VHYP VLAAMSE WETENSCHAPPELIJKE HYPNOSE VERENIGING V.Z.W. BESTE LEZER, OVER DE GRENZEN HEEN... ISH CONGRES BREMEN OKTOBER 2012
|
|
- Mirthe Janssens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 VHYP VLAAMSE WETENSCHAPPELIJKE HYPNOSE VERENIGING V.Z.W. NIEUWSBRIEF 2012/3 DECEMBER BESTE LEZER, OVER DE GRENZEN HEEN... ISH CONGRES BREMEN OKTOBER 2012 Om de 3 jaar is er een ISH (International Society of Hypnosis) congres. Het XIXde ISH congres ging door in Bremen(Duitsland) van 17 tot 21 Oktober Het congres genoot een ruime belangstelling met een faculty van 286 presenters en meer dan 2000 deelnemers, een perfecte organisatie door Bernhard Trenkle en zijn team. Enkele vhyp-leden namen deel. Ria Willemsen gaf een lezing Hypnosis for Autoimmune Hairloss en Nicole Ruysschaert gaf een workshop Happiness and Hypnosis. Met ook de aanwezigheid van Manuela Peeters, Moira Poikl en Tania Mahler waren we als VHYP goed vertegenwoordigd. Graag delen we via deze nieuwsbrief enkele van onze ervaringen met de vhyp-leden. VERSLAG VAN DR. NICOLE RUYSSCHAERT
2 The Town Musicians of Bremen/Die Bremer Stadtmusikanten. Dagmar Bieselt & Peter Bieselt. The Town Musicians of Bremen are part of the ad inviting the world of professionals working with hypnosis to Bremen, and perhaps you know or remember the story of the Grimm Brothers, or maybe you never heard it Convocation and opening session of the XIXth ISH congress: after the welcome and heartwarming sounds of Kjell Fagéus bringing the audience to some higher level of harmony and experience, I drifted off to the short course on the Town Musicians of Bremen, masterfully presented in German and English by Dagmar and Peter. We were guided into a trance, wondering, pondering if hypnosis is a bit like music, or like a fairy tale? How we decided to come, came, travelled to Bremen, how Bremen is a long way from home and you sometimes have to travel through deep and dark forests.depending on your own stage in life, perhaps you read and interpret the story differently as a child, or as an adult, in therapy, to help clients, to reconnect with resources and resilience Within our trance, Dagmar (German) and Peter (English) read the full story of the Bremen Town-Musicians, which had a deepening effect and you could ponder on some symbols, let your free associations flow by hearing, feeling and experiencing the story and its symbols, finding perhaps some deeper levels of meaning. A donkey whose strength was failing, was less able to do the work, and his master about to stop feeding him.he set forth on the road to Bremen to become a town musician. Under his way he meets a dog, a cat and a rooster, all of them being considered as of no use any more by their caretakers. The rooster even was intended to be killed and eaten in the soup, crying at the top of his voice as long as he could.the donkey listened to them, invited them to join him to go to Bremen, and make music.and one by one they agreed. It s a long way to Bremen, and you cannot make it in one night. Looking for some more comfort than sleeping outside, they discovered a house, inhabited by robbers, eating and drinking and enjoying themselves. As one strong team, each with his own resources, power and voices in a harmonious team, they succeeded in chasing the robbers from the house. They started eating, drinking and singing and made fun together. The robbers captain, after a while, sent one of his subordinates to check the house, who terrified as he was turned back to his captain telling which horrible creatures chased him away and hurt him. The robbers did not dare go back into the house and the four Bremen Musicians liked it so well, they never left the house again. They didn t go to Bremen, as they discovered security and safety, and things really meeting their needs. But I did go to Bremen, went to the statue, touched the legs of the donkey statue, a symbolic gesture, promising that once I will come back there. After this nice introduction we were offered an interesting analysis of the parallels between the story and therapy in hypnosis and a solution-focused attitude as the title tells you Die Bremer Stadtmusikanten : Vom Finden von Sinn und Ziel or On finding meaning and purpose. Scrolling through historical archives similar material was used and worked out by Ludwig Bechstein(1856) and resulted in a completely different story ( Ingratitude is the world s reward ) emphasizing the exploitation of the animals, a problem oriented mode of complaining. Grimm s version can be interpreted as a solution Vhyp Nieuwsbrief Page 2
3 oriented mode, following the steps of a therapeutic process: the animals mobilize their resources, share a common goal, and display a wholeness of feeling, thinking and acting. Like therapy, fairy tales also start from some problem situation and need to be interpreted within the context. Reading a fairy tale can be an induction in trance and entail a trance phenomenon like trance logic : the donkey is the opposite of stupid or stubborn, he connects with his unconscious, non-verbal perceptions as seeing that no good wind was blowing, and is empathic and sensitive to the others. He could be considered as a skilled top executive, creating a vision, taking initiative, leading, motivating, caring and even taking personal risks by looking into the robbers house. He clearly contrasts with the coward captain of the robbers, who runs away, avoids risks, sends a subordinate to check the situation and relies on this terrified man s assessment. With his vision to go to Bremen to make music the donkey casts an anchor into the future, or opens a way to pull yourself into the future. The story has been proven useful in oncology, as a clinician read it to a patient with cancer who had given up and came to the die: emphasizing the sentence something better than dead you can find everywhere, mobilized her resources, she left the hospital and resumed her life. The four animals can be seen as four parts, as in ego-state therapy, keep their own characteristics according to his nature, each keeping his own voice and also working together, as to form the animal pyramid to look into the robbers house. And many other inspiring ideas can be derived from the story. Thank you Dagmar and Peter! Readers who want the full story can read it here or listen to a slightly adapted version for children here Review by Nicole Ruysschaert, ESH President VERSLAG VAN MANUELA PEETERS Hypnose die niet vrijblijvend wil zijn. Alle hypnose is zelfhypnose, maar Jane Turner geeft daarbovenop nog een handig recept mee. Haar Goal Oriented Self Hypnosis (GOSH) dient om doelen uit te zetten en te bereiken door zelfhypnose; volgens haar, de enige weg langs waar dromen werkelijkheid kunnen worden. Haar advies luidt om eerder dan te vertrekken vanuit dromerij en de voor de hand liggende voordelen hiervan binnen te halen, het efficiënter is om te beginnen met zich een doel te stellen en zich dan te oriënteren naar een droom die het doel in de realiteit plaatst. Het bepalen en vooropstellen van een doel maakt het onderscheid tussen (zelf)hypnose en meditatie, mindfullness, yoga, relaxatie enz. GOSH staat voor een doel georiënteerde dromerij, waarbij doelen wensen zijn met een bijhorende datum. Geen verplichting, wel iets fantastisch, magisch. Geen willen, maar een energie die focust naar een datum op de kalender. Zelfhypnose kan ons in het bereiken van onze doelen steunen en dat is nodig, want fundamenteel houdt niemand van doelen omdat er een deadline aan vast hangt en omdat iets in ons zegt dat we er iets voor zullen moeten doen. Maar of dit echt moeite kost? Vhyp Nieuwsbrief Page 3
