Verantwoord lenen. Verantwoord lenen? Zo doe je dat.

Transcriptie

1 december 2008 Verantwoord lenen Hoe leen je verantwoord? Financiële huishouden in balans In de schulden, en nu? Wie controleert de kredietverstrekkers? Je denkt erover een lening af te sluiten. Prima, als je het verstandig aanpakt door je goed te laten informeren en je bewust te zijn van de verplichting die je aangaat. Hoe gaat Nederland om met geld? Hebben we goed inzicht in onze financiën of rommelen we maar wat aan? Hoe hou je je financiën in balans en behoud je overzicht? Wat doe je als het water je aan de lippen staat? Als je bankrekeningen voortdurend in het rood staan en je het overzicht volledig kwijt bent? Zoek op tijd hulp! Financiële instanties en kredietverstrekkers kunnen niet zomaar hun gang gaan. Verschillende instanties waken, houden toezicht en controleren. Pagina 5 Pagina 10 Pagina 17 Pagina 19 Verantwoord lenen? Zo doe je dat. 10 stappen Deze bijlage valt niet onder de verantwoordelijkheid van de hoofdredactie Dagblad De Telegraaf.

2 2 MEDIAPLANET THEMABIJLAGE verantwoord lenen Alleen lenen in grote nood Martijn Krabbé presenteert op RTL4 het televisieprogramma Uitstel van Executie over mensen waarvan hun huis geveild wordt omdat ze te diep in de schulden zitten. Hij wordt bijgestaan door budgetcoach Eef van Opdorp. Wat zijn hun tips? DECEMBER 2008 VERANTWOORD LENEN door sander collewijn Eef: Tegenwoordig is het normaal om 2000 euro rood te staan. Daar begint de ellende mee. Door reclame krijg je het beeld dat het normaal is om te lenen, terwijl dat helemaal niet zo is. Stel jezelf de volgende vragen als je wilt lenen: heb ik het echt nodig? Hoeveel wil ik aflossen? Probeer voordat je gaat lenen, eerst een half jaar honderd euro per maand te sparen en kijk hoe dat gaat. Want straks, met een lening, moet je bijvoorbeeld honderd euro per maand aflossen. Hoe leen je verantwoord? Je denkt erover een lening af te sluiten. Prima, als je het verstandig aanpakt door je goed te laten informeren en je bewust te zijn van de verplichting die je aangaat. Pagina 5 Verantwoord lenen? Zo doe je dat. Inhoud Financiële huishouden in balans In de schulden, en nu? DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE HOOFDREDACTIE DAGBLAD DE TELEGRAAF. Wie controleert de kredietverstrekkers? Hoe gaat Nederland om met geld? Hebben Wat doe je als het water je aan de lippen Financiële instanties en kredietverstrekkers we goed inzicht in onze financiën of staat? Als je bankrekeningen voortdurend in kunnen niet zomaar hun gang gaan. rommelen we maar wat aan? Hoe hou je je het rood staan en je het overzicht volledig Verschillende instanties waken, houden financiën in balans en behoud je overzicht? kwijt bent? Zoek op tijd hulp! toezicht en controleren. Pagina 10 Pagina 17 Pagina stappen Martijn: Als mensen dat doen, is het snel afgelopen met lenen. Reclames doen hun uiterste best om iets aan je te verkopen. Honderden onderzoeken zitten erachter om toe te slaan op jouw zwakke plek. 04 Welke soorten leningen zijn er? 05 Wat is verantwoord lenen? Eef: Het is de kunst je daartegen te wapenen. Je moet bewust zijn van het feit dat je wordt aangevallen met aanbiedingen waar je niets aan hebt. Durf je eigen verantwoordelijkheid te nemen. Voorbeeld: als je elke dag op het station een snack koopt en een drankje, kost je dat al snel vijf euro per dag. Dat is dus per maand al snel 100 euro en per jaar 1200 euro. Als je je dat realiseert, ben je al een stuk opgeschoten. Martijn Krabbé Foto: Nick van Ormondt Eef van Opdorp 09 oversluiten, hoe zit dat precies? 09 een hypotheek afsluiten 10 Financieel inzicht & budgetteren 13 Risico s bij arbeidsongeschiktheid Martijn: De mensen in ons programma zijn slechts het topje van de ijsberg, want ontzettend veel mensen zitten in de schulden. Veel mensen beseffen niet dat ze boven hun stand leven. Ik ken mensen, die veel spullen kopen in de uitverkoop, omdat ze dief van hun portemonnee zijn als ze het zo goedkoop niet kopen. Maar dan denk ik: je hebt toch al die spullen niet nodig? Eef: Je wordt ook helemaal niet gelukkig van al die spullen. Er zijn gezinnen die op bijstandsniveau gewoon gelukkig zijn zonder al die poeha. We zijn een beetje doorgeschoten met elkaar en de kredietcrisis zorgt er in ieder geval voor dat we weer met beide benen op de grond komen te staan. Het mag allemaal wel wat minder met de consumptie. Martijn: Ik hielp laatst een man met een te hoge hypotheek. Hij had de keus: drie jaar lang schuldsanering of tien jaar lang 250 euro per maand terugbetalen aan de bank. Zegtie: Ja als ik aan de bank ga betalen, ben ik de melkkoe van de bank. Dan denk ik: hoe kun je dat nou zeggen? Jouw handtekening stond toch onder het hypotheekcontract? Als je geld leent, moet je bereid zijn het terug te betalen. Mensen moeten leren daar hun eigen verantwoordelijkheid voor te nemen. Eef: Echt iedereen kan door ziekte, ontslag of een scheiding in de financiële problemen komen. Toch zul je het met die situatie moeten doen. Slachtoffer blijven heeft geen zin, maak er een wedstrijd van voor jezelf om die schulden weg te werken. Wees geen struisvogel en ontken de situatie niet tegenover jezelf en anderen. Dan raak je alleen maar dieper in de problemen. Stel jezelf een doel en en leg je niet neer bij je omstandigheden. Martijn: Mensen moeten leren dat je alleen moet lenen in grote nood. Als je oma in Australië op sterven ligt en je hebt geen geld om erheen te gaan. Dan moet je lenen. En soms gebeuren er andere dingen in je leven waardoor je in de schulden komt: je partner overlijdt, een scheiding, je verliest je baan. Daarom maken we ook dit programma: we willen het taboe doorbreken dat je niet over geldproblemen of schulden kan praten. Dat moet je juist wel doen. 13 oorzaken van schuldproblemen 15 Jong & Schuldig 15 Jongeren en schulden 17 schuldhulpverlening 19 hoe wordt je wijzer in geldzaken? 19 toezicht op financiële dienstverleners verantwoord lenen - publicatie Mediaplanet publishing house B.V. Mediaplanet produceert, financiert en ontwikkelt themakranten In pers, online en via broadcasting. Project Manager: Lotte Smit, Mediaplanet Publishing House B.V Production Manager: Birte van Ouwerkerk, Mediaplanet Publishing House B.V Design & Repro: Thomas Rohlfs, thomas.rohlfs@mediaplanet.com, Tekst: Sander Collewijn, Cor Dol Cover: urbancow / istockphoto.com Mediaplanet is de leidinggevende Europese uitgever van themakranten in pers, online en via broadcasting. Als u zelf een idee heeft over een onderwerp, of misschien wel een heel thema, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen. Lotte Smit Mediaplanet Publishing House, Kristiina Kansen, Country Manager tel: Gedistribueerd met De Telegraaf, december 2008 Goedkoop en verantwoord lenen? Vergelijk alle leningen. Kies zelf de beste offerte.

3 ( advertorial ) Voor een lening kun je vandaag de dag overal terecht. Maar veel mensen hebben nog steeds hun bedenkingen als het op kredietverstrekkers aankomt. Logisch, aldus een woordvoerder van online kredietverstrekker Freo: Met al die valkuilleningen heeft de kredietwereld een slecht imago gekregen. Toch zijn er veel situaties denkbaar waarbij wat extra financiële ruimte uitkomst biedt. Een lening afsluiten kan dan echt geen kwaad. Als je je hoofd er maar bij houdt. Er is niets mis met lenen, zolang er niets mis is met de lening. Het kaf van het koren scheiden. Freo is onderdeel van De Lage Landen Financiering B.V., een volledige dochter van Rabobank Nederland. Freo is er specifiek voor de online leenmarkt. Want ging je vroeger voor een lening in je beste pak naar de bank. Nu zoek je vooral via internet, waar de aanbieders vaak voor je in de rij staan. Wie toch al niet zo graag leent, is daardoor eigenlijk alleen maar kritischer geworden. Freo begrijpt dat wel: We hebben gezien dat er bij een aantal kredietverstrekkers echt wel wat addertjes onder het gras zitten. Maar voor wie even verder kijkt, zijn er gelukkig ook genoeg degelijke kredietverstrekkers te vinden. Je moet alleen weten hoe je het kaf van het koren scheidt. Ken de tips! De leenmarkt kan behoorlijk ondoorzichtig zijn. Als je een lening gaat afsluiten is het dan ook belangrijk dat je je niet laat meeslepen, maar gewoon je gezonde verstand gebruikt. Hieronder heeft Freo een aantal tips voor je op een rij gezet die je daarbij helpen. 1. Vraag altijd meerdere offertes op. Kies nooit voor de eerste de beste aanbieder. Vraag bij minstens drie verschillende partijen offertes op. Dat kan bij bijna alle aanbieders via internet, en kost dus weinig tijd. 2. Laat je niet direct verleiden tot een persoonlijk gesprek. Veel aanbieders benaderen je per telefoon, om je vervolgens uit te nodigen voor een gesprek op kantoor. Zogenaamd omdat ze je graag leren kennen, zodat ze je een verantwoorde lening kunnen aanbieden. Maar vaak is het omdat je je face to face sneller laat verleiden tot een impulsbeslissing. Beter is het om alle informatie per of post toe te laten sturen. Je kunt dan de tijd nemen om het voor jezelf op een rijtje te zetten. En let op: als je je hand tekening hebt gezet, dan heb je altijd nog recht op 14 dagen bedenktijd! 3. Leen niet meer dan je kunt betalen. Laat je niet teveel verleiden door mooie praatjes. Alleen jij hebt een compleet inzicht in je financiële situatie. Jij kunt dan ook het beste bepalen wat je aan extra maandlasten wilt en kunt dragen. Houd er bij je beslissing rekening mee dat je uitgaven in de toekomst zouden kunnen stijgen. 4. Verdiep je in de verschillende leen vormen. Net zoals je zelf het beste weet hoeveel je per maand kunt missen, kun je ook zelf het best bepalen welk leenvorm bij je past. Zo kun je een doorlopend krediet of een persoonlijke lening afsluiten. Maar je kunt ook met je bank afspreken dat je tot een bepaald bedrag rood kunt staan, of een creditcard nemen. Laat je goed voorlichten over de voor- en nadelen van alle vormen en maak dan zelf een keuze. 5. Profiteer van de mogelijkheden van internet. Veel mensen zijn kritisch op het online afsluiten van een lening. Maar eigenlijk is het helemaal zo gek nog niet. Bankieren, shoppen, vakanties boeken; we doen alles via internet. Dus waarom niet lenen? Je moet juist profiteren van de mogelijkheden die internet biedt. Je kunt aanbieders en voorwaarden online makkelijk vergelijken. Vergeet daarbij niet om op internet te zoeken naar ervaringen die andere mensen hebben met bepaalde kredietverstrekkers. Zo ontdek je snel wat er wel en niet bij je past. En je handtekening zet je uiteindelijk toch echt op papier. 6. Denk op de langere termijn. Een laag rentetarief is heel aantrekkelijk. Maar in veel gevallen is dit een lokkertje en geldt het alleen de eerste maanden of het eerste jaar van de looptijd. Vervolgens ga je een hogere rente betalen, en dat kan behoorlijk oplopen. Kijk dus altijd vooruit. 7. Pas op voor koppelverkoop! De grootste valkuil bij leningen is koppel verkoop. Dat houdt in dat de verstrekker wil dat je naast je lening ook een overlijdensrisico verzekering of arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluit voor het geval er iets gebeurt. Doe je dat niet, dan wordt de rente van je lening al snel hoger. Doe je het wel, dan betaal je naast die rente dus ook nog een verzekeringspremie. Een verzekering kan onder bepaalde omstandigheden heel verstandig zijn, maar veel verzekeringen hebben ongunstige voorwaarden en hoge premies. Een verzekering is zeker niet verplicht. Het is aan jou om te beslissen wat in jouw situatie verstandig is. 8. Wees alert op kleine lettertjes en onduidelijke teksten. Als je geld leent, wil je natuurlijk precies weten waarvoor je tekent. Dat betekent een duidelijk overzicht van alle voorwaarden. Zodra je je door moeilijke taal of onleesbare lettertjes heen moet worstelen, moeten de alarmbellen eigenlijk al gaan rinkelen. Transparantie is heel belangrijk. 9. Let op boeteclausules. Niemand weet wat de toekomst brengt. Als je de kans krijgt je lening voortijdig af te lossen dan wil je dat. Let er daarom op dat de verstrekker geen boeteclausules opneemt die het moeilijker maken je lening tussentijds te wijzigen, of eerder af te lossen. Houd alles zo flexibel mogelijk. 10. Overzicht, overzicht, overzicht. In financiële situaties is overzicht het toverwoord. Je moet altijd weten waar je aan toe bent en hoe je ervoor staat. Voor je een lening afsluit. Maar ook gedurende de looptijd. Kies daarom voor een partij die je inzicht geeft in je eigen situatie. Bijvoorbeeld door duidelijke afschriften of online overzichten. Bestel gratis Het Leenboekje. Voor iedereen die verantwoord wil lenen, heeft Freo het boekje Alles wat u moet weten over lenen. Hierin vindt u alle valkuilen waar u op moet letten, en slimme leentips en leenweetjes. U kunt het boekje nu gratis aanvragen op online lenen

