De professional aan het woord

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De professional aan het woord"

Transcriptie

1 De professional aan het woord Een uitgave ter inspiratie en informatie over de invulling van professionele ruimte binnen de IRIS-scholen. Medewerkers aan het woord over verschillende vormen van opleiden en ontwikkelen, zoals teamontwikkeling, schoolontwikkeling, leren in het vak, collegiale consultatie, individueel leren en IRIS-breed netwerken. januari 2014, nummer 1 Serious Gaming op het Kaj Munk College Vervolgens gaan zij de strijd aan met andere supermarktconcerns in de klas. Spelers proberen door slimme inzet van prijs- en marketingstrategie zoveel mogelijk winst te halen. De sectie Economie van het Kaj Munk College is op zoek naar alternatieve werkvormen die zij tijdens hun lessen kunnen inzetten. De Onderwijsmiddagen hebben zij dan ook benut om trainingen te volgen over het gebruik van educatieve spellen in de les gebaseerd op het principe van Serious Gaming (door Be Involved). Naast de secties Economie en M&O van het Kaj Munk was ook een aantal collega s van de Haemstede-Barger Mavo bij deze trainingen aanwezig. We zijn op zoek naar werkvormen waarmee we de leerlingen echt kunnen laten voelen waar economie over gaat, aldus Annemieke Wiedemeijer, economiedocent op het Kaj Munk. Educatieve spellen blijken hiervoor zeer geschikt. De spellen bieden leerlingen de begrippen aan vanuit een context waardoor ze beter beklijven. Vervolgens gaan de leerlingen spelenderwijs aan de slag en bouwen blijvend inzicht in de lesstof op. En dat het ook nog eens leuk is, dat hebben we aan den lijve ondervonden. We hebben verschillende spellen gespeeld om zelf te ervaren wat zo n spel met je doet. Zo speelden we Prijzenoorlog, bedoeld voor havo/vwo. De spelers worden directeur van een groot supermarktconcern dat zoveel mogelijk winst moet maken. Speciaal voor vmbo-leerlingen zijn de spellen Ka Ching en Luxe Leven ontwikkeld. Ka Ching lijkt op Prijzenoorlog, met als toevoegingen btw berekenen, inkoopkosten, brutowinst, bedrijfskosten en tenslotte het berekenen van nettowinst. In Luxe leven volg je de stadia van je leven en leer je rond te komen door je inkomsten, vaste lasten en uitgaven bij te houden. Het saldo komt op je bankrekening en afhankelijk van je saldo ontvang je of betaal je rente. Annemieke: Stuk voor stuk zeer leerzame spellen. De spellen Ka Ching en Luxe Leven gaan we zeker inzetten in onze lessen. Ze sluiten goed aan op de stof die we behandelen en die door leerlingen best lastig gevonden wordt, namelijk het berekenen van de omzet, bruto- en nettowinst. Luxe Leven past mooi bij de thema s sparen en lenen, waarbij ook het aspect studie aan bod komt. Ga je meteen na het mbo aan het werk of ga je door naar het hbo en heb je later een hoger inkomen? Annemieke is enthousiast over de spellen, maar zou het liefst nog een stap verder gaan. Het inzetten van deze spellen zie ik als een mooie aanvulling op mijn lessen. Het blijven echter wel simulaties. Nog liever zou ik mijn leerlingen meenemen naar buiten, bijvoorbeeld voor een bezoek aan de Tweede Maasvlakte om het belang van de Rotterdamse haven voor de Nederlandse economie te laten zien. Dan pas voel je economie in het echt. Helaas hebben we nu nog onvoldoende economie-uren ter beschikking om dat te realiseren, maar het idee laat me nog lang niet los! Binnen IRIS vinden we het persoonlijke contact en het luisteren naar elkaar van groot belang. Wat heb jij nodig om te excelleren? Over welke kwaliteiten beschik je en waar wil jij je verder in bekwamen? Hoe kun je als persoon, team of school van elkaar leren en waar kun je elkaar ondersteunen? Dit alles met het doel je eigen talenten te ontdekken, te ontwikkelen en nog meer uit te dragen op school. Uiteindelijk komt dit het leren en welzijn van de leerlingen ten goede. IRIS biedt je volop de ruimte!

2 Kritische Vriend Bezoek op het ECL Donderdag 21 november 2013 een groep van twintig kritische vrienden van de andere IRIS-scholen gaan op bezoek bij het ECL. Het doel van de dag: kijken hoe de overgang was van de brugklas, gelokaliseerd op de Vaart, naar de tweede klas op de Kade. Belangrijke aandachtspunten bij de observatie: de mate van zelfstandigheid, de verantwoordelijkheid die leerlingen krijgen en de eigen verantwoording die leerlingen nemen, het werkklimaat en hoe het ECL recht doet aan verschillen binnen de klas. Om 8.15 uur stonden de vrienden op beide locaties klaar om te observeren hoe het binnenkomen van de leerlingen verloopt. Vervolgens zijn er op twee locaties verschillende lessen bezocht en was het s middags tijd voor speed daten met leerlingen, mentoren, OOP ers en docenten. De bevindingen werden door de verschillende groepen aan het einde van de dag gepresenteerd. Vooral het veilige werkklimaat, dat op beide locaties zichtbaar en voelbaar was, werd gewaardeerd. Je mag jezelf zijn op het ECL. Belangrijkste advies: Probeer de papieren werkelijkheid van een waardevol didactisch concept ook meer in de klas zichtbaar te maken, differentiatie in de les is nu nog weinig te zien. Een ander klassenmanagement is daarvoor essentieel. Nu is het nog te veel afhankelijk van de individuele docent of dat zichtbaar wordt. Bijzonder compliment: De brugklas-supporters, de hulp en vraagbaak voor brugklassers, hebben hun rol als gids voor de bezoekers, informant, ervaringsdeskundige en gemotiveerde hulpmentor voorbeeldig vervuld. Bedankt Paula, Mila, Daniëlle, Jorien, Puck, Julia en Ymke! Werken aan kwaliteitstoetsen Het afgelopen schooljaar zijn docenten van de Haemstede-Barger Mavo (HBM) bezig geweest met het (her)-schrijven en herijken van hun sectieplannen. In deze plannen staan de eindtermen van het CE en worden als uitgangspunt genomen om het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) voor de eindexamenleerlingen vorm te geven. Tevens is er een ontwikkeling in gang gezet om de kwaliteit van de toetsen te verbeteren onder begeleiding van bureau CPS. Dit schooljaar richten docenten alle aandacht op het maken van valide PTA-toetsen, worden bestaande toetsen geanalyseerd en zo nodig aangepast. Ook de onderbouwtoetsen worden tegen het licht gehouden. Daniëlla Ferwerda, docent Nederlands: Vorig jaar hebben we veel tijd besteed aan ons sectieplan Nederlands waarin de eindtermen van het CE zijn aangegeven. Dit nemen we als uitgangspunt voor ons PTA. We hebben geleerd de zaken aan de basis goed op te pakken. Het was opvallend dat in de examens veel woorden worden gebruikt die voor leerlingen lastig te begrijpen zijn. We besteden daar nu meer aandacht aan. Kritische blik Het doel van dit jaar is dat de schoolexamens aantoonbaar van het juiste niveau zijn en voldoen aan de vereiste kwaliteit. HBM wordt hierin begeleid door Bureau ICE, welke vooraf de PTA s hebben geanalyseerd. De toetsmatrijs, een schematisch overzicht waarin de inhoud van de te toetsen leerstof wordt afgezet tegen het vraagniveau, wordt als uitgangspunt gebruikt. Het is een praktisch handvat dat je helpt te bereiken dat de toets meet wat hij moet meten. We krijgen allerlei handreikingen hoe we goede toetsen kunnen maken of bestaande toetsen kunnen verbeteren. Soms maken we de toetsen zelf, soms gebruiken we de toetsen die bij de methode horen. In beide gevallen zijn we nu veel kritischer geworden, aldus Daniëlle. Uniformiteit Er wordt gewerkt volgens RTTI-methode. Een handige checklist maakt het mogelijk om te beoordelen of een toets voldoet aan de kwaliteitseisen. Tevens is het belangrijk dat leerlingen de juiste informatie krijgen bij een toets. Uniformiteit helpt hierbij. Daniëlle: We gebruiken nu allemaal hetzelfde voorblad met vastgestelde informatie en een uniform lettertype. En we geven bij elke vraag de te behalen punten aan zodat de leerling precies weet waar hij aan toe is. Wij zijn binnen de sectie Nederlands erg blij met de huidige ontwikkeling.

