INKOMENS EFFECT RAPPORTAGE GEMEENTE WIJK BIJ DUURSTEDE 2015

Transcriptie

1 INKOMENS EFFECT RAPPORTAGE GEMEENTE WIJK BIJ DUURSTEDE 2015

2 Inkomens Effect Rapportage gemeente Wijk bij Duurstede 2015 Een onderzoek naar de effecten van het armoedebeleid op de inkomenspositie van minimahuishoudens in de gemeente Wijk bij Duurstede. Colofon Opdrachtgever Gemeente Wijk bij Duurstede Datum Mei 2015 Auteurs Tessa Schoot Uiterkamp Bert van Putten KWIZ Stavangerweg JC Groningen Uitgave Deze publicatie is een uitgave van KWIZ B.V.. Het overnemen van cijfers en / of teksten is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld. Niets uit deze publicatie mag worden verveelvoudigd en / of openbaar gemaakt worden in welke vorm dan ook zonder voorafgaande toestemming van KWIZ B.V..

3 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Samenvatting Methodiek inkomenssituatie minima Lokale minimaregelingen Huishoudens Situatie minima Minimapopulatie Gebruik voorzieningen Vrije bestedingen Bijdrage per combinatie Regelingen Huishoudens tot 120 en 130 procent Wsm Stapeling voorzieningen Minima Schuldhulpverlening Wmo Jeugdwet Wsw Eigen bijdragen in beeld Inkomensverdeling Eigen bijdragen en collectieve zorgverzekering Stapeling gebruik van voorzieningen Gevolgen maximeren eigen bijdragen Effecten op het inkomen Scenario s eigen bijdrage Uitkomsten scenario s Scenario Scenario Scenario Scenario Schuldhulpverlening in Wijk bij Duurstede Vraag naar schuldhulpverlening Prognose vraag naar schuldhulpverlening Bijlage 1. Inkomenseffect tabellen tot 100% Wsm Bijlage 2. Inkomenseffect tabellen tot 110% Wsm Bijlage 3. Inkomenseffect tabellen 120 en 130% Wsm Bijlage 4. Werking eigen bijdrage Wmo en Jeugdwet

4 Inleiding Gemeenten vervullen een belangrijke rol bij zowel de preventie als ook de bestrijding van armoede. Zij hebben de zorgplicht om de leefsituatie en het toekomstperspectief van kwetsbare burgers te verbeteren. Met de komst van de Participatiewet is het armoedebeleid geïntensiveerd waarbij de individuele situatie van een huishouden centraal staat en categoriale regelingen nagenoeg geheel zijn afgeschaft. Met dit gegeven als achtergrond heeft de gemeente Wijk bij Duurstede KWIZ opdracht gegeven een Inkomens Effect Rapportage en Scenarioanalyse op te stellen. Opzet van het onderzoek Met behulp van landelijke inkomensnormen, landelijke toeslagen en informatie over gemeentelijke regelingen is per huishoudtype het inkomen bepaald. Voor de berekening van het inkomen is gebruikgemaakt van de bedragen en toeslagen van de overheidsbijdragen en de gemeentelijke minimaregelingen. Voor de vaste uitgaven wordt uitgegaan van cijfers van het Nibud. Voor de andere uitgaven is waar mogelijk gebruikgemaakt van lokale tarieven (zoals waterschapsbelasting). Met behulp van gemeentelijke registratiegegevens over de minimavoorzieningen, P-wet, kwijtschelding, schuldhulpverlening, Wmo en jeugdwet zijn de combinaties van voorzieningen en eigen bijdragen in beeld gebracht. Deze gegevens zijn met behulp van de Gemeentelijke bevolkingsadministratie op huishoudniveau gegroepeerd. Aan de hand van gegevens van het CAK is de inkomensverdeling van Wmo-gebruikers nader bepaald. Leeswijzer In het eerste hoofdstuk wordt de onderzoeksmethodiek beschreven aan de hand waarvan de (financiële) situatie van minimahuishoudens in de gemeente is bepaald. Vervolgens geven we in hoofdstuk twee deze situatie van minima weer. De groep minimahuishoudens wordt in beeld gebracht en vervolgens gaan we specifiek in op de financiële situatie van deze huishoudens. Dit doen we op basis van het daadwerkelijk gebruik van gemeentelijke minimaregelingen. In hoofdstuk drie wordt de stapeling weergegevens tussen minimahuishoudens, huishoudens in de schuldhulpverlening, Wmo ers en gezinnen in de Jeugdwet. In hoofdstuk vier gaan we in op de eigen bijdragen die inwoners van de gemeente moeten betalen voor een aantal voorzieningen. De stapeling tussen de voorzieningen wordt weergegevens en ook de opbrengsten en inkomenseffecten komen aan bod. In hoofdstuk vijf worden vier scenario s voor het aanpassen van de eigen bijdragen doorgerekend en hoofdstuk zes schetst een beeld van de huishoudens die in de schuldhulpverlening zitten. Bijlages 1, 2 en 3 bevatten de inkomens effect tabellen die bij hoofdstuk 2 horen. In bijlage 4 wordt de werking van de eigen bijdrage toegelicht. 2

