Marktkansen en risico s bij internationaal zakendoen
|
|
- Cornelia Peters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Industrie Marktkansen en risico s bij internationaal zakendoen Quick scan op meest aantrekkelijke buitenlandse afzetmarkten Gekeken naar omvang en groei dan blijken China en Rusland de meest aantrekkelijke nieuwe afzetmarkten. Dit is anno 2008 het geval, maar zal de komende jaren naar verwachting ook zo blijven. Dit wil echter niet zeggen dat de markten en omstandigheden niet veranderen. Naarmate welvaarts- en investeringsniveau toenemen, verandert ook de vraag. Dit betekent dat ondernemers bij de zoektocht naar aantrekkelijke afzetmarkten zich blijvend moeten afvragen of het product ook in volgende fase aftrek vindt. Daarnaast is het goed om rekening te houden met bijkomende karakteristieken van landen, die de aantrekkelijkheid van markten danig onder druk kunnen zetten. Er zijn legio redenen voor ondernemers om zelf actief te worden in het buitenland. De meest genoemde zijn het verlagen van de kosten of de zoektocht naar nieuwe markten. Over de eerste reden is reeds een brochure verschenen. Deze tweede gaat over de mogelijk heden om in het buitenland te profiteren van groeiende afzet mogelijkheden. De grootste afzetmarkten Er zijn verschillende manieren om te bepalen in welk land de afzetmogelijkheden voor industriebedrijven het grootst zijn. Eén daarvan is het bekijken van de totale omvang van de economie (BBP). Deze is met meer dan 10 biljoen in 2007 verreweg het grootst in de Verenigde Staten. Nederland als kleine natie staat 16e op deze ranglijst met een totale productie van bijna 600 miljard in De top van de ranglijst wordt gedomineerd door Westerse landen. Op de lange termijn zal dit naar verwachting veranderen en wordt China de grootste producent van de wereld (figuur 1). Maar waar liggen de nieuwe aantrekkelijke afzetmarkten Een grote afzetmarkt is één ding, de vraag is natuurlijk of hier ook kansen liggen voor Nederlandse onder nemers. Daarom kijken we in deze brochure niet alleen naar de omvang van de totale markt, maar ook naar die van afzonderlijke sectoren of groepen af nemers. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen producenten van consumptie-, investerings- en intermediaire goederen. Naast de omvang van een markt is de groei binnen markten belangrijk. Hierbij gaan we ervan uit dat er voor toetreders meer kansen zijn op sterk groeiende markten, dan op volwassen markten waar verhoudingen al min of meer vast liggen. Figuur 1 De grootste economieën ter wereld 2007 VS Eurozone Japan China Brazilië Rusland India MOE 2050 China VS India Eurozone Brazilië Japan Rusland MOE Bron: Goldman Sachs (Global Economics Paper 134; 2005), ING (2008)
2 Tabel 1 Consumptiepatroon in 10 aantrekkelijke nieuwe afzetgebieden verdeeld naar binnen en buiten Europa Score* Omvang** Groei*** Score Omvang Groei Rusland % China % Turkije % Mexico % Roemenie % Brazilië % Oekraïne % Venezuela % Polen % Argentinië % * Gecombineerde score op omvang en groei (Rusland = 100) ** Miljarden US$ (2007) *** Jaarlijkse reële groei in afgelopen vijf jaar ( ) Bron: IMD, EIU; Oxford Economics; bewerking ING Economisch Bureau De vraag naar consumptiegoederen Consumptiegoederen zijn producten die direct worden geconsumeerd en waarvan de omvang in een land het beste kan worden weergegeven door de totale consumptie. Wanneer we naar de absolute omvang van de consumptie kijken, dan springen de Verenigde Staten er uit als absolute grootverbruiker. Wanneer we echter kijken naar de landen met de grootste groei, dan verandert het beeld drastisch. In Venezuela lag de groei in de consumptie de afgelopen vijf jaar het hoogst, op de voet gevolgd door Oekraïne. Rusland behaalde als derde land dubbele groeicijfers in de jaarlijkse consumptie, waardoor gesteld kan worden dat sterk groeiende afzetmarkten ook dichtbij huis aanwezig zijn. Een aantrekkelijk land voor ondernemers die op zoek zijn naar uitbreiding van de afzetmarkt combineert echter zowel een aanzienlijke omvang als een forse groei. Rusland blijkt dan het meest aantrekkelijke afzetgebied, gevolgd door Argentinië en Mexico. In Europa komen de meeste landen in de top 5 als gevolg van een grote groei. Buiten Europa geldt dit alleen voor Venezuela. De andere landen kenmerken zich vooral door een aanzienlijke marktomvang (tabel 1). Welvaartsniveau Door te kijken naar omvang van de markt en de ontwikkeling daarvan krijgen we inzicht in de aantrekkelijkheid van een markt. Zeker wanneer het consumentengoederen betreft is het echter ook van belang om het welvaartsniveau mee te nemen. In landen waar dit relatief laag is, bestaat er namelijk veel meer behoefte aan basisgoederen zoals voedsel en kleding. Naarmate het welvaartsniveau oploopt, wordt het aandeel luxe goederen in het consumptiepakket steeds groter. Om succesvol te kunnen ondernemen in het buitenland is het daarom goed om te achterhalen in welk stadium de consumptie zich bevindt en hoe groot de markt is voor een bepaald product. Met name dat laatste kan nog wel eens bedrieglijk zijn. Neem China als voorbeeld. Het welvaartsniveau is er laag, maar door haar omvang is de absolute vraag naar zeer kostbare auto s er mogelijk net zo groot als in West-Europa. Figuur 2 Verwachte consumptiegroei in tien meest aantrekkelijke nieuwe afzetgebieden verdeeld naar binnen en buiten Europa (2007=100) China 145 Rusland Oekraïne Venezuela 130 Roemenië Polen Turkije Argentinië Brazilië Mexico Bron: ING, Oxford Economics Themavisie Internationalisering in industrie 2
