Jaarverslag Linnaeusinstituut

Transcriptie

1 Jaarverslag 2014 Linnaeusinstituut Conceptjaarverslag

2 Inhoud Voorwoord 1. Samenwerkingscontacten 1.1 Affiliatieovereenkomst met AMC en VUmc 1.2 Lidmaatschap vereniging STZ 1.3 De Opleidings- en Onderwijs Regio AMC en VUmc 1.4 Het Pentagoon 1.5 Regionaal overleg SIGRA 1.6 Regionaal overleg VBZ 2. De opleiding tot basisarts 2.1 De drie masterjaren van het VUmc-compas 2.2 Ontwikkeling dedicated schakeljaar 2.3 Bijstelling van het VUmc-compas 2.4 Winnaars Jan Heijlmanprijs De medische vervolgopleidingen 3.1 De bestaande opleidingen en opleidingen in spe 3.2 De centrale opleidingscommissies 3.3 Het interne kwaliteitsbeleid 3.4 Overige kwaliteitsinstrumenten 3.5 Vereniging van arts-assistenten in KG en SZ 4. De beroeps(vervolg)opleidingen 4.1 Opleidingsbeleid 4.2 De beroepsopleidingen 4.3 De beroepsvervolgopleidingen 5. De bedrijfstrainingen 5.1 Scholings- en trainingsactiviteiten 5.2 Overkoepelende projecten KG en SZ 5.3 Specifieke informatie KG 5.4 Specifieke informatie SZ 5.5 De digitale leeromgeving 5.6 Stageaanvragen en -plaatsingen 6. Het kenniscentrum 6.1 De bibliotheek 6.2 De (medische) fotografie 6.3 Het skillslab 7. Het wetenschappelijk onderzoek 7.1 Het wetenschapsbureau 7.2 Kernteam en onderzoekslijnen 7.3 Kwaliteit en scholing 7.4 Infrastructuur 7.5 Wetenschappelijke in- en output 7.6 Promoties 7.7 Linnaeus Wetenschapsmagazine 8. Spaarne Dagen en symposia Bijlage 1: Samenstelling commissies ultimo 2014 Bijlage 2: Publicaties van stafleden KG, SZ en Streeklab in PubMed 1

3 Voorwoord Ook dit jaar weer een lijvige rapportage van alle werkzaamheden die in 2014 plaatsvonden binnen het Linnaeusinstituut Haarlem en Hoofddorp. Sinds de oprichting in 2009 zijn stappen van formaat gezet. Schoorvoetend begonnen als proeftuin binnen het Spaarne Ziekenhuis (SZ), waar iedereen nog aan het leerhuis moest wennen, en uiteindelijk doorgegroeid tot een groot STZ-instituut binnen het SZ en het Kennemer Gasthuis (KG) was het eerste jubileumjaar waarin kon worden teruggekeken op een gedegen en stevige positie binnen de twee ziekenhuizen. In ons vijfjarig bestaan was het jubileumsymposium in juni een goed bezocht en gewaardeerd evenement. Hierbij meteen de kanttekening dat in het kader van de fusie de openheid én bekendheid van het leerhuis belangrijke en strategische aandacht vraagt. Het jubileumjaar was ook het jaar waarin collega Maarten Schutte met zijn rijke ervaring uit het OLVG het leerhuis kwam versterken als directeur a.i. en onze medewerkers met raad en daad bijstond. Wij zijn hem zeer erkentelijk voor het bewaken van het fort en een prima overdracht van de zaken die aandacht vragen bracht een mooie erkenning van de positie van het Linnaeusinstituut als belangrijke pilaar naast de patiëntenzorg binnen het KG en SZ. Tevens werd in een rapport een fundamentele basis gelegd voor het initiëren, starten, uitvoeren en verwerken van wetenschappelijk onderzoek in onze ziekenhuizen. Verder heeft het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) de subsidieregeling Kwaliteitsimpuls Personeel Ziekenhuiszorg beschikbaar gesteld. Op basis van deze regeling hebben het KG en SZ subsidie ontvangen voor de verdere ontwikkeling van hun medewerkers door opleiding, bij- en nascholing en voor de daarvoor benodigde faciliteiten. De uitwerking hiervan werd beschreven in een strategisch opleidingsplan; een opleidingsadviescommissie zal dit plan in 2015 uitwerken. In het voor- en najaar werd een beleidsmiddag georganiseerd voor alle medewerkers van het Linnaeusinstituut om gezamenlijk een missie en visie voor de komende jaren te ontwikkelen. Wij verwachten dat 2015 het belangrijkste jaar uit de geschiedenis van het Linnaeusinstituut gaat worden. De effectuering van de plannen voor de fusie tot een groot Spaarne Gasthuis zal gaan leiden tot een nieuwe basis van een gemoderniseerd en goed geïntegreerd STZ-leerhuis. Wat wij vooral hopen, is dat op alle niveaus het lerend werken een belangrijk onderdeel gaat worden voor het optimaliseren van het STZ-gevoel in ons Spaarne Gasthuis. Haarlem/Hoofddorp, maart 2015 Mark van Leeuwen, bedrijfskundig manager Peter de Winter, kinderarts/decaan 2

4 1. Samenwerkingscontacten 1.1 Affiliatieovereenkomst met AMC en VUmc Beide ziekenhuizen hebben een affiliatieovereenkomst met het Academisch Medisch Centrum (AMC) en het Vrije Universiteit medisch centrum (VUmc). 1.2 Lidmaatschap van de vereniging STZ Het KG en SZ zijn lid van de vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsziekenhuizen (STZ). Binnen de STZ zijn onderwijs, opleiden en onderzoek de drie belangrijke peilers, naast veiligheid en kwaliteit. De raad van bestuur participeert in de algemene ledenvergadering en verschillende medewerkers nemen deel aan diverse netwerkbijeenkomsten (variërend van ARBO en communicatie tot wetenschap). De voorzitter raad van bestuur (RvB) is in 2014 benoemd tot bestuurslid van de STZ met de portefeuille P&O. Een aantal medewerkers van KG en SZ heeft zich aangemeld voor de STZ Klankbordgroep Young Professionals, met als doel: s amenwerken aan een toekomstbestendige zorg, drijvend op de energie van jongeren en de kennis van senioren. Betere zorg tegen minder kosten. Dat is het doel van het STZ-kwaliteitsprogramma IMAGINE. Dit project moet leiden tot minder complicaties, minder over diagnostiek, minder overbehandeling en meer doelmatigheid. Gedurende 1 jaar nemen 4 medisch specialisten uit KG en SZ deel aan het traject clinical leaderschip en daarbinnen aan het deelproject voorkomen van heropnames bij ouderen. 1.3 De Onderwijs- en Opleidings Regio AMC en VUmc De twee ziekenhuizen vervullen een actieve rol binnen de Opleidings- en Onderwijs Regio (OOR) van het AMC en VUmc. De voorzitter van de RvB heeft zitting in beide algemene besturen. De bestuursvoorzitter is eveneens lid van het dagelijks bestuur van de OOR VUmc. Regionale Centrale Opleidingscommissie Binnen de OOR VUmc is een regionale Centrale OpleidingsCommissie (rcoc) actief. De commissie komt gemiddeld drie à vier maal per jaar bijeen. Namens KG en SZ nemen de voorzitters van de centrale opleidingscommissies, de decaan van het Linnaeusinstituut, en de onderwijscoördinator deel aan dit overlegorgaan. In het verslagjaar waren de belangrijkste gespreksonderwerpen: de ontwikkeling van het dedicated schakeljaar; de flexibilisering van de opleidingsduur van aios; het aanbod inzake disciplineoverstijgend onderwijs voor aios en Teach the Teachercursussen voor opleiders; de alliantie AMC-VUmc met als uitgangspunt één UMC. 1.4 Het Pentagoon In het Pentagoon overleggen het KG en SZ periodiek met het Medisch Centrum Alkmaar (MCA), het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis (SLAZ) en het VUmc. Het Pentagoon richt zich voornamelijk op projecten ten aanzien van regionaal opleiden. In 2014 was met name de werkgroep voor de beroeps(vervolg)opleidingen en bedrijfstrainingen actief en lag de focus op regionale samenwerking gericht op de beroepsvervolgopleidingen. 3

5 1.5 Regionaal overleg SIGRA Het KG en SZ participeren in het ZONN-project (ZorgOpleidingen Noordwest Nederland) van de Stichting Samenwerkende Instellingen Gezondheidszorg Regio Amsterdam (SIGRA). Doelstelling van dit project is: afstemming van het strategisch personeelbeleid op het strategisch opleidingsbeleid. Het project richt zich op de gespecialiseerde functies voor de verpleegkundige en de medisch ondersteunende disciplines in de ziekenhuizen. Het betreft 15 opleidingen die bekostigd worden uit de beschikbaarheidsbijdrage onder uitvoering van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De samenwerking richt zich op het voorkomen van arbeidsmarktproblematiek en op een duurzame inzetbaarheid van goed gekwalificeerd personeel in de regio. 1.6 Regionaal overleg VBZ Bureau VBZ is het regionale uitvoerende bureau van de Vereniging Bedrijfstak Zorg. Het KG en SZ zijn lid van de VBZ. In 2014 is voor de zorg- en welzijnssector een gezamenlijk plan ingediend om voor de komende jaren de deskundigheid van het personeel te verhogen en hen goed op te leiden. Voor de uitvoering van deze plannen heeft het ministerie van VWS een subsidie beschikbaar gesteld. 4