5 Samenvatting Minimahuishoudens Op 1 april 2015 kent de gemeente 489 huishoudens met een inkomen tot 110 procent van het Wettelijk sociaal minimum (Wsm). Dit is bijna 5 procent van alle huishoudens in de gemeente. Bijna de helft van deze huishoudens komt rond van een bijstandsuitkering en meer dan de helft is een alleenstaand huishouden. Van de minimaregelingen die de gemeente aanbiedt kennen de kwijtschelding en de individuele inkomenstoeslag het hoogste bereik: respectievelijk 78 procent en 89 procent van de doelgroep maakt van deze regelingen gebruik. Vrije bestedingen minima Op basis van daadwerkelijk gebruik van gemeentelijke voorzieningen is voor minimahuishoudens tot 100 procent en 110 procent Wsm berekend hoeveel zij maandelijks overhouden om vrije bestedingen van te doen. Nagenoeg alle huishoudens met een inkomen tot 100 procent Wsm komen maandelijks geld tekort. Meerpersoonshuishoudens met kinderen komen maandelijks het diepst in de rode cijfers terecht. Voor de meeste minimahuishoudens geldt dat zij niet van alle regelingen gebruikmaken waar zij recht op hebben. Hierdoor komen ze dus dieper in de rode cijfers dan nodig. Wanneer zij echter wel gebruik zouden maken van alle regelingen zouden huishoudens jonger dan 65 jaar alsnog maandelijks geld tekort komen. Dit geldt ook voor minima met een inkomen tot 110 procent Wsm. En ook bij deze inkomensgroep hebben meerpersoonshuishoudens het financieel het zwaarst. Verder is het zo dat de maximale bijdrage van gemeentelijke minimaregelingen veel lager is dan de maximale bijdrage van het rijk (zoals huurtoeslag en zorgtoeslag). De gemeente kan dus maar tot op zekere hoogte bijdragen aan het inkomen van minima. Huishoudens met een inkomen tot 120 en 130 procent hebben geen recht meer op gemeentelijke minimaregelingen. Huishoudens die jonger dan 65 jaar zijn en een inkomen hebben tot 120 procent Wsm komen ook nog maandelijks geld tekort. Bij een inkomen tot 130 procent Wsm houden alleenstaanden en alleenstaande huishoudens maandelijks wel geld over. Meerpersoonshuishoudens komen echter nog steeds een behoorlijk bedrag tekort. Evenals bij de lagere inkomenscategorieën houden 65-plussers het meeste geld over voor vrije bestedingen. Stapeling voorzieningen Er is sprake van een stapeling van voorzieningen tussen minimahuishoudens, huishoudens die gebruikmaken van Schuldhulpverlening en/ of Wmo en de Jeugdwet. Van alle 489 minimahuishoudens zitten 53 huishoudens eveneens in de schuldhulpverlening, 104 huishoudens maken gebruik van een of meerdere Wmo-voorzieningen en 13 huishoudens zitten in de Jeugdwet. Klantgroep eigen bijdragen Ruim 3 op de 5 huishoudens met een Wmo-voorziening (waarvoor een eigen bijdrage moet worden betaald) heeft een inkomen tot 120 procent van het verzamelinkomen. Bij deze inkomensgrens wordt de laagste eigen bijdrage (EB) gehanteerd. Deze laagste EB varieert van 252 voor een alleenstaande tot 359 voor een meerpersoons huishouden per jaar. Een grote groep zal dus nooit meer dan dit bedrag betalen. Van de gebruikers van Hulp bij het Huishouden betaalt 81 procent al de (voor hen geldende) maximale eigen bijdrage. Minder dan 20 procent betaalt dus de kostprijs van deze voorziening. Ook voor andere combinaties van gebruik van voorzieningen geldt dat het merendeel van de klantgroep al de voor hen geldende maximale eigen bijdrage betaalt. Onder alleenstaanden is dit 90 procent. Op dit moment ontvangt de gemeente ruim , - aan EB op jaarbasis. Als de gemeente Wijk bij Duurstede de eigen bijdrage wil maximeren, leidt dit tot een financiële winst van maximaal , -. Dit is de financiële ruimte die bij de huidige gebruikers van de Wmo nog beschikbaar is. 3

6 Scenario s eigen bijdragen De scenario s zijn berekend op basis van daadwerkelijk gebruik van voorzieningen. Opschuiven inkomensgrens van 120 procent naar 130 procent verzamelinkomen Als de inkomensgrens voor het heffen van een eigen bijdrage wordt opgeschoven van 120 naar 130 procent van het verzamelinkomen hebben de lagere inkomens hier het meeste baat bij. Gemiddeld bespaart een huishouden tot 150 procent 219 op jaarbasis. Voor de gemeente betekent invoering van dit scenario een daling van de opbrengsten uit de EB van , -. Aanpassen percentage meerinkomen van 15 naar 12 procent Als in plaats van 15 procent van het meerinkomen, 12 procent van het meerinkomen aan EB moet worden betaalt heeft dit tot gevolg dat de gemeente ruim , - aan inkomsten uit EB minder binnen krijgt. Dit scenario is het meest voordelig voor huishoudens die een inkomen rond de 200 procent van het verzamelinkomen hebben. Minimahuishoudens hebben immers geen meerinkomen dus voor hen verandert er niets. Huishoudens met een hoog inkomen zullen minder snel aan hun maximale eigen bijdrage zitten, waardoor ze meer ruimte hebben om EB te betalen. Verlagen kostprijs voorzieningen met 10 procent Als de kostprijs van alle voorzieningen met 10 procent daalt dan ontvangt de gemeente ruim , - minder aan inkomsten uit eigen bijdragen dan nu het geval is. Gemiddeld is de besparing voor de huishoudens 39,- per jaar. Vooral de hogere inkomens hebben baat bij het verlagen van de kostprijs, omdat voor hen de maximale eigen bijdrage hoger ligt, betalen zij vaker de kostprijs dan de lage inkomens. Vervallen verplichte eigen bijdrage Als de verplichte eigen bijdrage voor alle huishoudens vervalt dan ontvangt de gemeente bijna , - op jaarbasis minder aan EB dan op dit moment. Hoe lager het inkomen, hoe meer baat het huishoudens bij dit scenario heeft. Gemiddeld besparen huishoudens 234,- op jaarbasis aan eigen bijdragen als de verplichte eigen bijdrage vervalt. Schuldhulpverlening In de onderzoeksperiode april 2014 maart 2015 zaten 100 huishoudens in de gemeente in een minnelijk en/ of wettelijk schuldhulpverleningstraject. Dit is 1 procent van alle huishoudens in de gemeente. Van deze 100 huishoudens hebben 53 een inkomen tot 110 procent Wsm. Onder minima is het aandeel huishoudens dat in de schuldhulpverlening zit hoger dan in de rest van de gemeente, namelijk 11 procent. Op basis van de in- en uitstroom en een vergelijking met landelijke cijfers is een voorzichtige prognose gemaakt voor de schuldhulpverlening. Het aantal aanvragen zal de zal licht stijgen de komende jaren. 4

7 1. Methodiek inkomenssituatie minima In dit hoofdstuk beschrijven we de methodiek om de effecten van het lokale armoedebeleid te meten op het inkomen van huishoudens in de gemeente Wijk bij Duurstede. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen zes type huishoudens en drie inkomensgrenzen. We starten met een overzicht en een korte toelichting op de verschillende inkomensondersteunende regelingen die de gemeente Wijk bij Duurstede kent Lokale minimaregelingen Het minimabeleid bestaat uit landelijke en gemeentelijke regelingen. Landelijke regelingen zijn de kinderbijslag en de heffingskortingen die worden uitgevoerd door de Belastingdienst zoals heffingskortingen en alleenstaande ouderkortingen. Daarnaast is er lokaal beleid mogelijk op drie onderdelen: 1. Individuele inkomenstoeslag (wettelijk vastgelegd in de WWB); 2. Individuele bijzondere bijstand (wettelijk vastgelegd in de WWB); 3. Minimaregelingen: verschillende bijdrageregelingen, participatiebevorderende regelingen, aanvullende ziektekostenverzekering, kwijtschelding gemeentelijke heffingen. Het minimabeleid in Wijk bij Duurstede richt zich zowel op inkomensondersteuning, schuldhulpverlening als op het voorkomen en bestrijden van sociale uitsluiting. Daarvoor heeft de gemeente een aantal regelingen voor burgers om de lasten van de minimahuishoudens te verlichten en om participatie te bevorderen. In de volgende tabel is een overzicht van de (lokale) regelingen te zien waar mensen met een laag inkomen in Wijk bij Duurstede gebruik van kunnen maken. Tabel Beschrijving regelingen minimabeleid gemeente Wijk bij Duurstede Omschrijving Inkomensgrens Bedrag Kwijtschelding lokale heffingen Kwijtschelding van gemeentelijke afvalstoffenheffing, rioolafvoerrechten en waterschapsbelasting. Bijzondere bijstand Vergoeding van bijzondere en noodzakelijke extra kosten. Individuele inkomenstoeslag Extra inkomensondersteuning voor mensen die langdurig minima zijn en geen uitzicht hebben op werk. Bedoeld voor mensen tussen de 21 en 65 jaar. Tot 100 % Wsm of uitsluitend AOW-inkomen. Tot 110 % Wsm - Minimaal 3 jaar tot 100 % Wsm (Aanvullende) Collectieve zorgverzekering De gemeente heeft met Menzis een Tot 110 % Wsm collectieve ziektekostenverzekering afgesloten voor minima met gebruikelijke zorgkosten. Minima krijgen daarbij korting op de basisverzekering en op de aanvullende verzekering. Zowel de gemeente als de 1 Pakket: Extra verzorgd 2, inclusief uitbreiding pakket. - Alleenstaande: 377 per kalenderjaar. Alleenstaande ouder: 482 per kalenderjaar. Meerpersoons huishouden: 536 per kalenderjaar. Bruto maandpremie 129,10 1. Bijdrage Menzis: 7,99. Bijdrage gemeente 25. Deelnemers betalen dus 96,11 per maand. Een korting van 32,99 ten opzichte van niet- 5