3 Tabel 2 Investeringspatroon in 10 aantrekkelijke nieuwe afzetgebieden verdeeld naar binnen en buiten Europa Score* Omvang** Groei*** Score Omvang Groei Rusland % China % Turkije % India % Polen % Argentinië % Roemenie % Venezuela % Oekraïne % Brazilië % * Gecombineerde score op omvang en groei (China=100) ** Miljarden US$ (2007) *** Jaarlijkse reële groei in afgelopen vijf jaar Bron: IMD, EIU; bewerking ING Economisch Bureau Toekomst ziet er anders uit In de meeste opkomende economieën is de particuliere consumptie de afgelopen jaren flink toegenomen. De verwachting is dat dit ook de komende jaren doorzet. Er zijn echter wel verschillen, die sterk afhangen van het ontwikkelingsniveau van een land. Hierbij geldt dat naarmate de economie in een land meer volwassen wordt, de jaarlijkse consumptiegroei stabieler en lager wordt. Van de meest aantrekkelijke afzetgebieden voor consumptie goederen zal China de komende jaren nog de meeste groei doormaken. Als gevolg daarvan zal dit land Rusland als meest aantrekkelijk land van de troon stoten. De verschillen tussen beide landen zijn in de toekomst echter klein. Wel is het zo dat ze gezamenlijk meer afstand zullen nemen van de nummer 3. Dat is nu nog Turkije, maar deze plaats zal in de nabije toekomst worden ingenomen door Brazilië danwel Oekraïne. Tabel 3 Verwachte groei investeringen vaste activa in tien aantrekkelijke nieuwe afzetmarkten verdeeld naar binnen en buiten Europa*. Rusland China Turkije India Polen Argentinië Roemenië Venezuela Oekraïne Brazilië * In deze figuur zijn indexcijfers opgenomen waarbij 2011 op 100 is gesteld. Dit betekent dat hoe meer van de blauwe kleur zichtbaar is, des te groter de groei in de periode Bron: ING, EIU Themavisie Internationalisering in industrie 3
4 Tabel 4 Industriële productie in 10 aantrekkelijke nieuwe afzetgebieden Score* Omvang** Groei*** Score Omvang Groei Rusland % China % Turkije % India % Polen % Indonesië % Oekraïne % Chili % Roemenië % Zuid-Korea % * Gecombineerde score omvang en groei (China=100) ** Miljarden US$ (2007) *** Jaarlijkse reële groei in afgelopen vijf jaar Bron: IMD, EIU; bewerking ING Economisch Bureau De vraag naar investeringsgoederen Om na te gaan hoe groot de markt voor investeringsgoederen is in een land, kijken we naar de totale investeringen in vaste activa. Deze markt is het grootst in de Verenigde Staten, gevolgd door China en Japan. Voor de Verenigde Staten en Japan geldt wederom dat het in deze volwassen markten relatief moeilijk is om succesvol toe te treden. Daarom kijken we ook hier naar een combinatie van omvang en groei om te bepalen welk land als meest aantrekkelijke afzetmarkt voor investeringsgoederen kan worden aangemerkt (tabel 2). Uit de confrontatie tussen omvang en groei blijkt dat China verreweg het meest interessante land is als afzetgebied voor investeringsgoederen. Deze conclusie is niet heel erg verwonderlijk gezien de gigantische instroom van buitenlandse investeringen de afgelopen jaren. In India gebeurt op dit moment nagenoeg hetzelfde al liggen niveau en groei er iets lager. In Europa zijn omvang en groei in investeringen verreweg het grootst in Rusland. In tegenstelling tot China en India is het aandeel eigen investeringen in dit land relatief groot. meer kansen voor de toekomst De groeikansen wat betreft afzetmarkten van investeringsgoederen liggen duidelijk buiten de reeds ontwikkelde landen. Daarbij komt dat er een verschuiving zal plaatsvinden van Zuid-Amerikaanse landen die de afgelopen vijf jaar een aanzienlijke groei doormaakten naar Aziatische landen (tabel 3). Dit kunnen we gedeeltelijk terugvoeren op het ontwikkelingsniveau van deze landen. Ondanks de gigantische buitenlandse investeringen in China en India, is het aandeel hiervan per hoofd van de bevolking nog steeds zeer laag. In Europa en Zuid-Amerika liggen deze verhoudingen duidelijk hoger. Wanneer omvang gecombineerd wordt met de ontwikkeling in de afgelopen vijf jaar dan blijkt China het meest aantrekkelijke land voor de afzet van intermediaire goederen. Dit laatste sluit overigens nauw aan bij de aantrekkelijkheid van China als afzetmarkt voor investeringsgoederen. Deze vaste activa zullen zeker gezien het industriële karakter van China vaak ingezet worden bij de productie van goederen. Hiervoor zijn grond- en hulpstoffen nodig en dus is ook de vraag naar intermediaire goederen er groot. Het aandeel ontwikkelde landen in tabel 4 is aanzienlijk groter dan bij de aantrekkelijkheid van afzet markten voor consumptie- en investeringsgoederen. Het gaat hierbij voornamelijk om landen die al jaren bekend staan als industrieel bolwerk. Met name Duitsland en Korea zijn hier voorbeelden van. In China, maar ook in andere opkomende economieën, is het aandeel van de industrie echter nog veel hoger. Daarbij komt dat mede door de opkomst van andere sectoren het aandeel van de industrie in