6 2. De opleiding tot basisarts 2.1 De drie masterjaren van het VUmc-compas Masterjaar 1 (M1) Waar mogelijk werd aan de arts-docenten ruimte gegeven voor didactische scholing. Daarnaast volgde een aantal van hen aanvullende didactische scholing, zoals de Teach the Teacher-cursus, feedbacktraining en intervisie. Twee medewerkers van medisch onderwijs locatie KG namen deel aan het NVMO-congres in Egmond. In de docentenvergaderingen (4x per jaar) kwamen de volgende onderwerpen aan bod: feedback (inclusief acteur en rollenspellen), klinisch redeneren/ gedachtewisseling over onderwijs geven, herinrichting masteronderwijs. De lunchvergaderingen van de arts-docenten, waarin verschillende aspecten van M1 de revue passeren, werden in het KG gecontinueerd. In het SZ vond enkele malen het studentenoverleg plaats, ter bespreking van studenten die een 6 of minder scoren tijdens de tussen- en/of eindbeoordeling van hun leerstages. Masterjaar 2 (M2) Overleg met de opleiders (medisch specialisten) masteropleiding (OMO) vond 1x plaats in KG en SZ. Oprichting mini COC: De coassistentenopleiders en alle andere betrokkenen bij de masterfase zijn op 2 bijeenkomsten geïnformeerd over de notitie bijstelling masterfase van de opleiding geneeskunde en het nieuw in te voeren 'schakeljaar. De intentie is om in 2015 een M-COC (Mini/Master-COC), als subcommissie van de reguliere COC, op te richten met als doel te informeren en inventariseren en als klankbord te dienen voor alle veranderingen in de masterfase die komend jaar gefaseerd ingevoerd zullen gaan worden. Er heeft een pilot plaatsgevonden in de M2-stage interne geneeskunde. Coassistenten worden tijdens hun stage beoordeeld aan de hand van onder meer een feedbackboekje. In dit boekje worden normaliter, naast mondelinge feedback, ook cijfers gegeven. In de pilot werd ruimte gemaakt voor het geven van geschreven feedback, in plaats van het geven van cijfers. De tussen- en eindbeoordelingen werden wel uitgedrukt in een cijfer. Masterjaar 3 (M3) Naast de 50 studenten die een vakinhoudelijke keuzestage volgden, kozen 2 studenten voor de keuzestage Raad van bestuur en ziekenhuisorganisatie en 3 voor de keuzestage Onderwijs. Voor 2015 zijn de volgende nieuwe keuzestages ontwikkeld: Huisartsenpost/Spoedpost, Sportgeneeskunde en Ziekenhuispsychiatrie. In de wetenschappelijke stage (zie figuur 1.) krijgen de studenten intensieve begeleiding van de medisch specialist en het wetenschapsbureau (coördinator wetenschappelijke stages, statisticus en methodoloog). 5

7 Figuur 1. Aantal wetenschappelijke stages Kennemer Gasthuis en Spaarne Ziekenhuis KG SZ 6

8 Tabel 1. Aantal jaarplaatsen (+ aantal masterstudenten) in M1-M2-M3 (KS=keuzestage, SAS=semi-artsstage, en WS=wetenschapsstage) per vakgroep M3 KS M3 SAS M3 WS Specialisme M 1 M2 KG SZ KG SZ KG SZ KG SZ KG SZ 1(1) 1 (1) 1 (1) ICU Anesthesiologie (1) Beeldvormende 1(0) 1 (0) technieken Bedrijfsarts 1 (1) Cardiologie 1(2) 1 (2) 1 (2) 1 (2) Chirurgie 8 (62) 8 (58) 9 (47) 9 (49) 9 (8) 4 (6) 1 (24) 1 (2) 1 (2) 1 in SZ Dermatologie (24)) 3 (61) Interne geneeskunde 8 (70) 8 (57) 9 (42) 9 (47) 2 (7) 1 (3) 3 Interne/ncologie 2 (1) Interne/IC 1 (1) IC -geneeskunde IC -geneekunde/ anesthesiologie 1 (0) 1 (2) (1) 1 (2) (1) Kindergeneeskunde 8 (62) 8 (57) 4 (48) 4 (48) 1(1) 1 (1) 1 (2) 1 (5) 5 Klinische chemie 1 (0) - Klinische fysica 1(0) 1 (0) - - Klinische geriatrie 1 (1) 2 (3) 1 (1) KNO-heelkunde 2 (64) 2 (42) Longgeneeskunde 1(1) 1 (0) 1 (1) 1 (0) MDL-ziekten 1 (1) 1 (3) 1 (2) 1 Medische microbiologie 1 MKA-chirurgie 1(0) 1 (0) 1 (2) Nefrologie 1(0) 1 (1) 1 (1) Neurologie 8 (54) 8 (57) 2 (33) 3 (34) - 1 (0) 2 (5) 1 (3) Nucleaire geneeskunde 1(0) 1 (1) - - Obstetrie & gynaecologie 8 (62) 8 (57) 4 (47) 4 (52) 1(2) 1 (0) 2 (4) 3 (5) Oncologie 1 Onderwijs LI 1(1) 1 (2) 2 1 (24) 1 OMC (24) 1 (21) 1 OMC (21) Oogheelkunde Orthopedie 1(1) 1 (1) 1 (1) 3 (5) 5 Pathologie 1 (1) 1 Plastische chirurgie 1(1) 1 (0) 1 (1) Psychiatrie 8 (54) 8 (57) 2 (25) 1 (0) 1 (2) Raad van Bestuur en 1(1) 1 (1) Ziekenhuisorganisatie Radiologie 1(0) 1 (1) 1 Reumatologie 1(1) 1 (1) Revalidatiegenees- 1(1) 1 (0) kunde SEH-geneeskunde 1(3) Streeklaboratorium 1 Urologie 1(1) 1 (1) 1 (1) 1 (2) 1 Urologie/seksuologie/ gynaecologie 1 (2) Totaal 54 (524) 55 (488) 30 (242) 29 (230) 19 (17) 28 (21) 31 (46) 24 (41)

9 2.2 Ontwikkeling dedicated schakeljaar Begin 2013 heeft de Raad van bestuur van het VUmc de opdracht gegeven voor uniformering van het derde masterjaar met de geneeskundeopleiding van het AMC, en voor de ontwikkeling van een dedicated schakeljaar met de geneeskundeopleiding van het AMC. De contouren voor dit gezamenlijke M3-jaar en het schakeljaar zijn nu gereed. Vanaf januari 2015 kunnen studenten solliciteren om in M3 een schakelstage te volgen. Het betreft een klinische stage van 24 weken: studenten voegen 8 weken keuzeonderwijs toe aan hun semi-artsstage (16 weken). Het idee achter het schakeljaar is dat schakelstudenten in hun laatste masterjaar al competenties verwerven die van toepassing zijn in de medisch specialistische vervolgopleiding. Studenten die de schakelstage met goed gevolg doorlopen, kunnen mogelijk gemakkelijker doorstromen in de bijbehorende vervolgopleiding. In 2015 zal het schakeljaar nog in de vorm van een pilot worden uitgevoerd; daarna willen VUmc en AMC het schakeljaar regulier inzetten voor ongeveer 10% van het totaal van de studenten. Voor het KG en SZ zijn voorbereidingen getroffen voor de logistiek en planning rondom de schakelstudenten. In de nieuwe situatie heet M3 het profileringsjaar. 2.3 Bijstelling van het VUmc-compas De huidige masteropleiding geneeskunde aan de VU is ingevoerd in oktober Sinds eind 2011 worden de masterjaren 1, 2 en 3 volledig uitgevoerd in zowel het VUmc als de affiliatieziekenhuizen (KG, SZ, SLAZ en MCA). Eind 2011 is de gehele opleiding (bachelor en master) gevisiteerd door de QANU (Quality Assurance Nederlandse Universiteiten) en voldoende bevonden. Er zijn aanbevelingen gedaan voor de bijstelling van de masterjaren 1 en 2. Inmiddels heeft het Linnaeusinstituut uit de afgelopen jaren studentevaluatiegegevens voorhanden en informatie van de docenten, verbonden aan het VUmc en de geaffilieerde ziekenhuizen. Uit deze input zijn verbeterpunten voor de masteropleiding gekristalliseerd. Medio juni werd een themadag gehouden, waaraan docenten en coördinatoren van de samenwerkingspartners en studenten en medewerkers van de opleiding deelnamen. Dit alles heeft geresulteerd in een aantal uitgangspunten die in 2015 moeten leiden tot een bijgesteld programma van de opleiding geneeskunde. 2.4 Winnaars Jan Heijlmanprijs 2014 Met de Jan Heijlmanprijs vernoemd naar Jan Heijlman, voormalig onderwijscoördinator van het VUmc geven masterstudenten van genoemde instelling hun mening over de in hun ogen beste stages en stagebegeleiders in de masterfase. De volgende prijzen werden toebedeeld: Beste junior-coschap 1 e plaats: interne geneeskunde KG 2 e plaats: heelkunde SZ Beste docent prof. dr. Menso Nubé, leerstage interne geneeskunde KG Beste M2-coschap 1 e plaats: heelkunde SZ 3 e plaats: interne geneeskunde SZ Beste specialist 2 e plaats: Frank de Beer, neuroloog KG Beste arts-assistent 1 e plaats, Joost Willems, heelkunde SZ 2 e plaats: Diederik Smit, interne geneeskunde KG 8

10 3. De medische vervolgopleidingen 3.1 De bestaande opleidingen en opleidingen in spe In 2014 beschikten het KG en het SZ over de opleidingserkenning voor elk vijftien medische vervolgopleidingen. Vrijwel alle opleidingen vinden plaats in samenwerking met het AMC, het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), het VUmc, en het Onze Lieve Vrouwen Gasthuis (OLVG). Voor de invulling van de zelfstandige opleidingen klinische chemie & laboratoriumgeneeskunde en ziekenhuisfarmacie werken het KG en het SZ nauw samen. De klinisch geriaters dienden reeds in oktober 2013 bij de Registratie Commissie Geneeskundig Specialisten (RGS) een Erkenningsaanvraag Eerste Erkenning in. De visitatie heeft in januari 2015 plaatsgevonden. Het resultaat hiervan was bij het schrijven van dit verslag nog niet bekend. Tabel 2: overzicht van het aantal arts-assistenten (+fte) per medische vervolgopleiding Opleiding Aantal aios samen Aantal aios KG Aantal aios SZ Anesthesiologie 5 (2.6) Cardiologie 5 (1.97) 4 (2.0) Chirurgie 10 (8.48) 12 (8,2) Interne geneeskunde 39 (28.07) 17 (12.3) Keel-neus-oorheelkunde 0,99 (0,99) 3 (1.00) Kindergeneeskunde 5 (2.9) Klinische chemie & 3 (1.90) laboratoriumgeneeskunde Klinische fysica 2 (1.00) Longziekten & tuberculose 3 (1.93) 9 (5.1) Maag-darm-leverziekten 3 (2.33) Mond-, kaak- en aangezichtschirurgie 3 (2.00) Neurologie 2 (0.95) 1 (0.8) Nucleaire geneeskunde 2 (0,5) Obstetrie & gynaecologie 11 (6.60) 10 (4.8) Orthopedie 12 (5.8) Pathologie 2 (1.25) Radiologie 13 (6.86) Reumatologie 2 (1.11) Revalidatiegeneeskunde 4 (2.0) Spoedeisende hulp-geneeskunde 4 (3.96) Urologie 4 (3.1) Ziekenhuisfarmacie 5 (4.00) Totaal 8 (5.90) 97,99 (66.49) 90 (52.50) Overige vervolgopleidingen Het KG heeft een erkenning voor het basisberoep gezondheidszorgpsycholoog (2 piog, 1.6 fte) en voor het specialisme klinisch psycholoog (1 gios, 1.0 fte). De wens bestaat om binnen het Spaarne Gasthuis (SG) de opleiding te verwerven voor een GZ-psycholoog kinder & jeugd. De aanvraag hiervoor zal naar verwachting voorjaar 2015 worden ingediend. Het Rode Kruis Ziekenhuis (RKZ) Beverwijk verzorgt de opleiding plastische chirurgie (na de visitatie in mei met 5 jaar verlengd). Sinds 2014 lopen 2 aios gedurende een half jaar stage in het KG, waar A.K.J. Ahmed de stagebegeleider is. 9

