Brouwen aan een verantwoord 2013

Transcriptie

1 BierNieuws Nummer 1 januari 2013 Informatiebulletin van Nederlandse Brouwers Brouwen aan een verantwoord 2013 De Nederlandse brouwsector is volop in beweging. Ruim 120 brouwerijen verschaffen werkgelegenheid aan zo n medewerkers en indirect bieden zij werkgelegenheid aan bijna medewerkers. Deze medewerkers brouwen bieren die wereldwijd aan de top staan. Niet voor niets is Nederland dan ook de grootste bierexporteur in Europa en één van de grootste wereldwijd. In 2013 staat de brouwsector voor belangrijke uitdagingen. Zo is de accijns op bier per 1 januari 2013 met 10 procent verhoogd en neemt de Kamer dit jaar een besluit over een verhoging van de bieraccijnzen met nog eens 14 procent. Vanwege de grote accijnsverschillen tussen Nederland en Duitsland (Nederlandse accijnzen zijn 4 x zo hoog), zal dit leiden tot extra import van illegaal bier en een verdere toename van het bieraccijnstoerisme. Daarnaast is 2013 het jaar waarin de nieuwe Drank en Horecawet van kracht gaat en de Kamer een beslissing neemt over de eventuele verhoging van de aankoopleeftijd van zwak alcoholische dranken naar 18 jaar. Volop uitdagingen dus, waar we als brouwers op in zullen spelen. Dit doen we door een uitwerking van de samenwerkingsovereenkomst met de Douane om illegale import van bier een halt toe te roepen, het uitwerken van de gezamenlijke agenda van het Directeuren Overleg Alcohol en het verder vergroenen van de bierketen. Uitdagingen die inhaken op de actualiteit en die we via BierNieuws met u zullen delen. In deze editie richten we ons op verantwoorde bierconsumptie en de ontwikkeling van accijnzen. In een volgende editie zullen we uitgebreid ingaan op onze ambities in het kader van de vergroening van de bierketen. Omdat we het debat en de dialoog op onze thema s erg belangrijk vinden, zijn we benieuwd naar uw mening. We horen die graag via info@nederlandsebrouwers.nl of op twitter:. Namens de brouwers van Nederland wens ik u een optimistisch en gezond 2013 toe! Cees-Jan Adema, directeur Nederlandse Brouwers 1

2 Positieve tendens verantwoorde bierconsumptie Eén van de belangrijkste thema s op dit moment is verantwoorde bierconsumptie. Niet alleen voor de samenleving maar ook voor de brouwers. Bier is een prachtig natuurlijk product met een ruime variatie aan smaken en soorten, variërend van alcoholvrij bier tot speciaalbier. Meer dan 90% van de Nederlanders geniet al op een verantwoorde wijze van dit natuurlijke product. Er zijn ook zorgpunten. Verantwoorde bierconsumptie kan positieve gezondheidseffecten hebben. Ruim 30 jaar wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat bij matige en regelmatige alcoholconsumptie de gunstige effecten op met name harten vaatziekten en diabetes groter zijn dan de negatieve effecten op borstkanker en kanker in het mond- en halsgebied 1. Dit mag niet worden opgevat als een aanmoediging om te gaan drinken. Voor sommige mensen en in bepaalde omstandigheden is het beter om helemaal geen alcohol te drinken. Uit diverse statistieken blijkt dat er een stijgende trend is wat betreft verantwoorde alcoholconsumptie. Nederland is, in tegensteling tot een aantal jaren geleden, een middenmoter in Europa als het gaat om onverantwoorde consumptie. De gemiddelde alcoholconsumptie ligt in Nederland met 9,73 liter substantieel lager dan het Europese gemiddelde van 12,45 liter 2. Daarbij is er sprake van een dalende trend bij jongeren onder de 16 jaar. In de periode tussen 2003 en 2011 is het percentage 12-jarigen dat de afgelopen maand alcohol heeft gedronken gedaald van 31% naar 8% 3. Ook bij alcohol en verkeer gaat het de goede kant op. De publiek-private samenwerking rond de BOB-campagne werpt zijn vruchten af en de combinatie van voorlichting en handhaving blijkt succesvol. Sinds de introductie van de campagne in 2001 is het aantal automobilisten dat met te veel drank op achter het stuur zit bijna gehalveerd 4. Maar we zijn er nog niet Ondanks deze duidelijke verbetering zijn we er nog niet. Alcoholconsumptie onder jongeren in de leeftijd jaar laat nauwelijks veranderingen zien ten opzichte van voorgaande jaren. Zo n 52% van de 16-jarigen drinkt in het weekeinde 5 of meer glazen alcohol en 19% van de jongens drinkt op die leeftijd meer dan 20 glazen in het weekeinde 5. Het aantal geregistreerde jongeren dat met alcoholvergiftiging in het ziekenhuis terecht komt, neemt helaas nog steeds toe. Het lijkt er op dat de groep waar alcoholmisbruik plaats vindt kleiner wordt, maar het misbruik wordt wel intenser. Een tendens die niet uniek is in Nederland en die ook in andere Europese landen zichtbaar is. Gebruikelijke beleidsinstrumenten (hoge accijnzen, moeilijke verkrijgbaarheid en reclamebeperkingen) hebben daar weinig tot geen vat op (zie ook verder in deze BierNieuws). 1 Matige alcohol consumptie positief voor gezondheid resultaten van 30 jaar wetenschappelijke onderzoek, Stichting Alcohol Research Alcohol in the REuropean Union, WHO Peilstationonderzoek Scholieren, Jeugd en riskant gedrag, Trimbos Rijden onder invloed in Nederland, Ministerie van Infrastructuur en Milieu Peilstationonderzoek Scholieren, Jeugd en riskant gedrag, Trimbos