8 zorgverzekeraar betalen een deel van de premie. Sociaal-culturele activiteiten Inwoners van de gemeente kunnen een bijdrage krijgen in de kosten voor bijvoorbeeld abonnementen, lidmaatschappen, telefoon of bibliotheek. Sporten voor ouderen Per 1 januari 2015 kunnen 65-plussers een extra bijdrage voor sporten krijgen. Hiervan kan de contributie van een vereniging, deelname aan een sportactiviteit of sportbenodigdheden worden betaald. Jeugdsportfonds Per 1 januari 2015 zorgt het Jeugdsportfonds ervoor dat kinderen van 4 tot 18 jaar in groepsverband kunnen sporten. Het geld gaat direct naar de contributie van een sportvereniging en naar noodzakelijke sportbenodigdheden. Eenmalige uitkering 65plus (2014) Tot 1 januari 2015 konden 65-plussers per jaar een extra bedrag ontvangen van de gemeente. Regeling sportbereik (2014) Tot 1 januari 2015 konden gezinnen met kinderen een bijdrage krijgen van de gemeente voor kosten voor sport (contributie, sportbenodigdheden) van hun kinderen tussen de 4 en 18 jaar. Tot 110 % Wsm Tot 110 % Wsm Tot 110 % Wsm Tot 110 % Wsm Tot 110 % Wsm deelnemers. 125 per persoon per jaar. 75 per persoon per jaar. 225 per persoon per jaar. 350 per persoon per jaar. 75 per kind per jaar. De regeling sportbereik en de eenmalige uitkering voor 65-plussers zijn per 1 januari 2015 afgeschaft. Het jeugdsportfonds en de regeling sporten voor ouderen zijn per 1 januari 2015 ingegaan. Van deze twee nieuwe regelingen zijn echter nog geen verstrekkingen geregistreerd op het peilmoment van het onderzoek. Gegevens over het gebruik van de regeling sportbereik en de eenmalige uitkering voor 65-plussers zijn wel bekend. Daarom worden bij de combinaties van voorzieningen deze twee regelingen nog meegenomen Huishoudens In deze rapportage worden voor een aantal huishoudtypen de inkomenseffecten berekend. Het gaat om de volgende huishoudens: alleenstaande, jonger dan 65 jaar; alleenstaande ouder met kinderen (8 en 13 jaar); meerpersoonshuishoudens jonger dan 65 jaar, zonder kinderen (twee volwassenen); meerpersoonshuishoudens jonger dan 65 jaar, met kinderen (8 en 13 jaar); alleenstaande, 65+; meerpersoonshuishoudens, 65+ (twee volwassenen). Voor de weergave van de inkomenseffecten van diverse landelijke en gemeentelijke regelingen wordt uitgegaan van gegevens de normen van Deze effecten zijn gebaseerd op het daadwerkelijke gebruik van gemeentelijke voorzieningen door huishoudens met een inkomen tot de bijstandsnorm en met een inkomen tot 110 procent Wsm. Zodoende kunnen diverse gebruikersscenario s in beeld gebracht worden. 6

9 Inkomsten Voor de inkomsten wordt onderscheid gemaakt in landelijke bedragen (informatie afkomstig van de Belastingdienst) en gemeentelijke ondersteuning. We maken onderscheid in: netto inkomen; landelijke regelingen: heffingskortingen, kinderbijslag, huur- en zorgtoeslag en het kindgebonden budget; gemeentelijke regelingen: o kwijtschelding afvalstoffenheffing, rioolheffing en waterschapsbelastingen; o korting wegens de collectieve ziektekostenverzekering; o individuele inkomenstoeslag; o sociaal-culture activiteiten; o regeling sportbereik; o eenmalige uitkering 65-plus. Bijzondere bijstand is niet opgenomen omdat deze vorm van bijstand alleen wordt verstrekt voor noodzakelijke onvermijdbare individuele uitgaven Uitgaven Inhoudelijk gezien zijn er vier soorten uitgaven te onderscheiden: vaste lasten. Dit zijn uitgaven die regelmatig terugkomen. Er ligt meestal een contract aan ten grondslag. Voorbeelden zijn huur, energiekosten en verzekeringen; reserveringsuitgaven. Dit zijn uitgaven die niet regelmatig voorkomen en waarvan de hoogte vooraf niet bekend is. Er moet in principe een bedrag voor gereserveerd worden. Voorbeelden zijn kosten voor inventaris en kleding; huishoudelijke uitgaven. Dit zijn terugkerende uitgaven aan voeding, kleding, persoonlijke verzorging en dergelijke; uitgaven voor vrije bestedingen. Dit zijn uitgaven voor openbaar vervoer, lidmaatschap van een sport of andere vereniging, lidmaatschap bibliotheek, een krant, zakgeld voor kinderen en recreatie. Voor de uitgaven is waar mogelijk uitgegaan van lokale tarieven. Voorbeelden hiervan zijn de huur, energiekosten, water en de lokale heffingen 2. De andere bedragen zijn gebaseerd op landelijke berekeningen van het Nibud. 2 Kosten gas en elektriciteit zijn gebaseerd op tarieven van Essent (stroom en gas 3 jaar zeker), de kosten voor water op de tarieven van het Waterschap Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden. Heffingskortingen zijn in de maandprijs verrekend. Gegevens over het gemiddelde gebruik per huishoudtype zijn afkomstig van het Nibud. 7

