Programmabegroting

Transcriptie

1 AB Bijlage 11 Programmabegroting oktober 2010 Vastgesteld door de stuurgroep AQUON

2 Programmabegroting Inhoud Pagina 0. Voorwoord 1 1. Inleiding Op weg naar een nieuwe organisatie De deelnemers aan de nieuwe organisatie De taken van de nieuwe organisatie Komende ontwikkelingen 4 2. Begroting in één oogopslag Inleiding Begroting 2011 en meerjarenraming Meerjarenraming Uitgangspunten Meerjarenkostenreductie Begroting naar programma Inleiding Het programma De resultaten Actualisatie van de businesscase Inleiding Businesscase Businesscase 2008 en realisatie Actualisatie businesscase (2009) Berekening van structurele besparingen/tekort per waterschap Uitgangspunt begroting 2011, realisatie 2009 op prijspeil Ontwikkeling projectkosten Paragrafen Inleiding Afname en tarieven 31

3 5.3 Kapitaalgoederen Weerstandsvermogen Verbonden partijen Bedrijfsvoering Financiering 45 BIJLAGEN: 1. Kerngegevens van AQUON 2. Begroting van baten en lasten, inclusief toelichting 3. Staat van vaste activa 4. Staat van reserves en voorzieningen 5. Formatieplan Meerjarenoverzicht van investeringen 7. Staat van langlopende leningen

4 0. Voorwoord Het is een genoegen de eerste programmabegroting van AQUON Instituut voor wateronderzoek te presenteren. Deze begroting is gemaakt in een roerig tijdsgewricht, een fusietraject van drie laboratoria (Deltawaterlab, GWL, Laboratorium HH-Rijnland) en een heroriëntering van de waterschappen op haar maatschappelijke positie. Een lastige opgave die in onze ogen met succes is volbracht. Een begroting die voldoende aanknopingspunten heeft voor de toekomst van AQUON. AQUON levert accurate en excellente monsterneming, analyse en rapportage van chemisch, fysisch en biologisch onderzoek naar de eigenschappen van het natte milieu. Met haar dienstverlening draagt AQUON bij aan de positie van de waterschappen, als autoriteit op het gebied van waterkwaliteit. Het laboratorium vormt de voorkant voor de wettelijke waterkwaliteitstaak en de handhavingstaak van de waterschappen. AQUON draagt bij aan uniformiteit en standaardisering van de laboratorium werkzaamheden van de waterschappen, met bijna half Nederland als werkgebied. Voor het opstellen is de businesscase 2008 van Berenschot in eerste instantie als basis genomen. Al snel bleek dat het voor de begroting 2011 nodig was om de businesscase te actualiseren. Dat hebben wij gedaan op basis van de jaarcijfers van de verschillende laboratoria van Bij het opstellen van de businesscase 2009 zijn verder dezelfde uitgangspunten gehanteerd. Belangrijkste verandering ten opzichte van 2008 was de toename van de meetvraag bij AQUON. Hierdoor is de omzet van AQUON voor de deelnemende waterschappen gestegen van 14,9 naar 16,9 miljoen. Voor het opstellen van de programmabegroting is de jaarrekening 2009 het ankerpunt geworden. In de begroting wordt een beeld geschetst van de doelen en prestaties die worden nagestreefd en de bijbehorende financiën. Kortom: wat willen wij bereiken? Wat gaan wij ervoor doen? En wat kost het? Er is naar gestreefd een zo volledig mogelijk beeld te schetsen. Hierbij is medewerking verleend door medewerkers uit de fuserende laboratoriumorganisaties, de controllers en de laboratoriumcoördinatoren van de zeven waterschappen. Het werken met deze eerste versie, in de organisatie die werkelijk bestaat, zal zeker bijdragen aan verdere optimalisering. Onze initiële doelstelling en opgave bij het opstellen van de programmabegroting was om het rendement uit de businesscase 2008 te realiseren. Voor het eerste jaar was dat een rendement van 7,2% oplopend tot een rendement van 16,4% als één locatie voor de bedrijfsvoering van AQUON gevonden zou zijn. Uitgangspunt bij het opstellen van de programmabegroting is één locatie voor de activiteiten van AQUON in Dit besparingsvoordeel wordt dus pas in het laatste jaar zichtbaar in de cijfers. Door de stuurgroep is bovenop de businesscase 2008 een taakstelling voor de periode van jaarlijks 1% neergelegd. In 2011 wordt daarvan 1% gerealiseerd en in 2012 en 2013 additioneel 2%. Uiteindelijk wordt daarmee vanaf 2014 een taakstelling van 5% gerealiseerd. Daarnaast is de taakstelling met een beperkt bedrag opgehoogd, om de tijdelijke ingroeisituatie die met Delfland is 1

5 overeen gekomen te absorberen en zo een hogere bijdrage van de andere deelnemers te voorkomen. De besparing ten gevolge van deze taakstelling wordt gerealiseerd bovenop het besparingsvoordeel van de BC 2009 en voorafgaand aan de concentratie van de huisvesting van AQUON. Een ambitieuze doelstelling voor een nieuwe organisatie waaraan het management van AQUON zich committeert. Het rendement van AQUON, ten opzichte van de jaarrekening 2009 van de verschillende laboratoria is, 2,5% in 2011 oplopend tot 17,1% in Voor de deelnemende waterschappen levert dat een gezamenlijk besparingsvoordeel op van respectievelijk in 2011 en in 2015 (als gekozen wordt voor één locatie). AQUON is groot genoeg om zelfstandig te ondernemen, maar een groei van circa 20% zal de bedrijfsvoering robuuster maken, een uitbreiding van deelnemers in de GR is daarom wenselijk. Een groei van de organisatie is mogelijk met een beperkte toename van stafformatie. Hierdoor wordt de staf over een grotere primaire formatie verspreid. De verkenningen die nu lopen tussen AQUON en Waterschap Rivierenland zijn niet verwerkt in deze programmabegroting. Voor de besluitvorming daarover is een separate business case AQUON + opgesteld. Deze wordt komende maand aan de waterschappen voorgelegd voor besluitvorming. Van belang is te weten dat het positieve resultaat van de business case AQUON + bovenop het besparingspotentieel komt dat in deze programmabegroting wordt berekend. In deze begroting is dus nog geen rekening gehouden met de eventuele deelname van het Waterschap Rivierenland en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. 2

