebben ieder hun eigen voorkeur voor de plek waar ze wonen. De één wil midden in het levendige stadscentrum wonen, de ander liever in een rustige en groene woonwijk aan de rand van de stad. Rotterdammers hebben behoefte aan meer openbaar groen Uit de woontest blijkt dat vraag en aanbod op veel plekken in Rotterdam niet op elkaar aansluiten. Rotterdammers hebben behoefte aan meer openbaar groen, eigen buitenruimte zoals een tuin en meer eengezinswoningen. Op dit moment is er een overschot aan levendige stedelijke woonmilieus en wensen veel Rotterdammers een rustig stedelijk woonmilieu, vertelt Rogier Bruijning, senior beleidsadviseur wonen bij ds+v. Daar ligt dus een kans. We moeten uitzoeken wat mensen als rustig wonen ervaren, en daar het woonaanbod op aanpassen. EXTRA DIMENSIE LEVENDIGE SAMENLEVING luxe wonen uitdaging / dynamiek vrijheid / niet burgerlijk EXCLUSIEVE SAMENLEVING Dit leefstijldenken is een nieuwe dimensie in omgaan met woonwensen. De indeling naar leefstijlen betekent niet dat demografische kenmerken geen rol meer spe levendigheid status / op stand anoniem / eigen plek ONGEDWONGEN SAMENLEVING graag veel aanloop in huis GEZELLIGE SAMENLEVING gezelligheid / sociaal contact vrij wonen, veel ruimte, privacy HUISELIJKE SAMENLEVING knus wonen bescherming/ geborgenheid GESLOTEN SAMENLEVING buurtgericht trekt zich graag terug in huis legt Judith van Luijk, junior beleidsadviseur wonen bij ds+v uit. Bewoners met een bepaalde leefstijl hebben verschillende leeftijden en opleidingsniveaus, maar ze delen hun voorkeur voor woonmilieu en de manier van samenleven. Zo vindt de gele leefstijl het prettig dat ze hun buren goed kennen en dat hun buurt gezellig en kindvriendelijk is. Woningcorporaties kunnen hierop inspelen door bij herstructurering extra in te zetten op kindvriendelijkheid. Bijvoorbeeld door woningen zo te bouwen dat ertussen een speelplein ontstaat, afgesloten van de openbare weg. Maar de rode leefstijl ziet er heel anders uit, vertelt Van Luijk. Ze heeft voor het project ter inspiratie bij elke leefstijl een fictief persoon beschreven. Erik is een voorbeeld van de fictieve persoon die binnen de rode leefstijl past. Van Luijk: Erik is 41, grafisch ontwerper en woont samen met Linda in een tot woning verbouwde school. Ze hebben twee kinderen van zeven en tien jaar oud. Linda en Erik werken fulltime en Erik brengt de kinderen s ochtends naar school. Hij vindt het belangrijk dat zijn kinderen creatief en fantasievol opgroeien. Daarom gaan zij naar een Montessorischool, waar de ontwikkeling van het individu voorop staat. Het gezin woont dichtbij het centrum, met alle nodige voorzieningen om de hoek. Erik loopt graag hard in het park of kookt uitgebreid voor vrienden. Hij bezoekt regelmatig een concert of doet leuke dingen met zijn gezin. Op zaterdag gaat Erik graag naar de markt. Contact met buren vindt hij minder belangrijk. Elkaar groeten is voldoende. Wel vindt Erik het belangrijk om te wonen en leven in een wijk met veel verschillende mensen. AMBITIES IN KAART Op dit moment werkt ds+v aan een ambitiekaart. De Waard: Hierop is te zien welke gebieden aantrekkelijk of kansrijk zijn voor welke leefstijlen en woonmilieus. Samen met de kaart en een on line programma, kan een organisatie zien hoe een woonmilieu ingericht kan worden, zodat die voldoet aan de wensen en behoeften van een bepaalde leefstijl. Zo kunnen we in de toekomst beter voldoen aan de vraag op de woningmarkt. De kaart is deze maand klaar en wordt beschikbaar gesteld aan de partijen waar we mee samenwerken om deze ambities te bereiken. j.dewaard@dsv.rotterdam.nl Bureau Wonen van ds+v (010) degrotewoontest.nl

12 16:46 _ 21/04/10 _ Stadhuisplein INFO Bouwen & Wonen _ 24/25 Biertje met beleid. Met een feller zonnetje en oplopende temperaturen, wagen steeds meer mensen een bezoekje aan het terras. Begin dit jaar presenteerde Rotterdam een nieuw beleid voor deze zonnige zitplaatsen. De gemeente wil Rotterdam aantrekkelijker maken en meer bezoekers trekken, vertelt Arjan Reverdink, projectleider terrassenbeleid van de gemeentelijke dienst ds+v Het beleid is onderdeel van een groter programma om de omgeving in de binnenstad te verfraaien. Mooie terrassen in een aantrekkelijke omgeving trekken meer mensen, waardoor de binnenstad logischerwijs levendiger wordt. In het terrassenbeleid staan onder andere eisen voor de afmetingen van het terras. Zo moet er altijd voldoende ruimte zijn om te passeren, ook voor mensen in een rolstoel of met een kinderwagen. En zijn er eisen voor de terrasschermen, parasols en verwarming. De regels zijn niet voor alle gebieden hetzelfde. In de basis geldt een aantal randvoorwaardelijke eisen, die veel ruimte laten voor de ondernemers. In het centrum en in beschermde gebieden zoals parken, gelden aanvullende eisen. Bijvoorbeeld voor de kleur van parasols. In specifieke gebieden waar veel horeca gecentreerd is, mogen ondernemers in af stemming met de gemeente een eigen invulling geven aan het beleid. Arjan: In het centrum willen we een chiquere uitstraling, daarom kiezen we bijvoorbeeld voor parasols in gedekte kleuren en willen we goedkope plastic stoeltjes vermijden. Marcel Maan heeft drie horecagelegenheden op het Stadhuisplein in het centrum. Wat vindt hij van het nieuwe terrassenbeleid? Marcel: Als ondernemer wil je gewoon graag bier verkopen. Zeker in deze moeilijke tijden zit je niet te wachten op extra regels. Ook vind ik het jammer dat je niet meer alles zelf mag kiezen. De verscheidenheid is juist je visitekaartje. Kweekvijver voor stadsgroen. Aan de rand van het stadscentrum, half verscholen in het Kralingse bos, ligt de kwekerij van Gemeentewerken. Dit toch wel bijzondere gemeentelijke onderdeel heeft de handen vol gehad aan het voorbereiden van de Tour de France. Zo n petunia s uit eigen kas sieren de plantschalen in de stad. Met hun citroengele blaadjes geven zij Rotterdam een Tourlijk aanzien. Maar ook buiten speciale evenementen om, geven bloemen, bomen en planten de stad kleur. De gemeentelijke dienst ds+v zoekt de twintig locaties uit voor de vijfhonderd plantschalen die jaarlijks de stad sieren, vertelt Richard van Motman, team leider van de stadskwekerij. Wij kweken de planten, vullen de schalen en zorgen voor de plaatsing. Medewerkers van Roteb Multigroen geven de plantschalen water en plukken uitgebloeide bloemen. Maar de kwekerij levert niet alleen planten. Van Motman: We hebben ook veel vakkennis in huis. Welke plant het bijvoorbeeld goed doet op een schaduwrijke, winderige plek en ongevoelig is voor luis. Het is volgens Arjan zeker niet de bedoeling om eenheidsworst van de Rotterdamse terrassen te maken. Integendeel. Diversiteit is in het terrassenbeleid juist één van de uitgangspunten. De extra regels zijn bedoeld om meer bezoekers naar de stad te trekken. Meer bezoekers betekent meer omzet, dus het is ook in het belang van de ondernemers. Het beleid is in samenspraak met de Rotterdamse horecabranche opgezet. De regels worden gefaseerd ingevoerd en we houden uiteraard rekening met de gevestigde belangen van de ondernemers. rotterdam.nl/terrassenbeleid Ook heeft de kwekerij een bomendepot. Hierin staan bomen die onder andere door de herinrichting van de buitenruimte tijdelijk niet op hun plek kunnen staan. Zo blijven deze waardevolle bomen gespaard, legt Van Motman uit. Naast het opkweken van bomen voor de stad, hebben we ook speciale projecten. Zoals voor het Kruisplein. De architect wil er meerstammige platanen plaatsen. Deze bomen groeien niet vanzelf met meerdere stammen, dus zijn wij die nu aan het kweken. In totaal zo n 150 stuks. gw.rotterdam.nl MELD EN VOLG DIGITAAL Was het voorheen misschien even zoeken waar meldingen en klachten ingediend konden worden? Nu is die tijd voorbij. Natuurlijk staat het gemeentelijk telefoonnummer open voor de klachten en meldingen. Maar dit kan nu ook gemakkelijker via de website van de gemeente Rotterdam. De melder ziet daar via een interactieve plattegrond of iemand anders de melding al heeft ingediend. En kan meteen de overige meldingen in de buurt bekijken. Bij het melden van een storing wordt automatisch een ontvangstbevestiging met een nummer van de melding verstuurd. Daarmee kan iedere melder de status van de melding volgen. Een melding over bijvoorbeeld vuil of kapot straatmeubilair wordt binnen drie dagen in behandeling genomen. Per jaar komen zo n meldingen over de buitenruimte binnen. Het vereist een goede stroomlijning om de meldingen op tijd én door de juiste mensen te laten afhandelen. rotterdam.nl/meldingen HEERLIJKE GELUIDSWAL Hoogvliet heeft nu een speelse en duurzame geluidswal onder de naam Geluidswal de Heerlijkheid. Hij ligt tussen de Herikweg en de A15 in Hoogvliet. Projectleider André Weijenberg: De grond die we hebben verwerkt in de geluidswal komt uit Hoogvliet zelf. De transportkosten zijn laag vanwege de kleine afstanden. Hierdoor heeft Hoogvliet zijn eigen geluidswal gemaakt, tegen relatief lage kosten. Deze geluidswal is anders dan anders. Weijenberg: De Heerlijkheid is speels. Je hebt er verschillende niveaus in het talud en de breedte verspringt regelmatig over de gehele lengte. Ook laten we de natuur zijn gang gaan. De geluidswal is zo n 300 meter lang. Hij sluit volgens André naadloos aan bij het naastgelegen evenemententerrein en de natuurspeelplaats. Met name kinderen kunnen zich hier geweldig uitleven. Een geluidswal waar ze kunnen spelen en ravotten. Op deze manier hebben we een milieuvriendelijke en duurzame geluidswal neergezet. GEMAAL GERENOVEERD Onlangs is rioolgemaal Statensingel, gelegen nabij Diergaarde Blijdorp, geheel gerenoveerd. Een extra bijzondere klus omdat het gemaal op de gemeentelijke monumentenlijst staat. In overleg met collega s van de gemeentelijke dienst ds+v is bepaald welke aspecten van het gemaal absoluut niet vervangen of veranderd mochten worden. Het hele gemaal is van top tot teen vernieuwd en voldoet aan de laatste stand der technieken. Als het heel hard regent kan rioolgemaal Statensingel kubieke meter water verpompen. Daarmee kan een wedstrijdzwembad in minder dan 24 minuten tot de rand gevuld worden. Rotterdam kent ongeveer rioolgemalen. In 2003 is een grote renovatieslag van de 40 grote gemalen ingezet. In 2017 moet deze ingrijpende klus klaar zijn. WASSENDE WEG Een schonere en stillere weg: dat wil Rotterdam bereiken met de wassende weg. Een innovatieve weg om luchtvervuiling én verkeerslawaai terug te dringen. Hij ligt op proef over een lengte van 100 meter op de Westzeedijk. De wassende weg is gemaakt van een bijzonder en speciaal ontwikkeld soort asfalt dat fijnstof absorbeert. Fijnstof is onder andere afkomstig van de uitlaatgassen van het verkeer. Het fijnstof wordt op de wassende weg met regenwater 'gewassen' en daarna afgevoerd naar het riool. Er blijft minder fijnstof in de lucht hangen, waardoor in Rotterdam de luchtkwaliteit verbetert. Rotterdam is de eerste stad in Nederland met een wassende weg. Met de aanleg van deze weg wil Rotterdam de hoeveelheid fijnstof met 8% omlaag brengen. Het verkeerslawaai gaat naar verwachting met drie decibel omlaag. Als de proef met de wassende weg slaagt, worden alle belangrijke 50-kilometerwegen in Rotterdam wassende wegen. Zelfs de Duitse tv is inmiddels een kijkje komen nemen. rotterdam.nl/wassendeweg MAN OP METHAAN Aardgas rijdt schoner dan diesel. Daarom rijden de wijkonderhoudsploegen (WOP ers) van de dienst Gemeentewerken in de deelgemeente Hillegersberg- Schiebroek nu op proef in een bedrijfswagen op methaan. Angelle Chang (team Schone Voertuigen): Tot nu toe reden al onze vijftig WOP-wagens op diesel. Een auto op aardgas rijdt zonder roetfilter schoner dan diesel. Daarom deze test met de aardgaswagen. We kijken naar technische betrouwbaarheid maar ook naar de praktische kanten. Denk aan de actieradius en hoe vaak je moet tanken. De aardgaswagen is niet alleen relatief schoner dan rijden op diesel. Het is ook stiller, en daarmee fijner voor de wijkbewoners. Vooral als de WOP ers s nachts door de wijk rijden tijdens een wacht- en waakdienst. Eind 2010 zijn ongeveer tien WOP-wagens aan vervanging toe. Als de proef bevalt, zet GW in op onder andere aardgas. Daarnaast is GW in gesprek met leveranciers van elektrische voertuigen. Eind 2010 komt er een test met een elektrische WOP-wagen. BINNENWEGPLEIN GROENER De dienst Gemeentewerken werkt hard aan een nieuwe inrichting van het Binnenwegplein. Het plein krijgt meer groen in de vorm van twee grote plantenbakken met zitelementen en extra bomen. Alle betonnen tegels worden vervangen voor mooi natuursteen, zodat het plein een chiquere en frissere uitstraling krijgt. Naar verwachting is het werk medio november 2010 klaar. Het kunstwerk Two Turning Vertical Rectangles blijft op zijn huidige plaats staan en wordt extra in de kijker gezet door een mistfontein en sfeervolle verlichting. De komende jaren wordt een aantal belangrijke plekken in de binnenstad opnieuw ingericht in de zogenaamde Rotterdamse Centrumstijl. Deze stijl staat voor kwalitatief hoogwaardig, duurzaam en eenduidig straatmeubilair en dito bestrating voor een groot deel van de binnenstad.

