VCA Ontstaan, structuur, inhoud. Antwerpen,

Transcriptie

1 VCA Ontstaan, structuur, inhoud Antwerpen,

2 Situering 2

3 Inleiding Heel wat activiteiten en taken worden uitbesteed aan derden Veel bedrijven ((onder)aannemers) oefenen activiteiten uit op de site van een ander bedrijf (opdrachtgever) De impact van al die verschillende bedrijven op de veiligheid op zo n site is groot 3

4 EU Wettelijk kader EU KaderRichtlijn 89/391/EEG van de Raad van 12 juni 1989 betreffende de tenuitvoerlegging van maatregelen ter bevordering van de verbetering van de veiligheid en de gezondheid van de werknemers op het werk De werkgever is verplicht te zorgen voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers inzake alle met het werk verbonden aspecten Link met contractorveiligheid: Wanneer er werknemers van verschillende bedrijven op een zelfde arbeidsplaats aanwezig zijn, moeten de werkgevers samenwerken bij de uitvoering van de maatregelen inzake veiligheid, hygiëne en gezondheid en hun optreden coördineren met het oog op de bescherming tegen en de preventie van beroepsrisico's en elkaar wederzijds alsmede hun werknemers en/of hun vertegenwoordigers van deze risico's op de hoogte stellen 4

5 EU Wettelijk kader De werkgever neemt passende maatregelen om ervoor te zorgen dat de (onder)aannemers gepaste informatie krijgen over de risico s en preventiemaatregelen en over eerste hulp, brandbestrijding en evacuatie De werkgever moet zich ervan vergewissen dat de werknemers van bedrijven en/of inrichtingen van buitenaf die in zijn bedrijf of inrichting komen werken, inderdaad passende instructies hebben ontvangen in verband met de risico's voor de veiligheid en de gezondheid waaraan zij tijdens hun werkzaamheden in zijn bedrijf of zijn inrichting blootstaan 5

6 6 6

7 Welzijnswet België (wetgeving) Hoofdstuk IV Afdeling 1 Werkzaamheden van werkgevers of zelfstandigen van buitenaf Enkel uitgangspunten en doelstellingen in welzijnswet Vertrekpunt = uitwisseling van informatie en coördinatie van activiteiten Hoe dit moet gebeuren, vermeldt de Wet niet Geen overdracht van verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid Relatie werkgever werknemer is de basis 7

8 België (wetgeving) Verplichtingen van opdrachtgevers: Plicht om onveilige aannemers/contractors te weren Informatie uitwisseling over risico s Zich ervan vergewissen dat alle werknemers op de site de passende opleiding en instructies inherent aan zijn bedrijfsactiviteit hebben ontvangen Coördinatie van de activiteiten van (onder)aannemers Zorgen voor een passend VG onthaal (site specifiek) voor iedereen die op de site komt Er zorg voor te dragen dat de (onder)aannemers hun specifieke VG regels op de site naleven Een geschreven overeenkomst met de (onder)aannemers die de VG elementen bevat Zelf maatregelen nemenopkostenvan de de (onder)aannemer indien deze de VG regels niet naleeft 8

9 België (wetgeving) Verplichtingen van (onder)aannemers: Informatie uitwisseling over risico s Meewerken aandecoördinatie opgezet door de opdrachtgever 9

10 België (wetgeving) Verplichtingen van aannemers t.o.v. onderaannemers: Ketenaanpak Gelijkaardige verplichtingen als opdrachtgever Plicht om onveilige onderaannemers te weren Een geschreven overeenkomst met de onderaannemer die de VG elementen bevat Zelf maatregelen nemenopkostenvan de de onderaannemer indien deze de VG regels niet naleeft 10

11 opdrachtgever Situering: welzijnswet coördinatie info over risico s controle op de opleiding en instructies (onder)aannemer informatie opleiding instructies werknemers BeSaCC-VCA opdrachtgever informatie opleiding instructies werknemers (onder)aannemer info over risico s medewerking aan coördinatie 11

12 Gevolg in de praktijk Hoe dit moet gebeuren, vermeldt de Wet niet Het is aan de opdrachtgever om hiervoor de gepaste manier te zoeken Eigen systeem ontwikkelen Beroep op (onder)aannemers die een veiligheidsmanagementsysteem toepassen VCA BeSaCC OHSAS Enz. 12

