COMMISSIE WELSTAND EN MONUMENTEN OOST

Transcriptie

1 COMMISSIE WELSTAND EN MONUMENTEN OOST Verslag van de driehonderdnegende vergadering, gehouden op dinsdag 3 januari 2006 in de Regentenzaal, Zwaansteeg te Utrecht. Aanwezig: Afwezig: P. Vermeulen (voorzitter), de leden G. Andela, M. van Goor, D. Lambert en K. Ottenheym, B. van Santen (afd. Monumenten), J. Koning (secretaris), Th. Hilhorst (uitvoerend secretaris) en I. Bakhuis (verslag). de leden V. Yanovshtchinsky, I. Wijgh en R. van Wylick en W. Smits (afd. Stedenbouw) OVERZICHT VERSLAG A. Ingekomen stukken en mededelingen B. Notulen Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 13 december 2005 C. Algemeen D. Bouwplannen D1 Vechtdijk (rechts van nr. 146) D2 Cartesiusweg (achter nr. 140) D3 Minister Talmastraat D4 Loevenhoutsedijk D5 Wolvenplein 27 D6 Springweg 152 D7 Gruttersdijk 29 D8 Agostinho Netostraat 10 E. Nagekomen plannen E1 Albrecht Thaerlaan 60 E2 Burgemeester Reigerstraat 19 E3 Queekhovenplein F. Overige bouwplannen Plannen met preadvies, lijst d.d G. Reclames H. Rondvraag en sluiting Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 3 januari 2006

2 A. Ingekomen stukken en mededelingen De gemeente Utrecht heeft Marinke Steenhuis en Paul Meurs opdracht verleend om de karakteristieken van de naoorlogse architectuur en stedenbouw in kaart te brengen. Zij zullen hun onderzoek toelichten op 31 januari a.s., aansluitend op de commissievergadering. B. Notulen van de Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 13 december 2005 Het verslag wordt met diverse wijzigingen vastgesteld. C. Algemeen Geen onderwerpen. D. Bouwplannen D1 Vechtdijk (rechts van nr. 146) BV (R) Principeaanvraag nieuwbouw twee geschakelde woningen met berging Aanvraag: S. en F. Rensen-Morbé en O. Kramers en F. Blom Ontwerp: Monk Architecten De bouwlocatie ligt tussen de Vecht en de Vechtzoompark, met daarachter de hoogbouw van een verzorgingsflat. De kavel is 55 meter diep. Architect Schuring heeft een eigentijds smal, langgerekt blok met een diepte van 20 meter ontworpen. Dit ligt in de lengterichting van de kavel. Deze positionering past in de wijkvisie, die beoogt de zichtlijnen op de Vecht te bewaren en waar mogelijk te verbeteren. Bestaande woningen aan de Vechtdijk vertonen geen rechte rooilijn. Het ontwerp reageert hierop door deze geschakelde woningen ten opzichte van elkaar te verschuiven. Het vloerniveau van de woningen ligt op één hoogte, waaronder het terrein geleidelijk naar de sloot - parallel aan de Vecht - toe afloopt. Het gedeeltelijk opgetilde dak maakt dit beeld sterker. De open kopse gevels versterken de zichtlijnen op de Vecht. De mate van transparantie in relatie tot de privacy en de plattegronden wordt nog bestudeerd. Om de zichtlijnen niet te verstoren, worden de losse bergingen in het verlengde van het hoofdvolume achter in de tuin geplaatst. De precieze positionering is nog in studie. De relatief gesloten zijgevels worden bekleed met houten delen met een detail van een staalprofiel. Dit staalprofiel komt terug in de dakrand. De commissie vindt het een veelbelovend plan. De smalle, langgerekte vorm en de verschuiving van de woningen ten opzichte van elkaar benadrukken de lengtewerking. De subtiliteit van de dakvlakken die los van elkaar lijken te bewegen, is een belangrijke kwaliteit van het ontwerp en dient ook in de doorwerking behouden te blijven. Het is een goede keuze de kopgevels transparant te maken, zodat de woningen doorzicht bieden op de Vecht. De borstwering van het balkon moet dit effect niet teniet doen. Ook die balustrade moet de openheid benadrukken. Geadviseerd wordt het balkon als veranda vorm te geven. De positie van de bergingen vraagt nog enige studie. De commissie deelt de visie van de architect, dat deze de zichtlijnen niet moeten belemmeren. Het is dan ook niet gewenst het hoofdvolume op te dikken met een aanbouw. Denkbaar is de bergingen in de lengterichting van het hoofdvolume op te nemen. Als wordt gekozen voor losstaande bergingen, dienen deze zo te zijn ontworpen dat ze een vanzelfsprekend en argeloos element vormen, mede met het oog op de zichtbaarheid ervan vanuit het park. Het ligt voor de hand deze te integreren in het ontwerp voor de terreininrichting. De commissie keurt het principeplan goed. Zij wacht de nadere uitwerking af, evenals een plan voor de terreininrichting, waarin de bergingen zijn geïntegreerd. D2 Cartesiusweg (achter nr. 140) BV (O) Bouwaanvraag voor nieuwbouw dienstgebouw naast spoor Aanvraag: NS Vastgoed Ontwerp: Architectenbureau Van Manen Het gebouw wordt grotendeels bekleed met zilverkleurige aluminiumbeplating met een horizontaal profiel. De kopgevels zijn opengewerkt. De commissie is van mening dat dit ontwerp eigen is aan deze plek en keurt dit goed. Wel adviseert zij het volume op een kleine plint te plaatsen, waardoor dit los van de grond komt. De zelfstandigheid wordt hierdoor versterkt en deze oplossing biedt onderhoudstechnische voordelen. Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 3 januari