4 Kan kunst hypnose redden? (zelf-)hypnotische trance maakt in wezen geen gebruik van de informatieve component van taal, maar vindt haar oorsprong bij de gratie van een creatieve kunstzinnige taal, expressief van aard, zo vertelt ons Jeffrey Zeig. Hij voert Jean Miro op die een eigen hypnotische interpretatie geeft aan het werk van Jan Steen Kinderen Leren een Poes Dansen, beter gekend als De Dansles. Miro haalt alle informatie uit het oorspronkelijk werk van Steen en toont enkel nog de expressie ervan. Net zoals muziek, is hypnose een expressieve wereld die voor de luisteraar open gaat. Daar waar het muzikale thema voorgesteld wordt door ritme en melodie, zijn het de ornamenten die het hart raken. Tijd om mijn oor te luisteren te leggen bij George P. Glaser uit Austin Texas, die het heeft over de ritmes van lichaam en geest. De inzet van therapeutisch werk en verandering is voelen en verbinden met de veelheid van bio-sensorische ritmes van de cliënt. en je lichaam heeft van nature zoveel ritmes: respiratoire, neurologische, endocrinologische, cardiologische, gastro intestinale, circadiane en je onbewuste heeft gelijkaardige ritmes als je lichaam: dag en nacht, ritmes van energie en relaxatie, naar buiten en naar binnen gericht, ritmes van het brein en van het zenuwstelsel, ritmes van tijd en ruimte en al die ritmes zijn met elkaar verbonden in één groot netwerk... Ritme is een belangrijke component bij het aangaan van een therapeutische relatie met de cliënt. Zich bewust afstellen op ritme zorgt voor een comfortabele alliantie. Vooral bij angst en pijn is verbinding tussen stijl en taal van de therapeut en de noden en antwoorden van de patiënt essentieel. Met je woorden (gebruik een uitdrukkelijk ritmische en precieze taal), je stem, je houding en je eigen ademhaling stem je af op de ademhaling van de cliënt. Het ritme van de ademhaling is trouwens heel eenvoudig te observeren en door pacing en leading, directe instructies en oefening kan ze ten goede veranderen. Een goed op elkaar afgestemde communicatie laat toe om bestaande en imaginaire ritmes als uitgangspunt voor hypnotische ervaring te gebruiken. Ze Vhyp Nieuwsbrief Page 4
5 nodigt uit om naar een innerlijke wereld te gaan waar meer dan één werkelijkheid en perspectief bestaat. De wereld van het creatieve onbewuste. Als toemaatje serveert George P. Glaser ons enkele gedichten, waaronder een van Robert Bly: The third body. A man and a woman sit near each other, and they do not long at this moment to be older, or younger, nor born in any other nation, or time, or place. They are content to be where they are, talking or not talking. Their breaths together feed someone whom we do not know. The man sees the way his fingers move; he sees her hands close around a book she hands to him. They obey a third body they have in common. They have made a promise to love that body. Age may come, parting may come, death will come. A man and woman sit near each other; as they breathe they feed someone we do not know, someone we know of, whom we have never seen. Vhyp Nieuwsbrief Page 5
6 Wie ook het artistieke en het creatieve als bron voor heling ziet is Helen Adrienne. Heling die nodig is om vruchtbaarheid te vinden in onvruchtbaarheid. Zij noemt die bron in ons het geestesoog ; een orgaan vol verbeeldingskracht, een voornaam talent, een artiest die, zoals een kind, niets anders nodig heeft dan de woorden: beeld je eens in. Uit haar ervaring als New Yorkse psychotherapeute die koppels met steriliteits problemen begeleidt, heeft ze een boek geschreven On Fertile Ground - Healing Infertility. Je kan haar oeuvre ook volgen op haar twee blogs: Psychology Today Blog on Infertility-- en Baby Manifest-O Blog on Infertility-- Uit haar contact met cliënten ondervindt zij hoe in vitro fertilisatie zeer stresserend is en als een inbreuk op lichaam en geest ervaren wordt. Hierdoor kunnen koppels ernstig gedestabiliseerd geraken alsof het lichaam gekidnapt wordt. Bij onvruchtbaarheid verlangt het hart naar een droom die werkelijkheid wil worden. Door middel van hypnose en andere mind-body interventies worden de cliënten gegidst naar de plek van helende mogelijkheden, positieve verwachtingen en ontvankelijkheid. Beelden als de oceaan, het strand, de regenboog die ons raakt, zijn bruikbaar om in contact te komen met dit verlangen. Ook de wijsheid van de handen, het eindeloos terugkerende ritme van de ademhaling zijn instrumenten om het zelfbewustzijn te ontwikkelen. Helen Adrienne benadert de ademhaling vanuit een kinesthetisch perspectief waarbij ze de lichaamsbeweging van buik, borst en schoudergordel beschrijft. Bij de inademing spreekt ze over een naar buiten en boven gerichte beweging, bij de uitademing is er omgekeerd een naar binnen en beneden verlopende beweging. Op die manier kan je suggesties geven van..groter, sterker wijder worden bij het inademen en tot jezelf, de aarde, de bron komen bij de uitademing... Dit lijkt paradoxaal aan wat we meestal suggereren wanneer we de ademhaling vanuit de beweging van de luchtstroom beschrijven:.frisse energie die met het inademen naar binnen stroomt en stress die naar buiten samen met de uitgeademde lucht ons lichaam verlaat. De onmogelijkheid om je fertiliteit te controleren noemt Helen Adrienne een existentieel falen, maar juist in het falen zoekt zij samen met haar cliënten naar een weg om succes te vinden en de controle over leven en verwachtingen te herwinnen. Zij beschouwt onvruchtbaarheid als een bio-psycho-socio-spirituele crisis. Maar in de Chinese karakters voor het woord crisis staan twee symbolen getekend: gevaar en kans. Onvruchtbaarheid is geen uitzondering op de wijsheid vervat in deze symboliek Door het bewuste aan te moedigen om aan de zijlijn te gaan staan, krijgt het beste deel van ons de ruimte om te groeien. Het geestesoog, dat innerlijke wijsheid is, laat ons dingen zien waar we niet bewust naar kijken, laat ons dingen doen die we niet werkelijk uitvoeren en laat ons voelen wat we concreet niet gewaarworden. Dank zij die innerlijke wijsheid worden we vrij om naar oneindig veel oplossingen te kijken op weg naar helen en groeien. Terzijde: deze methodiek lijkt me ook bruikbaar voor alle koppels die wel zwanger zijn, maar dan ongewenst. Hoe vaak maken deze mensen die dan uiteindelijk voor een abortus kiezen, zich niet de bedenking dat zij een zwangerschap afbreken, terwijl er zoveel koppels zijn die niet zwanger kunnen worden. Wellicht zou een dieper fertiliteitbewustzijn veel onbedoelde zwangerschappen kunnen voorkomen. Vhyp Nieuwsbrief Page 6
