Härjedalen. Tijd. om te leven

Transcriptie

1 Härjedalen Tijd om te leven

2

3 Heeft u genoeg van de dagelijkse stress, drukte en files? Heeft u voortdurend het gevoel dat u tijd tekort komt? Bezorgt de hoge rente van uw hypotheek u slapeloze nachten en verhindert ze dat u uw dromen waarmaakt? Bent u teleurgesteld dat u door uitlaatgassen, industriële lozingen en het lawaai in de stad niet langer van de geuren en geluiden van de natuur kunt genieten? Wat zou u doen als u slechts drie minuten nodig had om op uw werk te komen in plaats van anderhalf uur? Hoe zou u reageren als u elke dag drie uur extra had om aan uw kinderen, uw partner en uzelf te besteden? Wat zou u ervan vinden om op een prachtige plek te wonen, waar de meesten alleen tijdens een vakantie van kunnen genieten? Een plek waar de sneeuw na drie weken nog steeds sneeuwwit is. Waar u het water uit de beek nog steeds zo kunt drinken. Waar edele vissoorten tijdens heldere zomernachten een oogje in het zeil houden en waar adelaars over berghellingen en bossen zweven. Bruksvallarna Funäsdalen Tännäs Vemdalen Heeft u het gevoel dat het tijd is voor een verandering, voor een beter bestaan? In dat geval willen we u graag helpen! Want we weten dat het enige waar u spijt van zult krijgen, is dat u de stap niet eerder heeft gezet Hede Lofsdalen Ytterhogdal SVEG Älvros Lillhärdal Deze brochure werd gemaakt door Marie Fermbeck, AD met haar bedrijf Graform, die 15 jaar geleden naar Härjedalen verhuisde; Joachim Lagercrantz, fotograaf met zijn bedrijf Härjedalsbild, die 34 jaar geleden naar Härjedalen verhuisde, en Bosse Yman, copy met zijn bedrijf Svenska vyer, die 33 jaar geleden naar Härjedalen verhuisde en Anne Verbeke, vertaalster, met haar bedrijf Low Countries Language Services, die 24 jaar geleden naar Zweden verhuisde. H ä r j e d a l e n e e n e e n v o u d i g e r e m a n i e r v a n l e v e n

4 Tijd... 4 Info Härjedalen De gemeente Härjedalen ligt precies in het midden van Zweden. Qua oppervlakte is de gemeente ongeveer even groot als de helft van België de afstand van de westelijke tot de oostelijke grens van de gemeente bedraagt ruim 200 km. In tegenstelling tot de zuidelijke regio s van Zweden en Centraal-Europa is Härjedalen erg dun bevolkt. Met ongeveer inwoners beschikt iedereen over meer dan een vierkante kilometer bewegingsruimte. Uit onze provinciale symbolen blijkt eveneens dat we vlakbij de natuur leven. De beer, de steenarend en de vlagzalm zijn allemaal dieren die in onbewoond gebied leven. Ook de muskusossen passen in dit plaatje Härjedalen heeft de enige in het wild levende stam wilde muskusossen in Zweden. Verbazingwekkend genoeg ligt de rest van Zweden helemaal niet veraf. De vlucht van Sveg naar Stockholm-Arlanda duurt slechts een ruim uur. Met de auto bereikt u in één dag het zuidelijkste punt van Zweden en bent u in 5-6 uur in Stockholm. De meesten kennen Härjedalen van onze populaire winterbestemmingen: Vemdalen, met Vemdalsskalet en Björnrike, Lofsdalen en Funäsdalen, met skioorden zoals Ramundberget, Bruksvallarna, Tänndalen en Hamra.

5 om te leven Alweer overwerken. De bus gemist en in de file beland. Te laat op het kinderdagverblijf. De leidsters in een slechte bui. De kinderen ook. Naar huis en eten koken. Amper tijd om te eten voor het bedtijd is. Bij het voorlezen stukken overslaan om sneller klaar te zijn. Verplichtingen en nog meer verplichtingen het houdt nooit op. Terug naar het centrum om van het culturele leven te genieten? U maakt een grapje zeker? Zeg nu eens eerlijk is dit echt het leven dat u wilt leiden? Is dat eerlijk tegenover uw kinderen? Tegenover uzelf? En dat terwijl er alternatieven zijn. Stel u voor dat uw kleinste op een kinderdagverblijf zat waarvan u de speeltuin vanuit uw kantoorraam kon zien. En dat uw oudere kind naar een dorpsschool ging, waar de groepen zo klein zijn dat elk kind echt wordt gezien. Stel u voor dat de school zo dichtbij lag dat uw kind tijdens een langere pauze even snel naar huis kon. Stel u voor dat de dichtstbijzijnde slalomhelling slechts vijf minuten verderop lag. Als dat allemaal zou kunnen! 5 Steeds meer bezoekers ontdekken bovendien dat Härjedalen ook in de zomer heel wat te bieden heeft, o.a. unieke vismogelijkheden. Ook onze spannende en mooie routes voor zowel wandelaars als fietsers en kanovaarders zijn meer dan de moeite waard om te ontdekken. Lees meer opjht.se en herjedalen.se

