Herhaling onderzoek kunstkopers. Nederlandse Galerie Associatie Rapportage Auteurs: Esther Cachet en Selina Kroesemeijer Project Z3707

Transcriptie

1 Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie TEFAF 2014 Rapportage Auteurs: Esther Cachet en Selina Kroesemeijer Project Z

2 Inhoudsopgave Achtergrond, doel- en probleemstelling Pagina 3 Methode en opzet Pagina 5 Overkoepelende conclusies Pagina 8 Resultaten Pagina 10 Bijlage Pagina 57 Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

3 Achtergrond Op verzoek van de Nederlandse Galerie Associatie (NGA), in naam van Guus Broos en Karine Verloren van Themaat, heeft Motivaction International B.V. een herhalingsonderzoek naar de vraag naar beeldende kunst in Nederland uitgevoerd. Het onderzoek is tot stand gekomen met steun van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het Mondriaan Fonds. Motivaction heeft in 2006 en 2010 in opdracht van de NGA onderzoek uitgevoerd naar de aankoop van beeldende kunst. In 2006 is door middel van kwalitatief en kwantitatief onderzoek de kunstcarrière van kunstleners en -kopers inzichtelijk gemaakt. In 2010 lag de focus alleen op kunstkopers en -verzamelaars en is ingezoomd op culturele en economische ontwikkelingen die de omgang met beeldende kunst beïnvloeden. In 2014 ligt de focus opnieuw op kunstkopers en kunstverzamelaars en op de belangrijkste ontwikkelingen die hun (koop)gedrag beïnvloeden. De doelgroep voor het onderzoek bestaat uit particuliere kunstkopers en verzamelaars die in de afgelopen 3 jaar kunst gekocht hebben. Potentiële kunstkopers zijn in dit onderzoek niet meegenomen. Binnen de groep kunstkopers maken we onderscheid naar: 1) Koopfrequentie: - Incidentele kunstkopers: in de afgelopen 3 jaar hebben zij 1 tot 2 keer kunst gekocht (n=139, 39% van het totaal) - Frequente kunstkopers: in de afgelopen 3 jaar hebben zij 3 keer of vaker kunst gekocht (n=219, 61% van het totaal). 2) Kunst kopen, al dan niet om een verzameling op te bouwen: - Verzamelaars: kopen kunst met als doel een collectie op te bouwen (n=131, 37% van het totaal) - Niet-verzamelaars: kopen kunst, niet met als doel een collectie op te bouwen (n=227, 63% van het totaal). Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

4 Doel- en probleemstelling De doelstelling voor het onderzoek luidt: Inzicht bieden in de effecten van de huidige maatschappelijke, culturele en economische ontwikkelingen op de vraag naar beeldende kunst van particulieren en verzamelaars, teneinde de NGA, het Mondriaan Fonds en het ministerie van OCW in staat te stellen vraag en aanbod optimaal op elkaar af te stemmen. De afgeleide probleemstellingen zijn: Op welke wijze beïnvloeden maatschappelijke en culturele ontwikkelingen het aankoopgedrag van beeldende kunst door particulieren en verzamelaars? Op welke wijze beïnvloeden economische ontwikkelingen (financiële crisis) het aankoopgedrag van beeldende kunst door particulieren en verzamelaars? Welke ontwikkelingen zijn er waar te nemen op het gebied van de aankoop van beeldende kunst door particulieren en verzamelaars in vergelijking met de metingen van 2006 en 2010? Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

5 Methode en opzet Methode Motivaction heeft, net als in 2006 en 2010, een kwantitatief online onderzoek uitgevoerd. De vragenlijst bestond uit 45 vragen en is in nauw overleg met de NGA opgesteld. Om de juiste doelgroep (kunstkopers) te selecteren was in de vragenlijst een selectie ingebouwd waardoor alleen kunstkopers en -verzamelaars de vragenlijst konden invullen. De resultaten uit deze fase kunnen deels vergeleken worden met resultaten uit de meting van 2006 en Om de vergelijkbaarheid te optimaliseren is de gebruikte vragenlijst zo veel mogelijk hetzelfde als in Alleen vragen die op dezelfde wijze zijn gesteld in 2006 en/of 2010 zijn goed vergelijkbaar. Steekproef en veldwerk In totaal hebben n=358 respondenten deelgenomen aan het onderzoek in maart/april Een steekproefgrootte van n=358 is voldoende groot om betrouwbare uitspraken over te doen. Onderzoeksresultaten moeten altijd met inachtneming van bepaalde waarschijnlijkheidsmarges worden geïnterpreteerd. De mogelijkheid is namelijk aanwezig dat de in de steekproef gevonden uitkomsten afwijken van de uitkomsten die zouden zijn verkregen indien de gehele populatie zou zijn ondervraagd. Bij een steekproef van n=358 bedraagt de 95%-betrouwbaarheidsmarge voor een uitkomst van 50% 5,2%. Dit wil zeggen dat het interval tussen de 44,8% en 52,2% met een waarschijnlijkheid van 95% de werkelijke (populatie)waarde omsluit. Op de volgende pagina staat beschreven hoe de respondenten zijn geworven. Het veldwerk heeft gelopen van 14 maart tot en met 15 april Overige onderzoekstechnische informatie staat beschreven in bijlage 1. Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

6 Responsverantwoording Voor de meting van 2014 is gebruikgemaakt van de volgende bronnen en adresbestanden voor de werving van respondenten (zie onderstaande grafiek): - Aanschrijven van klanten via galeries; - Oproep in online nieuwsbrief en magazine Kunstbeeld ; - Aankondiging en link op website - Oproep op Facebook door de NGA en galeries; - Motivaction heeft op de kunstbeurzen Art Rotterdam en RAW Art Fair adressen van bezoekers verzameld. Hoe bent u bij dit onderzoek terecht gekomen? (Basis: allen in 2014, n=358) 7% 3% 3% 4% Uitnodiging via galerie Uitnodiging n.a.v. bezoek Art Rotterdam 14% 16% 53% Uitnodiging n.a.v. bezoek RAW Art Fair Via een oproep in de Kunstbeeld nieuwsbrief Via een oproep in Kunstbeeld Via een oproep op Anders, namelijk: Bij de categorie Anders, namelijk werd genoemd: Oproep op Facebook NGA Oproep op Facebook galerie Twitter Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

7 Leeswijzer Deze rapportage start met de overkoepelende conclusies. Daarna worden de resultaten met de volgende hoofdstukindeling behandeld: Resultaten - Aankoopgedrag pagina 10 Resultaten - KunstKoop pagina 25 Resultaten - Oriëntatie pagina 39 Resultaten - Toekomst pagina 50 In de figuren worden de resultaten van 2010 en 2014 tegen elkaar afgezet. In tekst wordt indien mogelijk een vergelijking gemaakt met Significante verschillen op basis van de indeling verzamelaars versus niet-verzamelaars en incidentele versus frequente kunstkopers worden ook in tekst beschreven. Met kleuren worden de verschillende metingen aangeduid: In enkele grafieken tellen de percentages niet op tot honderd procent. In dit geval gaat het om (kleine) afrondingsverschillen. In verband met de leesbaarheid van de figuren zijn lage percentages die buiten de lay-out van de grafiek vallen, niet weergegeven. Significante verschillen tussen de metingen 2010 en 2014 worden met een asterisk (*) aangeduid (betrouwbaarheidsinterval: 95%). Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

