B. Notulen Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 12 augustus en d.d. 26 augustus 2003

Transcriptie

1 COMMISSIE WELSTAND EN MONUMENTEN OOST Verslag van de tweehonderddrieënzestigste openbare vergadering, gehouden op dinsdag 9 september 2003 in de Regentenzaal, Zwaansteeg te Utrecht Aanwezig: Afwezig: P. Vermeulen (voorzitter), de leden G. Andela, D. Lambert en R. van Wylick; Th. Hilhorst (adjunct-secretaris), W. Smits (afd. Stedenbouw), B. van Santen (afd. Monumenten), en I. Bakhuis (verslag). de leden M. van Goor, K. Ottenheym en V. Yanovshtchinsky, alsmede J. Koning (secretaris). OVERZICHT VERSLAG A. Ingekomen stukken en mededelingen B. Notulen Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 12 augustus en d.d. 26 augustus 2003 C. Algemeen C1 Nieuwe Koekoekstraat 113/Van Leeuwenhoeckstraat 12 C2 Verzoek om advies inzake handhaving dakkapellen Rijnsweerd D. Bouwplannen D1 Oudkerkhof 48/Korte Jansstraat 2 D2 Lange Lauwerstraat 26 D3 Bemuurde Weerd/Weerdsluis D4 Universiteitsweg 100 D5 Heidelberglaan D6 Johan Buziaulaan 83 D7 Bogotadreef 8 D8 Korte Nieuwstraat 6-8 E. Nagekomen plannen E1 Muziekcentrum Vredenburg E2 Van Humboldstraat 107, 117, 119 en 121 F. Overige bouwplannen Plannen met positief preadvies, lijst d.d. 4 september 2003 G. Reclames G1 Smakkelaarsveld e.o. G2 Nachtegaalstraat H. Rondvraag en sluiting Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 9 september 2003

2 A. Ingekomen stukken en mededelingen Inzake voorstel tot plaatsing op gemeentelijke monumentenlijst voor de Nieuwe Koekoekstraat 113/Van Leeuwenhoekstraat 12 zijn ingekomen: verslag hoorzitting Stichting tot behoud karakter Vogelenbuurt d.d. 3 september jl. en verslag hoorzitting Elmers Projectontwikkeling d.d. 29 augustus jl. Bij agendapunt C wordt hierop ingegaan. B. Notulen Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 12 en 26 augustus 2003 Het verslag van het gedelegeerd overleg van de Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 12 augustus 2003 als het verslag van de plenaire vergadering van de Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 26 augustus 2003 worden ongewijzigd vastgesteld. C. Algemeen C1 Nieuwe Koekoekstraat 113/Van Leeuwenhoekstraat 12 Eerder heeft de commissie het advies van de afdeling Monumenten, het pand niet aan te merken als monumentwaardig, overgenomen. Bij verbouwingen is het oorspronkelijke karakter van het pand sterk veranderd en zijn originele elementen verloren gegaan. Omwonenden hebben hun zienswijze opnieuw toegelicht. Hoewel de commissie sympathie heeft voor de inspanningen van omwonenden om het pand in de huidige vorm te behouden, geven de ingekomen stukken geen aanleiding tot wijziging van het eerder ingenomen standpunt. De commissie heeft geen bezwaar de monumentenaanvraag voor de sloop te verlenen ten behoeve van de realisatie van 4 woningen. C1 Verzoek om advies handhaving dakkapellen Rijnsweerd Voor het toevoegen van dakkapellen aan woningen in Rijnsweerd zijn in het verleden, in overleg met het architectenbureau Alberts en Van Huut, de ontwerpers van deze wijk, richtlijnen ontwikkeld. Deze bestonden eruit dat de dakkapel maximaal tweederde deel van het dakvlak mag beslaan en dat de zijwanden en de gesloten vlakken worden uitgevoerd in koper. Voor dakkapellen die conform die richtlijnen zijn ontworpen, zijn bouwvergunningen verleend, maar in een aantal gevallen (voorbeelden op diverse adressen worden getoond) is de dakkapel niet conform vergunning uitgevoerd (afwijkingen in maatvoering en materialisering). De afdeling Bouwbeheer vraagt advies inzake de handhaving. Opties zijn: gedogen van de maatvoering, de materialisering of beide, dan wel handhavend optreden tegen afwijkingen in maatvoering, materialisering of beide. De commissie stelt dat de richtlijnen voor het ontwerp van dakkapellen ten doel hadden de herkenbaarheid van het daklandschap qua omvang en ritme in stand te houden. Er is op grote schaal gebouwd in afwijking van de bouwvergunning, met als gevolg dat de brede dakkapellen de omgeving domineren en het beoogde