4 4 MEDIAPLANET THEMABIJLAGE verantwoord lenen Ingezonden Mededeling Snelste lening van Nederland! Naast kredietvormen zoals rood staan, doorlopend krediet, een creditcard en consumptief krediet is er nu ook een nieuwe manier om te lenen, namelijk het minikrediet. Een minikrediet? Laten we voor alle duidelijkheid de definitie even vermelden. x CONSUMPTIEF KREDIET Verstrekte leningen Kredietverstrekkers totaal Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag / Heerlen Minikrediet (ook wel flitslening): een lening met een korte looptijd en lage leensom. De leensom bedraagt enkele tientallen tot honderden euro s en de looptijd bedraagt doorgaans enkele weken tot een maand. De minilening kan via een SMSberichtje of via internet worden aangevraagd. Een minikrediet biedt particulieren met een gezonde financiële huishouding op een snelle en handige manier ondersteuning aan kleine uitgaven. Bestaande klanten kunnen binnen tien minuten de lening op hun rekening ontvangen, nieuwe klanten al binnen één werkdag. Ferratum Nederland is sinds 1 juli 2007 actief en is het eerste bedrijf in Nederland dat op deze manier bedragen tot en met 500 euro aanbiedt. Ferratum opende haar deuren voor het eerst in Finland in 2005 en is sindsdien actief in 10 landen binnen de Europese Unie. Inmiddels hebben al meer dan klanten gebruik gemaakt van deze snelle leenvorm. Meer informatie over een minikrediet of zelf eens een aanvraag indienen? Kijk op of RTL 4 teletekstpagina Van doorlopend krediet tot starterslening Leningen zijn er in alle soorten en maten. Een overzicht. door cor dol oktober november december januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober 2007 Doorlopend krediet Het doorlopend krediet is een flexibele vorm van geld lenen. U spreekt bij de bank af hoeveel krediet u maximaal wilt en vervolgens kunt u dit opnemen wanneer u dat wenst. Handig is niet alleen het flexibel opnemen van het krediet, u kunt ook flexibel aflossen. Naast uw persoonlijke situatie en een controle bij het BKR voor uw kredietwaardigheid verschilt het per bank hoeveel krediet u kunt krijgen. Vaak ligt dit bedrag tussen de en euro. Een doorlopend krediet is erg populair door de flexibiliteit. Persoonlijke lening De persoonlijke lening is, in tegenstelling tot het doorlopend krediet, een kredietvorm waarbij het bedrag dat u wilt lenen en de aflossingstermijnen vaststaat. Vervroegd aflossen van uw persoonlijke lening kan soms zelfs een boete opleveren. De persoonlijke lening wordt vaak afgesloten voor één doel: de aanschaf van een nieuwe keuken, auto of computer. Het maximaal te lenen bedrag is vrijwel gelijk aan die van het doorlopend krediet, tot euro, verschillend per bank. Belangrijk is dat u goed kijkt naar de voorwaarden die de bank stelt. Soms krijgt u in het begin een lage rente die geleidelijk wordt aangepast of bent u verplicht dure verzekeringen af te sluiten. Consumptief krediet Het consumptief krediet is de verzamelnaam voor kredietvormen waarmee u iets aanschaft wat zijn waarde relatief snel zal verliezen. De persoonlijke lening en het doorlopend krediet zijn de meest bekende vormen van consumptieve kredieten. Hypotheek Hypotheek betekent eigenlijk onderpand : het huis dat wordt aangeschaft is onderpand voor de lening die je aangaat. Dit wordt vastgelegd bij een notaris en daardoor kan een bank de lening verstrekken. In Nederland zijn er diverse hypotheekvormen, iedere bank heeft wel zijn eigen soort hypotheek. Op hypotheekindex. nl is een goede vergelijking tussen verschillende hypotheken te maken. Starterslening De starterslening is een extra lening boven op de hypotheek om de aankoop van het eerste huis mogelijk te maken. Er wordt gekeken naar het inkomen en de prijs van het huis. De koopprijs van het huis en de kosten koper mogen maximaal euro bedragen. Voor starters is de lening aantrekkelijk, omdat de acceptatievoorwaarden soepel zijn Leen betrouwbaar. Bij de sociale bank van Nederland Verantwoord lenen zonder schuldgevoel Er is ook een SBN-bank bij ú in de buurt! Kijk op Een lening kan soms noodzakelijk zijn. Maar dan is het wel zaak vóóraf te weten waar u aan toe bent. Zodat er een glashelder plaatje ontstaat. Over hoevéél u kunt lenen, en hoe u dat bedrag binnen een redelijke termijn kunt aflossen. Dat noemen wij verantwoord lenen. SBN onderscheidt zich van commerciële kredietverleners door leningen te verstrekken zonder winstbejag en commercieel belang. Dus ook zonder misleiding en zonder dubbele bodems. Uw belang staat voorop.

5 THEMABIJLAGE verantwoord lenen MEDIAPLANET 5 De keiharde cijfers Wat zeggen de cijfers over het financieel gedrag van de gemiddelde Nederlander? Het aantal uitgesproken schuldsaneringen is in de eerste drie kwartalen met ruim 37 procent gezakt ten opzichte van dezelfde periode in De verscherpte eisen voor toelating in de WSNP (Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen) is daar de belangrijkste oorzaak van. Het aantal daalde het sterkst onder jongeren: bijna de helft minder. Het consumptief krediet, dat wil zeggen het aantal verstrekte leningen, heeft het afgelopen jaar een opleving gezien in het voorjaar, tot en met juli. Van augustus tot en met oktober zakte het aantal verstrekte leningen tot een stabiele (Zie grafiek) Foto: starfotograf / istockphoto Verantwoord lenen: dat doe je zelf Het wordt makkelijk geroepen: geld lenen is eenvoudig en je bouwt snel een schuld op. Het vermanende vingertje gaat dan al snel in de richting van de geldverstrekkers. Meestal is dat niet terecht. Om te beginnen ben je zelf verantwoordelijk voor je financiële (wan)beleid. door cor dol en er een rentevaste periode is van vijftien jaar. De eerste drie jaren van de lening wordt zelfs helemaal geen rente in rekening gebracht. De gemeenten die meedoen aan de starterslening zijn verzameld op www. leningmonitor.nl/starterslening Bron: Richard Dingemanse Foto: contour99 / istockphoto De verhalen die op verjaarsfeestjes de ronde doen, zijn hem wel bekend. Peter van den Bosch, bestuurslid van de Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland (VFN) stipt ter verdediging een aantal punten aan. Vorig jaar in oktober, november hebben de leden van de VFN hun gedragscode aangescherpt. De code zegt dat leden die bij de VFN aangesloten zijn op een verantwoorde manier het verstrekken van leningen invulling geven. Wij staan voor verantwoord lenen. De regels daarvoor zijn vrij streng en worden ook voortdurend aangepast. Gegevens veranderen en wij gaan daarbij uit van gegevens van het Nibud: dat is ons uitgangspunt om te kijken hoe ver je kunt gaan met lenen. Met de berekeningen die de VFN heeft gedaan om vast te stellen wat de ondergrens is om geld te lenen, is de vereniging naar de AFM (Autoriteit Financiële Markten) en het Ministerie van Financiën gestapt. Met name de AFM onderkende dat de manier van werken Belangrijk is om te kijken naar het soort krediet dat verstrekt wordt van de VFN verantwoord is. Dat ontslaat financieringsondernemingen uiteraard niet van de plicht om goed onderzoek te doen naar de inkomensgegevens en het uitgavenpatroon van de klant. Keurmerk Je kunt natuurlijk allerlei schuldregelingen achteraf in werking zetten, maar als je constateert dat een klant in problemen gekomen is omdat een financieringsmaatschappij te veel geld verstrekt heeft, dan staan wij er als VFN achter dat die klant uiteindelijk schadeloos wordt gesteld. Sterker nog, we willen VFN als keurmerk gaan lanceren en deze afspraak ter bescherming van de consument als onderdeel van het keurmerk laten fungeren, trekt Van den Bosch verder ten strijde. Het lastige van kredietverstrekking is dat je uitgaat van de situatie zoals die op het moment van het afsluiten van de overeenkomst is. Er komen pas problemen als die situatie drastisch verandert: iemand wordt werkloos, echtscheiding, arbeidsongeschiktheid. Lees verder op pagina 7 Wie verantwoord leent, leent beter. NEDERLANDSE VERENIGING VAN FINANCIERINGSADVISEURS Deze bon uitknippen en in een gesloten enveloppe zonder postzegel sturen naar: Beterlenen, Antwnr VE HOEVELAKEN. Faxen kan ook: Voor direct advies: Ook ik wil beter lenen. Vul de bon in en ontvang snel bericht Ik wil graag lenen.. Woonlasten... Naam:... Netto inkomen. Adres:... Vaste dienst sinds:... Postcode:... Partner: Woonplaats:... Naam:... Geboortedatum:. Geb. datum:... Telefoonnummer:.. Netto inkomen Vaste dienst sinds:... [] Gehuwd [] Ongehuwd Saldo lopende leningen: [] Koopwoning [] Huurwoning... TMG1208 eilig erantwoord oordeliger ertrouwd is onderdeel van PlùsPùnt BV, onafhankelijk intermediair. Toetsing en registratie BKR te Tiel.