13 11:03_27/04/10_Keizerswaard Veiligheid_26/27 Rondhangen voor winkels en etalages, rondcrossen op brommertjes, vervelende geluiden maken naar voorbijgangers. Hoe pakt Rotterdam de overlastgevende jeugd aan? We zoomen in op IJsselmonde waar het volgens stadsmarinier Jur Verbeek de goede kant op gaat. Ook jongerenwerker Said Zoulali is nauw betrokken bij de aanpak van jeugdoverlast. Praat met ze, anders. ben je ze kwijt. Ze komen ons overal tegen Said Zoulali Jeugdserviceteam Jongeren van een school in IJsselmonde veroorzaakten veel overlast en terroriseerden het winkelcentrum Keizerswaard. Na een telefoontje van stadsmarinier Jur Verbeek stapte ik met mijn collega en broertje Bilal op de school af. Bij de eerste rondleiding zaten veel leerlingen in de kantine met hun ruggen tegen de verwarming. Even later vlogen de stoelen al door de lucht. Wat gebeurt hier allemaal, dachten wij. We zijn er echt van geschrokken. Het was voor ons de motivatie om daar verandering in te brengen. We gingen elke dag naar de school en lieten de leerlingen eerst nadenken. Wat komen die gasten doen? We gingen met hen in gesprek over oplossingen. Het begint met het goede voorbeeld. We stonden s morgens vroeg al bij de deur: Goede morgen jongens kom binnen rustig aan Eerst een band opbouwen en dan coachen. Na vier maanden was er weer rust in de tent. De resultaten? Minder aangiftes, minder spijbelen en minder schoolverlaters. Je leert er ongelooflijk veel van. Dat meisjes veel invloed hebben bijvoorbeeld. Toen een grote groep jongeren in de Keizerswaard samenschoolde, stapten we erop af en haalden de twee hoofdrolspelers eruit. Twee meisjes die herrie hadden met elkaar. Een van hen ging zelfs al maanden niet naar school. We hebben bemiddeld en ze laten elkaar nu met rust. Ze gaan weer gewoon naar school. Daar geniet ik van, als je zoiets kunt bereiken. Of de leerling die door Bilal was gepakt omdat hij een telefoontje had gestolen van een klasgenoot. Hij schaamde zich dood. Je collega heeft alles gezien. Dit doe ik nooit meer, zei hij. Dat klopt. Ze zien ons én in het park, én op de tram én in de Keizerswaard. Ze komen ons overal tegen. Wij zijn er niet om jongeren te zieken, maar om ze te helpen. Die jongeren hebben het vaak thuis niet al te best. Wij verplaatsen ons in hun wereld. We doen ook leuke dingen, naar schoolfeestjes gaan bijvoorbeeld. Dat waarderen ze heel erg. Soms is even een hand op de schouder al voldoende. Het is fijn als je iets voor de jongeren kunt betekenen, al gaat het om iets kleins. Praat niet over jongeren, maar met hen Jur Verbeek Stadsmarinier IJsselmonde Wij zijn hier omdat uw zoon overlastgevend is. We komen onze hulp aanbieden. Als ik aanbel bij ouders van overlastgevers, reageren ze meestal blij. Ze weten ook niet meer wat ze met hun puberende zoon aanmoeten. Die hangt de hele dag op de bank voor MTV en trekt er s avonds op uit met vrienden. Vragen ze of hij om tien uur thuis is, dan krijgen ze hooguit een middelvinger. Toch zijn de cijfers in IJsselmonde gunstig. In 2006 telde de deelgemeente nog dertien overlastgevende groepen. Nu zijn dat er vier. Een hele vooruitgang. Ze bestaan uit vijtien tot twintig jongeren die inbraakjes plegen en samenscholen. In Rotterdam krijgen jongeren de ruimte, maar we willen geen geklooi op straat. Hier op het Prinsenplein is stevig ingegrepen. Jongeren zijn bekeurd en opgepakt, er hangen camera s en er geldt een alcoholverbod. Samen met de politie hebben we de jongeren thuis opgezocht om hulp aan te bieden. We zien ze het liefst aan het werk of in de schoolbanken. Er is een uitgebreid netwerk van jongerenwerkers die daarop aanstuurt. Zij hebben de juiste uitstraling en praten met die gastjes. Als je niet meer met hen praat, ben je ze kwijt. De Aechidiusstraat is een mooi voorbeeld waar jongeren en bewoners met afspraken ver komen. Geen geblow meer en na tien uur s avonds is het er stil. Dán ga je voor een leefbaarder samenleving. Per deelgemeente brengen we in beeld wie hinderlijke, overlastgevende jongeren zijn en stippelen een groepsaanpak uit. In overleg met jeugdinstellingen en de politie. Ook de buurtagent kan overlast goed inschatten. Verder moet er voor jongeren bijvoorbeeld een buurthuis zijn. Hier in IJsselmonde werkt dat prima. Het lastige is dat overlastgevers niet de gevolgen van hun daden overzien. Ik sprak twee broertjes van vijftien en zeventien jaar die een bejaarde vrouw hadden overvallen. Ze hadden geen énkel benul. Alleen repressie helpt niet. Kruip in de huid van jongeren, leg uit waarom dit gedrag niet normaal is. En verplaats je in de ellende van jongeren. Soms wonen ze met z n achten in een klein flatje in een marginale buurt. Uitzichtloos. Antillianen en Marokkanen zijn oververtegenwoordigd in overlastgevers. In de aanpak maken cultuurverschillen niet uit. Hou je je niet aan de regels, dan krijg je op je sodemieter. Naast de inzet van politie en jongerenwerkers kunnen mosquito s en camera s hulpmiddelen zijn. Maar haal die weg zodra het probleem voorbij is. Verder zijn er in onze stad eigenlijk geen rare uitwassen. Wel veel lastige jongeren. IJsselmonde ga ik binnenkort weer verlaten. Als stadsmarinier blijf je tot het ergens veilig is, dus mijn taak hier zit erop.