6 1. Inleiding 1.1 Op weg naar een nieuwe organisatie AQUON ontstaat uit de fusie van de laboratoria Delta Waterlab, Gemeenschappelijk WaterschapsLaboratorium (GWL) en het laboratorium van Hoogheemraadschap van Rijnland. In 2010 is door de fuserende laboratoria hard gewerkt om AQUON vorm te geven, zodanig dat zij zo snel als mogelijk de taken kan oppakken waarvoor zij is bedoeld. Om deze taken te kunnen uitvoeren en de financiële kaders en gevolgen daarvan in beeld te brengen, is de begroting 2011 en een meerjarenraming opgesteld. De begroting is gebaseerd op de aangeleverde gegevens van de beoogd directeur, het fusie MT, werkgroepen, coördinatoren en controllers van de waterschappen. Voor zover mogelijk zijn de ramingen toegespitst op de nieuwe organisatie en de plannen vanaf De aangeleverde gegevens zijn getoetst aan de uitgangspunten zoals die zijn opgenomen in de businesscase 2008, het strategisch profiel AQUON en het herontwerp AQUON. De plannen en begroting voor 2011 zijn gericht op het continueren van het huidige dienstverleningsniveau van de laboratoria en het gelijktijdig verder bouwen aan de nieuwe organisatie en de toekomstige vraag. Verder zal in 2011 de samenwerking vanuit de verschillende locaties geoptimaliseerd worden. Hierbij valt te denken aan synergie bij de logistiek van bemonstering en de verdeling van de analyses om het aanbod van kwaliteit te verbreden en efficiency te verbeteren. 1.2 De deelnemers aan de nieuwe organisatie Eind 2008 hebben de algemene besturen van de waterschappen Aa en Maas, Brabantse Delta, De Dommel, Delfland, Hollandse Delta, Rijnland, Schieland & Krimpenerwaard besloten een samenwerkingsverband aan te gaan op het gebied van laboratoriumactiviteiten, met de ambitie om essentiële kennis en advies te borgen en dit te ontwikkelen binnen een efficiënte bedrijfsvoering. In de loop van 2010 heeft het algemeen bestuur van waterschap Rivierenland (WSRL) aangegeven belangstelling te hebben om zich aan te sluiten bij het samenwerkingsverband. Als dit doorgaat, betekent dit dat een vierde laboratoriumorganisatie zal worden ingebracht in de fusie. Het Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden heeft haar laboratoriumwerkzaamheden ondergebracht bij WSRL en heeft inmiddels uitgesproken dat ze dezelfde belangstelling heeft om als volwaardig partner deel te nemen in de GR AQUON. Op dit moment moet er door de besturen van de deelnemers nog een besluit worden genomen of en zo ja, per wanneer beiden kunnen aansluiten bij de lopende fusie. Momenteel wordt gewerkt aan een businesscase om tot besluitvorming te komen. Na een eventuele besluitvorming zal de begroting van AQUON worden aangepast. Er kan niet op deze besluitvorming worden gewacht met het vaststellen van de onderliggende begroting. De voor u liggende programmabegroting vormt een belangrijke basis voor de uiteindelijke oprichting van GR AQUON. 3

7 1.3 De taken van de nieuwe organisatie De taken van de nieuwe organisatie liggen op het gebied van de volgende aandachtsgebieden: Chemisch onderzoek Dit betreft onderzoek (fysisch chemisch, organisch, metalen) dat dient ter ondersteuning van het beleid en de doelstellingen van de waterschappen. In het verlengde daarvan wordt onderzoek gedaan voor projecten van wederzijds belang van overheden zoals Rijkswaterstaat en gemeenten. Hydrobiologisch onderzoek Dit betreft waterkwaliteitsonderzoek voor de deelnemers. De werkzaamheden bestaan uit het verzamelen van biologische parameters (veldwerk), analyseren van biologische parameters (determinatie) en toetsing en interpretatie van de resultaten. Monstername en Logistiek Via een net van monsterpunten worden in het veld en ook te water diverse monsters genomen, veldmetingen uitgevoerd en getransporteerd naar het laboratorium. Gegevens worden verwerkt in het systeem, de monsters worden op het laboratorium ingeklaard en in specifieke gevallen worden rapportages gemaakt. Door hun mobiele bezigheid vormen deze collega s ook de ogen en oren in het gebied. Tevens verzorgt AQUON de monstername van grondwater, oppervlaktewater, waterbodem en rioolwaterzuiveringen (=rwzi s). Daarnaast heeft AQUON een adviserende rol richting de diverse opdrachtgevers als het gaat om toe te passen methoden en ondersteuning bij de uitvoering van projecten. Toetsing en interpretatie van laboratoriumresultaten vallen hier ook onder. 1.4 Komende ontwikkelingen Verbreding van analysepakket Gestuurd vanuit de vraag in beleid en beheer en de visie van water- en hoogheemraadschappen hierop, is een verbreding van het analysepakket gaande. Het laboratorium dient de ontwikkelingen op adequate wijze te ondersteunen. Er moet adequaat op maatschappelijke ontwikkelingen kunnen worden ingespeeld. Dit betekent dat een bredere kennis en expertise benodigd is en dat de laboratoriumwerkzaamheden veranderlijk zijn. Techniek en technologie analyseapparatuur Met de uitbreiding van de analysemogelijkheden neemt ook de complexiteit van de benodigde techniek en technologie toe. Dit betekent dat de vereiste professionaliteit en de behoefte aan voldoende financieel draagvlak toeneemt voor de benodigde professionaliteit en de aanschaf van vaak kapitaalintensieve apparatuur. Optimaal gebruik van deze duurzame productiemiddelen (bezettingsgraad) is daarbij van belang. 4