13 Gevolg in de praktijk Verschillende systemen voor contractor veiligheid management zijn ontwikkeld Bedrijfsniveau Sectorniveau Nationaal niveau Internationaal niveau Evaluatie (en eventueel certificatie) van het veiligheidsmanagementsysteem van de contractorbedrijven Wettelijk drijfveer Economische drijfveer (marktprincipes) VGM drijfveer Kwaliteit als drijfveer Enz. Bewezen positief efffect op de veiligheids en gezondheidsindicatoren (ongevallen, ) 13

14 Initiatief bedrijfsleven BeSaCC: Belgian Safety Criteria for Contractors Attestering op basis van onderzoek dossier door deskundigen VCA: Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers Certificatie door een certificatie instelling vzw BeSaCC-VCA 14

15 vzw BeSaCC-VCA vzw BeSaCC VCA opgericht in 1998 door en voor de industrie 15

16 Collaboration, coordination, partnership 16

17 Doel vzw BeSaCC-VCA Het promoten van een efficiënte relatie tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers door de toepassing van het certificatiesysteem VCA (en aanverwanten) in België en het attestatiesysteem BeSaCC; Het organiseren en beheren van de systemen VCA en BeSaCC, ieder volgens zijn eigenheid; Het vaststellen, interpreteren en wijzigen van de lijsten met criteria voor VCA en BeSaCC; Het toekennen van de BeSaCC attesten, Het ontwikkelen van alle nuttige acties in het kader van de toepassing van evaluatiesystemen op het vlak van veiligheid in de relatie tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers. 17

18 Leden vzw Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) Confederatie Bouw Multisectorale koepelorganisatie van de chemie en de life sciences (ESSENSCIA) Belgische Petroleum Federatie (BPF) Federatie der Algemene Bouwaannemers (FABA) Unie van het KMO Bouwbedrijf (Bouwunie) Federatie van de Belgische Elektriciteits en Gasbedrijven (FEBEG) Belgische federatie van de textiel, hout en meubelindustrie (FEDUSTRIA) Multisectorfederatie van de technologische industrie (AGORIA) Algemene Belgische schoonmaak en ontsmettingsunie (ABSU) Federatie van partners voor werk (FEDERGON) Unie van Zelfstandige Ondernemers (UNIZO) De Federale Verzekeringen / Assuralia Belgacom British Telecom Federatie van Bedrijven voor Milieubeheer (FEBEM) 18

19 Leden vzw Provinciaal Veiligheidsinstituut (PVI) Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en Hygiëne in het Bouwbedrijf (NAVB) Instituut voor preventie, bescherming en welzijn op het werk (PREVENT) Vereniging van externe diensten voor preventie en bescherming (CO PREV) Koninklijke Vlaamse Vereniging voor Preventie en Bescherming (PRE BES) Le Forem La mission wallonne des secteurs verts Vinçotte Academy Contractor Safety Management + samenwerking met Belac, FOD WASO en werknemersorganisaties in uitvoerende organen van de vzw (UCvD, TC K, ) 19

20 Structuur vzw BeSaCC-VCA 20

21 Structuur Contractor safety Management vzw Uitvoerend gedeelte van activiteiten (vergaderingen, aankoop, verkoop, facturatie, enz.) 21

22 VCA 22

23 VCA Veiligheids, gezondheids en milieu Checklist Aannemers 23

24 Historiek VCA Start 1990 Botlek Rotterdam, [petro ]chemische industrie PVI project: Werken met Derden GSA LSA Raad voor Accreditatie (RvA) 1994 Belcert (Belac) 2000 VCA versie VCA versie VCA versie VCA versie VCA versie VCA versie

25 Historiek VCA VCU versie VCU versie VCU versie VCU versie VCO versie VCO versie Handleiding VCA versie Handleiding VCA versie

26 26

27 Proceduregedeelte Checklist Structuur VCA 2008/05 12 hoofdstukken Mustvragen (*/**/petrochemie) Aanvullende vragen ( ) 27

28 Structuur VCA 2008/05 Bijlagen Afkortingen en definities Bijlage A Eisen aan het VCA rapport Bijlage B VCA eisen op de werkvloer met betrekking tot vraag 11.1 VCA (onderaanneming) (NIEUW) Bijlage C Uitgangspunten in VCA verband met betrekking tot zelfstandigen zonder personeel (ingezet als onderaannemer in het kader van vraag 11.1) (NIEUW) Bijlage D Matrix certificatieniveaus Bijlage E Eisen met betrekking tot de certificatie instelling, coördinatoren en auditoren (vroeger afzonderlijk document) Bijlage F Instructie aantal te besteden mandagen in het kader van VCA auditing en evaluatie 28