3 ICT bij begeleiding dyslectische leerlingen Binnen het HVC worden dyslectische leerlingen zoveel mogelijk individueel begeleid door een dyslexiecoach. Elk schoolteam heeft een speciaal opgeleide coach die binnen zijn afdeling verantwoordelijk is voor de begeleiding. Om ervoor te zorgen dat deze leerlingen op hun eigen niveau ook met hun leeftijdgenoten mee kunnen doen in de klas is er dit jaar gestart met de introductie van Kurzweil. Deze speciale dyslexiesoftware is beschikbaar voor alle dyslectische leerlingen uit het eerste en tweede leerjaar. Onder leiding van projectleider Hans Luijk, ICT-coördinator binnen HVC, zijn inmiddels 35 leerlingen gestart, verdeeld over verschillende afdelingen. Docenten en leerlingen hebben een training gevolgd om met de software om te kunnen gaan. Na de herfstvakantie is gestart bij de talen, vanaf december volgden de andere vakken. Ouders schaffen via school een laptop aan, het HVC zorgt voor de licentie van de software, de installatie en het beheer van de laptop. Het lesmateriaal wordt vooraf gescand en bewerkt. Ook de ouders krijgen een training, zodat zij hun kinderen thuis kunnen begeleiden. Hoe werkt Kurzweil? Het principe is eenvoudig: wat een leerling zonder dyslexie zelf van papier leest, wordt voor een dyslectische leerling voorgelezen door Kurzweil. De leerling leest via zijn laptop mee. Moeilijke woorden kunnen eenvoudig worden opgezocht in de direct beschikbare, digitale woordenboeken. Een meerkleurige cursor markeert een woord, zin of alinea: een ideale houvast voor actief meelezen. Ook de voorleessnelheid kan zelf worden bepaald, waardoor de leerling in zijn eigen tempo kan lezen en oefenen. Toetsen en werkbladen kunnen worden ingescand en ingevuld. Een leerling met dyslexie kan nu beter het tempo in de klas bijhouden en zo zijn talenten en capaciteiten beter ontplooien. Dan is geen moeite te veel en heb ik er veel voor over. Madelon Huurman In oktober zijn we met het project gestart en ik zie nu al dat mijn leerlingen betere resultaten behalen voor de talen. Met name de mogelijkheid om te oefenen met woordjes leren werpt zijn vruchten af. Het vergt wel wat aanpassingen: de leerling moet een goede plek in het lokaal krijgen, toetsen moeten digitaal worden aangeleverd. Via een digitaal logboek kunnen we precies zien wat de leerling in de les heeft gedaan en zo de juiste begeleiding bieden. Het werken met Kurzweil vraagt behoorlijk wat extra tijd, maar het is het dubbel en dwars waard. Dyslexie is een specifieke lees- en spellingstoornis met een neurobiologische basis. heeft niets te maken met intelligentie. komt bij 5 tot 10% van de Nederlanders voor. is erfelijk en gaat niet over. komt meer bij mannen voor dan bij vrouwen. is meer dan alleen een leesprobleem. Mensen met dyslexie hebben meestal ook moeite met spellen, studeren, structuren en het onthouden van losse feiten. Madelon Huurman, docent Nederlands, begeleidt 58 leerlingen met dyslexie, waarvan er 16 met Kurzweil werken. Ik kan al best goed met Kurzweil werken. Het lezen van de leerboeken gaat veel beter. Ik weet nog niet alle functies van het programma, maar samen met andere leerlingen in mijn klas die ook met Kurzweil werken ontdekken we steeds meer. Het is wel fijn dat ik niet meer met boeken hoef te sjouwen. Die blijven lekker in de kluis. Ik hoef er alleen voor te zorgen dat ik mijn laptop bij me heb en dat hij is opgeladen! Stijn van Woerdekom, leerling 2 vmbo kader Bij dyslectici verloopt de taalverwerking in de hersenen minder automatisch, dat geldt zowel voor klanken als voor de herkenning van letters, lettergrepen, woorden en zinnen. Dyslectici nemen daardoor nieuwe informatie, die tijdens het leerproces wordt aangeboden, langzamer en moeizamer in zich op dan mensen die geen last van dyslexie hebben.

