DMD-2011 Introductie. Introductie. Opzet van de cursus. Werkwijze per week. Datamodelleren en databases Twee hoorcolleges in totaal

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DMD-2011 Introductie. Introductie. Opzet van de cursus. Werkwijze per week. Datamodelleren en databases 2011. Twee hoorcolleges in totaal"

Transcriptie

1 Datamodelleren en databases 2011 Introductie Leen Breure 1/33 Opzet van de cursus Twee hoorcolleges in totaal week 1 en week 8 (14 juni) Wekelijks practicum: ca. 2 * 1 uur 1 uur: ontwikkeling van eigen database toepassing van de handboekstof team-van-2: ontwerp en implementatie 1 uur: hulp en feedback bij weekopdrachten Simon Pool Pauline Hovers 2/33 Werkwijze per week 1. Handboekstof lezen *) 2. Weekopdrachten maken 3. Practicum: eventueel hulp vragen bij opdrachten bespreking ingeleverde opdrachten 4. Practicum: voortgang eigen database bespreken (invullen template!) 5. Inleveren weekopdrachten *) Zie ook de slides bij elk hoofdstuk 3/33 1

2 Ontwerp eigen database Leerstof toepassen op je eigen wereld Begrenzing: niet te groot, niet te klein Requirements datamodel bevraging Ruimte voor individuele niveauverschillen Deliverable aan het einde: databaseontwerp (template) + database met data + queries 4/33 Toetsing A. Weekopdrachten (individueel): 25% alle opdrachten inleveren via Submit enkele worden nagekeken: 0..8 (bonus: 9, 10) niet te herkansen, wel te compenseren B. Eigen databaseontwerp (team): 25% C. Tentamen: 50% mc-deel modelleeropgaven (boek) Proeftoets (alleen mc): tijdens practicum: 6 juni 5/33 Feedback Handboekstof: bij eigen databaseontwerp Weekopdrachten: stud. ass. bespreken nagekeken opgaven Eigen databaseontwerp: wekelijks Tentamen: proeftoets inkijken na het tentamen 6/33 2

3 Groepen en timeslots N = 60 4 vaste groepen: elk ca. 15 personen lijst invullen! maandagmiddag uur uur uur uur database ontwerp Groep 1 Groep 2 Groep 3 Groep 4 weekopgaven Groep 2 Groep 1 Groep 4 Groep 3 BBL 103 overige zalen 7/33 Kalender 8/33 Is datamodelleren belangrijk? Data modeling is the hardest and most important activity in the RDBMS world. If you get the data model wrong, your application might not do what users need, it might be unreliable, it might fill up the database with garbage. Philip Greenspun 9/33 3

4 Opmerkingen Datamodelleren = regels toepassen voorbeelden nodig: running example: Pine Valley je eigen database Datamodelleren = communiceren met klant Vaak belang pas ingezien, als het fout gaat kost geld, conflicten Doel van de cursus: iedereen op redelijk niveau database ontwerpen en datamodel kan beoordelen 10/33 Vragen over het praktische gedeelte? Dan nu de inhoud van datamodelleren 11/33 Datamodelleren: ontwerpen van de database = kern van informatiesysteem data requirements bedrijfsproces datamodel theoretisch databasemodel b.v. relationele database model diagram 12/33 4

5 Dat wil zeggen Analyse van informatie & ontwerp database: soorten entiteiten en hun attributen verbanden en afhankelijkheden die bestaan in Universe of Discourse (UoD) = de mini-wereld van de database met als doel: datamodel database-structuur N.B. Er is meestal niet een enkel goed model (varianten) communiceren! 13/33 Database en informatiesysteem DBMS 14/33 Waarom een DBMS? Wat is het verschil tussen A en B (implicaties)? 15/33 5

6 DBMS data independence: Scheiding van de data en de programma s Data access staat los van (veranderingen in) fysieke dataopslag In de database velden toevoegen / verwijderen zonder noodzakelijk programma s aan te passen De data verwerkende programma s worden robuust: immuun voor veranderingen in de database 16/33 Voorbeeld datamodellering Hondenschool 17/33 Het begin lijkt makkelijk Maar wat te doen als iemand meer dan één hond heeft? Redundantie! 18/33 6

7 Dan anders Ook dit werkt niet: Voor hoeveel honden moeten er velden komen? Wat te doen met de attributen van hond (m/v, soort, etc.) Ingewikkeld bevragen: waar zit Nero (Hond1 / Hond2 / Hond3)? 19/33 Maar wel zó primary key primary key foreign key 1:N-relatie 20/33 Methodologie Datamodelleren gaat in stappen Verschillen, afhankelijk van de gekozen methodolgie voor systeemontwkkeling Meestal 3 niveau s: conceptueel logisch fysiek 21/33 7

8 Niveaus van datamodelleren Conceptueel de wereld die wordt vastgelegd in de database (Universe of Discourse) entitytypes en attributen Logisch een datamodel toegesneden op de implementatie-omgeving, b.v. een RDBMS tabellen en velden Fysiek technische specificatie van tabellen, veldlengte. veldtype, etc. indexen, etc. 22/33 Conceptueel: ER-model ER = Entity-Relationship top-down benadering bedacht door P. Chen (1976) entiteitsklassen (= entity types) met attributen relaties tussen deze entiteitsklassen requirements te modelleren - ERD te lezen als verzameling beweringen (assertions) over samenhang in UoD resulteert in ERD (entity-relationship diagram) 23/33 Varianten in notatie Entiteiten en relaties Entiteit met attribuut Relatie met attribuut De notatie met de kraaiepoot is eenvoudiger, maar ook beperkter (relaties geen attributen) 24/33 8

