Beste huisarts, hart- en vaatziekten. Slowaaks Bulgaars

Transcriptie

1 Beste huisarts, Als Wijkgezondheidscentrum Brugse Poort (Gent) hebben wij reeds jaren als doel onze buurtbewoners een kwaliteitsvolle, laagdrempelige en multidisciplinaire eerstelijnsgezondheidszorg te bieden. Naast het curatieve aspect besteden wij ook bewust aandacht aan patiëntgerichte ziektepreventie en gezondheidspromotie. In dit kader merkten wij vanuit de dagelijkse praktijk dat vele van onze (veelal anderstalige) patiënten kort na hun consultatie heel wat verkregen informatie vergaten. Om die redenhebben we meertalige folders rond enkele veel voorkomende diagnoses ontwikkeld. De folders zijn bewust kort en eenvoudig opgesteld om zodoende zoveel mogelijk patiënten te kunnen bereiken. Ze zijn ontworpen als consultatieondersteunende folder. De tekst gaat ervan uit dat de patiënt door de huisarts is gezien en dat de informatie uit de folder is besproken. Deze folder dient als bijkomende ondersteuning en niet ter vervanging van een consultatie. De folders staan geordend volgens thema. Per thema vind je de zeven talen terug. Op de vertaalde folders staat de Nederlandse versie naast de anderstalige. Zo kan u als arts de inhoud beter duiden en kan de patiënt uw uitleg in zijn of haar moedertaal volgen. vijf thema s: constipatie hart- en vaatziekten koorts lage rugpijn maagklachten zeven talen: Nederlands Frans Engels Albanees Turks Slowaaks Bulgaars Het staat U vrij om de folders te gebruiken tijdens de consultatie. Heeft u hierover vragen of opmerkingen, dan kunt u steeds contact opnemen met het Oriëntatiepunt Gezondheidszorg Oost- Vlaanderen: tel of via mail info@orientatiepunt.be. Voor meer informatie kunt u ook steeds terecht op de website: Dit initiatief is een samenwerking van het Wijkgezondheidscentrum Brugse Poort, het Oriëntatiepunt Gezondheidszorg Oost-Vlaanderen en het Oost-Vlaams Diversiteitscentrum (ODiCe vzw).

2 Begeleidende tekst 1 Inhoud 2 Constipatie: Nederlands 3 Frans 4 Engels 5 Albanees 6 Turks 7 Slowaaks 8 Bulgaars 9 Hart- en vaatziekten: Nederlands 10 Frans 11 Engels 12 Albanees 13 Turks 14 Slowaaks 15 Bulgaars 16 Koorts bij kinderen: Nederlands 17 Frans 18 Engels 19 Albanees 20 Turks 21 Slowaaks 22 Bulgaars 23 Lage rugpijn: Nederlands 24 Frans 25 Engels 26 Albanees 27 Turks 28 Slowaaks 29 Bulgaars 30 Maagklachten Nederlands 31 Frans 32 Engels 33 Albanees 34 Turks 35 Slowaaks 36 Bulgaars 37

3 Wat is constipatie? Bij constipatie is het moeilijk en zelfs pijnlijk om stoelgang te maken. De stoelgang blijft te lang in de dikke darm en wordt hard en droog. Je gaat minder vaak naar het toilet en soms is er ook een opgeblazen gevoel en buikkrampen. Constipatie is vervelend maar niet gevaarlijk. Constipatie kan ontstaan door onvoldoende drinken onvoldoende vezels in de voeding, onvoldoende lichaamsbeweging stress het ophouden van de stoelgang (op school, op het werk, ) sommige geneesmiddelen (hoestremmers, bepaalde pijnstillers) Vaak is er meer dan één oorzaak. Wat kan je zelf doen? Drink meer: zeker anderhalve liter per dag Eet meer vezels: ontbijtgranen, bruin brood, bonen, groenten en fruit Beweeg meer Ga direct naar het toilet als je voelt dat je moet Wanneer naar de dokter? Als de vorige maatregelen niet genoeg helpen, kunnen medicijnen nuttig zijn: laxeermiddelen maken de stoelgang zachter. Sommige laxeermiddelen kan je lange tijd gebruiken, andere eerder kort. Bespreek dit met je dokter. Nederlands consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