8 Overkoepelende conclusies Ontwikkelingen in het aankoopgedrag De frequentie van het kopen van kunst is weinig veranderd in de afgelopen 3 jaar. Het lenen van kunst is wel toegenomen in frequentie. 1 op de 3 kunstkopers is minder kunst gaan kopen in de afgelopen 3 jaar. Kleinere budgetten en de economische crisis zijn voor velen de reden daarvan. Er is een ongeveer even grote groep die meer kunst is gaan kopen. Bij hen wordt de verandering in aankoopgedrag teweeggebracht door de beschikbaarheid van een groter budget en meer tijd om zich te oriënteren. De economische crisis heeft invloed gehad op het aankoopgedrag van kunstkopers, zowel van frequente als incidentele kunstkopers. Incidentele kunstkopers lijken minder aankopen te doen en vaker te kiezen voor aankopen in een lagere prijsklasse. Een deel van de verzamelaars houdt het aantal kunstaankopen tegen de trend in op peil en besteedt soms zelfs meer aan kunst. Omdat dit onderzoek zich niet richt op de effecten van de economische crisis onder potentiële kunstkopers, kunnen over deze groep geen uitspraken worden gedaan. Kunstkopers zien ook een rol weggelegd voor de overheid om het kopen van kunst in de samenleving te bevorderen. Velen zijn van mening dat er meer aandacht voor kunst in het onderwijs en in de media moet komen, en dat de overheid kunst meer moet promoten. De galerie blijft het belangrijke verkooppunt voor beeldende kunst. Er is echter wel een neerwaartse trend te zien in het aantal mensen dat kunst heeft gekocht bij een galerie. Het kopen van kunst via online platforms is in opkomst. In totaal heeft een derde van de kunstkopers weleens online kunst gekocht. In 2010 was dat nog 13% en in %. Toekomstperspectief Het toekomstperspectief is onveranderd ten opzichte van De meeste kunstkopers verwachten geen verandering in hun aankoopgedrag in de komende 3 jaar. Galeries kunnen kunstkopers stimuleren om kunst te kopen door ook kunst in lagere prijsklassen aan te bieden en door zowel in de galerie als op de website duidelijk de prijzen te vermelden. Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

9 Overkoepelende conclusies KunstKoop De KunstKoop regeling is in vergelijking met de meting van 2010 bekender geworden onder kunstkopers. Slechts 1 op de 10 kunstkopers is niet bekend met de regeling. Nog altijd wordt de KunstKoop regeling zeer aantrekkelijk gevonden en veel gebruikt. Twee derde overweegt in de toekomst gebruik te maken van de KunstKoop regeling. Dat is echter een daling ten opzichte van de meting van Redenen om geen gebruik te maken van de regeling zijn dat men liever geen geld leent en/of dat men geen financiële ondersteuning nodig heeft. De kunstmarkt heeft te lijden onder de economische laagconjunctuur en dat heeft ook zijn weerslag op het gebruiken en overwegen van financiële regelingen zoals de KunstKoop regeling. Over het algemeen heeft men in de afgelopen 3 jaar minder gebruikgemaakt van financiële regelingen om kunst aan te kopen. De verwachting voor de toekomst is dat men daar nog minder gebruik van zal gaan maken. De KunstKoop regeling kan aantrekkelijker gemaakt worden door het leenbedrag te verruimen, zowel het minimale als het maximale leenbedrag. Ook is men van mening dat het ideële karakter van de KunstKoop regeling meer benadrukt moet worden. Daarnaast is er nog steeds een vrij grote groep kunstkopers die graag bij nog meer galeries gebruik willen maken van de regeling. Oriëntatie In de oriëntatiefase zijn galeries, beurzen en evenementen nog altijd een belangrijke informatiebron. Hier is echter ook een verschuiving naar online te zien. Veel van de offline kanalen (bijv. bezoek aan galeries, tips van kennissen) worden minder gebruikt om te zoeken naar informatie over beeldende kunst. Diverse online kanalen nemen toe in populariteit. Ook zoeken steeds meer kunstkopers informatie online nadat ze een galerie hebben bezocht. Passief komt de meeste informatie over beeldende kunst naar de kunstkopers toe via de media en via . Ongeveer een tiende van de kunstkopers blijft op de hoogte via sociale media. Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

10 Resultaten Resultaten - Aankoopgedrag pagina 10 Resultaten - KunstKoop pagina 25 Resultaten - Oriëntatie pagina 39 Resultaten - Toekomst pagina 50 Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

11 Resultaten aankoopgedrag Verhouding leners en kopers gelijk gebleven In 2014 is de verhouding van het aantal aankopen (93%) en het aantal leningen én aankopen (7%) gelijk gebleven aan Er zijn geen verschillen tussen verzamelaars en niet-verzamelaars of tussen incidentele en frequente kopers. Heeft u de afgelopen drie jaar beeldende kunst geleend of gekocht? Basis: 2010, n=326 Basis: 2014, n=358 7% 7% Ja, gekocht Ja, geleend én gekocht 93% 93% Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

12 Resultaten aankoopgedrag Het aantal keren dat de afgelopen drie jaar kunstwerken zijn gekocht, vertoont weinig verschil ten opzichte van Hoe vaak heeft u de afgelopen drie jaar een kunstwerk gekocht? (Basis: allen) In 2014 geeft een kwart aan 6 keer of vaker een kunstwerk te kopen. 36% heeft de afgelopen drie jaar 3 tot 5 kunstwerken gekocht, 39% heeft er 1 à 2 gekocht (n=326) 38% 35% 27% Verzamelaars kopen bovengemiddeld vaak kunst. 44% van hen kocht in de afgelopen 3 jaar 6 keer of vaker een kunstwerk (44%) (n=358) 39% 36% 25% 1-2 keer 3-5 keer 6 keer of vaker Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

13 Resultaten aankoopgedrag Frequentie kunst lenen gestegen Het aantal kunstleners is gelijk gebleven ten opzichte van 2010, de frequentie van het aantal geleende kunstwerken is echter gestegen. Ruim een kwart (28%) heeft de afgelopen drie jaar 6 keer of vaker een kunstwerk geleend. In 2010 was dit nog 13%, een stijging van 15% (n=23) Hoe vaak heeft u de afgelopen drie jaar een kunstwerk geleend? (Basis: kunstleners) 57% 30% 13% -17% * +15% * In 2014 heeft 40% 1 tot 2 keer een kunstwerk geleend, dit was in 2010 nog 57% (n=25) 40% 32% 28% N.B. Vanwege de kleine steekproefomvang dienen de resultaten op deze pagina als indicatief beschouwd te worden. 1-2 keer 3-5 keer 6 keer of vaker Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

14 Resultaten aankoopgedrag De verhouding van het aantal respondenten dat meer of minder beeldende kunst heeft gekocht de afgelopen jaren, is ten opzichte van 2010 niet veranderd. Ruim een kwart (27%) is meer kunst gaan kopen, bijna 3 op de 10 (29%) is dit juist minder vaak gaan doen (n=326) Is uw aankoopgedrag van beeldende kunst de afgelopen jaren veranderd? (Basis: allen) 44% 29% 26% Incidentele kopers zijn de afgelopen jaren minder kunst gaan kopen (38%) dan frequente kopers. Frequente kopers zijn juist meer kunst gaan kopen de afgelopen jaren (36%) (n=358) 44% 29% Nee Ja, ik ben minder kunst gaan kopen Ja, ik ben meer kunst gaan kopen 27% Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

15 Resultaten aankoopgedrag De belangrijkste reden om minder beeldende kunst te kopen, is nog steeds het beschikbare budget (61%). Ook waren ruimte in huis (45%) en veranderde economische omstandigheden (35%) net als in 2010 weer belangrijk. Kunt u aangeven waarom u minder beeldende kunst bent gaan kopen? (Basis: is minder beeldende kunst gaan kopen) Minder budget beschikbaar Minder ruimte in mijn huis 42% 45% 54% 61% In 2014 zijn minder beschikbaar budget en veranderde economische omstandigheden vaker factoren die leiden tot minder kunstaankopen dan in Deze verschillen zijn echter niet significant. Door de veranderde economische omstandigheden Minder tijd beschikbaar om me te oriënteren Het aanbod spreekt me minder aan 8% 7% 6% 5% 29% 35% Voor frequente kopers speelt beschikbaar budget minder vaak een rol. Andere reden, namelijk: 12% 10% 2010 (n=96) 2014 (n=104) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

16 Resultaten aankoopgedrag Redenen om meer beeldende kunst te kopen, zijn meer beschikbaar budget (52%) en meer beschikbare tijd om zicht te oriënteren (35%). Dit is onveranderd sinds In vergelijking met 2010 geeft in 2014 een grotere groep aan via websites beter op de hoogte te zijn, waardoor zij meer beeldende kunst hebben gekocht. Dit is echter geen significante stijging. Overige genoemde redenen zijn o.a. het gunstig kunnen aanschaffen van kunst via de KunstKoop regeling en meer interesse in kunst. Kunt u aangeven waarom u meer beeldende kunst bent gaan kopen? (Basis: is meer beeldende kunst gaan kopen) Meer budget beschikbaar Meer tijd beschikbaar om me te oriënteren Via websites ben ik beter op de hoogte Het aanbod spreekt me meer aan Omdat het een waardevaste belegging is Andere reden, namelijk: 2% 6% 10% 17% 15% 12% 29% 35% 35% 32% 50% 52% 2010 (n=86) 2014 (n=98) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