9 Voorbeeld ERD optionaliteit entiteitsklasse mag ook attribuutnamen bevatten, i.h.b. PK en FK Hoe het diagram te lezen? relatie met cardinaliteit (connectivity) en labels 25/33 Logisch: normaliseren Logische ontwerp houdt rekening met het theoretische opslagmodel meestal het relationele database model (tabellen) ERD verzameling tabellen normaliseren = techniek hiervoor Normaliseren in stappen = normaalvormen: 1NF 2NF 3NF etc. 26/33 Relationele tabel tabel = relatie KlantNr etc. Altijd rechthoekig dus geen spreadsheet-tabel Init Naam Adres Plaats J.A.P. Pieters Westzoom 12 Breda K. Verhoog Voorstraat 1 Utrecht M.A. Jansen Zuidwal 3 Ede etc. etc. etc. etc. cel (atomaire waarde) kolom = veld rij = record = tuple records: verzameling volgorde niet relevant voor het model 27/33 9

10 Niet genormaliseerd Crse B74 B94 Coursename Comp Sci Comp Apps Level Ba Ma Mod B741 B742 B743 B744 B745 B951 B952 B741 Mod-name Program 1 Hardware 1 Data Proc 1 Program 2 Hardware 2 Information Web infosys Program 1 Status Basic Medium Advanced Basic Credit s Speadsheet format (GEEN relationele tabel) Repeating groups: 1 Course-name met N Mod-names /33 Doel van normaliseren De juiste indeling in tabellen welke attributen horen logisch bij elkaar elke tabel: één entiteitstype Sleutels (primary keys, foreign keys) vinden minimale PK FK verwijst naar PK Redundantie vermijden 29/33 Fysiek: dataopslag & -toegang Veldlengtes Datatypes Primaire en secundaire indexen Disk space Client/server Autorisatie en beveiliging etc. 30/33 10

11 Wat is een goed datamodel? 1. Compleet 2. Niet-redundant 3. Implementeert business-rules 4. Data herbruikbaar voor meerdere doelen 5. Stabiel (t.o.v. bedrijfspraktijk) 6. Flexibel (uitbreidbaar) 7. Elegant 8. Helder (communicatie van concepten en regels) 9. Past in bredere data-architectuur 31/33 Rest van de cursus I. Bevraging (SQL) II. Database-applicaties 32/33 Voor volgende week Lees handboek Maak weekopdrachten Kies een onderwerp voor je database 33/33 11

ER-modeling. Wat is ER-modeling? ERD & relationeel model. ER-benadering DMO Datamodellering 2008

ER-modeling. Wat is ER-modeling? ERD & relationeel model. ER-benadering DMO Datamodellering 2008 ER-modeling Datamodellering 2008 1 Wat is ER-modeling? ER-modelleren: top-down benadering bedacht door P. Chen 1976, paper in ACM Transactions on Database Systems Codd (Relationeel Model) aanvankelijk

Nadere informatie

ER-modeling. Datamodellering Wat is ER-modeling?

ER-modeling. Datamodellering Wat is ER-modeling? ER-modeling Datamodellering 2008 1 Wat is ER-modeling? ER-modelleren: top-down benadering bedacht door P. Chen 1976, paper in ACM Transactions on Database Systems Codd (Relationeel Model) aanvankelijk

Nadere informatie

Inleiding. In dit college: Opzet van de cursus (1) DMO - introductie DMO 2008 1. Datamodellering 2008

Inleiding. In dit college: Opzet van de cursus (1) DMO - introductie DMO 2008 1. Datamodellering 2008 Inleiding Datamodellering 2008 1 In dit college: Opzet van de cursus Inhoud van het vak DMO Belangrijke begrippen base, model, etc. DMO in context: andere vakken Klassiek en modern modelleren vernieuwing

Nadere informatie

Normaliseren. Methodisch modelleren. Normaliseren & DBMS-model. Normalisatie DMO 2008 1. Datamodellering 2008. Twee manieren: Deze week: normaliseren

Normaliseren. Methodisch modelleren. Normaliseren & DBMS-model. Normalisatie DMO 2008 1. Datamodellering 2008. Twee manieren: Deze week: normaliseren Normaliseren Datamodellering 200 1 Methodisch modelleren Twee manieren: bottom-up: normaliseren top-down: entity-relationship benadering Deze week: normaliseren gerelateerd aan de theorie van het relationele

Nadere informatie

Normaliseren versie 1.1

Normaliseren versie 1.1 Normaliseren versie 1.1 Datamodellering 27 1 Wat is normaliseren? Data organiseren in tabelvorm, zó dat: er minimale redundantie is update operaties (toevoegen, wijzigen, verwijderen) eenvoudig zijn uit

Nadere informatie

Datamodelleren en databases 2011

Datamodelleren en databases 2011 Datamodelleren en databases 21 Capita selecta 1 In dit college Modelleren Normaliseren Functionele afhankelijkheid 1-3N M:N-relaties, associatieve entiteittypes, ternaire relaties Weak entiteittypes Multivalued

Nadere informatie

SQL & Datamodelleren

SQL & Datamodelleren SQL & Datamodelleren HVA-CMD-V1-datamodelleren Algemene handleiding bij het lesprogramma 2012-2013 Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Leerdoelen:... 3 Plaats in het leerplan:... 3 Werkwijze:... 3 Lesstof:...

Nadere informatie

DATAMODELLERING ER DIAGRAM

DATAMODELLERING ER DIAGRAM DATAMODELLERING ER DIAGRAM Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm ER diagram beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen. Wil je een beeld krijgen

Nadere informatie

Databases en SQL Foundation (DBSQLF.NL)

Databases en SQL Foundation (DBSQLF.NL) Databases en SQL Foundation (DBSQLF.NL) EXIN Hét exameninstituut voor ICT ers Janssoenborch - Hoog Catharijne Godebaldkwartier 365 3511 DT Utrecht Postbus 19147 3501 DC Utrecht Nederland T +31 30 234 48

Nadere informatie

Databases - Inleiding

Databases - Inleiding Databases Databases - Inleiding Een database is een verzameling van een aantal gegevens over een bepaald onderwerp: een ledenbestand van een vereniging, een forum, login gegevens. In een database worden

Nadere informatie

Workshop 3x. Normaliseren. Normaliseren. Hiëarchische database ODBMS. Relationele database. Workshop 14 oktober 2010. A. Snippe ICT Lyceum 1

Workshop 3x. Normaliseren. Normaliseren. Hiëarchische database ODBMS. Relationele database. Workshop 14 oktober 2010. A. Snippe ICT Lyceum 1 Workshop 3x Analytisch vermogen Huiswerk Lestijden 10:00 12:30 Pauze 10:15 10:30 Deze les: Hiëarchische database Relationele database ODBMS Normaliseer stappen Hiëarchische database Elk record in een database

Nadere informatie

Entiteit Zaken en gebeurtenissen waarvan gegevens moeten worden vastgelegd worden een entiteit genoemd: b.v. mens, voorstelling, auto.