7 Hypnose als adjuvans bij procedurele medische interventies; vijf anesthesisten aan het woord. Wereldwijd wordt in opvolging van James Esdaile (1845), hypnotische technieken in operatiekamer en urgentiepost toegepast. Patiënten worden hierdoor geholpen om zijn of haar stress te reduceren en om naast loco-regionale anesthesie, procedurele pijn te kunnen controleren. Sebastian Schulz- Stübner, anesthesist in Kirchzarten, Duitsland, leert ons dat pijn een individuele, somato, sensorische en emotieve ervaring is. De patiënt die geopereerd zal worden, verdient dan ook een cliënt gerichte benadering in plaats van de gangbare hiërarchische. Negatieve suggesties moet je vermijden maar anderzijds hoef je ook niet te positief te zijn. Beschrijf het gebeuren neutraal en realistisch. Zo praat je bvb terwijl je een inspuiting geeft en vertel je gewoon dat de patiënt misschien iets kan voelen, een soort trilling, die ook weer terug weg zal gaan..wat je voelt is slechts tijdelijk. Vraag na een operatie in plaats van ben je misselijk? naar: heb je honger? of heb je dorst? Wat de naaste betrokkenen van de patiënt betreft, raadt hij aan om ook hun verhalen te integreren in een ondersteunend en reëel totaal plaatje. Hou het brein bezig, zo luidt het. Hij pleit ervoor om verpleging en ondersteunend personeel scholing over therapeutische communicatie te laten volgen. Hij presenteert een variëteit aan inductie technieken zoals oog fixatie en ooglid sluiting, achterwaartse oogbol rol met relaxatieprocedure. Verder gebruikt hij de stethoscoop als alternatief voor het pendulum van Chevreul. De patiënt krijgt de opdracht de stethoscoop zelf omhoog te houden en gefocust toe te kijken hoe het dopje een voor achterwaartse beweging maakt. Gaandeweg wordt de suggestie gegeven van een automatische slingerbeweging en een daaraan gekoppelde relaxatie. Het resultaat is bovendien een spontane arm catalepsie. Ideomotorisch antwoord verkrijgt hij door beelden te induceren zoals de heliumballon aan de pols vastgemaakt of omgekeerd de voorstelling van een schaal die met heerlijk fruit wordt bijgevuld en die de patiënt vast houdt. Hij geeft dan de suggestie dat de arm zwaar wordt en naar beneden gaat hoe meer er rijpe zware stukken fruit worden op gelegd. en die zwaarte in je arm gaat naar beneden doorheen heel je lichaam. Hij werkt ook met het beeld van de golven van de zee die op en neer gaan, synchroon met de ademhaling. Tot slot geeft hij nog een aantal referenties mee. Uit het tijdschrift van de American Society of Anesthesiologists April 2012 Volume 76, number 4. Communication, Rapport and Expectations: Improving Postoperative Outcomes Using Words, Hypnoidal Language and Trance. En ook nog twee boeken waarvan de eerste waarschijnlijk enkel nog in antiquariaat uitgave te vinden is: Lillian E. Fredericks The use of hypnosis in surgery and anesthesiology Psychological preparation of the surgical patiënt. Charles C Thomas. Publisher, LTD. Springfield. Ilinois. USA en: Fabricio Benedetti: The Patients Brain Uit eigen land, uit de school van Faymonville, Luik en uit de iets verder gelegen school Emergences, Rennes komt een andere anesthesist: Fabienne Roelants (Cliniques Universitaires Saint Luc) Zij gebruikt hypnose in associatie met lokale anesthesie bij schildklieroperaties. Zij resumeert heel duidelijk wat er nodig is: de patiënt moet gemotiveerd en coöperatief zijn en vertrouwen hebben in de arts en de procedure. Er wordt vooraf een signaal afgesproken om met elkaar te kunnen blijven communiceren tijdens de operatie. De patiënt wordt gevraagd om de dag van de operatie een aangename herinnering mee te brengen. Ter plaatse wordt eerst de Vhyp Nieuwsbrief Page 7
8 operatiekamer aan de patiënt voorgesteld en zoveel mogelijk beschreven in termen van visuele, auditieve, kinesthetische, olfactorische en gustatorische kenmerken. Als inductie techniek gebruikt zij de oogfixatie en relaxatie..de ogen observeren en je kan zien wat je observeert.. de ogen observeren kleuren.. de ogen observeren rustig de kleuren.. en merk hoe je jezelf hierbij op je gemak voelt. In dezelfde trant werkt de Franse anesthesist Olivier Fleureaux uit Lorient, met zijn conversationele hypnose. Ook hij gaat stapsgewijs. De eerste stap is de kennismaking met de operatiekamer. Hou rekening met het eenzaam gevoel van de patiënt tegenover een gans medisch team. De patiënt wordt binnengeleid in een per definitie vreemde wereld: er wordt een vreemdsoortig medisch jargon gesproken, vreemde toestellen en instrumenten gebruikt en bovenal wordt hierbij het eigen lichaamsterritorium overschreden. Er is ook een belangrijke distorsie van de tijd: de patiënt leeft meestal in de toekomst of in het verleden bij ervaringen van eventueel vorige operaties. Dit alles vraagt veel energie van de patiënt. Bij conversationele hypnose zijn patiënt en anesthesist partners, united artists. Daarbij kiest de patiënt vooraf een aangename activiteit of herinnering. De anesthesist/begeleider is film director en de patiënt is scenarist en acteur. Hij gaat zijn eigen verhaal in een veilige plek onafgebroken voor zijn geestesoog beleven. Met dezelfde drive als de camera dat doet in een hele lange sequens in Martin Scorsese s film Goodfellas (1990). Enrico Facco uit Padua is nog een andere anesthesist die een aangrijpend relaas geeft van een patiënte die een operatie moet ondergaan voor een Spitz tumor en die lijdt aan multipele chemische overgevoeligheid. In de voorgeschiedenis heeft zij een aantal anafylactische reacties gedaan op locale anesthesie. Vooraf aan de operatie oefent de patiënte met een gefocaliseerde hypnotische analgesie. De mate van analgesie wordt dan getest door tandwortelkanaal stimulatie. De dag van de operatie wordt bij de patiënt een cardio-respiratoire monitor aangelegd en wordt een vene open gehouden. Dan volgt de hypnotische inductie en wordt de gefocaliseerde hypnotische analgesie op de plaats van de tumor toegepast. Tien minuten na de inductie wordt een brede insnede gemaakt, wordt de diepe fascia geprepareerd en de tumor verwijderd. Na twintig minuten wordt de operatie beëindigd en wordt de patiënt teruggebracht in het hier en nu. Tijdens de operatie heeft de patiënt geen pijn gerapporteerd en is ze cardiovasculair stabiel gebleven. Deze stabiliteit tijdens de operatie toont aan dat hypnose een echt analgetisch instrument kan zijn, die niet alleen pijn perceptie, maar ook de stress bij een chirurgische interventie op een aanvaardbaar peil kan brengen. In het volgende artikel staat het script van een interventie begeleid door Facco. Facco E et al. Int. J. Clin. Exp. Hpn. 59 (4): , De laatste in mijn rij anesthesisten is de Duitse neuro anesthesist Ernil Hansen, verbonden aan de universiteit van Regensburg. Hij presenteert hoe hij met hypnose open hersenoperaties begeleidt. Doel van deze toepassing is om bij de ziekte van Parkinson, depressie, schizofrenie, maar ook bij tumoren van de hersenen die gelegen zijn in de nabijheid van het spraakcentrum, peroperatief stimulatie te kunnen geven. Op die manier kan men terwijl de patiënt blijft praten de overeenkomstige gebieden in de hersenen onderzoeken. Bij deze alerte techniek dient men een blokkade van craniale zenuwen toe vergezeld van hypnotische communicatie. Hansen beschrijft hoe de meeste patiënten een medische behandeling als een extreme toestand ervaren. Deze situatie brengt hen in een natuurlijke tranceachtige staat met een verhoogde vatbaarheid voor suggesties tot gevolg. De medische setting van een operatiekamer is ongelukkigerwijs vol met negatieve suggesties. Bovendien leiden negatieve verwachtingen en conditionering tot stress en toename van Vhyp Nieuwsbrief Page 8