17 Resultaten aankoopgedrag 1 op de 3 kunstkopers heeft last van economische recessie Ten opzichte van 2010 geeft in 2014 een iets grotere groep aan dat de economische recessie invloed heeft gehad op het gedrag ten aanzien van het kopen en lenen van beeldende kunst. Deze stijging is echter niet significant. Onder 37% van de verzamelaars heeft de recessie invloed gehad op het koop- en leengedrag van beeldende kunst. Incidentele kopers (40%) worden meer beïnvloed door de economische crisis dan frequente kopers (31%). Heeft de economische recessie invloed gehad op uw koop/leengedrag van beeldende kunst? (Basis: allen) Basis: 2010, n=326 Basis: 2014, n=358 31% 69% Nee Ja 34% 66% Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

18 Resultaten aankoopgedrag Als gevraagd wordt naar de toelichting op de invloed die de economische recessie heeft op het koop- en leengedrag van beeldende kunst worden minder budget (35%) en minder aankopen (27%) vaak genoemd. Een derde (34%) geeft aan dat de recessie toch niet van invloed is geweest. 8% is juist meer beeldende kunst gaan kopen tijdens de economische recessie. Kunt u uw antwoord toelichten? Spontaan (Basis: economische crisis heeft koopgedrag beïnvloed) Ik verdien minder/heb minder te besteden * Recessie is niet van invloed geweest * Ben minder gaan kopen * Ik verzamel kunst/kunst is belangrijk voor mij Budget voor kunst is gelijk gebleven * Ben meer gaan kopen * 3% 10% 8% 14% 15% 18% 16% 21% 24% 27% 35% 34% Overige antwoorden * Alles wordt duurder/prijzen van kunst zijn gestegen 4% 8% 2% 2% 2010 (n=326) 2014 (n=271) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

19 Resultaten aankoopgedrag In 2014 geven, vergeleken met 2010, meer mensen aan beeldende kunst in de laagste prijscategorie ( 0-499,-) te hebben gekocht. Frequente kopers en verzamelaars geven gemiddeld meer geld uit aan beeldende kunst dan incidentele kopers en kunstkopers die geen collectie opbouwen. Hoeveel euro besteedt u ongeveer gemiddeld per jaar aan beeldende kunst? (Basis: allen) of meer Weet niet/geen antwoord 2% 3% 4% 4% 10% 8% 8% 8% 15% 21% 18% 17% 18% 18% 23% 22% 2010 (n=326) 2014 (n=358) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

20 Resultaten aankoopgedrag Als gevraagd wordt of het jaarlijks aan beeldende kunst uitgegeven bedrag is toegenomen, gelijk gebleven of is verminderd, geven meer mensen dan in 2010 aan dat dit bedrag is verminderd. Is het bedrag dat u gemiddeld per jaar aan beeldende kunst besteedt de afgelopen jaren toegenomen, gelijk gebleven of juist verminderd? (Basis: allen) 34% van de respondenten geeft aan dat het bestede bedrag aan beeldende kunst de afgelopen jaren verminderd is. Dit is gelijk aan het percentage dat aangeeft dat de economische recessie invloed heeft gehad op het koop- /leengedrag (n=326) 2014 (n=358) 26% 34% +8% * 51% 47% 23% 19% Onder frequente kopers is het bedrag dat de afgelopen jaren aan beeldende kunst is besteed, vaker toegenomen (24%). Bedrag is verminderd Bedrag is gelijk gebleven Bedrag is toegenomen Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

21 Resultaten aankoopgedrag Er wordt vooral teken-, schilderen grafische kunst aangeschaft (87%). Daarnaast worden beeldhouwkunst, sculptuur en installatiekunst (45%) en fotografie (34%) ook relatief vaak gekocht. Wat voor type beeldende kunst koopt u vooral? (Basis: allen in meting 2014) Teken-, schilder- en grafische kunst Beeldhouwkunst, sculptuur en installatiekunst 45% 87% In 2010 was de indeling van de typen beeldende kunst anders opgenomen in de vragenlijst, daarom kunnen resultaten niet één op één vertaald worden. In 2010 zijn vooral schilderijen (77%), tekeningen (23%), fotografie (23%) en grafiek (21%) gekocht. Fotografie Overige vormen van hedendaagse beeldende kunst Audiovisuele, digitale en mediakunst Kunst in de openbare ruimte 3% 2% 15% 34% Anders, namelijk: 11% Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

22 Resultaten aankoopgedrag De locatie waar de meeste beeldende kunst is gekocht, is net als in 2010 een galerie. In 2014 is wel minder beeldende kunst in galeries gekocht dan in Ook in ateliers van kunstenaars en kunstbeurzen wordt relatief vaak beeldende kunst gekocht. Online kunst kopen lijkt in opkomst te zijn. In 2010 kocht 13% weleens beeldende kunst online en in 2006 was dat 9%. In 2014 wordt alleen al via online kunstveilingen door 16% beeldende kunst gekocht. In totaal heeft 33% van de kunstkopers weleens online kunst gekocht. Waar heeft u ooit wel eens beeldende kunst gekocht? (Basis: allen) Galerie * Atelier van kunstenaar Kunstbeurs Veiling 32% 34% Kunsthandel 29% 23% Kunstuitleen * 17% 23% Kunst- en antiekmarkt 21% 22% N/A Online kunstveiling 0% 16% Antiekwinkel 10% 11% N/A Website van een kunstenaar 0% 9% N/A Online galerie / website van galerie 0% 8% N/A Andere veilingwebsite 0% 8% N/A Online kunstplatform 0% 6% N/A Online kunstbeurs 0% 2% N/A Andere website, namelijk: 0% 2% Via internet 13% N/A 0% Anders, namelijk: 5% 8% 52% 56% 68% 69% 2010 (n=326) 2014 (n=358) 88% 82% Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

23 Resultaten aankoopgedrag Ook de afgelopen drie jaar is de meeste kunst gekocht in galeries (74%), ateliers van kunstenaars (51%) en op kunstbeurzen (43%). In 2014 heeft een kleinere groep aangegeven de afgelopen drie jaar beeldende kunst in een galerie te hebben gekocht, ten opzichte van Dit is een daling van 8%. In totaal heeft 27% de afgelopen 3 jaar kunst via een online kanaal gekocht. Met name online kunstveilingen zijn populair (12%). Waar heeft u de afgelopen drie jaar wel eens beeldende kunst gekocht? (Basis: allen) Galerie * Atelier van kunstenaar Kunstbeurs Veiling 20% 26% Kunsthandel 17% 13% N/A Online kunstveiling 0% 12% Kunst- en antiekmarkt Kunstuitleen 11% 10% 8% 8% Online galerie / website van galerie N/A 0% 7% Antiekwinkel 4% 6% N/A Website van een kunstenaar 0% 6% N/A Online kunstplatform 0% 6% N/A Andere veilingwebsite 0% 6% N/A Online kunstbeurs 0% 3% N/A Andere website, namelijk: 0% 1% Via google (of andere zoekmachine) 5% N/A 0% Via internet op marktplaats.nl N/A 0% 6% Anders, namelijk: 4% 6% 55% 51% 45% 43% 74% 2010 (n=326) 2014 (n=358) 82% Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

24 Samenvatting aankoopgedrag Economische recessie Wanneer de trends over de afgelopen acht jaar geanalyseerd worden, blijkt dat kunstkopers niet minder vaak beeldende kunstwerken zijn gaan kopen, maar wel minder vaak dure kunstwerken zijn gaan kopen. Het aantal aankopen is ongeveer gelijk gebleven, het budget is echter verminderd. Een derde geeft aan dat de economische recessie van invloed is geweest op het koop/leen gedrag van beeldende kunst. De economische recessie lijkt vooral de incidentele kopers te treffen. Zij zijn minder uit gaan geven aan kunst. De frequente kunstkopers kopen nog steeds vaker duurdere kunstwerken en onder deze groep is vaker het bestede bedrag voor kunst toegenomen. Leengedrag Het aantal kunstleners is niet gestegen door de jaren heen, maar de frequentie waarmee deze groep kunst leent is wel gestegen. Verkoopkanalen Galeries zijn nog steeds het belangrijkste verkoopkanaal voor beeldende kunst. Er is echter wel een licht dalende trend zichtbaar. De online verkoopkanalen lijken daarentegen te groeien. Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