Entiteit Zaken en gebeurtenissen waarvan gegevens moeten worden vastgelegd worden een entiteit genoemd: b.v. mens, voorstelling, auto. Relationele databases SqlServer en Oracle zijn relationele client server databases. De verwerking van de opdrachten vindt plaats op de server. Access is een relationele pc database. De verwerking van de

Nadere informatie

SQL & Relationele datamodellen in interactieve media

SQL & Relationele datamodellen in interactieve media SQL & Relationele datamodellen in interactieve media HVA-IAM-V1-TDI-SQL Algemene handleiding bij het vak 2010-2011 Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Leerdoelen:... 3 Competenties:... 3 Plaats in het leerplan:...

Nadere informatie

Relationele databases

Relationele databases Relationele databases Normaliseert eer gij begint! Normalisatie is van zeer groot belang bij het ontwikkelen van een database applicatie. De kern van de zaak, de doelstelling : Efficiënt beheer van data.

Nadere informatie

Informatie & Databases

Informatie & Databases Informatie Wat is informatie en waaruit het bestaat? Stel op een kaart staat het getal 37 geschreven. Wat kun je dan zeggen van het cijfer 37? Niets bijzonders, toch? Alleen dat het een getal is. Gaat

Nadere informatie

PROGRAMMA 2011-2012. Vak: informatica..

PROGRAMMA 2011-2012. Vak: informatica.. Vak: informatica.. Laag: Havo-. PROGRAMMA 2011-2012 week leerstof dagen toets overig 34-26.08 zomervakantie Bespreking PTA-404 Deze week: uitreiking van de Praktische Opdracht Programmeren Herhaling theorie

Nadere informatie

Projecten Applicatie Ontwikkeling

Projecten Applicatie Ontwikkeling Projecten Applicatie Ontwikkeling Standaarden Normaliseren ROC Flevoland Werner Pauchli Versie 1.0 Almere, 15 januari 2004 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inhoudsopgave 3 1. Documentbeheer 4 2. Inleiding

Nadere informatie

Relationele Databases 2002/2003

Relationele Databases 2002/2003 1 Relationele Databases 2002/2003 Hoorcollege 3 24 april 2003 Jaap Kamps & Maarten de Rijke April Juli 2003 Plan voor Vandaag Praktische dingen 2.1, 2.3, 2.6 (alleen voor 2.2 en 2.3), 2.9, 2.10, 2.11,

Nadere informatie

Ontwerp een datamodel

Ontwerp een datamodel SQL IAM-TDI-V2-SQL, handleiding datamodel Ontwerp een datamodel Fons van Kesteren, okt 2008, HvA IAM IAM-V2-TDI-SQL 1 Doelstelling... 3 Het ontwerpproces... 4 Afbakening van het informatiedomein... 5 Entiteiten,

Nadere informatie

DBMS. DataBase Management System. Op dit moment gebruiken bijna alle DBMS'en het relationele model. Deze worden RDBMS'en genoemd.

DBMS. DataBase Management System. Op dit moment gebruiken bijna alle DBMS'en het relationele model. Deze worden RDBMS'en genoemd. SQL Inleiding relationele databases DBMS DataBase Management System!hiërarchische databases.!netwerk databases.!relationele databases.!semantische databases.!object oriënted databases. Relationele databases

Nadere informatie

Les S-01: De basisbeginselen van SQL

Les S-01: De basisbeginselen van SQL Les S-01: De basisbeginselen van SQL 1.0 Relationele databases en SQL Een database is een bestand waarin gegevens worden opgeslagen in de vorm van tabellen. Zo kan een huisarts met behulp van een database

Nadere informatie

H 1 Databases en databasesystemen (10 punten) a. Veel van de huidige databases zijn gebaseerd op een drie-laags systeemarchitectuur:

H 1 Databases en databasesystemen (10 punten) a. Veel van de huidige databases zijn gebaseerd op een drie-laags systeemarchitectuur: Tentamen Engineering 2007/2008 Opleiding: Embedded Systems Opl.variant: vt Groep/Klas: T Engineering Volledige vaknaam: Databases in Dag en Datum: woensdag, Tijd: 18.1-18.4 Technische Automatisering Vakcode:

Nadere informatie

DATAMODELLERING CRUD MATRIX

DATAMODELLERING CRUD MATRIX DATAMODELLERING CRUD MATRIX Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm CRUD Matrix beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen. Wil je een beeld

Nadere informatie

Het omzetten van een ER-diagram naar SQL

Het omzetten van een ER-diagram naar SQL Het omzetten van een ER-diagram naar SQL Huub de Beer Eindhoven, 4 juni 2011 Omzetting ER-diagram naar SQL in twee stappen 1: ER-Diagram relationeel model Onderwerp van hoofdstuk 3 Entiteittype relatie,

Nadere informatie

Normaliseren voor Dummies

Normaliseren voor Dummies Waarom normaliseren? Normaliseren voor Dummies Gegevensredundantie leidt tot gegevensinconsistentie! Dit cryptisch antwoord betekent het volgende: indien men dezelfde gegevens onnodig herhaaldelijk opslaat