11 Stageplaatsen voor huisartsen in opleiding Beide ziekenhuizen hebben erkende stageplaatsen voor artsen in opleiding tot huisarts. In het KG bij de vakgroepen chirurgie/seh, interne geneeskunde, kindergeneeskunde, klinische geriatrie, neurologie, psychiatrie en reumatologie. In het SZ bij de vakgroepen kindergeneeskunde, gynaecologie, reumatologie en chirurgie/seh. Opleidingsvisitaties De in 2014 gevisiteerde medische vervolgopleidingen zijn vrijwel alle voor vijf jaar gecontinueerd. In het KG ging het om de opleidingen neurologie, pathologie en radiologie. De opleiding spoedeisende geneeskunde kreeg een hernieuwde erkenning voor 2 jaar. In het SZ betrof het de opleiding nucleaire geneeskunde; de uitkomst van de visitatie van de opleiding urologie was bij het schrijven van dit verslag nog niet bekend. Ook de erkenning voor de opleiding tot klinisch chemicus, overstijgend voor KG en SZ, werd met vijf jaar verlengd. 3.2 De centrale opleidingscommissies De twee centrale opleidingscommissies (COC) hebben de taak om een gunstig en ve ilig opleidingsklimaat te bevorderen en te handhaven. De commissies krijgen hierbij actieve ondersteuning van het Linnaeusinstituut. Het dagelijks bestuur (DB) COC bereidt de plenaire vergaderingen voor en brengt in samenwerking met het Linnaeusinstituut de verschillende kwaliteitsinstrumenten ten uitvoer. Zowel in de COC als in het DB zijn de arts-assistenten vertegenwoordigd. De twee COC s zullen per 1 april 2015 fuseren. Voorzitter van de COC SG wordt mw. dr. A. Vollebregt,gynaecoloog en opleider O&G SZ. Dr. R. Tukkie, cardioloog en opleider cardiologie KG wordt plaatsvervangend voorzitter. Samensmelting medische vervolgopleidingen In beide commissies ging speciale aandacht uit naar de noodzakelijke samensmelting van de medische vervolgopleidingen in het kader van de fusie van KG en SZ. Door samenvoeging van alle opleidingen zullen er na ontdubbelen uiteindelijk 21 erkende opleidingen zijn. De secretaris van de RGS werd in beide COC s uitgenodigd voor een toelichting op de geldende voorwaarden voor en de consequenties van de samenvoeging. De RGS-secretaris schoof tevens aan bij een overleg met de twee DB s en de voorzitter RvB KG/SZ, waarin per erkende opleiding werd besproken wat de gevolgen zijn voor de erkenning van de opleidingen en de daaraan verbonden visitatiedata. Een belangrijk onderdeel van de opleidingen is het generaal rapport, waarbij alle leden van de opleidingsgroep aanwezig dienen te zijn. Na de fusie zijn er meerdere opleidingslocaties, de mogelijkheid tot teleconferentie is dan noodzakelijk. Derhalve heeft de RvB op initiatief van de COC s, een werkgroep teleconferentie ingesteld. De werkgroep inventariseert de wensen van de diverse opleiders en zal in 2015 beslissen met welke leverancier het SG in zee gaat voor het realiseren van de audiovisuele voorzieningen. In het vroege voorjaar van 2015 zal gestart worden met de invoering van teleconferentiegebonden patiëntenoverdrachten. OZON-conferentie Op verzoek van het bestuur van het samenwerkingsverband OZON (Onderwijs en opleiding Zorg Onderzoek Netwerk noordwest Noord Holland) organiseerden de COC s op 18 september een bijeenkomst in het SZ, voor aios, opleiders en onderwijskundigen van de betrokken ziekenhuizen. Doel hiervan was in gezamenlijkheid een missie en visie te formuleren ten aanzien van het opleiden van medisch specialisten in de OOR VUmc. Deze missie en visie moeten enerzijds richting geven aan de strategie en het beleid voor de komende jaren en moeten anderzijds duidelijk maken wat de opleidingsregio kenmerkt. Bij deze bijeenkomst waren ook diverse specialisten en aios uit KG/SZ aanwezig. De bijeenkomst vond ook plaats in het MCA, SLAZ en VUmc, waarbij de diverse OOR-partners hun input leverden. Er volgt nog een slotconferentie. 10

12 Werkgroep anios Op verzoek van de RvB is een werkgroep anios ingesteld onder voorzitterschap van de directeur Linnaeusinstituut a.i. met als doel het beleid rondom arts-assistenten niet-in-opleiding tot specialist in KG/SZ af te stemmen en hierover een advies aan de RvB uit te brengen. De werkgroep bestond uit de voorzitters en plaatsvervangend voorzitters van de beide COC s en drie leden van de medische staf van KG en SZ. De werkgroep kwam drie maal bijeen en eind 2014 zijn de bevindingen aan de RvB voorgelegd. Stage ziekenhuisorganisatie en bestuur voor aios Verschillende opleiders (longziekten, klinische fysica, urologie) werden door aios benaderd met een stageverzoek op het gebied van ziekenhuisorganisatie en management. Onderwijs op het gebied van ziekenhuismanagement is in de opleidingen onderbelicht. Hun verzoek vormde de aanleiding om als SG een stage ziekenhuisorganisatie en bestuur voor aios te organiseren. Twee aios meldden zich voor de pilotstage die in januari 2015 is gestart. Zij zullen 6 maanden lang (2 dagen per week) kennismaken met de wereld van management, organisatie en bestuur, diverse stakeholders ontmoeten en een eigen opdracht formuleren en uitvoeren. Tijdens de stage zal ook aandacht worden besteed aan persoonlijk leiderschap en is er tweewekelijks onderwijs door verschillende sleutelfiguren en experts voor de twee aios en maximaal 6 medisch managers [MOOS management en organisatie onderwijs voor specialisten, in de wandelgangen ook wel Fontainebleau aan het Spaarne (onderwijs)]. 3.3 Het interne kwaliteitsbeleid De modernisering van de medische vervolgopleidingen heeft een zwaardere verantwoordelijkheid voor de COC met zich meegebracht. Nu de verschillende kwaliteitsinstrumenten zijn geïmplementeerd, werd in 2014 de nadruk gelegd op het volledig doorlopen van de P DCA (plan, do, check, act)-cycli, wat ook in 2015 alle aandacht zal krijgen. Om de stand van zaken in de individuele vakgroepen optimaal te kunnen volgen, worden alle kwaliteitsinstrumenten overzichtelijk in kaart gebracht in het kwaliteitsoverzicht medis che vervolgopleidingen (een soort dashboard dat zich in 2015 verder zal uitkristalliseren). In dit kwaliteitsoverzicht zijn per vakgroep de resultaten opgenomen van: Proefvisitaties Deze worden geruime tijd voorafgaand aan een opleidingsvisitatie uitgevoerd. Het gesprek met de aios aan de hand van een door hen ingevulde vragenlijst vormt de kern. Naar aanleiding van dit gesprek worden aandachtspunten geformuleerd en de opleidingsgroep wordt verzocht op basis hiervan samen met de aios een plan van aanpak uit te werken. De COC wordt hierover geïnformeerd via de verslagen van de opleidingsvergadering. In het KG werden proefvisitaties uitgevoerd voor de klinische geriatrie (2 e keer), MDL-ziekten, MKA-chirurgie, neurologie en pathologie; in het SZ voor de cardiologie, klinische chemie, nucleaire geneeskunde, en urologie. Dutch Residency Educational Climate Test (D-RECT) Deze enquête, waarmee via de beantwoording van ruim vijftig vragen een indruk wordt verkregen van het opleidingsklimaat binnen een vakgroep, wordt jaarlijks uitgevoerd bij alle opleidingen. De respons van de aios (in KG 57%, in SZ 67%) stelde tevreden. De resultaten werden toegezonden aan de opleiders van vakgroepen met vier of meer respondenten, en aan de aios bij een kleiner aantal geënquêteerden, met het verzoek de uitkomsten te bespreken in de opleidingsvergadering en een plan van aanpak op te stellen voor de minder scorende onderwerpen. Ook in de COC-vergaderingen werden de resultaten van de verschillende vakgroepen plenair besproken. Systematic Evaluation of Teaching Quality (SETQ) Dit evaluatie-instrument richt zich op de opleiderskwaliteiten van medisch specialisten zoals die door de a(n)ios én in hun eigen optiek worden ervaren. De leden van de opleidingsgroep worden beoordeeld door de a(n)ios en zij beoordelen zichzelf. De resultaten kunnen aanknopingspunten bieden voor het optimaliseren van het opleidingsklimaat. De SETQ wordt aanbevolen voor vakgroepen met minimaal vier aios, 11