25 Resultaten Resultaten - Aankoopgedrag pagina 10 Resultaten - KunstKoop pagina 25 Resultaten - Oriëntatie pagina 39 Resultaten - Toekomst pagina 50 Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

26 Resultaten KunstKoop Bekendheid met de KunstKoop regeling is gestegen Bent u bekend met de KunstKoop regeling? Basis: 2010, n=326 Basis: 2014, n=358 16% +6% * 10% 84% Ja Nee 90% Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

27 Resultaten KunstKoop Net als in 2010 raken de meeste mensen bekend met de KunstKoop regeling via galeries (80%). Daarnaast worden ook kunstbeurzen (35%) en folders van de KunstKoop regeling (29%) relatief vaak genoemd in % heeft over de KunstKoop regeling gehoord via ABN AMRO. Galeries Kunstbeurzen Folder van de KunstKoop regeling Vrienden/familie/kennissen Werk/collega's Website van het Mondriaan Fonds Advertenties Website KunstKoop regeling Hoe bent u bekend geraakt met de KunstKoop regeling? (Basis: bekend met KunstKoop) 13% 9% 7% 9% 5% 8% 5% 7% 4% 6% 30% 35% 27% 29% 80% 81% ABN AMRO Sociale media Anders, namelijk: 2% 2% 6% 5% 2010 (n=275) 2014 (n=321) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

28 Resultaten KunstKoop De aantrekkelijkheid van de KunstKoop regeling is de afgelopen acht jaar (sinds 2006) stabiel gebleven. Bijna drie kwart (73%) vindt de regeling aantrekkelijk (n=326) Wat vindt u van de KunstKoop regeling? (Basis: allen) 23% 36% 36% Slechts 3% vindt de KunstKoop regeling (zeer) onaantrekkelijk. Verzamelaars vinden de KunstKoop regeling vaker aantrekkelijk (80%) dan nietverzamelaars (68%) (n=358) 24% 34% Zeer onaantrekkelijk Onaantrekkelijk Noch onaantrekkelijk noch aantrekkelijk Aantrekkelijk Zeer aantrekkelijk 39% Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

29 Resultaten KunstKoop De belangrijkste toelichting op de aantrekkelijkheid van de KunstKoop regeling is dat het een goede stimulans is om kunst te kopen (39%). Ook het kunnen spreiden van kosten tegen een renteloze lening is belangrijk (17% noemt dit). De groep die dit noemt is echter wel significant kleiner dan in Maakt kunst kopen gemakkelijk/ goede stimulans Kosten spreiden met renteloze lening * Ik leen liever geen geld/ betaal liever meteen Goed initiatief Respondent is negatief in het antwoord (algemeen) * Overige antwoorden Weet niet/geen antwoord Kunt u uw antwoord toelichten? <Spontaan> (Basis: allen) 7% 6% 7% 2% 28% 17% 12% 12% 11% 12% 21% 30% 37% 39% 2010 (n=326) 2014 (n=347) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

30 Resultaten KunstKoop In 2014 geven minder mensen (26% t.o.v. 33% in 2010) aan dat het aantal galeries dat de KunstKoop regeling aanbiedt, vergroot moet worden. Ondanks deze daling wordt het nog relatief vaak genoemd. Een hoger leenbedrag wordt in 2014 het meest genoemd als manier om de KunstKoop regeling aantrekkelijker te maken. 22% geeft juist aan dat een lager minimaal aankoopbedrag de KunstKoop regeling aantrekkelijker maakt. Voor jongeren met een CJPpas geldt echter al een lager leenbedrag ( 150,-). 32% van de frequente kopers en 34% van de verzamelaars geeft aan een hoger maximaal leenbedrag te prefereren. Hoe kan de KunstKoop regeling volgens u aantrekkelijker worden gemaakt? (Basis: allen) Een hoger maximaal leenbedrag (nu EUR 7.000) in te stellen Benadrukken van het ideële karakter van de regeling Méér galeries in Nederland de KunstKoop regeling aan te laten bieden * Een lager minimaal aankoopbedrag (nu EUR 450) in te stellen * De leenaanvraag makkelijker te maken Benadrukken dat de KunstKoop regeling wordt aangeboden in de beste galeries van Nederland De maximale leentijd van de lening (nu drie jaar) te verlengen Het gemakkelijker te maken een galerie binnen te stappen Een betere spreiding van galeries in Nederland die de KunstKoop regeling aanbieden Een strengere selectie van galeries die de KunstKoop regeling aanbieden Anders, namelijk: Weet niet/geen antwoord 7% 6% 14% 22% 21% 20% 19% 19% 18% 17% 12% 15% 11% 10% 14% 12% 25% 28% 27% 26% 33% 26% 21% 25% 2010 (n=326) 2014 (n=358) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

31 Resultaten KunstKoop Helft heeft weleens gebruikgemaakt van KunstKoop regeling In 2014 geven 3% minder respondenten aan gebruikt te hebben gemaakt van de KunstKoop regeling (van 54% in 2010 naar 51% in 2014). In 2006 maakte 36% gebruik van de KunstKoop regeling. Verzamelaars (63%) en frequente kopers (61%) hebben vaker gebruikgemaakt van de KunstKoop regeling dan niet-verzamelaars (44%) en incidentele kopers (34%). Heeft u voor zover u zich kunt herinneren weleens gebruikgemaakt van de KunstKoop regeling? Basis: 2010, n=326 Basis: 2014, n=358 46% 36% Ja, meerdere keren Ja, één keer Nee, nog nooit 49% 34% 18% 17% Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

32 Resultaten KunstKoop In 2014 zouden minder mensen de KunstKoop regeling overwegen dan in 2010 en In totaal zou 69% van de respondenten de KunstKoop regeling bij de volgende aankoop (misschien) overwegen, een daling van 5% ten opzichte van (n=326) Zou u de KunstKoop regeling bij een volgende aankoop overwegen? (Basis: allen) 26% 29% 44% Verzamelaars en nietverzamelaars verschillen niet in het overwegen van de KunstKoop regeling bij een volgende aankoop. Ook incidentele kopers en frequente kopers verschillen niet (n=358) 31% 32% 37% Nee Misschien Ja Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

33 Resultaten KunstKoop De belangrijkste reden om de KunstKoop regeling te overwegen is de mogelijkheid om in termijnen te kunnen afbetalen (39%). Een andere vaak genoemde reden om de KunstKoop regeling te overwegen is dat deze regeling een goede stimulans is om kunst kopen gemakkelijk te maken (33%). Kunt u hieronder aangeven waarom u wel de KunstKoop zou overwegen? (Basis: overweegt KunstKoop bij een volgende aankoop) Afbetalen in termijnen/gespreide betaling Maakt kunst kopen gemakkelijk/goede stimulans Aantrekkelijke regeling * Renteloos 9% 9% 21% 30% 33% 39% 48% Hoge prijs/laag budget Overige antwoorden Weet niet/geen antwoord 8% 7% 7% 7% 9% 2010 (n=145) 2014 (n=133) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

34 Resultaten KunstKoop De belangrijkste factor om de KunstKoop regeling te overwegen is de prijs en het beschikbare budget (38%). Dit wordt vaker genoemd dan in Daarnaast spelen ook gespreide betaling (19%) en het gemakkelijk kunnen aanschaffen van kunstwerken (10%) een belangrijke rol. Kunt u hieronder aangeven waarom u de KunstKoop misschien zou overwegen? (Basis: overweegt KunstKoop misschien bij een volgende aankoop) Afhankelijk van prijs/budget * Afbetalen in termijnen/gespreide betaling Maakt kunst kopen gemakkelijk/goede stimulans * Afhankelijk hoe graag ik het stuk wil Ligt aan de procedure/ niet teveel rompslomp 4% 10% 10% 20% 19% 29% 28% 38% Overige antwoorden Weet niet/geen antwoord 5% 9% 19% 17% 2010 (n=95) 2014 (n=115) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