29 Toepassingsgebied VCA certificatie is bedoeld voor bedrijven die werkzaamheden uitvoeren met verhoogd risico in een risicovolle omgeving (werkzaamheden in fabrieken, installaties, werkplaatsen en projectlocaties), zoals: werktuigbouwkundige activiteiten elektrotechniek en procesbesturing bouwkundige werkzaamheden civieltechnische activiteiten overige technische diensten, zoals: isolatie steigerbouw industrieel reinigen stralen/conserveren verticaal transport 29

30 Certificatieniveaus VCA* Gericht op de directe beheersing van VGM tijdens het uitvoeren van werkzaamheden op de werkvloer, zonder inschakeling van onderaannemers VCA** Gericht op de directe beheersing van VGM tijdens het uitvoeren van werkzaamheden op de werkvloer, alsmede op de VGMstructuur (o.a. VGM beleid, VGM organisatie en verbetermanagement) VCA petrochemie (NIEUW) Gericht op de directe beheersing van VGM tijdens het uitvoeren van werkzaamheden op de werkvloer, op de VGM structuur (o.a. VGM beleid, VGM organisatie en verbetermanagement), alsmede op specifieke aanvullende eisen voor de petrochemie 30

31 Structuur VCA 2008/05 Vragen * / ** / petrochemie / Doelstelling Minimumeisen (cursief/niet cursief) Documenten Score = voldoen aan alle minimumeisen Onderbouwing van de beoordeling in het auditrapport Auditor constateert per vraag dat aan alle minimumeisen wordt voldaan Auditor geeft een onderbouwing bij de minimumeisen in cursief Auditor beoordeelt of voldaan wordt aan de doelstelling (cursief) van iedere vraag en geeft daarvoor altijd een inhoudelijke onderbouwing 31

32 Certificatienorm VCA*: Alle 24 VCA* mustvragen Certificatienorm Certificatienorm VCA**: Alle 33 VCA** mustvragen Minimaal zes (6) van de 14 aanvullende vragen Certificatienorm VCA petrochemie: Alle 43 VCA petrochemie mustvragen Minimaal twee (2) van de 4 aanvullende vragen 32

33 Certificatienorm Niveau Vragen Inhoud Certificatienorm VCA* 24 VCA* mustvragen Eisen op de werkvloer Alle VCA* mustvragen VCA** 24 VCA* mustvragen 9 VCA** mustvragen 14 aanvullende vragen Totaal = 47 vragen Eisen op de werkvloer + organisatie-eisen Alle VCA** mustvragen Min. 6 aanvullende vragen Totaal = 39 vragen VCA petrochemie 24 VCA* mustvragen 9 VCA**mustvragen 10 VCA petrochemie mustvragen (1) 4 aanvullende vragen Totaal = 47 vragen Eisen op de werkvloer + organisatie-eisen + specifieke eisen petrochemie Alle VCA petrochemie mustvragen Min. 2 aanvullende vragen Totaal = 45 vragen (1) 10 aanvullende vragen van de VCA** worden mustvragen voor de VCA petrochemie 33

34 IF - arbeidsongevallen Arbeidsongevallenfrekwentie (IF) is niet langer uitsluitingscriterium IF blijft wel belangrijk maar wordt nu een indicator voor verbetering Ongevalstatistieken moeten tijdens elke audit (initieel, tussentijds, herhaling) geverifieerd worden 34

35 Certificatieproces Voorbereiding en invoering VCA eisen bij de aannemer Aanvraag VCA certificatie bij certificatieinstelling Voorstel auditprogramma Documentenbeoordeling (fase 1 audit) Toetsing implementatie (fase 2 audit) Auditrapport Goedkeuring rapport door VCA coordinator Certificatie door bevoegd persoon CI (Beroepsprocedure) 35

36 Geldigheid 3 jaar Geldigheid Tussentijdse audits (eerste binnen 12 maand) Herhalingsaudit (moet afgerond zijn voor vervaldatum) 36