6 Info onderwijs In Härjedalen zijn er ongebruikelijk veel dorpsscholen er is een basisschool in Sveg, Lillhärdal, Lofsdalen, Ytterhogdal, Hede, Vemdalen, Funäsdalen, Bruksvallarna en Tännäs. De scholen zijn klein en de groepen bestaan zelden uit meer dan 20 kinderen. Graffiti en vernielingen komen zo zelden voor in onze scholen dat we ze niet als een probleem beschouwen. In alle scholen wordt de schoollunch ter plaatse bereid. De school in Tännäs is een vrije school waar de natuur en plaatselijke tradities een grote rol spelen. Groepen 7, 8 en 9 van de basisschool zijn geconcentreerd in vier gemeentes: Sveg, Hede, Funäsdalen en Ytterhogdal. Alle gemeentes met een basisschool hebben tevens gemeentelijke crèches. Als nieuwe inwoner hoeft u meestal nooit lang op een plaats te wachten. In Sveg, Hede en Tännäs zijn er bovendien coöperatieve crèches. De middelbare school van Härjedalen ligt in Sveg. Met een 40-tal leraars en zo n 300 leerlingen heerst er een gemoedelijke sfeer, waarbij niemand gewoon een nummer is. De middelbare school van Härjedalen biedt verschillende nationale studierichtingen: maatschappij, natuurwetenschap, kind en jeugd, voertuig, industrie, techniek, handel en horeca. Daarnaast zijn er individuele studierichtingen.

7 Het is zo geweldig dat de natuur zo vlakbij is zowel thuis als op het werk! Het is zaternamiddag wanneer we de familie Ribrant ontmoeten op de skihellingen van Vemdalen. Er is het afgelopen etmaal flink wat sneeuw gevallen en er kan dan ook op uitstekende poedersneeuw geskied worden. Het is bijna sluitingstijd en de meeste skiërs beginnen zich naar hun hotel of auto te begeven. De Ribrants lijken echter elke seconde van de tijd die ze samen kunnen doorbrengen, te willen benutten. Dat is niet zo verwonderlijk, want één van de familieleden pendelt elke week tussen het huis in Vemdalen en zijn baan in Stockholm. Het begon allemaal toen de kinderen, Leo och Mikaela, begonnen te trainen en mee begonnen te doen aan alpiene skiwedstrijden. Goede ouders willen natuurlijk hun kinderen steunen wanneer die geïnteresseerd zijn in gezonde dingen zoals skiën. Toen brak er echter een winter aan waarin er geen sneeuw viel in Stockholm, waarop het gezin om het weekend naar Härjedalen waar altijd sneeuw ligt, trok, om hun slalomski s te kunnen gebruiken. Het was een vrij hectische periode en ze begonnen zich af te vragen of het niet verstandiger zou zijn om in Härjedalen te wonen, nu ze het skiën zo ernstig namen. Mama Gittan had net haar lerarenopleiding afgerond en was wel toe aan iets nieuws en de kinderen hadden er evenmin iets op tegen om het proberen. Papa Ivan had het echter uitstekend naar zijn zin bij Ericson in Stockholm, waar hij nieuwe generaties radiobasisstations ontwikkelt. Een dergelijke baan is moeilijk te vinden in Härjedalen en daarom besloot hij om elke week tussen Härjedalen en Stockholm te pendelen. In de winter neem ik meestal het vliegtuig, zegt Ivan. Als ik s ochtend op het eerste vliegtuig in Sveg stap, ben ik net zoals iedereen om acht uur op mijn werk. Ik maak elke dag iets langere dagen en op donderdagavond ga ik terug naar huis. Soms kan ik ook thuis werken als het project dat toelaat. De broadbandverbindingen zijn uitstekend. Ik hoef alleen maar in te loggen op het netwerk in Kista en ik kan aan de slag. Gittan kreeg meteen een baan op de school in Hede, zo n tien kilometer verderop. De kinderen gaan naar de school in Vemdalen, een steenworp van hun huis, en hebben het er uitstekend naar hun zin. Het is van doorslaggevend belang dat de kinderen het naar hun zin hebben, zegt Gittan. Ze hadden vanaf de eerste dag al vriendjes, van verschillende leeftijden! De school is erg goed met kleine groepen en veel activiteiten buitenshuis. De natuur is immers de belangrijkste reden dat we hierheen zijn verhuisd. Het is zo geweldig dat de natuur zo vlakbij is zowel thuis als op het werk! Je hoeft maar een paar stappen te zetten om bijvoorbeeld paddestoelen te plukken of te vissen. En dan die geweldige stilte. Je kunt gewoon ergens buiten gaan staan en niet gestoord worden door geluiden we waren bijna vergeten hoe dat was! De meeste dingen die de familie nodig heeft, zijn te koop in Härjedalen, maar af en toe mist Gittan het grote winkelaanbod in Stockholm. Toen we dachten dat onze vrije tijd misschien iets te rustig zou worden, hadden we het echter bij het verkeerde eind. Hier is zoveel te doen er is voor nagenoeg alles een vereniging! Een tijdje geleden trok de familie er voor de eerste keer op uit met een sneeuwscooter een perfecte winterdag met schitterende, witte sneeuw, een blauwe hemel zonder één wolkje en vijf graden onder nul. Toen realiseerden we ons er nog veel te ontdekken valt, vertelt Ivan. Het was geweldig! 7 De middelbare school heeft een internationale uitwisseling met Duitsland, Spanje, Rusland, Finland en Noorwegen. De horecarichting is open voor leerlingen uit het hele land. Het grootste gedeelte van de lessen wordt gegeven op de Wemerschool in Hede, in samenwerking met de eenheden voor bergtoerisme. Een samenwerking met een Spaanse hotel- en restaurantschool biedt de leerlingen de mogelijkheid om nog meer internationale ervaring op te doen. Ook de industrierichting is open voor leerlingen uit het hele land. In de richting skiën op de middelbare school krijgen de leerlingen gekwalificeerde skitraining, terwijl ze tegelijkertijd één van de andere studierichtingen volgen.