14 23:20_07/05/10_Centrum INFO Veiligheid _ 28/29 Onder invloed van drank of andere genotsmiddelen kan een situatie al gauw uit de hand lopen. Uitgaansgeweld vraagt dan ook om een speciale aanpak, vertelt adviseur Bjorn Dirkse van de Directie Veiligheid. In Rotterdam moet je veilig kunnen stappen. Daar gaan we voor, samen met de politie en horecaondernemers. Na de nodige geweldsincidenten in het Rotterdamse uitgaansleven zijn al vele maatregelen genomen. Donkere plekken zijn verlicht en het Horeca Preventie Team (waarin politie, Stadstoezicht en Jongerenstewards samenwerken) surveilleert in vrijwel het hele stadscentrum. Horecaondernemers, politie en de gemeente gaan regelmatig met elkaar om de tafel om knelpunten te bespreken en afspraken te maken. Er hangen camera s in het centrum en er mag preventief worden gefouilleerd. Verder zijn de sluitingstijden van de horeca vrij voor een vloeiender uitloop van de stappers. Op deze maatregelen wordt de komende jaren voortgeborduurd. Vooral de inzet van Jongerenstewards in hartje stad is effectief. Ze lopen er zonder portofoon, maar herkenbaar aan hun kleding. Dirkse: Zij weten wat er speelt en zien snel of het ergens misgaat. rotterdam.nl/veilig Bewoners zijn experts van de wijk. Schonere straten, meer participatie, bredere politie-inzet. Een greep uit de afspraken die de Tarwewijk in één jaar tijd een impuls moeten geven. De punten aangedragen door de bewoners zelf zijn inmiddels ondertekend door partijen die samen gaan werken. Wat valt je op als bewoner? Waar moet de gemeente dringend aan werken? Luisteren naar bewoners en ze tijdig betrekken bij de plannen voor de buurt. Dat gebeurt in de Tarwewijk waar de gemeente Rotterdam, deelgemeente Charlois, corporatie Woonstad Rotterdam en Samen tegen uitgaansgeweld. de bewonersorganisatie vergaande afspraken met elkaar hebben gemaakt. Meer mensen naar een taalcursus en een spreekuur voor Polen bijvoorbeeld. We zagen dat daar een enorme behoefte aan is. Het is onze taak om de gemeente daarvan bewust te maken, vertelt Arnold Gielen van de Bewonersorganisatie OvdB-Tarwewijk. We hebben overleg met de diensten over de voortgang en zijn zeer nauw betrokken. Sterker nog, we kunnen zo het beleid beïnvloeden. Uiteindelijk zijn bewoners de experts van de wijk. Betrek ze zoveel mogelijk bij hun buurt. Betrokken bewoners trappen geen rotzooi. Ik zag een keer hoe zo n steward een grote vent, die ruzie maakte met een groep, om de nek vloog en wegsleepte. Anders was het echt uitgelopen op een vechtpartij. De stewards laten ook zien dat jongeren welkom zijn. Ze willen ze juist niet wegjagen. De geweldscijfers zijn stabiel, maar volgens Dirkse lastig te vertalen en afhankelijk van bijvoorbeeld drukte, de crisis en het weer. Vooral de beeldvorming is ingewikkeld. Eén incident en je bent die stad waar je beter niet kunt zijn. De tolerantie neemt wel af. Mensen pikken niet langer dat ons imago wordt geschaad. En het is hier echt niet altijd hommeles, zeker niet als we met korte lijnen werken. We zijn blij dat de horeca steeds meer bereid is om de nek uit te steken. Er is bijvoorbeeld een begin gemaakt met collectieve horecaontzegging. Bij elf zaken worden geweldplegers geweerd. Voor de zomer moeten dat er zeker dertig zijn. Stadstoezicht wordt nu ingezet bij kleine overlast, zoals parkeerproblemen en wildplassen. We trekken samen op voor een goed imago. Binnenkort starten collega s van Stadstoezicht, beveiligingsmedewerkers, de politie en jongerenstewards met een training om die samenwerking nog eens te versterken. Het is ontzettend belangrijk om samen met bewoners te kijken naar oplossingen om de wijk te verbeteren, bevestigt Marina Fidder van de deelgemeente Charlois. Zij zijn de ogen en oren van de wijk. In de Mijnkintbuurt gaven bewoners aan dat ze zich onveilig voelden. Er hingen groepen rond en er werd gedeald. Met intensief cameratoezicht is de onrust nu weg. Verder is er een steunpunt in de wijk gekomen en gaan we samen met bewoners een wijkkrant maken. Het zou wel goed zijn als meer mensen zich aansluiten bij de bewonersorganisatie. Maar het vertrouwen is er. We weten elkaar te vinden. INFO ROND FESTIVALSEIZOEN Rotterdam doet haar naam als festivalstad ook dit jaar weer eer aan. Bewoners, bezoekers en ondernemers in Rotterdam kunnen voor allerlei praktische informatie over grote evenementen terecht op de homepage van de gemeente Rotterdam. Hier staat niet alleen wat de festiviteiten inhouden en wanneer deze plaatsvinden. Ook eventuele omleidingen, afsluitingen en de bereikbaarheid tijdens het evenement zijn hier te vinden. Bovendien kan iedereen zich er aanmelden voor de nieuwsattendering, zodat zij via RSS-feed of per automatisch de meest actuele informatie krijgen. rotterdam.nl/evenementeninrotterdam VEILIGHEID VOOR DUMMIES Welke mogelijkheden heeft Rotterdam om de openbare orde en veiligheid in de gemeente te handhaven? Wat zijn de belangrijkste instrumenten en programma s die hiervoor worden ingezet? Op deze vragen geeft de gids Veiligheid voor dummies het antwoord. De gids geeft concreet aan welke maatregelen instrumenten, programma s de gemeente kan inzetten bij het handhaven van de openbare orde. Bijvoorbeeld bij gebiedsgerichte aanpakken, persoonsgerichte aanpakken, aanpakken op jeugd, geweld, overlast en maatschappelijke integriteit. Bij elk instrument of programma staan contactgegevens. Dat maakt het gemakkelijk om direct contact op te nemen met de betreffende medewerker binnen de Directie Veiligheid of andere gemeentelijke dienst die over de uitvoering gaat. De meest actuele stand van zaken ten aanzien van de instrumenten, programma s en bevoegdheden op het gebied van openbare orde en veiligheid zijn opvraagbaar via de databank van de Directie Veiligheid. rotterdam.nl/veiligheidvoordummies VEILIG IN DE WIJK Elke dinsdag vergadert burgemeester Aboutaleb met de korpschef van de politie en de hoofdofficier van Justitie over de veiligheid in de stad. Ook wethouders vergaderen mee. Deze vergadering wordt Stuurgroep Veilig genoemd. Een paar keer per jaar gaat de Stuurgroep de wijk in om met bewoners en ondernemers van gedachten te wisselen over de veiligheid in hun wijken. In juni zijn er bijeenkomsten in het Oude Westen, Nieuwe Westen, Hillesluis en Tarwewijk. Aan de hand van diverse presentaties wordt onder leiding van de burgemeester gediscussieerd over actuele onderwerpen en worden afspraken gemaakt om de veiligheid in de wijken verder te verbeteren. HOOGVLIET VEILIGER In Hoogvliet is de overlast door jongeren afgenomen mede dankzij de wijkaanpak Communities that Care (CtC). Dat staat in het rapport Opgroeien in veilige wijken van het Verwey-Jonker Instituut. De methodiek van CtC heeft zijn waarde bewezen in toegenomen samenwerking, meer samenhang in het preventief jeugdbeleid, een meer sluitende aanpak van problemen en een meer systematische manier van werken. CtC is een wijkgericht sturingsprogramma voor de aanpak van probleemgedrag door jongeren. De strategie bestaat uit het in een vroeg stadium signaleren en aanpakken van het gedrag en het scheppen van een veilige leefomgeving. De provincie Zuid-Holland besloot van 2005 tot 2009 de CtC-aanpak te stimuleren als onderdeel van het Provinciale Programma Veilig Opgroeien in Zuid-Holland. De gemeente Rotterdam gebruikt CtC als basis voor de integrale wijkaanpak en de ontwikkeling van brede scholen in de Jeugd Kansen Zones. TARWEWIJK LEEFT Een gezamenlijke aanpak van de politie Rotterdam Rijnmond (wijkteam Tarwewijk), de deelgemeente Charlois, het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam (OBR) en de stadsmarinier heeft de afgelopen twee maanden geleid tot de sluiting van zestien overlastgevende panden in de Tarwewijk. Naar aanleiding van klachten van omwonenden en observaties van de politie en de stadsmarinier maken de verschillende partijen per pand een aanpak op maat. Het gaat bijvoorbeeld om het plaatsen van een stalen deur, het ontruimen van een pand of het aanpakken van fraude met de levering van energie. Het OBR is samen met de stadsmarinier bezig om het huizenbezit in de Tarwewijk door te lichten en stap voor stap een einde te maken aan overlastgevende situaties. Dankzij de aanpak is het mogelijk om juist die huizen aan te pakken die in de omgeving voor veel overlast zorgen. Daarbij gaat het zowel om geluids- of stankoverlast, drugsoverlast en illegale bewoning en overbewoning. De samenwerkende partijen benadrukken dat het belangrijk is dat bewoners klachten blijven melden bij politie, deelgemeente en de stadsmarinier. De meldingen zijn nodig om te bepalen welke panden in de omgeving voor overlast zorgen. Gemeente, deelgemeente, politie, woningcorporatie en bewoners blijven samenwerken om van de Tarwewijk een schone, veilige plek te maken waar mensen plezierig wonen. MEER BM ERS IN 2009 De burgemeester heeft vorig jaar tegen 49 horecazaken een zogenaamde bestuurlijke maatregel genomen. In de meeste gevallen ging het om een (tijdelijke) sluiting vanwege een geweldsincident of de aanwezigheid van drugs. In 2008 ging het nog om 45 horecazaken. De meeste maatregelen neemt de burgemeester op advies van de politie. Klachten van omwonenden over een horecazaak, zoals geluidsoverlast en vermoedens van drugshandel of een illegale gok- of seksinrichting zijn voor de politie vaak aanleiding om een zaak te controleren. Andere bestuurlijke maatregelen van de burgemeester zijn gebiedsontzeggingen (66 in 2009 tegen nul in 2008) sluiting van illegale seks inrichtingen (zestien in 2009, zeven in 2008) en andere zaken zoals coffeeshops of belwinkels. rotterdam.nl/veilig BUREAU VERHUIST Politiebureau Slinge is vanaf woensdag 23 juni 2010 gesloten. Vanaf donderdag 24 juni is het nieuwe politiebureau open. Het adres van het nieuwe bureau is Zuidplein 111. Politiebureau Zuidplein is zeven dagen per week geopend van 08:00 tot 22:00 uur. politie.nl

15 14:11_21/04/10_Zuidplein Ondernemen_30/31 Rotterdam-Zuid met zo n bewoners en miljoenen bezoekers, biedt de komende jaren ongekende mogelijkheden. Het is de enige plek in Rotterdam die verjongt. De toekomst van Zuid is begonnen. Onder de naam Hart van Zuid is een ambitieus project gestart om Zuid haar kloppende hart te geven. De omgeving van Ahoy, het Zuidplein en de Motorstraat krijgen een nieuw gezicht. Dit wordt het hernieuwde centrum van Zuid. Sportpaleis Ahoy wordt sinds de zomer van 2009 gemoderniseerd en verbouwd en breidt bovendien haar congrescentrum flink en internationaal uit. Het Zuidplein ondergaat de komende jaren een grote metamorfose. En de Motorstraat wordt de springplank voor lerende en studerende jeugd. Hans van Rossum is projectleider van deze uitdagende klus. Hij is verantwoordelijk voor een projectteam van rond de veertig medewerkers. Mijn eerste prioriteit is het project binnen de tijd en het budget af te ronden. Daarnaast ben ik het externe gezicht van het project en zoek constant afstemming met de politiek en de personen en organisaties die nauw bij dit project zijn betrokken. Maar ook de bewoners kunnen bij mij langskomen. Samen voor. één kloppend hart. MOOI EN HAALBAAR Het project is vooral gericht op en rond de drie eerder genoemde gebieden: Ahoy, Zuidplein en de Motorstraat. De modernisering van Ahoy en Zuidplein zijn de oorsprong van het project. Van Rossum: We zijn niet eindeloos gaan ontwerpen. Dan ontstaan de mooiste plannen die achteraf niet haalbaar zijn. Er is een constante spanning tussen wat je wilt en wat er kan. Wij hebben gekeken naar wat haalbaar is. We hebben een uitvoeringsprogramma geschreven van realiseerbare projecten. Nu vragen we de private sector invulling te geven aan onze ambitie. Dit doen we, voor we de planologische en juridische procedures ingaan. De aanbieder die de meeste kwaliteit voor een vast bedrag levert, mag het project uitvoeren. Deze vorm van samenwerking (publiek en privaat) biedt de grootste garantie voor succes. Elk project wordt dus in één keer aangepakt en niet stapje voor stapje. We vragen de marktpartijen niet alleen na te denken over de fysieke veranderingen, maar ook om oplossingen te bieden op sociaal gebied. Hoe creëren we banen in het gebied? Hoe kunnen bewoners op Zuid goed wonen, werken en ontspannen? We hebben het hier over integrale gebiedsontwikkeling. Alles bij elkaar maakt het een uniek project. URGENTIE EN KANSEN Het is voor Zuid cruciaal dat nieuwe ontwikkelingen in gang worden gezet. Het gebied biedt unieke kansen, maar er zijn ook bedreigingen. Denk aan werkloosheid en een relatief laag opleidingsniveau, omdat bijvoorbeeld een vervolgopleiding achterwege blijft. En de mogelijke, daaruit voortvloeiende problemen zoals schulden en criminaliteit. Rotterdam erkent de uitdaging. Met het investeringsprogramma Pact op Zuid is op sociaal gebied al veel gedaan. Maar er is meer nodig. Stel je voor dat de 33 miljoen forensen die Zuid kent allemaal langer blijven en slechts één euro meer uitgeven dan ze nu doen. Moet je kijken wat een economische impuls dat dan is, meent Van Rossum. Ook werkgelegenheid is belangrijk. Met de leerwerkplekken op de Motorstraat zijn we goed bezig. Zo biedt Ahoy stageplekken waar het Zadkine college gretig gebruik van maakt. En versterken de partijen op Zuid elkaar. ACHTER EN VOOR DE SCHERMEN Rotterdam is aanjager en een grote financier, maar zonder de betrokken personen en partijen in de stad komt er niets van de grond. Het Zuidplein trekt al jaren een groot aantal bezoekers. Ahoy heeft naast aansprekende toernooien en beurzen ook het North Sea Jazz festival. Volgens Van Rossum spelen ook kleine ondernemers een belangrijke rol in het gebied. We kunnen niet anders dan samen werken aan één kloppend hart. Nu gebeurt er veel achter de schermen. De veranderingen zijn, behalve in de Motorstraat, nog niet merkbaar. Maar straks ontstaat er overlast. Dat kan met een project als dit niet anders. Om het vertrouwen in het project in de toekomst te waarborgen, zijn we nu project Sociaal gestart. Dit biedt op korte termijn merkbare verbeteringen op Zuid. Zo zijn er al meer parkeerplaatsen gekomen en is op een braakliggend terrein een freerunnersontwerp geplaatst. ZUID in 2020 De plannen en ambities liegen er niet om. Ahoy wordt vergroot. Zuidplein krijgt een compleet ander uiterlijk. Het Theater Zuidplein verhuist naar een pand waar ook andere vormen van kunst te vinden zijn. Het oude sportfondsenbad krijgt een nieuwe plek. En het moet allemaal in 2020 klaar zijn. Ik krijg wel eens het verwijt dat we aan de roots van de Zuiderlingen knagen. Ik denk daar anders over, pareert Van Rossum. We zijn nu bezig om voor een jonge groep Rotterdammers nieuwe roots te planten die twintig tot dertig jaar mee kunnen. Later zullen ze trots vertellen over de leuke horeca. Hoe mensen in het weekend een dagje Zuid kwamen doen. En dat ze heerlijk konden zwemmen in het prachtige, nieuwe zwembad. hethartvanzuid.nl