9 de pijn ervaring. Dit alles heeft een belangrijke impact op het (psycho)somatisch functioneren. Een van de meest negatieve suggesties die routinematig wordt gebruikt is het medisch informed consent: het document dat de patiënt voor een ingreep moet ondertekenen en dat hem of haar inlichtingen verschaft over alle risico s die bij de behandeling horen. Hansen merkt terecht op dat er nood is aan het herschrijven van dit document in een minder traumatisch taalgebruik. Maar ook de non-verbale signalen van de medische technologie, de opgelegde passiviteit van de patiënt, het medisch jargon, ambigue connotaties en misverstanden, directe en indirecte negatieve suggesties die verbaal gecommuniceerd worden, tekort aan zorg en gezelschap, de angsten en zelfverdediging van het medisch personeel en zelfs van dierbare naasten, dit alles doet afbreuk aan het comfort van de patiënt. In het kader van chirurgie vindt Hansen de term hypnose een van de meest negatieve suggesties die men kan geven. Spreek liever over communicatie is zijn advies. De communicatie die hij bedoelt maakt gebruik van de response van de patiënt en steunt op zijn of haar natuurlijke trance. De patiënt participeert actief, zijn vaardigheden en bronnen worden gestimuleerd, wat resulteert in een creatieve samenwerking en meer zelfvertrouwen bij alle partijen. Geluiden en gewaarwordingen in de operatiekamer worden herkaderd terwijl de arts verbale en non-verbale positieve suggesties geeft en de patiënt naar een veilige plek begeleidt. Trillingen van boringen, kunnen verwijzen naar een uitstap op de motor, een helikopter die je weg komt halen, het geluid van de machines in het bos bij het vellen van een boom of naar de Niagara watervallen..al naar gelang. en elk geluid brengt je dieper in trance. Maar communicatie hoeft bij Hansen ook weer niet eindeloos praten te zijn. Hij biedt de patiënt veiligheid en ondersteuning door zijn gezelschap te verzekeren. Zijn advies luidt: hou constant contact met de patiënt, met name fysiek contact. Hou met je ene hand de hand van de patiënt vast. De andere hand leg je op de schouder. Deze hand is zowel sensor als leider hand die de in- en uitademhaling volgt. Geef een goede tonus aan de handgreep met de hand van de patiënt, een tonus die je op kritieke ogenblikken, paradoxaal genoeg, vermindert. Dit los laten helpt de patiënt om dan zelf ook te relaxen. Kondig elke manipulatie aan. Verzeker de patiënt dat we altijd iets goeds voor hem of haar kunnen doen. Zeg dat op elk ogenblik een rustpauze of een aanpassing mogelijk is. Vraag aan de patiënt indien nodig feedback te geven. Gebruik relaxerende muziek maar geen herkenbare muziek. Geef medicatie, zoveel als, maar niet meer dan nodig. Ter illustratie verwijst Hansen naar John Lennon s song Stand By Me. Meer dan 90 operaties verder kan Hansen bewijzen dat het toepassen van hypnotische technieken in open hersenen chirurgie uiterst efficiënt is. En bij hem, zonder formele inductie! In aansluiting hierop is het boek van Elvira Lang een aanrader. Niet voor niets heeft het haar de Arthur Shapiro Award opgeleverd, zijnde de Best Book on Hypnosis. Patient Sedation without Medication. Rapid rapport and Quick hypnotic techniques. Elvira Lang en Eleanor Laser VERSLAG VAN MOIRA POIKL ZIE VHYP NIEUWSBRIEF 2013/1 VERSLAG VAN TANIA MAHLER - ZIE VHYP NIEUWSBRIEF 2013/1 VERSLAG VAN RIA WILLEMSEN - ZIE VHYP NIEUWSBRIEF 2013/1 Vhyp Nieuwsbrief Page 9
10 HYPNOSE IN DE MEDIA OOK GETEST OP MENSEN Proefkonijn Astrid Demeure probeert andermaal de geheimen van het menselijk brein te ontrafelen. Ze trekt naar het Universitair Ziekenhuis van Luik om te ontdekken wat hypnose is en wat het doet met haar hersenen. Professor Faymonville, pijnspecialist en één van de pioniers op het gebied van medische hypnose, begeleidt de test. Als arts gebruikt ze hypnose om pijn te verzachten tijdens operaties, maar heeft dit hetzelfde effect bij Astrid? Na een uitleg over hypnose en wegnemen van misvattingen, maakt Astrid kennis met hypnose inductie, verdieping, suggesties onder de deskundige begeleiding van Dr. Nicole Ruysschaert. In een MRI scanner wordt de vergelijking gemaakt tussen hersenen in rust en onder hypnose. Ze ondergaat nadien een thermotest (tot +50 C en tot 0 c) in alerte toestand. Nadien wordt de test herhaald in hypnose, met specifieke suggesties voor dissociatie en pijncontrole. Tijdens de uitzending was er ook een studio- interview met Dr. Sabine Maes. U kan de uitzending nog steeds bekijken via volgende link! OPLEIDINGEN VHYP BASISOPLEIDING HYPNOSE De basisopleiding 2012 is gestart op 26 oktober 2012 en loopt tot 14 december. VERVOLGMODULES HYPNOSE OPLEIDING In het kader van de voortgezette opleiding binnen VHYP zijn er een aantal vervolgmodules gepland. Deze zijn toegankelijk voor al wie de basismodules achter de rug heeft, zowel voor verdere opleiding als voor opfrissing. (* = verplichte modules voor alle beroepsgroepen) : Wilfried Van Craen Seksuele stoornissen Hypnose als glijmiddel bij seksuele stoornissen : Dr. Nicole Ruysschaert Hypnose en psychotherapie Vhyp Nieuwsbrief Page 10
11 We overlopen de meerwaarde van hypnose in psychotherapie en de therapeutische interactie (stijlen). Inzicht in de problematiek, strategie planning voor therapie met aandacht voor de diverse interventie-niveau s faciliteert je werk. Als extra maak je kennis en kan je oefenen met enkele nieuwe, vernieuwende explorerende methoden : Dr. Jan Lehembre Slaapstoornissen Slapen als doornroosje? Wat zijn de oorzaken van slaapproblemen?wat zijn de praktische voorwaarden om goed te slapen?welke suggestieve en hypnotische technieken zijn werkzaam om de problemen op te lossen? : Dr. Nicole Ruysschaert Hypnose en trauma Binnen hypnose is er een waaier van stabilisatiemethoden als krachtige hulp om basis kracht en veiligheid te herstellen. Confrontatie met traumatiserende gebeurtenissen kan gedoseerd, gefractioneerd verlopen, met respect voor timing en integratievermogen. Je maakt kennis met een nieuw gestandardiseerd studieprotocol en enkele specifieke trauma verwerkingsmethoden : Truus Vlaar Egostate Ego State Therapie is een psychotherapeutische behandeling die met subpersoonlijkheden werkt, de egotoestanden binnen de persoon zelf. Elk persoonsdeel heeft een functie. Problemen ontstaan wanneer de egostates met elkaar in conflict komen : Dr. Bruno Van Opstal Metaforen en verhalen Metaforisch zou je deze studiedag in het algemeen en de werkgroepen in het biezonder kunnen beschrijven als een bijeenkomst van gidsen, spoorzoekers, sjamanen, op een kruispunt van wegen, die zich warmen aan de uitwisseling van metaforen, die elk als therapeutische bagage meedraagt. Inschrijven kan: - door rechtstreeks via onderstaande URL het online formulier in te vullen: - door het inschrijvingsformulier via onze website in te vullen: Vhyp Nieuwsbrief Page 11