8 Financiële... 8 Info wonen De huisprijzen worden bepaald door een groot aantal factoren, maar het is niet onmogelijk om in één van de grotere dorpen van Härjedalen een huis van normale grootte met vijf kamers te vinden, voor zo n Zweedse kronen. In de populaire toeristische oorden zijn de prijzen iets hoger, maar nog steeds maar ongeveer de helft van wat een centraal gelegen huis in de meeste steden in het zuiden en midden van Zweden kost. Ook boerderijen en bosgronden zijn er aanzienlijk goedkoper dan op andere plaatsen. Er zijn makelaars in Lofsdalen, Hede, Vemdalen en Funäsdalen. In alle grotere gemeentes zijn er huurflats die verhuurd worden via de gemeentelijke vastgoedmaatschappij Härjegårdar. In de meeste gemeenten zijn er bovendien privéflats te huur. U vindt informatie over de woningmarkt op de website van de gemeente Härjedalen, herjedalen.se, en op de internetportalen sveg.info en vemdaleninfo.se. Een inboedelverzekering is ongeveer 30 procent goedkoper in Härjedalen dan in de voorsteden van Stockholm het risico op inbraak en andere schade wordt hier, op goede gronden, als aanzienlijk lager dan in andere delen van het land beschouwd. In Härjedalen vinden we het erg belangrijk dat ook de kleinere dorpen een eigen winkel hebben. Soms

9 ruimte om te leven U zult verbaasd zijn over uw financiële situatie. Door de lage prijzen van huizen en flats zijn de woonlasten lager dan u voor mogelijk hield. U heeft dan ook een veel grotere kans om het huis of de flat van uw dromen te vinden. Als u nu al de gelukkige bezitter van een huis in de stad bent, zit u gebeiteld. Met het geld van de verkoop kunt u een groot en degelijk huis in Härjedalen kopen en kunt u zich jarenlang een aantal extra s veroorloven. Geld is natuurlijk niet alles. Er zijn andere waarden in het leven die belangrijk zijn. Menselijke waardigheid bijvoorbeeld. In Härjedalen hebben we oog voor elkaar. Hier bekommeren we ons om elkaar. 9 hebben de inwoners samen met de betrokken autoriteiten ongebruikelijke constructies opgezet om de service te behouden. Dat is de reden dat heel wat dorpen in Härjedalen een kruidenier hebben. In die kruidenierswinkels kunnen meestal ook pakketten afgehaald worden en is er een internetcafé. Daarnaast zijn er de plattelandspostbodes voor wie iets meer afgelegen woont.