16 15:21_03/05/10_Coolsingel Postkantoor krijgt chic nieuw jasje. INFO Ondernemen_ 32/33 Eindeloos luxe winkelen en genieten van de aantrekkelijke horeca en een designhotel. Het Rotterdamse historische postkantoor aan de Coolsingel krijgt een nieuwe functie als House of lifestyle brands. Het rijksmonument verdient hiermee ook gelijk een nieuwe naam: Post Rotterdam Urban Destination. Post Rotterdam moet een nieuwe, naar exclusiviteit en trends snakkende klant naar de Coolsingel lokken. Mensen die nu nog automatisch naar Antwerpen, Amsterdam of Laren afreizen, gaan we met Post Rotterdam verleiden om onze havenstad aan te doen, vertelt Sander Geenen (Project management Bureau Rotterdam). Onderhandelingen vinden momenteel plaats met een aantal merken om zich te vestigen in het pand. Dit moeten merken zijn die het liefst nog niet in Nederland en zeker nog niet zelfstandig in Rotterdam te vinden zijn. Het wordt zeker niet alleen maar een plaats voor de Gucci s en de Chanels, zegt Bart van Rooijen van de betrokken projectontwikkelaar Delta Development Group. We delen de verdiepingen in naar thema. Op de begane grond denken we aan jonge merken zoals bijvoorbeeld Abercrombie & Fitch Investeren in de Kruiskade. Op de West-Kruiskade zijn dubbel geparkeerde en vrolijk toeterende auto s aan de orde van de dag. En worden de Chinese restaurants en dito supermarkt, kleurrijke kledingzaakjes en het bekende poppodium Watt druk bezocht. De West-Kruiskade bruist. Reden genoeg om de drukke winkelstraat een langdurige opknapbeurt te gunnen. Gemeente Rotterdam, corporatie Woonstad Rotterdam, de deelgemeente Rotterdam Centrum en Winkeliersvereniging City Boulevard Rotterdam bundelden begin dit jaar hun krachten. Zij maken van de West- Kruiskade een blijvend veilig, aantrekkelijk woon- en winkelgebied. Als Alliantie West- Kruiskade investeren ze tien jaar lang ge zamenlijk negen miljoen in het gebied. Marjolijn Masselink (deelgemeente Centrum): Ondernemers in de straat zijn inmiddels gestart met het op frissen van het uiterlijk van hun winkels. Ook is er een projectregisseur die er zitting houdt. Hij is het eerste aanspreekpunt voor de winkeliers. Daarnaast koopt de Alliantie slechte en leegstaande en Urban Outfitters. Een andere verdieping richt zich op meer luxere merken. Denk aan Armani en Paul Smith. Op andere verdiepingen huizen weer meer winkels gericht op lifestyle, bijvoorbeeld op sport of woonbeleving. Geenen: Belangrijk is dat de merken een gezamenlijke meerwaarde hebben. Als klant moet je er een geruime tijd willen vertoeven. Post Rotterdam zal ook ruimere openingtijden kennen. Op het gebouw komt een restaurant met terras waar je kunt genieten van een mooi uitzicht op de stad. Een designhotel met bijzondere kamers staat voor zowel zakenmensen als particulieren ter beschikking. Delta Development Group en partners verwachten in januari 2011 te starten met de verbouwing. Geenen: Het is én blijft een bijzonder gebouw. De architect Ben van Berkel van UNStudio houdt in zijn ontwerp grote rekening met de beeldbepalende kenmerken van het rijksmonument. De toevoegingen moeten daarom een monumentale status hebben. Het wordt een spectaculair stukje architectuur. Post Rotterdam past perfect in de ontwikkeling die de binnenstad ondergaat. Het hart van de stad moet een plek worden waar onder andere een compleet aanbod van winkels, horeca en culturele voorzieningen is. Het einddoel: een binnenstad die past bij een wereldstad als Rotterdam. postrotterdam.com panden aan. Je kunt problemen, zoals drugsoverlast, pas goed aanpakken als je de panden in eigen beheer hebt. Pas dan kun je die panden een nieuwe bestemming geven, aldus Masselink. De vele multiculturele invloeden in de straat koestert de Alliantie. Het is één van de topkwaliteiten van de West-Kruiskade. Ons streven is dat als mensen straks uit het nieuwe Centraal Station stappen, niet direct richting Beurstraverse afzakken, maar ook zonder aarzeling afslaan richting het Oude Westen voor een leuke shoppingdag. ONDERNEMER IN DE PRIJZEN Het Schiedamse bedrijf A. de Jong Groep is de winnaar van de Rotterdamse Ondernemersprijs De Jong Groep bestaat uit een aantal technische bedrijven dat een vooraanstaande rol vervult op het gebied van klimaatbeheersing, klimaatinstallaties en warmtetechniek. Directeur Albert de Jong geeft volgens de jury samen met zijn medewerkers op innovatieve en milieubewuste wijze invulling aan het thema betekenisvol ondernemen. De winnaar heeft een prachtige trofee en een cheque van ,- ontvangen. rotterdamseondernemersprijs.nl dejong.nl RUIMTE VOOR ONDERNEMEN Investeren in talentontwikkeling en duurzame economische groei. Dat zijn twee onderdelen van de zes speerpunten waar de coalitiepartijen PvdA, VVD, D66 en CDA zich de komende vier jaar op richten. In het coalitieakkoord Ruimte voor Talent en Ondernemen geeft het college onder meer aan de regionale en stedelijke economie verder te willen versterken. Onder meer door stad, haven en duurzaamheid met elkaar te verbinden, waarbij de internationale koploperspositie van de haven verder wordt uitgebouwd. Naast een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor internationale bedrijven, wil de stad nadrukkelijk midden- en kleinbedrijven aan zich binden. Ook moet de Rotterdamse arbeidsmarkt aantrekkelijker worden voor hoger opgeleiden. Door te investeren in onderwijs en talentontwikkeling wordt de mismatch tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt verder aangepakt. Betere en snellere dienstverlening, één gemeentelijk aanspreekpunt voor ondernemers en vereenvoudiging van procedures, moeten zorgen voor een betere service. Zo worden winkelopeningstijden verruimd tot 22:00 uur en gaan de kosten voor parkeervergunningen en precariorechten voor gevelreclame omlaag. Ook willen de coalitiepartijen bewoners, ondernemers en partners in de stad actief betrekken bij de duurzame ontwikkeling van de stad. Uitgangspunt hiervoor zijn de aantal basisvoorwaarden: veiligheid, huisvesting, gezondheid, welzijn en maatschappelijke ondersteuning. De coalitie kiest voor een lichte lastenverlichting voor burgers en bedrijven, bijvoorbeeld door verlaging van de OZB-tarieven voor huiseigenaren en bedrijven vanaf NATIONAAL CONGRES Op 7 oktober 2010 wordt op de RDM-campus in Rotterdam het Nationaal Bedrijventerrein Congres georganiseerd. Het congres biedt een veertigtal sprekers, interessante deelsessies en voldoende mogelijkheden tot netwerken. Ook wordt de Bedrijventerrein Man of Vrouw van 2010 bekendgemaakt. bedrijventerrein.biz/congres PLEK OP ZORGBOULEVARD In Rotterdam Zuid, vlakbij Station Lombardijen, opent de Zorgboulevard Rotterdam begin 2011 zijn deuren. Naar verwachting zullen jaarlijks 2,5 miljoen mensen de zorgboulevard bezoeken. De Zorgboulevard brengt niet alleen voor patiënten het aanbod bij elkaar. Ook op gebied van kennis en professionals worden de krachten gebundeld. Naast het Maasstad Ziekenhuis krijgen De Stromen Opmaat Groep, de Centrale Huisartsenpost Rijnmond, Delta Psychiatrisch Centrum en Kraamzorg Rotterdam & omstreken er een plek. Er is nog ruimte te huur voor ondernemers en instellingen die in de zorg actief zijn. Interesse in het huren van een ruimte op de Zorgboulevard Rotterdam? Kijk dan op de website van de Zorgboulevard. zorgboulevardrotterdam.nl rotterdam.nl/economischeontwikkelinggezondheidszorg KIJKJE IN STADHUIS Het Stadhuis van Rotterdam is op Open Monumentendag (zaterdag 11 en zondag 12 september 2010) open voor het publiek. Het Stadhuis, dat de status van rijksmonument heeft, wordt gerestaureerd in de originele stijl van Rotterdammers kunnen voortaan het ja-woord geven in fraai gerestaureerde trouwkamers. De kantoorvleugels op de verdiepingen zijn geheel gemoderniseerd. Inmiddels is de tweede fase van de restauratie gestart en krijgen de wethouderskamers op de eerste etage een flinke opknapbeurt. ONDERNEMERSHUIS JUISTE ADRES Het Ondernemershuis Zuid is het centrale punt waar startende of gevestigde ondernemers in het Zuidelijk deel van Rotterdam terecht kunnen voor advies en informatie. Bijvoorbeeld bij dringende vragen aan de gemeente Rotterdam, een centrale vergaderlocatie, voor verbreden van ondernemerskennis of het in contact komen met andere ondernemers op Zuid, is het Ondernemershuis Zuid het juiste adres. Het Ondernemershuis Zuid is geopend op maandag tot en met vrijdag van 8:30 tot 17:00 uur. ondernemershuiszuid.nl Ondernemershuis Zuid Wevershoekstraat CZ Rotterdam T (010) info@ondernemershuiszuid.nl GROENE GEBOUWEN Om de komende jaren al het vastgoed van de gemeente Rotterdam te verduurzamen en het waterverbruik en de CO 2 uitstoot sterk te verminderen, is het programma Rotterdamse Groene Gebouwen gestart. De gebouwen waar het om gaat zijn sporthallen, scholen, kantoren, theaters en zwembaden. Al deze panden zijn in beheer bij het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam (OBR). De Rotterdamse zwembaden zijn binnen het Rotterdams vastgoed grote energieverbruikers en zijn het eerste proefproject. rotterdam.nl/groenegebouwen Keurmerk veilig ondernemen Gemeente Rotterdam heeft het initiatief genomen om met het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) haar winkelgebieden veiliger te maken. Bij het Keurmerk Veilig Ondernemen in Rotterdam werken ondernemers, eigenaren, gemeente, politie, brandweer en de Kamer van Koophandel gezamenlijk aan de bestrijding van winkelcriminaliteit. Met een intentieverklaring is in mei het startsein gegeven voor het Keurmerk Veilig Ondernemen in drie winkelgebieden: `Het Lage Land, `De Binnenhof en `Zevenkamp in de deelgemeente Prins Alexander. Het Hoofdbedrijfschap Detailhandel begeleidt de werkgroep bij het behalen van het Keurmerk Veilig Ondernemen.