de meeste Westerse landen nog altijd tanende is. Dit in tegenstelling tot opkomende industrielanden, die als gevolg van gunstige loon- en arbeidsmarkt omstand igheden en groeiende afzetmarkten hun industrie nog altijd flink zien groeien. De vraag naar intermediaire goederen Intermediaire goederen zijn halffabricaten die door bedrijven in het verwerkingsproces worden ingezet. Het gaat om een breed scala producten. Het bepalen van de marktomvang van deze producten kan worden gedaan door te kijken naar de totale industriële productie in een land. Wederom wordt de ranglijst van grootste industrieproducenten aangevoerd door de Verenigde Staten, gevolgd door een groot aantal andere ontwikkelde landen. China op de tweede plaats is hierop een uitzondering. Duitsland heeft de grootste industriële productie van Europa. Themavisie Internationalisering in industrie 4
5 Figuur 3 Groei in de industriële productie tussen in tien aantrekkelijke nieuwe afzetgebieden binnen en buiten Europa (2007=100) Rusland Roemenie Oekraine Polen Turkije China India Venezuela Brazilie Argentinie Bron: ING, EIU Welk land is nu daadwerkelijk het aantrekkelijkst als afzetgebied? In het voorgaande is vooral gekeken naar afzetgebieden vanuit een economisch perspectief door onder andere te kijken naar consumptie en investeringen. Het vormt een eerste verkenning over de aantrekkelijkheid van buitenlandse afzetmarkten. Twee landen springen hieruit naar voren; China en Rusland. Zij zijn vanuit het gepresenteerde perspectief de landen waar nu en in de komende jaren de meeste marktkansen liggen. Hierbij moet echter wel opgemerkt worden dat het hierbij om een zeer grove exercitie gaat, waarbij nauwelijks onderscheid is gemaakt naar het soort product dat verhandeld wordt. Het verdient dan ook aanbeveling om nader onderzoek te doen naar de mogelijkheden op markten voor individuele bedrijven. Daarbij komt dat er vaak ook andere factoren een rol spelen. Een daarvan is het zogenoemde contract manufacturing waarbij (Nederlandse) ondernemers mee verhuizen met opdrachtgevers naar het buitenland om als toeleverancier actief te kunnen blijven. De bestaande afzetmarkt speelt in eerste instantie geen grote rol. Ook is het goed om naast de positieve eigenschappen van landen wat betreft afzetmarkt, ook rekening te houden met andere karakteristieken. Een daarvan is eerder uitgewerkt in het eerste pamflet, namelijk de arbeidskosten, maar er zijn nog legio andere zaken die rekenschap verdienen, zoals energiekosten of de mate van interne veiligheid. Om inzicht te krijgen in de kwaliteiten van verschillende landen brengt het IMD ieder jaar ranglijsten uit. Op de volgende pagina s vindt u voor de tien in deze brochure veelvuldig genoemde landen de belangrijkste uitkomsten. Houdt hierbij rekening met het feit dat er in totaal 55 landen in de ranglijst zijn opgenomen en dat een hoge score achter de indicatoren betekent dat dit land minder aantrekkelijk is voor ondernemers op dit gebied. Uit de tabellen blijkt dat de in deze brochure veelvuldig genoemde landen een stuk minder aantrekkelijk zijn, wanneer naast afzet mogelijkheden ook andere facetten worden mee genomen. Themavisie Internationalisering in industrie 5
6 Oekraïne Overall competitiveness 54 Economic performance 50 Governement efficiency 52 Business efficiency 52 Infrastructure 46 Oekraïne draagt de rode lantaarn net niet, maar de indicatoren laten duidelijk zien dat wat betreft zakelijke aantrekkelijkheid dit land duidelijk achterblijft. Dit heeft economische gevolgen, zoals een hoge en variabele inflatie, maar ook politieke als gevolg de aanzienlijke instabiliteit van de Oekraïense overheid. Polen Overall competitiveness 44 Economic performance 31 Governement efficiency 49 Business efficiency 50 Infrastructure 37 De regel- en administratieve lastendruk wordt door ondernemers in Polen als zeer hoog ervaren. Daarnaast kampt de Poolse arbeidsmarkt inmiddels zelf met tekorten, waardoor de lonen flink opgelopen zijn en het aantrekken van personeel steeds gecompliceerder wordt. Ook de afzetmarkt verandert hierdoor. Roemenië Overall competitiveness 45 Economic performance 35 Governement efficiency 48 Business efficiency 47 Infrastructure 43 Bureaucratie en corruptie vieren nog steeds hoogtij in Roemenië. Hiermee zijn aanzienlijke kosten voor ondernemers gemoeid. Daar staat tegenover dat Roemeense werknemers als zeer flexibel worden ervaren en dat het kennis niveau hoog is. Rusland Overall competitiveness 47 Economic performance 49 Governement efficiency 30 Business efficiency 49 Infrastructure 45 Ondanks dat er veel energie voorhanden is in Rusland blijft de toegankelijkheid hiervan voor particuliere bedrijven achter. Daarnaast kampt Rusland nog steeds met de erfenis van het communisme, met als gevolg dat de invloed van de staat in bedrijven en daarmee de economie groot is. Turkije Overall competitiveness 48 Economic performance 53 Governement efficiency 44 Business efficiency 37 Infrastructure 42 Turkije kenmerkt zich door de aanwezigheid van een aantal zeer grote familiebedrijven met een aanzienlijke invloedssfeer. Hierdoor is het voor Nederlandse ondernemers moeilijker om in Turkije met succes te ondernemen. Daarnaast zijn de kapitaalkosten er relatief hoog en blijft kennisinfrastructuur er achter. Themavisie Internationalisering in industrie 6