8 Kaderrichtlijn Water Door de Kaderrichtlijn Water (KWR) zal het meetpakket van AQUON kunnen toenemen. Dit geldt voor zowel het fysisch/chemisch onderzoek als voor het hydrobiologisch onderzoek. AQUON zal gelet op de ontwikkelingen (als gevolg van KRW maar ook Diffuse bronnenbeleid) niet alleen aan de vraagkant volgen maar ook anticiperen op de uitbreiding van de huidige analysepakketten met GCMS en LCMS technieken. Dit doet zij door de landelijke ontwikkelingen qua gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en toelatingsbeleid van nieuwe stoffen te volgen. De komende jaren blijft dit de nodige aandacht vragen. Actie Storm Met de actie Storm leveren de waterschappen een doelmatigheidsverbetering die 100 miljoen genereert voor de maatschappij. Een gevolg hiervan is dat de waterschappen kritisch kijken naar de aard en omvang van de meetvraag voor 2011 en de komende jaren. Dit heeft tot gevolg dat de bestaande vraag krimpt en projecten schuiven in de tijd. De totale meetvraag blijft desondanks nagenoeg gelijk aangezien er nieuwe taken aan het laboratorium zijn toebedeeld. Participatie WS-Rivierenland (WSRL) en HH-Stichtse Rijnlanden (HDSR) Beide waterschappen hebben belangstelling getoond om te participeren in de GR AQUON. Een eerste quick scan laat zien dat het zowel voor de huidige zeven oprichters, als ook voor WSRL en HDSR voordeel oplevert. Op dit moment wordt een businesscase AQUON + uitgevoerd om deze quick scan te onderbouwen. Deze toetreding geeft ook invulling aan de doelstelling van STORM om de krachten van de waterschappen te bundelen en gezamenlijk beleid te realiseren. Deze toetreding geeft invulling aan het strategisch profiel van AQUON. Diffuse bronnenbeleid De laboratoria voeren verschillende onderzoeken uit zoals meetnet gewasbeschermingsmiddelen en duurzaam onkruidbeheer. Het beleid zal in de toekomst nog verder vorm krijgen en vertaald worden naar projecten en zo nodig laboratoriumonderzoek. Denk hierbij aan projecten zoals Duurzaam onkruidbeheer op verhardingen, zink uitloging, medicijnen en oestrogene stoffen in oppervlaktewater. Effluent/influent lozingen Voor de rwzi s wordt het Nationaal Standaard Programma (NSP) toegepast. Het onderzoek voor de rwzi s is al jaren stabiel. De discussie is momenteel of de rwzi s nog aanvullende eisen opgelegd zullen krijgen in het kader van heffingen en KRW. Verder kan het online meten op rwzi s nog verder uitbreiden en is de vraag of hierin een taak ligt voor het laboratorium als het gaat om controles op/kalibraties van online meetapparatuur. Bij waterschap Brabantse Delta gebeurt dit al. Ook is het misschien mogelijk door inzet van online meetapparatuur het laboratorium in de toekomst minder frequent te laten meten. In de overleggen met de klanten zullen deze aspecten een onderwerp van gesprek zijn. 5

9 2. Begroting in één oogopslag 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk ziet u in één oogopslag de financiële ontwikkeling van AQUON voor het begrotingsjaar 2011, in relatie met de geactualiseerde businesscase, het meerjarenperspectief en de uitgangspunten die hieraan ten grondslag liggen. 2.2 Begroting 2011 en meerjarenraming In de onderstaande tabel staat de begroting voor 2011 opgenomen. Tevens is in de tabel de vergelijking met de realisatie van 2009 op prijspeil 2011 opgenomen. Tabel 1: Begroting 2011 met een vergelijk met de realisatie 2009 (prijspeil 2011) Realisatie 2009 Begroting Omschrijving prijspeil Verschil Percentage Personeelskosten ,79 5,48% Uitbesteding ,74 43,40% Materiele lasten ,62 4,74% Kapitaallasten , ,04% Overige indirecte lasten ,61- -1,46% Bezuinigingstaakstelling ,42 100,00% Onvoorzien ,00-100,00% Subtotaal lasten ,96 9,34% Opbrengst werk fusiepartners ,71-100,00% Opbrengst werk voor derden ,47-15,24% Diverse baten en opbrengsten ,56-100,00% Bijdrage partners ,00-5,92% Subtotaal baten ,74-9,34% Totaal 0 0 Het begrotingstotaal voor 2011 voor AQUON komt uit op 17,3 miljoen. In vergelijking met de realisatie van 2009 (op prijspeil 2011) is dat een daling 1,8 miljoen. Voor een toelichting op de berekening van de gecorrigeerde realisatie 2009 zie paragraaf 4.6. De belangrijkste afwijkingen lichten wij hieronder toe. Personeel De personele kosten voor 2011 liggen op een lager niveau dan de realisatie van Dit wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de hogere inhuur in 2009 bij de bestaande organisaties. Dit geldt voor alle deelnemende waterschappen. 6

10 Uitbesteding In vergelijking tot de realisatie 2009 daalt de uitbesteding van werkzaamheden sterk. In 2009 is voor ongeveer 2,6 miljoen (prijspeil 2011) uitbesteed, terwijl in de begroting 2011 van AQUON uitgegaan wordt van 1,5 miljoen. Deze daling ligt in lijn met de BC Vanaf 2012 is de uitbesteding verder verlaagd naar 1,1 miljoen. Hieronder is een korte toelichting op deze daling opgenomen. De businesscase voorspelt dat AQUON door expertise, bredere uitvraag en grotere volumes betere condities kan realiseren voor de waterschappen bij het uitbesteden van laboratoriumtaken. Het voordeel bestaat uit: Kostenreductie door minder uit te besteden en meer zelf te doen. In de begroting 2011 levert dit een structurele kostenreductie op van ,--. Dit wordt mogelijk gemaakt doordat schaalvoordelen te realiseren zijn. Met bestaande capaciteit van middelen en geringe uitbreiding van primaire formatie kan tot op heden uitbesteed werk worden uitgevoerd in de eigen organisatie. De formatie is daarvoor met 2,5 f.t.e uitgebreid. Geen uitbestede werkzaamheden aan fusiepartners In het verleden hebben de drie fuserende laborganisaties werk aan elkaar uitbesteed. In 2009 is voor een bedrag van ,-- 1 (prijspeil 2011) aan elkaar uitbesteed. In 2011 komen de uitbestede werkzaamheden te vervallen, alsmede de inkomsten die daarmee gemoeid zijn. Het daarmee gemoeide belastingvoordeel is, conform de BC 2008, ongeveer ,--. Daling meetvraag Door een geringere meetvraag voor Hydrobiologie in 2011 wordt er ,-- minder uitbesteed. Schaalvoordelen door uitbesteden Daarnaast levert de samenwerking volgens de businesscase ook een voordeel op bij het uitbesteden van laboratoriumwerkzaamheden die niet door AQUON zelf (kunnen) worden uitgevoerd. Werkzaamheden kunnen door de omvang van AQUON goedkoper in de markt worden gezet. Op dit moment is deze vraag nog niet volledig in beeld en zal deze zich in de loop der tijd moeten ontwikkelen. Naar verwachting levert dat ongeveer ,-- op. Werkzaamheden voor derden In de realisatie 2009 is een bedrag voor werken voor derden gerealiseerd van ,-- (prijspeil 2011). Dit bedrag is in lijn met de uitgangspunten van de businesscase De core business van AQUON is het leveren van producten en diensten aan de participerende waterschappen in de GR. Daarnaast heeft AQUON de ambitie om eventuele restcapaciteit, waar 1 Inclusief btw. 7