12 Voor meer inlichtingen contacteer het secretariaat via: De inschrijving is maar volledig wanneer ook het inschrijvingsgeld ten bedrage van het aantal moduledagen X 120 of 150 gestort werd op rekeningnummer van VHYP IBAN: BE BIC: KRED BE BB met vermelding Vervolgmodules naam De volgorde van betaling is bepalend voor de inschrijving. Meer info in rubriek opleidingen website : Kan ook als boost of herbronning voor alle leden. U kan dus steeds voor 1 module inschrijven volgens interesse! KORTE OPLEIDING HYPNOTISCHE TECHNIEKEN VOOR PIJNCONTROLE BIJ ABORTUS. VOORJAAR 2013 De Vlaamse Wetenschappelijke Hypnosevereniging ( VHYP) organiseert in het voorjaar 2013 een kortdurende opleiding over pijncontrole. De opleiding is gericht naar artsen en verpleegkundigen in abortuscentra en -klinieken die in hun werk geconfronteerd worden met pijn en er geen voldoende antwoord op weten te vinden, of die de technieken en methodes die ze nu al gebruiken verder willen verfijnen en uitdiepen. Je krijgt er niet alleen algemene informatie over hypnose maar vooral specifieke en praktische oefeningen om patiënten te leren omgaan met acute procedurele pijn. Voor alle duidelijkheid: medische hypnose heeft niks te maken met showhypnose. Medische hypnose behelst wel een reeks methoden die iedereen kan leren. Ze maakt gebruikt van natuurlijke fenomenen en wordt zowel door de therapeut als door de patiënt ervaren als een innerlijke verrijking waarmee je meer controle over jezelf krijgt. Vhyp Nieuwsbrief Page 12
13 Van de cursisten wordt een actieve medewerking gevraagd tijdens de oefeningen en in aparte groepjes thuis tussen de opleidingsdagen. De opleiding beslaat 5 volledige dagen, verdeeld over 6 lesmomenten (4 hele dagen en 2 halve dagen) en wordt gegeven door specialisten ter zake. Programma: 1) Dag 1 (halve dag): Wat is hypnose, wat is jouw motivatie en wat zijn de ethische aspecten voor het gebruik van hypnose. Deze sessie wordt gegeven door Dr Nicole Ruysschaert Psychiater. Zij heeft een jarenlange ervaring met het gebruik van hypnose in haar privépraktijk en doceert hierover in binnen en buitenland. Ze is bestuurslid van het VHYP en Voorzitster van de Europese Vereniging van Hypnose ( ESH). 2) Dag 2 (hele dag): Patiënten in trance leren brengen op een natuurlijke manier. Dit wordt aangeleerd aan de hand van een 12 stappen protocol, gevolgd door demonstraties en oefeningen. Ook dit deel wordt gegeven door Dr Ruysschaert. 3) Dag 3 (hele dag): Hypnotische communicatie. Hoe positief communiceren? Wat is ankeren? Het gebruik van metaforen, hypnose in noodsituaties en dissociatie. Dit onderdeel wordt gegeven door Dr Ruysschaert samen met Dr Bruno Van Opstal, de voorzitter van de VHYP. Hij is psychiater met een jarenlange ervaring in het gebruik van hypnose in zijn privépraktijk. 4) Dag 4 (hele dag): Hypnose bij acute en procedurele pijn. Aan bod komen: fysiologische en neurologische aspecten van pijn en het werkingsmechanismen van hypnose hierop. We geven een samenvatting van de literatuur waarin uitgebreid bewezen werd dat hypnose pijn en stress kan verminderen bij chirurgische interventies, invasieve onderzoeken, radiologie en biopsie en abortus. Praktische aanpakken worden gedemonstreerd en aangeleerd. Deze sessie wordt gegeven door Marian Schaerlaekens en Dr Ria Willemsen. Marian Schaerlaekens gebruikt als tandarts in haar praktijk al vele jaren hypnose in de bestrijding van zowel angst als pijn. Zij is lesgeefster voor de VHYP en ondervoorzitster van de vereniging. Ria Willemsen is dermatologe. Zij heeft gedoctoreerd over hypnose in de dermatologische praktijk en publiceerde talrijke wetenschappelijke artikels over dit onderwerp. Zij gebruikt hypnotische relaxatie preoperatief bij patiënten die zeer angstig zijn voor dermatologische ingrepen. 5) Dag 5 (halve dag): Hypnose in het kader van abortus bij cliënten met relationele en seksuologische problemen/trauma s. Dit deel wordt gegeven door Dr Greta Bolle. Vhyp Nieuwsbrief Page 13
14 Zij is werkzaam als seksuologe en relatietherapeute en is gespecialiseerd in seksuele dysfuncties, verwerking van seksuele trauma s en echtpaarproblemen. 6) Dag 6 (hele dag) Hypnose in het kader van abortus bij jongeren en adolescenten Het gebruik van hypnose bij jongeren wordt uiteen gezet en aangeleerd. De klemtoon ligt vooral op het gebruik van de spontane trance, het gebruik van metaforen en het opbouwen van rapport. Deze dag wordt gegeven door Luc Bouteligier. Hij is kinder- en jeugdpsycholoog en gebruikt hypnose bij tal van zijn patiënten. Hij is tevens opleider voor het VHYP. Na deze opleiding ben je in staat om jongeren te begeleiden om beter, op een meer comfortabele en ontspannen manier met pijn om te gaan of pijn te controleren. Daardoor worden de patiënten rustiger en minder angstig wat niet alleen een impact heeft op hun eigen ervaringswereld, maar ook op hun omgeving. De sfeer wordt omgebogen van gespannen naar creatief, van onrustig naar comfortabel, van angstig naar communicatief. PRAKTISCH Deze opleiding gaat door in het Universitair Psychiatrisch Centrum KUL Campus Kortenberg. Leuvense Steenweg Kortenberg Kostprijs voor de ganse cyclus: 500 Contactpersoon: Marian Schaerlaekens Marian.Schaerlaekens@tandarts.be Data maart 2013: Dag1 (halve dag -voormiddag) Dr. Nicole Ruysschaert 29 maart 2013: Dag 2 (hele dag) Dr. Nicole Ruysschaert 19 april 2013: Dag 3 (hele dag) Dr. Nicole Ruysschaert en Dr. Bruno Van Opstal 26 april 2013: Dag 4 (hele dag)dr. Ria Willemsen en Marian Schaerlaekens 17 mei 2013: Dag 5 (halve dag -voormiddag) Dr. Greta Bolle 31 mei 2013: Dag 6 (hele dag) Luc Bouteligier Werktijden : u45 en 13u45 17 u Aantal deelnemers: De opleiding kan enkel doorgaan bij een voldoende aantal deelnemers. Inschrijving : online via de volgende link: via de website van de VHYP: Vhyp Nieuwsbrief Page 14
15 BASISMODULE STUDENTEN GENEESKUNDE EN ASSISTENTEN IN OPLEIDING PSYCHIATRIE EN PEDIATRIE OPLEIDING HYPNOSE VHYP - UA, BASISMODULE 2013 Doelstelling Toekomstig artsen en assistenten psychiatrie/pediatrie vertrouwd maken met de krachtig therapeutische mogelijkheden van hypnotherapie, als therapie op zichzelf en als versterking en vergemakkelijking van andere therapieën. Doelgroep - Studenten geneeskunde vanaf 3 e bachelor - Artsen en artsassistenten pediatrie en psychiatrie in opleiding Opleiders - Dr Nicole Ruysschaert, psychiater, president ESH - Met medewerking van dr Riño Wong Chung, psychiater i.o., bestuurslid VHYP Planning & inhoud 2013 Thema Vr :00-17:15 Za :00-12:15 13:15-16:30 Algemene info hypnose motivatie ethiek Inductie en verdiepingsmethoden Vr :00-17:15 Za :00-12:15 Inductie protocol Hypnotische communicatie, taalgebruik en suggesties Vhyp Nieuwsbrief Page 15
16 13:15-16:30 Vr :00-17:15 Za :00-12:15 13:15-16:30 Indicaties, toepassingen Geschiedenis van hypnose Vr :00-17:15 Za :00-12:15 13:15-16:30 Zelfhypnose Toepasingen bij kinderen Methodiek Interactieve lessen (informatie, achtergrond), dvd-demo s, live demo s, praktische oefeningen in subgroepen Materiaal Literatuurpakket, slides, scripts Literatuur - Website Vlaamse Wetenschappelijke HypnoseVereniging VHYP - Website ESH European Society of Hypnosis - Website research hypnosis and suggestion Kostprijs Voor studenen geneeskunde 200. Artsen en artsassistenten in opleiding betalen het normale tarief van 565. Inschrijving via volgende link EUROPEES NIEUWS ESH ESH Newsletter and supplement Views, Reviews, Interviews. Vhyp Nieuwsbrief Page 16