3 D3 Minister Talmastraat BV (O) Bouwaanvraag vervangende nieuwbouw 12 appartementen Aanvraag: Portaal Vastgoed Realisatie Ontwerp: Cita Architecten (Zie notulen 09/ ) Het bouwplan betreft de vervanging van een woongebouw met een winkelplint door een nieuwbouw met appartementen (sociale huur). De woningen worden ontsloten door middel van een portiek aan de voorzijde. Het trappenhuis ligt aan de achterzijde, zodat de woonfuncties, met de inpandige balkons, op het plein kunnen worden georiënteerd. De commissie heeft het principeplan goedgekeurd, maar heeft de architect geadviseerd nog een verfijning aan de raamindeling te geven. Thans ligt een aangepast plan voor. De massieve dakplaat boven het balkon is vervangen door een houten luifelconstructie. De commissie heeft waardering voor de sobere, maar zorgvuldige detaillering, waardoor het appartementenblok zich goed in de omgeving voegt. Het plan wordt goedgekeurd. D4 Loevenhoutsedijk (Ont) Wijziging materialisering gevels muziekhuis Aanvraag: Gemeente Utrecht, Culturele Zaken/Stichting SWK Ontwerp: BAR Architecten (Zie notulen 14/ ) Nadat het bouwplan was goedgekeurd, werd de architect geconfronteerd met het feit dat de gemeente omwonenden had toegezegd dat zij bij de planontwikkeling zouden worden betrokken. Gesprekken met de buurt hebben geleid tot een aanpassing van de materialisering. Voorgesteld wordt de bruine golfbeplating te vervangen door groene massieve kunststofplankdelen met een houtnerfstructuur. De commissie kan zich in meerderheid in dit voorstel vinden. Enkele commissieleden zien de kleurwijziging zelfs als een verbetering, omdat deze het ontwerp een verfijndere uitstraling geeft. D5 Wolvenplein 27 (Rijksmonument) BV (B) Bouw- en monumentenaanvraag voor het aanbrengen van een tijdelijke roostervloer in de vide van de penitentiaire inrichting Aanvraag: Rijksgebouwendienst Haarlem Ontwerp: ABT De gevangenis ontleent haar monumentale waarde onder meer aan de centrale hal die de kruiszalen in de vleugels verbindt. Enkele jaren geleden is één vleugel voorzien van translucente vloeren, teneinde invulling te kunnen geven aan een gescheiden verslaafdenopvang, waarbij contact met andere groepen moest worden voorkomen. Tegelijkertijd maakte deze aanpak het mogelijk de oorspronkelijke constructie te behouden. Het Ministerie van Justitie wil nu opnieuw enkele vloeren dichtmaken om, in afwachting van de uitbreiding van de Van der Hoevenkliniek, tbs-patiënten gescheiden van andere groepen te kunnen opvangen. Aanvankelijk hebben de rijksbouwmeester en de Rijksdienst voor Monumentenzorg hierop negatief gereageerd. In een overleg hebben het Ministerie van Justitie en het Pieter Baancentrum de maatschappelijke noodzaak van deze aanpassing toegelicht. Daarop heeft de Rijksdienst gesteld dat het plaatsen van roosters als tijdelijke oplossing denkbaar is, gekoppeld aan de nieuwbouw van de Van der Hoevenkliniek. Thans wordt advies gevraagd van de commissie. Uit monumentaal oogpunt vindt de commissie het niet wenselijk de bijzondere structuur van het gebouw aan te tasten. De maatschappelijke noodzaak van deze ingreep is een politieke afweging en ligt buiten de bevoegdheid van de commissie, evenals de beoordeling of roosters voor dit doel afdoende zijn. Als de ingreep uit maatschappelijk oogpunt noodzakelijk wordt geacht, dan is een tijdelijke en reversibele oplossing acceptabel. Hieraan moeten dan de voorwaarden worden verbonden dat de vloerroosters zo min mogelijk schade aan het gebouw toebrengen en dat Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 3 januari