10 2. Situatie minima In dit hoofdstuk wordt de minimapopulatie beschreven en geven we weer van welke (combinaties van) voorzieningen het meest gebruik wordt gemaakt. Op basis daarvan worden de effecten van het lokale armoedebeleid op de bestedingsruimte van huishoudens met inkomen tot 100 procent en tot 110 procent van het wettelijk sociaal minimum beschreven. We sluiten het hoofdstuk af met de inkomenssituatie van minima met een inkomen tot 120 procent en 130 procent Wsm. In de bijlages 1, 2 en 3 zijn de hierbij behorende inkomens effect tabellen opgenomen Minimapopulatie In deze paragraaf gaan we in op de minimapopulatie in de gemeente op 20 april We beginnen met het inkomen van deze huishoudens. Tabel Minimahuishoudens naar inkomen Inkomenspercentage t.o.v. Aantal Aandeel Wsm Tot 100% 330 3,0% 100% tot 110% 159 1,6% Totaal minima 489 4,6% Overig ,4% Totaal ,0% In totaal 489 huishoudens in de gemeente hebben een inkomen tot 110 procent van het voor hen geldende Wettelijk sociaal minimum. Dit is 4,6 procent van alle huishoudens in de gemeente. Onderstaand geven we een aantal kenmerken van de minima met een inkomen tot 110 procent Wsm weer. Tabel Inkomensbron minima, inkomen tot 110% Inkomensbron Aantal Aandeel P-wet % AOW % Ander inkomen % Totaal % Bijna de helft van alle minima heeft een uitkering in het kader van de Participatiewet en 23 procent is pensioengerechtigd en ontvangt AOW. De overige minima ontvangen een andersoortig inkomen, waarvan we de hoogte kennen maar niet weten uit welke componenten dit bestaat. Het kan bijvoorbeeld om WW gaan of inkomen uit werk. Tabel Huishoudtype minima, inkomen tot 110% Huishoudtype Aantal Aandeel Alleenstaand % Eenoudergezin 54 11% Meerpersoons met kinderen 62 13% Meerpersoons zonder kinderen % Totaal % 3 Dit betreft de huishoudens die op de genoemde peildatum gebruik maken van 1 van de voorzieningen die bedoeld zijn voor minimahuishoudens. Het daadwerkelijke aantal minima ligt hoger dan dit getal. Op basis van CBS cijfers komen wij op een schatting van 575 huishoudens. De hier gevonden huishoudens betreffen derhalve 85 procent van de doelgroep. 8

11 Ruim de helft van alle minima tot 110 procent Wsm vormt een alleenstaand huishouden. Eenoudergezinnen vormen met 11 procent van de minimapopulatie de kleinste groep. De volgende tabel geeft de leeftijd van de minimahuishoudens weer, op basis van de leeftijd van de oudste persoon in het huishouden. Tabel Leeftijdsopbouw minima, inkomen tot 110% Leeftijdscategorie Aantal Aandeel Tot 27 jaar 28 6% 27 tot 45 jaar % 45 tot 65 jaar % 65 jaar en ouder % Totaal % Het grootste deel van de minima is tussen de 45 en 65 jaar oud (40 procent). Tabel Woonwijk minima, inkomen tot 110% Woonwijk Aantal Aandeel Binnenstad 30 6% Buitengebied 1 0% Cothen 40 8% De Engk % De Geer 29 6% De Heul 87 18% De Horden 97 20% Frankenhof 4 1% Langbroek 25 5% Noorderwaard 24 5% Zandweg/Hoogstraat 29 6% Eindtotaal % De meeste minima wonen in de wijk Engk (123 huishoudens), gevolgd door De Horden en De Heul Gebruik voorzieningen In deze paragraaf een overzicht van het gebruik van de gemeentelijke voorzieningen. Het gebruik wordt weergegeven op huishoudniveau en betreft het gebruik van april 2014 tot en met maart Daarnaast geven we ook een overzicht van de minimahuishoudens die van geen enkele regeling gebruik hebben gemaakt. Registratiegegevens over regelingen die zijn ingegaan per 1 januari 2015 ontbreken en dit geldt ook voor de regeling sociaal-culturele activiteiten. Daarom wordt voor de regeling sociaal-culturele activiteiten en de regeling sportbereik en de eenmalige uitkering 65plus het gebruik weergegeven over geheel

12 Tabel Gebruik voorzieningen Voorziening Gebruik Doelgroep Bereik huishoudens regeling Kwijtschelding % Bijzondere bijstand % Langdurigheidstoeslag/ individuele inkomenstoeslag 89% Collectieve zorgverzekering % Sociaal-culturele activiteiten % Regeling sportbereik % Eenmalige uitkering 65plus % Van de collectieve zorgverzekering (260 huishoudens) kwijtschelding (259 huishoudens) is het meest gebruikgemaakt. Het bereik van de kwijtschelding is met 78 procent hoog te noemen. Verder valt het hoge bereik van de individuele inkomenstoeslag op: maar liefst 89 procent van de doelgroep heeft hier gebruik van gemaakt. De regeling voor sociaal-culturele activiteiten en de regeling sportbereik bereiken bijna de helft van de doelgroep Niet-gebruikers Van alle 489 minimahuishoudens tot 110 procent Wsm hebben 77 van geen enkele gemeentelijke voorziening, zoals genoemd in tabel 2.2.1, gebruikgemaakt. Dit is 16 procent van alle minima. Een nadere analyse van de 77 niet-gebruikers geeft het volgende beeld: Huishoudens met een bijstandsuitkering zijn vaker een niet-gebruikers dan huishoudens met AOW. Onder AOW ers maakt slechts 5 procent van geen enkele regeling gebruik, onder huishoudens die vallen onder de P-wet is dit 20 procent. Huishoudens zonder kinderen zijn vaker een niet-gebruiker dan huishoudens met kinderen. Van alle alleenstaande minima maakt 20 procent van geen enkele regeling gebruik. Onder eenoudergezinnen is dit 6 procent Vrije bestedingen Voor minimahuishoudens met een inkomens 100 procent en 100 tot 110 procent Wsm is onderzocht van welke gemeentelijke voorzieningen zij gebruikmaken 56. Meer specifiek is voor elk huishoudtype gekeken wat de drie meest voorkomende combinaties van gemeentelijke voorzieningen zijn. Daarbij worden alleen de combinaties weergegeven die door minstens vijf huishoudens zijn gebruikt. Daardoor zijn niet voor elk huishoudtype drie combinaties weergegeven. Voor elke combinatie wordt weergegeven hoeveel geld ieder huishouden maandelijks overhoudt. Eveneens wordt aangegeven hoeveel een huishouden maandelijks overhoudt wanneer zij van geen enkele gemeentelijke voorziening gebruikmaken en wanneer zij van alle gemeentelijke voorzieningen gebruik zou maken (maximaal gebruik). Voor alle mogelijkheden gaan we er vanuit dat het huishouden wel van alle landelijke inkomensondersteunende voorzieningen gebruikmaakt (zoals huurtoeslag en zorgtoeslag). 4 Het gaat over het gebruik van voorzieningen over het jaar De regelingen die in 2015 zijn ingevoerd staan daarom niet in dit overzicht. 5 Zoals genoemd onder paragraaf zijn de volgende regelingen zijn meegenomen voor de meest voorkomende combinaties: kwijtschelding, individuele inkomenstoeslag, korting wegens de collectieve zorgverzekering, regeling sociaal-culturele activiteiten, regeling sportbereik, eenmalige uitkering 65-plus. 6 Om het meest voorkomende gebruik van voorzieningen te bepalen is bij huishoudens met kinderen niet specifiek gekeken naar huishoudens met kinderen van 8 en 13 jaar maar naar huishoudens met kinderen in het algemeen, onafhankelijk van de leeftijd van de kinderen. Voor de begroting van deze huishoudens is vervolgens wel specifiek voor huishoudens met twee kinderen van 8 en 13 het gebruik van deze voorzieningen doorgerekend. 10