11 mogelijk, te benutten. Het gaat hierbij om het optimaal benutten van de bestaande capaciteit en niet om bewust een overcapaciteit te creëren. De belangrijkste beweegredenen om dit te doen is om hiervan te leren, het voelen van de tucht van de markt, oppakken van producten en diensten die ook geschikt zijn voor de waterschappen en verdere synergie in samenwerking met niet aangesloten waterschappen, gemeenten en provincie. Verder levert het benutten van de restcapaciteit een verhoogd rendement op voor de deelnemende waterschappen doordat de kosten lager zijn. In de begroting 2011 e.v. wordt ervan uitgegaan dat maximaal 5% van de omzet van AQUON bestaat uit werken voor derden. Dit is een besluit van de stuurgroep van AQUON, in afwijking van de BC. Uitgangspunt daarvoor zijn de bestaande contracten van de deelnemende organisaties. In de begroting 2011 staat een bedrag van ,-- opgenomen. Dat betekent een daling van ongeveer ,--. Hiervoor heeft echter geen kostenreductie plaatsgevonden waardoor de besparing voor AQUON lager wordt. In 2011 zal een plan worden opgesteld om in de toekomst optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden om ook te werken voor derden. Bezuinigingstaakstelling De stuurgroep van AQUON heeft een additionele bezuinigingstaakstelling van jaarlijks 1% van het begrotingstotaal opgelegd. In de begroting is deze als volgt verwerkt: 1% in % in % in 2013 Vanaf 2014 ligt door het doorvoeren van deze taakstelling het kostenniveau van AQUON 5% lager ten opzichte van In de begroting 2011 is nog niet specifiek aangegeven op welke wijze deze taakstelling werkelijk wordt ingevuld. Het management van AQUON zal de komende maanden de denkrichtingen voor het realiseren van deze taakstelling nader uitwerken. De resultaten zullen voor het eind van 2010 aan de stuurgroep of het bestuur AQUON, als dat in functie is, worden gepresenteerd. In de stuurgroep van 13 oktober 2010 is besloten om AQUON ook een taakstelling voor de uitvoering van hydrobiologie op te leggen. Het betreft een taakstelling van ,-- omdat de externe kosten voor hydrobiologie vooralsnog één op één worden doorbelast aan Delfland. Het betreft uitbestede werkzaamheden die tegen een tarief van 1,61 in de AQUON begroting waren opgenomen en nu voor 1,41, conform het tarief van DWL, worden afgerekend. Daarnaast is afgesproken, dat Delfland op eigen verzoek de monstername vooralsnog zelf blijft doen en daarvoor een vergoeding ontvangt van AQUON van ,-- op jaarbasis. Om deze vergoeding te kunnen betalen wordt de taakstelling met ,-- verhoogd. Dit zal naar verwachting tot 2013 op deze wijze worden uitgevoerd en dan, als het via AQUON efficiënt is ingeregeld, alsnog overgaan naar AQUON. De andere waterschappen betalen aan beide posten niet mee, vandaar dat een additionele taakstelling aan AQUON is opgelegd. De totale additionele taakstelling voor AQUON komt daarmee voor 2011 op ,--. 8

12 Onvoorzien In de begroting is een post van ,-- voor onvoorzien aangehouden. 2.3 Meerjarenraming In deze paragraaf staat de meerjarenraming voor AQUON opgenomen. In de onderstaande tabel staan de resultaten opgenomen. Tabel 2: Meerjarenraming AQUON Omschrijving Personeelskosten Uitbesteding Materiële lasten Kapitaallasten Overige indirecte lasten Bezuinigingstaakstelling Onvoorzien Subtotaal Opbrengst werk fusiepartners Opbrengst werk voor derden Diverse baten en opbrengsten Bijdrage partners Subtotaal Totaal (lasten -/-baten) In bijlage 2 is de begroting van baten en lasten opgenomen. Dit is een nadere uitwerking van de bovenstaande tabel. De meerjarenbegroting van AQUON laat een constante dalende lijn zien. In de jaren 2012 tot 2013 is de daling echter minimaal. Na 2014 dalen de lasten van de nieuwe organisatie significant als gevolg van de huisvesting. Uitgangspunt is dan een centrale huisvesting. Dat betekent dat de voordelen van dit scenario voor het eerst zichtbaar worden in Het betreft een daling van de huisvestingskosten met ,--. Daarnaast zijn er vanaf 2015 verschillende efficiency maatregelen in de bedrijfsvoering opgenomen waardoor de kosten als gevolg van de centrale huisvesting met meer dan 1 miljoen dalen. Als gevolg van de gerekende prijsinflatie daalt dit voordeel tot ongeveer 0,8 miljoen. 9

13 2.4 Uitgangspunten In deze paragraaf staan de uitgangspunten voor de begroting opgenomen. Meetvraag Uitgangspunt voor de begroting is de meetvraag van de waterschappen. Voorafgaand aan het opstellen van de begroting van AQUON wordt door de waterschappen bepaald hoeveel werkzaamheden (in ILOW-punten) afgenomen worden. Hierop wordt de begroting van de laboratoriumorganisatie en de bijdrage van de waterschappen gebaseerd. Jaarlijks wordt bij de deelnemers de meetvraag geïnventariseerd. Voor het opstellen van de begroting zal dit in april/mei gebeuren. Het blijkt voor de deelnemers nog lastig te zijn om deze meetvraag zo vroeg voor het volgende jaar aan te geven. Voor de begroting is echter uitgegaan van de meetvraag die door de deelnemers in juni 2010 is aangegeven. Om voor 2011 over een accurate meetvraag te beschikken zal, op voorstel van de controllers van de deelnemende waterschappen, door AQUON in november 2010 nogmaals een gedetailleerde uitvraag worden gedaan. De nieuwe producten diensten catalogus (PDC) zal daarvoor qua ILOW-punten voor de verschillende activiteiten, als leidraad worden gebruikt. Op basis van deze uitvraag wordt startsituatie (0-meting) van AQUON op 1 januari 2011 bepaald. Eventuele wijzigingen gedurende het jaar 2011 ten opzichte van de start situatie die uitgangspunt vormt voor de begroting, worden verrekend. Voor waterschappen die minder afnemen geldt de garantieregeling. Waterschappen die minder afnemen dan op basis van de uitvraag van de meetvragen mocht worden verwacht, betalen de vaste kosten. Deze zijn vastgesteld op 75% van de startsituatie. Voor waterschappen die een hogere meetvraag hebben, worden de integrale kosten per ILOW-punt in rekening gebracht. Deze systematiek geldt ook voor volgende jaren. In de onderstaande tabel staat de meetvraag van de waterschappen (peildatum juni 2010) voor 2011 opgenomen. 10