13 maar ook opleidingsgroepen met een kleiner aantal aios willen participeren. In het KG deden de interne geneeskunde, klinische geriatrie, obstetrie & gynaecologie en radiologie mee; in het SZ participeerden de interne geneeskunde, kindergeneeskunde, longgeneeskunde en orthopedie; gynaecologie en heelkunde deden mee in OORverband. TeamQ Deze enquête toetst de wijze waarop de opleidersgroep samenwerkt en heeft als doel het verbeteren van de onderlinge samenwerking en het bereiken van een eenduidige begeleidingsstrategie. In het KG namen de vakgroepen neurologie en ziekenhuisfarmacie deel. Werkplekbezoeken Om ook in de periode tussen de opleidingsvisitaties inzicht te krijgen in hoeverre de dagelijkse opleidingspraktijk overeenstemt met het lokaal opleidingsplan (LOP) worden werkplekbezoeken georganiseerd: een bezoek aan de afdeling, gevolgd door een gesprek met een delegatie van de a(n)ios met een afvaardiging van het COC-bestuur. Voorafgaand aan dit werkplekbezoek worden aan de hand van het kwaliteitsoverzicht aandachtspunten geformuleerd die ter sprake zullen komen. Er wordt voornamelijk gelet op wat er is gedaan met de resultaten van de opleidingsvisitatie, eventuele terugkerende actiepunten uit de verslagen van de opleidingsvergadering en op de daadwerkelijke implementatie van het LOP in de dagelijkse opleidingspraktijk. Gestreefd wordt het werkplekbezoek jaarlijks uit te voeren. Eens in de twee jaar is er een nagesprek in de vorm van een interne audit: een genotuleerd gesprek over de opleiding met de opleider en plaatsvervangend opleider, de voorzitters RvB en COC, en de decaan van het LI. Hierin kan dan een directe terugkoppeling plaatsvinden van het werkplekbezoek met de a(n)ios. Aan de hand van de verkregen gegevens stelt de COC een tip-top rapportage op en wordt de vakgroep verzocht deze in een opleidingsvergadering uit te werken in een plan van aanpak. Werkplekbezoeken vonden in het KG plaats bij de longgeneeskunde en de chirurgie en in het SZ bij de klinische fysica, orthopedie, heelkunde, longgeneeskunde en kindergeneeskunde. Alle partijen (aios en opleiders) zijn het eens over de grote meerwaarde van dit kwaliteitsinstrument. Bezien moet worden hoe binnen de COC SG hiermee verder wordt gegaan. Interne audit In het KG werd een interne audit uitgevoerd bij de interne geneeskunde; in het SZ werd de interne audit in combinatie met het werkplekbezoek uitgevoerd (zie hierboven). Exitgesprekken Met de vertrekkende aios worden exitgesprekken gevoerd, waarin de aios wordt uitgenodigd om de sterke en de verbeterpunten te benoemen van de opleiding en de achterliggende factoren die hierin een rol spelen. Vanwege het verdiepende effect is het exitgesprek een waardevol instrument gebleken om een beeld te krijgen van het functioneren van een opleiding. Deze vertrouwelijke gesprekken vonden in het KG 21 maal plaats en in het SZ 24 maal. Teach the Teacher (TtT)-trainingen en verdiepingsmodules Vrijwel alle opleiders en leden van de opleidingsgroepen hebben minimaal de verplichte basiscursus didactische vaardigheden gevolgd. Aan de basiscursus van het VUmc TtT namen in het SZ 6 specialisten en 1 arts-docent deel, aan de TtT III 5 specialisten. In het KG werden 3 trainingen georganiseerd voor ruim 30 medisch specialisten. De klinisch chemici volgden samen met hun assistenten een TtT-training op maat. De voor het KG en SZ georganiseerde cursus Kenniscafé/Canmeds door het AMC werd bezocht door 21 specialisten. Zes specialisten uit KG en SZ volgden de verdiepingsmodule Leervoorkeuren. De maatschap interne geneeskunde organiseerde een vakgroepbrede training met als onderwerp de patiëntbespreking, zo draag je over. De opleider en plaatsvervangend opleider van de orthopedie en de ziekenhuisfarmacie volgden de module Leiderschap in Opleiden bij het AMC. Intervisie voor opleiders en arts-assistenten De opleiders KNO-heelkunde en longgeneeskunde KG namen deel aan een intervisie- 12

14 groep in het AMC. Zes andere opleiders (waarvan 1 opleider in spe) nemen deel aan intervisiebijeenkomsten in het KG onder leiding van een coach van het AMC. Van het aanbod van intervisie voor arts-assistenten werd in het KG geen- en in het SZ amper gebruik van gemaakt. Deze pilot is dan ook na een paar maanden gestaakt. Portfolio In beide ziekenhuizen houden de arts-assistenten een (digitaal) portfolio (van o.a. VREST en EPASS) bij en vinden korte praktijkbeoordelingen, OSATS (Objective Structured Assessments of Technical Skills), o feedback en stage- en voortgangsgesprekken plaats. 3.4 Overige kwaliteitsinstrumenten Disciplineoverstijgend onderwijs/linnaeusonderwijs In beide ziekenhuizen wordt disciplineoverstijgend onderwijs (DOO, in SZ Linnaeusonderwijs geheten) aangeboden aan aios ( verplichte deelname) en andere belangstellenden. Het onderwijs richt zich vooral op de generieke competenties. De onderwerpen worden vastgesteld in samenspraak met de arts-assistentenverenigingen. De programma s worden ingevuld door in- en externe sprekers. regelafstand van deze alinea aanpassen. Lukt mij niet! Onderwerpen DOO KG - De arts heeft een eenzaam beroep - Hoor en wederhoor - Wat kunnen we leren van Tuitjenhorn - Posthumus Meyjessymposium - Verleidingen in de wetenschap - Consultteam palliatieve zorg Onderwerpen Linnaeusonderwijs SZ - Dokter en leidinggeven: Van lijderschap naar leiderschap - Dokter en wetenschap: Is vroeger beter, zin en onzin van bevolkingsonderzoek - Arts-Assistentensymposium: Antistolling: Wonder of Gedonder? - Sociale media - Hoe om te gaan met calamiteiten Introductie- en trainingsprogramma voor arts-assistenten Alle nieuwe arts-assistenten volgen een verplicht introductie- en trainingsprogramma (in KG 4, in SZ 5 dagen) waarin een ABCDE-, ALS- en BLS-training zijn opgenomen conform de richtlijnen van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). De ABCDE-training voor deelnemers uit beide ziekenhuizen vindt plaats in het SZ; als de capaciteit het toelaat, participeren ook de semi-artsen van het SZ. In 2014 namen 67 a(n)ios uit het KG deel aan de ABCDE-training, 70 a(n)ios uit het SZ, 7 nieuwe medisch specialisten en 24 nieuwe semi-artsen. Vertrouwenspersoon De onderwijscoördinator vervult de functie van vertrouwenspersoon voor de co- en artsassistenten. In het verslagjaar werd zij in die hoedanigheid 15 keer benaderd. 3.5 Vereniging van arts-assistenten in KG en SZ De Vereniging van Arts-Assistenten van het KG (VAAK) en de Centrale Assistenten Vereniging (CAV) van het SZ zetten zich in voor de belangen van de a(n)ios en bevorderen de onderlinge contacten door het organiseren van sociale activiteiten. Zij worden hierin ondersteund door het Linnaeusinstituut. In beide ziekenhuizen neemt een afvaardiging van het bestuur deel aan het overleg van het DB van de COC, de plenaire COC-vergaderingen, de werkplekbezoeken en de proefvisitaties. In het KG was er in het verslagjaar eenmaal overleg over lopende zaken tussen het VAAK-bestuur en het Linnaeusinstituut. In het SZ vond viermaal een overleg plaats van het CAVbestuur met afgevaardigden van de verschillende vakgroepen. Hierbij kwamen onder andere ter sprake: de koppeling van het digitaal portfolio en Epic, de besteding van het rugzakje en de 13

15 uitbreiding van de modelinstructie arts-assistenten met een paragraaf over patiëntveiligheid en informatiebeveiliging. Twee leden van het VAAK-bestuur traden op als moderator tijdens het Posthumus Meyjessymposium op 11 juni en twee leden van de CAV organiseerden het artsassistentensymposium Antistolling, wonder of gedonder op 15 juni. Beide verenigingen organiseerden sociale activiteiten in de vorm van diverse borrels en een BBQ. In het KG was er ten behoeve van de onderlinge cohesie maandelijks een lunch voor alle arts -assistenten, die goed werd bezocht. In juni was er een door de VAAK georganiseerde algemene ledenvergadering. Om de contacten tussen beide assistentenverenigingen te bevorderen, zullen vanaf 2015 wetenschappelijke en in toenemende mate ook sociale evenementen gezamenlijk plaatsvinden, zoals het wetenschapssymposium, workshops en borrels. Op 1 april 2015 zal het bestuur van beide verenigingen volledig fuseren. De CAV en de VAAK hebben een eigen pagina op het intranet. 14

16 4. De beroeps(vervolg)opleidingen 4.1 Opleidingsbeleid Het KG en SZ willen zich continu ontwikkelen en de kwaliteiten van al hun medewerkers optimaal benutten. Opleiden en leren, zijn hiertoe belangrijke middelen en het lidmaatschap van de STZ impliceert dat beide organisaties zich actief inzetten voor vernieuwingen binnen de beroeps - en beroepsvervolgopleidingen. In 2014 is een groot aantal lerenden opgeleid, getuige de tabellen 3 en 4. Tabel 3. Aantal leerlingen per beroepsopleiding per Beroepsopleidingen Aantal leerlingen KG Aantal leerlingen SZ Anesthesiemedewerker 5 5 Hartfunctielaborant 2 3 Helpende zorg en welzijn 4 Medewerker steriele hulpmiddelen 2 Medisch nucleair werker 1 Operatieassistent 6 6 Post mbo OK-vaardigheden 3 Praktijksedatiespecialist 1 Radiodiagnostisch laborant 5 4 Verpleegkundige i.o. niveau Verpleegkundige i.o. niveau Totaal