13 Minima tot 100 procent Wsm Per huishoudtype tot 100 procent Wsm zijn dit de meest gebruikte combinaties van gemeentelijke voorzieningen: Alleenstaande, jonger dan Kwijtschelding, individuele inkomenstoeslag, collectieve zorgverzekering, sociaal-culturele activiteiten (24 huishoudens). 2. Kwijtschelding (15 huishoudens). 3. Individuele inkomenstoeslag, collectieve zorgverzekering, sociaal-culturele activiteiten (15 huishoudens). Alleenstaande ouder, jonger dan kwijtschelding (8 huishoudens) 2. kwijtschelding, individuele inkomenstoeslag, collectieve zorgverzekering, sociaal-culturele activiteiten, regeling sportbereik (8 huishoudens). Meerpersoonshuishouden zonder kinderen, jonger dan 65 jaar 1. Kwijtschelding, individuele inkomenstoeslag, collectieve zorgverzekering, sociaal-culturele activiteiten (12 huishoudens). 2. Kwijtschelding (8 huishoudens). Meerpersoonshuishouden met kinderen, jonger dan 65 jaar 1. Kwijtschelding, individuele inkomenstoeslag, collectieve zorgverzekering, sociaal-culturele activiteiten, regeling sportbereik (9 huishoudens). 2. Kwijtschelding, individuele inkomenstoeslag, collectieve zorgverzekering, sociaal-culturele activiteiten (8 huishoudens). Alleenstaande, ouder dan Kwijtschelding (5 huishoudens). Voor meerpersoonshuishoudens van 65 jaar en ouder geldt dat van geen enkele combinatie van voorzieningen door vijf of meer huishoudens gebruik is gemaakt. Per combinatie van voorzieningen is berekend hoeveel geld een huishouden maandelijks overhoudt voor vrije bestedingen. De onderstaande tabel geeft dit weer. De bijbehorende inkomens effect tabellen staan in bijlage 1. Tabel Overzicht maandelijks restant (euro s) per huishoudtype naar combinaties gebruik Huishoudtype tot 100 % Wsm Combinatie 1 Combinatie 2 Combinatie 3 Geen gebruik Maximaal gebruik Alleenstaande (jonger dan 65) Alleenstaande ouder, 2 kinderen ** Meerpersoons zonder kinderen ** Meerpersoons, 2 kinderen ** Alleenstaande (ouder dan 65) 16 ** ** Meerpersoons (ouder dan 65) ** ** ** Nagenoeg ieder huishouden komt maandelijks geld tekort. Vooral meerpersoonshuishoudens met twee kinderen hebben het zwaar, zij komen maandelijks het diepst in de rode cijfer. De tabel maakt inzichtelijk dat de meeste huishoudens niet van alle voorzieningen gebruikmaken waar zij recht op hebben, en daardoor dus minder geld over houden dan dat mogelijk is. Minima doen zichzelf daarmee dus (nog meer) tekort. Meerpersoonshuishoudens met twee kinderen kunnen er het meest op vooruitgaan wanneer zij van veel voorzieningen gebruikmaken. In het gebruik zien we dat de meeste huishoudens in elk geval gebruikmaken van de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. 11

14 Minima 100 tot 110 procent Wsm Voor minima met een inkomen tussen de 100 en 110 procent Wsm geven we alleen het maandelijks resterende bedrag weer wanneer zij van alle regelingen en van geen enkele regeling gebruikmaken. Dit omdat deze groep (159 huishoudens) niet groot genoeg is om per huishoudtype meerdere combinaties van voorzieningen weer te geven. De bijbehorende inkomens effect tabellen staan in bijlage 2. Tabel Overzicht vrije bestedingen (in euro s) per huishoudtype naar combinaties gebruik Huishoudtype 100 tot 110 % Wsm Geen gebruik Maximaal gebruik Alleenstaande (jonger dan 65) Alleenstaande ouder, 2 kinderen Meerpersoons zonder kinderen Meerpersoons, 2 kinderen Alleenstaande (ouder dan 65) Meerpersoons (ouder dan 65) Alle huishoudens jonger dan 65 jaar komen maandelijks nog steeds geld tekort, ook al maken ze gebruik van alle gemeentelijke regelingen. Een alleenstaande van 65 jaar of ouder houdt als enige maandelijks geld over bij geen gebruik van gemeentelijke regelingen. Evenals bij de huishoudens met een inkomen tot 100 procent Wsm komen meerpersoonshuishoudens met kinderen maandelijks het diepst in de rode cijfers Bijdrage per combinatie In deze paragraaf brengen we de landelijke 789 en gemeentelijke bijdrage voor de minimahuishoudens in beeld. Daarbij gaan we wederom uit van het daadwerkelijke gebruik van voorzieningen per huishoudtype, zoals beschreven in paragraaf 2.4. Eveneens wordt het effect van de gemeentelijke ondersteuning op de uitgaven van het huishouden weergegeven. 7 De bijdrage van het Rijk bestaat uit de huurtoeslag, zorgtoeslag, de kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget. Voor de huurtoeslag is uitgegaan van een huur van 500 voor een alleenstaande en 600 voor de overige huishoudens. De inkomensafhankelijke combinatiekorting is omgerekend naar een netto inkomensvoordeel van 36,5 procent. 8 Voor alleenstaande ouders gaan we er vanuit dat iemand met een inkomen tot de bijstandsnorm niet werkt en dus geen kinderopvang nodig heeft. Voor alleenstaande ouders met een hoger inkomen zijn we uitgegaan van 40 uur buitenschoolse opvang per kind per maand tegen een tarief van 6,55. De kosten hiervan zijn in de kolom bijdrage rijk verrekend met de te ontvangen kinderopvangtoeslag. 9 In een meerpersoonshuishouden met twee jonge kinderen en een inkomen tot 110 procent Wsm zal slechts één van beide partners werken. Anders is het huishoudinkomen hoger. Daarom gaan we er voor dit huishoudtype dan ook vanuit dat zij geen kinderopvang nodig hebben omdat één van beide partners thuis is voor de kinderen. 12