37 VCA 2008/05 37

38 38

39 VCA RADIOSCOPIE VCA 2008/05 Inhoud VCA2008 * ** P HOOFDSTUK 1 VGM-BELEID EN -ORGANISATIE, BETROKKENHEID VAN DE DIRECTIE 1.1 Heeft het bedrijf een VGM-beleidsverklaring? 1.2 Is er een veiligheids- en gezondheidsfunctionaris aangesteld binnen het bedrijf? 1.3 Bestaat er een VGM-structuur in de organisatie? 1.4 Worden leidinggevenden beoordeeld op veiligheid, gezondheid en milieu? 1.5 Is directie actief betrokken bij VGM? 1.6 Vindt beoordeling door de directie plaats betreffende het voldoen aan de VCA-eisen? 1.7 Wordt een doelstelling geformuleerd en opgevolgd met betrekking tot IF verzuimongevallen? 1.8 Worden VGM-doelstellingen geformuleerd en opgevolgd? HOOFDSTUK 2 VGM-RISICOBEHEER 2.1 Heeft het bedrijf een actuele VGM-risico-inventarisatie en evaluatie? 2.2 Vinden taakrisicoanalyses plaats? 2.3 Worden LMRA s uitgevoerd vóór aanvang van werkzaamheden? 2.4 Worden de juiste PBM gratis ter beschikking gesteld, onderhouden en omgeruild? HOOFDSTUK 3 OPLEIDING, VOORLICHTING EN INSTRUCTIE 3.1 Beschikken alle medewerkers over vakopleiding en ervaring gerelateerd aan de door hen uit te voeren werkzaamheden? 3.2 Hebben alle operationele medewerkers een diploma, attest of certificaat Basisveiligheid VCA? 3.3 Hebben alle operationele leidinggevenden een diploma, attest of certificaat Veiligheid voor Operationeel Leidinggevenden VCA? 3.4 Hebben alle medewerkers specifieke kennis en kunde gerelateerd aan door hen binnen het bedrijf uit te voeren specifieke risicovolle taken of werkzaamheden in een risicovolle omgeving? 3.5 Bestaat er een bedrijfseigen VGM-voorlichting en -instructie? 3.6 Bestaat er een adequate procedure voor het correct beheren en invullen van het veiligheidspaspoort, indien een veiligheidspaspoort wordt gehanteerd? 3.7 Vindt communicatie over VGM-zaken plaats zonder taalbelemmeringen? 3.8 Hebben de medewerkers kennis van de interne regels/procedures van de opdrachtgevers? 39

40 VCA 2008/05 Inhoud HOOFDSTUK 4 VGM-BEWUSTZIJN 4.1 Is er VGM-overleg binnen het bedrijf? 4.2 Heeft het bedrijf een programma voor het verbeteren van het VGM-bewustzijn en VGM-gedrag? HOOFDSTUK 5 VGM-PROJECTPLAN 5.1 Hanteert het bedrijf VGM-projectplannen? 5.2 Worden de medewerkers geïnstrueerd over de inhoud van het VGM-projectplan? 5.3 Worden de medewerkers van onderaannemers geïnstrueerd over de inhoud van het VGM-projectplan? 5.4 Wordt het VGM-plan ter bespreking aangeboden aan de opdrachtgever? 5.5 Is er een veiligheids- en gezondheidsfunctionaris aangesteld per project? HOOFDSTUK 6 - MILIEUZORG 6.1 Worden er voldoende preventieve milieumaatregelen genomen gericht op het voorkomen van bodemverontreiniging en op afvalstoffenbeheer? 6.2 Is er een milieufunctionaris aangesteld binnen het bedrijf? HOOFDSTUK 7 VOORBEREIDING OP NOODSITUATIES 7.1 Is het bedrijf voorbereid op effectief optreden in geval van noodsituaties? 7.2 Hebben de in noodsituaties verantwoordelijke medewerkers binnen dat bedrijf een passende opleiding ontvangen? HOOFDSTUK 8 VGM-INSPECTIES 8.1 Worden periodiek werkplekinspecties uitgevoerd door operationeel leidinggevenden? 8.2 Vindt er een trendanalyse plaats van bij inspecties geconstateerde tekortkomingen? 40