4 Pesten: een apenkunstje? Wat apen ons leren over pesten op het schoolplein. Met het kaderteam onderbouw van Thamen hebben we de workshop Pestkop-apenkop in Apenheul gevolgd. Een leerzame workshop over waarom apen- en mensenkinderen pesten. Gedrag wordt bepaald door een combinatie van natuur, cultuur en persoonlijkheid. Dat stukje natuur, daar kunnen we veel van leren door het gedrag van apen te bestuderen. Pestgedrag is duidelijk aanwezig bij apen en het blijkt een sterke natuurlijke basis en functie te hebben. In de workshop was ook aandacht voor het gedrag dat we van nature vertonen in een sociale werkomgeving. Wat zijn hier de overeenkomsten tussen mensen en apen? Wij hebben de apen ook echt geobserveerd, maar op dat moment werd er net niet gepest. De trainer en medeschrijver van het boek Pestkop-apenkop Sarah Mutsaers benadrukt dat we het tegengaan van pestgedrag als ons aller verantwoordelijkheid moeten zien. Als we ons bewust zijn van hoe die groepsprocessen werken en we ons verantwoordelijk voelen, kunnen we sneller ingrijpen waardoor erger wordt voorkomen. Ons bezoek gebruiken we als extra bagage bij het leren omgaan met pestgedrag. Het heeft onze blik verruimd over hoe we naar pestgedrag kunnen kijken en wat we kunnen doen om het pesten te beperken. Het past uitstekend in ons programma Samen op Thamen, wat gericht is op een plezierig en veilig schoolklimaat en waar in (mede)verantwoordelijkheid één van de pijlers is. Tecla Trossel en Tjeerd Hansen, beiden docent/lid kaderteam onderbouw. Verdieping van kennis draagt bij aan beter lesgeven wetenschappers uit mijn vakgebied om te zien hoe zij werken. Ook moet je echt op de hoogte zijn van recente ontwikkelingen in je vakgebied en weten hoe je een wetenschappelijke presentatie opbouwt. Gaila Jehoel, docent Kunst aan het Herbert Vissers College, deed de Kunstacademie, studeerde Kunstgeschiedenis en promoveert nu op de ontwikkeling van Nederlandse culturele netwerken in Italië. Zij heeft hiervoor de promotiebeurs gekregen. In augustus 2013 is ze begonnen. Wat vind je van de mogelijkheid dat docenten via de promotiebeurs de kans krijgen om te promoveren? Het is een prachtige kans om zo je kennis uit te kunnen breiden. De beurs zit goed in elkaar: vier jaar lang wordt de helft van jouw aantal fte s vergoed voor vervanging en jaarlijks is er 3000 euro beschikbaar voor onderzoekskosten. Maar een dergelijk onderzoek is ook echt een uitdaging, vergis je niet. Heb je nog tips voor collega s die overwegen te promoveren? Ja, een heleboel! De belangrijkste is eigenlijk om het op je eigen school goed te regelen. Een tweede tip is dat je je tijd heel goed moet bewaken. En voor mij was het uitermate leerzaam om tijdens het schrijven van mijn masterscriptie in contact te komen met promovendi en Wat heeft het jou tot nu toe gebracht? Ik ga er beter door lesgeven. Je verdiept je kennis en verbanden worden beter zichtbaar. Je kunt daardoor de stof van meerdere kanten benaderen, erg handig omdat leerlingen nu eenmaal op verschillende manieren leren. Als mentor gebruik ik mijn kennis van de universitaire structuur om leerlingen voor te bereiden op een overstap naar de universiteit. Daarnaast is de kennis handig bij het opzetten, organiseren en maken van werkstukken waarbij onderzoek gedaan moet worden. De promotiebeurs Met de Promotiebeurs wil het ministerie van OCW het aantal gepromoveerde leraren voor de klas vergroten ter verbetering van de onderwijskwaliteit en ter versterking van de aansluiting tussen universiteiten en scholen. De promotiebeurs stelt leraren in staat om lesgeven te combineren met het doen van promotieonderzoek. Geselecteerde leraren worden vier jaar lang voor de helft van hun aanstelling vrijgesteld, met behoud van salaris, om onderzoek te doen. Aanvragen kunnen in twee periodes worden ingediend: van januari tot 12 maart en van juli tot 2 september In 2014 zijn er 200 beurzen beschikbaar. Meer informatie: Tip: Begin tijdig met de voorbereiding van de aanvraag, omdat je een onderzoeksidee moet bedenken, een promotor moet zoeken en een promotievoorstel moet opstellen.

5 Terug in de studiebanken Dorine Machiels, afdelingsleider binnen het ECL volgt sinds maart 2013 de Masteropleiding Integraal Leiderschap bij het Centrum voor Nascholing Amsterdam. Deze masteropleiding is bedoeld voor leidinggevenden in het onderwijs die zich door middel van wetenschappelijk verantwoord praktijkonderzoek in de eigen school willen ontwikkelen tot schoolleider op Masterniveau. Waarom wilde je weer gaan studeren? Ik was al heel lang van plan om weer te gaan studeren. De enthousiaste studieverhalen van mijn man maakten dat het nog meer ging kriebelen. Juist op dat moment startte het tweejarige Management Development traject binnen IRIS. Ik heb toen besloten eerst daar aan deel te nemen. Als schoolteam kregen we de tijd en rust om gericht aan allerlei onderwerpen te werken, maar ook het begeleid collegiaal leren vond ik erg nuttig. Reflecteren op je eigen gedrag met collega s van andere scholen, daar heb ik veel van geleerd. Dorine Machiels (ECL), Ben van der Hilst (CNA) en Corrie Cuperus (ECL) afdelingsleider Corrie Cuperus. Zij doet binnen het ECL onderzoek naar zelfsturing van leerlingen met de focus op de rol van de docent als presentator en afsluiter, twee van de vijf rollen van de docent. Beiden richten wij ons op een aantal vakken binnen 4 VWO en gaandeweg zijn we erachter gekomen dat onze onderzoeken in elkaars verlengde liggen. Wij gebruiken elkaar dan ook als klankbord. Ik denk dat we daardoor in staat zijn meer uit de opleiding te halen dan sommige anderen uit de groep. Onderdeel van de opleiding is het doen van onderzoek. Wat houdt dit precies in? De Masteropleiding leert ons als leidinggevenden om docenten te stimuleren onderzoek te doen en niet te snel te zoeken naar oplossingen om zo weloverwogen besluiten te nemen. Om dat goed te kunnen moeten we inderdaad zelf ervaring opdoen met het doen van onderzoek. Ik onderzoek op het ECL in hoeverre feedback gegeven kan worden op de resultaten van toetsen ter verbetering van het leerproces van leerlingen. Wat beheers je goed en wat minder goed. Het op een goede manier geven van feedback kan het leerproces krachtig bevorderen. Deze opleiding volg ik samen met mijn collega Hoe voelt het om weer te studeren? Scholing is leuk! Ik geef al heel lang leiding en het is goed om nu weer eens te ervaren wat het is om student te zijn, deadlines te moeten halen en stukken te moeten schrijven. Ik ben veel meer gaan lezen. Eigenlijk gewoon goed om weer eens uit je dagelijkse rol te stappen. Het voelt als een cadeautje om deze opleiding te mogen volgen. Ik wil er ook echt beter uitkomen en dingen op een betere, maar ook wetenschappelijk verantwoorde manier gaan aanpakken. Ik wil graag een goede bijdrage leveren aan de drive die iedere docent, waar ik leiding aan geef, van nature al in zich heeft: iedere les nog beter te doen. De medewerkers van de IRIS-mediatheken komen sinds vorig schooljaar regelmatig bij elkaar tijdens de O&O-momenten. Het eerste schooljaar stond dit vooral in het teken van een kijkje in elkaars keuken, waarbij met name praktische ervaringen werden uitgewisseld. Dit jaar is ervoor gekozen om een kijkje in andere keukens te nemen. In oktober werd in de keuken van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag gekeken. Het programma bestond uit een uitgebreide rondleiding, waar zowel de oude boekencollectie als de digitale mogelijkheden aan bod kwamen. In december stond een bezoek aan de mediatheek van de Katholieke Scholengemeenschap Hoofddorp gepland. Deze recentelijk opnieuw ingerichte mediatheek heeft dit jaar de Prijs voor de Beste Leesomgeving gewonnen. Bijzonder aan deze mediatheek is het gebruik van duurzame materialen en een apart ingerichte stilteruimte. Voor de medewerkers van IRIS een bron van inspiratie en goede, toepasbare ideeën. De andere twee O&O-momenten van dit schooljaar worden door elke mediatheek afzonderlijk ingevuld, maar voor volgend jaar staan er ook weer gezamenlijke bijeenkomsten in de planning. Wij zijn blij dat IRIS ons deze mogelijkheid biedt!