17 ESH Newsletter komt uit einde December ESH CONGRES!!!!!!!!2014 ESH Congress Organized in collaboration with the Italian Society of Hypnosis (SII) Hypnosis and resilience. From Trauma and Stress to Resources and Healing. Emphasizing the importance of resilience in a world in crisis and the role played by hypnosis in activating and developing inner forces and resources Datum : October 2014 Locatie : Sorrento (Amalfi coast) Italy Early Bird registration tot 31 december 2012 Slechts 150 Euro for ESH/ISH/MEI leden Inschrijving formulier via volgende link of ipnosii@libero.it of nicole.ruysschaert@skynet.be INTERNATIONALE ACTIVITEITEN December Brief Therapy Conference San Francisco March ASCH American Society of Clinical Hypnosis congress. Triple Crown Mai 8 ième Forum CFHTB Confédération Francophone d Hypnose et des Thérapies Brèves. Strasbourg. France «Terra Hypnosia» May Medical Hypnosis Congress Mashhad Iran August 29 September 1. Medical Hypnosis Congress Budapest Hungary Voor een volledige agenda van activiteiten kan u terecht op de ESH website: Redactie: Nicole Ruysschaert. Ria Willemsen. Lay-out : Jacques Vanden Durpel Website: vhyp@skynet.be secretariaat: VHYPsecretariaat@skynet.be Vhyp Nieuwsbrief Page 17
Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.
Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je
Comics FILE 4 COMICS BK 2
Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give
9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training
9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training In 9 dagen jezelf volledig op de kaart zetten Je energie aangevuld en in staat om die batterij op peil te houden. Aan het eind heb jij Een goed gevoel in je
Understanding and being understood begins with speaking Dutch
Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.
ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM
Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU
(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren
(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties
Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt.
Don t you worry There s an eternity behind us And many days are yet to come, This world will turn around without us Yes all the work will still be done. Look at ever thing God has made See the birds above
UNIT 2 Begeleiding. Coaching proces, Instrumenten and vaardigheden voor Coacing en mobiliteit for Coaching and Mobility
UNIT 2 Begeleiding Coaching proces, Instrumenten and vaardigheden voor Coacing en mobiliteit for Coaching and Mobility 1 2 Wat is coaching? Coaching is een methode voor het ontwikkelen van potentieel
class book I am reading a book. close your books homework My teacher gave me a lot of homework. to read We are going to read that book.
classroom The students are waiting for their teacher in the classroom. class pupil / student classmate You can ask your classmate for help with your homework. please sit down please stand up look at this
B1 Woordkennis: Spelling
B1 Woordkennis: Spelling Bestuderen Inleiding Op B1 niveau gaan we wat meer aandacht schenken aan spelling. Je mag niet meer zoveel fouten maken als op A1 en A2 niveau. We bespreken een aantal belangrijke
Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1
A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je
Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016
www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to attend the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Thursday 16 June 2016. During this
Introductie in flowcharts
Introductie in flowcharts Flow Charts Een flow chart kan gebruikt worden om: Processen definieren en analyseren. Een beeld vormen van een proces voor analyse, discussie of communicatie. Het definieren,
RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM
Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU
Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically
Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch
Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018
www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Friday, 15 June 2018. This
Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn
Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles
possessive determiners
personal pronouns possessive determiners SirPalsrok @meestergijs Ik = I (altijd met een hoofdletter schrijven) I am William. I have no brothers or sisters. I play tennis and love to play videogames. I
SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead
7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you
Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education
Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University
Vertaling Engels Gedicht / songteksten
Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling door een scholier 1460 woorden 23 januari 2002 5,4 399 keer beoordeeld Vak Engels Songtekst 1 Another day in paradise Artiest: Brandy & Ray J She calls
150 ECG-problemen (Dutch Edition)
150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse Click here if your download doesn"t start automatically 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse 150 ECG-problemen
Profile visitors NRC Q
NRC Media presents About NRC Q A unique concept Business news platform for ambitious people on the go Short, sharp articles with professional infographics Daily newsletter at 5.30am News updates via WhatsApp
APPROACHING THE FAMILY
1 Journalists Workshop Organ Donation and Transplantation APPROACHING THE FAMILY COLENBIE LUC TRANSPLANTATION COORDINATION 9 October 2012 2 Everybody arriving hospital Start the fight for saving life Family
BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER
1 Power animals Lees de tekst hieronder en beantwoord de vraag. Animal symbol guide Which power animal do you need for help? Discover it in this animal symbol guide. LION BEAR ROOSTER When you are weak,
1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?
First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk
Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 22 June 2017
www.iuscommune.eu INVITATION Ius Commune Masterclass 22 June 2017 Amsterdam Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers,
Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois
Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wat mij gelijk opviel is dat iedereen hier fietst. Ik vind het jammer dat iedereen
Vergaderen in het Engels
Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je
De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)
De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically
voltooid tegenwoordige tijd
SirPalsrok @meestergijs It has taken me a while to make this grammar explanation. My life has been quite busy and for that reason I had little time. My week was full of highs and lows. This past weekend
een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant
Vragenlijst in te vullen en op te sturen voor de meeloopochtend, KABK afdeling fotografie Questionnaire to be filled in and send in before the introduction morning, KABK department of Photography Stuur
Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf!