7 Argentinië Overall competitiveness 52 Economic performance 37 Governement efficiency 54 Business efficiency 54 Infrastructure 47 De overheid speelt nog een grote rol in de Argentijnse markt via bijvoorbeeld subsidies of prijscontroles. Daarnaast wordt het financiële systeem en de fysieke infrastructuur - en dan met name op gebied van energie - zeer slecht beoordeeld door ondernemers. China Overall competitiveness 40 Economic performance 42 Governement efficiency 41 Business efficiency 31 Infrastructure 48 De economie in China groeit nog steeds als kool door een sterke binnenlandse en buitenlandse vraag. De verschillen tussen Oost en West zijn echter groot, ook in productiemogelijkheden en kosten. Door de sterke groei bereikt China wel grenzen aan bijvoorbeeld infrastructuur en milieu. India Overall competitiveness 29 Economic performance 18 Governement efficiency 23 Business efficiency 20 Infrastructure 49 De Indiase dienstensector ontwikkelt zich sterk en trekt als zodanig ook veel kennis gerelateerde activiteiten aan. Opvallend genoeg blijft de ontwikkeling in onderwijs achter. Ook de fysieke infrastructuur lijkt nauwelijks toereikend om een sterke toekomstige groei te faciliteren. Indonesië Overall competitiveness 51 Economic performance 52 Governement efficiency 38 Business efficiency 44 Infrastructure 53 Indonesië blijft op alle fronten achter bij andere landen. Ook de economische groei is er niet bijzonder hoog. Daarnaast hebben ondernemers in Indonesië te maken met hoge kosten als gevolg van corruptie en terreurdreiging. Daar staat tegenover dat belastingen er relatief laag zijn. Venezuela Overall competitiveness 55 Economic performance 54 Governement efficiency 55 Business efficiency 53 Infrastructure 51 Venezuela wordt aangemerkt als interessante afzetmarkt, maar vormt wel de hekkensluiter in de IMD competitiveness index. Dit betekent echter wel dat ondernemerschap in Venezuela een uitdaging zal blijken op velerlei ander gebied, met de politieke omgeving als grootste uitdaging. Themavisie Internationalisering in industrie 7
8 Contact: ING Economisch Bureau Carlijn Bijvoet ( ) Edse Dantuma ( ) September 2008 ING Branchemanagement Bert Woltheus ( ) Disclaimer De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. De tekst is afgesloten op 01 september Themavisie Internationalisering in industrie 8
Kosten gespaard. Industrie. Quick scan op aantrekkelijke lage lonenlanden
Industrie Kosten gespaard Quick scan op aantrekkelijke lage lonenlanden In India liggen de arbeidskosten per uur het laagst. De productiviteit is er echter ook laag en de aanwezigheid van gekwalificeerd
Nadere informatieMinder startende ondernemers
Starters ING Economisch Bureau Minder startende ondernemers in 2012 Aantal starters loopt in alle provincies terug Dit jaar zijn er tot en met september circa 95.000 mensen een onderneming gestart, ruim
Nadere informatieMinder starters in 2016
Vooruitzicht Starters Minder starters in 2016 Aantal starters stabiel in 2015, daling verwacht in 2016 130.000 Meer starters in de bouw, minder starters in de transport percentage, jan t/m sep 2015 t.o.v.
Nadere informatieNoord-Holland heeft hoogste startersquote
Vooruitzicht Starters Noord-Holland heeft hoogste startersquote Ontwikkeling aantal starters onzeker door nieuwe wetgeving Fors meer taxichauffeurs door nieuwe taxiwet en Uber Ontwikkeling aantal starters
Nadere informatieBijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven
Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven In het eerste kwartaal 2014 waren
Nadere informatieMinder faillissementen in 2016
Vooruitzicht faillissementen Minder faillissementen in 2016 Faillissementen nog altijd boven pre-crisis niveau In 2016 voor derde jaar op rij minder faillissementen.maar nog altijd niet terug op pre-crisis
Nadere informatieStagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers
Starters ING Economisch Bureau Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers In het eerste kwartaal van 2012 zijn er circa 39.000 mensen een onderneming gestart, ruim 4%
Nadere informatieZzp er: werknemer nieuwe stijl
Vooruitzicht Starters Zzp er: werknemer nieuwe stijl Aantal starters blijft ook de komende jaren op hoog niveau 140.000 130.000 120.000 110.000 100.000 Stabilisatie aantal starters in 2016 Meer starters
Nadere informatieVisie ING Investment Office Oktober 2017
Visie ING Investment Office Oktober 2017 Bob Homan 21 september 2017 Kernfactoren die financiële markten bepalen 3 pijlers + sentiment Economie Sentiment Waardering Liquiditeit Hoe staat de economie ervoor?
Nadere informatieOpkomende markten: do s en don ts
Online Seminar Beleggen Opkomende markten: do s en don ts Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Marketing Manager ING Beleggen Amsterdam, 12 november 2013
Nadere informatieNederland Handelsland
Nederland Handelsland Herziening ranglijst belangrijkste exportlanden voor Nederland 10 10% Verenigd Koninkrijk Zweden 9 Rusland Verenigde staten 10% % België % Frankrijk Duitsland 1% % Spanje ING Economisch
Nadere informatieZet herstel bankensector door?