6 Netwerk O&O Binnen iedere school is een netwerk O&O actief, veelal bestaande uit een teamleider, een schoolopleider en een HR-medewerker. Eén van hen is netwerkcoördinator O&O. De netwerkorganisatie coördineert, stimuleert, ondersteunt en faciliteert op het gebied van Opleiden en Ontwikkelen binnen de school en vormt een brug naar IRIS-brede samenwerking ter versterking. Heb je vragen, opmerkingen of suggesties: neem dan contact op met één van de netwerkcoördinatoren: Marcel van den Busken (THA) / Jan Simon (HVC) / Ronald Lam (HBM) / Robert Claassen (KMC) / Luc Bessems (ECL) / Rita Groeskamp (IRIS) / Meer informatie: IRIS Opleiding Leiderschap: de Kweekvijver Iets voor jou? Leiding geven aan collega s doe je niet zomaar. Daar moet je wel wat voor doen! De opleiding Kweekvijver volgen, bijvoorbeeld. De opleiding is bedoeld voor iedereen die werkt in het onderwijs en die zich verder wil bekwamen op het gebied van ambachtelijk en persoonlijk leiderschap. In september 2014 gaat deze eenjarige opleiding opnieuw van start onder leiding van Ruud Jansen. Denk je dat het iets voor jou is? Overleg met je leidinggevende en neem contact op met Ruud Jansen (tel / r.jansen@iris-cvo.nl). Meer informatie vind je ook op de website van O&O. Subsidiemogelijkheden Lerarenbeurs Bevoegde leraren kunnen een beurs aanvragen voor een bachelor- of masteropleiding (inclusief pre-master of schakeltraject) of voor een korte opleiding die gericht is op het verwerven van extra bekwaamheden. Meer informatie: Let op: de regels omtrent de Lerarenbeurs zijn veranderd vanaf het studiejaar Voor aanvragen vanaf dit studiejaar geldt, dat een aanvraag ieder jaar opnieuw moet worden ingediend. Promotiebeurs Bevoegde leraren kunnen een beurs aanvragen voor een promotieonderzoek. Zie voor meer informatie pagina 4 of kijk op Agenda februari-juni feb Havo congres: Trots op havo 6 feb Vmbo-congres TL feb Landelijk congres jongeren en social media 11 feb 3e Onderwijsmiddag IRIS feb Conferentie Talenonderwijs in feb Landelijk congres Gezag in het geding 13 feb Hoe betrek je collega s bij taalbeleid, Studiedag APS 7 & 21 mrt Elke rekencoach een VIP 13 mrt Tweedaagse training anti-pestcoördinator 20 mrt Vo-congres 2, 3 apr Conferentie voor onderwijsvernieuwing en ICT apr Onderwijsdag IRIS, Herbert Vissers College 12 apr CED groep Taalconferentie 2014 Steunpunt rekenen en taal 21, 22 mei Nationaal congres Onderwijs en Social Media juni Eindpresentaties Kweekvijver op uitnodiging Colofon Dit is een uitgave van IRIS Opleiden & Ontwikkelen Vragen en/of suggesties: Rita Groeskamp, Coördinator Opleiden & Ontwikkelen IRIS (di/woe/do), r.groeskamp@iris-cvo.nl Tekst: L. Bessems, R. Groeskamp, R. Jansen Eindredactie: I. Snep Vormgeving: Bommel tekst & creatie Oplage: 800 exemplaren Druk: drukkerij Groen Met dank aan alle medewerkers van IRIS die aan dit nummer hebben meegewerkt.

De professional aan het woord

De professional aan het woord De professional aan het woord Een uitgave ter inspiratie en informatie over de invulling van professionele ruimte binnen de IRIS-scholen. Medewerkers aan het woord over verschillende vormen van opleiden

Nadere informatie

De beste basis voor je toekomst

De beste basis voor je toekomst Visser t Hooft Lyceum Leiderdorp KANSRIJK EN UITDAGEND De beste basis voor je toekomst i 11gymnasium 11atheneum 11havo vhl.nl 11mavo (vmbo-t) Muzenlaan 155 q Op de open avond vond ik de school meteen leuk

Nadere informatie

Hoofdstuk 16 - Vreemde talen ondersteunen

Hoofdstuk 16 - Vreemde talen ondersteunen Hoofdstuk 16 - Vreemde talen ondersteunen 16.1. Inleiding 215 16.2. Woorden, zinnen, in een vreemde taal laten voorlezen 217 16.3. Uitspraak van woorden leren en controleren 219 16.4. Woorden vertalen

Nadere informatie

Nederlands (2 e graad); 12 lesuren

Nederlands (2 e graad); 12 lesuren Wij zoeken wegens zwangerschapsvervanging voor de periode na de meivakantie tot de zomervakantie een kandidaat met onderwijservaring voor het vak: Nederlands (2 e graad); 12 lesuren Voor deze functie ligt

Nadere informatie

EEN WERELD SCHOOL. vmbo theoretische leerweg HTL-route voor leerlingen die naar de havo willen. Gemini (H)TL

EEN WERELD SCHOOL. vmbo theoretische leerweg HTL-route voor leerlingen die naar de havo willen. Gemini (H)TL EEN WERELD SCHOOL vmbo theoretische leerweg HTL-route voor leerlingen die naar de havo willen Gemini (H)TL Gemini (H)TL is iets voor jou! Je hebt advies vmbo theoretische leerweg Vmbo theoretische leerweg

Nadere informatie

Samen bouwen aan jouw toekomst

Samen bouwen aan jouw toekomst Visser t Hooft Lyceum Rijnsburg KANSRIJK EN UITDAGEND Samen bouwen aan jouw toekomst i atheneum havo vhl.nl mavo (vmbo-t) Noordeinde 24 q Dit is mijn school. Ik heb moeite met schoolwerk maken. Maar op

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Cosis Begeleid Leren

Cosis Begeleid Leren Vaardigheidslessen: Hulp bij studeren Om met succes een opleiding te kunnen volgen is het voor jongeren belangrijk dat ze over een aantal specifieke vaardigheden beschikken. Daarom hebben we een cursus

Nadere informatie

Naar de brugklas. Naar de brugklas...

Naar de brugklas. Naar de brugklas... Naar de brugklas Naar de brugklas... spannend! Naar de brugklas gaan vinden veel leerlingen spannend. We vinden het belangrijk dat je je snel thuis voelt op onze school! Daar gaan we je ook bij helpen.

Nadere informatie

Begeleiding van dyslexie

Begeleiding van dyslexie Begeleiding van dyslexie Inhoud Wat is dyslexie?... 3 Wat biedt het HVC?... 4 Onderzoek naar dyslexie in de brugklas... 4 Dyslexiepas... 4 De dyslexiecoach... 5 Dyslexie ondersteuningssoftware... 5 Meer

Nadere informatie

Vragenlijst leerlingen nameting

Vragenlijst leerlingen nameting Bijlage C Vragenlijsten Vragenlijst voor leerlingen Vragenlijst leerlingen nameting Dit schooljaar doe jij mee aan de pilot havo Carrousel. Je bent bij een aantal organisaties op Carrouselbezoek geweest

Nadere informatie

Doe mee met de Onderwijscoöperatie

Doe mee met de Onderwijscoöperatie Doe mee met de Onderwijscoöperatie Vanwege een carrièreswitch werkt Ramon Moorlag nu in het onderwijs als leraar, community manager van Leraar24 en is hij lid van de Lerarenadviesraad. Een uiterst interessante

Nadere informatie

De beste basis voor je toekomst

De beste basis voor je toekomst Visser t Hooft Lyceum Leiderdorp KANSRIJK EN UITDAGEND De beste basis voor je toekomst i 11gymnasium 11atheneum 11havo vhl.nl 11mavo (vmbo-t) Muzenlaan 155 q Ik vind het steeds fijner worden. Je krijgt

Nadere informatie

EEN WERELD SCHOOL. lyceum (h)tl vakcolleges (b/k) lwoo. vmbo theoretische leerweg HTL-route voor leerlingen die naar de havo willen.