17 10:34_14/04/10_Josephlaan Sociaal_34/35 Eenvoud als. succesformule. Opzoomeren. Van een straat eind jaren 80 met z n dagelijkse problemen tot een veelgebruikt werkwoord in Een succesvol straatinitiatief dat zich bewezen heeft en synoniem staat voor een fijne leefomgeving met ruimte voor contact met de buren. uitgehaald naar de eenvoud, maar juist daardoor is het toegankelijk voor veel mensen. Ook de bekende vraag Wat levert het op? kan Janssens direct beantwoorden. Nieuwe mensen ontmoeten, van elkaar leren. Als gezichten in de straat vertrouwd worden, stap je eerder op iemand af als je het ergens niet mee eens bent. Dat voorkomt een hoop problemen. Opzoomer Mee is een particuliere club, gesubsidieerd door de gemeente Rotterdam en de deelgemeenten. Brengt de crisis deze subsidiestroom niet in gevaar? Janssens: Wij gaan juist aan terrein winnen nu. Door de bezuinigingen moeten de mensen weer meer zelf doen en regelen. Dan is het belangrijk om dat samen te doen en een netwerk van mensen om je heen te hebben. De uitdaging voor het team van Opzoomer Mee ligt hiervan in het verlengde. Wij willen een maatschappelijke partner worden van de straten. Wij geven ze de middelen om zichzelf te ontwikkelen, want mensen maken de stad. Het Opzoomeren kenmerkt zich door initiatieven van bewoners in hun eigen straat. De gangmakers in de straat maken de buren enthousiast om deel te nemen aan een straatactiviteit, zoals een straatdiner, barbecue, kinderspeeldag, straatfeest en een schoonmaakactie. We staan voor elkaar klaar Rinus Nijhuis Bewoner Josephlaan De jongeren hebben een mooie voetbalkooi en met de volwassenen organiseren wij elk jaar een zomer- en winterfeest en een grote schoonmaakactie. De bewoners zijn nu weer echte buren geworden, groeten elkaar en maken een praatje. Wij staan voor elkaar klaar als dat nodig is. Sinds een paar jaar zijn er ook straatafspraken. Die helpen echt. De drugsoverlast is weg en na 22:00 uur is het rustig. En als je ergens last van hebt, dan zeg je dat gewoon. Het onderlinge wantrouwen is weg. Het is weer zoals het vroeger was: een hartstikke gezellige straat met leuke buren. opzomermee.nl Anno 2010 telt Rotterdam 2018 Opzoomerstraten, prijkte het Opzoomergala al op de agenda van prinses Máxima en op die van alle fractieleiders en blijkt uit onderzoek dat 81% van de Rotterdammers dit het beste participatieproject vindt. Zoals Johan Janssens van Opzoomer Mee het zelf zegt is het groot, door klein te zijn. Dat is ook niet onbekend gebleven in het buitenland. Janssens krijgt geregeld verzoeken om het idee en de grondbeginselen uit de doeken te doen. Grappig feit: in Kopenhagen bestaat een bureau met de naam Opzoomerne på Dansk. Maar hoe is deze succesformule eigenlijk ontstaan? TERUGBLIK De Opzoomerstraat in Het Nieuwe Westen (deelgemeente Delfshaven) staat aan de basis van het Opzoomeren zoals wij dat nu kennen. In plaats van te klagen over wat er niet goed was, kwamen de bewoners in actie. Om de boel veiliger te maken, kwam er straatverlichting. Geveltuinen zorgden voor het broodnodige groen. Door alle gezamenlijke inspanningen, werd het onderling contact sterker. Een mooi staaltje van sociale vernieuwing die in zijn begintijd, 1989, hard nodig was, vindt Janssens. Rotterdammers moesten in die tijd anders naar elkaar, maar ook naar het bestuur van de stad kijken. De samenstelling in de wijken veranderde, oorspronkelijke bewoners trokken weg en maakten plaats voor anonimiteit. Het succes in de Opzoomerstraat viel op en werd als voorbeeld gesteld en gepromoot door het stadsbestuur. Zo moest het. Een campagne volgde om dit nieuwe denken, burgers hebben ook verantwoordelijkheden, voor het voetlicht te brengen. Succesvolle jaren volgden, waarin Rotterdam veel Opzoomerstraten rijker werd. Tot Opzoomeren was geslaagd en een bekend project. Met een grote Opzoomerdag werd het project afgesloten. Maar juist die afsluiting bleek een enorme stimulans en aanjager te zijn voor het Opzoomeren zoals wij het nu kennen. De hele stad kleurde die dag geel, de huiskleur van het Opzoomeren. Meer dan 1000 straten deden mee. Het was voor het eerst dat de hele samenleving zich zo manifesteerde in Rotterdam, vertelt Janssens. Dat was imponerend en smaakte naar meer. rotterdammers MOETEN HET DOEN Enthousiast gemaakt door alle (media)aandacht besloot het toenmalige college om het Opzoomeren opnieuw te faciliteren. Maar wel met een kanttekening. Janssens: Er werd heel duidelijk gezegd: Wij zorgen dat het kan, maar blijven er verder met onze handen vanaf. De burgers moeten het doen. Het bleek opnieuw een succesformule. Straat na straat sloot zich aan en manifestaties trokken de aandacht. Om iedereen erbij te betrekken, werden ook de moeilijker doelgroepen niet geschuwd. Janssens vervolgt zijn verhaal: Om jongeren in beweging te krijgen, moet je inventief zijn. Wij organiseerden zogeheten blind dates. De jongens en meisjes wisten niet wat ze te wachten stond. Wij ontvoerden ze en lieten ze iets goeds doen voor de stad. Deden ze dat? Dan kregen ze in ruil geld om iets te organiseren in hun eigen buurt. Ruim jongeren zijn op deze manier betrokken bij het Opzoomeren. BESTE PARTICIPATIEPROJECT Vanaf 2000 zijn de grote manifestaties in aantal teruggebracht en is de focus duidelijk gericht op de straten. Dat heeft geleid tot lovende cijfers. Maar blind voor de kritiek die er op het Opzoomeren is, is Janssens niet. Sterker nog, hij doet er zijn voordeel mee. Er wordt nog wel eens