14 Tabel 3: Meetvraag 2011 in vergelijking tot realisatie 2009 Rekening 2009 Begroting 2011 Omschrijving ILOW punten Aandeel % ILOW punten Aandeel % DWL Delfland ,41% ,81% Brabantse Delta ,87% ,15% Hollandse Delta ,60% ,50% totaal DWL ,88% ,47% GWL Aa en Maas ,71% ,98% De Dommel ,42% ,24% totaal GWL ,13% ,22% Rijnland Rijnland ,15% ,21% S en K ,84% ,10% totaal Rijnland ,99% ,31% Subtotaal AQUON ,00% ,00% Delfland (hydrobiologie) TOTAAL AQUON In de bovenstaande tabel staat de meetvraag in ILOW-punten voor 2009 (realisatie) en Door de deelnemende waterschappen wordt naar verwachting in 2011 in totaal 10,2 miljoen ILOW-punten afgenomen. Ten opzichte van de realisatie van 2009 neemt de meetvraag voor 2011 met 4,3% 2 af. In de begroting 2011 is door AQUON rekening gehouden met deze door de waterschappen opgegeven meetvraag. Op basis van de uitvraag van de meetgegevens voor 2011 en verder is de meetvraag voor opgesteld. Als uitgangspunt zijn telkens de meerjarenramingen van de waterschappen gehanteerd. De resultaten zijn in de onderstaande tabel opgenomen. 2 Inclusief hydrobiologie van Delfland. 11

15 Tabel 4: Meerjaren meetvraag waterschappen Omschrijving DWL Delfland Brabantse Delta Hollandse Delta totaal DWL GWL Aa en Maas De Dommel totaal GWL Rijnland Rijnland Schieland en Krimpenerwaard totaal Rijnland Subtotaal AQUON Delfland (Hydrobiologie) TOTAAL AQUON De bovenstaande meetvraag laat een redelijk stabiel beeld zien. Het maximale verschil is een daling van 2,5% in Ten opzichte van 2011 laat 2012 een stijging zien van 1,3% terwijl de andere jaren redelijk stabiel zijn. Het beeld van de individuele waterschappen is echter verschillend. Het ene waterschap laat een stijging zien terwijl de andere een daling laten zien. Met name Rijnland en Brabantse Delta laten relatief grote schommelingen zien doordat werkzaamheden een cyclisch karakter hebben. 12

16 Formatie In de onderstaande tabel staat de meerjarenontwikkeling van de formatie opgenomen. Dit is het uitgangspunt voor de begroting Voor de vergelijking is ook de formatie van de jaarrekening 2009 opgenomen. Tabel 5: Ontwikkeling formatie 2009, Omschrijving Staf 24,1 24,1 24,1 23,1 22,1 Teamleiders Ondersteunend lab. Medewerker Chemie 62, Hydrobiologie Monstername Eindtotaal 146,3 148,1 147,1 140,1 133,1 De bovenstaande tabel laat zien dat de formatie in 2011 stijgt ten opzichte van Het is een stijging van 1,8 f.t.e. Vervolgens daalt de formatie van 148,1 fte in 2011 naar 133,1 fte in Dit is een daling met in totaal 15 f.t.e. Het grootste gedeelte van de daling wordt in 2015 gerealiseerd. Dit wordt dan mogelijk gemaakt doordat de huisvesting op één locatie is gevestigd. Hieronder worden de ontwikkelingen per team kort aangegeven. Teams Fysisch Chemie, Organisch, Metalen Vanaf 2009 wordt gewerkt aan een efficiencyverbetering in het teams. Als gevolg daarvan daalt de formatie geleidelijk. Van 2009 naar 2011 daalt de formatie met 1,1 f.t.e. Vervolgens daalt de formatie in 2012 naar 58 f.t.e. Het aantal analisten kan dan naar verwachting met 3 fte worden verminderd. Vervolgens neemt de formatie jaarlijks verder af. Uiteindelijk daalt de formatie bij de teams van 62,1 f.t.e. in 2009 naar 48 f.t.e in Dit is een daling met 14,1 f.t.e. Team Hydrobiologie Dit is een vakgebied in ontwikkeling en cruciaal voor AQUON, dit laat onverlet dat ook hier efficiëntieverbetering een rol speelt. In de begroting 2011 is op dit gebied rekeninggehouden met een toename van 1 f.t.e. In de jaren daarna wordt rekening gehouden met een verdere toename van 3 f.t.e. ten opzichte van de begroting Ten opzichte van de jaarrekening 2009 stijgt de formatie met in totaal 4 f.t.e. 3 Dit is exclusief medewerkers die uit de frictiekosten, dan wel projectkosten incidenteel worden gefinancierd. 13

17 Monstername Ten opzichte van de jaarrekening 2009 stijgt de formatie van monstername met 6 f.t.e. Dit met name doordat werkzaamheden die eerst werden uitgevoerd door de waterschappen overgaan naar AQUON. In de verdere begroting is rekeninggehouden met een jaarlijkse lichte afname van de formatie, op basis van efficiëntieverbetering. Uiteindelijk betekent dat in 2015 de formatie met 3 f.t.e. daalt. In de onderstaande tabel staat de ontwikkeling van de staftaken van AQUON. Tabel 6: Primair proces versus staftaken Omschrijving Staf totaal 22,2 24,1 24,1 23,1 23,1 Primaire proces 124, Verhouding staf/primaire proces 17,9% 19,4% 19,6% 19,7% 21,0% Hieronder lichten wij de bovenstaande tabel kort toe. Het stafpercentage van AQUON neemt over de periode van 2011 naar 2015 licht toe. In 2009 is sprak van een percentage van 17,9%. In 2011 is sprake van een overheadpercentage van 19,4% terwijl dit in 2015 uitkomt op 21%. Dit wordt veroorzaakt doordat de besparingen met name in het primaire proces worden gerealiseerd. De absolute omvang van de staf blijft over de jaren min of meer gelijk. In de realisatie van 2009 zijn staf werkzaamheden voor financiën ingehuurd. In de begroting 2011 worden deze werkzaamheden uitgevoerd door eigen formatie. Het betreft een stijging van de formatie met 0,9 f.t.e voor financiën. Hierdoor zijn de budgetten voor materiële lasten overeenkomstig verlaagd. De stafformatie is verder met 0,5 f.t.e verlaagd. Salarisontwikkeling De salarissen van het personeel van AQUON volgen de sectorale arbeidsvoorwaarden voor het waterschapspersoneel. Er is gerekend met de salarisschalen 2010 van de CAO die op 1 oktober 2009 afliepen. Voor het gedeelte dat nog niet bekend is binnen deze CAO wordt vooralsnog rekeninggehouden met een stijging conform inflatie van 2% per jaar, overeenkomstig de laatste ramingen van het CPB. Inflatiecorrectie Het Centraal Planbureau geeft jaarlijks een inflatieverwachting af voor de komende jaren. Voor 2011 wordt een inflatie verwacht van slechts 1,5%. Gezien de onzekere tijden als gevolg van de kredietcrisis is het vanuit het voorzichtigheidsprincipe aan te bevelen om vooralsnog dit inflatiecijfer ten opzichte van het prijsniveau 2010 aan te houden voor goederen en diensten. De totale correctie waarmee voor de salarisontwikkeling en de inflatiecorrectie gezamenlijk gerekend is voor het meerjaren beeld is 1,66% (zie voor een toelichting tabel 15). 14