Martijn Hooning COLLEGE ANALYSE OPDRACHT 1 9 september 2009 Hierbij een paar vragen over twee stukken die we deze week en vorige week hebben besproken: Mondnacht van Schumann, en het eerste deel van het
Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.
Lesbrief Les 2.1: My family Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: brother, sister, cousin, mother, father, aunt, uncle, grandmother,
THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE
DUTCH THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE 4 0 0 W O R D S T O G E T S T A R T E D I N A N Y L A N G U A G E BY THE FOREIGN LANGUAGE COLLECTIVE Verbs Werkwoorden To be zijn I ik ben You jij bent He/She/It hij/zij/het
Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)
Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker
Love & Like FILE 2 LOVE & LIKE BK 2
Love & Like I Like You Come a little closer Honey, come a little closer, let me whisper in your ear. Let me tell it to you quietly, So that no one else will hear. 1 File 2 - Love & Like BK2.indd 1 22-7-2014
S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g
S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven
Preschool Kindergarten
Preschool Kindergarten Objectives Students will recognize the values of numerals 1 to 10. Students will use objects to solve addition problems with sums from 1 to 10. Materials Needed Large number cards
Oplossingsgericht werken. Bij Handjehelpen. Oktober 2018
Oplossingsgericht werken Bij Handjehelpen Oktober 2018 Programma Doel deze bijeenkomst (afstemmen) Relatie werken volgens presentiebenadering en oplossingsgericht werken (afstemmen) Kader oplossingsgericht
Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal
Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal aan de patiënt geen schade doen Ik luister en zal hem goed inlichten Disclosure: belofte Ik stel het belang
News: Tours this season!
1 Do you remember? Lees de zinnen en vul de juiste woorden in. Kies uit: like listen presenter too loud great show number next crowd singer. Let op: je houdt twee woorden over. Welcome back to the best
Listen. Twenty One Pilots Niveau 3a Song 4 Lesson B Worksheet. a Luister naar wat Leo, Tina en Martin vertellen. Omcirkel het juiste antwoord.
1 Listen a Luister naar wat Leo, Tina en Martin vertellen. Omcirkel het juiste antwoord. 1 Leo is a kid / a teenager / a grown-up. 2 Tina is a kid / a teenager / a grown-up. 3 Martin is a kid / a teenager
Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.
- Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee
Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition)
Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C. Huizinga-Arp Click here if your download doesn"t start automatically Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C.
2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED
2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 0 - -19 1 WELCOME TO SUNEX DISTRIBUTOR PORTAL This user manual will cover all the screens and functions of our site. MAIN SCREEN: Welcome message. 2 LOGIN SCREEN:
Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other
Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English
Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas
University of Groningen Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version
Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet
1 2 3 4 MATERIAL PREPARING LESSON ATTITUDE TOWARD WORK Ik kom er vaak tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet
Group work to study a new subject.
CONTEXT SUBJECT AGE LEVEL AND COUNTRY FEATURE OF GROUP STUDENTS NUMBER MATERIALS AND TOOLS KIND OF GAME DURATION Order of operations 12 13 years 1 ste year of secundary school (technical class) Belgium
een buddy bij de wieg Perinatale coaching van maatschappelijk kwetsbare zwangeren An De Craecker Arteveldehogeschool Gent
een buddy bij de wieg Perinatale coaching van maatschappelijk kwetsbare zwangeren An De Craecker Arteveldehogeschool Gent een buddy bij de wieg 1. Research 2. Project: het buddy-model 1. Wetenschappelijk
PERSONAL DIVERSITY BOB MAN DERS
PERSONAL DIVERSITY BOB MAN DERS BOB MANDERS ARCHITECTURE PREFACE We all know the clichés, travel broadens the mind and it s not about the destination, it s about the journey but they re clichés, of course,
irregular verbs onregelmatige werkwoorden
SirPalsrok @meestergijs Wanneer je een zin maakt, zul je iets moeten doen met een werkwoord. Je kan tenslotte niet het hele werkwoord gebruiken bij elk onderwerp. Bijvoorbeeld: spelen Wij spelen volleybal.
Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive
1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:
MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate
MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde
Davide's Crown Caps Forum
pagina 1 van 6 Davide's Crown Caps Forum A Forum for Crown Cap Collectors Zoeken Uitgebreid zoeken Zoeken Forumindex Crown Caps Unknown Caps Lettergrootte veranderen vriend Afdrukweergave Gebruikerspaneel
Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition)
Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Click here if your download doesn"t start automatically Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Een vrouw, een kind en azijn (Dutch
LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN
LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN LM2GS4PWIR3FKEP-58-WWET11-PDF File Size 6,444 KB 117 Pages 27 Aug, 2016 TABLE OF CONTENT
CORPORATE BRANDING AND SOCIAL MEDIA: KEY FINDINGS FOR DUTCH CONSUMERS Theo Araujo
CORPORATE BRANDING AND SOCIAL MEDIA: KEY FINDINGS FOR DUTCH CONSUMERS Theo Araujo BEOORDEEL DEZE LEZING VIA DE MIE2018 APP! Geef direct na deze lezing jouw beoordeling. Zoek de lezing op via Programma
Add the standing fingers to get the tens and multiply the closed fingers to get the units.
Digit work Here's a useful system of finger reckoning from the Middle Ages. To multiply $6 \times 9$, hold up one finger to represent the difference between the five fingers on that hand and the first
Effectieve Communicatie
Effectieve Communicatie Coachen een veelzijdig vak Groningen, 30 september 2011 MARTIJN DOELEN Basiselementen communicatie en vaardigheden Communicatie filosofie Johan Cruyff Institute for Sport Studies
Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017
Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Er is veel vraag naar nieuwe medicijnen voor zeldzame
Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen?