10 Info economie In Härjedalen kunnen ouderen dankzij de thuiszorg zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Daarna kunnen ze terecht in een modern verzorgingstehuis of verzorgingsflat in één van de grotere dorpen. In Härjedalen zijn niet alleen de huisprijzen laag. Zo kost het slechts Zweedse kronen om lid te worden van de golfclub van Sveg en dan zijn alle kosten inbegrepen. Ook de overige vier golfbanen en clubs van Härjedalen hebben erg lage prijzen. Als inwoner van Härjedalen kunt u op de meeste plaatsen voor Zweedse kronen een visakte kopen die u het recht geeft om gedurende een jaar in zoveel verschillende wateren te vissen dat u voldoende vis heeft voor het hele gezin. Tijdens de elandenjachttijd zijn heel wat jagers bereid om vlees te verkopen tegen groothandelsprijzen. Voor de meeste gezinnen is een halve eland voldoende voor een heel jaar. Als men zelf jaagt, kan men met een beetje geluk een groep jagers vinden die nog iemand nodig heeft. Op klein wild jagen is makkelijker te regelen. Verder kan men ook een jachtakte kopen voor de staatsgebieden in de bergen. In de bossen van Härjedalen zijn er volop bessen en paddestoelen te vinden u kunt gemakkelijk

11 Elke ochtend wanneer ik mijn rolgordijn open, zie ik de bergtoppen daar kan toch niets tegenop? Dat Hielke Chaudron ooit Scandinaviër zou worden, had iedereen in zijn Nederlandse omgeving al heel vroeg door. Zijn vader was een vurige bewonderaar van Finland en Noorwegen en zijn moeder dweepte al even hevig met Zweden en Denemarken. Tijdens Hielkes jeugd bracht het gezin elke zomer 3-4 weken in Scandinavië door. Nu hij Härjedalen ontdekt heeft, weet hij waar hij de rest van zijn leven wil doorbrengen. Zijn droom om in de prachtige natuur tussen de bergen te wonen, is nu in vervulling gegaan. Hielke had een goed leven thuis in Schagen, zestig kilometer ten noorden van Amsterdam. Als twintigjarige was hij al afdelingshoofd bij Karwei. De Zweedse natuur bleef echter een grote aantrekkingskracht uitoefenen. We hadden Värmland bezocht en gezien dat de huisprijzen daar laag waren in vergelijking met Nederland. Mijn ouders besloten dan ook om een oude school te kopen en erheen te verhuizen. Hielke was eigenlijk van plan om een opleiding tot orthopedisch instrumentenmaker te volgen, maar trok met zijn ouders mee op avontuur. Hij begon Zweeds te leren, kreeg een baan bij een kanoverhuurbedrijf en ontdekte dat het erg leuk was om met toeristen in de natuur te werken. Hij besloot dan ook om een toeristische opleiding te volgen. Dat hij Värmland verruilde voor Härjedalen had natuurlijk alles met de liefde te maken een meisje uit Funäsdal, Veronica Berglund, vormde de schakel met het noorden. Nu, vier jaar na zijn vertrek uit Nederland, kan hij alleen maar vaststellen dat de aanpassing aan Zweden en de bergen van Härjedalen probleemloos is verlopen. Hielke heeft samen met Veronica een huis gekocht. Hij werkt als liftoperator in het alpiene skicomplex van Funäsdalsberget. En hij praat perfect Zweeds, met een Värmlands accent Ik ben werkelijk van plan om hier te blijven, zegt Hielke. Ik verlang helemaal niet naar Nederland. De rust en de nabijheid van de prachtige natuur zijn onbetaalbaar! Het langlaufparcours ligt op twee meter van mijn huis. Elk ochtend wanneer ik mijn rolgordijn open, zie ik de bergtoppen een ongerept, onbebouwd landschap, de natuur zoals hij is daar kan toch niets tegenop? Hielke kon erg gemakkelijk de mensen in het dorp leren kennen en hij werd snel opgenomen in de gemeenschap. Langlaufen is een passie geworden en hij is voorzitter van de vereniging die verantwoordelijk is voor het onderhoud van de skiroute. Verder heeft hij een opleiding tot visopzichter gevolgd en houdt hij mee een oogje in het zeil. Bovendien is hij begonnen om een eigen gidsbedrijf voor natuurtoerisme op te zetten. Ik krijg een enorme kick van werken met mensen uit de hele wereld die hierheen komen om in de natuur te wandelen of om te skiën, zegt Hielke. En Härjedalen heeft zo ongelofelijk veel te bieden een echte winter en een echte zomer! Het is vrij ongebruikelijk om dit allebei te kunnen bieden! 11 een wintervoorraad bosbessen, frambozen, vossenbessen, kruipbramen, morilles, cantharellen en andere delicatessen aanleggen. Hoewel het hier in Härjedalen gezond leven is, heeft u soms toch medische zorg nodig. Er zijn gezondheidscentra in Sveg, Hede en Funäsdalen, en in Ytterhogdal houdt een wijkverpleegster spreekuur. Het districtsziekenhuis ligt in Östersund en Härjedalen valt onder het provinciaal ziekenhuis in Umeå. In bepaalde gevallen kan men ook in andere provinciale ziekenhuizen terecht. Er is een dierenartspraktijk in Hede, met filialen en een spreekuur voor kleine dieren in Sveg en Funäsdalen. Het dichtstbijzijnde dierenziekenhuis ligt in Östersund.