ING Investment Office Publicatiedatum: 29 mei 2015 Sectorcommentaar financiële waarden Zet herstel bankensector door? Door Jan Kleipool, analist van het ING Investment Office De vooruitzichten voor de
Nadere informatieEconomie en financiële markten
Economie en financiële markten Bob Homan ING Investment Office Den Haag, 11 oktober 2013 Vraag 1: Begraafplaats Margraten gesloten vanwege. 1. Bezuinigen bij de Nederlandse overheid 2. Op last van Europese
Nadere informatieToekomstperspectief Destinatie Holland Presentatie voor Landelijk Kustdag Kees van der Most 13 november 2013
Toekomstperspectief Destinatie Holland 2025 Presentatie voor Landelijk Kustdag Kees van der Most 13 november 2013 Vooraf Afbakening: perspectief betreft alleen inkomend verblijfstoerisme Aanpak: deskresearch,
Nadere informatieING Private/Business Banking
ING Private/Business Banking Workshop Duurzaam Beleggen Congres Grip op je Vermogen 5/6 oktober 2012, Den Haag Jan van Hoven, consultant Susanne van de Wateringen, senior analist 1 Welkom op planeet Aarde
Nadere informatieOnline Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen
Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Annemarie van Gaal Ondernemer & financieel deskundige Bob Homan Manager ING Investment Office Amsterdam, 8 oktober 2013 Agenda 1. Wat is beleggen
Nadere informatieProductiegroei industrie versnelt
Industrie Kwartaalbericht Productiegroei industrie versnelt De groei van de industriële productie trekt naar verwachting aan 3% 2016 Export blijft steunpilaar, binnenland trekt bij Exportorders Hoogste
Nadere informatieEconomie Utrecht komt verder op stoom
Economie Utrecht komt verder op stoom De Utrechtse economie heeft de opgaande lijn duidelijk te pakken. Onder impuls van sectoren als de zakelijke dienstverlening en de ICT groeit de economie naar verwachting
Nadere informatieProvinciale economie in het nauw
Regio ING Economisch Bureau Provinciale economie in het nauw In 2009 wordt Nederland hard getroffen door de wereldwijde economische crisis. Vanzelfsprekend blijven de Nederlandse regio s niet onbetuigd.
Nadere informatieWaar liggen de kansen?
Grip op je vermogen Waar liggen de kansen? Bob Homan ING Investment Office 20 april 2012 Welke economie is het snelst gegroeid na invoering van de euro?* a) Zwitserland b) Duitsland c) VS d) Griekenland
Nadere informatieEconomie in 2015 Kans of kater?
Economie in 2015 Kans of kater? Nico Klene Economisch Bureau Doorwerth 6 november 2014 Wat verwacht ú: - kans? - kater? 2 Opbouw - Buitenland: mondiale groei houdt aan - Nederland 3 VS: groei weer omhoog
Nadere informatie3.2 De omvang van de werkgelegenheid
3.2 De omvang van de werkgelegenheid Particuliere bedrijven en overheidsbedrijven nemen mensen in dienst. Collectieve sector = Semicollectieve sector = De overheden op landelijk, provinciaal en lokaal
Nadere informatie10 dingen over rente die beleggers moeten weten
Online Seminar Beleggen 10 dingen over rente die beleggers moeten weten Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 13 augustus 2013
Nadere informatieOntdek beleggingskansen met technische analyse
Online Seminar Beleggen Ontdek beleggingskansen met technische analyse Bas Heijink Technisch Analist ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 10 september 2013
Nadere informatieConjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland
Conjunctuur enquête Technologische Industrie Nederland Gunstig beeld met internationale onzekerheden Het CBS kopt donderdag 16 februari dat het ondernemersvertrouwen in Nederland nog nooit op zo n hoog
Nadere informatieExport-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014
Export-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014 1. Samenvatting en conclusies De Nederlandse uitvoerwaarde is in 2013 met 1,0% gestegen t.o.v. dezelfde periode in 2012 tot 433,8 miljard euro. De bescheiden
Nadere informatieZorgen om arbeidsmarktkrapte
Regiovisie Noord-Brabant Zorgen om arbeidsmarktkrapte Arbeidspotentieel niet uitgeput, wel lastiger om te benutten De sterke groei van de Brabantse economie voedt de vraag naar personeel. De groei van
Nadere informatieWelkom. Datum: 25 april 2014
Welkom Datum: 25 april 2014 Even voorstellen Ronald Stoel Directeur Personal Banking Ingrid van Doremalen Financial Planner ING Private Banking 2 Uw geldzaken op orde voor nu en later, dát is Financieel
Nadere informatieKansrijk Turkije. Kansen en knelpunten bij het zakendoen in Turkije. International Banking ING Economisch Bureau
International Banking ING Economisch Bureau Kansrijk Turkije Kansen en knelpunten bij het zakendoen in Turkije Fenedex, FME-CWM en ING organiseren in 2009 het Turkije Jaar. Gedurende het gehele jaar zullen
Nadere informatieNFI-update 2 e kwartaal 2016
ING Investment Office Publicatiedatum: 30 juni 2016 NFI-update 2 e kwartaal 2016 Voor strategie Duurzaam In deze kwartaalupdate vindt u een beschrijving van de wijzigingen in duurzaamheid van bedrijven
Nadere informatieBas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015. Technische Analyse Het stappenplan
Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015 Technische Analyse Het stappenplan Agenda Geschiedenis technische analyse Wat is technische analyse? Het stappenplan Gemiddelden
Nadere informatieStatistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012
Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Inleiding Lorette Ford De economische ontwikkeling van een land kan door middel van drie belangrijke economische indicatoren
Nadere informatieWat zijn de beleggingstrends van dit moment?