Nadere informatie

In deze appendix wordt bekeken wat er moet gebeuren voordat

In deze appendix wordt bekeken wat er moet gebeuren voordat Normaliseren A In deze appendix wordt bekeken wat er moet gebeuren voordat een systeem kan worden gedefinieerd. Dit begint met een analyse van de gegevens die de basis vormen. Daarbij wordt gekeken naar

Nadere informatie

EXIN Databases en SQL Foundation

EXIN Databases en SQL Foundation EXIN Databases en SQL Foundation Preparation Guide Editie 201608 Copyright 2016 EXIN All rights reserved. No part of this publication may be published, reproduced, copied or stored in a data processing

Nadere informatie

Canonieke Data Modellering op basis van ArchiMate. Canonieke Data Modellering op basis van Archimate Bert Dingemans

Canonieke Data Modellering op basis van ArchiMate. Canonieke Data Modellering op basis van Archimate Bert Dingemans Canonieke Data Modellering op basis van ArchiMate Canonieke Data Modellering op basis van Archimate Bert Dingemans Abstract Modelleren op basis van de open standard ArchiMate is een goed uitgangspunt voor

Nadere informatie

12. Meer dan één tabel gebruiken en sub-queries

12. Meer dan één tabel gebruiken en sub-queries 12. Meer dan één tabel gebruiken en sub-queries 12.1. Inleiding In de vorige hoofdstukken heb je telkens queries uitgevoerd op één tabel. In de praktijk is het raadplegen van gegevens over het algemeen

Nadere informatie

Hoofdstuk: 1 Principes van databases

Hoofdstuk: 1 Principes van databases DBSQLF Databases en SQL Hoofdstuk: 1 Principes van databases aant Css: 4 732 blz 9 1.1 Doel ve database - om op het juiste moment op de juiste plaats de juiste gegevens beschikbaar te hebben richten we

Nadere informatie

Een database voor MEDIAGROEP DE CASE OBJECTTYPEN EN LABELTYPEN

Een database voor MEDIAGROEP DE CASE OBJECTTYPEN EN LABELTYPEN pagina 1 van 9 Een database voor MEDIAGROEP In dit digitale practicum wordt het efficiënt ontwerpen van een eenvoudige database behandeld. Er wordt gebruik gemaakt van een werkwijze, die een aantal jaren

Nadere informatie

Trainingsomschrijving ACCESS 97 / 2000 / 2003NL

Trainingsomschrijving ACCESS 97 / 2000 / 2003NL Module 1 Inleiding Module 2 Ontwerpen van tabellen Module 3 Relationele databases en queries Module 4 Formulieren en rapporten Module 5 Geav. formulieren en rapporten Module 6 Macro s en menu s Module

Nadere informatie

Databases Ontwerpen en Normaliseren. 5 & 6 Informatica. Ontwerpen van een database volgens de regels van Boyce/Codd

Databases Ontwerpen en Normaliseren. 5 & 6 Informatica. Ontwerpen van een database volgens de regels van Boyce/Codd Databases Ontwerpen en Normaliseren 5 & 6 Informatica Ontwerpen van een database volgens de regels van Boyce/Codd Lic. André JONCKERS 2012-2013 1 Introductie In deze cursus leer je een database ontwerpen.

Nadere informatie

Database ontwerp Normaliseren.

Database ontwerp Normaliseren. Database ontwerp Normaliseren. 3NV stappen 1. Geef de attributen aan die afhankelijk zijn van andere niet-sleutel attributen 2. Bedenk een naam voor deze nieuwe groep 3. Maak de groep de en wijs de primaire

Nadere informatie

1 Download de database 'bieren.mdb' en bewaar het bestand in c:\werkmap van je computer.

1 Download de database 'bieren.mdb' en bewaar het bestand in c:\werkmap van je computer. DataBase Management & Databasetechnologie We gaan nu aan de slag met het databasemanagementprogramma Access. Zo'n set programma's waarmee je databases kunt maken, beheren en bevragen noemt men ook wel

Nadere informatie

SQL en XML. XML schema s & DMO. Entiteitsklasse en attribuut. SQL en XML. Datamodellering Schema een ruim begrip (zie Møller, p.

SQL en XML. XML schema s & DMO. Entiteitsklasse en attribuut. SQL en XML. Datamodellering Schema een ruim begrip (zie Møller, p. SQL en XML Datamodellering 2007 1 XML schema s & DMO Schema een ruim begrip (zie Møller, p. 96) DTD schema W3C Schema In dit overzicht: Wat zijn de belangrijke zaken uit XML voor datamodellering? (onvolledig)

Nadere informatie

Van een ER-diagram naar een database specificatie in SQL

Van een ER-diagram naar een database specificatie in SQL Van een ER-diagram naar een database specificatie in SQL Huub de Beer Eindhoven, 4 juni 2011 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 2 Van een ER-diagram naar het relationele model 1 3 Van relationeel model naar SQL

Nadere informatie

Het belang van. Data Modellering. GEMINIT Training. Data Modellering. Frédéric BARBIER

Het belang van. Data Modellering. GEMINIT Training. Data Modellering. Frédéric BARBIER Het belang van Data Modellering Studiedag Informatiemanagement Politeia, 22 februari 2013, Gent Open data en de cloud: een revolutie in de informatiehuishouding van de overheid Training Data Modellering

Nadere informatie

DATAMODELLERING BASIS UML KLASSEMODEL

DATAMODELLERING BASIS UML KLASSEMODEL DATAMODELLERING BASIS UML KLASSEMODEL Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm basis UML klassemodel beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen.

Nadere informatie

PROGRAMMA 2011-2012. Vak: Informatica..