4 deze onmiddellijk na oplevering van de uitbreiding van de Van der Hoevenkliniek worden verwijderd. D6 Springweg 152 (Gemeentelijk monument) BV (B) Herbehandeling bouw- en monumentenaanvraag voor het maken van drie appartementen in een bestaand pand Aanvraag: J. de Bruin Ontwerp: Idem Het bouwplan is eerder goedgekeurd, onder de voorwaarde van aanpassing van de positie van het dakterras. Er is discussie ontstaan over de vraag of de dakkapellen op de destijds getoonde tekeningen de bestaande situatie representeerden. Aan de commissie ligt nu de vraag voor of het bouwplan zou zijn goedgekeurd, als dit niet de bestaande situatie was. Bij de beoordeling van het bouwplan is de commissie ervan uitgegaan dat de dakkapellen reeds in een eerdere fase waren gerealiseerd. Nu dat mogelijk niet het geval was, is de commissie van mening dat een zorgvuldiger detaillering van de dakkapellen wenselijk was geweest. Zij vindt dit echter geen reden om de dakkapellen te laten verwijderen en handhaaft de goedkeuring van het bouwplan. Wel wordt nogmaals opgemerkt dat de balustrade van het dakterras in een donkere kleur dient te worden geschilderd. D7 Gruttersdijk 29 BV (B) Bouwaanvraag voor het wijzigen van een woon-/bedrijfspand t.b.v. woning Aanvraag: J. Arens Ontwerp: Ruiters Architectuur (zie notulen 04/ ) Op het gebied is het welstandsniveau Behoud van toepassing. De commissie heeft het eerste bouwplan afgekeurd, omdat dit niet voldeed aan de kwaliteitseisen die aan dit welstandsniveau zijn gekoppeld. Zij heeft geadviseerd een architect in de arm te nemen om het plan op een hoger niveau te tillen. De aanvrager heeft zich dit advies ter harte genomen. Het plan is aangepast. Het metselwerk van de voorgevel wordt hersteld en verhoogd. Voor de eenheid wordt de gevel gekeimd. De nieuwe achtergevel wordt bekleed met hout dat overgaat in een afscheiding met de buren. Het plan is sterk verbeterd. In deze vorm voegt het zich goed in de omgeving. De commissie keurt het bouwplan goed, met uitzondering van de houten scherm (schutting) langs het dakterras. Het eerste deel van deze schutting, aan de zijde van het woonhuis, kan worden beschouwd als privacyscherm, maar het is niet acceptabel dit over de gehele lengte van het dakterras voort te zetten. Hierdoor zou de transparantie in dit achtergebied te sterk worden aangetast. De schutting dient grotendeels te worden vervangen door een transparante balustrade. D8 Agostinho Netostraat 10 BV (R) Bouwaanvraag voor het maken van een achteraanbouw en het dichtmaken van een balkon aan de voorzijde van een woonhuis Aanvraag: H. Koelewijn Ontwerp: Cita Architecten Voorgesteld wordt het voorbalkon van dit hoekhuis dicht te maken met glazen erkerraam en de woning te voorzien van een achteraanbouw. De commissie keurt deze oplossing goed. Het balkon wordt op deze wijze op een zorgvuldige manier dichtgebouwd, rekening houdend met de plastische en symmetrische architectuur van deze 'tweeondereenkap' woning. E Nagekomen plannen E1 Albrecht Thaerlaan 60 BV (R) Bouwaanvraag voor het vergroten van een dakkapel aan de voorzijde woonhuis Aanvraag: M. Leenheer Ontwerp: Penning De commissie heeft een eerder bouwplan voor het vergroten van de dakkapel afgewezen. Deze week o.a. af van de bestaande maatvoering, waardoor er een onsamenhangende aansluiting ontstond met de dakkapel van buren. Het geheel voldeed niet aan de Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 3 januari