18 08:30_03/05/10_Blaak Extra aandacht voor de overstap. INFO Sociaal _ 36/37 Om te voorkomen dat vmbo-leerlingen de aansluiting met een vervolgstudie missen, zet de gemeente leerplichtambtenaren in. Zij richten hun aandacht op leerlingen uit vier vmbo om hen te motiveren zich op tijd in te schrijven voor een vervolgopleiding. Je bent vijftien, zit in het laatste jaar van het vmbo en moet na de zomer verder met een vervolgstudie. Dit moment in de school carrière van Rotterdamse jongeren wil nog wel eens een kink in de kabel vormen. De leerlingen weten niet wat ze willen of melden zich te laat aan, vertelt Joyce Smit, leerplichtambtenaar bij Jeugd, Onderwijs en Samen leving (JOS). Dit kan verschillende oorzaken hebben. Van gewoon niet bij stilgestaan tot problemen thuis. Voor zo n jong iemand kan het een flinke opgave zijn om alles alleen te moeten doen. Uit het onderzoek dat JOS naar voortijdig schoolverlaten deed, blijkt de overstap inderdaad een risicomoment te zijn. Jongeren missen de boot en vallen vervolgens uit. Omdat ze met alleen vmbo geen startkwalificatie op de arbeidsmarkt hebben, is het belangrijk dat ze doorleren. De leerplichtambtenaren bespreken met de decanen welke leerling het risico loopt, uit te vallen. De decaan begeleidt hen extra, vertelt Smit. Wij sturen de jongeren en hun ouders een brief om hen erop te wijzen dat ze op tijd actie moeten ondernemen. Op een van de vmbo-scholen is onlangs een mbo-punt geopend, meldt Smit. Trajectbegeleiders van Zadkine en Albeda bemannen dit punt. Vmbo-leerlingen die nog niet weten Uitleven op Binnenrotte. Deze zomer wordt het marktplein op de Binnenrotte weer acht weken lang omgetoverd tot een sport- en speelplaats voor kinderen en jeugd uit het centrum. Direct na Le Grand Départ starten we op 5 juli met een middagprogramma van 14:00 tot 18:00 uur op vier doordeweekse dagen. Want op dinsdag staat de markt er, vertelt Simone van den Berg. Ze is teamleider Noord en Centrum bij de dienst Sport en Recreatie. Het project valt onder Kindvriendelijk Rotterdam en wordt gefinancierd door de dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving, deelgemeente Centrum en Bureau Binnenstad. Sport en Recreatie is de trekker van het project. We betrekken zoveel mogelijk partijen bij het project om een zo divers mogelijk programma te kunnen aanbieden, vertelt Van den Berg. Dit is een uitgelezen kans voor organisaties om te laten wat ze in huis hebben. Met de sport- en speelplaats willen we de kinderen en jeugd uit het centrum een actief tijdverdrijf bieden tijdens de zomer, legt Van den Berg uit. Het wordt voor ieder wat wils. wat ze willen, kunnen daar binnenlopen voor voorlichting over vervolgopleidingen en hulp bij het aanmelden. Na de vakantie controleren de leerplichtambtenaren of alle leerlingen zijn doorgestroomd naar een vervolgopleiding. Zo niet, dan heeft JOS het recht aan zijn kant. De leerlingen zijn tenslotte tot hun achttiende leerplichtig. Met brieven, nabellen en persoonlijke gesprekken proberen we de jongeren alsnog naar een opleiding te bewegen, laat Smit weten. Gebeurt dit niet? Dan krijgen de ouders een proces verbaal, omdat hun leerplichtige kind niet op school zit. De rechter bepaalt dan welke straf toegepast wordt. jos.rotterdam.nl Van basketballen tot opblaasbare hindernisbanen tot tafelvoetbal. Met elke week een bijzonder thema, zoals het WK voetbal, gaming en de Tour de France. Vorig jaar bezochten zo n honderd kinderen per middag de speelplaats. Dat willen we dit jaar minimaal evenaren.' Meer informatie? Mail Marcel Sens, projectleider Binnenrotte m.sens@senr.rotterdam.nl FIETS JE FIT Zo n 10% van de ongelukken raakt fietsende brugklassers. Daarom zet Rotterdam zich in voor veilig fietsende jongeren. Rotterdam organiseert fietslessen voor de kinderen uit de groepen vijf tot en met acht: Fiets je Fit! Fiets je Fit!, onderdeel van het programma Lekker Fit!, is een initiatief van de diensten Sport en Recreatie en ds+v. Doel is om de kinderen bewust te maken van het verkeer en van het feit dat ook fietsen gezond is. Met deze preventieve aanpak hoopt Rotterdam het aantal fietsende brugklassers, dat betrokken is bij een ongeluk, te verminderen. rotterdamlekkerfit.nl GEWOON DOORGAAN In Rotterdam zijn te veel jongens en meisjes die niet precies weten hoe ze verder moeten. Omdat ze geen werk hebben of gestopt of bijna klaar zijn met school. Zij kunnen wel degelijk hun eigen kansen vergroten. Ga Gewoon Door! met leren of werken. Dat is de beste garantie voor een mooie toekomst. Het project Ga Gewoon Door! onder aansturing van SoZaWe en samen met JOS, ROC s en UWV helpt hen daarbij. Lees de tips en de blogs voor en van jongeren. rotterdam.nl/gagewoondoor WIE WINT DE FINAL? Afgelopen april en mei organiseerde de dienst Sport en Recreatie de Mini Finals in de verschillende deelgemeenten. Tijdens deze Mini Finals namen ruim kinderen in teams het tegen elkaar op om de eerste plaats én om een deelnemersbewijs voor The Final in Ahoy op 17 juni. Tijdens deze finale strijden kinderen van alle deelgemeenten om de felbegeerde eerste plek. Ook doen deze dag zo n kinderen mee die de finales niet gehaald hebben. Ruim kinderen uit de groepen vijf tot en met zeven beleven een sportieve dag met voetbal, hockey, volleybal, handbal en streetdance. En dat is mooi, want sport bevordert niet alleen de gezondheid, maar draagt ook bij aan veiligheid in de wijk, talentont wikkeling en het tegengaan van overlast van jongeren. ahoy.nl DIGIPLEIN GEOPEND Het Digiplein bij de ingang van basisschool de Toermalijn aan de Hillestraat en Korte Hillestraat is in april geopend. Een Digiplein is een combinatie van een computerspel en ouderwets buiten spelen. Deelnemers leggen een parcours van elektronische poortjes af waarbij hun tijden via een pasje worden bijgehouden. Het biedt bovendien nog veel meer mogelijkheden. Zo kunnen wedstrijden tegen andere Digipleinen gehouden worden, zelfs tegen pleinen in andere landen. En kunnen er spellen ontworpen worden en zijn de scores en tijden terug te vinden op internet. NIEUWE TRIMROUTES Iedereen die de loopschoenen weer uit de kast heeft gehaald: trimmen kan ook langs de drie nieuwe trimroutes in het Zuiderpark. De promenade, die over een afstand van ruim drie kilometer van oost naar west door het gehele Zuiderpark loopt, is voorzien van markeringen. Ze zien eruit als punaises en doemen elke honderd meter op. Om de vijfhonderd meter staat er een afstand in gegraveerd. De markeringen zijn ook aangebracht op de ellips rondom het evenemententerrein. Daar staan ze iedere honderd meter, waardoor er ondermeer intervaltrainingen kunnen plaatsvinden. zuiderpark.rotterdam.nl TEDx ROTTERDAM Grote denkers, doeners en performers deelden op 4 juni kennis, ideeën en passie met Rotterdam en de wereld. Rotterdammers raakten geïnspireerd door meer dan twintig sprekers, verhalen en optredens over wetenschap, technologie, design en alles uit het leven. Met bezieling. Recht uit het hart. Eerlijk, sterk, helder en inspirerend. TEDx heeft honderdduizenden geïnspireerd mooie ideeën te verwezenlijken. Net als Rotterdam is TEDx Rotterdam gericht op vernieuwing en ontwikkeling. Sprekers waren 4 juni onder andere Ton van der Steen, Julian Oliver, Ed Wubbe, Daan Roosegaarde en Bas Haring. tedxrdam.nl MET STRAFBLAD OP STAGE Elke mbo-leerling die stage wil lopen, heeft een Verklaring Omtrent Gedrag nodig. Bij jongeren die in het verleden een strafblad hebben opgebouwd, is het verkrijgen van zo n verklaring een probleem. ROC's, Openbaar Ministerie, gemeente Rotterdam en Ministerie van Justitie slaan daarom de handen ineen. Voor Rotterdamse leerlingen is een proef ontwikkeld waardoor ze toch de verklaring kunnen krijgen. Zo kunnen ze hun mbostage gaan lopen en hun opleiding zonder vertraging afmaken. Demissionair minister van Justitie Hirsch Ballin overhandigde in mei de eerste verklaringen aan vertegenwoordigers van ROC's Albeda College en ROC Zadkine. De proef loopt tot 1 oktober Het ministerie gebruikt de ervaringen voor eventuele aanpassingen in het beleid. jos.rotterdam.nl GEBRUIK DE BANNER Stimuleer of roep bewoners van Rotterdam op actief bij te dragen aan de leefbaarheid van hun eigen straat of buurt. Laat bewoners de banner van Rotterdam Idee op hun website plaatsen door het onderstaande stukje HTML in de code van de website te verwerken: <a href=" target="_blank"> <img src=" images/banner/banner125x125_1.jpg" width="125" height="125" border="0" alt="rotterdam Idee" /></a> Zo wordt het indienen van ideeën erg gemakkelijk.

19 14:00_20/04/10_Coolsingel 38/39 Verbeten kijkende mannen die met indrukwekkende snelheid fietsen voor de gele trui. De Tour de France is een legendarisch wielerevenement. En het kan niemand meer ontgaan zijn. Van 1 tot en met 4 juli 2010 is Rotterdam gaststad van Le Grand Départ van de 97 e editie van dit fietsspektakel. Het binnenhalen en het organiseren van de Tour zet Rotterdam frontaal in de spotlights. Welke inspanning vereist het en wat brengt het onze stad? In de ban van. Le Grand. Départ.

20 14:00_20/04/10_Coolsingel 40/41 Fransje Trotz Kunstenaar Door de deelgemeente Charlois zijn wij (kunstenaarsduo Trotz & Brink, red.) gevraagd om een project met kinderen te verzinnen rondom de Tour de France. Wij doen vaker grote mozaïekprojecten, dus bedachten we het project Tour de Fransje. We maken grote mozaïekfietsen van 150 bij 120 centimeter, op basis van kindertekeningen van hun droom- of fantasiefiets. Uit de vele ingezonden tekeningen van in totaal twintig scholen hebben we er uiteindelijk één per school gekozen. De afgelopen maanden zijn we de betreffende basisscholen en een paar middelbare scholen langsgegaan om met groepen leerlingen de gekozen tekening in het groot met mozaïek in te kleuren. Dat worden kleurrijke creaties met een lijst eromheen. De bedoeling is dat de twintig mozaïekfietsen straks bij de proloog een plek krijgen langs het parcours. Omdat we zo veel mooie kindertekeningen hebben ontvangen, die we niet allemaal kunnen mozaïeken, willen we ook een boekje maken met daarin alle tekeningen. Wat zou het toch mooi zijn als we de Tour naar Rotterdam halen. Inmiddels legendarische woorden van de oud-burgemeester van Rotterdam, Ivo Opstelten. Hij was het die Rotterdam in 2002 onder de aandacht bracht bij de toenmalige directie van de Amaury Sport Organisation (ASO), de organisatie achter de Tour de France. Stuur maar een briefje, kreeg de burgemeester als antwoord. En dat deed hij. Rotterdam stelde zich officieel kandidaat voor de geweldige fietswedstrijd. Daarna kostte het nog zes jaar lobbyen, vertelt Ed Ouwehand, projectsecretaris Grand Départ Rotterdam 2010, van de gemeente. Overal waar de ASO was, was ook ons lobbyteam. Uiteindelijk stonden we nog met Utrecht en Düsseldorf op het lijstje. Utrecht had de steun van het toenmalige, voltallige kabinet. Daar lieten we ons niet door ontmoedigen. We voeren onze eigen koers. De Maasstad blijkt de Fransen wel te bevallen. Zeker na een aantal spectaculaire bezoekjes à la James Bond met een heli kopter landen middenin de Kuip en het nodige uitgebreide lobbywerk. In 2008 krijgt burgemeester Opstelten het verlossende antwoord. De ASO gunt Rotterdam de Tour. MEER DAN DE TOUR ALLEEN En dan denk je als stad: wow, hier hebben we het allemaal voor gedaan, lacht Ouwehand. Maar daarna is het gelijk: hoe pakken we het aan? De gemeente stelt een projectdirecteur aan en een projectteam samen. Het team zet een vergaderstructuur op. Overleg vindt ook plaats met een directeurenteam van de meest betrokken diensten, zoals de gemeentelijke dienst ds+v, Gemeentewerken, Stadstoezicht en Roteb. Je moet met elkaar afstemmen hoeveel mensen je kunt vrijmaken en wat er allemaal mogelijk is. Daarnaast is er nog het bestuurlijk team, bestaande uit burgemeester Ahmed Aboutaleb, wethouders Lucas Bolsius en Hans Vervat, de project directeur Wim Hoogendoorn en onder getekende. Tijdens flinke brainstormsessies met alle betrokkenen komt het projectteam tot de conclusie dat het zonde is om de Tour alleen de Tour te laten. Rotterdam moet meer bieden dan alleen het faciliteren van de wielerklassieker. We maakten twee scenario s. De eerste was kaal de Tour organiseren. In de tweede variant stelden we voor uitgebreide side events te organiseren om de betrokkenheid van het publiek en de ondernemers te stimuleren. Hiermee wilden we ook een zogenoemde legacy (nalatenschap, red.) creëren. Rotterdam moet voor een langere tijd voordeel halen uit de Tour door zich als fiets-, sport- en duurzame stad op de kaart te zetten. Onder het motto World port, World city, World Sports versterken we de identiteit en het imago van Rotterdam als evenementenstad en dé sportstad van Nederland. VAN ALLES EROMHEEN Letterlijk betekent dit bijvoorbeeld dat Rotterdam het fietsgebruik- en bezit 5% wil laten toenemen, ook jongeren meer op de fiets wil krijgen door 87 vakleerkrachten op te leiden en alleen maar groene energie voor de Grand Départ gebruikt. De keuze valt zonder twijfel op scenario twee. Vorig jaar zijn we met de side events begonnen. Richting de Tour worden dit er steeds meer. Zo hadden we al een groots diner in de Cruise Terminal met alle oud gele truidragers. Hiervoor hebben we ook de Erasmusbrug in het geel gezet. De Fransen waren zeer onder de indruk. Dit hadden ze nog nooit in een Tourstad meegemaakt, vertelt Ouwehand. DIKKE BANDENWEDSTRIJDEN Onder het motto New Energy organiseert het projectteam allerlei activiteiten in de stad als een familiefietstocht en veertien Dikke Bandenwedstrijden voor de jeugd in alle deelgemeenten. Rotterdamse brugklassers op tien scholen kregen fietslessen via een fietsdocent of een lespakket Super Fit met focus op fietsen. Ook is er een expositie Hans den Oudendammer Directeur Rotterdam Topsport Samen met Wim Hoogendoorn van de gemeente ben ik officieel eindverantwoordelijk voor de Tourstart. Ik ben ook enig bestuurder van de stichting die alle administratieve en financiële zaken en de contracten met bedrijven beheert en die de Europese aanbestedingen doet. Als directeur van Rotterdam Topsport heb ik ook meegewerkt aan het binnenhalen van de Tour. En er zijn zeven medewerkers van mijn organisatie als projectleiders bij de organisatie betrokken. Dit evenement is qua media-aandacht en exposure nog groter dan het Europees kampioenschap voetbal in 2000, waar wij ook zeer betrokken bij zijn geweest. De Tourstart zie je al maanden in het straatbeeld en via vele side events. Verder verwachten we dat de Tourstart Rotterdam in geld drie keer zoveel zal opleveren dan de 12 miljoen die er nu in geïnvesteerd is. Die economische spin-off gaan we door een extern bureau samen met de Hogeschool Rotterdam laten uitrekenen. De Hogeschool voor Toerisme en Verkeer zal een onderzoek uitvoeren onder Rotterdammers over hoe zij de Tourstart hebben beleefd.