15 Minima tot 100 procent Wsm Tabel Vergelijking inkomenspositie in euro s per huishouden Huishoudtype tot 100% Wsm Netto inkomen Bijdrage Rijk Bijdrage gemeente Totaal inkomen Alleenstaande (jonger dan 65) Combinatie Combinatie Combinatie Maximaal gebruik Alleenstaande ouder, 2 kinderen Combinatie Combinatie Maximaal gebruik Meerpersoons zonder kinderen (jonger dan 65) Combinatie Combinatie Maximaal gebruik Meerpersoons, 2 kinderen Combinatie Combinatie Maximaal gebruik Alleenstaande (ouder dan 65) Combinatie Maximaal gebruik Meerpersoons zonder kinderen (ouder dan 65) Maximaal gebruik De tabel toont aan dat de gemeentelijke bijdrage een stuk lager is dan de bijdrage van het Rijk: de gemeente kan dus maar tot op zekere hoogte bijdragen aan de inkomenspositie van minima. De kwijtschelding van gemeentelijke belastingen en waterschapslasten heeft het grootste aandeel in de bijdrage van de gemeente. 13

16 Minima tot 110 procent Wsm De volgende tabel brengt het maximale inkomen voor huishoudens tot 110 procent Wsm in beeld. Daarbij gaan we er vanuit dat zij van alle landelijke en gemeentelijke minimaregelingen gebruikmaken. Tabel Vergelijking inkomenspositie in euro s per huishouden Huishoudtype 100 tot 110 % Wsm Netto inkomen Bijdrage Rijk Bijdrage gemeente Totaal inkomen Alleenstaande (jonger dan 65) Maximaal gebruik Alleenstaande ouder, 2 kinderen Combinatie Meerpersoons zonder kinderen (jonger dan 65) Combinatie Meerpersoons, 2 kinderen Combinatie Alleenstaande (ouder dan 65) Combinatie Meerpersoons zonder kinderen (ouder dan 65) Combinatie Meerpersoonshuishoudens van 65 jaar of ouder kunnen het hoogste bedrag van de gemeente ontvangen. Door de eenmalige tegemoetkoming voor 65-plussers kan deze leeftijdscategorie een hogere tegemoetkoming van de gemeente ontvangen dan 65-minners Regelingen 2015 Per 1 januari 2015 is een aantal nieuwe regelingen voor minima ingevoerd. In deze paragraaf geven we de financiële bijdrage van deze regelingen weer. Het betreft de volgende regelingen: - Jeugdsportfonds - Sporten voor ouderen - Bijdrage zwemlessen kinderen 6 tot en met 8 jaar Tabel Maandelijkse bijdrage overige voorzieningen per huishoudtype Huishoudtype Jeugdsportfonds Sporten voor Bijdrage zwemlessen ouderen Alleenstaande (jonger dan 65) Alleenstaande ouder, 2 kinderen 37,50-33,33 Meerpersoons zonder kinderen Meerpersoons, 2 kinderen 37,50-33,33 Alleenstaande (ouder dan 65) - 6,25 - Meerpersoons (ouder dan 65) - 12,50-14

17 2.6. Huishoudens tot 120 en 130 procent Wsm Onderstaande tabel geeft voor huishoudens met een inkomen tot 120 procent Wsm en 130 procent Wsm het bedrag weer dat zij maandelijks overhouden na alle uitgaven. Deze huishoudens hebben geen recht meer op gemeentelijke voorzieningen. Wederom gaan we er hier vanuit dat het huishouden van alle rijksbijdragen gebruikmaakt. Tabel Overzicht maandelijks restant (euro s) per huishoudtype Huishoudtype 120% Wsm 130% Wsm Alleenstaande (jonger dan 65) Alleenstaande ouder, 2 kinderen Meerpersoons zonder kinderen Meerpersoons, 2 kinderen Alleenstaande (ouder dan 65) Meerpersoons (ouder dan 65) Huishoudens jonger dan 65 en een inkomen tot 120 procent Wsm komen maandelijks geld tekort. Vooral meerpersoonshuishoudens komen diep in de rode cijfers. Pensioengerechtigden houden wel maandelijks geld over. Voor deze huishoudens geldt dat zij bij een hoger inkomen nog steeds recht hebben op hetzelfde bedrag aan huur- en zorgtoeslag als huishoudens met een lager inkomen. Huishoudens jonger dan 65 jaar zien sneller een daling in huur- en zorgtoeslag als hun inkomen stijgt. Bij een inkomen van 130 procent Wsm houden ook alleenstaanden en alleenstaande huishoudens maandelijks geld over. Meerpersoonshuishoudens komen echter nog steeds een behoorlijk bedrag tekort. Wederom zien we dat 65-plussers het meeste geld overhouden voor vrije bestedingen. 15

18 3. Stapeling voorzieningen In dit hoofdstuk geven we de stapelingen tussen minimahuishoudens, gebruikers van schuldhulpverlening, Wmo en jeugdhulpverlening weer. Dit doen we op huishoudniveau. De cijfers betreffen de gebruikers in de periode van april 2014 tot en met maart Minima De volgende tabel geeft weer van welke overige voorzieningen de 489 minima in de gemeente gebruikmaken. Tabel gebruik voorzieningen minima Voorziening Aantal huishoudens Schuldhulpverlening 53 Wmo 104 Jeugdwet 13 Van alle 489 minima maken 53 huishoudens eveneens gebruik van de schuldhulpverlening, 104 van een of meerdere Wmo-voorzieningen en 13 huishoudens zitten in de Jeugdwet Schuldhulpverlening De volgende tabel geeft weer van welke overige voorzieningen de 100 huishoudens in de schuldhulpverlening gebruikmaken. Tabel gebruik voorzieningen schuldhulpverlening Voorziening Aantal huishoudens Minima 53 Wmo 21 Jeugdwet 3 Van alle 100 huishoudens in de schuldhulpverlening hebben 53 een inkomen tot 110 procent Wsm, maken 21 huishoudens gebruik van een of meerdere Wmo-voorzieningen en 3 huishoudens zitten in de Jeugdwet Wmo De volgende tabel geeft weer van welke overige voorzieningen de 580 huishoudens met een Wmo-voorziening eveneens gebruikmaken. Tabel gebruik voorzieningen Wmo Voorziening Aantal huishoudens Schuldhulpverlening 21 Minima 104 Jeugdwet 26 Van alle 580 huishoudens in de Wmo hebben 53 een inkomen tot 110 procent Wsm, zitten 21 huishoudens in een SHV-traject en 26 huishoudens in de Jeugdwet. 16

19 3.4. Jeugdwet De volgende tabel geeft weer van welke overige voorzieningen de 191 huishoudens die in de Jeugdwet zitten gebruikmaken. Tabel gebruik voorzieningen jeugdwet Voorziening Aantal huishoudens Schuldhulpverlening 3 Wmo 26 Minima 13 Van alle 191 huishoudens die jeugdhulpverlening krijgen hebben 13 een inkomen tot 110 procent Wsm, zitten 3 huishoudens in een SHV-traject en 26 huishoudens hebben een of meerdere Wmo-voorzieningen Wsw De volgende tabel geeft weer van welke overige voorzieningen de 53 huishoudens die in de Wsw zitten gebruikmaken. Tabel gebruik voorzieningen jeugdwet Voorziening Aantal huishoudens Schuldhulpverlening 3 Wmo 22 Jeugdwet 0 Minima 6 Van alle 53 huishoudens die in de Wsw zitten, zitten 3 huishoudens in een SHV-traject en 22 huishoudens hebben een of meerdere Wmo-voorzieningen. 17