PROGRAMMA 2011-2012. Vak: Informatica.. Vak: Informatica.. Laag: vwo-. PROGRAMMA 2011-2012 week leerstof dagen toets overig 34-26.08 zomervakantie Bespreking PTA-404 1. Deze week: uitreiking van de Praktische Opdracht Programmeren Herhaling

Nadere informatie

Naam project Lost And Found Animals Lokaal gehost Percentage van het totaal geleverde werk 1 Cindy Jansen 50% 2 Eline Steyvers 50%

Naam project Lost And Found Animals Lokaal gehost Percentage van het totaal geleverde werk 1 Cindy Jansen 50% 2 Eline Steyvers 50% Naam project Lost And Found Animals Url Lokaal gehost Groepsleden Percentage van het totaal geleverde werk 1 Cindy Jansen 50% 2 Eline Steyvers 50% 1. Beveiliging in de toepassing Naam gebruiker Wachtwoord

Nadere informatie

Relationele Databases 2002/2003

Relationele Databases 2002/2003 1 Relationele Databases 2002/2003 Hoorcollege 4 8 mei 2003 Jaap Kamps & Maarten de Rijke April Juli 2003 Plan voor Vandaag Praktische dingen 3.1, 3.2, 3.3, 3.4, 3.5. SQL Aantekeningen 2 Tabellen. Theorie

Nadere informatie

Relationele Databases 2002/2003

Relationele Databases 2002/2003 Relationele Databases 2002/2003 Hoorcollege 4 8 mei 2003 Jaap Kamps & Maarten de Rijke April Juli 2003 1 Plan voor Vandaag Praktische dingen Huiswerk 3.1, 3.2, 3.3, 3.4, 3.5. SQL Aantekeningen 2 Tabellen.

Nadere informatie

MS Access. Module 0. MS Access, versie 2000 (NL) Nummer: 256 (11062002) The Courseware Company

MS Access. Module 0. MS Access, versie 2000 (NL) Nummer: 256 (11062002) The Courseware Company MS Access Module 0 MS Access, versie 2000 (NL) Nummer: 256 (11062002) The Courseware Company Niets van deze uitgave mag verveelvoudigd worden en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie,

Nadere informatie

Nummer: 011 (11062002) The Courseware Company

Nummer: 011 (11062002) The Courseware Company Access Module 0 Access voor Windows, versie 97 (UK) Nummer: 011 (11062002) Niets van deze uitgave mag verveelvoudigd worden en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op

Nadere informatie

Toets informatica V5 module VIII hfst 1, 2 en 3 februari 2011

Toets informatica V5 module VIII hfst 1, 2 en 3 februari 2011 1) Hieronder staan twee beweringen: I. Het conceptueel model wordt neergelegd in het functioneel-ontwerprapport. II. Tijdens de informatieplanning worden de bedrijfsprocessen in kaart gebracht. 2) Hieronder

Nadere informatie

MODULEBESCHRIJVING Databases DBS1

MODULEBESCHRIJVING Databases DBS1 MODULEBESCHRIJVING Databases DBS1 Samensteller(s): Richard van den Ham Datum: 30-08-2012 Versie: 1.0 Module: Databases Identificatie Progresscode: DBS1 Semester: 1 Omvang: 140 SBUs/ 5 ECTS-punten Lestijd:

Nadere informatie

Tools voor canonieke datamodellering Bert Dingemans

Tools voor canonieke datamodellering Bert Dingemans Tools voor canonieke datamodellering Tools voor canonieke datamodellering Bert Dingemans Abstract Canonieke modellen worden al snel omvangrijk en complex te beheren. Dit whitepaper beschrijft een werkwijze

Nadere informatie

Access Basis. 699,- excl. BTW per deelnemer Duur: Kosten: 2 dagen Max Deelnemers: 10

Access Basis. 699,- excl. BTW per deelnemer Duur: Kosten: 2 dagen Max Deelnemers: 10 Access Basis Kosten: 699,- excl. BTW per deelnemer Duur: 2 dagen Max Deelnemers: 10 Microsoft Access behoort tot een van de meest gebruikte database applicaties, waarmee u databases kunt ontwerpen en bijhouden

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord Belangrijkste kenmerken van dit boek De opzet van dit boek Over de auteur Woord van dank

Inhoud. Voorwoord Belangrijkste kenmerken van dit boek De opzet van dit boek Over de auteur Woord van dank v Voorwoord Belangrijkste kenmerken van dit boek De opzet van dit boek Over de auteur Woord van dank 1 Introductie: data en informatie 1.0 Wat leer je in dit hoofdstuk? 1.1 Verschil tussen gegevens en

Nadere informatie

EXAMEN juni 2016 Gegevensbanken

EXAMEN juni 2016 Gegevensbanken EXAMEN juni 2016 Gegevensbanken 8 juni 2016 14.00 u. Het examen bestaat uit twee vragen die schriftelijk uitgewerkt worden. Instructies a. De vragen moeten worden opgelost in de volgorde waarin ze genummerd

Nadere informatie

Informatie Systeem Ontwikkeling ISO 2R290

Informatie Systeem Ontwikkeling ISO 2R290 Informatie Systeem Ontwikkeling ISO 2R290 docent: Prof. dr. Paul De Bra Gebaseerd op: Database System Concepts, 5th Ed. doel van dit vak kennis van en inzicht in basisbegrippen over informatiesystemen

Nadere informatie

ISO Query By Example

ISO Query By Example ISO Query By Example Prof. dr. Paul De Bra Gebaseerd op: Database System Concepts, 5th Ed. QBE waarom nog een query taal? de relationele algebra en SQL geven niet alleen een specificatie van een query-resultaat,

Nadere informatie

DATAMODEL SQL. Middelbare School. Versie 1.0 Datum 30 oktober 2010 Auteur Mark Nuyens, studentnummer: 500625333 Groep TDI 1

DATAMODEL SQL. Middelbare School. Versie 1.0 Datum 30 oktober 2010 Auteur Mark Nuyens, studentnummer: 500625333 Groep TDI 1 DATAMODEL SQL Middelbare School Versie 1.0 Datum 30 oktober 2010 Auteur Mark Nuyens, studentnummer: 500625333 Groep TDI 1 INHOUDSOPGAVE 1. Informatiedomein 3 1.1 Informatiedomein 3 1.2 Toepassingen 3 2.