12 Keuzes Info bedrijfsleven Het bedrijfsleven is erg gevarieerd en bij de tijd. Vroeger was bosbouw de belangrijkste bedrijfstak, maar vandaag is dat minder het geval, ook al is Härjedalen nog steeds een belangrijke producent van grondstoffen. In de gemeente leggen de meeste ondernemers zich toe op het groeiende toerisme, dat in 2007 een omzet van meer dan 1,2 miljard Zweedse kronen had en jaarbanen creëerde. De productiebedrijven liggen meestal in het centrum en oosten van Härjedalen. Sneeuwscooters, dakbedekking, hoogtechnologische bosbouwmachines, vacuümpompen, medische apparatuur en screendrukproducten zijn een aantal voorbeelden van in Härjedalen gemaakte producten die wereldwijd verspreid worden. In Sveg is één van de grote werkgevers het computersupportbedrijf Sykes met ongeveer 300 werknemers. In Sveg loopt bovendien een Zweeds-Chinees samenwerkingsproject dat tot een biobrandstofcombinatieeenheid op grote schaal moet leiden, met ethanolproductie op basis van grondstoffen uit de bossen, een thermische krachtcentrale en broeikassen. Het meest gebruikelijk zijn kleine bedrijven met flexibele en creatieve ondernemers die actief zijn in de meeste sectoren op de arbeidsmarkt. Plaatselijke voedselproducenten brengen delicatessen op de markt die zowel bij bezoekers als de inwoners erg in de smaak vallen. Het lijkt misschien of de gemeente niet zoveel potentiële klanten heeft, maar men mag niet vergeten

13 in het leven Heel vaak horen we bezoekers zeggen: als hier werk was, zou ik meteen hierheen verhuizen. Ze gaan ervan uit dat hier geen banen zijn. Als u echter de moeite neemt om zelf op onderzoek uit te gaan, zult u ontdekken dat er heel mogelijkheden zijn op werkgebied. Weliswaar wonen wij hier in Härjedalen een eind van de bewoonde wereld. IT en breedband hebben echter totaal nieuwe mogelijkheden gecreëerd voor wie ideeën heeft en ondernemend is. U bepaalt zelf hoe onbegrensd die zijn. Als u van plan bent om iets nieuws te beginnen en mensen in dienst te nemen, of hierheen te verhuizen met uw bedrijf en alles, dan heeft u eveneens een goede reden om uw mogelijkheden te onderzoeken. U zult dan ontdekken dat er een unieke samenwerking is tussen de verschillende instanties om een zo gunstig mogelijk ondernemingsklimaat te creëren. Goede wegen, treinen, expresbussen en vliegtuigen zorgen voor een goede verbinding met de buitenwereld. 13 dat Härjedalen tijdens het hoogseizoen niet minder dan zo n toeristen tegelijkertijd op bezoek krijgt! De gemeente Härjedalen werkt al lang samen met het bedrijfsleven om een goed ondernemingsklimaat te creëren en om het makkelijker te maken voor ondernemers die zich er willen vestigen. Het ondernemingscentrum van de gemeente werkt ook nauw samen met het arbeidsbureau. Zo wordt er niet alleen geprobeerd oplossingen op maat te bieden voor pas opgerichte ondernemingen, maar ook voor reeds bestaande ondernemingen.