5 richtlijnen. Thans ligt een aangepast bouwplan voor. De bestaande dakkapel wordt nu verlengd tot nagenoeg over de gehele breedte van het pand. De hoogte sluit nu weliswaar aan met het bestaande, maar de commissie ziet in dit gewijzigde plan geen enkele verbetering. Van een ondergeschikte toevoeging in de kap is nu geheel geen sprake, omdat de breedte meer bedraagt dan de helft van het dakvlak. De nieuwe aanvraag voldoet niet aan de sneltoetscriteria en wordt wederom afgekeurd. Gezien de gaafheid van het dakvlak en het originele karakter van de geschakelde dakkapel ziet de commissie geen reden om af te wijken van de criteria. Een beperkte verbreding is mogelijk tot een breedte van maximaal 50% van het dakvlak, conform de sneltoetscriteria in de Welstandsnota. E2 Burgemeester Reigerstraat 19 BV (O) Bouwaanvraag voor het plaatsen van een geldautomaat in een winkelpui Aanvraag: ING FM - Postbank / Retail Ontwerp: John de Gier bouwkundig ontwerp- & tekenbureau Voorgesteld wordt een geldautomaat in de bestaande winkelpui te plaatsen. Het pand is gelegen in een gebied met beleidsniveau "Open". Naar de mening van de commissie voldoet het onderhavige verbouwingsplan niet aan de beoordelingscriteria verbonden aan dit beleidsniveau. Met name het dichtzetten van de pui met een dichte colorbel beglazing is geen passende oplossing in relatie met de architectuur van het pand en in relatie met de omgeving. Het op deze wijze dichtzetten van de winkelpui keert zich van de omgeving af en verstoort de maatverhoudingen van de gevel. De aanvraag wordt in deze vorm afgekeurd. De plaatsing van een geldautomaat is denkbaar, mits vormgegeven als shadow box (in de vorm van een glazen transparante vitrinekast) in de bestaande etalage. E3 (O) F Queekhovenplein Principeplan voor nieuwbouw 20 woningen na sloop schoolgebouw Aanvraag: Heijwaal Ontwerp: Venster Architecten (Zie notulen 13/12/05) De architect heeft het plan aangepast. De appartementenblokken op de hoeken zijn ongewijzigd, maar de architectuur van de tussenliggende eengezinswoningen is daarop aangepast. Het plan past in het bestemmingsplan. Het plan is sterk verbeterd. Door de eenduidige architectuurstijl is een samenhangend geheel ontstaan. Balkons aan de achterzijde van de woningen zijn optioneel. Om echter een samenhangend beeld te garanderen dient een doorlopende balustrade te worden ontworpen. Verder is het noodzakelijk de dakverdieping op het middenblok aan de voorzijde ten minste 30 cm te laten terugspringen. Onder deze voorwaarden keurt de commissie het plan goed. Overige plannen De plannen, genoemd in de lijst d.d. 28 december 2005, zijn met een preadvies van de secretaris aan de commissie voorgelegd. De leden van de commissie hebben besloten de advisering over te nemen. De preadvisering is verricht op basis van de aan de verschillende beleidsniveaus verbonden criteria, zoals vastgelegd in de welstandsnota. Samenvattend: Open: Verandering en handhaving zijn beide mogelijk, zowel naar structuur als naar architectuur. Respect: Essentiële eigenschappen van de aanwezige bebouwings- en omgevingskarakteristiek worden gerespecteerd. Behoud: Behoud en herstel van het aanwezige bebouwingsbeeld en versterken van de bestaande of historisch bepaalde karakteristiek van stedenbouwkundige, architectonische, landschappelijke of cultuurhistorische aard. Stimulans: Het gebied vraagt vanwege zijn bijzondere of markante karakter extra aandacht voor versterking en stimulering van het beeld. Indien van toepassing zijn de aanvragen getoetst aan de sneltoetscriteria, dan wel aan de criteria, zoals geformuleerd in de welstandsnota. Derhalve zijn bedoelde plannen akkoord. De lijst is ter inzage op het secretariaat. Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 3 januari

6 G H Reclames Geen Rondvraag en sluiting De volgende vergadering vindt plaats op 17 januari De voorzitter De secretaris P. Vermeulen J. Koning Per 1 juli 2004 wordt de welstandsadvisering verricht op basis van de aan de verschillende beleidsniveaus verbonden criteria zoals geformuleerd in de welstandsnota 'De schoonheid van Utrecht' (vastgesteld door de raad van de gemeente Utrecht d.d. 24 juni 2004). (O) = open (R) = respect (B) = behoud (St) = stimulans (Ont) = ontwikkelingsgebied Commissie Welstand en Monumenten Oost d.d. 3 januari