Economie Slechte economische vooruitzichten doen optimisme afbrokkelen

Transcriptie

1 Week van 24/09 tot 28/09/2012 Economie Slechte economische vooruitzichten doen optimisme afbrokkelen Elektriciteit Nieuwe laagterecords voor de langetermijnelektriciteitsprijzen Olie Hoe de benzinepiek verlichten? Gas Gemengde prijstrends Steenkool Steenkoolprijzen opnieuw in dalende lijn Emissies Opflakkering in EUA-prijzen door politieke onderhandelingen Belangrijk: Met betrekking tot Richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 betreffende markten voor financiële instrumenten (MiFID) mag dit document niet worden beschouwd als onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Zie de disclaimer aan het einde van het document. Dit document wordt verstrekt door GDF SUEZ Trading, een Franse beleggingsfirma erkend door en onderworpen aan de regels van de Autorité de Contrôle Prudentiel (ACP) en de Autorité des Marchés Financiers (AMF). GDF SUEZ Trading is een volle dochteronderneming van GDF SUEZ.

2 Economie Elektriciteit Olie Gas Steenkool Emissies Economie EUR/USD enigszins zwakker Oct-11 Dec-11 Feb-12 Apr-12 Jun-12 Aug-12 Source: Bloomberg, GDF SUEZ Trading EUR/USD 20d mov. aver. - 2 stand. dev. + 2 stand. Dev Index economisch sentiment en groei BBP in eurozone GDP yoy, % -4-5 Estimate based on the EU Economic sentiment (EU commission survey) -6 Mar-01 Sep-02 Mar-04 Sep-05 Mar-07 Sep-08 Mar-10 Sep-11 Source: Bloomberg, GDF SUEZ Trading De economische cijfers die vorige week werden vrijgegeven, waren grotendeels heel slecht. Toch bleef de neerwaartse correctie van de risicoaandelen over het algemeen beperkt, uitgezonderd de Europese effectenmarkten (-4,8% voor Eurostoxx 50). De onderlinge verhouding tussen de markten en de economische fundamentals moet echter nog worden hersteld. Deze week worden heel wat economische cijfers gepubliceerd, te beginnen met de Amerikaanse productie-ism op maandag. Over het algemeen verwachten we dat deze cijfers teleurstellend blijven. De markten lijken nog steeds te aarzelen, heen en weer geslingerd tussen de hoop ten gevolge van de actie van de centrale banken en de politieke bereidheid enerzijds, en de reële cijfers anderzijds. De volatiliteit zal vrij hoog zijn, want ze verschuiven makkelijk van optimisme naar pessimisme. De verslagen van de laatste Fed-vergadering kunnen een interessante indicatie zijn of de markten QE 4, 5 of 6 al kunnen verwachten. Het werkgelegenheidsrapport van de VS kan vrijdag voor een aangename verrassing zorgen, aangezien de creatie van banen ongewoon laag was in vergelijking met de ADP-cijfers voor de laatste zes maanden. Deze kloof zal vermoedelijk eerder vroeg dan laat worden gedicht.