EEN WERELD SCHOOL. lyceum (h)tl vakcolleges (b/k) lwoo. vmbo theoretische leerweg HTL-route voor leerlingen die naar de havo willen. lyceum (h)tl vakcolleges (b/k) lwoo EEN WERELD SCHOOL vmbo theoretische leerweg HTL-route voor leerlingen die naar de havo willen Gemini (H)TL Gemini (H)TL, iets voor jou! De HTL- route Je hebt advies

Nadere informatie

bij aan een hogere kwaliteit van het onderwijs. Daar hebben ook je leerlingen profijt van.

bij aan een hogere kwaliteit van het onderwijs. Daar hebben ook je leerlingen profijt van. 14 De Lerarenbeurs. Be Door gebruik te maken van de Lerarenbeurs verhoog je als docent je professionele niveau. Hierdoor verbeteren je lessen, word je breder inzetbaar en draag je bij aan een hogere kwaliteit

Nadere informatie

ALTRA COLLEGE NOORD / ZUIDOOST. Leren en werken voor je toekomst WWW.ALTRA.NL

ALTRA COLLEGE NOORD / ZUIDOOST. Leren en werken voor je toekomst WWW.ALTRA.NL ALTRA COLLEGE NOORD / ZUIDOOST Leren en werken voor je toekomst WWW.ALTRA.NL Beste leerling, welkom bij Altra College! Mentor Goedemorgen, goed dat je er bent! We zijn blij dat je er bent. Bij de beroepsopleiding

Nadere informatie

Voor een groep. Korte Workshop Time-management. Slim Werken + Creatief Werken

Voor een groep. Korte Workshop Time-management. Slim Werken + Creatief Werken Voor een groep Korte Workshop Time-management Slim Werken + Creatief Werken edere dag een SlimWerken.COM Julianapark 48-5 5046 GB Tilburg T 013-5770495 M 06-27326562 E contact@slimwerken.com W www.slimwerken.com

Nadere informatie

Kies voor meer! kies voor meer

Kies voor meer! kies voor meer kies voor meer Kies voor meer! Je staat op het punt om een heel belangrijke beslissing te nemen: je kiest de school waar je de komende jaren naartoe gaat. Spannend! Want je wilt natuurlijk naar een plek

Nadere informatie

Plan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika

Plan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika Plan van aanpak horizon verbreden Zuid-Afrika Welk gebied heb je gekozen? Het gekozen thema voor horizon verbreden is Zuid-Afrika. Ik ben zelf 4 keer in Zuid-Afrika geweest voor vrijwilligerswerk en ga

Nadere informatie

Meer dan alleen een goede school

Meer dan alleen een goede school Visser t Hooft Lyceum Rijnsburg KANSRIJK EN UITDAGEND Meer dan alleen een goede school i atheneum havo vhl.nl mavo (vmbo-t) Noordeinde 24 q De leraren kunnen goed met kinderen omgaan. Ze geven je een veilig

Nadere informatie

Waarde-volle zorg is ook nog JONG!

Waarde-volle zorg is ook nog JONG! Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal

Nadere informatie

JONG HOEZO ANDERS?! EN HOOGGEVOELIG. Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren

JONG HOEZO ANDERS?! EN HOOGGEVOELIG. Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren Ellen van den Ende in samenwerking met Mariëtte Verschure JONG EN HOOGGEVOELIG HOEZO ANDERS?! Informatie, oefeningen en tips voor hooggevoelige jongeren Uitgeverij Akasha Inhoud Hooggevoelig, hoezo anders?!

Nadere informatie

Informatieboekje voor examenkandidaten theoretische leerweg

Informatieboekje voor examenkandidaten theoretische leerweg Informatieboekje voor examenkandidaten theoretische leerweg informatieboekje examen tl pagina 1 van 7 Ik doe examen 2016 Beste leerling, Het is alweer en het examen nadert. Hier voor je ligt een informatieboekje

Nadere informatie

In rood de vragen die we bij de tweede meeting niet meer hebben gesteld. GPL = gepersonaliseerd leren. Vragenlijst docententeam gepersonaliseerd leren

In rood de vragen die we bij de tweede meeting niet meer hebben gesteld. GPL = gepersonaliseerd leren. Vragenlijst docententeam gepersonaliseerd leren Vragenlijst docententeam gepersonaliseerd leren In rood de vragen die we bij de tweede meeting niet meer hebben gesteld. GPL = gepersonaliseerd leren 5 punts Likertschaal 1. Ik ben een goede GPL docent

Nadere informatie

Bevorderingsreglement Onderbouw

Bevorderingsreglement Onderbouw Bevorderingsreglement Onderbouw Schooljaar 2014-2015 Aan de leerlingen in de leerjaren 1 t/m 3, Om je succesvol naar je diploma te begeleiden, krijg je niet alleen uitleg en begeleiding, maar wordt er

Nadere informatie

Nieuw vmbo op. het Haarlem College. op het Haarlem College kan het. Podium & Presentatie Mavo en Mavo + Informatie voor de leerlingen van groep 8

Nieuw vmbo op. het Haarlem College. op het Haarlem College kan het. Podium & Presentatie Mavo en Mavo + Informatie voor de leerlingen van groep 8 Nieuw vmbo op het Haarlem College op het Haarlem College kan het Media & Vormgeving Zorg & Welzijn Techniek & Energie Ondernemen & Commercie Podium & Presentatie Mavo en Mavo + Sport & Veiligheid Gemengde

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Waardevolle woorden voor het Sint-Laurenscollege

Waardevolle woorden voor het Sint-Laurenscollege Waardevolle woorden voor het Sint-Laurenscollege Verbondenheid, Inspiratie, Verantwoordelijkheid, Ambitie: dit zijn waardevolle woorden voor het Sint-Laurenscollege. We kunnen veel bereiken als school,

Nadere informatie

Informatie voor nieuwe brugklasleerlingen 2015

Informatie voor nieuwe brugklasleerlingen 2015 EVEN KENNIS MAKEN Informatie voor nieuwe brugklasleerlingen 2015 De eerste jaren werken we vooral nog in thema s en met het spreekwoord van onze school: Willen, worden en zijn. Maar in latere jaren werken

Nadere informatie

Tekst lezen en vragen stellen

Tekst lezen en vragen stellen 1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij

Nadere informatie

PAL Student als Persoon lijk Assistent van Leraren. Voor vmbo, havo en vwo

PAL Student als Persoon lijk Assistent van Leraren. Voor vmbo, havo en vwo PAL Student als Persoon lijk Assistent van Leraren Voor vmbo, havo en vwo 3 Student als Persoonlijk Assistent van Leraren voor vmbo, havo en vwo is een initiatief van Platform Bèta Techniek, Sectorbestuur

Nadere informatie

ipad enquête - ouders - 18 reacties (van 29 ouders)!