35 Resultaten KunstKoop Ruim één derde overweegt de KunstKoop regeling niet omdat men liever geen geld leent. Voor een kwart van de respondenten is het financieel niet nodig om te lenen. In 2010 gaf 19% aan de KunstKoop regeling niet aantrekkelijk te vinden. In 2014 is dit nog maar 2%, een significante daling. Kunt u hieronder aangeven waarom u de KunstKoop niet zou overwegen? (Basis: overweegt KunstKoop niet bij een volgende aankoop) Ik leen liever geen geld/betaal liever meteen Ik heb het (financieel) niet nodig Ik wil niet lenen voor kunst Teveel administratieve rompslomp Ik ben er te oud voor Niet aantrekkelijk * Overige antwoorden Weet niet/geen antwoord 7% 6% 7% 5% 2% 2% 14% 8% 11% 19% 17% 13% 25% 37% 34% 2010 (n=86) 2014 (n=110) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

36 Resultaten KunstKoop Ruim een vijfde (21%) heeft weleens gebruikgemaakt van een regeling met de galerij voor de aanschaf van kunst. Overige genoemde regelingen zijn onder andere: sparen bij Kunstuitleen (een regeling van SBK), direct met de kunstenaar een regeling treffen of geld van familie lenen. Heeft u wel eens gebruik gemaakt van andere regelingen voor het aanschaffen van kunst? (Basis: allen) 24% 21% 0% O.a. sparen bij Kunstuitleen (SBK), regeling direct met kunstenaar en geld lenen van familie 0% 6% 10% 67% 70% 2014 (n=358) 2010 (n=326) Ja, van een Ja, van een regeling met de regeling via mijn galerie werkgever Ja, anders: Nee Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

37 Resultaten KunstKoop In 2014 geeft een grotere groep aan de afgelopen drie jaar minder vaak gebruik te hebben gemaakt van de KunstKoop regeling, dan in De helft (51%) geeft in 2014 aan minder vaak gebruik te hebben gemaakt van de regeling, ten opzichte van 41% in (n=204) 2014 (n=215) Als u terugkijkt naar de afgelopen drie jaar, heeft u dan vaker, even vaak of juist minder vaak gebruik gemaakt van een financieringsregeling om kunst te kopen? (Basis: Heeft weleens KunstKoop of andere regelingen gebruikt) 14% 9% 40% 45% 51% 41% +10% * Als gevraagd wordt naar de verwachting voor de toekomst, geeft de meerderheid (60%) aan even vaak gebruik te zullen maken van de financieringsregeling om kunst te kopen. De afgelopen drie jaar was dit 40% (in 2014). Verwacht u de komende drie jaar vaker of minder vaak gebruik te zullen maken van een financieringsregeling om kunst te kopen? (Basis: Heeft weleens KunstKoop of andere regelingen gebruikt) 2014 (n=215) Vaker gebruik van gemaakt Even vaak Minder vaak 4% 60% 36% Vaker Even vaak Minder vaak Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

38 Samenvatting KunstKoop Bekendheid en aantrekkelijkheid KunstKoop regeling De bekendheid met de KunstKoop regeling is de afgelopen acht jaar gestegen tot 90%. De meeste kunstkopers zijn met de KunstKoop regeling bekend via galeries of kunstbeurzen. De aantrekkelijkheid van de KunstKoop regeling is de afgelopen acht jaar stabiel gebleven, bijna drie op de vier vindt de regeling aantrekkelijk. De KunstKoop regeling is vooral aantrekkelijk vanwege de stimulans om gemakkelijk kunst te kunnen kopen en het kunnen spreiden van kosten. Een reden om minder positief te staan tegenover de KunstKoop regeling is dat niet iedereen geld wil lenen. De KunstKoop regeling kan nóg aantrekkelijker gemaakt worden door een hoger maximaal bedrag of een lager minimum bedrag in te voeren. Ook het benadrukken van het ideële karakter van de regeling kan de aantrekkelijkheid verhogen. Gebruik KunstKoop regeling Ongeveer de helft van de kunstkopers heeft gebruikgemaakt van de KunstKoop regeling, een derde zelfs meerdere keren. Na een stijging tussen 2006 en 2010 is het aantal gebruikers van de KunstKoop regeling nu stabiel gebleven. Frequente kopers en verzamelaars maken vaker dan gemiddeld gebruik van de regeling. Ruim twee derde van alle kunstkopers overweegt de KunstKoop regeling bij een volgende aankoop. Dit is een lichte daling ten opzichte van Men is de afgelopen jaren iets minder vaak gebruik gaan maken van een financieringsregeling om kunst te kopen. Voor de toekomst verwacht men ongeveer even vaak gebruik te gaan maken van een financieringsregeling. Er is echter ook een vrij grote groep (36%) die verwacht minder gebruik te gaan maken van financieringsregelingen. Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

39 Resultaten Resultaten - Aankoopgedrag pagina 10 Resultaten - KunstKoop pagina 25 Resultaten - Oriëntatie pagina 39 Resultaten - Toekomst pagina 50 Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

40 Resultaten oriëntatie Informatie zoeken offline Hoe gaat u zelf actief op zoek naar (informatie over) beeldende kunst? <Bezoekgedrag> (Basis: allen) Het bezoeken van galeries (82%), beurzen/evenementen in Nederland (77%) en musea (75%) zijn net als in 2010 de meest gebruikte manieren om informatie over beeldende kunst te zoeken. Verzamelaars bezoeken vaker expositieruimtes van galeries (87%) en beurzen/evenementen buiten Nederland (49%) dan gemiddeld (respectievelijk 82% en 39%). Bezoek aan expositieruimte(s) van galerie(s) * Bezoek aan Beurzen/evenementen in Nederland Bezoek aan Musea Bezoek aan beurzen/evenementen buiten Nederland Bezoek aan kunstenaarsinitiatieven * Bezoek aan open galerie-routes (georganiseerd) Bezoek aan open atelier-routes (georganiseerd) Bezoek aan Kunstveiling(en) Bij Kunstuitlenen 11% 12% 26% 21% 24% 26% 24% 25% 21% 36% 39% 34% 82% 82% 77% 75% 75% 91% Anders, namelijk: Weet niet/geen antwoord 7% 9% 2% 1% 2010 (n=326) 2014 (n=358) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

41 Resultaten oriëntatie Informatie zoeken online Hoe gaat u zelf actief op zoek naar (informatie over) beeldende kunst? <Online> (Basis: allen) Het zoeken naar (informatie over) beeldende kunst gebeurt in 2014 steeds vaker online (vergeleken met 2010). Kunstkopers bezoeken het meest websites van galeries (54%) en van kunstenaars (42%). Ook internationale (21%) en Nederlandse (16%) algemene kunst/cultuurwebsites en kunstblogs (18%) worden relatief vaak bezocht. Via het Internet Website(s) van galerie(s) Via websites van kunstenaars Algemene internationale kunst/cultuur websites Kunstblogs Algemene Nederlandse kunst/cultuurwebsites Via online kunstplatforms Via sociale media Via online kunstveilingen Algemene nieuwswebsites Via online galeries Via andere veilingwebsites Via online kunstbeurzen N/A 0% N/A 0% N/A 0% 21% N/A 0% 18% N/A 0% 16% N/A 0% 14% N/A 0% 14% N/A 0% 13% N/A 0% 11% N/A 0% 9% N/A 0% 8% N/A 0% 5% 34% 42% 59% 54% 2010 (n=326) 2014 (n=358) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

42 Resultaten oriëntatie De belangrijkste manier om passief aan informatie over beeldende kunst te komen is via de media. Bijna een derde (32%) noemt dit het belangrijkste informatiekanaal. Via de volgt op de tweede plaats en via vrienden en kennissen is derde. Als het gaat om de informatie over beeldende kunst die bij u terecht komt (passief), hoe belangrijk zijn dan onderstaande informatiekanalen? (Basis: allen in 2014, n=358) # Informatiekanaal Gemiddelde Percentage #1 1 Media 2,81 32% 2 3,10 18% 3 Vrienden en kennissen 3,25 12% 4 Post 3,58 14% 5 Werk en collega's 3,84 13% 6 Sociale media 4,41 11% N.B. Deze vraag was een rangordeningsvraag waarbij men alle 6 de kanalen moest plaatsen op een volgorde van 1 t/m 6, waarbij 1 het belangrijkste kanaal was. Gemiddelde: Hoe lager de score, hoe hoger het in de rangordening is geplaatst. Percentage #1: Het percentage respondenten dat dit informatiekanaal op de eerste positie heeft gezet. Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