STADSTRIP DEMARREREN OP DE BRUG. MET MAATWERK VAN DE STRAAt GEMEENTE ROTTERDAM RELATIETIJDSCHRIFT # 4

STADSTRIP DEMARREREN OP DE BRUG. MET MAATWERK VAN DE STRAAt GEMEENTE ROTTERDAM RELATIETIJDSCHRIFT # 4 RELATIETIJDSCHRIFT GEMEENTE ROTTERDAM juni 2010 # 4 STADSTRIP DEMARREREN OP DE BRUG MET MAATWERK VAN DE STRAAt in de ban van LE GRAND DEPART Portret vincent jaddoe 24 uur in... het kralingse bos gastcolumn

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Thema In en om het huis.

Thema In en om het huis. http://www.edusom.nl Thema In en om het huis. Les 22. Een huis zoeken Wat leert u in deze les? Praten over uw huis Informatie over het vinden van een nieuwe woning Praten over wat afgelopen is Veel succes!

Nadere informatie

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk?

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Hulp, informatie en advies voor iedereen die het nodig heeft Bij NIM Maatschappelijk Werk kan iedereen die het nodig heeft (in Nijmegen en de regio) aankloppen voor gratis

Nadere informatie

DINEREN IN DE HOFTRAMMM

DINEREN IN DE HOFTRAMMM DINEREN IN DE HOFTRAMMM De bijzondere creatie van Bobby van Galen en Pierre Wind Foto s en tekst: Martien Versteegh Eigenaar en gastheer Bobby van Galen heet u van harte welkom Het begon met een droom

Nadere informatie

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten!

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten! 2 portfolio Lisa Van Damme Lisa Van Damme begon, geïnspireerd door sociaal geëngageerde fotografen, op 17-jarige leeftijd aan een studie fotografie. Voor haar is fotografie meer dan een doel; het is eerst

Nadere informatie

Advies blok Wonen en buitenruimte

Advies blok Wonen en buitenruimte Als Kindergemeenteraad hebben we ons twee jaar lang verdiept in verschillende beleidsterreinen. We werden hierbij ondersteund door drie adviescommissies: Milieu, Economie en Veiligheid. Ook hebben er ruim

Nadere informatie

Het beste uit jezelf

Het beste uit jezelf Het beste uit jezelf 2 3 Met elkaar bouwen aan het Huis van Philadelphia Philadelphia wil dat mensen met een beperking gelukkig kunnen zijn en het beste uit zichzelf kunnen halen. Daarom doen we ons werk

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

WIJ en jij Wet investeren in jongeren

WIJ en jij Wet investeren in jongeren Ik heb een WW-uitkering. Krijg ik een werkleeraanbod? Je krijgt pas een werkleeraanbod als je WW-uitkering is afgelopen. Zolang je een WW-uitkering krijgt, geldt voor jou de sollicitatie- en reintegratieplicht

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

000495201509/001 ENQUETE LEEFBAARHEID BINNENSTAD WEERT. Waarom deze enquête?

000495201509/001 ENQUETE LEEFBAARHEID BINNENSTAD WEERT. Waarom deze enquête? ENQUETE LEEFBAARHEID BINNENSTAD WEERT 000495201509/001 Waarom deze enquête? Dank u dat u wilt meewerken aan de Enquête Leefbaarheid Binnenstad Weert. De Bewonersorganisatie Binnenstad (BOB) onderzoekt

Nadere informatie

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel REALITY REEKS Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP marian hoefnagel Een gekke naam Rudsel?? Jims mond valt open van verbazing. Is dat een naam? Hij kijkt met grote ogen naar de jongen die naast hem zit.

Nadere informatie

Voor jezelf, voor elkaar, voor Gorcum. Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal

Voor jezelf, voor elkaar, voor Gorcum. Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal Voor jezelf, voor elkaar, voor Gorcum. Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal 2018-2022 De SP bestuurde voor het eerst in Gorinchem mee. De SP heeft met onze wethouder veel dingen bereikt. We vertellen

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco. 1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.

Nadere informatie

ons Onder Vers koken als thuis Inhoud: Elk facet telt WoonZorgcentra Haaglanden 2 Berichten 3 Op de koffie bij Gerard Haasnoot

ons Onder Vers koken als thuis Inhoud: Elk facet telt WoonZorgcentra Haaglanden 2 Berichten 3 Op de koffie bij Gerard Haasnoot De digitale versie vindt u op www.wzh.nl/transvaal Onder nr 2 - maart/april 2014 ons magazine voor cliënten van WZH Transvaal 2 Inhoud: 2 Berichten 3 Op de koffie bij Gerard Haasnoot 4 Puzzel 5 Nieuwbouwrubriek

Nadere informatie

c A R i N T R E G G E L A N D H u i s T GERBRAND H E N G E LO

c A R i N T R E G G E L A N D H u i s T GERBRAND H E N G E LO carintreggeland huis T GERBRAND HENGELO Een warme sfeer in een modern jasje. Van harte welkom! Wilt u graag wonen in een mooi en comfortabel appartement? Vindt u een gezellige en veilige woonomgeving belangrijk?

Nadere informatie

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht:

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend

Nadere informatie

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die

Nadere informatie

U dient dit formulier tijdens het gepland gesprek mee te nemen. Dit formulier is onderdeel van het gesprek.

U dient dit formulier tijdens het gepland gesprek mee te nemen. Dit formulier is onderdeel van het gesprek. Geachte heer/ mevrouw, Hoe gaat het met u? Om duidelijk te krijgen hoe het op dit moment met u gaat, willen wij u vragen onderstaande vragen te beantwoorden. U mag bij elk onderwerp (het zijn er 11) in

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

5 manieren om je eigen pad te bewandelen

5 manieren om je eigen pad te bewandelen 5 manieren om je eigen pad te bewandelen Hierbij het nieuwe artikel met als onderwerp: 5 manieren om je eigen pad te bewandelen. Het is geschreven door wandelcoach Tineke Franssen. Tineke wandelt al een

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Veilig Nederland. Uw veiligheidsleverancier

Veilig Nederland. Uw veiligheidsleverancier Veilig Nederland Uw veiligheidsleverancier Woord vooraf Onderweg naar huis lastig worden gevallen op straat? s Ochtends, als u naar uw werk gaat, erachter komen dat uw auto is gestolen? U en uw gezin levend

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Anjo de Bont. Anjo de Bont

Anjo de Bont. Anjo de Bont Anjo de Bont is Deventenaar, Een Deventenaar met een zachte g. Kom er maar eens om in de stad waar het skeffen inherent is aan de plaatselijke bevolking.,,ik ben Brabantse van geboorte, legt Anjo de Bont

Nadere informatie

ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL

ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL Ondersteuning bij wonen ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL Voorpagina: Kjerke de Vries: Ik heb niet erg veel hulp nodig. Daarom verhuis ik van een

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Rapportage Juli 2013 Meer informatie: info@wijzeringeldzaken.nl Samenvatting (1/3) 1. Veel 17-jarigen maken de indruk verstandig om te gaan

Nadere informatie

Tuintrip: +!717973!911562! kktkt. Kleurenparadijs: Tuinfestival aan de Loire. Nazomeren Pompoenseizoen Dahlia. Tuintrend Wilgentenen Buitenhaard

Tuintrip: +!717973!911562! kktkt. Kleurenparadijs: Tuinfestival aan de Loire. Nazomeren Pompoenseizoen Dahlia. Tuintrend Wilgentenen Buitenhaard WWW.GARDENZINE.NL SEPTEMBER 2009 3,95 H E T T I J D S C H R I F T V O O R D E T U I N, S E R R E E N H E T T E R R A S +!717973!911562! kktkt Tuintrip: Kleurenparadijs: Tuinfestival aan de Loire Nazomeren

Nadere informatie

Achtergrondinformatie Le Tour Utrecht

Achtergrondinformatie Le Tour Utrecht Achtergrondinformatie Le Tour Utrecht Algemeen Facts & Figures (1) Tour editie nummer 102 4.500 mensen organisatie 2.400 journalisten 22 ploegen, 198 renners 3.600 km parcours van Utrecht naar Parijs Facts

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina

NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina 1 In dit nummer 2. De gemeente laat weten 2. Veilig en weer goed zicht 3. Pendelbus is succes 3. Interne verhuizing loopt goed 4. Mevr. Reijneke over haar interne

Nadere informatie

Stadsagenda Vlaardingen

Stadsagenda Vlaardingen Stadsagenda Vlaardingen In Vlaardingen is het prettig wonen Percentage dat het (zeer) eens is met de volgende stellingen: 51% stad voor jonge gezinnen Wat voor stad is Vlaardingen? groene stad 80% 60%

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Finale weekend club competitie

Finale weekend club competitie Finale weekend club competitie Ploegentijdrit Zaterdag stond als allereerst de ploegentijdrit op programma. Jawel hoor we moesten als eerste van start. We waren maar met 5 in plaats van 6 man. Start ging

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Dharma DE WARME CHARME VAN

Dharma DE WARME CHARME VAN REPORTAGE Dharma DE WARME CHARME VAN Het enthousiast kloppend hart van Kortrijk heeft er sinds kort een uniek adresje bij. Met Bed&Breakfast Dharma maakt gastvrouw Linda haar droom waar en garandeert ze

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Burn-out: een geluk bij een ongeluk

Burn-out: een geluk bij een ongeluk Burn-out: een geluk bij een ongeluk Als ik Els (39) voor het eerst spreek, is zij al bijna een jaar thuis vanwege een burn-out. Ze werkt zeven jaar als communicatiemedewerker voor een sportbond wanneer

Nadere informatie

Daarvoor gaat u naar Minters

Daarvoor gaat u naar Minters Opvoeden & Opgroeien Eigen functioneren & Relaties Een leefbare buurt Daarvoor gaat u naar Minters U weet zelf vaak het beste wat goed is voor uzelf of uw gezin. En u gaat voor goede raad of praktische

Nadere informatie

Inge Test 07.05.2014

Inge Test 07.05.2014 Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst zorg & ondersteuning 22 maart 2017

Verslag bijeenkomst zorg & ondersteuning 22 maart 2017 Verslag bijeenkomst zorg & ondersteuning 22 maart 2017 In Zaanstad kan iedereen meedenken én praten over (goede) zorg en ondersteuning. Dit jaar heeft de gemeente haar werkwijze vernieuwd. Om zo beter

Nadere informatie

werkt voor en met bewoners in wijken en buurten

werkt voor en met bewoners in wijken en buurten werkt voor en met bewoners in wijken en buurten Oma Geertje vertelt. 2 Welbions: we werken er allemaal. Wij zijn dé woningcorporatie van Hengelo en verhuren meer dan 13.000 woningen aan in totaal 25.000