ipad enquête - ouders - 18 reacties (van 29 ouders)! 18 responses View all Publish analytics 18 responses ipad enquête - ouders - 18 reacties (van 9 ouders) Summary View all responses Publish analytics In welke mate ziet u uw zoon of dochter de ipad thuis

Nadere informatie

Sita (VWO2) Aaron Sams. Natuurkunde en Flipping the Classroom

Sita (VWO2) Aaron Sams. Natuurkunde en Flipping the Classroom Natuurkunde en Flipping the Classroom De lespraktijk van een natuurwetenschappelijk vak zoals natuurkunde bestaat gewoonlijk uit klassikale instructie, practicum en het verwerken van opdrachten. In de

Nadere informatie

master leraar voortgezet onderwijs

master leraar voortgezet onderwijs DEEL JE KENNIS! master leraar voortgezet onderwijs JOUW PROGRAMMA IN EEN NOTENDOP De master Leraar voortgezet onderwijs van de VU is een eenjarige master (voltijd*) waarin je een eerstegraads onderwijsbevoegdheid

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Samen bouwen aan je toekomst. Het Maerlant in 10 stappen

Samen bouwen aan je toekomst. Het Maerlant in 10 stappen SC H L OO JA AR 20 1 20 5-16 Samen bouwen aan je toekomst Het Maerlant in 10 stappen Je wilt naar... een leuke school, waar iedereen elkaar kent. Een relaxte, overzichtelijke school, waar je jezelf kunt

Nadere informatie

Scheikunde 2 e graads (0,5-0,7 fte)

Scheikunde 2 e graads (0,5-0,7 fte) Voor schooljaar 2017/2018 zoeken wij een kandidaat met (ruime) onderwijservaring voor het vak: Scheikunde 2 e graads (0,5-0,7 fte) Voor deze functie ligt de focus op het functioneren binnen de havo/atheneum

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Verantwoording gebruik leerlijnen

Verantwoording gebruik leerlijnen Verantwoording gebruik leerlijnen In de praktijk blijkt dat er onder de deelnemers van Samenscholing.nu die direct met elkaar te maken hebben behoefte bestaat om de ontwikkeling van de beroepsvaardigheden

Nadere informatie

China Pagina 1. - Wie nodig jij uit voor een Chinese maaltijd? -

China Pagina 1. - Wie nodig jij uit voor een Chinese maaltijd? - China Pagina 1 Colofon Uitnodiging voor maaltijd in Chinees Les voor groep 6-8 150-180 minuten Handvaardigheid Let op! In deze les opzet werken leerlingen in tweetallen, en maken samen 1 werkstuk, maar

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89

Inhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89 Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op

Nadere informatie

Enkele gegevens evens over jezelf en de school:

Enkele gegevens evens over jezelf en de school: VEILIGHEID VRAGENLIJST LEERLINGEN Een belangrijke taak voor de school is te zorgen dat leerlingen zich prettig en veilig voelen. Dat lukt niet altijd. Bijvoorbeeld, omdat er soms wordt gediscrimineerd

Nadere informatie

NTERVIEW. In Bedrijf.Bite Coaching, loopbaan & studiekeuze. Doen waar je goed in bent

NTERVIEW. In Bedrijf.Bite Coaching, loopbaan & studiekeuze. Doen waar je goed in bent NTERVIEW In Bedrijf.Bite Coaching, loopbaan & studiekeuze Doen waar je goed in bent Ieder mens moet regelmatig keuzes maken. Dat begint al met de keuze voor een bepaalde school, een studie of een opleiding.

Nadere informatie

Afdelingsleider Atheneum (1,0 fte)

Afdelingsleider Atheneum (1,0 fte) Voor schooljaar 2016/2017 zoeken wij een: Afdelingsleider Atheneum (1,0 fte) Als afdelingsleider geeft u leiding aan uw afdeling en stuurt u de docenten van uw afdeling aan. De afdelingsleider heeft een

Nadere informatie

Veel gestelde vragen - Studenten

Veel gestelde vragen - Studenten Tegemoetkoming Studiekosten Onderwijsmasters PO Veel gestelde vragen - Studenten Vraag Aanmelding en voorwaarden 1 Wanneer moet ik zijn afgestudeerd aan de pabo om in aanmerking te komen voor de regeling?

Nadere informatie

Onderwijsassistent (0,6 fte /5 dagen per week, uitzicht op vast)

Onderwijsassistent (0,6 fte /5 dagen per week, uitzicht op vast) Per 21 augustus a.s. zoeken wij: Onderwijsassistent (0,6 fte /5 dagen per week, uitzicht op vast) Taken: ondersteunt de docenten bij hun lesgevende taak en bij het toezicht op de leerlingen administratieve

Nadere informatie

CKV Reglement. Markenhage Breda, 2009/2010

CKV Reglement. Markenhage Breda, 2009/2010 CKV Reglement Markenhage Breda, 2009/2010 Inhoud pagina 3 1. Algemene informatie over het vak CKV - deadlines volgens PTA - studielasturen en culturele activiteiten pagina 4 2. Het inleveren van je map

Nadere informatie

Christelijke school voor vmbo met leerwegondersteuning. College de OpMaat. Op maat voor jou!

Christelijke school voor vmbo met leerwegondersteuning. College de OpMaat. Op maat voor jou! Christelijke school voor vmbo met leerwegondersteuning College de OpMaat Op maat voor jou! 2015-2016 College de OpMaat: Op maat voor jou! Leuke activiteiten Ik kan me niet zo goed concentreren in een grote

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

User Centered Design. Personas ontwikkelen

User Centered Design. Personas ontwikkelen User Centered Design Personas ontwikkelen Persona: Wat is een persona? Een model gebaseerd op realistisch gedrag, motivatie, houding, vaardigheden en behoeften Gefilterd uit het observeren van echte mensen.

Nadere informatie

Meer dan alleen een goede school

Meer dan alleen een goede school Visser t Hooft Lyceum Rijnsburg KANSRIJK EN UITDAGEND Meer dan alleen een goede school i atheneum havo vhl.nl mavo (vmbo-t) Noordeinde 24 q Elke leraar kan goed met kinderen omgaan. Ze geven je een veilig

Nadere informatie

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach

Nadere informatie

Communiceren is teamwork

Communiceren is teamwork Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.

Nadere informatie

TEVREDENHEIDSONDERZOEK

TEVREDENHEIDSONDERZOEK verslag van het TEVREDENHEIDSONDERZOEK afgenomen in NOVEMBER 2014 Inleiding Eén keer in de twee jaar wordt er een tevredenheidsonderzoek gehouden. Ouders, leerlingen van groep 5, 6, 7 en 8 en personeelsleden

Nadere informatie

CONCLUSIE Aantal niveaus te laag

CONCLUSIE Aantal niveaus te laag Bijlage 1. Opening door Gelbrich Feenstra. Zij werkt als onderwijsadviseur bij APS in Utrecht en sinds ruim een jaar is zij projectleider Engels bij het VLC. Wat was de aanleiding voor deze conferentie?

Nadere informatie

Beste bijna Brugklasser...

Beste bijna Brugklasser... Oecumenische school voor mavo, havo, atheneum, gymnasium en technasium Eigentijds betekent werken en leren met behulp van ICT. Beste bijna Brugklasser... Dinsdag 7 februari 2017 informatieavond Start om

Nadere informatie

KOM JE OOK NAAR HET DALTON LYCEUM BARENDRECHT?