41 VCA 2008/05 Inhoud HOOFDSTUK 10 AANSCHAF EN KEURING VAN MATERIALEN, ARBEIDSMIDDELEN EN PBM 10.1 Worden VGM verantwoorde materialen, arbeidsmiddelen en PBM aangeschaft? 10.2 Worden arbeidsmiddelen en PBM periodiek gekeurd? HOOFDSTUK 11 INKOOP VAN DIENSTEN Wordt bij onderaanneming zeker gesteld dat op de werkvloer aan alle van toepassing zijnde VCA-eisen 11.1 wordt voldaan? Vindt gestructureerde beoordeling en selectie plaats van regelmatig ingeschakelde onderaannemers op 11.2 basis van de VGM-prestaties? 11.3 Worden voor risicovol werk uitzendkrachten via een VCU-gecertificeerde uitzendorganisatie ingeleend? HOOFDSTUK 12 MELDING, REGISTRATIE EN ONDERZOEK VAN INCIDENTEN 12.1 Heeft het bedrijf een procedure voor het melden en registreren van ongevallen met en zonder verzuim? 12.2 Vindt er onderzoek plaats van ongevallen met en zonder verzuim? 12.3 Wordt bij het onderzoek van ongevallen een onderzoekmethode gericht op basisoorzaken gehanteerd? 12.4 Heeft het bedrijf een procedure voor het melden en registreren van bijna-ongevallen en/of incidenten? 12.5 Vindt er onderzoek plaats van bijna-ongevallen en/of VGM incidenten? 41

42 42

43 Cijfers en Feiten 43

44 Certificatie instellingen (Belac) SGS Systems and Certification BCC Kiwa Belgium AIB Vinçotte BCCA HaCeCo PME cert BTV audit Schutter Excellence (new) Bureau Veritas 44

45 VCA certificaten Belgische bedrijven met VCA certificaat 2001: : : : : : : : : 2084 ( ) 45

46 VCA certificaten Belgische bedrijven met VCA certificaat 01/10/2009 VCA2004* VCA2004** VCA2008* VCA2008** VCA P TOTAL VCU 1142 (1009 Belac RVA) 727 (586 Belac RVA) 125 (102 Belac + 23 RVA) 81 (78 Belac + 3 RVA) 9 (8 Belac + 1 RVA) 2084 (1689 Belac RVA) 39 (33 Belac + 6 RVA) 46

47 Examencentra VCA +BeSaCC(14) PVI NAVB CNAC Vinçotte Academy Haceco Cosetech BNT Elsevier Belgisch Onafhankelijk Examen Instituut (BOEI) European Control Services (ECS) Centre Secure BE Consult LE FOREM Randstad Training Allift Michielsens Ondeo Industrial Solutions (nieuw) 47

48 Diploma s opleidingen Basic Supervis Temp work agencies TOTAL CUMUL

49 Risicovolle taken (27 centra) Acta vzw Allift Michielsens ASC Safety Training B.L.I.T.S. BNT CEPS COMOKRA De Coninck M&O Descon ECS Ergoteam Gunco HITS Logan Logis Maes Hoogwerkers Ocha PITO Quality Control Randstad Training S.I.W.H.A. Umicore VDAB V.E.T.O. Vinçotte Academy V Tas Z Safety 49

50 jaarverslagen NL FR Risicovolle taken met opgelegde toetsing in erkend centrum (8 taken petrochemie) IS-001 Vorkheftruck - gevorderd IS-004 Hoogwerker vrachtwagen IS-005 Zelfrijdende hoogwerker Risicovolle taken IS-006 Aanslaan en uitwijzen van lasten - rigging IS-007 Veiligheidswacht IS-008 Onafhankelijke ademhalingsbescherming IS-010 Flensmonteur IS-013 Meten en detecteren gevaarlijke stoffen Subtotaal Risicovolle taken zonder opgelegde toetsing in erkend centrum AV-001 Vorkheftruck - basis AV-002 Reachtruck - basis AV-003 Schaarlift AV-004 Aanslaan en uitwijzen van lasten - basis AV-005 Monteur metalen constructies/ind.installaties AV-006 Persoonlijke valbescherming - basis AV-007 Irata AV-008 Irata AV-009 Irata AV-011 Brandwacht AV-012 Kleine blusmiddelen AV-013 Mobiele kranen AV-014 Grondverzetmachine met hijsfunctie AV-015 Autolaadkraan AV-016 Snelopbouwtorenkraan AV-017 Torenkranen AV-021 Monteur steigerbouw AV-024 Hogedrukspuiter AV-025 Hogedrukmachinist IS-002 Reachtruck gevorderd IS-003 Verreiker IS-009 Persoonlijke valbescherming - pylonen, masten IS-011 Rolbrug afstandsbediening IS-012 Rolbrug cabine Subtotaal Totaal

51 Website vca.be besacc.be Nieuwe website sinds

52 52

53 VCA 53

54 VCA-bedrijven 54

55 Zoek opleiding 55

56 Downloads 56

57 57

58 Vragen? 58