4 Wat is constipatie? Qu est-ce que la constipation? Bij constipatie is het moeilijk en zelfs pijnlijk om stoelgang te maken. De stoelgang blijft te lang in de dikke darm en wordt hard en droog. Je gaat minder vaak naar het toilet en soms is er ook een opgeblazen gevoel en buikkrampen. Constipatie is vervelend maar niet gevaarlijk. En cas de constipation, il est difficile et même pénible d évacuer les selles. Celles-ci restent trop longtemps dans le gros intestin, où elles durcissent et s assèchent. On va moins souvent aux toilettes et on a une sensation de gonflement accompagnée de coliques. La constipation est gênante, mais pas dangereuse. Constipatie kan ontstaan door onvoldoende drinken onvoldoende vezels in de voeding, onvoldoende lichaamsbeweging stress het ophouden van de stoelgang (op school, op het werk, ) sommige geneesmiddelen (hoestremmers, bepaalde pijnstillers) Vaak is er meer dan één oorzaak. La constipation peut être due au fait que vous n avez pas absorbé assez de liquide votre nourriture contient trop peu de fibres, votre corps manque de mouvement vous êtes stressé vous avez retenu vos selles (à l école, au travail...) vous avez pris certains médicaments (antitussifs, certains calmants) Les causes sont souvent multiples. Wat kan je zelf doen? Drink meer: zeker anderhalve liter per dag Eet meer vezels: ontbijtgranen, bruin brood, bonen, groenten en fruit Beweeg meer Ga direct naar het toilet als je voelt dat je moet Que pouvez-vous faire vous-même? Boire au moins un litre et demi par jour Manger plus de fibres: céréales au petit-déjeuner, pain bis, haricots, légumes et fruits Faire de l exercice Aller aux toilettes dès que vous en ressentez le besoin Wanneer naar de dokter? Als de vorige maatregelen niet genoeg helpen, kunnen medicijnen nuttig zijn: laxeermiddelen maken de stoelgang zachter. Sommige laxeermiddelen kan je lange tijd gebruiken, andere eerder kort. Bespreek dit met je dokter. Quand consulter un médecin? Si les conseils précédents ne produisent pas d effet, il peut être utile de prendre certains médicaments: les laxatifs rendent les selles moins dures. Certains de ces laxatifs peuvent être pris pendant une période relativement longue, d autres pas. Parlez-en à votre médecin. Frans consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

5 Wat is constipatie? What is constipation? Bij constipatie is het moeilijk en zelfs pijnlijk om stoelgang te maken. De stoelgang blijft te lang in de dikke darm en wordt hard en droog. Je gaat minder vaak naar het toilet en soms is er ook een opgeblazen gevoel en buikkrampen. Constipatie is vervelend maar niet gevaarlijk. When constipation occurs, it is difficult and even painful to pass stool. The stool stays too long in the large intestine and hardens and becomes dry. You have less bowel movements and sometimes there is a bloated feeling and abdominal pain. Constipation is bothersome but not dangerous. Constipatie kan ontstaan door onvoldoende drinken onvoldoende vezels in de voeding, onvoldoende lichaamsbeweging stress het ophouden van de stoelgang (op school, op het werk, ) sommige geneesmiddelen (hoestremmers, bepaalde pijnstillers) Vaak is er meer dan één oorzaak. Constipation can be caused by insufficient intake of fluids insufficient fibres in the diet lack of exercise stress ignoring the urge to defecate (at school, at work, ) some medications (antispasmodic drugs like cough suppressants, certain painkillers) Often there is more than one cause. Wat kan je zelf doen? Drink meer: zeker anderhalve liter per dag Eet meer vezels: ontbijtgranen, bruin brood, bonen, groenten en fruit Beweeg meer Ga direct naar het toilet als je voelt dat je moet What can you do? Drink more water: at least one and a half liter a day Eat more fibres: breakfast cereals, brown bread, beans, vegetables and fruit Exercise regularly Respond to your body when it tells you it needs to defecate Wanneer naar de dokter? Als de vorige maatregelen niet genoeg helpen, kunnen medicijnen nuttig zijn: laxeermiddelen maken de stoelgang zachter. Sommige laxeermiddelen kan je lange tijd gebruiken, andere eerder kort. Bespreek dit met je dokter. When should you see a doctor? If the abovementioned measures do not help enough, medicine can be useful: laxatives soften the stool so it can more easily pass. Some laxatives can be used for a long period of time, others for a short period of time. Talk about this with your doctor. Engels consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