3 Eur/MWh Eur/MWh Eur/MWh Economie Elektriciteit Olie Gas Steenkool Emissies Elektriciteit Europese Cal 13 Baseload elektriciteitsprijzen Netherlands Belgium Spain Nordpool UK from April France 35 Germany Jan-11 Apr-11 Jul-11 Oct-11 Jan-12 Apr-12 Jul Source: Platts & GDF SUEZ Trading 65 Europese month ahead baseload elektriciteitsprijzen Netherlands Belgium 35 Spain UK France Germany 30 Jun-11 Aug-11 Oct-11 Dec-11 Feb-12 Apr-12 Jun-12 Aug-12 Source: Platts & GDF SUEZ Trading De sportmarktprijzen stegen de voorbije week ten gevolge van extra spanningen. In Frankrijk nam de beschikbaarheid van kernenergie af en daalde de capaciteit van de warmtekrachtcentrales met meer dan 3 GW door een staking door E.ON. Op de langetermijnmarkt daalde het Duitse cal 13-contract aan het begin van de week naar 47,3/MWh, in lijn met de lagere kosten voor schoon gas en steenkool. Vervolgens herpakte het contract zich, maar het had moeite de winst vast te houden. 40 Netherlands Belgium Spain Nordpool UK from April France 35 Germany Nov-10 Feb-11 May-11 Aug-11 Nov-11 Feb-12 De komende dagen verzwakken de spotmarkten vermoedelijk tegen het midden van de week dankzij een gezondere productie van hernieuwbare energie (wind) en een feestdag in Duitsland. Daarna kunnen de fundamentals weer aanmoedigend zijn en kunnen de prijzen naar hun huidige niveaus terugkeren. De langetermijnmarkt heeft misschien een beperkt dalend potentieel als de brandstofprijzen dalen. Maar opgelet: de bodem is misschien niet veraf.

4 USD/bbl USD/bbl EUR/bbl Economie Elektriciteit Olie Gas Steenkool Emissies Olie Brentprijzen USD/vat Brentprijzen EUR/vat Dec-10 Mar-11 Jun-11 Sep-11 Dec-11 Mar-12 Jun-12 Sep-12 Source: ICE and GDF SUEZ Trading Brent 1st nearby Source: ICE and GDF SUEZ Trading De Brentprijzen stegen de voorbije week lichtjes met USD 0,97/vat en de 1st nearby-prijzen van WTI daalden met USD 0,97/vat, maar de bezorgdheid om de wereldwijde economische groei zorgde voor neerwaartse druk. 80 Dec-10 Mar-11 Jun-11 Sep-11 Dec-11 Mar Dec-10 Mar-11 Jun-11 Sep-11 Dec-11 Mar-12 Jun-12 Sep-12 De stemming wordt meer pessimistisch voor effecten nu zwakkere economische cijfers worden vrijgegeven, het risico van een Israëlische aanval op Iran lijkt te zijn uitgesteld, het aanbod van ruwe olie zou moeten verbeteren in oktober wanneer het Buzzard-veld weer ten tonele verschijnt... maar benzineprijzen worden opgedreven door pannes en onderhoud in raffinaderijen, in combinatie met lage voorraadniveaus. Dit houdt wat opwaartse druk op de prijzen van ruwe olie. Wat zou de Amerikaanse president moeten beslissen gezien het lage persoonlijke inkomen in de VS net voor de presidentsverkiezingen aldaar? Een vrijgave van strategische oliereserves om de benzineprijzen te doen zakken zit er zeer binnenkort in.

5 EUR/MWh EUR/MWh Eur/MWh Economie Elektriciteit Olie Gas Steenkool Emissies Gas TTF Cal 2013-prijzen Jan-12 Feb-12 Mar-12 Apr-12 May-12 Jun-12 Jul-12 Aug-12 Sep day Low 20 day High 20 day average Daily close Cal 2013-prijzen op de belangrijkste Europese markten TTF Gaspool Zeebrugge NBP 23 Jan-12 Feb-12 Mar-12 Apr-12 May-12 Jun-12 Jul-12 Aug-12 Sep-12 Source: 30 Endex & GDF SUEZ Trading Source: Argus & GDF SUEZ Trading De toename van het Noorse 28 aanbod drukte de spot- en kortetermijnprijzen in de loop van de week neerwaarts. Op de continentale markten (die een tikkelte optimistisch waren) waren de 27 trends meer gemengd. De stijging van het Noorse aanbod volstond namelijk niet om de 26 impact van de toenemende vraag te compenseren. 25 De Europese langetermijnprijzen bleven in de loop van de week vrijwel ongewijzigd. De Cal prijzen bleven onder hun dalende gemiddelde over 20 dagen verhandelen. Dat 23 bevestigt hun dalende trend. 22 Jan-11 Mar-11 May-11 Jul-11 Sep-11 Nov-11 Jan-12 Mar day Low 20 day High 20 day average Daily price 22 De toename van het Noorse aanbod zal de spot- en kortetermijnprijzen de komende dagen neerwaarts blijven stuwen. De koudere temperaturen in het VK kunnen echter voor steun zorgen. Daarom verwachten wij een lichte prijsdaling. Voor de prijzen van 2013 zou de trend ook licht dalend moeten zijn aangezien de olieprijzen wel eens kunnen dalen.