daklandschap ernstig aantasten. Dit is in strijd met de bijzondere architectuur van de wijk. Als een dakkapel die voldoet aan de geldende richtlijnen, niet tegemoetkomt aan de ruimtebehoefte van bewoners, zouden zij er goed aan doen te kiezen voor een ander type woninguitbreiding. De commissie vindt het optreden tegen het overschrijden van de toegestane breedte belangrijker dan de uitvoering in koper, mits de kleur van de dakkapel donker is. D. Bouwplannen D1 Oudkerkhof 48/Korte Jansstraat 2 BV Principeaanvraag vernieuwing en vergroting winkel- /kantoorpand tot winkel, kantoorruimte en woning Aanvraag: C. Dekkers Ontwerp: Architectenbureau Sluijmer & Van Leeuwen (Zie notulen 26/ ) Naar aanleiding van de fundamentele kritiek van de commissie op het volume en het uitwerkingsniveau heeft architect Sluijmer het eerdere ontwerp aangepast. Hij geeft hierop een toelichting. Er is één bouwlaag geschrapt en de gevel is eenduidiger geworden. Zijn opvatting over de vervlechting van twee afzonderlijke volumes op de hoek van het Oudkerkhof en de Korte Jansstraat is niet gewijzigd, maar door het reduceren van de bouwhoogte is deze hoek nu minder overheersend in de omgeving. Thans is ervoor gekozen het pand te bekleden met horizontale lamellen. Dit maakt een betere indeling binnen het bestaande ritme mogelijk en de abstractie en transparantie van de gevel nemen Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 9 september

3 hierdoor toe. De materialisering van de lamellen is nog in studie, maar gedacht wordt aan gestraald glas of licht metaal. De aanpassingen in ontwerp en uitvoering nemen de aanvankelijke bezwaren van de commissie weg. Compositie en schaal hebben de goedkeuring van de commissie. Het ontwerp is krachtiger geworden. Ten aanzien van de nadere detaillering adviseert de commissie te waken voor een te harde uitstraling bij een veelvuldige toepassing van glas. De compositie en de schaal van de uitbouw op het dakterras in relatie met het gebogen dak verdient nog nadere aandacht. De commissie wacht de nadere doorwerking af. D2 Lange Lauwerstraat 26 BV Bouwaanvraag voor uitbreiding winkel/woonhuis met winkel/kantoorruimte en bovenwoning Aanvraag: F. de Graaf Ontwerp: ARC Architecten (zie notulen d.d. 25/02 en 15/ ) Architect Willemsen brengt in herinnering dat enige tijd geleden een principeaanvraag is ingediend, maar dat de procedure is aangehouden in afwachting van de herinrichting van het gebied, waaraan het bouwplan gekoppeld zou worden. Op aandringen van de buurt is ervoor gekozen op deze plek een plein te creëren in plaats van bebouwing overeenkomstig het bestemmingsplan. De afdeling IBU van de gemeente heeft in samenspraak met de buurt hiervoor een ontwerp gemaakt. Daarbij is grote zorgvuldigheid betracht ten aanzien van bestaande bomen. Ook het bouwplan houdt rekening met het behoud van die bomen. Het bouwplan betreft een aanbouw aan een bestaande blinde zijgevel, die bijdraagt aan de vorming van een plein. Het bestemmingsplan staat bebouwing van deze locatie toe. Een opvallend kenmerk van het bouwplan is de verticaal gemetselde grijze plint, waarboven stucwerk zal worden aangebracht. Afdeling Stedenbouw De ruimte die in de Van Asch van Wijcksstraat / Lange Lauwerstraat is ontstaan, is het gevolg van een geplande doorbraak, waarvan later is afgezien. In stedenbouwkundig opzicht is het bouwplan passend. Dit benadrukt de beslotenheid van een plein. Echter, het voorgestelde inrichtingsplan onderstreept die pleinfunctie niet. De commissie keurt de opzet van het bouwplan goed, maar adviseert in de nadere detaillering aandacht te besteden aan de positie en autonomie van de dubbele toegangsdeur ten opzichte van de raamindeling van de erker. Ten aanzien van de inrichting van de openbare ruimte adviseert de commissie de gemeente de beoogde pleinfunctie sterker tot uitdrukking te laten komen. De doorbraak moet het uitgangspunt worden voor het ontwerpen van een plein. De nu gepositioneerde bomenrij langs de weg vormen een passage en doorsnijdt op deze wijze het plein en blokkeert tevens de