43 Resultaten oriëntatie De frequentie waarin men de plekken waar kunst te zien is bezocht heeft, is stabiel gebleven ten opzichte van Websites van galeries Kunt u voor onderstaande plekken waar u kunst kunt zien en aanschaffen, aangeven of u deze minder vaak, even vaak of vaker heeft bezocht in de afgelopen drie jaar? (Basis: allen) 2010 (n=326) 2014 (n=358) 19% 15% 43% 50% 38% 34% Voor bijna alle plekken geldt dat ze ongeveer evenveel bezocht zijn sinds Alleen expositieruimtes van galeries worden iets minder vaak bezocht. Dit is echter geen significant verschil. Beurzen Expositieruimtes van galeries 2010 (n=326) 2014 (n=358) 2010 (n=326) 2014 (n=358) 20% 17% 11% 16% 47% 52% 57% 56% 33% 30% 32% 28% Open atelierroutes 2010 (n=326) 2014 (n=358) 56% 54% 36% 41% 8% 5% Open galerieroutes 2010 (n=326) 2014 (n=358) 55% 51% 38% 43% 7% 5% Minder vaak Ongeveer even vaak Vaker Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

44 Resultaten oriëntatie Oriëntatie (1/2) - Online Kunt u voor onderstaande stellingen aangeven in hoeverre deze op u van toepassing zijn? <1/2> (Basis: allen in 2014, n=358) Een meerderheid (62%) van de respondenten geeft aan dat galeriehouders extra kennis hebben die niet op Internet te vinden is. De galeriehouder heeft veel kennis van zaken die ik niet op het internet vind Ik ben bereid verder te reizen naar een galerie voor een kunstwerk dat ik eerst op de website van de betreffende galerie gezien heb 9% 16% 27% 22% 51% 49% 12% 9% 58% is bereid verder te reizen naar een galerie voor een kunstwerk dat ze op de website van de galerie hebben gezien. Ik ga vaak verder zoeken op internet na het bezoek aan een galerie 16% 21% 52% 8% 60% zoekt na een bezoek aan een galerie informatie op via het Internet. Ik ga vaker naar een galerie omdat ik me vooraf oriënteer op internet Ik kom meestal op het idee om een galerie te bezoeken door het internet 4% 35% 39% 35% 33% 24% 21% 3% 3% Helemaal mee oneens Mee oneens Niet mee eens, niet mee oneens Mee eens Helemaal mee eens Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

45 Resultaten oriëntatie Oriëntatie (2/2) - Aankoop Kunt u voor onderstaande stellingen aangeven in hoeverre deze op u van toepassing zijn? <2/2> (Basis: allen in 2014, n=358) Het lijkt erop dat Internet voornamelijk wordt gebruikt als informatiekanaal voor beeldende kunst (69%). Ik koop liever geen kunst via het internet, omdat ik het eerst in het echt wil zien Persoonlijk contact vind ik belangrijk bij de oriëntatie op beeldende kunst 6% 10% 7% 17% 40% 52% 46% 20% De (oriëntatie voor) aankoop gebeurt bij voorkeur niet online. Men koopt liever geen kunst via Internet, voordat het werk eerst in het echt is gezien (86%). Ook heeft tijdens het aankoopproces, zoals in de oriëntatiefase, persoonlijk contact de voorkeur (72%). Internet in het algemeen is voor mij steeds belangrijker geworden als informatiekanaal voor beeldende kunst De galerie is meestal de eerste plek om me te oriënteren Websites van galeries zijn voor mij steeds belangrijker geworden als informatiekanaal voor beeldende kunst 14% 22% 19% 16% 26% 23% 49% 40% 45% 20% 11% 9% Nadat ik een kunstwerk in het echt gezien heb zou ik het online aanschaffen 13% 35% 22% 27% 3% Helemaal mee oneens Mee oneens Niet mee eens, niet mee oneens Mee eens Helemaal mee eens Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

46 Resultaten oriëntatie Ik koop liever geen kunst via het Internet, omdat ik het eerst in het echt wil zien 2010 (n=326) 2014 (n=358) Verschil 89% 85% -3% Persoonlijk contact vind ik belangrijk bij de oriëntatie op beeldende kunst 71% 72% 2% Internet in het algemeen is voor mij steeds belangrijker geworden als informatiekanaal voor beeldende kunst 65% 68% 3% De galeriehouder heeft veel kennis van zaken die ik niet op het Internet vind 61% 62% 1% Ik ga vaak verder zoeken op Internet na het bezoek aan een galerie 53% 60% 7% Ik ben bereid verder te reizen naar een galerie voor een kunstwerk dat ik eerst op de website van de betreffende galerie gezien heb 59% 58% -1% Websites van galeries zijn voor mij steeds belangrijker geworden als informatiekanaal voor beeldende kunst 59% 54% -5% De galerie is meestal de eerste plek om me te oriënteren Nadat ik een kunstwerk in het echt gezien heb zou ik het online aanschaffen Ik ga vaker naar een galerie omdat ik me vooraf oriënteer op Internet Ik kom meestal op het idee om een galerie te bezoeken door het Internet 54% 51% -3% N/A 30% 31% 27% -4% 25% 23% -1% Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

47 Resultaten oriëntatie De meest aantrekkelijke aspecten van een galerie voor het kopen van kunst zijn de kwaliteit (75%) en het aanbod (57%) van de kunstwerken. Het lijkt erop dat de sfeer in de galerie moet aansluiten bij kunstkopers. Zo zijn ik voel me er thuis (44%), ontmoeten van de kunstenaar (43%) en prettige tijdsbesteding (42%) veel genoemde aspecten. Welke aspecten van een galerie maken het voor u aantrekkelijk om kunst te kopen? (Basis: heeft beeldende kunst bij een galerie gekocht) De kwaliteit van de kunstwerken is goed * Aansprekend aanbod Vrij toegankelijk Ik kan veel achtergrondinformatie krijgen over de kunstwerken Overzichtelijke presentatie Ik voel me er thuis * Ontmoeten van de kunstenaar Prettige tijdsbesteding Kennisuitwisseling Veel kennis bij het personeel * Goede prijs-kwaliteit verhouding Openingen Ik krijg goed advies Hoog serviceniveau Goed bereikbaar Aanwezigheid van gelijkgezinden Duidelijke website Rondleiding Anders, namelijk: 0% 3% 6% 6% 2% 62% 57% 51% 48% 49% 46% 44% 44% 32% 44% 40% 43% 42% 42% 33% 37% 24% 36% 27% 29% 30% 28% 26% 28% 24% 26% 15% 20% 17% 20% 17% 2010 (n=267) 2014 (n=265) 75% Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

48 Resultaten oriëntatie Bijna 3 op de 4 kunstkopers bezoekt kunstevenementen Meer dan de helft (57%) van de respondenten heeft de afgelopen drie jaar één of meerdere lezing(en) gevolgd op het gebied van kunst en cultuur. Heeft u de afgelopen drie jaar één of meerdere van onderstaande evenementen op gebied van kunst en cultuur bijgewoond? (Basis: allen in 2014) 57% Bijna de helft (46%) heeft netwerkevenementen bezocht en bijna één vijfde (19%) volgde een cursus op het gebied van kunst en cultuur. 46% 19% 27% Verzamelaars (56%) gaan vaker naar netwerkevenementen dan niet-verzamelaars (40%). Lezing(en) Netwerkevenement(en) Cursus(sen) Geen van deze Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

49 Samenvatting oriëntatie Oriëntatiekanalen De belangrijkste kanalen voor het zoeken van informatie zijn ook in 2014 nog het bezoeken van galeries, beurzen/evenementen in Nederland en musea. Men lijkt steeds meer informatie over kunst online te vinden. Ook zoeken veel kunstkopers na een bezoek aan een galerie online naar meer informatie. Vooral websites van galeries en kunstenaars worden vaak bezocht. Als men zich daadwerkelijk wil gaan oriënteren voor een aankoop geeft men echter de voorkeur aan persoonlijk contact. De aankoop zelf zal minder vaak online gebeuren, of zal pas plaatsvinden nadat men het kunstwerk in het echt heeft gezien. Verdieping in kunst Drie kwart van de respondenten zoekt meer informatie over kunst door middel van lezingen, netwerkevenementen of cursussen. Het lijkt erop dat kunstkopers erg actief zijn in het zoeken van verdieping in kunst en contacten. Naast actief op zoek zijn naar kunst, ontvangt men ook veel informatie over kunst, voornamelijk via de media en via . Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