6 Onze klanten hebben altijd hun eigen, vaste en bovenal onafhankelijke adviseur ( advertorial ) DESK KREDIETDESK, GOED GEREGELD! Verantwoord lenen met KredietDesk Mensen die momenteel aan het afsluiten van een lening denken, hebben er waarschijnlijk geen moeite mee een financieringsmaatschappij te vinden. Zet op een willekeurig moment radio of tv aan en de verschillende kredietverstrekkers staan in de rij om hun producten aan te bieden. Voor de gemiddelde consument is het maar moeilijk kiezen tussen al deze aanbieders. Een betrouwbare adviseur als KredietDesk, die uitsluitend in het belang van de klant werkt, is dan eigenlijk onmisbaar. KredietDesk is sinds jaren een succesvolle, onafhankelijke adviseur in leningen en werkt met alle bekende financieringsmaatschappijen. Daarom heeft KredietDesk voor elke leenbehoefte een passend aanbod, zowel aan klanten die een nieuwe lening willen afsluiten als aan klanten die hun bestaande lening(en) willen oversluiten. Zorg en aandacht KredietDesk is net weer even anders dan andere partijen in de branche, vinden zij zelf. Zorg en aandacht voor onze klanten staan centraal bij KredietDesk, vertelt Heino Bouman, manager van KredietDesk. Daarom hebben zij bij ons ook hun eigen, vaste en bovenal onafhankelijke adviseur. Onze adviseurs kennen de financiële omstandigheden van hun klanten goed. Daarom zoeken zij altijd bij verschillende kredietverstrekkers naar het product dat het beste bij de klant past. Zo'n product voldoet aan alle wensen ten aanzien van veiligheid, zekerheid en kwaliteit. Verantwoord lenen heet dat. Verder biedt KredietDesk haar klanten jaarlijks een onderhoudsgesprek aan. Heino Bouman: Dat is een gesprek waarin de klant en zijn adviseur samen telefonisch de persoonlijke financiële situatie van de klant doornemen. Alle financiële omstandigheden worden op een rij gezet en daar waar nodig, wordt naar een oplossing gezocht. Bijvoorbeeld het verlagen van de maandlasten of het rentepercentage, of het verkorten van de looptijd. Hoge klantenwaardering Dat KredietDesk een betrouwbare, deskundige en flexibele partij is, vinden ook hun klanten. Ons aanbod voldoet altijd aan de eisen voor veiligheid,zekerheid en kwaliteit In het klanttevredenheidsonderzoek dat marktonderzoeksbureau Effectory eerder dit jaar hield, scoorde KredietDesk in vergelijking met de Nationale Tevredenheidsindex aanzienlijk hoger dan gemiddeld op betrouwbaarheid, deskundigheid en flexibiliteit. Daarom KredietDesk! Wilt u ook verantwoord lenen? Vraag dan nu geheel vrijblijvend een adviesgesprek aan op KREDIETDESK, GOED GEREGELD!

7 THEMABIJLAGE verantwoord lenen MEDIAPLANET 7 Vervolg Dan ontstaat een situatie waarbij het inkomen verandert en als het uitgavenpatroon dan hetzelfde blijft, ontstaat er een probleem. De gewetensvraag die je jezelf dan moet stellen is of je als financier de regels moet aanscherpen omdat dit soort gevallen ook voorkomt. Dat zou wel betekenen dat je 98 procent van de Nederlanders geen lening zou mogen verstrekken, terwijl het op een heel verantwoorde manier wel zou kunnen. Hoe doe je het goed? Als je als consument een lening wilt afsluiten, wil je graag dat het goed en verantwoord gebeurt. Met plezier wijst Van den Bosch dan ook op het kersverse keurmerk van de VFN. En verder: Het Nibud heeft allerlei tools om aan budgettering te doen. Daarmee kun je goed je inkomsten en uitgaven op een rijtje zetten. Het is waar dat mensen vaak meer willen lenen dan ze kunnen krijgen. Vergeet niet dat wij twee van de drie kredietaanvragen afwijzen. Iedereen heeft het idee dat de financieringsmaatschappijen maar vrolijk aan iedereen geld lenen, maar dat is dus niet waar. Ook wij willen graag dat het krediet terugbetaald wordt. Oppassen Belangrijk is ook om te kijken naar het soort krediet dat je als klant verstrekt wordt. Houd er bijvoorbeeld ook rekening mee dat de lasten ongeveer twee procent van het krediet bedragen. Daarmee is aflossing en rente gedekt. Pas op dat je krediet niet te lang duurt. Regel is dat de lening net zo lang loopt als de gemiddelde gebruiksduur van het product dat je ermee koopt. Als je de aanschaf De belangrijkste afweging die je zelf moet maken is of een lening in je budget past van een auto uitsmeert over vijftien jaar, betaal je er nog voor terwijl je allang in een andere auto rijdt. Goedkope kredieten hebben vaak een hele dure verzekering in dezelfde tas zitten, scheidt Van den Bosch het kaf van het koren. Overigens is uit consumentenonderzoek gebleken dat mensen graag met een degelijke partij zaken willen doen op het moment dat ze geld willen lenen. Dat is een geruststellende gedachte, maar aan de andere kant zie ik van alles gebeuren op het internet. Het wordt daar steeds onduidelijker met wie je eigenlijk zaken doet. Normen Als je dan geld wilt lenen, hoeveel kun je dan krijgen? Dat valt wel tegen, rekent Van den Bosch voor. Uitgaande van Jan Modaal met een nettomaandinkomen van euro en een huur van 450 euro en een gezin met twee kinderen, dan kan hij eigenlijk al niet meer lenen. Mede een gevolg van onze verscherpte regelgeving en ter illustratie dat je niet zomaar heel veel geld kunt lenen. Wie meer Tien tips voor verantwoord lenen Probeer eens een paar maanden het bedrag te sparen dat je zou moeten aflossen als je een lening aan zou gaan. Dan kun je zien of je het bedrag daadwerkelijk elke maand op kunt brengen. Voordat je gaat lenen, vraag jezelf dan af of je datgene wat je wilt kopen, ook wel echt nodig hebt. Als je gaat lenen, stap dan naar een betrouwbare adviseur. Maak een goede afweging voor het soort lening dat je wilt afsluiten. Laat de looptijd van de lening niet langer zijn dan de gebruiksduur van het artikel dat je aan wilt schaffen. Het is verdient, kan meer lenen. Verder willen we gewoon cijfers zwart op wit zien. Loonstroken, een werkgeversverklaring, de hoogte van de huur of hypotheek, BKR-toets: een gedegen onderzoek. Er zijn wel Foto: dem10 / istockphoto algemene regels en normbedragen voor. Die normen zijn hard. Nibud Nibud staat voor Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting erg frustrerend om nog af te lossen voor iets wat je al lang niet meer gebruikt. Realiseer je dat zaken als rood staan, klantenkaarten en creditcards ook vormen van lenen zijn. En nog vaak de duurste vormen ook. Aan een goedkoop krediet bungelt vaak een dure verzekering. Wees op je hoede. Overschat je eigen financiële mogelijkheden niet. Houd een kasboek bij. Het geeft je een prima inzicht in je inkomsten en uitgaven en helpt je om je financiën in toom te houden. Wees je altijd bewust van wat je doet. en Marcel Warnaar is senior onderzoeker van de stichting. De belangrijkste afweging die je zelf moet maken is of een lening in je budget past, stelt hij. Je moet er rekening mee houden dat je de aflossing elke maand moet doen. Dat is het verschil met sparen: bij sparen kun je wel eens een maandje overslaan, maar bij lenen niet. Het komt wel eens niet uit en daar moet je wel rekening mee houden. Mensen overschatten dat in de regel snel, want ze zijn gefocust op het bedrag dat ze willen lenen en dan ben je geneigd om te denken dat je zo n lening makkelijk kan betalen. Sommige mensen houden een kasboek bij. Dat kan met pen en papier, maar er zijn ook programma s voor. Op onze site kun je een budgetadvies maken. Het geeft je inzicht in je financiële huishouding. Wie de tijd heeft om na te denken of een lening wel het geschikte middel is, kan een paar maanden proeflenen. Spaar maandelijks het bedrag dat je anders aan rente en aflossing zou moeten betalen. Warnaar: Het gaat erom om te zien of je dat bedrag ook inderdaad elke maand kunt missen. Voor auto, vakantie en tuin Nederlanders lenen bij voorkeur voor een auto. Het is ook een tijdje populair geweest om voor een vakantie te lenen. Zelf hanteren we als vuistregel dat de looptijd van de lening niet langer mag zijn dan de levensduur van het artikel dat je voor de lening Het is waar dat mensen vaak meer willen lenen dan ze kunnen krijgen koopt. Stel, je leent geld voor een auto waar je vijf jaar in rijdt. Laat de looptijd van je lening dan ook vijf jaar zijn. Als je twee weken op vakantie gaat en daar het hele jaar voor moet aflossen, dan werkt dat niet erg motiverend. Verder wordt geld gebruikt voor het verbeteren van de eigen woning, de aanschaf van een nieuwe inboedel of het opknappen van de tuin. Warnaar constateert verder dat veel krediet wordt aangeboden dat niet direct als zodanig herkenbaar is. Als je een creditcard gebruikt en in termijnen terugbetaalt, dan is dat in feite ook een lening, al zul je het niet zo ervaren. Roodstand is er ook zo een. Juist dat soort leningen hebben de hoogste rente. Het gevaar is ook dat je dit soort dingen gaat stapelen, dat je op een aantal plaatsen krediet hebt en je je dat niet eens altijd realiseert. Als je inkomen dan achteruitgaat, kun je in de problemen komen. Bewust van wat je doet! Belangrijkste is dat je je bewust bent van wat je doet en je realiseert waar je geld voor leent. Misschien moet je je zelf wel eerst afvragen of je een artikel echt wilt hebben. En zo ja, hoe je dat gaat financieren. Je spaargeld tegenover lenen. En als je gaat lenen, hoe ga je dat dan invullen? Er zijn veel mogelijkheden, maar je moet je wel bewust zijn van wat je doet. Het is waar, het is lastig en er zijn veel verleidingen.

8 Is uw financieel adviseur geregistreerd bij DSI? Hét visitekaartje voor financieel dienstverleners. Eerlijk en deskundig! Kijk op WAAROM DIREKTBANK? Direktbank is een echte hypotheekspecialist. Met ruim 25 jaar ervaring. Ervaring waar u op kunt vertrouwen. En dat moet ook, want een huis kopen is immers niet alleen een emotionele beslissing, maar ook een zakelijke overeenkomst. Het gaat om zekerheid voor nu en de vrijheid om te kunnen inspelen op veranderingen in de toekomst. En kiest u voor een lening met Nationale Hypotheek Garantie, dan profiteert u tijdelijk van extra aantrekkelijke tarieven. Daarom Direktbank. Meer weten? Ga snel naar uw hypotheekadviseur of kijk op DIREKTBANK HYPOTHEKEN. DIREKT VOOR ELKAAR.