3 Bijdrage Nederlandse Brouwers aan verantwoorde bierconsumptie Nederlandse Brouwers wil de positieve tendens die is ingezet op verantwoorde bierconsumptie vasthouden. Om dit te bereiken is het essentieel dat jongeren onder de wettelijke aankoopleeftijd en hun ouders inzien dat het beter is geen alcohol te drinken. Voor volwassenen geldt dat zij een afgewogen keuze maken volgens de richtlijnen van de Gezondheidsraad die voorschrijft: voor mannen niet meer dan 2 glazen per dag en voor vrouwen 1 glas per dag. Nederlandse Brouwers ondersteunt dan ook van harte de gezamenlijke agenda van het Directeuren Overleg Alcohol die staatssecretaris Van Rijn (VWS) eind 2012 naar de Kamer heeft gestuurd. Onder het motto Samen naar een verantwoord alcoholgebruik voor een gezonder Nederland hebben stakeholders afkomstig uit de overheid, gezondheidsorganisaties, drankverstrekkers en producenten van alcoholhoudende dranken hierin hun ambitie neergelegd. Hierop aansluitend zet Nederlandse Brouwers in 2013 de volgende acties in: Informatie over verantwoorde bierconsumptie via internet beter beschikbaar maken. Ook gaan we in gesprek over de haalbaarheid en wenselijkheid om symbolen (bijv. alcohol en verkeer, zwangerschap en/of drinken onder de leeftijdsgrens) op vrijwillige basis op het etiket te plaatsen. Ontwikkelen en beschikbaar stellen van een breed portfolio, inclusief alcoholarm en vrij bier. Daarbij onderzoeken we hoe alcoholarm en vrij bier op evenementen nog meer onder de aandacht kan worden gebracht. Verder werken aan het bewerkstelligen van de maatschappelijke norm verantwoorde bierconsumptie door publiek private campagnes te blijven ondersteunen en waar nodig aan te scherpen (bijv. BOB-campagne voor sportverenigingen). In aanvulling hierop stellen we extra middelen beschikbaar om een aantal proefprojecten rondom verantwoorde bierconsumptie te steunen vanuit de doelgroep jongeren en hun ouders. Aanscherpen van de afspraken rondom reclame voor alcoholhoudende dranken. We zijn ervoor om alcoholreclames rond programma s die overduidelijk zijn gericht op overmatige alcoholconsumptie te stoppen. Voor meer informatie over de gezamenlijke agenda: brieven/2012/12/06/gezamenlijke-agenda-van-het-directeurenoverleg-alcohol.html 3

4 Accijnsverhoging bier: geen afname bingedrinken Er wordt vaak gewezen op de relatie tussen accijns en verantwoorde alcoholconsumptie; hoe hoger de accijns, hoe lager de consumptie. In Europa hebben vooral de Scandinavische landen, het Verenigd Koninkrijk en Ierland hoge accijnzen. In deze landen zou de consumptie laag moeten zijn. Echter, het omgekeerde is het geval: de consumptie ligt er, behalve in Zweden, juist boven het Europese gemiddelde. Terwijl in de meeste Zuid-Europese landen, vanwege de wijnbouw traditioneel landen met lage accijnzen, de consumptie juist onder het Europees gemiddelde ligt. Een soortgelijk verhaal treedt op als we de hoogte van de accijnzen afzetten tegen het percentage bingedrinkers. Dit zijn consumenten die doorgaans per gelegenheid meer dan 5 glazen alcohol drinken. Ook hier zijn uitschieters zichtbaar bij landen die hoge accijnzen hanteren. Dat accijnsverhogingen geen adequaat middel zijn tegen alcoholmisbruik, blijkt eveneens uit onderzoek: zware drinkers tonen zich nauwelijks gevoelig voor prijs en ook jongeren zijn veel minder prijsgevoelig dan oudere drinkers 1. 1 Oxford Economics: Review of Rand Europe s The affordability of alcoholic beverages in the European Union. Maart Ierland 25 Denemarken Verenigd Koninkrijk Finland 20 % Bingedrinkers 15 Litouwen Tsjechië België Nederland Polen 10 Luxemburg Estland Duitsland Frankrijk Slowakije Spanje Roemenië 5 Letland Portugal Hongarije Slovenië Oostenrijk 0 Italië Griekenland Bulgarije Zweden Bieraccijns (bedrag in hectoliter) Hoogte accijnzen vs % bingedrinkers De grafiek is opgesteld op basis van de resultaten van respondenten die hebben aangegeven in de laatste 30 dagen alcohol te hebben gedronken. Het EU gemiddelde is 10%. Het totaal respondenten is % hiervan geeft aan in de laatste 12 maanden alcohol te hebben gedronken, dit zijn personen. Hiervan heeft 88% (= personen) alcohol gedronken in de laatste 30 dagen. Het percentage bingedrinkers is gebaseerd op deze personen. Bronnen: - % bingedrinkers: Eurobarometer april 2010 Attitude towards alcohol - Bieraccijns: The Brewers of Europe (juni 2012) 4