Wat zijn de beleggingstrends van dit moment? Bob Homan Hoofd ING Investment Office Utrecht, 25 april 2014 Agenda Hoe staan de financiële markten ervoor? Wat zijn koersbepalende factoren? Waar liggen toekomstige
Nadere informatieNederlandse automotive toelevering Sterk in export, sterk in innovatie
Nederlandse automotive toelevering Sterk in export, sterk in innovatie 44% van de totale export Omvang Nederlandse automotive toelevering 9,2 miljard 88% bestemd voor export Automotive-industrie mondiaal:
Nadere informatieInternationale Economie. Doorzettend, maar mager groeiherstel, veel neerwaartse risico s
Internationale Economie Doorzettend, maar mager groeiherstel, veel neerwaartse risico s Wim Boonstra, 27 november 2014 Basisscenario: Magere groei wereldeconomie, neerwaartse risico s De wereldeconomie
Nadere informatieVraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties?
ING Investment Office Publicatiedatum: 13 maart 2014 Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties? In onze beleggingsvisie op 2014 ( Visie 2014: minder crisis, meer groei ) kunt u lezen dat we
Nadere informatieBas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 7 oktober Technische Analyse Het stappenplan
Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 7 oktober 2016 Technische Analyse Het stappenplan Agenda Geschiedenis technische analyse Wat is technische analyse? Het stappenplan Visie
Nadere informatieperspectief Delft en Westland Utrecht Agglomeratie Haarlem
Agglomeratie s-gravenhage Groot-Amsterdam Flevoland Regio s Zaanstreek in economisch Arnh Delft en Westland Utrecht Agglomeratie Haarlem Noord-Overijssel perspectief Kop van 2013 Noord-Holland Veluwe Groot-Rijnmond
Nadere informatieDe importen van Latijns-Amerika en het Caribische gebied (LAC),
De importen van Latijns-Amerika en het Caribische gebied (LAC), - Inleiding Joyce Mahabali De internationale handel is de handel tussen landen. Hiervan is sprake wanneer landen bepaalde goederen en diensten
Nadere informatieAantal starters stabiliseert
Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Aantal starters stabiliseert in 2013 Starters zorgen voor dynamiek in de sectoren Het aantal starters lag vorig jaar rond de 121.000, en was daarmee vergelijkbaar
Nadere informatieVerwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Politieke inflatie
Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Politieke inflatie Januari 2017 Achmea Investment Management Zeist Brexit, Trumpflation, en de markt wil het graag geloven Bron: Achmea IM, Bloomberg 2
Nadere informatieING Investment Office
ING Investment Office Publicatiedatum: 12 november 2015 Sectorcommentaar Metaal en mijnbouw Door Marina Hagoort, beleggingsanalist van het ING Investment Office In dit rapport vindt u onze vooruitzichten
Nadere informatieVooruitzichten economie en financiële markten
Vooruitzichten economie en financiële markten Bob Homan, ING Investment Office Grip op je Vermogen Den Haag, 9 oktober 2015 Vraag 1 Hoeveel % is de wereldindex (in Euro s) van hoogtepunt (15/4) tot dieptepunt
Nadere informatieSteeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat
Trends in werkkapitaal Steeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat Nederlandse trend steekt ongunstig af tegen die in de ons omringende landen In de tweede helft van 2011 is het aandeel debiteuren
Nadere informatieToerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research
Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Research Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren
Nadere informatiePresentatie HISWA. Marktentree Brazilië. >> Als het gaat om internationaal ondernemen en samenwerken
Presentatie HISWA Marktentree Brazilië 2 NL EVD Internationaal stimuleert internationaal en een positieve beeldvorming van Nederland in het buitenland. 3 Kerntaken Stimuleren en ondersteunen van Nederlandse
Nadere informatieZzp tussen vrijheid en ambitie Minder groei, meer flexibel
ZZP Themavisie ING Economisch Bureau Zzp tussen vrijheid en ambitie Minder groei, meer flexibel Het aantal zelfstandigen zonder personeel () groeide de afgelopen jaren flink en nam ook in 2014 toe (+3,1).
Nadere informatieMeerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende
ZZP ING Economisch Bureau Meerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende pensioeninkomen te hebben Meer dan de helft van de zelfstandige zonder personeel (zzp ers) bouwt
Nadere informatieBRAINPORT MONITOR SAMENVATTING - 9 E EDITIE BRAINPORT BLIJVEND SUCCES
BRAINPORT MONITOR 2016 - SAMENVATTING - 9 E EDITIE BRAINPORT BLIJVEND SUCCES BRAINPORT NEXT GENERATION Meedoen MEER MENSEN DIE MEE DOEN Concurreren DIE SAMEN MEER CREËREN Verdienen EN SAMEN MEER VERDIENEN!