6 Wat is constipatie? Çfarë është konstipacioni (kapsllëku)? Bij constipatie is het moeilijk en zelfs pijnlijk om stoelgang te maken. De stoelgang blijft te lang in de dikke darm en wordt hard en droog. Je gaat minder vaak naar het toilet en soms is er ook een opgeblazen gevoel en buikkrampen. Constipatie is vervelend maar niet gevaarlijk. Kur dikush vuan nga konstipacioni, do të thotë që ka vështirësi deri dhe dhimbje gjatë të dalurit jashtë. Jashtëqitja mbetet për një kohë të gjatë në zorrën e trashë dhe forcohet dhe bëhet e thatë. Kështu, kur dikush vuan nga konstipacioni shkon më rrallë në tualet dhe disa herë konstipacioni shoqërohet met një ndjenjë fryrjeje barku dhe dhimbje barku. Konstipacioni është shumë I bezdisshëm, por jo I rrezikshëm. Constipatie kan ontstaan door onvoldoende drinken onvoldoende vezels in de voeding, onvoldoende lichaamsbeweging stress het ophouden van de stoelgang (op school, op het werk, ) sommige geneesmiddelen (hoestremmers, bepaalde pijnstillers) Vaak is er meer dan één oorzaak. Konstipacioni mund të shkaktohet nga disa faktorë: pirje e pamjaftueshme lëngjesh nga ushqimi i varfër me fibra nga lëvizje të pamjaftueshme fizike e trupore nga stress nga mbajtja e jashtëqitjes gjatë në kushte pune ose shkolle nga disa lloje ilaçesh (medikamente), si ilaçet për kollën dhe disa lloje qetësuesish Shpesh konstipacioni shkaktohet nga më shumë se një arsye. Wat kan je zelf doen? Drink meer: zeker anderhalve liter per dag Eet meer vezels: ontbijtgranen, bruin brood, bonen, groenten en fruit Beweeg meer Ga direct naar het toilet als je voelt dat je moet Çfarë mund të bëni ju vetë për konstipacionin? Pini më shumë ujë: 1 e ½ l në ditë. Pasuroni menunë e të ngrënit me ushqime të pasura me fibra, si: cereals (corn flakes me drithëra), bukë integrale ( të zezë ose gri), fasule, perime dhe fruta. Lëvizni më shumë. Shkoni menjëherë në tualet nëse e ndjeni të nevojshme, pa u përpjekur ta mbani jashtëqitjen. Wanneer naar de dokter? Als de vorige maatregelen niet genoeg helpen, kunnen medicijnen nuttig zijn: laxeermiddelen maken de stoelgang zachter. Sommige laxeermiddelen kan je lange tijd gebruiken, andere eerder kort. Bespreek dit met je dokter. Kur duhet të paraqiteni te mjeku? Nëse gjithë masat e mësipërme nuk e ndihmojnë gjendjen, atëherë duhet të konsultoheni me mjekun për të marrë ilaçet e duhura: si laksativët, psh. që e bëjnë jashtëqitjen më të butë. Disa lloje laksativësh mund t i përdorni për një kohë më të gjatë dhe disa lloje të tjera për një periudhë më të shkurtër. Për këtë duhet të këshilloheni me mjekun. Albanees consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