KOM JE OOK NAAR HET DALTON LYCEUM BARENDRECHT? KOM JE OOK NAAR HET DALTON LYCEUM BARENDRECHT? Dynamisch Lerend Betrokken Informatiefolder gymnasium - technasium - atheneum - havo - mavo Kom je ook naar het Dalton Lyceum Barendrecht? Zit jij in groep

Nadere informatie

Leren Leren en ExcelLeren

Leren Leren en ExcelLeren Leren Leren en ExcelLeren www.mindsetlearnandgrow.nl Wat is MindSet? MindSet is een groep studenten die leerlingen leert effectief te leren. Wij helpen leerlingen betere schoolresultaten te behalen door

Nadere informatie

Verleg je grenzen! Visser t Hooft Lyceum Leiden. vhl.nl Kagerstraat 1 KANSRIJK EN UITDAGEND

Verleg je grenzen! Visser t Hooft Lyceum Leiden. vhl.nl Kagerstraat 1 KANSRIJK EN UITDAGEND Visser t Hooft Lyceum Leiden KANSRIJK EN UITDAGEND Verleg je grenzen! i tweetalig gymnasium (tweetalig) atheneum (tweetalig) havo 1 1 mavo (vmbo-t) vhl.nl Kagerstraat 1 q Ik vind het een mooie, gezellige

Nadere informatie

Jouw praktische weg naar het hbo. Onderdeel van AOC Oost

Jouw praktische weg naar het hbo. Onderdeel van AOC Oost Jouw praktische weg naar het hbo Onderdeel van AOC Oost 2014 2015 2Informatie Het Groene Lyceum 2014-2015 Lekker praktisch bezig zijn maar wel op een hoog niveau. Is dat ook voor jou de leukste route naar

Nadere informatie

Rijswijk. vmbo bb vmbo kb mavo lwoo. Brengt leren in beweging

Rijswijk. vmbo bb vmbo kb mavo lwoo. Brengt leren in beweging Rijswijk vmbo bb vmbo kb mavo lwoo Brengt leren in beweging Elke dag beginnen met bewegen Het nieuwe vmbo in Rijswijk Het Stanislascollege is een vernieuwende VMBO-school die draait om jou. Om wat je goed

Nadere informatie

Liever Laurens! Meer dan onderwijs alleen

Liever Laurens! Meer dan onderwijs alleen Liever Laurens! Meer dan onderwijs alleen Waardevolle woorden voor het Sint-Laurenscollege Verbondenheid, Inspiratie, Verantwoordelijkheid, Ambitie, dit zijn waardevolle woorden voor het Laurens. De basisgedachte

Nadere informatie

euzedossier ouderparticipatie keuzedossier vmbo osb in de onderbouw theoretische leerweg

euzedossier ouderparticipatie keuzedossier vmbo osb in de onderbouw theoretische leerweg euzedossier ouderparticipatie keuzedossier vmbo osb in de onderbouw theoretische leerweg Op vijf bladzijden in het werkboek wordt de medewerking van de ouders of verzorgers van de leerlingen gevraagd.

Nadere informatie

WHITEPAPER Nectar 5 e editie onderbouw

WHITEPAPER Nectar 5 e editie onderbouw WHITEPAPER Nectar 5 e editie onderbouw WHITEPAPER Nectar 5 e editie onderbouw Nectar 5e editie onderbouw is een heldere, motiverende methode biologie die opvalt door de gestructureerde behandeling van

Nadere informatie

Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven

Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven Ben je een betrokken leidinggevende, docent, trainer of coach die (aankomend) pedagogisch medewerkers wil stimuleren om de belangrijkste pedagogische vaardigheden

Nadere informatie

Samenvatting tevredenheidsmeting ouders

Samenvatting tevredenheidsmeting ouders Samenvatting tevredenheidsmeting ouders Hierbij ontvangt u van mij een samenvatting van de uitkomsten van de tevredenheidsmeting, die begin november is afgenomen. We hebben deze in het team en met de MR

Nadere informatie

Volgend schooljaar naar het voortgezet onderwijs... Spannend! Welke school wordt het? Wil je er een

Volgend schooljaar naar het voortgezet onderwijs... Spannend! Welke school wordt het? Wil je er een vakcollege techniek vakcollege zorg en welzijn vakcollege economie en ondernemen vakcollege media, vormgeving en ICT mavo mavo + havo vwo gymnasium vwo + entreprenasium technasium Volgend schooljaar naar

Nadere informatie

ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK

ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK Iedereen heeft er de mond van vol: Het beste uit de leerling halen Recht doen aan verschillen van leerlingen Naast kennis en vaardigheden, aandacht voor het

Nadere informatie

Een Positief. leer en leefklimaat. op uw school

Een Positief. leer en leefklimaat. op uw school Een Positief leer en leefklimaat op uw school met TOPs! positief positief denken en doen Leerlingen op uw school ontwikkelen zich het beste in een positief leer- en leefklimaat; een klimaat waarin ze zich

Nadere informatie

Lichamelijke opvoeding (0,4 fte)

Lichamelijke opvoeding (0,4 fte) Voor schooljaar 2017/2018 zoeken wij een kandidaat met onderwijservaring voor het vak: Lichamelijke opvoeding (0,4 fte) Wegens een zwangerschaps- en ouderschapsverlofvervanging heeft de GSG Leo Vroman

Nadere informatie

Onderwijs op maat voor jou!

Onderwijs op maat voor jou! Onderwijs op maat voor jou! Je krijgt van je basisschool een gemiddeld advies. Een havo-advies betekent bijvoorbeeld dat je over gemiddeld over alle schoolvakken het best past op havo. Maar jij bent natuurlijk

Nadere informatie

Informatieboekje voor examenkandidaten vmbo basis en kader

Informatieboekje voor examenkandidaten vmbo basis en kader Informatieboekje voor examenkandidaten vmbo basis en kader informatieboekje examen vmbo basis en kader pagina 1 van 7 Ik doe examen 2016 Beste leerling, Het is alweer en het examen nadert. Hier voor je

Nadere informatie

Brugklasgids Een zee aan mogelijkheden!

Brugklasgids Een zee aan mogelijkheden! Brugklasgids 2019 Een zee aan mogelijkheden! Hallo bijna-brugklasser! 02 Nog even en dan ga je naar de brugklas! Spannend maar vooral leuk. Je wilt natuurlijk naar een school waar jij je thuis voelt, veel

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

De professional aan het woord

De professional aan het woord De professional aan het woord Een uitgave ter inspiratie en informatie over kwaliteit in ontwikkeling binnen de IRIS-scholen. Medewerkers aan het woord over verschillende vormen van opleiden en ontwikkelen,

Nadere informatie

GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR

GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR Altijd al gezocht naar een trainingsconcept voor uw medewerkers waar je meteen van zegt: GewoonDoen! Nu is deze kans eindelijk aanwezig en wel voor een deelnameprijs van

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

christelijke school voor mavo-havo-vwo met elkaar voor elkaar voor nu en later

christelijke school voor mavo-havo-vwo met elkaar voor elkaar voor nu en later christelijke school voor mavo-havo-vwo met elkaar voor elkaar voor nu en later Onderwijs met aandacht voor iedereen! Op mavo, havo of drie jaar vwo onderbouw: Engels PLUS Sport PLUS Science PLUS Business

Nadere informatie

De professional aan het woord

De professional aan het woord De professional aan het woord Een uitgave ter inspiratie en informatie over kwaliteit in ontwikkeling binnen de IRIS-scholen. Medewerkers aan het woord over verschillende vormen van opleiden en ontwikkelen,

Nadere informatie

Jouw toekomst start op Eijkhagen.