6 USD/t USD/t Economie Elektriciteit Olie Gas Steenkool Emissies Steenkool Steenkoolprijzen Cal API2 Cal API4 Cal API6 Cal Jun-11 Aug-11 Oct-11 Dec-11 Feb-12 Apr-12 Jun-12 Aug-12 Spotmarktprijzen voor steenkool API2 (CIF ARA) API4 (FOB Richards Bay) 85 API6 (FOB Newcastle) FOB Qinhuangdao 75 Jun-11 Aug-11 Oct-11 Dec-11 Feb-12 Apr-12 Jun-12 Aug-12 Source: Argus & GDF SUEZ Trading Source: Argus & GDF SUEZ Trading Steenkool stond bij het begin van de week onder neerwaartse druk aangezien de fysieke markt nog steeds overbevoorraad is. Het toenemende nieuws van verminderingen van het aanbod en een heropflakkering van de olieprijzen beperkte de prijsdaling echter naar het einde van de week toe. We blijven geloven dat de steenkoolprijzen nog meer kunnen dalen... Het dalende potentieel is echter waarschijnlijk beperkt en we zijn niet ver van de bodem van de markt meer verwijderd.

7 Eur/t Eur/t Economie Elektriciteit Olie Gas Steenkool Emissies Emissies EUA- en CER-prijzen EUA Dec'12 EUA Dec'13 EUA Dec'14 CER Dec'12 CER Dec'13 0 Jun-11 Aug-11 Oct-11 Dec-11 Feb-12 Apr-12 Jun-12 Aug-12 EUA-CER Spread EUA - CER Spread Dec'12 1 EUA - CER Spread Dec'13 EUA - CER Spread Dec'14 0 Jun-11 Aug-11 Oct-11 Dec-11 Feb-12 Apr-12 Jun-12 Aug-12 Source: ECX Source: ECX De aanhoudende politieke gesprekken op Europees niveau over maatregelen om de emissierechtenprijzen te ondersteunen slaagden erin de markten de voorbije week steun te bieden ondanks dalende effecten. De afname van de Europese economische activiteit blijft waarschijnlijk neerwaartse druk uitoefenen op de emissierechtenprijzen. De politieke gesprekken over het beperken van de overbevoorrading kunnen de daling binnen de perken houden.