20 4. Eigen bijdragen in beeld De gemeente Wijk bij Duurstede heeft de mogelijkheid om eigen bijdragen te heffen op voorzieningen in het kader van de Wmo. Daarnaast is er vanuit de Jeugdwet de verplichting om de ouderbijdrage te heffen. Het opleggen van de eigen bijdragen is gebonden aan de wetgeving in de Wmo. Eigen bijdragen worden geïnd door het CAK. In de bijlage 4 staat een korte beschrijving van de werking van de eigen bijdrage. Om antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvragen, gaan we in dit hoofdstuk in op achtereenvolgens: - De inkomensverdeling voor de klantgroep die gebruik maakt van hulp bij het huishouden en de daaruit voortvloeiende eigen bijdragen. - Het aantal huishoudens dat een eigen bijdrage betaalt in het kader van Hulp bij het Huishouden en dat daarmee op het maximum zit van de te betalen eigen bijdrage. - Het aantal huishoudens dat een eigen bijdrage betaalt voor alle voorzieningen waar de gemeente Wijk bij Duurstede een eigen bijdrage op heft en het aandeel dat daarmee op het maximum zit van de te betalen eigen bijdrage. Vervolgens rekenen we een aantal scenario s door voor het heffen van de eigen bijdragen Inkomensverdeling De inkomensverdeling is afkomstig van gegevens van het CAK en betreft de inkomenspositie van de huishoudens die een eigen bijdrage in het kader van de Wmo betalen. Tabel inkomensverdeling Wmo gebruikers Inkomen naar min Totaal huishoudtype Alleenst. Meerpe Alleenst. Meerpe 120% 60% 56% 80% 44% 62% 130% 4% 3% 3% 1% 3% 150% 13% 13% 5% 14% 12% 200% 10% 11% 8% 26% 11% 250% 6% 11% 3% 9% 7% 300% 6% 6% 1% 6% 5% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% Te zien is dat meer dan 3 op de 5 huishoudens met een Wmo-voorziening een inkomen heeft tot 120 procent van het verzamelinkomen. Bij de alleenstaande onder de 65 jaar betreft het 4 van de 5 huishoudens. Deze inkomensverdeling passen we in de navolgende berekeningen verder toe. In de onderstaande tabel zetten we de maximale bedragen dat een huishouden per inkomensgroep aan eigen bijdragen mag betalen op jaarbasis. Tabel Maximale eigen bijdrage op basis van inkomen Inkomen naar min huishoudtype Alleenst. Meerpe Alleenst. Meerpe 120% % % % % %

21 De maximale eigen bijdrages lopen op met het inkomen. Zo mag een alleenstaand 65-plus huishouden met een inkomen rond de 150 procent van het minimum verzamelinkomen wettelijk per jaar maximaal 876,- betalen. Bij een inkomen op 200 procent is dat 1.916,- per jaar. De bovenstaande bedragen kunnen dus nooit overschreden worden bij het betalen van de eigen bijdragen. Indien de kostprijs van een voorziening lager is dan de maximale eigen bijdrage, betaalt het huishouden de kostprijs van de voorziening. Feitelijk betaalt het huishouden de voorziening zelf Eigen bijdragen en collectieve zorgverzekering Inwoners van de gemeente Wijk bij Duurstede kunnen bij Menzis en Zilveren Kruis een collectieve aanvullende zorgverzekering (CAZ) afsluiten. Voor inwoners met een inkomen beneden de 110 procent Wsm draagt de gemeente maandelijks 25 per persoon bij aan de premie. Inwoners hebben keuzevrijheid: men kan kiezen tussen verschillende aanvullende ziektekostenpakketten met verschillende premies. Met deze aanvullende zorgverzekering kan men ook compensatie krijgen voor de eigen bijdragen Wmo. Daarnaast is er een vergoeding beschikbaar voor deelnemers aan de collectieve aanvullende ziektekosten ter vervanging van WTCG/CER. Dit betreft mensen met inkomen van 120 procent en 130 procent Wsm. Zij kunnen respectievelijk een bijdrage van 20,- of 15, - per maand ontvangen, mits zij een chronische ziekte of beperking hebben. Dit wordt bepaald aan de hand van de indicatie die mensen hebben voor Wmo of WLZ-zorg. In Wijk bij Duurstede nemen 260 huishoudens deel aan de collectieve aanvullende ziektekostenverzekering. In deze huishoudens wonen 396 volwassenen. Per maand betaalt de gemeente 9.900,- aan bijdrage voor de premie en per jaar ,-. In het onderstaande zetten we kosten per huishouden op een rij. Tabel Kosten CAZ en maximale eigen bijdrage op basis van inkomen op jaarbasis Huishoudens tot 110% Alleenst. Meerpers. Kosten CAZ Maximale eigen bijdrage Huishoudens met een laag inkomen die een eigen bijdrage in het kader van de Wmo of een ouderbijdrage vanuit de Jeugdwet moeten betalen, kunnen compensatie krijgen van deze eigen bijdrage. De eigen bijdrage is lager dan de kosten voor de gemeente voor de CAZ. Tabel Overlap CAZ en gebruik Wmo Huishoudens Gebruik CAZ Wmo voorziening 64 Wmo voorziening met EB 50 Op dit moment zijn er 50 huishoudens die gebruikmaken van de CAZ en die ook een eigen bijdrage voor de Wmo moeten betalen. Deze huishoudens hebben dus de mogelijkheid de eigen bijdrage via de ziektekostenverzekering terug te krijgen. Concluderend geldt dat de kosten van de bijdrage aan de premie voor de CAZ voor de gemeente hoger zijn dan de eigen bijdrage die huishoudens moeten betalen. De winst voor de gemeente zal, naast het verlagen van de premie voor de groep met een laag inkomen, met name moeten komen door een verminderd beroep op de bijzondere bijstand. Daarnaast hebben de verzekerden natuurlijk een voordeel van een lagere premie met een grotere dekking. 19