17 Tabel 4. Aantal leerlingen per beroepsvervolgopleiding per Beroepsvervolgopleidingen Aantal leerlingen KG Aantal leerlingen SZ Cardiac care-verpleegkundige 2 Dialyseverpleegkundige 2 1 Gipsverbandmeester 1 Intensive care-verpleegkundige 2 2 Kinderverpleegkundige 3 1 Klinisch geriatrisch verpleegkundige 2 Leergang topklinische verpleegkundige 8 8 Master zorgtrajectontwikkeling 1 Master nurse practitioner 2 2 Neonatologieverpleegkundige 3 1 Neurologieverpleegkundige 1 Nurse practitoner verloskunde 1 Obstetrieverpleegkundige 5 4 Oncologieverpleegkundige 5 2 Physician assistant 2 2 Researchverpleegkundige 2 Spoedeisende hulp-verpleegkundige 4 2 Triageassistent 8 Verpleegkundig specialist oncologie 1 Verpleegkundig specialist geriatrie 1 Totaal De beroepsopleidingen Verpleegkundige beroepsopleiding mbo-niveau 4 (Nieuw Elan) KG en SZ hebben ingezet op een vernieuwde (2012) verpleegkundige beroepsopleiding mbo niveau 4 met als doel theorie en praktijk meer met elkaar te verbinden. De stuurgroep Nieuw Elan is nog steeds actief. Naast het KG en SZ participeren ook het RKZ, het Ziekenhuis Amstelland en het ROC Nova College. De stuurgroep streeft naar een effectievere werving en e fficiëntere selectie van leerling-verpleegkundigen en verwacht dit door onderlinge samenwerking te kunnen bereiken. Daarnaast is het streven gericht op een kwalitatief beter gezamenlijk curriculum (2 jaar BOL, gevolgd door 1.5 jaar BBL) van de verpleegkundige opleiding, door nauwer aan te sluiten bij de door de praktijk gestelde eisen. Veel disciplines (specialistisch verpleegkundigen, apotheker, artsen) uit het KG en SZ werkten mee om de mbo-leerling-verpleegkundigen in hun eerste leerjaar optimaal te laten kennismaken met het ziekenhuis. Zowel vanuit het patiëntenproces (hoe komt een patiënt het ziekenhuis binnen, wat 16

18 komt de patiënt tijdens zijn verblijf tegen en hoe wordt diens ontslag geregeld) als vanuit de positie van beroepsbeoefenaar. De leerwerkplaatsen (bij de afdelingen klinische geriatrie, orthopedie, interne geneeskunde en chirurgie) voor de tweedejaars mbo-leerling-verpleegkundigen vormen een actieve stageplek voor het aanleren van de basisbeginselen van het beroep van verpleegkundige. In 2014 zijn de eerste BBL-leerlingen vanuit de Nieuw Elan-opleiding als derdejaars gestart. Naast hun leerwerkplek op de afdeling kregen zij 50% van hun theoretisch onderwijs binnen het ziekenhuis, e.e.a. in samenwerking met het SZ, ZHA en RKZ. Het onderwijs sluit direct aan op de ziekenhuispraktijk, leersituaties worden herkend, zorgsituaties en kennis gekoppeld aan de meest recente ontwikkelingen in de praktijk. In 2014 is de digitale leeromgeving voor het communiceren met leerlingen ontwikkeld en uitgezet. Verpleegkundige beroepsopleiding hbo-v Op de klinisch chirurgische afdeling in het KG is een leerwerkplaats opgezet voor de verpleegkundige opleiding niveau studenten worden in nauwe samenwerking met de coach (werkbegeleider), de opleider vanuit het Linnaeusinstituut en de docent van de hogeschool opgeleid. De minorstages vinden plaats op verschillende specialistische afdelingen. Het SZ biedt de duale opleiding hbo-v aan in samenwerking met de Hogeschool Inholland. Het aantal studenten is toegenomen en de samenwerking met het opleidingsinstituut is geïntensiveerd. Het streven is om meer verpleegkundigen op hbo-niveau op te leiden. Het SZ heeft ervoor gekozen om studenten vanaf het tweede jaar de duale opleiding aan te bieden. Bij aanvang van het studiejaar 2014/2015 zijn extra opleidingsplaatsen beschikbaar gesteld. 4.3 De beroepsvervolgopleidingen Opleiding tot triagist Na visitatie heeft het landelijk erkenningorgaan Calibris de erkenning voor deze in serviceopleiding in het KG met 5 jaar verlengd. Opleiding tot oncologieverpleegkundige Ten behoeve van het oncologisch centrum moet ook het KG voldoen aan de SONCOS-norm voor de verpleegkundige zorg aan de patiënten. Derhalve is in 2014 gestart met de 1-jarige beroepsvervolgopleiding oncologie. Leergang topklinische verpleegkundige In 2014 zijn 16 verpleegkundigen uit KG en SZ gestart met de leergang topklinische verpleegkundige aan de VU Amstel Academie. 17

19 5. De bedrijfstrainingen 5.1 Scholings- en trainingsactiviteiten De afdelingen bedrijfstrainingen van KG en SZ ontwikkelen, coördineren, registreren en faciliteren de diverse scholings- en trainingsactiviteiten. Bij het aanbod van onderwerpen zijn twee uitgangs - punten van belang: het permanent kunnen beschikken over gekwalificeerde medewerkers én het blijven voldoen aan de vigerende wet- en regelgeving (cao Ziekenhuizen en eisen van de IGZ). Daarnaast betreft het maatwerktrainingen die zich kenmerken als tijdelijke projecten, gericht op verandering en vernieuwing. Bij deze scholingen en trainingen wordt gestreefd naar de ontwikkeling van noodzakelijke en gewenste deskundigheid en een structurele borging daarvan. Tabel 5 geeft een overzicht van het aantal deelnemers aan de verschillende bedrijfstrainingen (waaronder e-learningmodules). Tabel 5. Deelnemers bedrijfstrainingen KG SZ KG/SZ Agressiehantering ABCDE-training/scenariotraining 147 BHV Calamiteitentraining 60 CBRN-training 35 DOT/DBC 35 EPIC 813 Evidence based practice Exceltraining basis en vervolg Gipslessen 49 Good Clinical Practice 43 HIT-training 121 Implementatie Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Inbrengen perifeer infuus voor coassistenten Infectiepreventie (KG) / Fris & veilig (SZ) IZEP zelfevaluatie patiëntveiligheidscultuur 37 Klinisch redeneren Lean-training Managementtraining betrokken leiderschap 45 Microbiologie/BMRO 813 Ontwikkeling trainersvaardigheden 24 Palliatieve zorg 23 Pijn en pijnbestrijding Planetree 65 Reanimatie (ALS/BLS/PBLS) Rekenen in de zorg 750 SIRE-training 10 SPSS-advanced 23 SPSS-basis 46 Teamtrainingen Telefonie-/balietrainingen 19 Timemanagement 39 Training computervaardigheden 17 18

20 Training werkbegeleiding Vakinhoudelijke scholing (divers) Verzuimbegeleiding 45 Voorbehouden handelingen ZiROP 813 Totaal Overkoepelende projecten KG en SZ Scholing verpleegkundig specialisten Volgens de wet BIG (Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg) mogen verpleegkundig specialisten medicatie voorschrijven binnen het terrein waarop zij deskundig zijn. Voor het KG en SZ aanleiding om een scholing farmacotherapie voor deze beroepsgroep te organiseren in aanvulling op de eerder in de opleiding aangereikte farmacotherapeutische kennis. Naast het opfrissen hiervan wordt ingegaan op het stollingsmechanisme, de antistollingsmiddelen, met nadruk op de nieuwe orale antistollingsmiddelen (NOACs, new oral anticoagulants). Tevens werd de training algemeen lichamelijk onderzoek georganiseerd, met als doel de basisvaardigheden te herhalen. De training omvatte een werkcollege en een praktisch deel met een door de arts-docent geobserveerde bedside teaching met gerichte feedback. Good Clinical Practice met afrondend examen In samenwerking met het wetenschapsbureau wordt de training Good Clinical Practice aangeboden. Een intensieve eendaagse training, waarin de voor wetenschappelijk onderzoek noodzakelijke kennis over wet- en regelgeving en onderzoeksmethodiek aan de orde komen. Deze voor onderzoeksmedewerkers verplichte training werd in 2014 voor het eerst afgesloten met een examen volgens landelijke richtlijnen. Introductie veilige injectienaalden Na het in 2013 wettelijk verplicht gestelde gebruik van veiligheidsnaalden is in het najaar van 2014 de implementatie hiervan voltooid via een introductieprogramma van een week op basis van het train-de-trainerconcept. Convenant veilige toepassing medische technologie Een gezamenlijk project betrof de implementatie van het Convenant Medische Technologie van de NVZ. Het Linnaeusinstituut participeert in de stuurgroep, die zich voornamelijk heeft beziggehouden met inventarisatie en protocollaire borging. Ook zijn de eerste stappen gezet om trainingsbeleid voor het SG te ontwikkelen. Opvallend in dit nieuwe beleid zijn: al vóór de aanschaf van medische technologie wordt nagedacht over training; de training medische technologie wordt geïntegreerd in het trainingsbeleid voorbehouden handelingen; artsen en technische medewerkers zijn voortaan ook doelgroep van het ziekenhuisbrede (trainings)beleid voorbehouden en risicovolle handelingen; medewerkers zijn verplicht training te volgen, maar ook is hun medewerking onontbeerlijk om trainingsnoodzaak te signaleren, training mee te ontwikkelen en zelf training te geven; de verplichte trainingen worden geborgd in het nieuwe leermanagementsysteem (LMS); alle gevolgde trainingen worden geregistreerd in het nieuwe LMS. Workshops voor teamleiders facilitair bedrijf Voor de teamleiders FB van beide ziekenhuizen is een ontwikkeltraject opgezet met diverse workshops. De workshops organisatie, financiën en veiligheid vonden in het najaar plaats. In eerstgenoemde workshop werd ingegaan op de processen FB breed en hoe die elkaar beïnvloeden, met aandacht voor LEAN. In de tweede workshop stonden een goede financiële basiskennis en zorgvuldige omgang met de exploitatie centraal. De derde workshop stond in het teken van (informatie)veiligheid voor jezelf en voor anderen. 19