8 Oil markets UK & Zeebrugge gas market (p/th) Crude Oil (USD/bbl) NBP (p/th) Zeebrugge (p/th) 21-Sep Sep-12 Variation 21-Sep Sep-12 Variation 21-Sep Sep-12 Variation Brent 1st nearby % p Spot % q % q WTI 1st nearby % q Month ahead % q % q Q % q % q Crude Oil (EUR/bbl) Q % q % q 21-Sep Sep-12 Variation Win % q % q Brent 1st nearby % p Cal % u % p WTI 1st nearby % q Cal % p Continental Europe gas markets (Eur/MWh) TTF (EUR/MWh) NCG (EUR/MWh) PEG Nord (EUR/MWh) PSV (EUR/MWh) 21-Sep Sep-12 Variation 21-Sep Sep-12 Variation 21-Sep Sep-12 Variation 21-Sep Sep-12 Variation Spot % p % p Spot % p % q Month ahead % p % p Month ahead % u % p Q % q % q Q % q Q % q Q Win % q % q Win % q Cal % p % q Cal Cal % p % p Cal Coal market API2 (CIF ARA) Carbon markets API2 (USD/t) API2 (EUR/t) EUA (EUR/t) CER (Eur/t) 21-Sep Sep-12 Variation 21-Sep Sep-12 Variation 21-Sep Sep-12 Variation 21-Sep Sep-12 Variation Spot % q % q Spot % p % p Month ahead % q % q Dec % p % p Q % q % q Dec % p % p Q % q % q Dec % p % p Q % q % q Dec % p % p Cal % q % q Cal % q % q Cal % q % q Europe baseload power markets (Eur/MWh) Germany (Eur/MWh) France (Eur/MWh) Netherlands (Eur/MWh) Belgium (Eur/MWh) 21-Sep Sep-12 Variation 21-Sep Sep-12 Variation 21-Sep Sep-12 Variation 21-Sep Sep-12 Variation Spot % p % p Spot % p % p Month ahead % q % p Month ahead % p % p Q % q % q Q % q % q Q % q % q Q % q % p Q % p % p Q % p % p Cal % q % p Cal % p % p Cal % p % p Cal % p % q Cal % p % q Cal % p % q Spain (Eur/MWh) Italy (Eur/MWh) UK (Gbp/MWh) UK (Eur/MWh) 21-Sep Sep-12 Variation 21-Sep Sep-12 Variation 21-Sep Sep-12 Variation 21-Sep Sep-12 Variation Spot Exchange % p % q Spot % q % q Month ahead % q Month ahead % q % q Q % q Q % q % q Q % q Q % q % q Q % q Q % p % p Cal % q Win % q % q Cal Sum % p % p Cal Win % p % p Commentaires Source : Platts, Argus, Heren, ECX, EEX, ENDEX & GDF SUEZ Trading

9 Economie Elektriciteit Olie Gas Steenkool Emissies Verklarende woordenlijst API#2: de meest gevolgde Europese fysieke steenkoolindex. Geeft de CIF-leveringsprijs (CIF = kosten, verzekering en vracht) voor steenkool in de ARA-regio, Europa's belangrijkste toegangspoort voor de invoer van steenkool. API#4: geeft de FOB-leveringsprijs (FOB = vrij aan boord) voor steenkool in Richards Bay (Zuid-Afrika), een van Europa's belangrijkste invoerbronnen voor steenkool. ARA: Amsterdam/Rotterdam/Antwerpen, de meest gebruikelijke bestemmingshavens voor de Noordwest-Europese steenkoolleveringen. Backwardation: situatie waarbij de marktprijzen voor leveringen in de nabije toekomst hoger zijn dan voor leveringen verder in de toekomst. Bearish: situatie waarbij de marktspelers een daling van de marktprijs verwachten. Brent: referentie voor de Noordzeeolie die wordt verhandeld op de ICE-futuresbeurs in Londen. Bullish: situatie waarbij de marktspelers een stijging van de marktprijs verwachten. CER: Certified Emissions Reductions. Certificaten voor emissiereducties verwezenlijkt via CDMprojecten (CDM = Clean Development Mechanism) die door geïndustrialiseerde landen worden uitgevoerd in ontwikkelingslanden. Clean dark spread: verschil tussen de marktprijs voor elektriciteit en de kosten van de steenkool gebruikt voor de productie van die elektriciteit, met inbegrip van de emissiekosten ( clean ). Clean spark spread: verschil tussen de marktprijs voor elektriciteit en de kosten van het gas gebruikt voor de productie van die elektriciteit, met inbegrip van de emissiekosten ( clean ). Contango: situatie waarbij de marktprijzen voor leveringen in de nabije toekomst lager zijn dan voor leveringen verder in de toekomst. EUA: EU-emissierechten (EUA's) zijn de rechten die worden toegekend aan de bedrijven die deelnemen aan het Europees systeem voor de handel in emissierechten (EU ETS: EU Emission Trading Scheme). Elke EUA geeft de eigenaar het recht om één ton CO2 uit te stoten. De beschikbare hoeveelheid emissierechten is beperkt. Long: als een marktdeelnemer een longpositie inneemt, heeft hij een grondstof gekocht met de verwachting dat hij ze later tegen een hogere prijs zal verkopen. Merit Order: de volgorde waarin elektriciteitscentrales worden ingezet, vastgesteld op basis van hun specifieke, variabele productiekosten. NBP: referentie voor het aardgas dat wordt verhandeld op het Britse National Balancing Point, Europa's grootste hub voor de spot- en forwardhandel in gas. Short: als een marktdeelnemer een shortpositie inneemt, heeft hij een grondstof verkocht met de verwachting dat hij ze later tegen een lagere prijs zal inkopen. TTF: referentie voor het aardgas dat wordt verhandeld op de Nederlandse gasbeurs Title Transfer Facility, beheerd door transmissienetbeheerder GTS. WTI: West Texas Intermediate, type ruwe olie die als referentie wordt gebruikt in de Verenigde Staten en vaak wordt aangeduid als WTI, Cushing, Oklahoma.