Firewall van de Speedtouch 789wl volledig uitschakelen? De firewall van de Speedtouch 789 (wl) kan niet volledig uitgeschakeld worden via de Web interface: De firewall blijft namelijk op stateful staan
NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE
NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE NATUURLIJK SAMEN NATURALLY DUTCH. Koolhaas Natuurlijk is a typically Dutch company: Sober, with a clear vision and no-nonsense. That s what our customers may expect
Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and
Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers
Arjan Marsman 6 jaar Webplace4u. Voorstellen
Welkom Arjan Marsman 6 jaar Webplace4u Voorstellen Social Media Feiten Facebook Waar gaan we het over hebben Social Media Feiten 10,7 uur per week kijkt een Nederlander TV (65+ uitgezonderd). 19,5
Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs
Topic 10-5 Meeting Children s Intellectual Needs In this topic, you will learn how to help children develop the ability to reason and use complex thought, as well as The role of play in intellectual development
It s all about the money Group work
It s all about the money Group work Tijdsduur: 45 minuten Kernwoorden: money (geld) coin (munt), banknote (bankbiljet), currency (munteenheid) Herhalings-/uitbreidingswoorden: debate (debat), proposal
University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda
University of Groningen Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check
Night news. Fact sheets. Worksheet
1 Night news read Het liedje van Caro Emerald speelt zich s nachts af. Lees twee nieuwsberichten die met nacht te maken hebben. Nieuwsbericht 1 Nieuwsbericht 2 Clouds block view for meteor watchers Do
4,9. Antwoorden door een scholier 1354 woorden 25 december keer beoordeeld
Antwoorden door een scholier 1354 woorden 25 december 2010 4,9 210 keer beoordeeld Vak Engels 1. cybercity wheelchair computers older Holland friends Nigeria shop tea 2. 1= false 2= true 3= true 4= false
Taco Schallenberg Acorel
Taco Schallenberg Acorel Inhoudsopgave Introductie Kies een Platform Get to Know the Jargon Strategie Bedrijfsproces Concurrenten User Experience Marketing Over Acorel Introductie THE JARGON THE JARGON
HANDBOEK HARTFALEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM
HANDBOEK HARTFALEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM READ ONLINE AND DOWNLOAD EBOOK : HANDBOEK HARTFALEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN Click button to download this ebook READ ONLINE AND DOWNLOAD
Naast dit registratieformulier ontvangen wij graag het volgende : (Besides this application form, we kindly ask for the following )
Wij willen u bedanken voor uw interesse in DB International Study en heetten u van harte welkom! (Welcome and thank you for your interest in DB International Study) Naast dit registratieformulier ontvangen
Wat is Keuzeloos Gewaarzijn ofwel Meditatie?
Wat is Keuzeloos Gewaarzijn ofwel Meditatie? door Nathan Wennegers Trefwoord: zelfkennis / meditatie 2015 Non2.nl Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever mag niets uit deze uitgave
Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1
Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Vraagzinnen: Je kunt in het Engels vraagzinnen maken door vaak het werkwoord vooraan de zin te zetten. Bijv. She is nice. Bijv. I am late. Bijv. They are
!!!! Wild!Peacock!Omslagdoek!! Vertaling!door!Eerlijke!Wol.!! Het!garen!voor!dit!patroon!is!te!verkrijgen!op! Benodigdheden:!!
WildPeacockOmslagdoek VertalingdoorEerlijkeWol. Hetgarenvoorditpatroonisteverkrijgenopwww.eerlijkewol.nl Benodigdheden: 4strengenWildPeacockRecycledSilkYarn rondbreinaaldnr8(jekuntnatuurlijkookgewonebreinaaldengebruiken,maar
The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of:
Document properties Most word processors show some properties of the text in a document, such as the number of words or the number of letters in that document. Write a program that can determine some of
Interactive Grammar leert de belangrijkste regels van de Engelste spelling en grammatica aan.
Interactive Grammar Interactive Grammar leert de belangrijkste regels van de Engelste spelling en grammatica aan. Doelgroep Interactive Grammar Het programma is bedoeld voor leerlingen in de brugklas van
TRAINING ERICKSONIAANSE HYPNOSE
TRAINING ERICKSONIAANSE HYPNOSE Infobrochure Eva Storm - Lazuli Training Ericksoniaanse hypnose, ook wel communicatieve hypnose genoemd, is ontwikkeld door de Amerikaanse psychiater Milton Erickson, grondlegger
OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt.
OPEN TRAINING Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. Philip Meyers Making sure to come well prepared at the negotiation
Weg met de olifant in de porseleinen kast
Workshop Indirect leren communiceren met LMR model van Lewis - Stop talking or leave Wanneer: Symposium woensdag 16 oktober Waar: Universiteit Tilburg Door wie: Natascha Zoutewelle Weg met de olifant in
L.Net s88sd16-n aansluitingen en programmering.
De L.Net s88sd16-n wordt via één van de L.Net aansluitingen aangesloten op de LocoNet aansluiting van de centrale, bij een Intellibox of Twin-Center is dat de LocoNet-T aansluiting. L.Net s88sd16-n aansluitingen
INFANT BREASTFEEDING ASSESSMENT TOOL
INFANT BREASTFEEDING ASSESSMENT TOOL Matthews M.K. (1988) Developing an instrument to assess infant breastfeeding behavior in early neonatal period. Midwifery, 4, 154-165. Check the answer that best describes
Vergelijken in het Engels
Vergelijken in het Engels Om te vergelijken in het Engels, moet je de verschillende trappen van vergelijking kennen. Er bestaat een stellende trap (de basis: bijvoeglijk naamwoord), een vergrotende trap
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD
1 Grammatica les 11 THE FUTURE PERFECT TENSE DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD 11.1 FUTURE PERFECT The Future Perfect oftewel de Voltooid Tegenwoordig Toekomende Tijd bestaat uit "will" of "shall"
Psychologische begeleiding, ruimer dan een gesprek. Informatiebrochure
Psychologische begeleiding, ruimer dan een gesprek Informatiebrochure 2 Omgaan met de ziekte kanker gaat gepaard met extra stress. Zorgen over de diagnose, de operatie, de bijwerkingen van de behandeling,
Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet.
Settings for the C100BRS4 MAC Address Spoofing with cable Internet. General: Please use the latest firmware for the router. The firmware is available on http://www.conceptronic.net! Use Firmware version
Speakers Corners : book history-science-talents
Speakers Corners : book history-science-talents type of feedback - pupil/pupil - pupil /teacher - teacher /pupil - class/pupil X X X X TASK level PROCESS level Self regulation Self level introduction-
Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015
Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de
De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition)
De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition) Dick Bouman Click here if your download doesn"t start automatically De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition) Dick Bouman De ondernemende psychotherapeut
Joe Speedboot Tommy Wieringa
Joe Speedboot Tommy Wieringa Thank you very much for downloading. As you may know, people have search numerous times for their chosen books like this, but end up in harmful downloads. Rather than enjoying
INNOVATIEVE SAMENWERKING: OPEN SPACE!
INNOVATIEVE SAMENWERKING: OPEN SPACE Gemaakt voor: Mensen die enige achtergrondinfo willen over Open Space bijeenkomsten Voorbereid door: Marianne Driessen en Ton van Pelt 2 mei 2014 INNOVATIEVE SAMENWERKING
Welkom! Michael Sourbron.
Make IT personal Welkom! Michael Sourbron Michael.Sourbron@callexcell.be François Gysbertsen François.Gysbertsen@callexcell.be GertJan Coolen GertJan.Coolen@frontline.nl Agenda Introductie Engage uw klant
General info on using shopping carts with Ingenico epayments
Inhoudsopgave 1. Disclaimer 2. What is a PSPID? 3. What is an API user? How is it different from other users? 4. What is an operation code? And should I choose "Authorisation" or "Sale"? 5. What is an
3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate.
1 Test yourself read a Lees de vragen van de test. Waar gaat deze test over? Flash info 1 In the morning I always make my bed. A Yes. B No. C Sometimes, when I feel like it. 2 When I see an old lady with
Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven
Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact
Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance
Online Resource 1 Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Journal: Higher Education Authors: Anja J. Boevé, Rob R. Meijer, Roel J. Bosker, Jorien
Speaking and Language Learning. 3rd February 2016
Speaking and Language Learning 3rd February 2016 Speaking: Yes!! Popular Communica7on Ques7on: Why do we not train speaking more o?en? Not important? Too difficult! Let s discuss both reac7ons.. a. Importance