14 Toen ik in Härjedalen belandde, had ik het gevoel thuis te komen hier wilde ik blijven en leven Er is alleen een zacht ruisend geluid te horen wanneer ze aan komt skiën. Het vriest en de verse sneeuw vormt kleine, vederlichte wallen rond haar skischoenen. Het spoor dat ze getrokken heeft, loopt eenzaam door het verlaten veenland dat glinstert en glanst door alle witte ijskristallen. Aan haar rugzak, even wit als haar kleren, hangen twee grote auerhanen uit de verte lijken ze koolzwart, maar van dichtbij zijn de betoverende kleuren te zien. Op hun bek glinstert een bloeddruppel robijnrood in het ochtendlicht. Sabine Clauss heeft er een geslaagde jacht op zitten, hier in de bossen van Härjedalen. 14 Sinds haar jeugd op het Duitse platteland in Erzgebirge bij de Tsjechische grens maakt jacht deel uit van Sabines leven. Haar grootvader was boswachter, haar vader een toegewijd jager en het bos lag bij wijze van spreken om de hoek. Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in de natuur en in de bossen, vertelt ze. Dat was dan ook de reden dat Sabine een opleiding tot houtvester volgde. Toen ze zich voorbereidde op haar examen bosbouwkunde, kreeg ze de kans om een jaar in Zweden door te brengen als uitwisselingsstudent aan de landbouwuniversiteit van Umeå. Dit was in 2002 en Sabine was 22. Ze was toen helemaal niet van plan om in Zweden te blijven. Ze had het er echter uitstekend naar haar zin en ze raakte geïnteresseerd in Zweedse bosbouw. Bovendien had ze het Zweeds al snel onder de knie. Ik las een heleboel kinderboeken en de ondertiteling van televisieprogramma s, lacht Sabine. Toen ze afgestudeerd was, werd ze door het bosbouwbedrijf Holmen aangenomen als trainee. Eerst werkte ze in Hudiksvall en daarna in Sveg in Härjedalen. Toen wist ze waar ze de rest van haar leven wilde doorbrengen. In de loop der jaren had ik heel wat van Zweden gezien, maar toen ik in Härjedalen belandde, had ik het gevoel thuis te komen hier wilde ik blijven en leven! De mensen hier zijn zo toegankelijk en gezellig en ik vond mijn werk zo leuk ik denk er vaak aan hoe prachtig het hier is. Sabines geluk was compleet toen ze een vaste baan kreeg als bosbeheerverantwoordelijke bij Holmen skog in Sveg en ze voelde zich er meteen thuis. Ik heb een stukje eigen bos gekocht en mijn spitshond Soya voor de elandenjacht. Duitsland ligt natuurlijk waar het ligt en Sabine zal regelmatig het land waar ze vandaan komt, blijven bezoeken. Härjedalen is echter haar nieuwe thuis geworden. Ik vind Härjedalen zo mooi en ik zou de natuur teveel missen als ik hier weg moest! Ik ben dol op de winter, de echte winter, en op alles wat men dan kan doen. Skiën en er met de sneeuwscooter opuit trekken of op jacht gaan zoals vandaag. Het is een echte luxe om dat niet allemaal alleen tijdens een vakantieweek te kunnen doen, maar om elke prachtige dag te kunnen benutten. Dat gevoel is onklopbaar! Info arbeidsmarkt In Härjedalen is er een gebrek aan academici op nagenoeg alle gebieden. In de toeristische, gezondheids- en opleidingensector is er een grote behoefte aan arbeidskracht en op verschillende plaatsen zijn er vaklui nodig. Via het arbeidsbureau en het ondernemingscentrum kunt u hulp krijgen om een eigen onderneming te beginnen ervaren raadgevers helpen u een lonend zakenidee te formuleren. In bepaalde gevallen is het bovendien mogelijk om gedurende uw eerste maanden als ondernemer, voor uw bedrijf winst genereert, een toelage te krijgen. Voor grotere investeringen in de onderneming zijn er verschillende subsidies waarvan een gedeelte verstrekt wordt door de gemeente, en andere door het provinciaal bestuur in de provincie Jämtland, waartoe Härjedalen

15 behoort. Op de website van de gemeente Härjedalen, kunt u gemakkelijk de juiste persoon in het ondernemingskantoor vinden, en op de website van het provinciebestuur, lst.se/jamtland, vindt u informatie over de verschillende subsidies voor ondernemers. Ook als volwassene kunt u studeren in Härjedalen. We hebben zowel het basisschool- en het middelbareschoolniveau als hogeschoolopleidingen. De universiteit, Mittuniversitetet, ligt in Östersund. Heel wat opleidingen kunnen op afstand vanuit verschillende dorpen gevolgd worden. Verder zijn er opleidingen op maat in functie van de behoeften van de markt en van de ondernemingen aan speciale beroepscompetenties. De volkshogeschool van Bäckedal in Sveg wordt beheerd door de provinciale raad van de provincie Jämtland en biedt algemene cursussen zoals prehistorische technieken. De school heeft ook een aantal uiteenkopende korte cursussen. U vindt meer informatie op de website van de school: backedal.fhsk.se.