21 5.3 Specifieke informatie KG Scholing Elke dag beter Elke dag beter is een cultuurveranderingprogramma, gericht op de continue verbetering van de kwaliteit en gastvrijheid. Voor patiënten, maar óók voor medewerkers. Als onderdeel van dit programma zijn alle afdelingshoofden gestart met de training betrokken leiderschap, die de modules persoonlijk leiderschap, teamleiderschap, verandermanagement en discipline van uitvoering bevat, met aandacht voor de competenties: samenwerken, verantwoordelijkheid, servicegerichtheid, integriteit en betrokkenheid. In april 2015 wordt de training afgerond. ZiROP en OTO Voor het ZiROP (ziekenhuisrampenopvangplan) werd een breed scholingstraject ingezet. Naast de sleutelfunctionarissen krijgen ook verpleegkundigen en polimedewerkers het ZiROP als verplichte scholing aangeboden en daarnaast maakt het deel uit van de KG-brede scholing en de scholing voor specialistische afdelingen. Tevens werd het ZiROP gepresenteerd tijdens het introductieprogramma voor nieuwe medewerkers en nieuwe arts-assistenten. De volgende specifieke trainingen vonden plaats: - BOSZ (basisopleiding sleutelfunctionarissen ZiROP): een scholingsdag voor sleutelfunctionarissen ZiROP in de regio; 12 deelnemers. - CBRN basiskennis: een training over gevaarlijke stoffen voor SEH-verpleegkundigen en medewerkers facilitair bedrijf; 33 deelnemers. - CBRN specialist SEH: een training voor SEH-verpleegkundigen met praktijkgericht oefenen door middel van ETS; 6 deelnemers. - Training operationeel team facilitair bedrijf: voor manager, leidinggevenden en teamleiders FB waarbij de nadruk lag op communicatie en bewustwording rondom ZiROP; 18 deelnemers. - Table top oefening FB: voor leidinggevenden en teamleiders waarbij de basiskennis ZiROP centraal stond. Aantal deelnemers: 8. - Training operationeel team zorg: voor managers en leidinggevenden van sleutel-afdelingen waarbij de vergadertechniek tijdens crisisomstandigheden centraal stond; 12 deelnemers. - Oefening Beleidsteam Spaarne Gasthuis: voor RvB en management van KG en SZ als voorbereiding op wijzigingen in het ZiROP ten gevolge van de fusie; 18 deelnemers. - Multidisciplinaire ZiROP-oefening met lotusslachtoffers: een oefening waaraan alle sleutelfunctionarissen en -afdelingen deelnamen en aan de hand van een scenario zo realistisch mogelijk oefenden. 35 lotusslachtoffers werden ingezet en er was ondersteuning van de ambulancedienst; 81 deelnemers. In het verslagjaar vond een visitatie plaats op het gebied van ZiROP, waarbij een externe commissie het ZiROP en OTO onafhankelijk heeft beoordeeld op basis van beschikbare documenten en interviews. De visitatiecommissie sprak een positief oordeel uit. 5.4 Specifieke informatie SZ Calamiteitentraining verloskunde & gynaecologie Om de communicatie en onderlinge samenwerking te optimaliseren, werd gestart met een calamiteitentraining V&G. De training vond 8x plaats met deelname van verpleegkundigen, semiartsen, arts-assistenten, klinisch verloskundigen, kinderartsen en gynaecologen. De training wordt begeleid door instructeurs die een Eusim (Europese Simulatie Instructeurs Basis Cursus) -cursus hebben gevolgd. In een multidisciplinaire setting worden verschillende scenario s geoefend in de reële werksetting op de afdeling V&G, op de verloskamers en met lotuspatiënten. In 2015 zullen ook 1 e lijns verloskundigen deze training volgen. Implementatie meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Voor de implementatie van deze wettelijk verplicht gestelde meldcode is een scholingsplan opgesteld, dat een verplicht e-learningpakket omvat voor alle medewerkers die direct patiëntencontact hebben (de modules zijn afhankelijk van functie en afdeling). De e-learning is 20

22 voornamelijk gericht op het werken met de nieuwe meldcode en wordt gefaseerd geïmplementeerd. Daarnaast werden verplichte maatwerktrainingen georganiseerd voor het vergaren van de benodigde kennis, attitude en vaardigheden om adequaat te kunnen signaleren en handelen. De volgende groepen medewerkers zijn getraind: WAN-hoofden afdelingshoofden polikliniek en kliniek medisch maatschappelijk werk paramedici verpleegkundigen kinderafdeling, kraamafdeling en SEH De scholing wordt in 2015 voortgezet. Trainingen agressiehantering Ook voor 2014 is subsidie toegekend ( euro) voor het organiseren en uitvoeren van trainingen agressiehantering. Dit jaar voor de baliemedewerkers radiologie, voor de verpleegkundigen SEH en voor de avond- en nachthoofden (WAN hoofden). Dit in het kader van de Ondersteuningsregeling Veilig Werken in de Zorg, uitgevoerd door de organisatie CAOP (kennis en dienstencentrum publieke sector). Op de SEH-afdeling komt agressie regelmatig voor. Met name bij patiënten met psychiatrische en/of neurologische problematiek. De SEH medewerkers (eerder al getraind) hadden opnieuw behoefte aan een praktische training, waarin voldoende handvatten geboden worden om in korte contacten situaties met betrekking tot agressie positief te beïnvloeden en patiënten tot rust te brengen. 43 SEH-medewerkers werden samen met de WAN-hoofden getraind. Op de afdeling radiologie komen gemiddeld 300 patiënten per dag langs. Vooral bij de balie komen agressie-incidenten voor. 12 baliemedewerkers zijn in twee dagen getraind in vaardigheden om op individueel niveau en als team effectief om te gaan met agressie. Training seniorverpleegkundigen In 2012 is een meerjarig trainingstraject gestart voor de seniorverpleegkundigen en doktersassistenten. Deze training besteedt veel aandacht aan situationeel leidinggeven, aan het motiveren van collega s en het geven en ontvangen van feedback. In het voor- en najaar zijn de seniorverpleegkundigen kliniek en polikliniek getraind. Onderdelen uit het trainingsprogramma waren: omgaan met werkdruk en veranderingen, kwaliteitsverbetering op de afdeling, verpleegkundig rekenmodel en projectmatig werken. Fris & Veilig Om Veilige Zorg in het SZ te borgen, is na de e-learningmodule Veilige Zorg, jij maakt het verschil een tweede e-learningmodule Fris en Veilig ontwikkeld, waarin op speelse wijze kennis over infectiepreventie wordt aangeboden. Omdat infectiepreventie iedereen aangaat, is de module voor alle medewerkers toegankelijk. IZEP Het instrument voor zelfevaluatie van de patiëntveiligheidscultuur (IZEP) is een andere manier om veilige zorg te borgen. In 2014 heeft het Linnaeusinstituut meegewerkt aan 3 pilotbijeenkomsten waarin teams met elkaar in gesprek gaan over de veiligheidscultuur in het team. De bijeenkomsten kenmerkten zich door een sfeer van openheid en vertrouwen. De 3 pilotteams hebben verbeterpunten vastgesteld en achtten het unaniem zinvol om dit project in 2015 voort te zetten. 5.5 De digitale leeromgeving Dit verslagjaar stond in het teken van het digitale leren en het oriënteren, inventariseren en selecteren van een nieuw gemeenschappelijk leermanagementsysteem (LMS), afgestemd op de behoeftes van het SG. Eind 2014 werd het LMS van Defacto aangeschaft. Dit nieuwe, innovatieve systeem maakt de opleidingskwaliteit in het SG inzichtelijk. Tevens tilt dit systeem het digitale leren naar een geheel nieuw niveau, waarin zelfstandigheid en proactief leren en leren met en van elkaar worden gestimuleerd. Iedere medewerker zal in 2015 beschikken over een 21

23 kwaliteitspaspoort, waarin staat beschreven wat vereist wordt, waaraan is voldaan en waaraan nog moet worden voldaan. Het monitoren van de voortgang zal een gedeelde verantwoordelijkheid zijn van leidinggevende en medewerker. In het KG is binnen de digitale leeromgeving vormgegeven aan een groot project met betrekking tot de rekenvaardigheden van het personeel. Eind 2014 waren ruim 700 medewerkers geslaagd voor de rekentoets in gecontroleerde omgeving. Er is een aantal algemene e-learningmodules ontwikkeld en met het EPIC-team zijn voor de scholing van alle medewerkers ruim honderd modules beschikbaar gesteld via de digitale leeromgeving. 5.6 Stageaanvragen en -plaatsingen De beide stagebureaus regelen alle stageaanvragen en stageplaatsingen conform de eisen die terzake aan een erkend leerbedrijf worden gesteld. Naast de interne beroepsstages verzorgen de bureaus stageplaatsen voor studenten van velerlei beroepsopleidingen, mbo - en hbo-opleidingen en universiteiten. Voor middelbare scholieren bieden het KG en SZ mogelijkheden aan voor beroepsoriëntatie en maatschappelijke stages. In het SZ werden geen maatschappelijke stages aangeboden omdat de mogelijkheden voor het doen van vrijwilligerswerk (= het doel van deze stages) zeer beperkt waren. Alleen in de dienst geestelijke verzorging zijn daarvoor stagiairs geplaatst. De stagebureaus werken samen met verschillende onderwijsinstellingen: het ROC Nova College, het ROC Leiden, het ROC ASA, de Hogeschool Inholland te Haarlem, de Hogeschool van Amsterdam, de Haagse Hogeschool, de UvA en de VU. In 2014 is een start gemaakt met het ontwerpen van het stage-expertisecentrum voor het SG. In 2015 zullen de stagebureaus een samenwerking aangaan. In het verslagjaar telde het KG 385 stageplaatsingen en in het SZ konden 199 stagiaires aan de slag. In het SZ kon de Open Leerdag voor scholieren van 4 en 5 havo en 5 en 6 vwo geen doorgang vinden. Voor 2015 staat deze dag opnieuw gepland. 22