9 THEMABIJLAGE verantwoord lenen MEDIAPLANET 9 Foto: ebstock / istockphoto Hypotheek: maximaal of betaalbaar? Voor het kopen van een huis heeft bijna iedereen in Nederland een hypotheek nodig. Tegelijkertijd is het een financieel plan voor dertig jaar en daarom is het geen product om lichtzinnig mee om te gaan. door cor dol In het contact met een hypotheekadviseur moet je niet de vraag stellen hoe ver je kunt gaan. Of: wat is het maximale dat we kunnen lenen als dit ons gezamenlijke inkomen is?, stelt Hans André de la Porte van de Vereniging Eigen Huis (VEH) als eerste en onomwonden. De vraag die je wel moet stellen is: hoeveel wil ik uitgeven aan wonen? Als je dat eenmaal weet, dan kun je vervolgens bekijken welke hypotheek en hypotheekbedrag daarbij passen. Dan ben je er zelf om te beginnen al veel meer mee bezig wat voor jou een passende hypotheek is. Daarnaast hanteren hypotheekadviseurs de Gedragscode, die in Nederland vrij ver ontwikkeld is, zodat problemen zoals in de Verenigde Staten worden voorkomen. Die code betekent dat er zorgvuldig wordt gekeken naar iemands financiële positie. Je kan wel een hoog inkomen hebben, maar als je daarnaast ook hoge schulden of andere verplichtingen zoals alimentatie hebt, ziet het plaatje er anders uit. Meer verdienen, meer lenen De algemene regel is dat je viereneenhalf keer je bruto inkomen kan lenen, waarbij aangetekend moet worden dat die regel geldt voor een modaal inkomen van euro bruto per jaar. Als je meer verdient, kun je ook meer lenen. Andersom geldt ook: verdien je minder, dan kun je ook minder lenen. Er wordt gekeken naar normbedragen die je nodig hebt om van te leven. Die zijn afgestemd met cijfers van het Nibud. Een andere belangrijke maatstaf voor veilig en verantwoord lenen is de woonquote. Daarbij wordt uitgegaan van het idee dat je niet meer dan een derde van je nettoinkomen uitgeeft aan wonen. Dat verandert voor mensen met een dubbel inkomen, maar ook daar houdt André de la Porte een Wees eerlijk over je eigen financiële positie en verbloem niets om je situatie beter te laten lijken stevige slag om de arm. Je kunt nu wel twee inkomens hebben, maar als je bijvoorbeeld kinderplannen hebt, weet je haast al zeker dat één van de twee minder zal gaan werken. Dan daalt het inkomen en nemen de kosten toe. Het is verstandig om het tweede inkomen niet volledig mee te tellen in de hypotheek, dat voorkomt problemen achteraf. Eerlijkheid voor alles Een belangrijke rol in het hele verhaal is je eigen financiële positie en vooral de eerlijkheid daarover. Bezittingen, schulden of niets: wees daar eerlijk over. Veel zaken kunnen worden gecontroleerd, maar ook in de privésfeer kunnen verplichtingen zijn. Een lening van ouders of alimentatie bijvoorbeeld. Verbloem niet iets om je situatie beter te laten lijken. Je neemt een belangrijk beslissing, vaak met z n tweeën. Die beslissing is zwaarwegend en een hypotheek is een langetermijnverplichting. Een goede hypotheekadviseur zal ook vragen of je, als je samen voor een hypotheek staat, de komende vijf jaar bij elkaar zult blijven. Natuurlijk kun je daar niet meteen antwoord op geven, onderkent André de la Porte de subjectiviteit van de vraag. Maar het is om mensen bewust te maken dat de verplichting zo zwaarwegend is. Aan een hypotheek zijn bijvoorbeeld vaak ook levensverzekeringen verbonden. Het is belangrijk om je dergelijke zaken van tevoren te realiseren. Over oversluiten Oversluiten lijkt een goed idee: allerlei kleine, dure leningen vervangen door één grote met een lagere rente. Niks mis mee, toch? Maar er kleven toch ook wel wat nadelen aan oversluiten. door cor dol Het idee van oversluiten is dat de klant één lening afsluit voor een bedrag waarmee alle bestaande leningen kunnen worden afgelost. In plaats van meerdere leningen met relatief hoge kosten komt er dus één grote lening met relatief lage kosten voor in de plaats. Het is in principe geen slecht idee, beschouwt Roger Offermans van TRIADE Hypotheken en Verzekeringen BV. Je moet alleen niet vergeten dat de aanschaf al gedaan is. Men gaat vaak op zoek naar oversluiting vanuit het idee dat de maandter- mijnen zo hoog zijn. Het probleem ligt vaak in het feit dat mensen die een lening oversluiten, gevoelig zijn voor reclame. De verkopers van deze leningen zijn er zeer bedreven in om de vinger op de zere plek te leggen. Er wordt vaak wel een lage rente verstrekt, maar daarnaast ook allerlei bijzaken. Het is niet verkeerd om na te denken over de gevolgen van arbeidsongeschiktheid of ww, maar als je je dat bij de lening aan laten praten, krijg je meestal het verkeerde product in handen. En dat kost dan weer geld. Dan hebben mensen wel een lagere rente, maar wel over een hogere leningsom door aangesmeerde verzekeringen. Zo kom je van de regen in de drup. Je moet dus uiterst kritisch staan tegenover de extra producten en bepalen of de rente een actietarief is. Waar ben je aan toe? Daarnaast geldt dat oversluiting in negentig procent van de gevallen gebeurt met een doorlopend krediet. Op zich handig: je kunt boetevrij aflossen. Anderzijds betekent het dat de rente variabel is en dus ineens sterk kan stijgen. Als je echt wilt weten waar je aan toe bent, moet je een persoonlijke lening nemen, adviseert Offermans. Dan staan de looptijd en rente vast. Maar daar kun je minder makkelijk boetevrij extra aflossen. Het advies van een betrouwbare adviseur kan dan veel waard blijken te zijn, maar dat gaat meestal in tegen het advies van de financiers die een groter reclamebudget hebben. Offermans beschouwt oversluiten eigenlijk al als een noodoplossing. Redden wat er te redden valt. Als je het in de basis goed hebt gedaan, is oversluiten niet nodig. Probleem is ook dat lenen in de taboesfeer zit, het gebeurt bij voorkeur in de anonimiteit. Mensen met een kredietbehoefte stappen niet eerst naar hun eigen vertrouwde adviseur. En dat is jammer. Foto: luisportugal / istockphoto

10 10 MEDIAPLANET THEMABIJLAGE verantwoord lenen Alle financiën op één plek Hou je financiële huishouden in balans! Hoe gaan wij Nederlanders met ons geld om? Hebben we een goed inzicht in onze financiën of rommelen we maar wat aan? En als we maar wat doen, hoe kunnen we dat verbeteren? Het reilen en zeilen van onze portemonnee in een notendop. door cor dol Foto: andresr / istockphoto Vier studenten van de Universiteit van Utrecht, die de master Business Informatics volgden, ontwikkelden een online boekhoudprogramma voor consumenten, vol slimme tips. Kevin Voges is een van de vier: Toen we ideeën gingen ontwikkelen, sprong dit eruit, vooral omdat we zelf ook allemaal geen geld hadden. We waren het wandelende praktijkvoorbeeld van ons eigen project. Voges was zelf maanden in de weer met spreadsheets en andere manieren om te budgetteren, maar hij en zijn medestudenten dachten dat dat wel makkelijker moest kunnen. Het kon. Daar kwam nog bij dat na contact met het Ministerie van Financiën bleek dat Nederland meer behoefte had aan inzicht, niet alleen wat betreft de eigen financiën, maar ook over financiële producten. Het plan bleek vruchtbaar en de vier studenten hebben in februari hun eigen v.o.f. opgericht. Met hun online applicatie kunnen consumenten gratis, simpel en veilig hun persoonlijke financiën beheren. Alle financiën zijn op één plek in te zien en dat werkt overzichtelijk. De markt heeft intussen enthousiast gereageerd: het project won de tweede prijs voor de Innovatie Award van het IT & Banking Innovation Congres in november De applicatie is te vinden op qash.nl. Recentelijk is een onderzoek uitgevoerd naar het financiële inzicht van Nederlanders. Dat onderzoek werd in opdracht van CentiQ, Wijzer in Geldzaken, gedaan door Bureau Veldkamp. De universiteiten van Tilburg en Wageningen hebben de uitkomsten geanalyseerd. Gerrit Antonides van de Universiteit van Wageningen: We hebben onderzoek gedaan naar rondkomen, overzicht van financiën en spaargedrag. Deze drie gedragsfactoren zijn weer een samenspel van een aantal andere aspecten. Rondkomen is bijvoorbeeld gebaseerd op het overhouden van geld aan het eind van de maand, je rekeningen op tijd kunnen betalen, forse inkomensdalingen kunnen opvangen, dat soort dingen. Het overzicht van financiën besloeg onder meer het weten wat er op de lopende rekeningen staat en een idee van de uitgaven. Sparen had onder meer te maken met geld dat overblijft, schulden afbetalen, aandelen kopen en andere financiële producten die je bezit. Ook werd gekeken naar achtergrondfactoren, zoals demografische gegevens en andere zaken die mede van invloed kunnen zijn op financieel gedrag. Goede wil Op grond van de gedragsfactoren kan het merendeel van de onderzochte huishoudens wel goed rondkomen, komt geen geld tekort en kan gemakkelijk rekeningen betalen. Tien procent heeft daar wel moeite mee. Bovendien bleek dat zo n 41 procent geen forse inkomensdaling of grote uitgave op kan vangen en dus moeite heeft om geld te sparen. Wat betreft onze rekeningen: vijf procent heeft geen idee wat erop staat en tien procent ongeveer. 23 procent weet het binnen een marge van vijfhonderd euro, 35 procent binnen de honderd euro en 27 procent weet het vrij nauwkeurig. 58 procent van de ondervraagden maakt geld over naar een spaar- of beleggingsrekening en 72 procent heeft een spaarrekening. Het gedrag is dus niet slecht, maar het schort soms aan inzicht en kennis, Het valt soms niet mee om de discipline vast te houden, maar je kunt jezelf ertoe dwingen concludeert Antonides. De keuze van wat je met je geld kunt doen is niet altijd de goede, maar mensen zijn wel van goede wil. Er ligt een taak voor adviseurs en banken om daar iets mee te doen. Hoe budgetteer je? Een kasboek, noemt Marcel Warnaar als eerste middel om het overzicht in de gaten te houden. Warnaar is senior onderzoeker bij het Nibud, het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting. Op die manier kun je grip krijgen op je inkomsten en uitgaven. Het is meestal heel makkelijk te doen, zeker voor een of twee maanden. Het geeft je een beeld van waar je geld eigenlijk naartoe gaat. Dankzij internetbankieren krijg je redelijk veel informatie hapklaar binnen. Als start kun je ook het Persoonlijk Budgetadvies op nibud.nl doen. Virtualisering van het geld wordt door Warnaar als voor- en nadeel gezien: Het geld is minder tastbaar, maar anderzijds zijn er veel jongeren die elke dag een of meer keren hun saldo checken. Het kan ook makkelijk zijn om vaste lasten automatisch af te laten schrijven: Dan heb je er geen omkijken meer naar en je bent nooit te laat met betalen. Als je echt wilt budgetteren kun je vervolgens met jezelf een budget voor de maand afspreken om leuke dingen van te doen. Het valt soms niet mee om de discipline vast te houden, maar je kunt jezelf ertoe dwingen. Neem bijvoorbeeld niet je pinpas mee als je naar de stad gaat. Belangrijk is dat je je bewust bent van de dingen die je aangaat, zoals abonnementen en contributies. Vaste lasten moeten betaald worden. Daarnaast onderscheiden we het huishoudgeld, dat valt ook wel redelijk binnen de perken te houden. En ten slotte de reserveringsuitgaven, de wat luxere uitgaven: kleding, vakanties, meubels. Dat is meestal het buffertje dat mensen hebben. Eenmalige grote uitgaven, zoals een autoreparatie kunnen ze daarmee opvangen. Het gevaar van een lening is dat je juist van die dingen ook vaste lasten maakt. Dat maakt het ingewikkelder om zulke eenmalige uitgaven op te vangen. Op zoek naar het beste financieel advies? Kies voor de zekerheid van kwaliteit. Kies voor het Keurmerk! De zekerheid van kwaliteit, Gelukkig met Genoeg Genoeg is een tijdschrift voor mensen die graag een wat eenvoudiger leven leiden, met minder spullen, minder gedoe, en meer tijd voor de belangrijke dingen in het leven. Genoeg biedt inspirerende verhalen, columns, achtergrondinformatie en praktische tips voor een zinvol, duurzaam en gelukkiger bestaan. Genoeg verschijnt 6 maal per jaar. Word nu abonnee en ontvang een gratis boek of bestel het kennismakingspakket. Vul de bon hiernaast in. Met Genoeg kun je je goede voornemens in de praktijk brengen! Kies een gratis boek bij 12 nummers Meer info op GENOEG editie 71 dec jan ,75 is genoeg De eenvoud van Franciscus spreekt aan GELUKKIG WORDEN MET GENOEG? HET KAN! AFVAL WORDT HIP DESIGN BIJ ARNOUT VISSER ALLES OVER VEILIG SPAREN IN BARRE TIJDEN MAAK EEN POP-UP KERSTKAART EN SLIJP december ZELF 2008 JE - januari MESSEN Voor meer informatie kijk op Genoeg in bijlage De Telegraaf december 2008.indd 1