10 Economic Research Head of Economic Research Evariste Nyouki Franck Schuttelaar Olivier Gasnier Paul Raymond Thomas Jaboeuf Disclaimer Dit document is uitsluitend bedoeld ter informatie. Het is geen onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied, noch een persoonlijke of algemene aanbeveling inzake transacties in financiële instrumenten of een beleggingsadvies. Dit document is bedoeld om algemeen te worden verspreid; het houdt geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de financiële toestand of de bijzondere behoeften van de ontvanger. Het mag niet zonder schriftelijke toestemming van GDF SUEZ Trading worden bezorgd aan andere personen. De erin vervatte informatie, met inbegrip van geuite meningen, is niet bedoeld als aanbod of verzoek om financiële instrumenten, producten of diensten te kopen of te verkopen, noch als onderzoek op beleggingsgebied, als beleggingsaanbeveling of als financieel, beleggings-, juridisch, fiscaal, boekhoudkundig of ander advies. Alle in dit document vervatte informatie is verkregen van en/of gebaseerd op bronnen waarvan wordt aangenomen dat ze betrouwbaar zijn; zij wordt geacht duidelijk, eerlijk en niet misleidend te zijn, maar de juistheid of volledigheid ervan kan niet worden gewaarborgd. De in dit document weergegeven standpunten en meningen, voorspellingen, veronderstellingen, ramingen en richtprijzen gelden voor de opgegeven datum en kunnen te allen tijde worden gewijzigd zonder voorafgaande kennisgeving. De in het document vermelde cijfers die verwijzen naar prestaties uit het verleden vormen in geen geval een indicatie voor toekomstige waarderingen of prestaties. GDF SUEZ Trading is niet verplicht om dit document bekend te maken of er rekening mee te houden wanneer het zijn klanten advies verstrekt of met of voor hen handelt. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), verbonden ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs noch enige andere persoon accepteren enige aansprakelijkheid jegens wie dan ook voor directe, indirecte, bijzondere, incidentele, gevolgschade of penaliteiten (met inbegrip van, maar niet beperkt tot, winstderving) die voortvloeit uit het gebruik en de verspreiding van dit document of de erin vervatte informatie. Niets in dit document is gericht op of bedoeld om te worden gebruikt door particuliere klanten of niet-professionele cliënten (zoals omschreven in Richtlijn 2004/39/EG van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 betreffende markten voor financiële instrumenten - MiFID). Particuliere klanten of niet-professionele cliënten die een kopie van dit document in bezit krijgen, mogen zich niet enkel op de erin vervatte informatie baseren om beleggingsbeslissingen te nemen, maar dienen onafhankelijk financieel advies in te winnen. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), verbonden ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs noch enige andere persoon zijn aansprakelijk voor enig gebruik van dit document of de erin vervatte informatie dat zou kunnen leiden tot financieel verlies of tot het nemen van beslissingen om transacties aan te gaan op basis van dit document. Het handelen in grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten (met inbegrip van, maar niet beperkt tot, forwards, opties en contracten ter verrekening van verschillen) of andere activa houdt specifieke risico's en andere significante aspecten in. U behoort niet te handelen in deze producten tenzij u de aard ervan en het risico waaraan u zich blootstelt ten volle begrijpt. De ontvanger van dit document wordt ten stelligste aangeraden onafhankelijk juridisch of financieel advies in te winnen alvorens beleggingsbeslissingen te nemen, inzonderheid om na te gaan