16 Vrijheid Info vrijetijd Wie ervoor kiest om in Härjedalen te wonen, krijgt er extra vrije tijd bij. En welke plek u ook uitkiest, overal zit u vlakbij de prachtige natuur en alles wat die te bieden heeft. Dankzij het grote aantal toeristen kunnen we bovendien beschikken over een aantal mogelijkheden en complexen die er anders niet waren geweest. Er zijn sporthallen in Sveg, Lillhärdal, Hede, Vemdalen, Ytterhogdal, Funäsdalen en Bruksvallarna, en zwembaden in Funäsdalen, Ytterhogdal, Hede, Lillhärdal en Sveg. Dit laatste is pasgebouwd. Sveg beschikt bovendien over een ijshal en een curlinghal, terwijl Hede eveneens een curlinghal en een middelgrote springschans heeft. In zowat alle toeristische oorden en in Sveg is er een slalomhelling. Härjedalen is het compleetste skigebied in Europa, met enorme, goed voorbereide langlaufroutes, naast het grote aantal liften en pistes voor alpien skiën. Verder zijn er golfbanen in Sveg, Hede, Vemdalen (Klövsjö), Ljusnedal en Ramundberget. Op de motorcrossbaan in Byvallen buiten Sveg worden s zomers wedstrijden voor motorfietsen en s winters wedstrijden voor sneeuwscooters gehouden. Härjedalen heeft Europa s grootste met elkaar verbonden routesysteem voor sneeuwscooters. Dankzij de toeristen is er voldoende publiek voor artiesten en shows van hoge klasse in de berghotels kunnen

17 in het leven Hoe lang wilt u zich nog gevangen voelen in uw eigen leven? Wanneer gaat u uw dromen over vrijheid, uitdagingen en een ander leven realiseren? Härjedalen is het land van avontuur, maar ook van mogelijkheden. We hebben de natuur. En de toeristen. Er zijn een groot aantal creatieve ondernemers. Maar Härjedalen is echter groot en we hebben nog veel plaats. U bent de enige die de sleutel van uw kooi heeft. Wij kunnen alleen maar beloven om u zo goed mogelijk te helpen als u durft te ontsnappen. Als u de sprong waagt 17 we ons samen met onze bezoekers vermaken. In Vemdalen wordt er elk jaar een countrymuziekfestival georganiseerd dat gasten van heinde en verre aantrekt, en dat geldt ook voor het filmfestival in Tännäs waar er gedurende een intensief herfstweekend non-stop films worden vertoond. In een aantal dorpen zijn er bioscopen en in Sveg vertoont de filmstudio speelfilms die we hier anders nooit te zien zouden krijgen.

18 Info cultuur Härjedalen heeft een rijk verenigingsleven er zijn meer dan 200 verenigingen met allerhande activiteiten, voor alle smaken en interesses. Via de verenigingen is het gemakkelijk om contacten te leggen en opgenomen te worden in de gemeenschap. Hier heeft u alle mogelijkheden om uw eigen competentie op uw speciale gebieden aan te bieden. De gemeentelijke bibliotheek van Härjedalen speelt een actieve rol als cultuurverspreider en organiseert vaak tentoonstellingen en andere culturele evenementen. De hoofdbibliotheek ligt in Sveg en er zijn filialen in Lillhärdal, Ytterhogdal, Hede, Vemdalen en Funäsdalen. Het bergmuseum van Härjedalen in Funäsdalen schildert de volkscultuur van Härjedalen vertrekkend van de bevolking in westelijk Härjedalen bergboeren, mijnwerkers en Samen. Het bergmuseum is tevens een moderne ontmoetingsplaats voor theater, muziek en nog veel meer. De volksmuziek van Härjedalen leeft en heeft veel jonge beoefenaars. De Noorse origine is duidelijk merkbaar tot 1645 maakte Härjedalen immers deel uit van Noorwegen. Alle leerlingen van scholen in Härjedalen krijgen de mogelijkheid om muziekschool te volgen, individueel of in een ensemble. Zo n 300 leerlingen volgen de vrijwillige muzieklessen. Ze hebben de keuze uit 18 verschillende instrumenten en zang. Overal in Härjedalen zijn er goed bewaarde unieke oude dorpsomgevingen sommigen dateren zelfs uit de 14e eeuw. Ook moderne filmmakers hebben dit ontdekt Härjedalen krijgt regelmatig bezoek