11 THEMABIJLAGE verantwoord lenen MEDIAPLANET 11 Nederlanders over lenen Door Lotte Smit Mevrouw Boot (60), receptioniste Ik ben tegen lenen. Sparen vind ik de veiligste vorm. Beleggen doe ik sowieso niet, zeker niet op dit moment. Je moet er gewoon voor zorgen dat je voldoende hebt, en dat je niet afhankelijk wordt van lenen. Wat je vaak ziet is dat mensen eerst voor het een gaan lenen, en dan voor het ander, en daardoor hopeloos in de knoei komen. Veel jonge mensen bijvoorbeeld hebben geen enkel gevoel voor geld. Gelukkig zijn er ook mensen die wel goed kunnen lenen en netjes hun som aflossen. Je moet proberen niet rood te staan en zorgen dat je over voldoende geld beschikt. Kasboeken vind ik flauwekul; je weet als je goed nadenkt wat je per week uitgeeft. Ik heb wel een spaarbedrag, waar ik officieel niet aan mag komen, dat is voor als er iets gebeurt. De kredietcrisis gaat wel zeker effect hebben op de mensen. Mijn advies is om goed om je heen te kijken als je wat koopt. Dezelfde merken kunnen in de ene supermarkt bijvoorbeeld veel duurder zijn dan in een andere. Renate Kikkert (27), studente Ik kom wel uit aan het eind van de maand, maar aangezien ik student ben, hou ik meestal niet veel over. Sparen gaat dan ook nu niet echt. Wel heb ik nog een spaarrekening, waar ik soms gebruik van maak als ik een keertje niet uitkom, of een onverwachte uitgave moet doen. Dus dat is mijn buffer. Ook werk ik voor wat extra inkomsten. Ik vind sparen zeker weten beter dan lenen. Zelf heb ik geen leningen; als ik echt iets wil, spaar ik er liever voor. Een kasboek hou ik niet bij, wel check ik vaak mijn rekening online. Ik denk dat een goede tip voor studenten zou zijn om in de zomer een baantje te zoeken, en dat geld proberen te sparen. Anonieme man (60+) Ik wil liever niet op de foto of mijn naam vermelden, het is heel persoonlijk. Ik probeer wel een administratie bij te houden, maar het lukt niet altijd. Wij komen wel uit met ons geld, we kopen gewoon niet meer dan we hebben. We hebben geen hoog inkomen, dus houden niet veel over om te sparen. Lenen doe ik absoluut niet, dat vind ik heel onverantwoord. Men moet oppassen met hebberigheid. Als je iets mooi vindt en je wilt het graag hebben, moet je er maar voor sparen. Als de kredietcrisis aanhoudt, gaan er ongelukken gebeuren. Wij proberen er wel rekening mee te houden door meer te besparen. Foto: ssuni / istockphoto Meer doen met minder? Lees Genoeg! In het nieuwe nummer van Genoeg: Interview: Marktplaats-miljonair Bob Crébas: Als je arm bent geweest, kun je goed rijk zijn. Economie: Is groei een must? Geld kan giftig zijn Een consuminderaar en een big spender over hun relatie. Dossier: Het Grote Opruimen Van alles te veel en geen tijd om schoon schip te maken. Terwijl opruimen zoveel rust en ruimte geeft. Meer informatie op Budgetteren: Het huishoudboekje van Thomas Geld: Marieke Henselmans over lenen Digitaal: Goedkoop telefoneren via de pc Zelf doen: Isoleer je verwarming Verantwoord omgaan met geld Ik wil Genoeg Ik neem een abonnement en betaal: 21,50 voor 1 jaar (6 nummers). Ik krijg de Genoeg tubeknijper cadeau 43,00 voor 2 jaar (12 nummers). Ik ontvang als cadeau bij betaling voor 2 jaar een gratis boek (kruis hieronder uw keuze aan) Een rijk leven zonder geld. Een verslag van 4 jaar leven zonder geld als experiment Hoor wie klopt daar geld uit mijn zak. Slimme bespaartips van Marieke Henselmans Meditatie in alle eenvoud. De essentie van leven in het nu eenvoudig uitgelegd Ik wil graag kennismaken met Genoeg Stuur mij het Genoeg cadeaupakket met daarin een kennismakingsnummer van Genoeg, het boek Een rijk leven zonder geld en de Genoeg tubeknijper, samen voor 15,00 Stuur mij de complete jaargang nummers- voor 15,00 Ik machtig uitgeverij Genoeg éénmalig 21,50 43,00 15,00 van mijn rekening af te schrijven. Naam Adres Postcode plaats Telefoon Bank- of girorekeningnummer Datum Handtekening m v Stuur (een kopie van) deze bon in een envelop zonder postzegel naar Uitgeverij Genoeg, antwoordnummer 10516, 5340 WB Oss :43:24

12 Anne, Bart en Fleur Specialisten in loondienst Mijn inkomen is zeker Speciaal voor Anne, Bart en Fleur: Movir richt zich specifiek op (para)medici en zakelijke professionals. Zowel zelfstandig als in loondienst. Ze zijn niet alleen verzekerd van een inkomen bij arbeidsongeschiktheid, maar ook van een persoonlijke aanpak. Zowel onze uitgebreide preventie activiteiten als de mogelijke re-integratie worden specifiek afgestemd op hun persoonlijke situatie. Bovendien hebben we een zwak voor starters. Die bieden we de eerste drie jaar een zeer aantrekkelijke premiekorting. Kijk op of vraag ernaar bij uw adviseur. een vrij beroep een zeker bestaan