18 Activa De nieuwe organisatie heeft nog geen nieuwe investeringen gedaan. AQUON neemt van de moederorganisaties activa over. Uitgangspunt van de overname van de activa van de balans is de boekwaarde. In totaal neemt AQUON voor een bedrag van ,-- aan boekwaarde over. Kapitaallasten De kapitaallasten 2011 van het beleid van de drie fusielaboratoria zijn doorgerekend voor de jaren 2011 t/m Dit betreft de kapitaallasten van de activa die overgenomen zijn van de moederorganisaties. In de meerjarenbegroting is rekening gehouden met nieuwe investeringen. Deze investeringen zijn opgenomen in het investeringenoverzicht. De belangrijkste investeringen daarvan zijn de implementatie van automatiseringssystemen zoals ERP, EcoLIMS en LIMS. Door deze investeringen stijgen de kapitaallasten tot circa ,-- in Over de boekwaarde van de activa betaalt AQUON kapitaallasten (rente en aflossing). Uitgangspunten hierbij zijn een rente van 4,5%, activeren van aanschaf van middelen bij een bedrag groter dan ,-- en een gestandaardiseerde afschrijvingstermijn van 5-7 jaar. De totale kapitaallasten voor 2011 bedragen ,--. Huisvesting AQUON gaat in 2011 van start in de bestaande huisvesting, die wordt gehuurd van de betreffende waterschappen. Ook de staf zal binnen de bestaande locaties decentraal gehuisvest worden, één van de vier vestigingen zal formeel als hoofdvestiging worden aangewezen. Op basis van de besluitvorming van de stuurgroep zal voor AQUON op 1 januari 2015 zal sprake zijn van één locatie. Indien WSRL en HDSR toetreden, is de keuze gevallen op drie locaties. Tot 1 januari 2013 zal er geen concentratie van huisvesting zijn. Wel zal, waar dit mogelijk is, in de tussentijd een optimalisatie in clustering van werkmethoden worden gerealiseerd tussen de locaties. Er wordt een transitieplan gemaakt om te komen tot een centralisatie van de huisvesting in de periode tussen 2013 en Vanuit de centrale huisvesting, gerealiseerd per 1 januari 2015, is het optimale bedrijfsresultaat te realiseren. Dit geldt voor alle onderdelen van bedrijfsvoering en managementcultuur. Tevens dalen de huisvestingskosten met ,-- per jaar. 15

19 2.5 Meerjarenkostenreductie In paragraaf 2.2 staat opgenomen dat de kostenreductie van AQUON, in vergelijking tot de realisatie van 2009 (prijspeil 2011), uitkomt op 7,38% voor de waterschappen. Dit ligt hoger dan de kostenreductie van de geactualiseerde businesscase (zie paragraaf 4.4). In de onderstaande tabel staat de meerjarenprognose van de kostenreductie. Daarbij zijn alle toekomstige begrotingsresultaten omgerekend naar prijspeil Hiervoor zijn alle jaren jaarlijks met 1,66% prijsinflatie gecorrigeerd. Tabel 7: Meerjarenprognose kostenreductie AQUON Omschrijving Omzet Omzet prijspeil Verschil Afwijking t.o.v ,91% -10,94% -12,74% -14,31% -19,69% De omzet van de waterschappen voor 2011 komt uit op 16,4 miljoen. In vergelijking met de realisatie van 2009 (op prijspeil 2011) is de afwijking ongeveer 1 miljoen. Dit is een kostenreductie van 5,91%. In de jaren na 2011 nemen de besparingen toe. Het is een stijging naar 10,9% in 2012 naar uiteindelijk 19,7% in Dit percentage ligt hoger dan de besparing in de oorspronkelijke businesscase. Er is in de bovenstaande tabel echter niet gecorrigeerd voor de verandering in de meetvraag. Als gevolg daarvan komt het besparingsvoordeel iets lager uit dan de oorspronkelijke business case. Bij het opstellen van de business case 2008 kon daar ook nog geen rekening mee worden gehouden. In paragraaf is daar wel rekening meegehouden. 16