7 Wat is constipatie? Kabızlık nedir? Bij constipatie is het moeilijk en zelfs pijnlijk om stoelgang te maken. De stoelgang blijft te lang in de dikke darm en wordt hard en droog. Je gaat minder vaak naar het toilet en soms is er ook een opgeblazen gevoel en buikkrampen. Constipatie is vervelend maar niet gevaarlijk. Genel olarak söylemek gerekirse, bir insan dışkılama esnasında zorlanıyorsa bir kabızlık durumunun varlığından söz edilebilir. Daha az sayıda dışkılama, kalın bağırsağın son kısmında atılmadan bekleyen dışkının bir süre sonra sıvı içeriğinin giderek azalmasıyla sertleşmesine ve bu şekilde oluşan kitle, mide kasılmalarına ve şişmelerine neden olmaktadır. Kabızlık, tehlikeli değil fakat çok rahatsız edicidir. Constipatie kan ontstaan door onvoldoende drinken onvoldoende vezels in de voeding, onvoldoende lichaamsbeweging stress het ophouden van de stoelgang (op school, op het werk, ) sommige geneesmiddelen (hoestremmers, bepaalde pijnstillers) Vaak is er meer dan één oorzaak. Kabızlık nedenleri nelerdir? yeteri kadar sıvı almamak, su içmemek (meyve, sebze ve baklagiller gibi) posalı besinleri az yemek fiziksel hareketlerin azlığı stres tuvalet ihtiyacının uzun süre bekletilmesi (okulda, işyerinde,) (öksürük ve ağrı kesici) bazı ilaçlar Kabızlığa sebeb olan başlıca nedenlerdendir Wat kan je zelf doen? Drink meer: zeker anderhalve liter per dag Eet meer vezels: ontbijtgranen, bruin brood, bonen, groenten en fruit Beweeg meer Ga direct naar het toilet als je voelt dat je moet Dikkat edilmesi gerekenler nelerdir? Bol su ve sulu besinler tüketmek (en az 1,5 lt/gün) Esmer ekmek, kuru baklagiller, meyve ve sebze gibi posalı besinleri arttırmak Fiziksel aktiviteleri mutlaka arttırmak Tuvalet ihtiyacını hisseder hissetmez hemen tuvalete gitmek Wanneer naar de dokter? Als de vorige maatregelen niet genoeg helpen, kunnen medicijnen nuttig zijn: laxeermiddelen maken de stoelgang zachter. Sommige laxeermiddelen kan je lange tijd gebruiken, andere eerder kort. Bespreek dit met je dokter. Ne zaman doktora danışmalı? Kabızlık sorununun bu basit önlemlere cevap vermemesi halinde, (laxeermiddelen) laksatif adı verilen ağızdan alınan (müshil) ilaçlar dışkılamayı oldukça kolaylaştırır. Bazı müsil ilaçlarının uzun, bazılarının ise kısa bir süre kullanılması gerekir. Bu ilaçları kullanmadan önce aile doktorunuza danışınız. Turks consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

8 Wat is constipatie? Čo je zápcha? Bij constipatie is het moeilijk en zelfs pijnlijk om stoelgang te maken. De stoelgang blijft te lang in de dikke darm en wordt hard en droog. Je gaat minder vaak naar het toilet en soms is er ook een opgeblazen gevoel en buikkrampen. Constipatie is vervelend maar niet gevaarlijk. Pri zápche je ťažké, a ké, ba dokonca až a bolestivé vykonať vykona tvrd tvrd stolicu. Stolica ostane príliž dlho v hrubom čreve a stane sa tým tvrdou a suchou. Na toaletu chodíte zriedkavejšie a niekedy máte pocit naf knutia a kŕčov v bruchu. Zápcha je síce nepríjmená, ale nie je nebezpečná. Constipatie kan ontstaan door onvoldoende drinken onvoldoende vezels in de voeding, onvoldoende lichaamsbeweging stress het ophouden van de stoelgang (op school, op het werk, ) sommige geneesmiddelen (hoestremmers, bepaalde pijnstillers) Vaak is er meer dan één oorzaak. Príčinou zápchy môže byť nedostatočné pitie tekutín nedostatok vláknin v strave nedostatok telesného pohybu stres zadržiavanie stolice (v škole, v práci,...) užívanie niektorých liekov (lieky proti kašľu alebo bolestiam) Často ide o viacero príčin dohromady. Wat kan je zelf doen? Drink meer: zeker anderhalve liter per dag Eet meer vezels: ontbijtgranen, bruin brood, bonen, groenten en fruit Beweeg meer Ga direct naar het toilet als je voelt dat je moet Čo môžete urobiť vy? Pite viac tekutín : aspoň jeden a pol litra na deň Jedzte viac vláknin : ovocné vločky na raňajky, tmavý chlieb, strukoviny, ovocie a zelenina Viac sa pohybujte Choďte na toaletu ihneď ako je to potrebné Wanneer naar de dokter? Als de vorige maatregelen niet genoeg helpen, kunnen medicijnen nuttig zijn: laxeermiddelen maken de stoelgang zachter. Sommige laxeermiddelen kan je lange tijd gebruiken, andere eerder kort. Bespreek dit met je dokter. Kedy je potrebné ísť k doktorovi? Ak vám predchádzaj ce rady dostatočne nepomohli, bude možno potrebné užívať nejaké lieky : preháňadlá zmäkčuj stolicu. Niektoré preháňadlá môžete používať aj dlhší čas, iné zas len krátko. Poraďte sa o tom s vašim lekárom. Slowaaks consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