22 4.3. Stapeling gebruik van voorzieningen Om de eigen bijdragen goed te kunnen berekenen, is het van belang de stapeling van het gebruik goed in beeld te hebben. De eigen bijdrage is namelijk gebonden aan het feit dat: - een huishouden nooit meer dan de kostprijs kan betalen; - een huishouden nooit meer kan betalen dan de maximale eigen bijdrage bepaald door het inkomen van het huishouden. Gebruik en eigen bijdragen hulp bij het huishouden We starten met het overzicht van het gebruik van Hulp bij het Huishouden en het aantal en aandeel huishoudens dat de maximale eigen bijdrage betaalt. Hierbij gaan we er van uit dat de gemeente uitsluitend een eigen bijdrage heft voor Hulp bij het huishouden en niet voor andere voorzieningen. Dit is natuurlijk niet het geval, maar het geeft wel een beeld van de ruimte die er is voor extra eigen bijdragen. Tabel Gebruik hulp bij het huishouden Gebruik HH 65-min 65-plus Alleenstaand Meerpersoons Alleenstaand Meerpersoons Hulp bij het Huishouden Aantal maximale eigen bijdrage Aandeel maximale eigen bijdrage 89% 48% 88% 72% Van de groep huishoudens die gebruik maken van hulp bij het huishouden betaalt in totaal 81 procent al de maximale eigen bijdrage. De overige huishoudens betalen de gemiddelde kostprijs van de voorziening ( 2.210,- ). Dit is te zien in het onderstaande overzicht. Dit laat per huishouden de eigen bijdrage op jaarbasis zien. Tabel Eigen bijdragen per jaar bij gebruik van Hulp bij het Huishouden Inkomensgrens 65-min 65-plus Alleenstaand Meerpersoons Alleenstaand Meerpersoons 120% % % % % % In het bovenstaande overzicht is te zien dat een de huishoudens met een verzamelinkomen van meer dan 200 procent (met uitzondering van de alleenstaande 65-plussers) hulp bij het huishouden zelf de kostprijs ( per jaar) betalen. De groep met een lager inkomen betaalt een eigen bijdrage. Gebruik en eigen bijdragen combinaties van voorzieningen In het onderstaande zetten we op een rij hoeveel huishoudens van de verschillende combinaties van Wmo-voorzieningen, waar de gemeente Wijk bij Duurstede een eigen bijdrage op heft, gebruik maken. Het gaat daarbij om de volgende voorzieningen: - Hulp bij het Huishouden; - woningaanpassing; - aanpassing eigen auto; - scootmobiel; - begeleiding; - driewielfietsen. 20

23 Op basis van daadwerkelijk gebruik wordt voor 8 combinaties van voorzieningen de stapeling in beeld gebracht. Tabel Opbrengsten eigen bijdragen per jaar Inkomensgrens 65-min 65-plus Totaal Alleenstaand Meerpersoons Alleenstaand Meerpersoons 120% % % % % % Totaal In totaal bedragen de opbrengsten ,- per jaar. Tabel stapeling gebruik voorzieningen met eigen bijdragen Voorziening combinaties 65-min 65-plus Totaal Alleenstaand Meerpersoons Alleenstaand Meerpersoons Alleen HH Alleen woonvoorziening Alleen 1 andere voorziening Subtotaal Aandeel alle Wmogebruikers 59% 74% 54% 56% 61% Combinaties 25 HH + andere voorziening HH + Woonvoorziening HH + Woonvoorziening andere voorziening 21 Woonvoorziening + andere voorziening 8 Woonvoorziening + 2 andere voorzieningen 441 Totaal Te zien is dat in totaal 61 procent van de klanten gebruik maakt van 1 van de onderscheiden voorzieningen. De stapeling van de eigen bijdrage treedt dan ook op voor 4 van de 10 huishoudens. In het onderstaande zetten we het aandeel huishoudens op een rij dat de maximale wettelijke eigen bijdrage betaalt. Dit doen we voor dezelfde combinaties van voorzieningen als bovenstaand. 21

24 Tabel aandeel huishoudens dat maximale eigen bijdrage betaalt Voorziening combinaties 65-min 65-plus Totaal Alleenstaand Meerpersoons Alleenstaand Meerpersoons Alleen HH 67% 55% 88% 73% 81% Alleen woonvoorziening 86% 44% 79% 55% 59% Alleen 1 andere voorziening 88% 46% 83% 50% 62% Combinaties HH + andere voorziening 89% 80% 100% 100% 92% HH + Woonvoorziening 80% 100% 93% 80% 89% HH + Woonvoorziening + andere voorziening 100% 100% 100% 92% 98% Woonvoorziening + andere voorziening 100% 71% 50% - 71% Woonvoorziening + 2 andere voorzieningen 100% 100% 100% - 100% Totaal 89% 55% 90% 74% 77% Te zien is dat een groot deel van de huishoudens al de maximale eigen bijdrage (100%) betaalt. Bij alleenstaanden is dit 90 procent van alle huishoudens. Bij de meerpersoonshuishoudens jonger dan 65 jaar is er nog enigszins ruimte voor het betalen van de eigen bijdragen Gevolgen maximeren eigen bijdragen Indien de gemeente Wijk bij Duurstede de eigen bijdragen wil maximeren, leidt dit tot de volgende financiële baten. Dit is berekend op basis van de financiële ruimte die bij de verschillende huishoudens nog resteert op basis van de bovenstaande berekeningen. Tabel Maximale financiële ruimte voor heffen van eigen bijdragen bij gebruik van een Wmo-voorziening Inkomen Alleenstaand Meerpersoons Totaal 120% % % % % % Totaal De financiële winst van het maximeren van de eigen bijdrage is maximaal ,-. Dit is de financiële ruimte die bij de huidige gebruikers van de Wmo nog beschikbaar is Effecten op het inkomen De effecten op het inkomen van de eigen bijdrage voor de groep met een minimuminkomen zijn als volgt. De bedragen betreffen de maximale eigen bijdrage per maand. Tabel Effect op inkomen eigen bijdragen Wmo-voorziening Huishoudtype 120% 130% Alleenstaande (jonger dan 65) Meerpersoons (jonger dan 65) Alleenstaande (ouder dan 65) Meerpersoons (ouder dan 65)

25 De verschillende huishoudens zitten op de maximale eigen bijdrage op grond van het verzamelinkomen. Dat betekent dat het niet uitmaakt of er gebruik wordt gemaakt van meerdere voorzieningen of niet. Ook bij het gebruik van één Wmo-voorziening betalen zij niet meer dan bovenstaande bedragen. Daarbij geldt dus voor de minimahuishoudens die recht hebben op de CAZ dat dit, onafhankelijk van welke voorziening(en) ze gebruikmaken, het maximale bedrag is dat ze betalen of vergoed krijgen vanuit de CAZ. Ervan uitgaande dat alle minima tot 110 procent Wsm die kosten maken voor eigen bijdragen dan ook gebruikmaken van deze vergoeding vanuit de CAZ, zullen de effecten vooral merkbaar zijn bij huishoudens met een hoger inkomen. De volgende tabel geeft voor huishoudens met een inkomen tot 120 en 130 procent, die dus geen gebruik kunnen maken van de CAZ, weer hoeveel zij maandelijks overhouden wanneer zij de maximale eigen bijdrage moeten betalen. Daarvoor gaan we uit van de vrije bestedingen zoals genoemd in hoofdstuk 2. Tabel Overzicht maandelijks restant (euro s) per huishoudtype met maximale EB Huishoudtype 120% Wsm 130% Wsm Alleenstaande (jonger dan 65) Alleenstaande ouder, 2 kinderen Meerpersoons zonder kinderen Meerpersoons, 2 kinderen Alleenstaande (ouder dan 65) Meerpersoons (ouder dan 65) De eigen bijdragen betekent dat alleenstaande huishoudens jonger dan 65 jaar met een inkomen tot 130 procent Wsm maandelijks net tekort komen. De meerpersoonshuishoudens onder de 65 jaar komen nog meer tekort maandelijks. 23