19 Ik vind dat we nog nooit zoveel van het leven genoten hebben als nu! Natuurlijk wilden we de kans grijpen om iets totaal anders met ons leven te gaan doen. We hadden ons echter nooit kunnen voorstellen dat we eigenaars van een restaurant zouden worden, zegt Malin Bertilsson, die nu al een tijdje samen met haar man Thomas een restaurant in Härjedalen runt. De vijf gezinsleden waren trouwe bezoekers van de bergen in Funäsdal en uiteindelijk durfden ze de sprong te wagen en zich er definitief vestigen. Men zou kunnen zeggen dat het gezin Bertilsson uit Limmared in het zuidwesten van Zweden de band met Härjedalen steeds nauwer aangehaald heeft. Gedurende 20 jaar huurden ze hetzelfde huisje in de bergen van Härjedalen. Acht jaar geleden gingen ze een stap verder en lieten een eigen huisje bouwen in de bergen van Funäsdal. De drie tieners, Emil, Rasmus en Victoria, apprecieerden werkelijk alle mogelijkheden die de winter bood, en na een aantal jaren werden twee van hen erg goed op het gebied van alpien skiën. Op een dag werden ze allemaal overmand door hun gevoelens voor de bergen: Het was tijd om ons huisje weer te verlaten en terug naar huis te gaan, vertelt Malin. Niemand wilde echter weggaan en dit gevoel lag als een steen op onze buik! Het duurde nog een jaar voor we er helemaal klaar voor waren, maar daarna hakten we de knoop door en werden we inwoners van Härjedalen. Thomas had net de kunststofonderneming waarvan hij mede-eigenaar was, verkocht. Malin was bezig met een lerarenopleiding, maar greep haar kans om iets nieuws te doen met beide handen aan. En de kinderen hoefden helemaal niet overtuigd te worden. We hadden allemaal het gevoel dat we eraan toe waren om de stap te zetten, zegt Malin. Limmared zou er nog steeds zijn voor het geval we spijt zouden krijgen, maar dat is niet gebeurd! Uiteindelijk leek het de Bertilssons een goed idee om centraal in het dorp Funäsdalen te wonen. Ze zochten een huis, maar het was niet gemakkelijk om iets passends te vinden. Toen hoorden ze echter dat Skoogs krog een restaurant met een flat erboven te koop was. De ligging was perfect en ze waren van plan om het restaurant te verbouwen tot een woning. We merkten echter al snel dat het idee niet in goede aarde viel Funäsdalen had al zijn restaurants nodig en zo werden we restauranteigenaars, lacht Malin. Zij en Thomas hadden zich weliswaar voorgenomen om open te staan voor alle mogelijkheden, maar dit was een totaal nieuwe ervaring. We hebben uitstekende reacties gekregen, dus het voelt goed! De verhuizing van het gezin Bertilsson heeft al positieve gevolgen gehad voor de bevolkingsgroei. Ze namen een kok in dienst die naar Härjedalen wilde verhuizen en hij nam zijn vriendin mee. De ouders van Malin wilden dicht bij hun kinderen en kleinkinderen wonen en daarom verhuisden ze eveneens naar Härjedalen en kochten er een flat. We hebben ons zomerhuisje aan de Zweedse westkust nog, maar afgelopen zomer hebben we daar slechts één week doorgebracht. En dan was het gezin niet eens compleet, dat zegt genoeg!, vertelt Malin. We hebben het hier reuze naar onze zin alles is hier geweldig: het skiën, de mensen en de fantastische natuur. We werken keihard, maar op een andere manier dan voorheen. Ik vind dat we veel meer van het leven genieten dan vroeger! 19 van zowel binnenlandse als buitenlandse filmteams. Ook grote auteurs hebben inspiratie opgedaan in onze omgeving zo heeft Henning Mankell verschillende boeken geschreven over zijn jeugd in Sveg en in romans zoals De terugkeer van de dansleraar en Italiaanse schoenen geven de omgevingen uit Härjedalen het verhaal extra kleur en pit. In Sveg ligt Kulturcentrum Mankell met een tentoonstelling over het leven en werk van de schrijver. Överhogdals forngård is een museum dat opgebouwd is rond de wandtapijten van Överhögdal unieke geweven tapijten uit de vroege vikingtijd en een aantal van de oudste stukken textiel die bewaard zijn gebleven. Het Heksenhuis (Häxhuset) in Lillhärdal is gewijd aan de donkere periode in de geschiedenis van Europa waarin vrouwen ervan werden beschuldigd heksen te zijn, en terechtgesteld werden en verbrand werden op de brandstapel de eerste heksenprocessen werden precies op deze plek gehouden.

20 Wegbeschrijving Röros Noorwegen Östersund Härjedalen Sundsvall Göteborg Zweden Stockholm Groot- Brittannië Denemarken Malmö Nederland Duitsland Härjedalen is gemakkelijk bereikbaar par auto en de wegen zijn goed. Vanuit Sundsvall is het 170 km naar onze gemeentegrens, vanuit Stockholm 420 km, vanuit Göteborg 570 km en vanuit Malmö 810 km. De expressebus Härjedalingen rijdt op de meeste weekdagen heen en weer naar Stockholm. Er is ook een trein/bus-verbinding tussen Härjedalen en het centraalstation van Stockholm. De trein stopt ook bij de luchthaven Arlanda in Stockholm. Verder is er een vliegverbinding tussen Arlanda en Sveg in Härjedalen. De luchthavens in Östersund, 100 km ten noorden van Härjedalen, en het Noorse Röros, 50 km van Härjedalen, worden gebruikt voor chartervluchten. Taxi- en privévliegtuigen kunnen ook gebruik maken van de luchthaven van Hedlanda, tussen Hede en Vemdalen. Contact: Inflyttarservice Tel.: Härjedalens kommun, Medborgarhuset, Sveg herjedalen.se