9 Wat is constipatie? Какво е констипация? Bij constipatie is het moeilijk en zelfs pijnlijk om stoelgang te maken. De stoelgang blijft te lang in de dikke darm en wordt hard en droog. Je gaat minder vaak naar het toilet en soms is er ook een opgeblazen gevoel en buikkrampen. Constipatie is vervelend maar niet gevaarlijk. При констипария (запек) е трудно и дори болезнено да се ходи по голяма нужда. Изпражненията престояват прекалено дълго в дебелото черво и стават твърди и сухи. Ходите по-рядко да се изхождате и понякога се чуствате надути и имате спазми в корема. Констипацията е неприятно нещо, но не е опасно. Constipatie kan ontstaan door onvoldoende drinken onvoldoende vezels in de voeding, onvoldoende lichaamsbeweging stress het ophouden van de stoelgang (op school, op het werk, ) sommige geneesmiddelen (hoestremmers, bepaalde pijnstillers) Vaak is er meer dan één oorzaak. Констипация може да се причини от: недостатъчно пиене недостатък на фибри в храната недостатъчно движение на тялото стрес отлагането на ходенето по голяма нужда (в училище, на работа,...) някой лекарства (срещу кашлица, някои болкоуспокояващи) Често има повече от една причина. Wat kan je zelf doen? Drink meer: zeker anderhalve liter per dag Eet meer vezels: ontbijtgranen, bruin brood, bonen, groenten en fruit Beweeg meer Ga direct naar het toilet als je voelt dat je moet Какво можете сами да направите? Пийте повече: поне литър и половина дневно Яжте повече растителни фибри: корн флейкс и мюзли, черен хляб, бобови растения, зеленчуци и плодове Движете се повече Отидете веднага до тоалетната, когато почувствате нужда Wanneer naar de dokter? Als de vorige maatregelen niet genoeg helpen, kunnen medicijnen nuttig zijn: laxeermiddelen maken de stoelgang zachter. Sommige laxeermiddelen kan je lange tijd gebruiken, andere eerder kort. Bespreek dit met je dokter. Кога на лекар? Когато по-горе посочените мерки не помагат достатъчно, може да са необходими лекарства: слабителни средства омекчават изпражненията. Някой от слабителните средства можете да използвате продължително време, докато други пократко време. Разговаряйте за това с Вашият лекар. Bulgaars consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

10 Draag zorg voor je hart Je hebt een verhoogde kans om ziekten van hart en bloedvaten door te maken omdat: je rookt jouw bloeddruk te hoog is je suikerziekte hebt je een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed hebt je eerder hart - en vaatziekten doormaakte in je familie hart - en vaatziekten voorkomen onder de leeftijd van 60 jaar je een tekort aan beweging hebt je overgewicht hebt je teveel alcohol drinkt Over welke ziekten gaat het? hartinfarct verminderde werking van de hartpomp (hartfalen) hersenbloeding of hersenklonter (beroerte) verstopping van slagaders (aderverkalking) Door deze ziekten ga je meestal niet meteen dood, maar ze kunnen wel een ernstige handicap veroorzaken. Hoe kan je ze voorkomen? Stop met roken Beweeg genoeg Beweeg elke dag minimum 30 minuten (wandelen, fietsen, poetsen, auto wassen, sporten). Eet gezond en vermijd overgewicht Eet minder vet en beperk gebruik van suikers. Eet gevarieerd: vooral groenten en fruit, volkoren producten, magere melkproducten, mager vlees, kip, vis en gebruik dieetmargarine en plantaardige oliën. Drink zo weinig mogelijk alcohol Beperk je tot 2 glazen bier, wijn of sterke drank per dag. Medicijnen? Je huisarts zal oordelen of medicijnen voor jou nuttig zijn. Nederlands consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