5 Accijnsverhoging bier: wel meer illegale import en bieraccijnstoerisme Per 1 januari 2013 is de accijns op bier met 10% verhoogd tot ongeveer 35 euro per 100 liter. Alleen al aan accijns en BTW betaalt de consument nu bijna 5 euro per gemiddeld kratje bier aan belasting. In het Regeerakkoord wordt daarbovenop nog eens gesproken over een verhoging met 14% per 1 januari Hiermee zal de belasting per kratje bier ruim boven de 5 euro uitkomen. De ontwikkeling van bieraccijns in Nederland loopt sterk uit de pas in vergelijking met onze buurlanden. De accijns in ons land is 4 keer zo hoog als in Duitsland. Als daar het verschil in BTW bij wordt opgeteld, loopt het voordeel straks op tot bijna 3 euro per kratje bier. Elke verdere accijnsverhoging leidt onlosmakelijk tot een daling van werkgelegenheid bij brouwers, hun toeleveranciers en hun afnemers (supermarkten en horeca). Ook in vergelijking met andere alcoholhoudende dranken zien we dat de bieraccijnzen zich onevenredig ontwikkelen. In onderstaande grafiek is te zien hoe de accijnzen zich in de afgelopen jaren hebben ontwikkeld. Accijnsontwikkeling in historisch perspectief in latie Wijnaccijns Gedistilleerd accijns Bieraccijns Nederlandse Brouwers 5 Biernieuws is de kwartaalnieuwsbrief van Nederlandse Brouwers. Aan de inhoud van deze nieuwsbrief kunnen geen rechten worden ontleend. Dagelijkse Groenmarkt 3 5 Postbus CD Den Haag T F

6 Illegale import en bieraccijnstoerisme kost banen brouwers Op 30 november 2012 ondertekenden staatssecretaris Frans Weekers (Financiën) namens de Douane en Cees-Jan Adema, directeur Nederlandse Brouwers, een Memorandum of Understanding (MoU) om illegale import van bier uit het buitenland tegen te gaan De brouwers in Nederland zijn voor concurrentie, ook met buitenlandse brouwers, zolang het volgens de spelregels gaat. Uit onderzoek van Ernst&Young en Regioplan blijkt dat zo n 5% van de totale hoeveelheid bier die in Nederland wordt gedronken door consumenten over de grens wordt gekocht 1. Dat mag zolang het voor eigen gebruik is. Nederlandse Brouwers schat in dat nog eenzelfde percentage bier illegaal wordt geïmporteerd in het grijze circuit. Hierdoor lopen de kosten aan gemiste inkomsten voor overheid en brouwers naar onze schatting al gauw op tot boven de 100 miljoen euro. Met name regionale brouwers in de grensstreken lijden verlies door deze oneerlijke vorm van concurrentie. Voor een sector die een belangrijke bijdrage aan nationale en regionale economie en werkgelegenheid levert, is dit een hard gelag. In 2013 zal Nederlandse Brouwers dan ook het gesprek blijven aangaan met de politiek. Ze vraagt daarbij aandacht voor de volgende prioriteiten: Invulling geven aan de samenwerking, voortkomend uit het Memorandum of Understanding, tussen de Douane en Nederlandse Brouwers om illegale import een halt toe te roepen. Monitoren van de effecten van accijnsverhoging per 1 januari 2013, voor bieraccijnstoerisme en illegale import. Onderzoek naar de effecten voor de schatkist van het verder verhogen van de accijnzen. Daarbij gaat het niet alleen om de netto accijnsopbrengsten, maar ook om gemiste belastinginkomsten als gevolg van grensoverschrijdende aankopen en verlies van arbeidsplaatsen in Nederland. 1 Rondje van de buren de gevolgen van bieraccijnstoerisme voor schatkist en Brouwers, Ernst&Young/ Regioplan