13 THEMABIJLAGE verantwoord lenen MEDIAPLANET 13 Vergeet de WAO WIA / WGA Vroeger ving de WAO werknemers op, die geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt werden. Maar sinds 2006 is de wetgeving verscherpt met de WIA/WGA regeling. Daardoor dreigen veel meer werknemers in financiële problemen te komen bij arbeidsongeschiktheid. door Sander Collewijn Het WIA-ravijn, noemt Janthony Wielink van Enkwest Opleiding & Advies B.V., het financiële drama dat sommige werknemers overvalt bij arbeidsongeschiktheid. Heel veel mensen weten nog niet, dat ongeveer de helft van de werkgevers niet verzekerd is tegen arbeidsongeschiktheid. Die werknemers moeten dus snel gaan navragen bij hun werkgever of zij verzekerd zijn. Als dat niet het geval is, moeten ze bedenken of ze dat zelf willen verzekeren of dat ze het risico aandurven. Met de nieuwe regeling moet meer gewerkt worden, ook al ben je gedeeltelijk arbeidsongeschikt. Bedrijven krijgen subsidies om gedeeltelijk arbeidsongeschikten aan te nemen, maar dan nog is het moeilijk om geschikt werk te vinden. Als je een dwarslaesie krijgt en in een rolstoel terecht komt, maar nog wel administratief werk kan doen, moeten werkgevers moeilijke keuzes maken. En dan kunnen werknemers echt een financieel probleem krijgen. Een werknemer die ,- verdiende en 50% arbeidsongeschikt wordt, kan terugvallen naar 6.000,- op jaarbasis. Grote onzekerheid Marcel Moons, directeur van arbeidsongeschiktheidsspecialist Movir, benadrukt het financiële risico zonder goede arbeidsongeschiktheidsverzekering. De WIA biedt weinig zekerheid en legt de nadruk op wat je nog wél kunt, niet op wat je niet meer kunt. Een uitkering is van veel factoren afhankelijk. Bovendien betaalt de WIA/WGA niet meer dan 70% van het gemaximeerde loon. Dat is zo n ,-bruto op jaarbasis. Om je inkomensstandaard dus op peil te houden, is een goede arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) essentieel. Wanneer je werkgever geen collectieve WIA-verzekering heeft afgesloten en je het risico wilt dekken dat je in de financiële problemen komt, zijn de mogelijkheden van verzekeraars legio, maar ook moeilijk voor de leek te doorgronden. Wielink: Het aanbod van AOV s is door de vele mogelijkheden om je te verzekeren, erg ondoorzichtig. Het beste is dan ook om naar een adviseur te stappen om je te wijzen op de verzekering die voor jou het beste is. Een greep uit de verzekeringen die je kunt kiezen: De woonlastenverzekering, waarmee vaste lasten per maand verzekerd kunnen worden. En de WGAhiaatverzekering, waarmee het bedrag wordt aangevuld wanneer Marcel Moons je een WGA-vervolguitkering krijgt. Deze overheidsuitkering bedraagt hooguit 50,75 procent van het minimumloon. Moons: De woonlastenverzekering vergoedt lasten als huur, hypotheek en energiekosten tijdens arbeidsongeschiktheid. Een vaak essentiële aanvulling op de arbeidsongeschiktheidsverzekering zelf. Bij veel mensen lopen de vaste lasten namelijk fors op. Hoogleraar wordt vakkenvuller Er zijn extreme voorbeelden van hoogleraren die vakkenvuller zijn geworden, omdat ze arbeidsongeschikt zijn geworden voor hun oude beroep. Janthony Wielink Foto: nojustice / istockphoto Bij bepaalde verzekeringsmaatschappijen krijg je dan juist wel een uitkering, omdat ze het oude beroep hanteren als maatstaf. Moons: Ook wij gaan daarin heel ver. Voorbeeld: Een makelaar krijgt rugklachten en kan daardoor zijn werk niet meer uitvoeren. Hij ontvangt van ons zijn arbeidsongeschiktheidsuitkering. Omdat hij toch graag wil werken laat hij zich omscholen tot docent. Zo geeft hij zijn kennis en ervaring door, mét behoud van zijn uitkering." Als je er zelf niet uitkomt, kent een financieel adviseur de producten en de verschillen die van invloed zijn. Zodat je bij arbeidsongeschiktheid niet voor al te grote verrassingen komt te staan. De Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) bestaat uit twee onderdelen: De regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) kent in de eerste fase een loongerelateerde uitkering. Deze uitkering bedraagt 70% van het verschil tussen het laatstverdiende loon (gemaximeerd) en het loon dat je als arbeidsongeschikte werknemer nog verdient. Hoe langer je hebt gewerkt, hoe langer de duur van de uitkering. Aansluitend heb je recht op een loonaanvullingsuitkering. Benut je de verdiencapaciteit voor ten minste 50%, dan bedraagt de loonaanvullingsuitkering 70% van het verschil tussen het laatstverdiende loon en de verdiencapaciteit. Benut je minder dan 50% van je verdiencapaciteit, dan geldt een vervolguitkering die is gebaseerd op het wettelijke minimumloon en de mate van arbeidsongeschiktheid. Vanuit de regeling Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA) ontvang je een uitkering van 75% van het laatstverdiende loon als je niet meer kunt werken en geen kans op herstel hebt. Wiens schuld is het eigenlijk? Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen waardoor mensen in problematische schulden raken. Opvallend is echter dat ze het vaak niet als hún probleem ervaren. Rieneke Dingemans van de Stichting Korrelatie vertelt over haar ervaringen. door cor dol Vooral jongeren en de leeftijdscategorie tussen 30 en 45 jaar heeft er moeite mee om het overzicht over de financiën te houden. Ze weten niet welke uitgaven er nog komen, of zijn onwetend dat een aantal dingen betaald moet worden. Ze weten niet dat je onroerendgoedbelasting moet betalen als je in een huis woont, of dat je moet betalen voor het water dat uit de kraan stroomt. Ziektekostenverzekering: het kost tachtig, negentig euro per maand, maar jonge mensen weten dit vaak niet. Ze hebben onvoldoende tot geen overzicht over hun financiën. Rieneke Dingemans van de Stichting Korrelatie ervaart dat jongeren nogal eens bijgestuurd moeten worden. Er is ook een soort gevoel van overal recht op te hebben. Mobieltjes, ipod en laptops zijn tegenwoordig iets wat je aanschaft. Maar de stap waarin je je afvraagt of je dat wel kunt betalen, wordt tegenwoordig vaak overgeslagen. Hetzelfde geldt voor een auto, Foto: lisegagne / istockphoto wonen of de vakantie. Veel mensen beschouwen het als een recht, ze vinden het een levensvoorwaarde. Dat kan uiteraard de nodige financiële consequenties hebben. Leren sparen De oorzaken van grootschalige schulden liggen enerzijds in verslavingsgedrag ( Dat geeft vroeg of laat altijd financiële problemen ), anderzijds in een plotselinge verandering in de inkomsten, zoals werkloosheid, ziek worden of een echtscheiding. Mensen met psychische problemen vormen een risicogroep, constateert Dingemans. Belangrijk is dat veel mensen zich eerder bewust moeten worden van hun financiën. We leven al tientallen jaren in redelijke welvaart en welzijn, het is normaal dat je iets kunt kopen als je het wilt hebben. De keerzijde is dat we onvoldoende hebben geleerd om te sparen voor iets dat je wilt kopen. Als je je van tevoren bedenkt hoeveel geld je hebt en hoeveel je dus uit kunt geven, is dat heel anders dan eerst uitgeven en je daarna afvragen of het eigenlijk wel kon. Mensen vertillen zich volgens Dingemans ook vaak aan het kopen van huizen. Bijvoorbeeld een maximale hypotheek met allerlei spanningen tot gevolg, wat dan problemen in de relatie geeft, maar scheiden kan niet, want dat kan weer niet voor de financiële verplichtingen die je bent aangegaan. En zo stapelt zich probleem op probleem. Geld is daarbij een van de belangrijkste dingen. Niet mijn probleem Mensen die zich bij Korrelatie melden, bijvoorbeeld via www. korrelatie.nl, hebben soms schulden van dertig- tot veertigduizend euro. Het vreemde is dat ook dan het besef van een financieel probleem nog niet helemaal door wil dringen. Na contact met schuldhulpverlening moeten ze dan bijvoorbeeld een derde van hun inkomen afstaan. Dat denken ze niet te kunnen, zelf dachten ze aan vijftig euro per maand. Maar ja, als je dertigduizend schuld hebt, doe je er op die manier vijftig jaar over. Dat is helemaal niet reëel. Ze realiseren zich niet dat ze een lange tijd op een houtje moeten bijten. Opvallend is ook dat ze zich vaak niet verantwoordelijk voelen voor hun schulden. Dingemans: Ze vinden het heel erg en er moet zo snel mogelijk een oplossing voor komen, maar ze vinden niet dat het van hen moet komen. De samenleving moet dat maar oplossen, ze beschouwen het niet als hun probleem. De adviezen die we mensen geven, zijn: maak een overzicht van hoeveel geld er per maand binnenkomt en wat je uitgaven zijn. En geef minder geld uit en zorg dat er meer geld binnenkomt.

14 maakt gelukkig! Regel volledig online uw lening Een afspraak maken is niet nodig U hoeft geen verplichte verzekeringen af te sluiten Hoge klanttevredenheid van 99,6% Nederlanders kopen steeds vaker op krediet. Verantwoord lenen wordt hierdoor steeds belangrijker. Een lening moet aansluiten op uw persoonlijke situatie en geen problemen met zich meebrengen. Geldshop.nl staat voor transparantie, gemak en betrouwbaarheid. We zetten ons elke dag in voor uitstekende service en scherpe tarieven. Heeft u behoefte aan meer financiële ruimte? Kijk dan op Geldshop.nl en ontdek hoeveel u extra kunt lenen. Gemak Snelheid Eenvoud Betrouwbaar Verantwoord Voor vragen neem direct contact op met onze klantenservice:

15 THEMABIJLAGE verantwoord lenen MEDIAPLANET 15 Maarten Steendam Van naar nul Terug naar het Brabantiablikje? Ondanks een inkomen van euro per maand slaagde Maarten Steendam erin om op een gegeven moment euro schuld te hebben. Een kwestie van lenen en creditcards. Achteraf ben ik vooral verbaasd over het gemak waarmee je dingen voor elkaar kunt krijgen. door cor dol Van kinds af aan kon Maarten al slecht met geld omgaan. Als zijn zakgeld op was, leende hij van vriendjes. En op een gegeven moment word je zelf oud genoeg om rekeningen te openen. Als student krijg je het in de bus: je kunt lenen, je kunt rood staan. Stuur het maar terug en het wordt geregeld. Dan word je achttien en kun je nog een creditcard nemen. Zo werd dat eigenlijk steeds gekker. In mijn achterhoofd wist ik wel dat het niet helemaal oké was. Ik dacht altijd dat als het echt zou moeten, het me ook wel zou lukken. Zo stelde ik mezelf gerust. Schuiven met rekeningen werd een sport, om te voorkomen dat salaris direct werd afgeboekt. Op een gegeven moment was Maartens gangenstelsel behoorlijk onoverzichtelijk geworden en was er een schuld opgebouwd van maar liefst euro. En even goed nog alles doen waar je zin in hebt. Huur, gas, water en licht betaalde ik altijd. Schuiven met rekeningen werd een sport, om te voorkomen dat salaris direct werd afgeboekt Nog verder? Zo ver kan het dus komen. Ik had een klantenkaart, een doorlopend krediet en een creditcard naast elkaar. Het had nog wel meer kunnen worden. Toen ik 23 was en naar de bank ging voor nog meer, kreeg ik eindelijk de mededeling dat ik eerst maar eens wat moest aflossen. Dat was een duidelijk signaal. Daarnaast was Maarten wel enigszins aan het einde van zijn verlanglijstje. Ik had Foto: Joop van Tellingen een vriendin en een poes in de vensterbank. Het was eigenlijk wel compleet. Dat gevoel speelde ook een rol. Ik zag toen ook in dat als ik eventueel een huis zou willen kopen, zou willen trouwen of een kind zou krijgen, dat het met die schuld niet zou gaan. Een aantal dingen kwam samen en Maarten besloot zichzelf bij de hand te nemen. Van klein naar groot Schulden aflossen is eigenlijk simpel: je moet zorgen dat er meer binnenkomt dan dat er uitgaat. Met een nettosalaris van ongeveer euro en een schuld van duurt dat lang. Zonder professionele hulp zocht Maarten naar een oplossing voor zijn probleem. Ik keek wat me het meeste kostte. Het bleek dat gewoon rood staan het allerduurste is qua rente. Ik heb van klein naar groot gewerkt: eerst het rood staan, toen de klantenkaart, daarna de creditcard en ten slotte de grootste hap, het doorlopend krediet. Dat gaf het snelste resultaat. Maarten nam ook zijn telefoonabonnement, verzekeringspakket, boodschappenlijstje, vakanties, kledingaankoop en uitgaansgedrag onder handen. Als stok achter de deur hield hij een weblog bij, waarop hij op een optimistische manier zijn reilen en zeilen bijhield. Het bleek dat steeds meer mensen zijn weblog lazen. Er kwamen vragen van scholieren en studenten en Maarten werd zelfs gevraagd als spreker. Een uitgever benaderde hem om een boek te schrijven en dat is er ook daadwerkelijk gekomen. Zonder schulden Inmiddels is Maarten volledig schuldenvrij en hij heeft het hoofdstuk eigenlijk afgesloten. Maar het onderwerp blijkt een dermate taboe te zijn, dat hij nog zeer regelmatig wordt gevraagd naar zijn mening over het onderwerp. Waarvan akte. Willem Landman column Aan het eind van de week kwam vader thuis met zijn loonzakje. Als hij slim was had hij er alvast iets voor zichzelf uitgehaald en de rest verdween in de huishoudpot in de vorm van het Brabantiablikje. Nu pleit ik niet voor een terugkeer naar die tijd, maar het was wel duidelijk waar het geld aan besteed werd. Het geld was tastbaar en òp was òp. Nu is dat anders. Geld is een abstract getal geworden: een cijfer op een website. Met name jongeren pinnen en chippen dat het een lust is en uiteindelijk worden ze opgezadeld met een negatief saldo. Dan wordt het cijfer op het computerscherm rood, of krijgt het een minnetje. Geen probleem. Deze virtualisering van het geld heeft grote gevolgen. In toenemende mate kunnen jongeren, met groot gemak, geld lenen. Een overheidsinstelling als de Informatie Beheer Groep doet daar vrolijk aan mee: studenten krijgen een brief met een aanbieding dat bij de IBG goedkoop valt te lenen. Een dag later staat het op je rekening en kan het grote uitgeven weer beginnen. In het kader van de kredietcrisis wordt dat ook nog eens van overheidswege ondersteund: ga maar vooral uitgeven, dat is goed voor de economie! Grote groepen jongeren lenen grote sommen geld. Daarnaast maken ze op uitgebreide schaal gebruik van de diensten van postorderbedrijven. Onder met name allochtoonse meisjes is het Duitse Klingel favoriet. Anders dan Nederlandse collega s kent dit postorderbedrijf, zo heb ik vernomen van schuldhulp saneerders uit Amsterdam Zuidoost, een makkelijker acceptatiebeleid. De gevolgen laten zich raden. Met abonnementen van mobiele telefoons idem dito. Jongeren van achttien jaar, zonder inkomsten, hebben soms telefoonrekeningen van meer dan 400 euro per maand! Het is een lastige opgave om jongeren het besef van geld bij te brengen. Het probleem is groot: 2007 was een topjaar als het gaat om het uitspreken van faillissementen voor jongeren tot 19 jaar. In dat geval wordt beslag gelegd op de bankrekening, de inkomsten worden gebruikt om de schulden te saneren en zelf krijg je een minimaal bedrag om de maand mee rond te komen. Geen creditcards, geen pinpas, niets meer. En een persoonlijk faillissement blijft je jarenlang achtervolgen. Maar eigenlijk is het al een stap te ver: de handschoen moet eerder opgepakt worden. Ik vind dat we op basisscholen en in het middelbaar onderwijs moeten beginnen met het vak Persoonlijk Financieel Management. We moeten jongeren leren om goed met geld om te gaan, met een Financieel Rijbewijs als resultaat. Het zou er warempel toe kunnen leiden dat we op die manier een nieuwe kredietcrisis ontlopen: mensen worden niet meer verleid om meer te lenen dan ze ooit kunnen terugbetalen of om financiële producten te kopen, die een enorm risico met zich meebrengen. Behalve de jonge generatie moeten we ook de oudere generatie bewust blijven maken van de waarde van geld. Maar met name jongeren gaan op een hele makkelijke manier met geld om: ze geven grote sommen uit aan dingen die niet direct noodzakelijk zijn. Het is niet slim om je zomaar in allerlei schulden te steken, zonder daar goed bij na te denken. Dat klinkt simpel, maar het gebeurt op grote schaal. In Amerika bijvoorbeeld kun je eindeloos een creditcard aanvragen en met het tegoed van de ene kaart, het tekort van de andere aanzuiveren. Zo wordt het ene gat met het andere gevuld. Dat moeten we in Nederland ten alle tijde zien te voorkomen. Maar ook hier wordt het te makkelijk gemaakt om veel geld te lenen en rood te staan. Daar moet we wat aan doen. Met of zonder Brabantiablikje. Willem Landman, docent beleggingsadvies en beheer aan de HvA/HES en lid van CentIQ.