Nadere informatie

Powerpoint presentatie College 5 Gilbert van Lierop & Farshad Salamat

Powerpoint presentatie College 5 Gilbert van Lierop & Farshad Salamat Powerpoint presentatie College 5 Gilbert van Lierop & Farshad Salamat Wat is een database? Een verzameling van georganiseerde data Een database bestaat uit applicaties, SQL en het DBMS Watis eendbms? EenDBMS

Nadere informatie

Waardelijsten. Vormen van waardelijsten.

Waardelijsten. Vormen van waardelijsten. Waardelijsten Introductie Bij de opbouw van een applicatie is zuiverheid van informatie van zeer groot belang. Het gebruik van waardelijsten beperkt/vegemakkelijkt de invoer van gegevens in bepaalde velden.

Nadere informatie

Cursus Access voor Beginners Hoofdstuk 2

Cursus Access voor Beginners Hoofdstuk 2 Cursus Access voor Beginners Hoofdstuk 2 Handleiding van Auteur: OctaFisH April 2011 handleiding: Cursus Access voor Beginners Hoofdstuk 2 Cursus Access voor Beginners Hoofdstuk 2 Auteur: OctaFisH In deze

Nadere informatie

DATAMODELLERING ARCHIMATE DATAMODELLERING

DATAMODELLERING ARCHIMATE DATAMODELLERING DATAMODELLERING ARCHIMATE DATAMODELLERING Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm ArchiMate datamodellering beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen.

Nadere informatie

Module 1 Programmeren

Module 1 Programmeren Module 1 Programmeren Programmeertalen 13 1.1 Inleiding 13 1.2 Programmeertalen in historisch perspectief 13 1.2.1 Machinecode 13 1.2.2 Assembleertalen (assembly) 14 1.2.3 Hogere programmeertalen 15 1.2.4

Nadere informatie

Tentamen Databases. 18 december 2002. 09:00-12:00, Educatorium Gamma

Tentamen Databases. 18 december 2002. 09:00-12:00, Educatorium Gamma Dit tentamen is in elektronische vorm beschikbaar gemaakt door de TBC van A Eskwadraat. A Eskwadraat kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de gevolgen van eventuele fouten in dit tentamen. Tentamen

Nadere informatie

OFFICE A LA CARTE - ACCESS 2013

OFFICE A LA CARTE - ACCESS 2013 OFFICE A LA CARTE - ACCESS 2013 Inhoud HOOFDSTUK ACC-1.1: TERMINOLOGIE - (0:20) Wat is een database? Onderdelen van een database Tabellen en relaties Schematisch overzicht van de structuur van een database

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Faculteit Wiskunde en Informatica

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Faculteit Wiskunde en Informatica TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Extra Tentamen Databases 1, 2M400, 8 oktober 2003. Alle uitwerkingen van de opgaven moeten worden ingevuld in de daarvoor bestemde vrije

Nadere informatie

DBMS SQL. Relationele databases. Sleutels. DataBase Management System. Inleiding relationele databases. bestaan uit tabellen.

DBMS SQL. Relationele databases. Sleutels. DataBase Management System. Inleiding relationele databases. bestaan uit tabellen. SQL Inleiding relationele databases DBMS DataBase Management System!hiërarchische databases.!netwerk databases.!relationele databases.!semantische databases.!object oriënted databases. Op dit moment gebruiken

Nadere informatie

Les 10 : Aanmaken van een database (deel2).

Les 10 : Aanmaken van een database (deel2). Les 10 : Aanmaken van een database (deel2). Wat is een database? Een centrale opslagruimte voor gegevens. Alle informatie wordt centraal opgeslagen en kan door iedereen geraadpleegd worden. Voordelen van

Nadere informatie

opstarthandleiding mysqlworkbench November 2012 Fons van Kesteren HVA- CMD- V1 Datamodelleren

opstarthandleiding mysqlworkbench November 2012 Fons van Kesteren HVA- CMD- V1 Datamodelleren opstarthandleiding mysqlworkbench November 2012 Fons van Kesteren HVA- CMD- V1 Datamodelleren Handleiding om te beginnen met mysql WorkBench. In twee stappen 0. WorkBench verbinden met mysql 1. een hallo

Nadere informatie

ISO Datamodelleren. Prof. dr. Paul De Bra. Gebaseerd op: Database System Concepts, 5th Ed. Silberschatz, Korth and Sudarshan

ISO Datamodelleren. Prof. dr. Paul De Bra. Gebaseerd op: Database System Concepts, 5th Ed. Silberschatz, Korth and Sudarshan ISO Datamodelleren Prof. dr. Paul De Bra Gebaseerd op: Database System Concepts, 5th Ed. het bank voorbeeld waarom zijn er drie tabellen om klanten en rekeningen voor te stellen? customer (customer_name,

Nadere informatie

DATAMODELLERING ARCHIMATE DATA- & APPLICATIEMODELLERING

DATAMODELLERING ARCHIMATE DATA- & APPLICATIEMODELLERING DATAMODELLERING ARCHIMATE DATA- & APPLICATIEMODELLERING Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm ArchiMate data- & applicatiemodellering beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding

Nadere informatie

8. De invoer van gegevens

8. De invoer van gegevens 8. De invoer van gegevens 8.1. Inleiding Voor het invoeren van gegevens kan het DML-statement INSERT INTO worden gebruikt. Om dit statement correct te kunnen gebruiken, moet je wel antwoord weten op de

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 1 Belangrijkste kenmerken van dit boek 1 De opzet van dit boek 1 Over de auteurs 2 Woord van dank 2

Inhoud. Voorwoord 1 Belangrijkste kenmerken van dit boek 1 De opzet van dit boek 1 Over de auteurs 2 Woord van dank 2 v Voorwoord 1 Belangrijkste kenmerken van dit boek 1 De opzet van dit boek 1 Over de auteurs 2 Woord van dank 2 1 Introductie: data en informatie 3 1.0 Wat leer je in dit hoofdstuk? 3 1.1 Verschil tussen