20 3. Begroting naar programma 3.1 Inleiding Onderstaand wordt een toelichting gegeven op de werkzaamheden, de doelen, de kosten en de resultaten van AQUON. 3.2 Het programma Het begrip programma is in het Waterschapsbesluit gedefinieerd als een samenhangend geheel van activiteiten op basis waarvan het algemeen bestuur het beleid van het waterschap vaststelt. De dienstverlening van AQUON bestaat uit monsterneming, analyseren en rapporteren en advisering. Gezien de samenhang tussen deze werkzaamheden is dit geheel samengevat in één programma en worden er geen andere programma s gehanteerd Wat willen wij bereiken? Gezien het publieke belang (diensten tegen maatschappelijk verantwoorde kosten, leveringzekerheid, kwaliteitsborging en onafhankelijkheid) levert het behouden en verder uitbouwen van één gezamenlijke laboratoriumorganisatie meerwaarde op voor de deelnemers. Door verdere integratie kan de nieuwe laboratoriumorganisatie zich instellen op de ontwikkelingen en verder groeien als kennispartner van de water- en hoogheemraadschappen. Daarnaast is het van belang om in geval van calamiteiten over een publiek laboratorium te beschikken, waar snel alle benodigde onderzoeken uitgevoerd kunnen worden. Met de fusie van de laboratoria is beoogd een kwalitatief hoogwaardig, maar ook efficiënt laboratorium neer te zetten voor de betrokken waterschappen. Het laboratorium werkt dus primair voor de waterschappen, overigens met behoud van de huidige contracten met derden. Op een later moment wanneer de organisatie stabiel functioneert, is het mogelijk dat de werkzaamheden voor derden, binnen de kaders van de Europese regelgeving, verder worden uitgebreid. In dat geval zal de organisatie daarvoor geschikt gemaakt worden. Het laboratorium richt zich in eerste instantie op het meten op onderdelen (m.n. hydrobiologie) aangevuld met advies en interpretatie. Het laboratorium heeft zo een belangrijke rol in de uitvoering van de handhavings- en kwaliteitstaken van de waterschappen en is hiervoor ondersteunend aan de waterschappen. De kwaliteit van het handhavingsproces wordt mede bepaald door de kwaliteit waarmee de voorkant ervan, monstername en meting, wordt uitgevoerd, want dat is de basis waarop vervolgens al dan niet gehandeld gaat worden. Het is om die reden van groot belang dat waterschappen grip houden op die taken om zo de kwaliteit van het eigen primaire proces beter te kunnen beheersen. Met de fusie wordt een aantal van de huidige kwetsbaarheden opgelost. Het gaat hier ondermeer om de relatief kleine schaal waarop in sommige specialisaties wordt geopereerd. Door de krachten te bundelen kan apparatuur en personeel efficiënter worden ingezet en kunnen meer werkzaamheden binnen de organisatie worden uitgevoerd, waardoor de afhankelijkheid van de markt afneemt. 17

21 Daarnaast kan door het op afstand plaatsen van bepaalde werkzaamheden, zoals meting van zuiveringsinstallaties, een gezonde afstand gecreëerd worden met andere onderdelen van het primaire proces, waarmee de scheiding van taken en verantwoordelijkheden scherper wordt en ook beter kan worden geborgd Wat gaan wij daarvoor doen? De fusie zorgt ervoor dat ingespeeld kan worden op ontwikkelingen waar de huidige waterschapslaboratoria nu al mee te maken hebben en die zorgen voor uitbreiding of aanpassing van de werkzaamheden. De verwachting is dat dit in de nabije toekomst op onderdelen nog meer het geval zal zijn. Wij noemen hieronder kort de belangrijkste. De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) zorgt ervoor dat het meetpakket van de laboratoria zal toenemen. Dit geldt zowel voor het fysisch-chemisch als het hydrobiologisch onderzoek. Daarnaast zorgt de integrale Waterwet ervoor dat de indirecte lozingen worden ondergebracht bij de Wet milieubeheer, waardoor het onduidelijk is of de waterschapslaboratoria hierin een rol blijven spelen. Het diffuse bronnenbeleid meetnet gewasbeschermingsmiddelen, duurzaam onkruidbeheer zal in de toekomst nog verder vorm moeten krijgen en vertaald moeten worden naar werkzaamheden voor de laboratoria. Andere onderzoeken die in de toekomst zullen toenemen zijn organisch onderzoek naar o.a. hormonen en geneesmiddelen en drogebodemonderzoek. De overname van de grondwatertaak van de provincies door de waterschappen zal ook consequenties hebben voor de taken van de laboratoria. Tot slot zullen in-situ metingen en ook andere technologische ontwikkelingen gevolgen hebben voor de wijze waarop laboratoria hun taken uitvoeren Wat mag het kosten? Voor de uitvoering van de meetvraag is een begroting voor 2011 opgesteld. In de onderstaande tabel staan de kosten voor de uitvoering opgenomen. Tabel 8: Overzicht benodigde budget AQUON 2011 Omschrijving 2011 Personeelskosten Uitbesteding Materiële lasten Kapitaallasten Overige indirecte lasten Bezuinigingstaakstelling Onvoorzien TOTAAL LASTEN AQUON Voor de uitvoering van de taken heeft AQUON in 2011 een budget nodig van 17,3 miljoen; in dit budget is 1% taakstelling (plus de aanvullende taakstelling van voor de compensatie van 18

22 de andere waterschappen voor de één op één doorbelasting van hydrobiologie en vergoeding van voor de monsterneming met eigen personeel aan Delfland ) verwerkt. Dit is een taakstellend budget voor de uitvoering van de meetvraag van de verschillende waterschappen. Voor de dekking staan er inkomsten van werken voor derden gepland en een bijdrage van de waterschappen. Voor de verdeling van de bijdrage van de waterschappen is een verdeelsleutel opgesteld. In paragraaf staat de berekening van de bijdrage per waterschap opgenomen. 3.3 De resultaten Als basis voor het kwaliteitssysteem dient de norm NEN-EN-ISO Algemene eisen voor de competentie van beproevings- en kalibratielaboratoria. AQUON verplicht zich tot naleving van deze norm. AQUON heeft tot taak een zo doelmatig mogelijke uitvoering van werkzaamheden met betrekking tot: Fysisch chemisch onderzoek: Clustering van activiteiten zal leiden tot een verbreding en verdieping van kennisvelden. Clustering van de vraag zal mogelijkheden bieden voor verdere automatisering en robotisering, wat wederom een voordelig effect heeft op de kosten en de levertijd. Organisch onderzoek: In het kader van handhaving zal minder analysewerk worden aangeboden. Voor een deel heeft dit te maken met het feit dat deze uitvoerende taak grotendeels bij de gemeentes komt te liggen. Veelal betreft het hier onderzoek naar minerale olie en PAK-verbindingen. Potentiële klant bij werk voor derde. Wat betreft de monitoring van oppervlaktewater is een herinrichting van de verschillende meetnetten en een toename van projectmatig onderzoek merkbaar. In het licht van de bezuinigingen waar de verschillende waterschappen de komende jaren mee te maken gaan krijgen, ligt het voor de hand dat er zal worden gesneden in het monitoringsbudget en dat ook het aanbod van organisch analysewerk hierdoor enigszins zal afnemen. AQUON wil actief meegaan met de technologische ontwikkelingen die de KRW aan het (organisch) laboratorium stelt. Ook wil het organisch laboratorium actief participeren in KRWprojecten om bijvoorbeeld de rapportagegrenzen te verlagen en/of het pakket aan meetbare componenten uit te breiden. Op het gebied van waterbodemonderzoek is de verwachting dat de rapportagegrenzen verder omlaag zullen gaan (conform het protocol AS3000) en dat er kritisch gekeken zal moeten worden naar verbetering van de efficiency van de monstervoorbehandeling en de uiteindelijke analyse van het verkregen extract. Een in potentie goed alternatief hiervoor is het meten van OCB s, PCB s en PAK s in één meetrun waarbij gebruik wordt gemaakt van GC/MS/MS. Een actueel overzicht van alle organische componenten die intern kunnen worden gemeten op internet en intranet voorziet de opdrachtgever, indien gewenst, van extra informatie: welke 19