16 Banken stroef bij kredietverstrekking: U heeft een zakelijk krediet niet nodig! 250,- p.j., excl. BTW Een jaar lang gratis buitengerechtelijke incasso Creditchecks Speciale korting op gerechtelijke incasso 100 stickers om op uw facturen te plakken Model herinneringsbrieven Laatste sommatie op ons briefpapier Speciale korting op deurwaardersdiensten Controleren van uw betalingsvoorwaarden/ algemene voorwaarden Juridisch advies van 135,- euro nu voor 90,- euro per uur Speciale korting op buitenlandse incasso Grote kans dat u zelf over voldoende vermogen beschikt. Vermogen dat uitstaat bij uw debiteuren. De CashGenerator van het Nationaal Incasso Bureau laat geld terugvloeien op uw rekening. Voor 250 euro nemen wij gedurende een jaar het hele incassotraject van u over. Zodat u zich voor de volle 100% kunt richten op uw bedrijf. Het Nationaal Incasso Bureau int al 25 jaar vorderingen. Doortastend en eerlijk. Het blijft tenslotte úw geld en úw klant. Kent u ons nog? Het Nationaal Incasso Bureau stond helemaal klaar om beslag te leggen in IJsland. Duizenden spaarders van Icesave vonden hun weg naar ons kantoor. U begrijpt, waar mensen onterecht niet over hun eigen geld kunnen beschikken, springen wij in de bres. Dat doen we ook voor u. Bestel vandaag nog de CashGenerator voor een jaar lang onbezorgd ondernemen. Bel of ga naar Het Nationaal Incasso Bureau incasseert voor gemeenten, zorginstellingen, overheidsinstellingen, banken, verzekeringsmaatschappijen, webwinkels, scholen en MKB. Nationaal Incasso Bureau B.V. is onderdeel van NIB Group, waartoe ook NIB Juristen, NIB Deurwaardersdiensten, TCM Netherlands (incasseert in 186 landen) en NRB creatieve communicatie horen.

17 THEMABIJLAGE verantwoord lenen MEDIAPLANET 17 WSNP: de laatste boei Foto: wragg / istockphoto Het spook van de schuld Wat kun je nog als het water je aan de lippen staat? Als je bankrekeningen voortdurend in het rood staan en je het overzicht volledig kwijt bent? Kortom, als het spook van de schuld je in een ijzeren greep houdt? door cor dol Schulden zijn heel bedreigend en mensen steken lang hun kop in het zand voordat ze durven toegeven dat ze inderdaad met schulden kampen. Ze denken in meevallertjes: als het vakantiegeld komt, lossen we weer af. Dat is op zich niet vreemd, het is de menselijke overlevingsdrang, beschouwt Jet Creemers, voorzitter van de Stichting Verantwoord. Het nadeel is dat het probleem te lang blijft liggen. Zo gauw mensen het gevoel krijgen dat het benauwd wordt, moeten ze eigenlijk al hulp gaan zoeken. Ik zou zeggen: blijf er niet mee rondlopen, wacht niet en je bent echt niet de enige. Verantwoord Stichting Verantwoord is één van die hulpverleners voor mensen die spanningen ervaren in hun financiële huishouden. De stichting is een initiatief van Experian Nederland, dat daarmee een invulling wilde geven aan het begrip maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het doel van de stichting is om financiële problemen bij particulieren te voorkomen. Creemers: De trend van de hulpverlening is erg gefocust op schulden en het oplossen van problemen. Er wordt nu zo n 25 jaar gewerkt aan schuldhulpverlening, maar in feite is er nog niet zoveel opgelost. Wij willen graag naar de voorkant van het probleem. Het is heel moeilijk om te bewijzen dat omdat je iets doet, een probleem niet ontstaat. Een probleem is pas een probleem als het er is. Dat is een frictie. Lastig, want als je niet voelt dat je in een risicogroep zit, zul je ook niet vatbaar zijn voor waarschuwingen. De werkgever Bewust met geld omgaan en plezier ontwikkelen in het budgetteren: dat is wat Stichting Verantwoord praktisch gezien wil bereiken. Door een verandering in de deurwaarderswet kan nu tamelijk eenvoudig een loonbeslag worden gelegd en gegevens worden opgevraagd en zo worden bedrijven geconfronteerd met de problemen van hun werknemers. Bedrijven willen graag een goede uitstraling en goede werknemers. Een werknemer met financiële problemen zal minder geconcentreerd zijn werk doen. Het heeft veel impact, het geeft een pijnlijk gevoel van falen. Door de deurwaarderswet worden werkgevers bewust en ze willen meewerken om hun werknemers uit die situatie te halen. Als ze zich dat bewust zijn, willen ze het meestal ook voorkomen. Het gaat er ons ook om om mensen het gevoel van eigen verantwoordelijkheid terug te geven en de financiën geen allesoverheersend item in hun leven te laten zijn. Alle lagen De NVVK is de branchevereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren. Ger Jaarsma van de vereniging constateert dat schulden door alle lagen van de bevolking voorkomen. Je kunt ook schulden hebben als je een hoog inkomen hebt, vertelt hij. Het is wel zo dat 85 procent van onze klanten een inkomen heeft dat onder modaal ligt. De kans op schulden is bij die groep nu eenmaal groter dan bij mensen met een hoger inkomen. Anderzijds hebben mensen met een hoger inkomen de kans om grotere schulden te maken. Het gaat om een disbalans tussen inkomsten en uitgaven. Bij de vereniging zijn gemeenten aangesloten, maar ook private ondernemingen en kredietbanken. Zij doen aan schuldhulpverlening, helpen mensen budgetteren en in sommige gevallen verstrekken ze volkskrediet. Taboe! Het vreemde van Nederland is dat we hier overal over kunnen praten. Behalve over geld. Het is hier <curs>not done</curs> om de vraag te stellen hoeveel je verdient. Dat is nu eenmaal de cultuur. Je ziet dan ook dat Nederlanders lang hun kop in het zand steken en er ook moeilijk voor uitkomen dat ze problemen hebben. We proberen eerst zelf een oplossing te vinden en het ene gat met het andere te vullen, totdat we echt door de bomen het bos niet meer zien. In de schuldhulpverlening zie je dan ook mensen die echt geen oplossing meer zien en bijvoorbeeld uit hun huis gezet dreigen te worden. Ja, wat ons betreft mogen ze wel eerder komen. Informatiesysteem Opgeslagen in de cultuur: dat maakt het ook lastig om het taboe te doorbreken. De NVVK is een van de partijen die betrokken is bij het opzetten van het Landelijk Informatiesysteem Schulden. Het moet een Foto: soupstock / istockphoto preventief systeem worden waarbij alle betrokken partijen op een gegeven moment klanten melden die al gedurende langere tijd niet meer betalen. We willen bijvoorbeeld bereiken dat een woningcorporatie in het systeem een registratie doet als iemand twee maanden huurachterstand heeft. Als zo n klant naar de bank gaat om zijn roodstand te verhogen, kan de verbinding gemaakt worden en een probleem gesignaleerd worden, legt Jaarsma uit. We willen zo iemand tegen zichzelf in bescherming nemen en de vicieuze cirkel doorbreken. De gemiddelde schuld van mensen die bij schuldhulpverlening aankloppen is euro. Met het Landelijk Informatiesysteem Schulden kan dat verlaagd worden naar slechts enkele duizenden euro s. Door het vroegtijdig signaleren kan de schuld beperkt blijven. Jaarsma erkent dat het een precaire zaak is: Je moet het goed regelen en de privacy hoog in het vaandel voeren. We moeten natuurlijk wel zeker weten dat we over dezelfde persoon spreken, bijvoorbeeld. Stichting LearnCare Het sociaal financiële opleidingsinstituut Beroepsopleidingen Schuldhulpverlener Budgetcoach Civiele bewindvoerder Financiële zorgcoach Investeren in leren St. learncare School voor mensontwikkeling ( advertentie ) Als je er zelf niet meer uitkomt, is het verstandig om schuldhulpverlening op te zoeken. Hoe eerder hoe beter. Mocht je er zelfs met schuldhulpverlening niet uit kunnen komen, dan komt de WSNP om de hoek kijken: de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen. De WSNP treedt niet zomaar in werking: je moet wel kunnen bewijzen waarom schuldhulpverlening niet tot een resultaat heeft geleid. De eisen om een beroep te doen op de WSNP zijn hoog: er moet bijvoorbeeld een duidelijke en schriftelijke afwijzing van schuldeisers zijn. Als aan de strenge criteria is voldaan, wijst de rechter een zogenoemde bewindvoerder aan, die door het Bureau WSNP wordt beoordeeld. De bewindvoerder krijgt de eerste dertien maanden alle post van de schuldenaar en er volgt een vermelding op de websites van rechtbanken, zodat schuldeisers kunnen zien dat iemand in de schuldsanering zit en eventueel een vordering kunnen indienen. Vervolgens is het drie jaar lang sparen. Volgens een rekenmodel wordt beslist welk bedrag je zelf mag houden en welk deel van de inkomsten opzij wordt gezet. Het is de bedoeling dat na drie jaar de schuldenaar schuldenvrij is. Veel schuldenaars ervaren het werk van de bewindvoerder als dermate belastend, dat minder dan tien procent opnieuw schulden maakt. Contact info@learncare.nl T :