Jouw toekomst start op Eijkhagen. Jouw toekomst start op Eijkhagen. Charlemagne College Eijkhagen is een school voor voortgezet onderwijs in Landgraaf. Je kunt bij ons naar het vwo, het tweetalig vwo, de havo of het vmbo-tl. Ons motto

Nadere informatie

Scholingsplan 2012-2013. Samen in ontwikkeling

Scholingsplan 2012-2013. Samen in ontwikkeling Scholingsplan 2012-2013 Samen in ontwikkeling Inhoudsopgave Inleiding 3 Pijlers 4 Kader 5 Deskundigheidsbevordering 2012-2013 6 Beschrijvingen van de scholingen 7 Aanmelden voor externe scholingen 9 Inleiding

Nadere informatie

OPEN DAG 2015. www.staring.nl. 24 januari 10 tot 13 uur. 24 januari 10 tot 13 uur. 24 januari 10 tot 13 uur. Borculo Beukenlaan

OPEN DAG 2015. www.staring.nl. 24 januari 10 tot 13 uur. 24 januari 10 tot 13 uur. 24 januari 10 tot 13 uur. Borculo Beukenlaan OPEN DAG 2015 Borculo Beukenlaan 24 januari 10 tot 13 uur Borculo Herenlaan bovenbouw vmbo 24 januari 10 tot 13 uur Lochem Zutphenseweg 24 januari 10 tot 13 uur www.staring.nl Het Staring College daagt

Nadere informatie

novacollege.nl/vavo Mavo, havo en vwo Je diploma behalen op jouw manier

novacollege.nl/vavo Mavo, havo en vwo Je diploma behalen op jouw manier novacollege.nl/vavo Mavo, havo en vwo Je diploma behalen op jouw manier Op het Nova College had ik het erg naar mijn zin. Ik had een leuke klas en ik heb er vriendschappen gesloten. Het is heel fijn dat

Nadere informatie

INFOBOEKJE KLAS 4 2013-2014

INFOBOEKJE KLAS 4 2013-2014 INFOBOEKJE KLAS 4 2013-2014 1 Inhoud Inleiding 3 Schoolexamen 4 1. SE PTA. Wat betekenen deze afkortingen? 2. Herkansingen 3. Tijdens het Schoolexamen Rekenexamen 6 Info van de decaan 7 Maatschappelijke

Nadere informatie

Aanbod Huiswerkbegeleiding Educatief Centrum de IJssel Apeldoorn 2015-16

Aanbod Huiswerkbegeleiding Educatief Centrum de IJssel Apeldoorn 2015-16 Aanbod Huiswerkbegeleiding Educatief Centrum de IJssel Apeldoorn 2015-16 Huiswerkbegeleiding voor leerlingen van het Voortgezet onderwijs Wat bieden wij aan? - Geschikte ruimte waar kinderen in alle rust

Nadere informatie

Monitor Haagse Lerarenbeurs. peildatum januari 2015

Monitor Haagse Lerarenbeurs. peildatum januari 2015 Monitor Haagse Lerarenbeurs peildatum januari 2015 Den Haag, april 2015 1 Introductie In december 2011 deed De Rode Loper onderzoek naar het percentage onbevoegd gegeven lessen in de Haagse regio. 1 Uit

Nadere informatie

Drama/ Theater (0,4 fte)

Drama/ Theater (0,4 fte) Per 1 februari 2017 zoeken wij een kandidaat met onderwijservaring voor het vak: Drama/ Theater (0,4 fte) Voor deze functie ligt de focus op het functioneren binnen de havo/atheneum onderbouw (locatie

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

LEREN VOOR DE PRAKTIJK

LEREN VOOR DE PRAKTIJK LEREN VOOR DE PRAKTIJK Een nieuwe school, heel anders dan de basisschool. Veel verschillende docenten. Andere vakken. Krijg je al de kriebels in je buik? Niet nodig, hoor. Op Het Streek aan de Zandlaan

Nadere informatie

KRACHTIGE KLAS HET LEERLINGMENTORAAT. Samen Cultureel Eigenzinnig Onderzoekend mavo havo atheneum technasium gymnasium

KRACHTIGE KLAS HET LEERLINGMENTORAAT. Samen Cultureel Eigenzinnig Onderzoekend mavo havo atheneum technasium gymnasium KRACHTIGE KLAS EN HET LEERLINGMENTORAAT Samen Cultureel Eigenzinnig Onderzoekend mavo havo atheneum technasium gymnasium Heeft u vragen met betrekking tot De Krachtige Klas? Neem dan gerust contact op

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

Factsheet persbericht

Factsheet persbericht Factsheet persbericht Nut vakbonden onbekend bij jongeren 30 november 2011 Inleiding Van oktober 2011 tot november 2011 hield Zoekbijbaan.nl het Nationale Bijbanen Onderzoek. Aan het onderzoek deden 2464

Nadere informatie

Veel gestelde vragen - Studenten

Veel gestelde vragen - Studenten Tegemoetkoming Studiekosten Onderwijsmasters PO Veel gestelde vragen - Studenten Vraag Aanmelding en voorwaarden 1 Wanneer moet ik zijn afgestudeerd aan de pabo om in aanmerking te komen voor de regeling?

Nadere informatie

Schoolkrant. Maart 2015. WaLL of. Fame

Schoolkrant. Maart 2015. WaLL of. Fame Schoolkrant. Nr.1 Maart 2015 WaLL of Fame 2 Inhoudsopgave Wie zijn wij?! Interview met Dhr. de Lange P.8 Wall of fame P.12 Life hacks P.13 Quotes P.14 Agenda P.15 Info P.16 Strip @ school 3 Project van

Nadere informatie

Leren in de praktijk! Op Het Stedelijk

Leren in de praktijk! Op Het Stedelijk Extra bij het magazine voor groep-8 leerlingen en hun ouders over Het Stedelijk Zutphen Leren in de praktijk! Op Het Stedelijk In dit nummer -> Leren in moderne praktijklokalen -> Maatwerk, ook op het

Nadere informatie

Veel gestelde vragen - Studenten

Veel gestelde vragen - Studenten Versie 02-11-2015 Tegemoetkoming Studiekosten Onderwijsmasters PO Veel gestelde vragen - Studenten Vraag Aanmelding en voorwaarden 1 Wanneer moet ik zijn afgestudeerd aan de pabo om in aanmerking te komen

Nadere informatie

De beste basis voor je toekomst

De beste basis voor je toekomst Visser t Hooft Lyceum Leiderdorp KANSRIJK EN UITDAGEND De beste basis voor je toekomst i 11gymnasium 11atheneum 11havo vhl.nl 11mavo (vmbo-t) Muzenlaan 155 q Door gymnasium te doen leer je de talen veel

Nadere informatie

Blok 1 - Introductie

Blok 1 - Introductie Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd

Nadere informatie