Nadere informatieDuurzaam beleggen Duurzaamheidsbeleid in één oogopslag: de Nfi
ING Investment Office Publicatiedatum: 5 april 2016, 15.30 uur Duurzaam beleggen Duurzaamheidsbeleid in één oogopslag: de Nfi Sinds 2001 gebruikt ING bij duurzaam beleggen de zelf ontwikkelde Niet-financiële
Nadere informatieZakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies
Vooruitzicht Zakelijke dienstverlening Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies Volumegroei zakelijke diensten blijft hoog... +,5% 216..mede door sterke vraag naar advies.? ING Economisch
Nadere informatieUITWERKING TOELICHTING OP DE ANTWOORDEN VAN HET EXAMEN 2002-I VAK: ECONOMIE 1,2
TOELICHTING OP DE ANTWOORDEN VAN HET EXAMEN 2002-I VAK: ECONOMIE 1,2 NIVEAU: EXAMEN: HAVO 2001-II De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen
Nadere informatieExportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler
Exportmonitor 2011 Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Uit de Exportmonitor 2011 blijkt dat het noordelijk bedrijfsleven steeds meer aansluiting vindt bij de wereldeconomie. De Exportmonitor
Nadere informatieKansen in turbulente tijden Actief werkkapitaalbeheer juist nu lonend
Industrie ING Economisch Bureau Kansen in turbulente tijden Actief werkkapitaalbeheer juist nu lonend Naar verwachting daalt de industriële productie dit jaar met bijna 13%. Hoe gaat u als ondernemer om
Nadere informatieInternationale Kansen & Knelpunten
Onderzoeksrapport Internationale Kansen & Knelpunten Onderzoeksrapport van- en voor de Nederlandse Life Sciences & Health sector Versie 2015 Mede mogelijk gemaakt door: www.tfhc.nl Task Force Health Care
Nadere informatieSectorupdate. Export bloemen en planten. 25 juni 2012. Economisch Bureau, Sector & Commodity Research
Sectorupdate Export bloemen en planten Economisch Bureau, Sector & Commodity Research 25 juni 2012 Exportgroei ondanks crisis in de eurozone Rusland vierde exportbestemming door sterke toename van de export
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland 1 1. Goederenexport van Australië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Australische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Zuid-Korea-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Zuid-Korea-Nederland 1 1. Goederenexport van Zuid-Korea naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zuid-Koreaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro). Bron: International
Nadere informatieHoreca in zwaar weer Afzet ligt 20% lager dan in 2000
Horeca ING Economisch Bureau Horeca in zwaar weer Afzet ligt 2 lager dan in 2000 In tegenstelling tot de afgelopen jaren heeft de horeca zich in 2011 goed ontwikkeld, de afzet nam met ruim 2% toe. Vrijwel
Nadere informatieKoopkrachtpariteit en Gini-coëfficiënt in China: hoe je tegelijkertijd arm én rijk kunt zijn.
Koopkrachtpariteit en Gini-coëfficiënt in China: hoe je tegelijkertijd arm én rijk kunt zijn. 1. De Wereldbank berichtte onlangs dat de Chinese economie binnen afzienbare tijd de grootste economie van
Nadere informatieBuitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk
Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk Investeringen door buitenlandse bedrijven hebben een belangrijke toe gevoegde
Nadere informatieHoreca herstelt laat
Kwartaalbericht Horeca NG Economisch Bureau Horeca herstelt laat Omzetgroei in 2010 dankzij prijsstijgingen De verwachte omzetontwikkeling voor de horeca zal in 2010 achterblijven bij die van de Nederlandse
Nadere informatieDaling faillissementen vlakt af
Vooruitzicht faillissementen Daling faillissementen vlakt af Nieuwe faillissementswet moet doorstart makkelijker maken Opnieuw minder faillissementen, daling vlakt wel af Ontwikkeling aantal faillissementen
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Brazilië-Nederland mei 2019
Handels- en investeringscijfers Brazilië-Nederland mei 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Thaysey Pixabay, Brazilië Wat kunt u verwachten bij deze handelscijfers:
Nadere informatieF L A S H N O T E
F L A S H N O T E 18.05.2016 BRAZILIË - AFZETTINGSPROCEDURE TEGEN DILMA ROUSSEFF 18.05.2016 De springplank van Brazilië naar economische en politieke vooruitgang is in aantocht, maar het land staat voor
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Verenigde Arabische Emiraten- Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Verenigde Arabische Emiraten- Nederland 1 1. Goederenexport van de Verenigde Arabische Emiraten naar andere landen Tabel 1: Voornaamste exportpartners van de Verenigde Arabische
Nadere informatieSamen sterker in het buitenland met de overheid als partner
Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner Partners for International Business Als het gaat om internationaal ondernemen en samenwerken Partners for International Business (PIB) is een
Nadere informatieDe economische omgeving. Een cruciaal jaar voor Nederland en Europa
De economische omgeving Een cruciaal jaar voor Nederland en Europa Inhoud Wereldeconomie Traag herstel Verengde Staten Europa Nederland Ook 2017 een conjunctureel goed jaar Ons land staat er heel goed
Nadere informatieVerdere groei in het verschiet
Vooruitzicht Horeca Verdere groei in het verschiet De horeca kan in 2016 rekenen op verdere groei van de omzet... ondernemers zijn steeds positiever... en vooral in Amsterdam stijgen de hotelkamerprijzen
Nadere informatieEindexamen aardrijkskunde havo 2000-II
Eindexamen aardrijkskunde havo 000-II 3 Antwoordmodel Migratie en Vervoer Maximumscore de aantrekkingskracht van Frankrijk als voormalig koloniaal moederland / de gemeenschappelijke taal Maximumscore Uit
Nadere informatieDienstensector houdt vertrouwen
Stand van de Zakelijke Dienstverlening Dienstensector houdt vertrouwen Kasper Buiting Senior Sectoreconoom December 18 Inhoudsopgave pagina 1 Macro-economie: Eurozone en NL Voorlopende economische indicatoren
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Zwitserland-Nederland 1 1. Goederenexport van Zwitserland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zwitserse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Ierland-Nederland 1 1. Goederenexport van Ierland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Ierse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland 1 1. Goederenexport van Canada naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Canadese exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieGrip op je Vermogen. Rendement maken in tijden van zwakke groei, wat te doen? Bob Homan. ING Investment Office. 5 en 6 oktober 2012