24 6. Het kenniscentrum 6.1 De bibliotheek De bibliotheek ondersteunt de patiëntenzorg, het (para)medisch en verpleegkundig onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek. De bibliothecarissen gaven scholing op het gebied van informatievaardigheden, bibliotheekinhoud en evidence based literatuur zoeken. Tevens begeleidden zij arts-assistenten bij het formuleren en uitwerken van PICO s/cat s (klinische vraagstellingen waarbij via een literatuursearch een evidence based oplossing gezocht moet worden). Er was een groeiende vraag naar deze ondersteuning vanuit de verschillende vakgroepen. In het verpleegkundig domein was een toename te zien van de vraag om ondersteuning bij het EBP (Evidence Based Practice). De goede samenwerking met het verpleegkundig onderwijs van het Linnaeusinstituut heeft hieraan meegeholpen. De scholing wordt in groepsverband, vaker individueel en veelal als on demand -scholing op maat aangeboden. Er was intensief overleg tussen de bibliothecarissen van beide ziekenhuizen. Een belangrijke taak was het zoveel mogelijk ineen schuiven van beide digitale collecties, om in 2015, met het oog op de fusie, zo efficiënt mogelijk een gezamenlijke collectie te kunnen aanbieden die beantwoordt aan de eisen die aan bibliotheken van STZ-ziekenhuizen worden gesteld. Voor de komende jaren is de aandacht gericht op de fusie en de verdere digitalisering van de bibliotheekinformatie en -collecties, het creëren van een gezamenlijk intranetportaal voor de bibliotheek en het handhaven en zo mogelijk verhogen van de kwaliteit van de dienstverlening: collectief waar mogelijk, op maat waar nodig. 6.2 De (medische)fotografie De medisch fotografen waren ook in 2014 verantwoordelijk voor de medische en sociale fotografie. Daarnaast waren beide functionarissen betrokken bij de verdere ontwikkeling van de digitale leeromgeving (foto s en filmpjes ten behoeve van e-learningmodules) en bij het maken van posters en presentaties voor symposia, congressen en het wetenschappelijk onderzoek, en voor patiëntenvoorlichting. 6.3 Het skillslab Zowel in het KG als in het SZ is een skillslab aanwezig. Het KG heeft geïnvesteerd in de aanschaf van nieuwe reanimatiepoppen en AED s. Met het oog op de fusie zal in 2015 verder onderzoek worden gedaan naar de locatie en de uitrusting van de skillslabs. 23

25 7. Het wetenschappelijk onderzoek 7.1 Het wetenschapsbureau Het wetenschappelijk onderzoek van het KG en SZ is ondergebracht in het wetenschapsbureau Linnaeusinstituut (WBL). Hierin participeren ook het Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland, de Stichting Atal-Medial diagnostische centra en de Stichting Apotheek der Haarlemse Ziekenhuizen. Het verrichten van medisch-wetenschappelijk onderzoek is van belang voor het creëren van een innovatief zorgklimaat en voor de topklinische opleidingsfunctie van de ziekenhuizen. Er bestaat een uniform wetenschapsbeleid, waarin de kwaliteit en transparantie van het wetenschappelijk onderzoek, het ontwikkelen van onderzoekslijnen en de coördinatie van de lokale uitvoerbaarheidsprocedure centraal staan. Het onderzoeksklimaat is sterk verbeterd en het beleid heeft bewerkstelligd dat zaken nu ook in financieel opzicht transparant en goed geregeld zijn. Het WBL heeft een sterk team met researchprofessionals. Het stimuleren van wetenschap - pelijk onderzoek leidt tot een toename van het aantal studies en laat ook een stijging zien van het aantal in PubMed geciteerde artikelen (zie figuur 2). Het WBL heeft als missie het bevorderen en optimaliseren van klinisch onderzoek ter verbetering van de patiëntenzorg, en levert een significante bijdrage aan het bevorderen van onderzoek door het ontwikkelen van een goede infrastructuur voor de uitvoering van onderzoek en door de scholing van medewerkers, zodat zij over de competenties beschikken om de vereiste kwaliteit te leveren bij het uitvoeren van klinisch onderzoek. Toekomstvisie is dat onderzoe k bijdraagt aan de innovatie en kwaliteit van zorg. Dit kan door de zorg toetsbaar te maken, door de invoering van Evidence Based Practice/Evidence Based Medicine (EBP/EBM) en door nieuwe medicatie en nieuw medisch handelen mogelijk te maken. Met ondersteuning van de RvB en de twee stafbesturen werd een nieuw kwaliteitshandboek ingevoerd dat de basis vormt voor het wetenschappelijk kwaliteitsbeleid in beide ziekenhuizen. In het kwaliteitshandboek zijn de organisatie en bedrijfsvoering van het WBL opnieuw geformuleerd en is het Masterplan van de DCTF (Dutch Clinical Trials Foundation) opgenomen voor de ontwikkeling van een optimale infrastructuur. Deze structuur gaat uit van één centrale organisatie die de RvB kan adviseren, onderzoekers kan ondersteunen, die contacten onderhoudt met externe opdrachtgevers en die de procedure van lokale goedkeuring coördineert. Het wetenschapsbeleid in het kort: Het doen van wetenschappelijk onderzoek verbetert de patiëntenzorg en kan daarom beschouwd worden als een kwaliteitskenmerk van het ziekenhuis waarmee patiënten en stakeholders worden aangetrokken. De eindverantwoordelijkheid en de aansprakelijkheid voor de uitvoering van medischwetenschappelijk onderzoek berusten bij de RvB. Dit betekent dat de RvB partij is bij het ondertekenen van onderzoekscontracten bij multicenter onderzoek. Alle studies moeten aangemeld worden bij het WBL en beoordeeld worden op lokale uitvoerbaarheid. Het WBL verricht de voorbereidende en uitvoerende taken ten behoeve van het wetenschapsbeleid in KG en SZ. Iedere hoofdonderzoeker die een WMO-plichtig onderzoek uitvoert, moet een GCP- of BROK (Basiscursus Regelgeving en Organisatie voor Klinisch onderzoekers)-examen afleggen. Het WBL initieert, coördineert en ondersteunt het wetenschappelijk onderzoek en is verantwoordelijk voor het bevorderen van een goed onderzoeksklimaat en een adequate infrastructuur in beide ziekenhuizen. 24

26 7.2 Kernteam en onderzoekslijnen Binnen het WBL is het kernteam verantwoordelijk voor de uitvoering van de primaire taken. Deze omvatten scholing en onderwijs, ondersteuning van medewerkers bij de uitvoering van onderzoek, het opzetten van de infrastructuur voor de uitvoering van onderzoek, innovatie van de zorg en finance en control van onderzoek. Het WBL kent onderzoekslijnen waar onderzoek wordt uitgevoerd. Elke onderzoekslijn heeft één of meer medisch specialisten die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van studies. Zij krijgen hierbij ondersteuning van researchcoördinatoren, epidemiologen, onderzoeksmedewerkers en arts-onderzoekers. Met het microbioomonderzoek kreeg de onderzoekslijn vaccinstudies een meer fundamenteel karakter. De eerste promotie van één van de arts-onderzoekers op dit onderwerp in 2014 vormde de basis voor meerdere vervolgstudies naar de invloed van de samenstelling van het microbioom op luchtweginfecties. Binnen de maatschap orthopedie is het uitvoeren van klinisch onderzoek een vast onderdeel van de werkzaamheden geworden. Het streven is dat de maatschap een expertise - centrum wordt voor de behandeling van gonartrose van de knie met hyaluronzuur en de ontwikkeling van nieuwe behandeltechnieken om het verlies van kraakbeen tegen te gaan of op te vangen. De professionalisering van het oncologisch onderzoek in het KG heeft zich verder doorgezet. Er een sterke toename van het aantal gesponsorde en niet-gesponsorde oncologische studies en inkomsten uit onderzoek. Vanwege de professionele aanpak werd het KG erkend als preferred partner voor de uitvoering van studies door de Internationale Clinical Trial organisatie Parexel. Dit is van belang gezien de competitieve onderzoekswereld en de afname van het aantal industriegedreven geneesmiddelenstudies. 7.3 Kwaliteit en scholing WKO-overleg In het afgelopen jaar heeft het gezamenlijk wetenschappelijk kwaliteitsoverleg van researchcoördinatoren (WKO) die werkzaam zijn binnen het WBL en de trialbureaus van de maatschappen cardiologie KG en SZ en interne geneeskunde en longziekten in het SZ, meerdere malen plaatsgevonden. Momenteel zijn in het KG en SZ 12 researchcoördinatoren werkzaam. Wetenschappelijke scholing Voor de wetenschappelijke scholing van medewerkers heeft het WBL een onderwijsprogramma ontwikkeld waarbij alle onderzoeksfases belicht worden. Onderdeel van dit programma zijn de bestaande trainingen SPSS en GCP. 46 medewerkers volgden de SPSS-basistraining (4x in 5 bijeenkomsten) en 23 medewerkers de advanced training (3x in 12 bijeenkomsten). Het betrof 14 arts-assistenten, 2 medisch specialisten en 31 studenten die hun wetenschappelijke stage in KG of SZ uitvoerden. De GCP-training is een verplichte training voor onderzoekers die een WMO-plichtig onderzoek of geneesmiddelentrial uitvoeren. 43 medewerkers van KG en SZ volgden de drie GCP - trainingsbijeenkomsten, hetgeen een lichte stijging impliceert. Dit jaar kon de training voor het eerst worden afgerond met een erkend GCP-examen, dat door 5 deelnemers werd behaald. In 2015 zal gewerkt worden aan het intensiveren van de GCP-training. Ook zal een BROK e- learningprogramma worden opgezet en geïntroduceerd. Het streven is dat vóór de volgende STZvisitatie zoveel mogelijk hoofdonderzoekers het GCP- of BROK-examen hebben behaald. In 2014 werd een methodologisch onderwijsprogramma geïntroduceerd, dat van belang is voor het schrijven van een onderzoeksvoorstel en de interpretatie van de gegevens. Het programma bestond uit een algemene introductie over wetenschap, een inleiding in de epidemiologie en in EBM. Vier medewerkers van KG en SZ zijn in januari gestart in de eerste groep van de opleiding tot research verpleegkundige/coördinator aan de VUmc Amstel Academie. Deze opleiding is opgezet met hulp van het WBL. Het volgen van de opleiding wordt deels gefinancierd vanuit het stimuleringsfonds van het SZ. Evidence Based Practice Ht WBL is gestart met het trainen van verpleegkundigen in EBP. De invoering van EBP moet ertoe leiden dat in het SG meer evidence-based beslissingen genomen worden om de patiëntenzorg en 25