50 Resultaten Resultaten - Aankoopgedrag pagina 10 Resultaten - KunstKoop pagina 25 Resultaten - Oriëntatie pagina 39 Resultaten - Toekomst pagina 50 Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

51 Resultaten toekomst Toekomstperspectief onveranderd t.o.v Het toekomstperspectief is onveranderd ten opzichte van Verwacht u dat u de komende drie jaar meer of minder kunst gaat kopen? (Basis: allen) De meerderheid verwacht dat zij de komende drie jaar dezelfde hoeveelheid kunst blijft kopen (61%). Dit is vergelijkbaar met (n=326) 29% 58% 13% Het aandeel dat verwacht minder kunst te gaan kopen is 4% kleiner dan in (n=358) 25% 61% 14% Minder Hetzelfde Meer Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

52 Resultaten toekomst Wat kan een galerie doen zodat u daar (vaker) beeldende kunst gaat kopen? <Top 5> (Basis: allen) 2010 (n=326) 2014 (n=358) Persoonlijke benadering van u middels een 1 uitnodiging voor een opening of bijeenkomst 37% 1 Lagere prijzen 28% Het galerie aanbod uitgebreid presenteren op 2 eigen website 30% 2 Duidelijkere prijsvermeldingen in de galerie 26% 3 Meer aanbod van jonge kunstenaars 26% 3 Duidelijkere prijsvermeldingen op de website 26% 4 Meer achtergrondinformatie over de kunstenaar 25% Niets, ik ben tevreden over de galeries die ik 4 bezoek 23% 5 De KunstKoop regeling promoten 25% 5 Meer aanbod van jonge kunstenaars 20% In 2014 lijkt vooral de prijs een belangrijke rol te spelen bij aankopen van beeldende kunst. Ook duidelijkere prijsvermeldingen in galeries en op de website wordt relatief vaak genoemd. Net als in 2010 komt de behoefte van meer aanbod van jonge kunstenaars terug in de top 5. In 2010 werden verder een persoonlijke benadering en het galerie aanbod op de website vaak genoemd. Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

53 Resultaten toekomst Wat kan een galerie doen zodat u daar (vaker) beeldende kunst gaat kopen? (Basis: allen) 2010 (n=326) 2014 (n=358) Wat kan een galerie doen zodat u daar (vaker) beeldende kunst gaat kopen? (Basis: allen) 2010 (n=326) 2014 (n=358) Meer aanbod van internationaal bekende 1 Lagere prijzen 24% 28% 17 kunstenaars 18% 11% * 2 Duidelijkere prijsvermeldingen in de galerie N/A 26% Organiseren van laagdrempelige bijeenkomsten 18 voor groepen 9% 11% 3 Duidelijkere prijsvermeldingen op de website N/A 26% 19 Iets extra bieden zoals koffie of leestafel 11% 10% 4 Niets, ik ben tevreden over de galeries die ik bezoek 16% 23% * 20 Meer aanbod van nationaal bekende kunstenaars 13% 9% 5 Meer aanbod van jonge kunstenaars 26% 20% * 21 Vaker informeren via sociale media N/A 9% 6 Organiseren van evenementen 18% 19% 22 Gevarieerder aanbod 8% 8% Persoonlijke benadering van u middels een 7 uitnodiging voor een opening of bijeenkomst 37% 18% * 23 Beter zichtbaar zijn in de media 20% 8% * Het galerie aanbod uitgebreid presenteren op eigen 8 website 30% 18% * 24 Meer kennis van kunst bij het personeel 12% 8% 9 Meer achtergrondinformatie over de kunstwerken 24% 18% Het aanbod beter bekend maken via algemene 25 zoeksites 12% 7% * 10 Meer interesse tonen in de klant/bezoeker 21% 17% 26 Hoger serviceniveau 7% 6% Vaker de mogelijkheid om de kunstenaar te 11 ontmoeten 17% 17% 27 Meer parkeermogelijkheid 5% 6% 12 Meer achtergrondinformatie over de kunstenaar 25% 16% * 28 Beter aangeven waar galeries zijn gevestigd 7% 5% 13 De KunstKoop regeling promoten 25% 15% * 29 Betere bereikbaarheid 3% 4% 14 Andere openingstijden 17% 15% 30 Duidelijkere prijsvermeldingen 23% N/A 15 De kwaliteit van de kunstwerken verhogen 19% 15% 31 Niets, ik ga er zeker niet (vaker) kopen 2% 1% Duidelijker informeren over de beschikbaarheid van 16 een kunstwerk op de website N/A 14% Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

54 Resultaten toekomst Meer aandacht voor beeldende kunst in het onderwijsprogramma (70%) en in de media (66%) zijn de meest genoemde suggesties om de belangstelling voor kunst te vergroten. Ook vindt men dat de overheid hier een rol in moet spelen (52%). Wat vindt u dat er in het algemeen moet gebeuren om de belangstelling voor kunst bij u of anderen te vergroten? (Basis: allen) Meer aandacht voor beeldende kunst in onderwijsprogramma Meer aandacht voor beeldende kunst in de media Meer promotie voor kunst vanuit de overheid Groter aanbod aan kunstevenementen * 19% 28% 52% 64% 66% 70% 72% Er is een daling te zien in het aantal kunstkopers dat vindt dat er een groter aanbod aan websites met actuele informatie over beeldende kunst moet komen (16% versus 31% in 210). Het aanbod aan dergelijke websites lijkt momenteel naar wens. Groter aanbod aan cursussen over beeldende kunst Groter aanbod aan websites met actuele informatie over beeldende kunst * Door meer uitnodigingen voor exposities te sturen Meer aandacht voor kunst via sociale media Door informatie zoals een brochure te sturen Anders, namelijk: 25% 19% 31% 16% 19% 15% 13% 15% 10% 8% 11% 11% 2010 (n=326) Weet niet 7% 7% 2014 (n=358) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

55 Resultaten toekomst Bijna alle respondenten verwachten het komende jaar een galerie binnen te stappen (97%). De helft van de respondenten ziet zichzelf als verzamelaar (54%). Kunt u voor onderstaande stellingen aangeven in hoeverre deze op u van toepassing zijn? <Percentage (helemaal) van toepassing> (Basis: allen) Ik verwacht in het komende jaar een galerie binnen te stappen Beeldende kunst neemt een belangrijke plaats in mijn leven in Ik vind dat kunst een onderdeel moet zijn van lesprogramma's op scholen Ik heb het gevoel dat ik de afgelopen jaren een ontwikkeling heb doorgemaakt op het gebied van beeldende kunst 70% 75% 98% 97% 92% 97% 90% 96% In 2014 zijn er meer respondenten die een mooi kunstwerk kopen als ze dat toevallig zijn tegengekomen dan in Als ik een financiële meevaller heb, zal ik zeker een deel in beeldende kunst investeren Ik zie mezelf als verzamelaar van beeldende kunst Als ik toevallig ergens een mooi kunstwerk zie dan koop ik dat Ik vind dat musea een informatieve functie hebben ten aanzien van kopen en/of lenen van beeldende kunst 32% 52% 54% 53% 50% 51% 70% 75% Ik koop kunst met als doel een collectie op te bouwen 40% 37% Ik verwacht de komende vijf jaar meer geld aan beeldende kunst te besteden dan de afgelopen vijf jaar Ik verwacht in het komende jaar een kunstuitleen binnen te stappen 24% 25% 28% 24% 2010 (n=326) 2014 (n=358) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

56 Samenvatting toekomst Toekomstperspectief voor kunstaankopen De verwachting voor de komende drie jaar qua kunstaankopen is gelijk gebleven aan Als gevraagd wordt wat galeries beter kunnen doen zodat men daar vaker kunst koopt, lijkt in 2014 de prijs een belangrijkere rol te spelen dan in Ook is een duidelijke prijsvermelding in galeries en op de website van galeries gewenst. Belangstelling voor kunst Dat kunstkopers hun belangstelling voor kunst willen delen blijkt uit het feit dat zij graag meer aandacht zien voor beeldende kunst in onderwijsprogramma s en in de media. Ook ziet een grote groep graag een groter aanbod van kunstevenementen, cursussen en websites met actuele informatie. Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