Nadere informatie

Databanken: Inleidende begrippen, normalisatie en ERD

Databanken: Inleidende begrippen, normalisatie en ERD Databanken: Inleidende begrippen, normalisatie en ERD Inhoud 1 Gegevens en betrouwbaarheid 3 1.1 Gegevens en informatie 3 1.2 Integriteit 3 1.3 Gegevensgerelateerde begrippen 4 1.4 Opslaggerelateerde begrippen

Nadere informatie

Les 2 Eenvoudige queries

Les 2 Eenvoudige queries Les 2 Eenvoudige queries XAMP Apache server ( http ) mysql server PHP myadmin IAM SQL oefeningen Database phpmyadmin Import : sql_producten.sql, sql_winkel.sql, sql_festival.sql SAMS SQL in 10 minuten

Nadere informatie

het bank voorbeeld ISO Datamodelleren modelleren met het E-R R model een database ontwerpen verzamelingen van relaties (verbanden)

het bank voorbeeld ISO Datamodelleren modelleren met het E-R R model een database ontwerpen verzamelingen van relaties (verbanden) het bank voorbeeld ISO Datamodelleren Prof. dr. Paul De Bra waarom zijn er drie tabellen om klanten en rekeningen voor te stellen? customer (customer_name, customer_street, customer_city) account (account_number,

Nadere informatie

Uitwerking toets modelleren voor vwo 6

Uitwerking toets modelleren voor vwo 6 Uitwerking toets modelleren voor vwo 6 Huub de Beer Schooljaar 2010/2011 Inhoudsopgave 1 DFD: toetsenfabrikant Dub5 1 1.1 Contextdiagram............................ 1 1.2 Gedetailleerd DFD..........................

Nadere informatie

Opdrachten databaseontwikkeling. Niveau 3/4

Opdrachten databaseontwikkeling. Niveau 3/4 Opdrachten databaseontwikkeling. Bij: databaseontwikkeling Access 2000/2002 Niveau 3/4 Opdracht 01. In de bijlage van deze opdrachten wordt stap voor stap aangegeven welke stappen je moet volgen om tot

Nadere informatie

Data Definition Language

Data Definition Language Data Definition Language We gaan hier dezelfde database gebruiken als in de vorige les. Nu gaan we deze echter maken met behulp van DDL gedeelte van SQL. Om in het SQL deel van Microsoft Access te komen

Nadere informatie

Zelftest Informatica-terminologie

Zelftest Informatica-terminologie Zelftest Informatica-terminologie Document: n0947test.fm 01/07/2015 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INTRODUCTIE Deze test is een zelf-test, waarmee u

Nadere informatie

Koppeling met een database

Koppeling met een database PHP en MySQL Koppeling met een database 11.1 Inleiding In PHP is het eenvoudig om een koppeling te maken met een database. Een database kan diverse gegevens bewaren die met PHP aangeroepen en/of bewerkt

Nadere informatie

B.Sc. Informatica Module 4: Data & Informatie

B.Sc. Informatica Module 4: Data & Informatie B.Sc. Informatica Module 4: Data & Informatie Djoerd Hiemstra, Klaas Sikkel, Luís Ferreira Pires, Maurice van Keulen, en Jan Kamphuis 1 Inleiding Studenten hebben in modules 1 en 2 geleerd om moeilijke

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Basiskennis... 0-21 2.1 Muistechnieken... 0-21 2.2 Windows Explorer... 0-22

Hoofdstuk 2 Basiskennis... 0-21 2.1 Muistechnieken... 0-21 2.2 Windows Explorer... 0-22 Inhoudsopgave Module 1 Basisvaardigheden Hoofdstuk 1 De Fluent Interface... 0-7 1.1 Lint... 0-7 1.2 Lint minimaliseren... 0-9 1.3 Backstage... 0-10 1.4 Knopafbeeldingen in het lint... 0-12 1.5 Werkbalk

Nadere informatie

Sparse columns in SQL server 2008

Sparse columns in SQL server 2008 Sparse columns in SQL server 2008 Object persistentie eenvoudig gemaakt Bert Dingemans, e-mail : info@dla-os.nl www : http:// 1 Content SPARSE COLUMNS IN SQL SERVER 2008... 1 OBJECT PERSISTENTIE EENVOUDIG

Nadere informatie

voorbeeldexamen I-Tracks Databases and SQL Foundation Voorbeeldexamen DBSQLF Uitgave juni 2006

voorbeeldexamen I-Tracks Databases and SQL Foundation Voorbeeldexamen DBSQLF Uitgave juni 2006 voorbeeldexamen Databases and SQL Foundation (DBSQLF) I-Tracks Databases and SQL Foundation Voorbeeldexamen DBSQLF Uitgave juni 2006 inhoud 3 inleiding 4 voorbeeldexamen 21 antwoordindicatie 44 beoordeling

Nadere informatie

Inhoud Basiscursus. Access 2010 NL-NL

Inhoud Basiscursus. Access 2010 NL-NL Inhoud Basiscursus Access 2010 NL-NL 1 - Access starten... 6 Een bestaande database openen... 8 Menu-opdrachten gebruiken... 9 Werkbalken tonen en verbergen... 11 Menu- en werkbalkopties aanpassen... 12

Nadere informatie

Toon TITEL, JAAR en PLATVORM van GAMES die voor het jaar 2000 uitkwamen op Nintendo 64

Toon TITEL, JAAR en PLATVORM van GAMES die voor het jaar 2000 uitkwamen op Nintendo 64 Klas Veldnaam Datatype Lengte KLASNAAM Short Text 3 Characters JONGENS Number Integer MEISJES Number Integer Lessen Veldnaam Datatype Lengte KLASNAAM Short Text 3 Characters DOCCODE Short Text 3 Characters

Nadere informatie

DATAMODELLERING DATA MAPPING MODEL

DATAMODELLERING DATA MAPPING MODEL DATAMODELLERING DATA MAPPING MODEL Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm data mapping model beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen. Wil