23 componenten zijn gerelateerd aan elkaar? Welke pesticiden worden waarvoor en wanneer toegepast? Hoe zit het met de toelating van een bepaald product? Enz. Metaalonderzoek: Clustering van activiteiten zal leiden tot een verbreding en verdieping van kennisvelden. Clustering van de vraag zal mogelijkheden bieden voor verdere automatisering en robotisering, wat wederom een voordelig effect heeft op de kosten en de levertijd. Hydrobiologisch onderzoek: Op dit moment wordt ca. 60% van het totale werkvolume uitbesteed aan de markt. De commerciële bureaus en laboratoria zijn eerder partners dan concurrenten. Elk heeft immers zijn eigen afzetmarkt, AQUON vormt de verbinding. Dat biedt kansen op het gebied van kennisontwikkeling, innovatie en kwaliteit. AQUON verwacht dat vanuit de KRW de vraag naar producten en diensten op het vakgebied hydrobiologie zal groeien. Het is daarom noodzakelijk om expertise te ontwikkelen en zo invulling te kunnen blijven geven aan de vraag. Microbiologsich onderzoek: Dit is een klein onderdeel binnen AQUON en daarom ondergebracht bij het team Fysisch- Chemisch. De vraag is seizoensgericht en heeft spoedeisende onderdelen. De fusie geeft ook hier kansen om de kritische massa van dit vakgebied een optimale plek te geven. De robuustheid zal groeien en de producten kunnen breder aangeboden worden. Monstername en logistiek, met uitzondering van de monsterneming op het gebied van handhaving: De huidige monsternemer ontwikkelt zich van het klassieke flesjes vullen in het verleden tot de toekomstige veldonderzoeker. Een veldonderzoeker die werkzaam moet zijn op vele disciplines, variërend van de afvalwaterzuivering tot oppervlaktewater, van waterkwaliteit tot waterkwantiteit en van grondwater tot waterbodems. Een veldonderzoeker met competenties als: nauwkeurig, brede kijk, zeer zelfstandig, nieuwsgierig, met beide benen in de klei. Hij is de ogen en oren van het waterschap in het veld. In de toekomst zal een deel van de klassieke labwerkzaamheden overgenomen worden door sensoren in het veld, oftewel een verschuiving van werk vanuit het laboratorium richting het veld, direct en online op afstand inzichtelijk en aanstuurbaar. Gelijktijdig zie je dat dit eisen stelt aan de monsternemer of veldwerker, zijn kennispakket moet groeien. Grondwater, waterbodem en projecten beginnen steeds vaker een onderdeel van ons werk te worden. Terwijl de analist een specialist wordt op een bepaald apparaat, moet de monsternemer heel breed georiënteerd worden om de juiste combinatie te krijgen tussen productiviteit en effectiviteit. 20

24 4. Actualisatie van de businesscase Inleiding In deze paragraaf wordt een vertaling gemaakt van de begroting en de meerjarenraming naar de kosten voor de deelnemende waterschappen. 4.2 Businesscase 2008 In deze paragraaf staan de belangrijkste uitgangspunten van de businesscase 2008 opgenomen. In de onderstaande tabel is de meetvraag van de deelnemende waterschappen in ILOW-punten opgenomen. Tabel 9: Omvang meetvraag businesscase 2008 Begroting 2008 Omschrijving ILOW-punten Aandeel % DWL Delfland ,03% Brabantse Delta ,43% Hollandse Delta ,64% Totaal DWL ,09% GWL Aa en Maas ,81% De Dommel ,56% Totaal GWL ,37% Rijnland Rijnland ,34% Schieland en Krimpenerwaard ,20% Totaal Rijnland ,54% Totaal GR deelnemers ,00% Voor de businesscase 2008 is als uitgangspunt genomen dat de meetvraag van alle deelnemende waterschappen 8,89 miljoen ILOW-punten bedraagt. Dit is de meetvraag zoals deze in de begrotingen voor het jaar 2008 van de drie laboratoria is opgenomen. Van deze meetvraag neemt Delta Waterlab het grootste gedeelte voor zijn rekening (47,09%), terwijl GWL de kleinste meetvraag heeft (23,37%). Uitgangspunt van de businesscase is dat alle ILOW-punten overgaan naar de nieuwe laboratoriumorganisatie. De nieuwe organisatie wordt verantwoordelijk voor de uitvoering van alle laboratoriumwerkzaamheden. Dit behoudens een beperkt deel van de monstername 4. 4 Businesscase fusie laboratoria waterschappen, 2 oktober 2008, pagina 9. 21

25 Voor de uitvoering van deze meetvraag is een raming van de kosten gemaakt. Daarbij is als uitgangspunt genomen dat de nieuwe organisatie vanaf de start enkele voordelen gaat realiseren. In de onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de raming van de kosten in de businesscase. Deze raming is vergeleken met de begroting Tabel 10: Raming van kosten nieuwe organisatie Omschrijving Begroting 2008 Businesscase 2008 Verschil Personeelskosten Besparing primair proces Uitbesteding Materiële lasten Kapitaallasten Overige indirecte lasten Subtotaal Opbrengst werk fusiepartners 0 Opbrengst werk voor derden Diverse baten en opbrengsten 0 Bijdrage partners Subtotaal Totaal 0 0 Op basis van de businesscase 2008 wordt een voordeel ten opzichte van de begroting 2008 van de betreffende laboratoria organisaties van ongeveer 1 miljoen geraamd. Dit is een besparing van 6,02% Businesscase 2008 en realisatie 2009 In deze paragraaf staan de verschillen van de businesscase 2008 en de realisatie van Op basis van deze werkelijke cijfers wordt in de volgende paragraaf de geactualiseerde businesscase gepresenteerd. In de onderstaande tabel is de ontwikkeling van de meetvraag van de deelnemende waterschappen in ILOW-punten opgenomen. 5 In de businesscase is een gemiddelde besparing van de jaren voorafgaand aan de centrale huisvesting opgenomen. Het betreft een bedrag van ,--. In de bovenstaande cijferopstelling is de besparing van begrotingsjaar 2011 opgenomen, conform de businesscase. Hierdoor is het besparingsvoordeel iets lager. In plaats van 7,2% is de besparing 6,02%. 22