11 Draag zorg voor je hart Prends soin de ton coeur Je hebt een verhoogde kans om ziekten van hart en bloedvaten door te maken omdat: je rookt jouw bloeddruk te hoog is je suikerziekte hebt je een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed hebt je eerder hart - en vaatziekten doormaakte in je familie hart - en vaatziekten voorkomen onder de leeftijd van 60 jaar je een tekort aan beweging hebt je overgewicht hebt je teveel alcohol drinkt Over welke ziekten gaat het? hartinfarct verminderde werking van de hartpomp (hartfalen) hersenbloeding of hersenklonter (beroerte) verstopping van slagaders (aderverkalking) Door deze ziekten ga je meestal niet meteen dood, maar ze kunnen wel een ernstige handicap veroorzaken. Tu cours plus de risques d avoir une maladie du coeur et des vaisseaux sanguins parce que: tu fumes tu as de la tension tu es diabétique le taux de cholestérol dans ton sang est trop élevé tu as déjà souffert de maladies du coeur et des vaisseaux sanguins des membres de ta famille de moins de 60 ans souffrent de maladies du coeur et des vaisseaux sanguins tu ne bouges pas assez tu souffres un excès de poids tu bois trop d alcool De quelles maladies s agit-il? infarctus dysfonctionnement du coeur (défaillance cardiaque) hémorragie cérébrale ou embolie cérébrale (apoplexie) obstruction des artères (artériosclérose) La plupart du temps ces maladies n entrainent pas la mort, mais elles peuvent causer de graves handicaps. Hoe kan je ze voorkomen? Stop met roken Beweeg genoeg Beweeg elke dag minimum 30 minuten (wandelen, fietsen, poetsen, auto wassen, sporten). Eet gezond en vermijd overgewicht Eet minder vet en beperk gebruik van suikers. Eet gevarieerd: vooral groenten en fruit, volkoren producten, magere melkproducten, mager vlees, kip, vis en gebruik dieetmargarine en plantaardige oliën. Drink zo weinig mogelijk alcohol Beperk je tot 2 glazen bier, wijn of sterke drank per dag. Medicijnen? Je huisarts zal oordelen of medicijnen voor jou nuttig zijn Comment les prévenir? Arrête de fumer Bouge Bouge au moins 30 minutes par jour (sors marcher, fais du vélo, fais le ménage, lave la voiture, fais du sport). Mange sainement et évite vite l excès l e c s de poids Mange moins de matières grasses et de sucres. Il faut varier: surtout des légumes et des fruits, des produits céréaliers à grains entiers, des produits laitiers écrémés, de la viande maigre, du poulet, du poisson et utilise de la margarine de régime et des huiles végétales. Limite imite le plus possible possi le les boissons oissons alcoolisées alcoolis es Limite-toi à 2 verres de bière, de vin ou de boissons spiritueuses par jour. Médicaments? M dicaments? Ton médecin jugera s il faut prendre des médicaments. Frans consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

12 Draag zorg voor je hart Take Care of Your Heart Je hebt een verhoogde kans om ziekten van hart en bloedvaten door te maken omdat: je rookt jouw bloeddruk te hoog is je suikerziekte hebt je een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed hebt je eerder hart - en vaatziekten doormaakte in je familie hart - en vaatziekten voorkomen onder de leeftijd van 60 jaar je een tekort aan beweging hebt je overgewicht hebt je teveel alcohol drinkt You have a higher chance of suffering from heart and coronary disease because: you re a smoker your blood pressure is too high you have diabetes you have a high cholesterol level in your blood you have suffered from heart and coronary disease before there have been cases heart and coronary disease in relatives under 60 you have a lack of exercise you are overweight you drink too much alcohol Over welke ziekten gaat het? hartinfarct verminderde werking van de hartpomp (hartfalen) hersenbloeding of hersenklonter (beroerte) verstopping van slagaders (aderverkalking) Door deze ziekten ga je meestal niet meteen dood, maar ze kunnen wel een ernstige handicap veroorzaken. Which disorders are we talking about? heart attack reduced functioning of the heart pump (heart failure) brain haemorrhage or brain clot (stroke) clogging of the arteries (arteriosclerosis) These illnesses usually do not kill you straight away, but they can lead to a serious handicap. Hoe kan je ze voorkomen? Stop met roken Beweeg genoeg Beweeg elke dag minimum 30 minuten (wandelen, fietsen, poetsen, auto wassen, sporten). Eet gezond en vermijd overgewicht Eet minder vet en beperk gebruik van suikers. Eet gevarieerd: vooral groenten en fruit, volkoren producten, magere melkproducten, mager vlees, kip, vis en gebruik dieetmargarine en plantaardige oliën. Drink zo weinig mogelijk alcohol Beperk je tot 2 glazen bier, wijn of sterke drank per dag. Medicijnen? Je huisarts zal oordelen of medicijnen voor jou nuttig zijn How can you prevent them? Stop smoking Get sufficient exercise Get at least 30 minutes of exercise a day (walking, cycling, cleaning, washing the car, taking sports). Have a healthy diet and avoid being overweight Eat less fat and limit your intake of sugars. Take a varied diet: mainly fruits and vegetables, whole-wheat products, lean diary products, lean meat, chicken, fish and use diet margarine and vegetable oils. Drink as little alcohol as possible Limit yourself to 2 glasses of beer, wine or liquor a day. Medication? Your family doctor will decide whether taking medication is useful in your case. Engels consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