18 De komende twee jaar gaan er WW-gerechtigden in Nederland bijkomen. Bent u er daar ook één van? Tijd voor een nieuwe start! Na verbazing en boosheid over uw ontslag is het nu tijd voor een nieuwe start. En die begint met het verantwoord onderbrengen van uw ontslagvergoeding. Maar wat is nu de beste keuze? Een Stamrechtverzekering of een Stamrecht BV? Wat voor effect heeft dit op uw persoonlijke financiële situatie? Het antwoord is niet zo simpel en hangt sterk af van uw persoonlijke omstandigheden. Maak daarom vrijblijvend een afspraak met een van onze financiële planners voor een uitgebreid advies. Bij ons kunt u terecht voor een onafhankelijk advies voor zowel een Stamrechtverzekering als een Stamrecht BV. Door middel van een financieel rapport brengen wij uw volledige financiële situatie in kaart. Zo heeft u meteen een duidelijk overzicht van uw inkomen op de korte termijn maar ook wanneer u met pensioen gaat. Wij begeleiden u tijdens het afsluiten van een Stamrechtverzekering en het opstarten van een Stamrecht BV. Ook de afwikkeling naar uw ex-werkgever nemen wij voor onze rekening. Wilt u meer weten over de mogelijkheden? Neem dan vandaag nog contact met ons op: Tel of kijk op Hypotheken Vermogensadvies Verzekeringen Pensioenen Administratieve diensten tripartietelegraaf.indd :55:22

19 THEMABIJLAGE verantwoord lenen MEDIAPLANET 19 Hoe word je wijzer in geldzaken? Het platform CentiQ werd eind 2006 op initiatief van het Ministerie van Financiën opgezet. Doel: het financiële inzicht en kennis van de consument verbeteren en een actieve houding te stimuleren. Voorzitter van de stuurgroep CentiQ Bernard ter Haar neemt twee jaar later de stand door. door cor dol In de brochure van CentiQ valt te lezen dat mensen een steeds grotere verantwoordelijkheid krijgen bij het regelen van hun financiële zaken, terwijl ze soms weinig kennis, interesse of vaardigheden hebben op dit gebied. Om deze tegenstelling te overwinnen is CentiQ opgezet door het Ministerie van Financiën en waarin financiële dienstverleners en maatschappelijke organisaties als het Nibud participeren. Tegenstelling De tegenstelling is volgens voorzitter stuurgroep CentiQ Bernard ter Haar van twee kanten onstaan. Enerzijds zijn producten steeds complexer geworden. Niet om het de consument moeilijker te maken denk ik, maar om producten op een handige manier te combineren. We willen ook niet alléén een hypotheek, daar zitten vaak weer andere producten aan vast. Anderzijds merkten we wel dat aanbieders weinig moeite deden om producten transparant en begrijpelijk te maken. De afgelopen jaren hebben we dan ook behoorlijk wat energie gestoken in het verbeteren daarvan. Zaak is ook om de consument weer terug te winnen, want vaak is die al afgehaakt. Sterker nog, velen koesteren een zeker wantrouwen richting financiële sector. Ter Haar nuanceert: Iedereen zegt dat financiële tussenpersonen niet te vertrouwen zijn, behalve degene waarmee ze zelf te maken hebben. Kennelijk is die relatie wel zodanig dat ze daar vertrouwen in hebben. Maar je kunt nog zoveel informatie geven en transparant zijn, als de consument het niet oppikt, ben je nog net zo ver. Dat is een van de redenen waarom CentiQ is opgericht. Drie programma s Bernard ter Haar, Voorzitter stuurgroep CentiQ Integreren in onderwijs Het platform streeft naar consumenten met een financieel sterk gedrag en goede kennis. Een idee om dat te bereiken is het onderwerp meer te integreren in het onderwijs. CentiQ mikt daarvoor niet op een speciaal vak, maar eerder voor bijvoorbeeld voorbeelden bij rekenen in de financiële sfeer. Daarnaast zou in de thuissituatie een goed financieel gedrag meer kunnen worden aangeleerd. Als het zakgeld op is, mogen ouders best nee zeggen, vindt Ter Haar. Het is goed om grenzen te stellen. Daarmee maak je duidelijk dat geld een schaars goed kan zijn. Je moet leren dat er grenzen zijn aan je eigen portemonnee. De kredietcrisis heeft zo zijn eigen invloed op het financiële gedrag van Nederlanders. Je kunt uit de crisis twee lessen leren, vindt Ter Haar. Allereerst dat je niet moet stappen in een product dat je niet begrijpt en ten tweede dat je je bewust moet zijn van de risico s van financiële producten. En dat past dan weer naadloos in de missie van CentiQ zelf. CentiQ heeft drie programma s ontwikkeld om de consument steviger op de financiële markt te zetten: de programmalijn Financiën Op Orde richt zich op financieel overzicht zodat consumenten bewust gepaste financiële beslissingen nemen. Jong Geleerd is Oud Gedaan richt zich via onderwijs, opvoeding en jongerencommunicatie op de jonge doelgroep. Zorg voor de Toekomst, ten slotte, moet ervoor zorgen dat consumenten voorbereid zijn op (onverwachte) gebeurtenissen zodat ze niet in financiële problemen komen. Deze drie lijnen omvatten de missie van CentiQ. Voor meer informatie over CentiQ en de programma s kunt u surfen naar Foto: bike_maverick / istockphoto Zeker van je zaak Financiële instanties en kredietverstrekkers kunnen niet zomaar hun gang gaan. Instanties als de AFM en KFD waken, houden toezicht en controleren. door cor dol De AFM, Autoriteit Financiële Markten, is de onafhankelijke gedragstoezichthouder op de markten van sparen, lenen, beleggen, pensioenen en verzekeringen. De AFM valt onder de politieke verantwoording van het Ministerie van Financiën en is een zelfstandige overheidsorganisatie. Ook op gebied van lenen is de AFM actief. Op verschillende manier wordt toezicht gehouden op kredietverstrekkers. Zo mag een kredietverstrekker alleen geld uitlenen als hij een vergunning van de AFM heeft en die vergunning krijgt hij alleen als hij aan bepaalde eisen voldoet. Verder controleert de AFM of de kredietverstrekker werkt volgens de gestelde wetten en voorschriften. Belangrijk is ook de controle op juiste informatieverstrekking. Daar zijn duidelijke regels voor. Zo moeten bijvoorbeeld advertenties, die immers onderdeel zijn van de informatiestroom, aan die eisen voldoen. Verder is de AFM een uitstekende bron van informatie voor consumenten. Op de site van de AFM zijn allerlei tips en belangrijke punten te vinden die je kunnen helpen bij het vinden van een juiste en veilige lening. Keurmerk Financiële Dienstverlening De Stichting Keurmerk Financiële Dienstverlening (KFD) is tien jaar geleden opgericht door de grotere hypotheekketens, samen met de Vereniging Eigen Huis en de geldverstrekkers, met als doel om de kwaliteit van de financiële dienstverlening te verhogen. Belangrijk is dat we daadwerkelijk ter plekke gaan kijken of de houders van het keurmerk blijvend aan de eisen ervan voldoen, stelt directeur Ron van Kesteren. Er is een aantal kwaliteitseisen en het spreekt voor zich dat de aangesloten kantoren daar aan moeten voldoen. Het belang van de consument staat daarbij voorop. Uit een onderzoek dat de stichting onlangs deed, blijkt dat consumenten het keurmerk belangrijk achten. Maar er zijn nog voldoende mensen die het keurmerk niet kennen. Er valt nog wel wat te winnen. Als consumenten bij een kantoor met het Keurmerk Financiële Dienstverlening aankloppen, kunnen ze ervan uitgaan dat ze met een goede, integere en deskundige adviseur te maken krijgen. Alle processen in het kantoor staan in dienst van een zo goed mogelijk advies naar de klant. En dat wordt ook regelmatig gecontroleerd. Er zijn veel goede adviseurs in Nederland, maar helaas ook wel wat mindere. Bij keurmerkhouders heeft een consument de zekerheid dat de dienstverlening van een goede kwaliteit is. Kantoorgebonden Het keurmerk is niet persoonsgebonden, zoals Erkend Hypotheek Adviseur, maar bedrijfsgebonden. Dat zegt dus ook iets over de deskundigheid van het complete kantoor. Het keurmerk is bestemd voor alle bedrijven in de financiële markt, zoals hypotheekadviesbureaus. Het keurmerk wordt genoemd op de site van ConsuWijzer en is zodoende getoetst door de Raad van Accreditatie. Het is een erkenning vanuit de overheid, dat de claim van het keurmerk (de zekerheid van kwaliteit) ook wordt waargemaakt richting de consument. Dat is belangrijk, omdat financieel advies vaak over complexe producten gaat met veel impact op iemands portemonnee. Op dit moment zijn er zo n vierhonderd keurmerkhouders door het hele land, die dus ook regelmatig gecontroleerd worden. Het keurmerk kan consumenten helpen in hun keuze voor een adviseur. Van Kesteren: Financieel advies is niet gratis, maar tot nu toe zag een consument dat meestal niet omdat de geldverstrekker de adviseur betaalde. Dat verandert en zal tot gevolg hebben dat een klant iets minder vrijblijvend bij meerdere adviseurs zal kunnen gaan shoppen om vervolgens het beste advies te kiezen. Klanten gaan nu eenmaal niet drie keer betalen voor een advies. Ze willen direct zeker zijn van hun zaak. Dan is het keurmerk bij uitstek een goed teken om op te letten. Besparen is nu eenvoudig - Al je financiën op één plek - De beste ideeën om geld te besparen - Ontdek de Qash community! meld je nu gratis aan op

20 ( advertorial ) Verantwoord lenen? Zo doe je dat. Ben je van plan om binnenkort geld te gaan lenen? Check of je alle 10 stappen hebt gezet om verantwoord te lenen. Een compleet overzicht van handige tips en slimme rekenmodules vind je op Weet je zeker dat het echt nodig is dat je geld leent? Of heb je nog spaargeld? Dan kun je dat beter eerst gebruiken. Betaal eerst oude lening(en) af, voordat je een nieuwe lening sluit. Pas op dat je niet steeds meer schulden krijgt, die je niet kunt terugbetalen. Als je nu geen geld hebt om te sparen, heb je ook geen geld om je lening af te betalen. Bereken vooraf of je de lening én de rente kunt terugbetalen. Lenen kost geld, want je betaalt meer terug dan je leent. Bekijk vooraf wat je in het totaal kwijt bent aan de lening, ook na afloop van een eventuele actieperiode. Bekijk vooraf het verschil tussen een persoonlijke lening en een doorlopend krediet. Kopen op afbetaling en rood staan zijn meestal dure vormen van lenen. In hoeveel maanden kun je de lening terugbetalen? Hoe sneller je terugbetaalt hoe goedkoper het doorgaans is. Hoe lang heb je de lening nodig? Wil je bijvoorbeeld een auto kopen, kijk dan hoe lang de auto meegaat. Let erop dat je niet langer leent dan nodig is. Zorg ervoor dat je de lening ook kunt terugbetalen als je tijdelijk minder inkomen hebt. Mag je de lening zonder kosten vervroegd aflossen als je bijvoorbeeld een grote geldprijs wint? Zorg ook dat je weet wat er gebeurt als je de lening niet op tijd terugbetaalt. Er zijn veel partijen die leningen aanbieden. Controleer de vergunning, kijk goed naar de voorwaarden en vergelijk de verschillende leningen met elkaar.