27 interventies te sturen met als ultiem doel het verbeteren van de kwaliteit en veiligheid van de patiëntenzorg. Momenteel zijn in het SZ de afdelingen interne geneeskunde, CCU, longgenees - kunde en cardiologie, en in het KG de vaatchirurgie getraind. Het WBL en de bibliotheek bieden de afdelingen de nodige ondersteuning bij de uitwerking van klinis che vraagstukken. Leergang topklinische verpleegkunde (TKV) Het WBL heeft in samenwerking met het MCA tweemaal een tweedaagse wetenschappelijke scholing verzorgd tijdens de leergang TKV. Er werd aandacht besteed aan EBP, GCP en statistiek. STZ-netwerk verpleegkundig onderzoek In STZ-verband participeert het WBL in de uitrol van EBP in alle ziekenhuizen. Best practices worden gedeeld. Vooruitlopend op deze ontwikkelingen is het WBL één van de initiatiefnemers tot het schrijven van een onderzoeksprotocol om uiteindelijk een nulmeting uit te voeren naar de houding van STZ-verpleegkundigen ten opzichte van EBP en de barrières die zij daarbij ervaren. 7.4 Infrastructuur De volgende voorbereidingen werden getroffen voor het toekomstig wetenschapsbeleid: Het opzetten van een registratiesysteem voor het aanmelden en vastleggen van alle studies die worden uitgevoerd met behulp van het webbased systeem Study Manager. Dit systeem sluit aan op de bestaande systemen binnen het WBL: Research Manager voor de opslag van onderzoeksgegevens en Glean, speciaal ontwikkeld voor de uitvoering van de vaccinstudies. Het opzetten van een meer toegankelijke en professionele website voor het WBL. Het opstellen van een handleiding voor het gebruik van EPIC voor onderzoek. Doel is het EPD te gebruiken voor de registratie van patiënten die aan een studie deelnemen, de organisatie van datamonitoring en het vastleggen en factureren van de extra zorgverrichtingen die in het kader van onderzoek plaatsvinden. Met de afdeling patiëntenvoorlichting is een algemene patiëntenfolder geschreven om de patiënt te informeren over het gebruik van hun klinische gegevens en restmateriaal voor wetenschappelijk onderzoek, en over de wijze waarop patiënten bezwaar kunnen maken tegen het gebruik van hun gegevens. In samenwerking met VMS, IBG en de afdeling medische registratie is gewerkt aan het opstellen van de bevoegdhedenmatrix voor het inzagerecht in het medisch dossier voor het personeel dat werkzaam is in het klinisch onderzoek. In het SZ is een ICT-project gestart met als doel het opzetten van een Research data platform. Het is een interne samenwerking tussen EPIC, ICT, het WBL en de externe opdrachtgever CtCue. In deze pilotstudie zal een zoekfunctie worden ontwikkeld op gestructureerde en niet-gestructureerde data. Hiermee kan snel, eenvoudig en accuraat de vraag beantwoord worden of het ziekenhuis geschikt is voor deelname aan een industrie - gedreven studie met een farmaceutisch bedrijf als externe opdrachtgever. Verder kunnen prestatie- of zorgindicatoren met een Research data platform worden geanalyseerd en kan de verleende zorg worden geëvalueerd. 7.5 Wetenschappelijke in- en output In 2014 werd het STZ Health Outlook project uitgevoerd, een initiatief van de STZ om de wetenschappelijke in- en output van de STZ-ziekenhuizen in beeld te brengen en te etaleren naar externe opdrachtgevers. KG en SZ namen deel aan deze landelijke studie van 26 STZziekenhuizen. Het hoofd WBL nam plaats in de begeleidingscommissie en was betrokken bij de pilot- en vervolgstudie. Het WBL inventariseerde in het KG en SZ het aantal en type studies die in 2012 en 2013 zijn uitgevoerd. Daarnaast werden gegevens verzameld over het aantal bij de uitvoering van onderzoek betrokken personeelsleden, doorlooptijden van de lokale goedkeuring en de financiële in- en output. De instellingscultuur rondom onderzoek werd in beeld gebracht aan de hand van een schriftelijke vragenlijst, ingevuld door de leden van de twee medische staven. 26

28 Uit de overall analyse bleek dat het aantal industriegedreven of gesponsorde onderzoeken afneemt, hetgeen in lijn is met de internationale en nationale trends. Belangrijkste bevindingen waren de toename van het totaal aantal WMO- en nwmo-plichtige studies, de verbetering van de organisatie rondom onderzoek en de toegenomen investeringen in onderzoek. Bij de STZ bleek gemiddeld één op de vijf specialisten hoofdonderzoeker van een onderzoek. Er lijkt een correlatie te bestaan tussen expertise (aantal gepromoveerden) en het aantal onderzoeken. Naast expertise of deskundigheid zijn gedrevenheid, ambitie en de samenwerking met andere expertisecentra bepalend voor de verschillen tussen de ziekenhuizen. Dit uit zich in een toename van het multicenter onderzoek. De studie toont aan dat het voor het optimalisere n en stimuleren van onderzoek van belang is dat een instelling streeft naar een goede samenwerking, voldoende deskundig personeel, voldoende financiele ondersteuning en het creëren van een goede infrastructuur. Het aantal en type studies in KG en SZ in 2014 In de afgelopen vijf jaar is een graduele toename te zien van het aantal studies in het KG en SZ samen (zie figuur 1). Deze toename kon vooral worden toegeschreven aan het grote aantal studies dat in het SZ werd uitgevoerd. 27 studies werden zowel in het KG als het SZ uitgevoerd. Dit betekent dat er 121 unieke studies waren en dat 20% van de studies overlap vertoonde, dus door de beide ACLU s dubbel werden beoordeeld. In het KG en SZ waren 31 studies door een lokale onderzoeker zelf geïnitieerd. Health Outlook In 2014 werd het STZ Health Outlook project uitgevoerd, een initiatief van de STZ om de wetenschappelijke in- en output van de STZ-ziekenhuizen in beeld te brengen en te etaleren naar externe opdrachtgevers. KG en SZ namen deel aan deze landelijke studie van 26 STZ-ziekenhuizen. Het hoofd WBL nam plaats in de begeleidingscommissie en was betrokken bij de pilot- en vervolgstudie. De studie werd in KG en SZ uitgevoerd door het WBL en betrof de inventarisatie van het aantal en type studies die zijn uitgevoerd in 2012 en Daarnaast werden gegevens verzameld over het aantal bij de uitvoering van onderzoek betrokken personeelsleden, doorloop - tijden van de lokale goedkeuring en de financiële in- en output. De instellingscultuur rondom onderzoek werd in beeld gebracht aan de hand van een schriftelijke vragenlijst, ingevuld door de leden van de twee medische staven. Resultaten Health Outlook KG en SZ t.o.v. andere STZ-ziekenhuizen In de afgelopen vijf jaar is een sterke toename van het aantal in het KG en SZ uitgevoerde WMOen nwmo-plichtige studies te zien. Deze trend is vooral toe te schrijven aan een toename van het aantal studies in het SZ. De lage doorlooptijd, het grote aantal onderzoeksmedewerkers, de hoge participatie aan multicenter studies, het initiëren van lokaal onderzoek en financiële in- en output geven aan dat in beide ziekenhuizen een goede infrastructuur bestaat voor de uitvoering van klinisch onderzoek, hetgeen hen aantrekkelijk maakt voor externe partners, en het is goed voor de innovatie van de patiëntenzorg. Het structureren van onderzoek in een centrale organisatie zoals het WBL werkt goed bij het optimaliseren van het onderzoeksklimaat in het ziekenhuis. Het is zaak te blijven investeren in de organisatie, zodat de lokale haalbaa rheid van de studies kan worden geborgd. Onderzoek doen in een perifeer ziekenhuis hangt af van de expertise en het enthousiasme van medisch specialisten, maar een goede infrastructuur en een instellingscultuur waarbij de RvB, het management en de medische staf een gezamenlijk visie hebben op het belang van onderzoek voor het ziekenhuis zijn ook bepalend. 27

29 Figuur 1. Overzicht van studies in KG en SZ (Bron: ACLU KG en SZ) 7.6 Promoties Kennemer Gasthuis M.H. (Manon) Kerkhof Pelvic Organ Prolapse - Matrix, cells and genes S.G.L. (Sigrid) Fischer A Burning Matter, investigations into inflammation and central sensitization in CRPS E. Th. (Ernst) Scholten Subsolid Nodules in lung cancer E.A.M. (Esther) Kuijper Perinatal reproductive endocrinology in singletons and twins F. (Floortje) Vlemmix Improving Management of Breech Presentation at Term G.J. (Gerjan) de Roest Hemodynamic Evaluation of Cardiac Resynchronization Therapy Getting into the Pressure-Volume Loop Spaarne Ziekenhuis H.C. (Hanna) van der Jagt- Willems H.J.C. (Hans) Buiter J.G.J (Janneke) Hoeijmakers J.M. (Jiddeke) van de Kamp Vertebral fractures in geriatric patients: prevalence and clinical relevance In vivo assessment of cognition related activated seven transmembrane receptors Small fiber neuropathy and sodium channels: a paradigm shift X-linked creatine transporter deficiency R.J. (Robbert) Kroeze Adipose stem cells on a biodegradable polymer for spinal fusion - pre-clinical studies GJ (Gert-Jan) van Baare Economic evaluations and clinical decision making in obstetrical care J.R.C. (Rieneke) Schreinemakers Analysis of oxygen mask-induced soft tissue and nasal bone problems in F-16 pilots I.L.E. (Ingri) Postma Brace For Impact! A thesis on medical care following an airplane crash 7.7 Publicaties In 2014 zijn de criteria voor het samenstellen van het publicatieoverzicht enigszins aangepast ten opzichte van voorgaande jaren. De criteria zijn gebaseerd op de richtlijnen die het Centre for Science and Technology Studies (CWTS, Leiden) hanteert in opdracht van de STZ. 28