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Wet WIJ

Veelgestelde vragen Wet WIJ Veelgestelde vragen Wet WIJ Wat is de WIJ? WIJ staat voor Wet investeren in jongeren (WIJ). Deze nieuwe wet gaat in per 1 oktober 2009 en moet ervoor zorgen dat alle jongeren tot 27 jaar een opleiding

Nadere informatie

MARIAN HOEFNAGEL. De nieuwe buurt. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren

MARIAN HOEFNAGEL. De nieuwe buurt. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren MARIAN HOEFNAGEL De nieuwe buurt Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 1 4 Een nieuw huis Dit is nu ons nieuwe huis. De auto stopt en Kika s vader wijst trots naar het huis rechts. Kika kijkt. Het is een rijtjeshuis

Nadere informatie

ANTES ONDERSTEUNING - HUISHOUDEN - FINANCIËN - WERK - GEZONDHEID - WONEN

ANTES ONDERSTEUNING - HUISHOUDEN - FINANCIËN - WERK - GEZONDHEID - WONEN ANTES ONDERSTEUNING - HUISHOUDEN - FINANCIËN - WERK - GEZONDHEID - WONEN De juiste keuze voor u! ONDERSTEUNING & BEGELEIDING WMO ROTTERDAM www.antesgroep.nl/rotterdam INHOUD SOCIAAL EN PERSOONLIJK FUNCTIONEREN

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand Henk Oostdam is fiscaal bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand 30 RBA_Fiscale Opleidingen 2015-2016 30 mijn Henk Oostdam We kijken samen

Nadere informatie

Huizen. Luxe keuken. Vrij uitzicht. Twee goede slaapkamers. Moderne bouw. Eigen parkeerplaats. Ringweg-Kruiskamp 71 H, 3814 TE Amersfoort H47 H47

Huizen. Luxe keuken. Vrij uitzicht. Twee goede slaapkamers. Moderne bouw. Eigen parkeerplaats. Ringweg-Kruiskamp 71 H, 3814 TE Amersfoort H47 H47 Huizen vanhendriks Ringweg-Kruiskamp 71 H, 3814 TE Amersfoort Vrij uitzicht Moderne bouw Twee goede slaapkamers Luxe keuken Eigen parkeerplaats H47 H47 Kenmerken Soort Kamers Woonoppervlakte Inhoud Bouwjaar

Nadere informatie

DURF JIJ DE STAP AAN?

DURF JIJ DE STAP AAN? DURF JIJ DE STAP AAN? Naar leerjaar 3 vmbo op De Groene Campus www.degroenecampus.nl De Groene Campus: een leuke school met een goede sfeer D foto nog maken - food - design - groen - sport e Groene Campus?

Nadere informatie

Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 1 en 2

Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 1 en 2 Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 1 en 2 In deze lesbrief staan een aantal ideeën die u na de voorstelling met de kinderen kunt doen. U krijgt deze lesbrief voorafgaand

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 16. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden van les 12, 13, 14 en 15. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

COLLIERS INTERNATIONAL OFFICE REVIEW 2014

COLLIERS INTERNATIONAL OFFICE REVIEW 2014 1 Kosten, bereikbaarheid, aantal parkeerplaatsen en het imago van het bedrijf zijn veelal de factoren die vastgoedbeslissers bij de keuze voor een kantoorpand meenemen en het zijn allemaal factoren die

Nadere informatie

Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg!

Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg! Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg! leuk en zinvol werk passend bij wat jij kunt gezelligheid met collega s je eigen salaris verdienen Jo Arts, assistent-kok: Van thuis zitten word

Nadere informatie

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE TAALWERKBLAD PARTICIPATIE aanpak coach cultuur deelnemen doel eigenschappen heden integreren kwaliteiten meedoen mentor nu plan samenleving toekomst vaardigheden verleden verwachtingen wensen DE WERKWOORDSTIJDEN

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

In gesprek met medewerkers over verzuim

In gesprek met medewerkers over verzuim TIP: dit is een interactieve pdf. de inhoudsopgave en het menu onder aan de pagina s zijn clickable. In gesprek met medewerkers over verzuim Inhoud 1. verzuim bespreken met medewerkers Het is belangrijk

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor SDWNIEUWS Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers oktober 2010 BELANGRIJKE Informatie voor jou, lees dit blad goed! Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord > Lees verder op

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Zelfbewust en sociaal bewust leren, werken en leven DE BRUG NAAR DE TOEKOMST

Zelfbewust en sociaal bewust leren, werken en leven DE BRUG NAAR DE TOEKOMST Zelfbewust en sociaal bewust leren, werken en leven DE BRUG NAAR DE TOEKOMST DE BRUG NAAR DE TOEKOMST Zelfbewust en sociaal bewust leren, werken en leven De basisschool is de brug naar de toekomst. Een

Nadere informatie

Publiekstekst Wet investeren in jongeren

Publiekstekst Wet investeren in jongeren Publiekstekst Wet investeren in jongeren Juni 2009 Deze publicatie is gemaakt door Stimulansz in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Stimulansz spreekt haar dank uit aan alle

Nadere informatie

Belbin Teamrollen Vragenlijst

Belbin Teamrollen Vragenlijst Belbin Teamrollen Vragenlijst Lindecollege 2009 1/ 5 Bepaal uw eigen teamrol. Wat zijn uw eigen teamrollen, en die van uw collega s? Deze vragenlijst kan u daarbij behulpzaam zijn. Zeven halve zinnen dienen

Nadere informatie

Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt?

Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt? Beste kinderen, Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt? In mijn vrije tijd ben ik natuurgids. Met mijn verrekijker en vergrootglas trek ik naar allerlei plekjes om de natuur

Nadere informatie

Ouderinfo donderdag 3 december 2015

Ouderinfo donderdag 3 december 2015 Ouderinfo donderdag 3 december 2015 Geplande evenementen 4-12-2015 Sinterklaasviering www.antoniusbest.nl 0499-371250 Beste ouders, verzorgers, 1. Pepernoten bakken Afgelopen maandag begon de Sinterklaasweek

Nadere informatie

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen

Nadere informatie

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen. Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen

Nadere informatie

Iedereen heeft een eigen verhaal

Iedereen heeft een eigen verhaal informatie voor ouders Iedereen heeft een eigen verhaal > Goed om te weten als uw kind tijdelijk bij JJC verblijft Uw zoon of dochter gaat tijdelijk naar JJC in Den Haag. Wij gaan uw kind intensief begeleiden

Nadere informatie

Winnen en behouden van nieuwe cliënten

Winnen en behouden van nieuwe cliënten Winnen en behouden van nieuwe cliënten Dat is de kracht van het zelfstandig ondernemerschap in tegenstelling tot de grote bedrijven. Alles draait om het vertrouwen van jouw cliënt in jouw professionaliteit.

Nadere informatie

Gewenst aantal koopzondagen

Gewenst aantal koopzondagen KOOPZONDAGEN IN HILVERSUM EEN SP-ONDERZOEK ONDER WINKELIERS Gewenst aantal koopzondagen 50% 6% 32% Minder Evenveel Meer Overig HILVERSUM Naar aanleiding van de aankomende Winkeltijdenverordening Hilversum

Nadere informatie

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Inhoudsopgaven Inleiding...3 Bedrijfsgegevens...4 Afzetmarkt...5 De ligging...6 Het uiterlijk...7 De afdelingen...8 Regels... 9 Personeel...10 Vragen...11 Slot...12 Inleiding

Nadere informatie

U en uw buren. Wie zijn die mensen? Maak even kennis. Missie van Haag Wonen

U en uw buren. Wie zijn die mensen? Maak even kennis. Missie van Haag Wonen Bijna iedereen heeft buren. Zeker in een drukke stad als Den Haag. Iedereen leeft op zijn of haar eigen manier. De een heeft een groot gezin. De ander slaapt overdag. Weer een ander klust graag. Zoveel

Nadere informatie

VERKIEZINGSPROGRAMMA IN MAKKELIJKE TAAL SAMEN WERKEN AAN EEN EERLIJK EN GROEN ROTTERDAM ROTTERDAM

VERKIEZINGSPROGRAMMA IN MAKKELIJKE TAAL SAMEN WERKEN AAN EEN EERLIJK EN GROEN ROTTERDAM ROTTERDAM VERKIEZINGSPROGRAMMA IN MAKKELIJKE TAAL 2018-2022 SAMEN WERKEN AAN EEN EERLIJK EN GROEN ROTTERDAM ROTTERDAM COLOFON Programmacommissie Isabelle van Woerkom (voorzitter) Arjen de Groot (secretaris) Judith

Nadere informatie

Iedereen heeft een verhaal

Iedereen heeft een verhaal informatie voor jongeren Iedereen heeft een verhaal > Goed om te weten als je tijdelijk naar JJC gaat Iedereen heeft een eigen verhaal. Veel verhalen gaan over waarom het niet allemaal gelopen is zoals

Nadere informatie

MEER HEB JE NIET NODIG

MEER HEB JE NIET NODIG MEER HEB JE NIET NODIG Doemere MEER HEB JE NIET NODIG Grootste in de regio Prima toegankelijk Uniek winkelaanbod Actief promotiebeleid Drukbezochte evenementen Betrokken ondernemers Woondome Buitenmere

Nadere informatie

September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande. Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst. Hallo mede dierenvrienden,

September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande. Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst. Hallo mede dierenvrienden, September 2008 Door: Charlotte Storm van s Gravesande Bijbehorende foto's: zie onderaan de tekst Hallo mede dierenvrienden, Na mijn indrukwekkende reis naar India, is mij gevraagd om een kort verhaaltje

Nadere informatie

Het is herfst in de poppenkast. door Nellie de Kok

Het is herfst in de poppenkast. door Nellie de Kok Het is herfst in de poppenkast door Nellie de Kok 1 Het is herfst in de poppenkast door Nellie de Kok Samenvatting Jan en Katrijn gaan naar het bos om spullen te zoeken voor de herfsttafel. Als Jan in

Nadere informatie

Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes?

Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes? Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes? December 2007 / Januari 2008 Door: Marco Bouman, Impulse, Strategie & Marketing Februari 2008 2008 Marco Bouman, alle rechten voorbehouden Het is niet

Nadere informatie

sarie, mijn vriend kaspar en ik

sarie, mijn vriend kaspar en ik sarie, mijn vriend kaspar en ik Leen Verheyen sarie, mijn vriend kaspar en ik is een theatertekst voor kinderen vanaf 4 jaar en ging in première op 12 september 2009 bij HETPALEIS in Antwerpen 1 ik: het

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Paviljoen Arts & Food, een kunstzinnig stadsinitiatief

Paviljoen Arts & Food, een kunstzinnig stadsinitiatief Paviljoen Arts & Food, een kunstzinnig stadsinitiatief Inhoudsopgave De parken van Rotterdam 3 Het Paviljoen Arts & Food 3 Het concept van Arts & Food 3 Beelden van het Paviljoen Arts & Food 4 Arts & Food,

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

Denk je te weten wat je wilt, blijkt het een idee van anderen te zijn. Wat doe je dan?

Denk je te weten wat je wilt, blijkt het een idee van anderen te zijn. Wat doe je dan? Denk je te weten wat je wilt, blijkt het een idee van anderen te zijn. Wat doe je dan? Jolanda gaat op pad met onze Wandelcoach Tineke Franssen Jolanda (33) werkt als hypotheekadviseur in het bankwezen.

Nadere informatie