Nadere informatie

Gebruikershandleiding DAMO Watersysteem. Versie 1.0

Gebruikershandleiding DAMO Watersysteem. Versie 1.0 Gebruikershandleiding DAMO Watersysteem Versie 1.0 i Project: HWH - DAMO_W realisatie Datum: woensdag 30 april 2014 Auteur: Eigenaar: Beheerder: Rieks van der Straaten Het Waterschapshuis (HWH) Nieuwland

Nadere informatie

Databases SQL - meerdere tabellen

Databases SQL - meerdere tabellen Databases SQL - meerdere tabellen Nut van een database Dilbert 1 Reservering Lezer Uitgave Filiaal Basis zaken Uitlening Exemplaar NB: er kan verschil in smaak zitten tussen M1a en S1a notatie Join : het

Nadere informatie

Checklist basisontwerp SDM II

Checklist basisontwerp SDM II Organisatie SYSQA B.V. Pagina 1 van 5 Checklist basisontwerp SDM II Documentatie. Zijn de uitgangspunten voor het basisontwerp Is een plan van aanpak Zijn er wijzigingen op het Software Quality Assurance

Nadere informatie

Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I

Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I WOSI Ruud Jungbacker en Michael de Vries - Technisch ontwerp Website Document historie Versie(s) Versie Datum Status Omschrijving / wijzigingen 0.1 20 nov 2008 Concept

Nadere informatie

Opleiding SQL / Systeemanalyse IBK ERD. Hogeschool Rotterdam

Opleiding SQL / Systeemanalyse IBK ERD. Hogeschool Rotterdam Opleiding SQL / Systeemanalyse IBK ERD Hogeschool Rotterdam ERD ERD = Entity Relationship diagram is een model of diagram voor het inzichtelijk te maken van een conceptueel datamodel. Het is een visuele

Nadere informatie

6. Het maken van een database

6. Het maken van een database 6. Het maken van een database 6.1. Inleiding In hoofdstuk 5 heb je de oefendatabase gemaakt doormiddel van een script. In dit hoofdstuk ga je zelf een database maken en deze vullen met tabellen. Hiervoor

Nadere informatie

DATAMODELLERING RACI MATRIX

DATAMODELLERING RACI MATRIX DATAMODELLERING RACI MATRIX Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm RACI Matrix beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere data modelleervormen. Wil je een

Nadere informatie

Database Structuur via menus

Database Structuur via menus Data Dictionary Database Structuur via menus Na het normaliseren en maken van een data dictionary kunnen de tabellen worden ingevoerd in de database. In deze les wordt getoond hoe dit in Access gebeurt.

Nadere informatie

INHOUD. Presentatie ICT werkervaring (voornamelijk) Gericht op databasetoepassingen. Sprekers. Allard van Amerongen Ing. Stefan Boekel 05-02-2008

INHOUD. Presentatie ICT werkervaring (voornamelijk) Gericht op databasetoepassingen. Sprekers. Allard van Amerongen Ing. Stefan Boekel 05-02-2008 INHOUD Presentatie ICT werkervaring (voornamelijk) Gericht op databasetoepassingen Sprekers Datum : : Allard van Amerongen Ing. Stefan Boekel 05-02-2008 INTRODUCTIE WIE BEN IK? Verleden/heden WAT DOE IK?

Nadere informatie

1. Databanken. Wat is een databank? Verschillende opslagmethodes

1. Databanken. Wat is een databank? Verschillende opslagmethodes 1. Databanken Wat is een databank? Verschillende opslagmethodes Tekst bestanden Spreadsheet Relationele gegevensbanken Relationeel model De gestandaardiseerde opvraagtaal SQL Beheer van een mysql databank

Nadere informatie

Leerjaar 1/2 ICT-Academie. Niveau 4. Applicatie ontwikkeling

Leerjaar 1/2 ICT-Academie. Niveau 4. Applicatie ontwikkeling Databases SQL Leerjaar 1/2 ICT-Academie Niveau 4 Applicatie ontwikkeling Auteur: R. Meijerink Datum: Januari 2013 0. Inleiding Databases / SQL In deze lessen wordt je geleerd databases te bouwen in SQL-code.

Nadere informatie

Les S-01: De basisbeginselen van SQL

Les S-01: De basisbeginselen van SQL Les S-01: De basisbeginselen van SQL 1.0 Relationele databases en SQL Een database is een bestand waarin gegevens worden opgeslagen in de vorm van tabellen. Zo kan een huisarts met behulp van een database

Nadere informatie

HBO5 Informatica Netwerkbeheer (90 studiepunten)

HBO5 Informatica Netwerkbeheer (90 studiepunten) STUDIEFICHE CVO DE AVONDSCHOOL Opleiding HBO5 Informatica Netwerkbeheer (90 studiepunten) Module A8 Databanken (5 studiepunten) Plaats van de module in de opleiding: In deze module 'Netwerkbeheer 2' de

Nadere informatie

9 Werken met meer tabellen (zie ook query s)

9 Werken met meer tabellen (zie ook query s) 9 Werken met meer tabellen (zie ook query s) 9.1 Inleiding werkwijze je moet begrijpen waarom in de praktijk een databank meestal opgebouwd wordt met verschillende tabellen die aan elkaar gekoppeld worden.

Nadere informatie

Op de werkbalk staan drie knoppen, die van links naar rechts staan voor de drie genoemde stappen.

Op de werkbalk staan drie knoppen, die van links naar rechts staan voor de drie genoemde stappen. pagina 1 van 9 Een informatiemodel vertalen naar een database Het ontwerpen van een database met behulp van het casetool gaat in drie stappen: 1. Controle Eerst voert het casetool een controle uit. Er

Nadere informatie

Relationele databanken

Relationele databanken Relationele databanken De meeste databanken zijn relationeel. Gegevens in tabellen. Relationele model stoelt op de verzamelingenleer (leer der relaties). Relatie betekent hier tabel. Grote kracht van deze

Nadere informatie