Grip op je Vermogen Rendement maken in tijden van zwakke groei, wat te doen? Bob Homan ING Investment Office 5 en 6 oktober 2012 Economie 2 En nu? valt uit elkaar Verdere integratie Economisch trend is
Nadere informatieGroeimotor logistiek koelt af
Vooruitzicht Transport en Logistiek Groeimotor logistiek koelt af De volumegroei in transport en logistiek houdt in 2016 en 2017 aan... Gemiddelde groei transport en logistiek totaal maar in de voorheen
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Spanje-Nederland 1 1. Goederenexport van Spanje naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Spaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT
Nadere informatieHandels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1
Handels- en investeringscijfers Verenigd Koninkrijk-Nederland 1 1. Goederenexport van het Verenigd Koninkrijk naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Britse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE
Nadere informatieSamenvatting Economie Toetsweek 2
Samenvatting Economie Toetsweek 2 Samenvatting door E. 1301 woorden 3 december 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Economie VERKOOPWAARDE 2000 INKOOPWAARDE: (INTERMEDIAIR VERBRUIK) GRONDSTOFFEN 1100 DIENSTEN
Nadere informatieSuriname: een potentiële outsourcing
Suriname: een potentiële outsourcing en offshoring bestemming Business process outsourcing in de financiële sector 27 October 2009, Banquet Hall Hotel Torarica Drs. J.D. Bousaid, CEO Hakrinbank N.V. Overzicht
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering
Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering Marjon Brandenbarg 27 september 2012 www.ingim.com Agenda Mandaat ING Markt en Performance Vooruitzichten 2 2011: Mandaat ING Door het Bestuur
Nadere informatieEnquête Internationalisering Rapportage Persbericht januari 2011
Enquête Internationalisering Rapportage Persbericht januari 2011 Auteurs: P. M. Walison MSc, Trainee Internationaal Ondernemen Dhr. P. van Kuijen, Sectormanager Zoetermeer, 24 januari 2011 Hoewel aan de
Nadere informatieInternet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Cisco-enquête IoE Value Index (Index voor IoE-waarde) onder besluitvormers uit 12 landen
Internet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Cisco-enquête IoE Value Index (Index voor IoE-waarde) onder 7.500 besluitvormers uit 12 landen Joseph Bradley Jeff Loucks Andy Noronha James Macaulay
Nadere informatieStartersmarkt stagneert Gebrek aan vertrouwen remt startersmarkt
Starters ING Economisch Bureau Startersmarkt stagneert Gebrek aan vertrouwen remt startersmarkt In 2011 is het aantal startende ondernemers licht toegenomen tot totaal 123.500. Dit aantal ligt nog altijd
Nadere informatieToerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research
Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Research Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren
Nadere informatieUpdate opkomende markten
ING Investment Office Publicatiedatum: 7 april 2014 Update opkomende markten Door Simon Wiersma, Investment Manager van het ING Investment Office De beleggingsregio opkomende markten is de afgelopen maanden
Nadere informatieZzp er optimistischer over 2013
MKB ING Economisch Bureau Zzp er optimistischer over 2013 Zzp er is flexibel en zoekt nieuwe markten Zelfstandigen zonder personeel (zzp er) zien 2013 met vertrouwen tegemoet. Bijna de helft van de zzp
Nadere informatieFME Ondernemersonderzoek 2017 Internationaal Ondernemen. Maand van Internationaal Ondernemen 2018
Internationaal Ondernemen Maand van Internationaal Ondernemen 2018 Voorwoord Voorwoord Voor je liggen de uitkomsten van het onderdeel Internationaal Ondernemen van het. Het onderzoek is in de periode juni
Nadere informatieMaandbericht Beleggen Januari 2016
ING Investment Office Publicatiedatum: 24 december 2015 Maandbericht Beleggen Januari 2016 Assetallocatie Aandelen Vastgoed Grondstoffen Alternatieve beleggingen Obligaties Regioallocatie Noord-Amerika
Nadere informatieEindexamen vwo economie 2014-I
Opgave 1 1 maximumscore 2 De kredietcrisis in de VS leidt ertoe dat Nederlandse banken verlies lijden op hun beleggingen in de VS en daardoor minder makkelijk krediet verstrekken aan bedrijven. Hierdoor
Nadere informatieThe digital transformation executive study
The digital transformation executive study De noodzaak van transformatie voor kleine en middelgrote producerende bedrijven Technologie verandert de manier waarop kleine en middelgrote bedrijven zakendoen.
Nadere informatieInternationale varkensvleesmarkt 2012-2013
Internationale varkensvleesmarkt 212-213 In december 212 vond de jaarlijkse conferentie van de GIRA Meat Club plaats. GIRA is een marktonderzoeksbureau, dat aan het einde van elk jaar een inschatting maakt
Nadere informatieInfrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist
Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist Inhoudsopgave Ontwikkelingen
Nadere informatieOktober 2015. Macro & Markten. 1. Rente en conjunctuur :
Oktober 2015 Macro & Markten 1. Rente en conjunctuur : VS Zoals al aangegeven in ons vorig bulletin heeft de Amerikaanse centrale bank FED de beleidsrente niet verhoogd. Maar goed ook, want naderhand werden
Nadere informatieLANDEN ANALYSE DUITSLAND
LANDEN ANALYSE DUITSLAND Algemeen LANDEN ANALYSE ALGEMEEN De Landen Analyse gee7 de sector (cijferma@g) inzicht in de huidige (2013) en toekoms@ge (2018) waarde van de consump@e van snijbloemen en potplanten
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-april
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-april 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieVeranderende verhoudingen binnen het imf
Veranderende verhoudingen binnen het imf De robuuste groei en de relatieve stabiliteit van de wereldeconomie heeft de afgelopen jaren de rol van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) veranderd. Het Fonds
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieAankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juli
Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juli 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,
Nadere informatieConjunctuurtest voorjaar 2011
Conjunctuurtest voorjaar 2011 Vereniging FME-CWM, Zoetermeer, juni 2011 Kasper Buiting, beleidsadviseur Onderzoek en Economie www.fme.nl Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag zonder bronvermelding
Nadere informatie