57 Bijlage Bijlage Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

58 Bijlage 1 Onderzoekstechnische informatie - kwantitatief Veldwerkperiode Het veldwerk is uitgevoerd in de periode 14/03/2014 tot 15/04/2014 Methode respondentenselectie Aanschrijven van klanten via galeries; Oproep in online nieuwsbrief en magazine Kunstbeeld ; Aankondiging en link op website Oproep op Facebook door de NGA en galeries; Motivaction heeft op de kunstbeurzen Art Rotterdam en RAW Art Fair adressen van bezoekers verzameld. Incentives De respondenten maakten als dank voor deelname aan het onderzoek kans op diverse prijzen Weging De onderzoeksdata zijn niet gewogen Bewaartermijn primaire onderzoeksbestanden Primaire onderzoeksbestanden, zoals ingevulde schriftelijke vragenlijsten, notulen, beeld - en geluidsopnames worden door Motivaction tot 12 maanden na het afronden van het onderzoek bewaard Overige onderzoekstechnische informatie Overige onderzoekstechnische informatie en een exemplaar van de bij dit onderzoek gehanteerde vragenlijst is op aanvraag beschikbaar voor de opdrachtgever Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

59 Bijlage 2 Achtergrondgegevens sociodemografie 1/2 Geslacht (Basis: allen) Opleidingsniveau (Basis: allen) Man 53% 58% Hoog 82% 85% Vrouw 42% 47% Uit hoeveel mensen bestaat uw huishouden, inclusief uzelf? (Basis: allen) % 10% 10% 11% 19% 25% 54% 57% 2010 (n=326) 2014 (n=358) Midden Laag 20 t/m t/m t/m t/m 70 1% 0% 17% 15% Leeftijd (Basis: allen) 11% 10% 18% 18% 29% 30% 33% 32% 2010 (n=326) 2014 (n=358) 5 3% 3% 2010 (n=323) 2014 (n=358) Ouder dan 70 9% 10% 2010 (n=278) 2014 (n=358) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

60 Bijlage 2 Achtergrondgegevens sociodemografie 2/2 Inkomen (Basis: allen) Nielsen regio (Basis: allen) Minder dan 1000 euro 1001 tot 2000 euro 2001 tot 3000 euro 3001 tot 4000 euro 4001 tot 5000 euro 5001 tot 6000 euro tot euro tot euro tot euro Meer dan euro Weet niet/wil niet zeggen 2% 3% 11% 9% 15% 15% 10% 10% 10% 12% 8% 8% 4% 5% 2% 3% 3% 2% 5% 4% 31% 30% 2010 (n=326) 2014 (n=358) 3 grote gemeenten: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag West (Utrecht, Noord-Holland, Zuid-Holland excl. 3 grote gemeenten en randgemeenten) Noord (Groningen, Friesland, Drenthe) Oost (Overijssel, Gelderland, Flevoland) Zuid (Zeeland, Noord-Brabant, Limburg) Randgemeenten 5% 4% 10% 9% 11% 6% 5% 14% 26% 30% 38% 43% 2010 (n=326) 2014 (n=358) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

61 Bijlage 2 Achtergrondgegevens mediagebruik 1/3 Kunstbeeld Museumtijdschrift Metropolis M De Witte Raaf Mister Motley Tableau Fine Arts Magazine Collect Kunstschrift Tubelight Boekman Origine Kunstlicht The Optimist Geen van deze Welke kunstbladen leest u regelmatig? (Basis: allen) 4% 6% 6% 3% 3% 3% 2% 12% 10% 15% 15% 15% 13% 20% 20% 18% 24% 28% 29% 26% 23% 27% 2010 (n=326) 2014 (n=358) 53% 55% Welke Lifestyle en modebladen leest u regelmatig? (Basis: allen) Eigen Huis en Interieur Villa d Arte Elle Vtwonen More than Classic Elegance Libelle Margriet Geen van deze 8% 11% 10% 8% 7% 5% 10% 4% 3% 2% 2% 1% 16% 25% 23% 23% 51% 65% 2010 (n=326) 2014 (n=358) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

62 Bijlage 2 Achtergrondgegevens mediagebruik 2/3 Welke weekbladen leest u regelmatig? (Basis: allen) Welke van onderstaande sociale netwerksites gebruikt u? (Basis: allen in 2014, n=358) De Groene Amsterdammer 13% 24% LinkedIn Facebook 52% 58% Vrij Nederland 20% 24% Twitter Pinterest 12% 19% Elsevier HP/De Tijd 9% 9% 12% 19% Google+ Flickr Instagram 11% 9% 7% Geen van deze 54% 58% 2010 (n=326) 2014 (n=358) Anders, namelijk: Geen van deze 4% 22% Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

63 Bijlage 2 Achtergrondgegevens mediagebruik 3/3 Welke dagbladen leest u regelmatig? (Basis: allen in 2014, n=358) NRC 29% 40% 13% 17% De Volkskrant 42% 37% 11% 10% Het Financieele Dagblad 72% 13% 8% 6% Een regionaal dagblad 72% 20% 5% 3% Nrc.next 76% 13% 9% 3% Het Parool 78% 10% 8% 4% Trouw Dagblad 82% 12% 4% Telegraaf 89% 3% 7% Algemeen Dagblad 90% 7% Nederlands Dagblad 99% Lees ik niet Lees ik op papier Lees ik digitaal Lees ik zowel op papier als digitaal Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

64 Bijlage 2 Achtergrondgegevens koopgedrag Verzamelaars (Basis: allen) Incidentele versus frequente kopers (Basis: allen) Verzamelaars 37% 40% Incidentele kopers 38% 39% Niet-verzamelaars 60% 63% 2010 (n=326) 2014 (n=358) Frequente kopers 62% 61% 2010 (n=326) 2014 (n=358) Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

65 Bijlage 2: Samenvatting profiel respondenten Profiel respondenten 2014 Onder de respondenten bevonden zich iets meer mannen dan vrouwen. De ruime meerderheid van de kunstkopers is hoog opgeleid en heeft een hoog inkomen (deze gegevens hangen doorgaans sterk met elkaar samen). De kunstkopers lezen graag kunstbladen en verdiepen zich daarnaast ook in maatschappelijke onderwerpen door bladen als De Groene Amsterdammer en Vrij Nederland te lezen. De meest gelezen dagbladen zijn het NRC Handelsblad en de Volkskrant. Men heeft een voorkeur voor een papieren krant, maar er is ook een groep die online de krant leest. De meerderheid van hen is actief op sociale media, daarbij zijn LinkedIn en Facebook favoriet. De steekproef bestond voor het grootste deel uit kunstkopers die geen verzameling opbouwen (63%). Het zijn voornamelijk frequente kunstkopers (61%). Verschillen met steekproef van onderzoek 2010 Ten opzichte van 2010 zijn er enkele kleine verschillen te zien in het profiel van de respondenten. Deze verschillen worden voornamelijk veroorzaakt door verschillen in de werving van de respondenten. In 2014 zijn er meer respondenten woonachtig in de 3 grote steden (Amsterdam, Rotterdam en Den Haag). Dat heeft te maken met de werving op de kunstbeurzen, beide beurzen werden namelijk in Rotterdam gehouden. Dit verschil is niet significant. Er zijn iets meer vrouwen in de steekproef van 2014 vergeleken met Dit verschil is niet significant. Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

66 Auteursrecht Auteursrecht Het auteursrecht op dit rapport ligt bij de opdrachtgever. Voor het vermelden van de naam Motivaction in publicaties op basis van deze rapportage anders dan integrale publicatie is echter schriftelijke toestemming vereist van Motivaction International B.V. Beeldmateriaal Motivaction heeft datgene gedaan wat redelijkerwijs van ons verwacht kan worden om de rechthebbenden op beeldmateriaal te achterhalen. Mocht u desondanks menen recht te kunnen doen gelden op gebruikt beeldmateriaal, neem dan contact op met Motivaction. Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z

67 Motivaction International B.V. Marnixkade ZL Amsterdam Postbus MG Amsterdam T +31 (0) M moti@motivaction.nl Herhaling onderzoek kunstkopers Nederlandse Galerie Associatie Project Z