historische oost - westelijke verbindingslijn van de 1e en 2e Achterstraat. D3 Bemuurde Weerd/Weerdsluis Monumentenaanvraag voor wijziging schutsluis met spuivoorzieningen Aanvraag: Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Ontwerp: Technisch adviesbureau Sliedrecht Afdeling Monumenten De heer Rampart licht de aanvraag toe. De negentiende-eeuwse sluis heeft een tweeledige status van monument. Behalve uit hoofde van de bouwkundige kwaliteit is de sluis ook aangewezen als monument van bedrijf en techniek. In de waterhuishouding van singels en grachten heeft de sluis een dubbelfunctie. Door te schutten wordt een niveauverschil van 90 cm overbrugd en de spuifunctie heeft ten doel overtollig water en vuil af te voeren. Schutten gebeurt nog handmatig. Voorheen vond ook het spuien handmatig plaats, maar thans wordt dit op afstand geregeld vanuit Houten. Spuiwater wordt nu via de Weerdsingel - Leidse Rijn naar het Amsterdam Rijnkanaal geleid of wordt via een omleiding naar de Vecht geleid, maar dit traject kent enkele bochten, waardoor water en vuil niet onbelemmerd kunnen wegstromen. Het Hoogheemraadschap vindt het daarom gewenst de spuifunctie van de sluis te herstellen. De optie de waaideur te voorzien van een op afstand te bedienen motor, stuit op bezwaren van de gemeente; bij het bewegen van de deuren kan een sterke stroming ontstaan, maar bij bediening op afstand ontbreekt Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 9 september

4 het aan toezicht op de veiligheid. Thans wordt voorgesteld onder water een verticaal bewegende schuif aan te brengen. Dit is een veiliger oplossing en door de technische voorzieningen onder het loopvlak van de sluis aan te brengen, blijven de monumentale waarden grotendeels in stand, al is de mechanische installatie wel zichtbaar. De commissie heeft geen onoverkomelijk bezwaar tegen een spuischuif die grotendeels onder water wordt geplaatst tussen waaierdeur en opvangrooster en derhalve de uiterlijke kenmerken van de sluis niet aantast, maar zou de voorkeur geven aan een oplossing vergelijkbaar met die in Maastricht, waar bij Sluis 19 een spui-installatie geheel ondergronds is gebracht. Als zo n oplossing hier niet toepasbaar is, kan met de voorgestelde oplossing worden ingestemd, onder de voorwaarde dat de elektrische aandrijfmotor en koppelas uit het zicht worden weggewerkt. D4 Universiteitsweg 100 BV Bouwaanvraag nieuwbouw ABC-onderwijsgebouw bij ziekenhuis Aanvraag: Universiteit Utrecht Ontwerp: Erick van Eegeraat Associated Architects (zie notulen d.d. 11/ ) De architect geeft een toelichting. Het onderwijsgebouw voor biomedische wetenschappen wordt geplaatst in de directe omgeving van het UMC. Het ontwerp sluit aan bij de rooilijnen die in de stedenbouwkundige uitgangspunten zijn aangegeven en houdt de mogelijkheid open om de ingangspartij van het ziekenhuis op termijn meer betekenis te geven. In het kubusvormige ontwerp is op de buitenhoek als verbijzondering een uitholling gemaakt, waarin één van de cilindervormige trechters uitkomt. Deze vormt op deze wijze de entree van het gebouw. De vliesgevels zijn voorzien van verticale stijlen van geanodiseerd aluminium, die het gebouw ritme geven. Hieraan worden panelen bevestigd. Een variatie in materiaalgebruik glas, natuursteen, metaal en isolatiemateriaal en diepteverschillen tot zo n 8 cm waarbij de aluminium stijlen soms wel en soms niet zichtbaar zijn, geven het gebouw reliëf. Met de bekleding worden donkere horizontale banden gecreëerd, die zich in de richting van de ingangspartij geleidelijk oplossen en de ingangspartij ijler maken. Door een geleidelijke afvlakking van de diepteverschillen in de materiaaltoepassing ontstaat rondom de entreepartij een gladde wand. De commissie heeft grote waardering voor de doorwerking. De entreepartij kan nog aan duidelijkheid winnen door de cilinder sterker te laten contrasteren met de achterliggende schuine wand. Een optie zou kunnen zijn die uitholling uit te voeren in een structurele beglazing, zonder zichtbare profielen. Voorts verdient de bestrating