of deze beleggingsbeslissingen beantwoorden aan zijn specifieke beleggingdoelstellingen en financiële capaciteiten; in geen geval mag hij zich voor beleggingsbeslissingen enkel op dit document baseren. Van tijd tot tijd, en voor zover toegestaan door de toepasselijke wetgeving, mogen GDF SUEZ Trading en/of de ondernemingen die ermee verbonden zijn binnen de Groep GDF SUEZ optreden op basis van het document of gebruik maken van de erin vervatte informatie, voorafgaand aan of onmiddellijk na de verspreiding ervan. Van tijd tot tijd mogen zij de in dit document vermelde grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten of andere activa aanhouden, erin handelen, profijt trekken van de handel erin of optreden als marktmakers, adviseurs of makelaars met betrekking tot deze producten. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), gelieerde ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs mogen van tijd tot tijd een positie innemen in de in dit document vermelde beleggingen of eraan gerelateerde beleggingen, of deze aanhouden. Belangrijk: De omstandigheden waarin dit document is opgesteld zijn dusdanig, dat het niet mag worden beschouwd als onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied zoals bedoeld in de MiFID-richtlijn. Dit document dient te worden beschouwd als marketingcommunicatie voor de doeleinden van MiFID. Het is niet opgesteld in overeenstemming met de regelgevende bepalingen ter bevordering van het onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied en voor GDF SUEZ Trading gelden geen verbodsmaatregelen voor het handelen in de in dit document vermelde grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten of andere activa voorafgaand aan de verspreiding van deze marketingcommunicatie. Redenen hiervoor zijn ondermeer dat de rapporterings- of vergoedingsstructuren of de fysieke locatie van de auteur van dit document of het feit dat de auteur kan deelnemen aan klantrelaties mogelijk niet voldoen aan de vastgestelde wettelijke eisen ter bevordering van het onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Verklaring der analisten: Dit document is opgesteld door de economen van GDF SUEZ Trading. Iedere auteur van dit document verklaart hierbij dat de erin tot uitdrukking gebrachte inzichten een getrouwe weergave zijn van zijn of haar persoonlijke inzichten inzake de in dit document vermelde grondstoffen, financiële instrumenten, derivaten of andere activa en niet van de inzichten van GDF SUEZ Trading of andere medewerkers van GDF SUEZ Trading. Verrichting van bedrijfsactiviteiten: GDF SUEZ Trading is niet gerechtigd om bedrijfsactiviteiten, met inbegrip van de verspreiding van dit document, te verrichten in alle rechtsgebieden. Sommige producten en diensten zijn mogelijk niet beschikbaar in alle jurisdicties of voor alle klanten. Derhalve dient de ontvanger van dit document advies in te winnen over het al dan niet voldoen aan de toepasselijke wet- en regelgeving van door hem voorgenomen beleggingen, voordat hij een beleggingsbeslissing neemt. GDF SUEZ Trading, zijn moedermaatschappijen (met inbegrip van GDF SUEZ), gelieerde ondernemingen, directeurs, medewerkers, vertegenwoordigers of adviseurs noch enige andere persoon zijn aansprakelijk met betrekking tot de verspreiding, het bezit en de verstrekking van dit document of de erin vervatte informatie in welke jurisdictie dan ook. Auteursrechten: Alle marktgegevens, namen en bronnen die zijn opgenomen of worden vermeld in dit document kunnen de exclusieve eigendom zijn van de erkende uitgever, vermeld als bron van de gegevens, en kunnen derhalve beschermd zijn door internationale of Franse auteursrechtwetten. Het is uw verantwoordelijkheid om deze regels na te leven.