ter hoogte van de entree de nodige aandacht; de glazen uitsparing loopt schuin af en neemt de reflectie op van de grond. Met inachtneming van deze opmerkingen keurt de commissie het bouwplan goed. D5 Heidelberglaan Principeplan voor nieuwbouw studentenhuisvesting Aanvraag: SSHU Ontwerp: architecten Köther en Salman (Zie notulen 26/ ) Tijdens de behandeling op 26 augustus jl. heeft de commissie twee majeure aandachtspunten genoemd, te weten de aansluiting op het bestaande onderwijsgebouw van architect Dekkers en de transparantie van de hoeken. Architect Köther heeft zich de afgelopen weken geconcentreerd op de aansluiting op het onderwijsgebouw. Het grondvlak van het bestaande gebouw is nu open gehouden door het onderwijsprogramma bij de technische installatieruimte te verplaatsen. Hierdoor ontstaat er een volledige extra bouwlaag op het bestaande gebouw. De daklijnen van beide gebouwen sluiten nu op elkaar aan en wordt ook op deze wijze de relatie met het binnenplein versterkt. Een duidelijke scheiding wordt tussen de beide gebouwen gemaakt door de horizontale dakrand van de studentenhuisvesting verticaal om te zetten als gevelbeëindiging. Deze aanpassing is in samenspraak met architect Dekkers totstandgekomen en zij steunt dit concept. Ook de transparantie naar de achterzijde wordt op deze wijze vergroot. Voor de resterende betonschijf van het verdwenen noodtrappenhuis moet nog een oplossing worden gevonden Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 9 september

5 en in een volgende fase zal aandacht worden besteed aan de transparantie van de hoeken van het gebouw. Architect Dekkers heeft de commissie laten weten zich in de gekozen oplossing te kunnen vinden. De commissie is van oordeel dat de aanpassing beantwoordt aan de gewenste eenduidigheid met het naast liggende gebouw. Zij ontvangt het ontwerp dan ook positief. Een punt van zorg is dat het toevoegen van een bouwlaag extra kosten met zich meebrengt. In een volgende fase zal duidelijkheid moeten ontstaan over de haalbaarheid. De verdere doorwerking, waarin de transparantie van de hoeken en de betonnen schijf bijzondere aandacht verdienen, wacht de commissie af. D6 Johan Buziau 83.e.o. BV Bouwaanvraag voor plaatsing van een dakkapel op zijdakvlak woonhuis Aanvraag: H. van den Heiligenberg Ontwerp: Architectenbureau V. Frowijn (Zie ook agendapunt C2) Het ontwerp voldoet aan de richtlijnen, zoals die voor de toevoeging van dakkapellen in Rijnsweerd zijn opgesteld, zodat dit wordt goedgekeurd. D7 Bogotadreef 8 BV Principeaanvraag voor diverse vergrotingen aan woonhuis Aanvraag: P. van Schagen Ontwerp: Miltenburg Het ontwerp voor de uitbreidingen doet geen recht aan het karakter van de woning. De dakkapel aan de voorzijde is te breed en de achtergeveloptrekking is een te forse ingreep. De eenduidige horizontale belijning van de achtergevel wordt doorbroken. Daarnaast ontstaat er een fors volume op het dak die het bouwblok en omgeving negatief beïnvloedt. Alleen dakkapellen volgens de gemeentelijke richtlijnen zijn hier passend. De aanvraag wordt afgewezen. D8 Korte Nieuwstraat 6-8 BV Aanvraag voor plaatsing van verlichtingsarmaturen tegen gevel t.b.v. aanlichting voorgevel horecabedrijf (is reeds uitgevoerd) Aanvraag: Huize Molenaar Ontwerp: Idem Centrale vraag is of het wenselijk is één pand in een gevelwand uit hoofde van reclamedoeleinden aan te lichten en zo ja, of dan slechts een deel van het pand mag worden belicht en in welke mate. De commissie vindt dat moet worden vastgehouden aan het uitgangspunt dat panden slechts bij uitzondering mogen worden aangelicht als de architectonische en/of monumentale waarde ervan daartoe aanleiding geeft. Als een horecagelegenheid (of een andere onderneming) is gevestigd in een (monumentaal) pand, kan de belichting van de gevel tevens een commercieel doel dienen. De getoonde verlichting van het pand wordt door de commissie gezien als vorm van een reclame-uiting. In een monumentale omgeving moet hier voorzichtig en bescheiden mee worden omgegaan. Door het pand van boven tot beneden te voorzien van fors uitstekende verlichtingsarmaturen wordt het pand in dit rustige sfeerbeeld van de Korte Nieuwstraat uitbundig aangelicht. Het grote aantal van de op pendels geplaatste armaturen overheersen het monument zodanig, dat de aanvraag wordt afgewezen. Ook de montage van de vele lampen en de bekabeling beschadigen het monument. Aan de hand van de beschikbare foto s constateert de commissie voorts dat alle luiken van Huize Molenaar zijn voorzien van vele reclame-uitingen. Deze zijn dermate overdadig, dat ook deze worden afgekeurd. Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 9 september

6 E E1 Nagekomen plannen Muziekcentrum Vredenburg Aanvraag voor tijdelijk kunstproject aan de buitenzijde van Muziekcentrum Vredenburg Aanvraag: Muziekcentrum Vredenburg Ontwerp: Tobias Ontwerpen Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van het muziekcentrum is het plan opgevat het gebouw gedurende enige maanden in een bijzondere vorm aan te lichten. Volgens plan start dit project in december Gezien het tijdelijke karakter van dit evenement keurt de commissie de aanvraag goed. E2 Van Humboldstraat 107, 117, 119 en 121 BV Bouwaanvraag uitbreiden kapverdieping Aanvraag: P. Remmen e.a. Ontwerp: Kerssen Lijbers architecten (Zie notulen 12/ ) De architect heeft een motivatie geschreven omtrent zijn keuze voor de woninguitbreiding. Een kap heeft een vriendelijke uitstraling voor dit bouwblok dan een gemetselde achtergeveloptrekking. De gootlijst blijft intact en de gekozen oplossing van het kantelen van de kap voorkomt een schaalvergroting in het achtergebied. Het beeld van een kap blijft op deze wijze van uitbreiden. Om een ongewenste diversiteit te voorkomen, moeten woninguitbreidingen die in de directe omgeving zijn gerealiseerd, als leidend worden beschouwd. De steile hellingshoek van de kap voor de voorgestelde vergroting en de veelvuldige toepassing van kleine kapellen passen niet bij de rechte, gemetselde uitbreidingen die reeds zijn uitgevoerd. Qua volume zijn beide type uitbreidingen nagenoeg gelijk. Het plaatsen van grote dakkapellen op het bestaande dakvlak zou ook een aanvaardbare oplossing zijn. De commissie geeft de aanvragers in overweging deze opties uit te werken. F G G1 Overige plannen Deze plannen worden met een positief preadvies van de secretaris aan de commissie voorgelegd. Na kennisname van de plannen besluit de commissie de advisering over te nemen. De plannen verdragen zich in voldoende mate met de omgeving en voldoen op zichzelf aan redelijke eisen van welstand (wat betreft materialisatie, detaillering en kleurstelling). Derhalve zijn bedoelde plannen akkoord. De lijst d.d. 4 september 2003 ligt ter inzage op het secretariaat. Reclames Smakkelaarsveld e.o. Aanvraag voor diverse reclame-elementen op gevels, traversebrug en toegangen winkelcentrum Hoog-Catharijne t.b.v. een winkelbedrijf Aanvraag: Mediamarkt Holding Ontwerp: Sizo Buitenreclame (Zie notulen 15/ ) Eerder heeft de commissie de aanvraag voor het aanbrengen van reclame-uitingen afgekeurd, omdat deze de functie van het winkelcentrum te sterk overheersten. De commissie keurt de gewijzigde aanvraag goed, behoudends de reclametekst op de traverse. Deze moeten ondergeschikt zijn aan de vermeldingen van het winkelcentrum Hoog-Catharijne. In plaats van 3 traveeën breed moet deze 2½ traveeën breed zijn. G2 Nachtegaalstraat Aanvraag voor plaatsing van diverse lichtreclamebakken tegen luifel van winkelbedrijf Aanvraag: Paradigit Computers Ontwerp: Reclamestudio Thomassen De commissie heeft in principe geen bezwaar tegen het plaatsen van reclamelichtbakken, maar vier lichtbakken acht zij te overdadig en qua maatvoering is het ontwerp te dominant. De aanvraag wordt afgewezen. Een aanvraag voor een bescheidener uitvoering wordt afgewacht. Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 9 september

7 H Rondvraag en sluiting Geen onderwerpen. De volgende vergadering vindt plaats op 23 september De voorzitter De secretaris P. Vermeulen J. Koning Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 9 september