13 Draag zorg voor je hart Kujdesu për zemrën tënde Je hebt een verhoogde kans om ziekten van hart en bloedvaten door te maken omdat: je rookt jouw bloeddruk te hoog is je suikerziekte hebt je een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed hebt je eerder hart - en vaatziekten doormaakte in je familie hart - en vaatziekten voorkomen onder de leeftijd van 60 jaar je een tekort aan beweging hebt je overgewicht hebt je teveel alcohol drinkt Ti ke një shans per te zhvilluar semundjet e zemres dhe te enëve te gjakut sepse: pin duhan tensionin e gjakut e ke teper te larte ke semundjen e sheqerit ke nje perqindje te larte kolesteroli ne gjak ke zhvilluar me pare semundjet e zemres dhe te enëve te gjakut ne familjen tende shfaqen semundjet e zemres dhe te enëve te gjakut nen moshen 60 vjeçe nuk leviz shume ke mbipeshe (je i shendoshe) pin teper alkohool Over welke ziekten gaat het? hartinfarct verminderde werking van de hartpomp (hartfalen) hersenbloeding of hersenklonter (beroerte) verstopping van slagaders (aderverkalking) Door deze ziekten ga je meestal niet meteen dood, maar ze kunnen wel een ernstige handicap veroorzaken. Hoe kan je ze voorkomen? Stop met roken Beweeg genoeg Beweeg elke dag minimum 30 minuten (wandelen, fietsen, poetsen, auto wassen, sporten). Eet gezond en vermijd overgewicht Eet minder vet en beperk gebruik van suikers. Eet gevarieerd: vooral groenten en fruit, volkoren producten, magere melkproducten, mager vlees, kip, vis en gebruik dieetmargarine en plantaardige oliën. Drink zo weinig mogelijk alcohol Beperk je tot 2 glazen bier, wijn of sterke drank per dag. Medicijnen? Je huisarts zal oordelen of medicijnen voor jou nuttig zijn Për cilat sëmundje bëhet fjalë? infarkt ne zemer funksionim jo te mire te zemres hemoragji cerebrale bllokim i arterieve (arterioskleroze) Nga keto semundje shpesh ne pergjithesi nuk vdes menjehere, por ato mund te shkaktojne nje handikap te rende Si mund ti parandalosh? Ndalo me pirjen e duhanit Leviz mjaftueshem Leviz çdo dite minimumi 30 minuta (shetit, jepi biçikletes, pastro, laj makinen, bej sport). Ha gjera te shendetshme dhe evito mbipeshen Ha më pak yndyre dhe kufizo perdorimin e sheqernave. Ha me variacion: sidomos perime dhe fruta, prodhime dritherash, prodhime me qumesht te skremuar, mish pa yndyre, pulë, peshk dhe perdor margarine te posaçme per diete dhe vajra vegjetale Pi sa me pak alkohool Kufizoje veten deri ne 2 gota birre, vere ose pije te forta ne dite. Ilaçe? Mjeku i familjes do te gjykoje nese ilaçet jane te nevojshme per ty. Albanees consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

14 Draag zorg voor je hart Kalbinize dikkat edin Je hebt een verhoogde kans om ziekten van hart en bloedvaten door te maken omdat: je rookt jouw bloeddruk te hoog is je suikerziekte hebt je een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed hebt je eerder hart - en vaatziekten doormaakte in je familie hart - en vaatziekten voorkomen onder de leeftijd van 60 jaar je een tekort aan beweging hebt je overgewicht hebt je teveel alcohol drinkt Kalp ve damar hastalıklarına yakalanmak için yüksek bir şansa sahipsiniz zira: sigara içiyorsunuz kan basıncınız çok yüksektir şeker hastalığınız var kanınızda yüksek kolesterol oranı var daha önce kalp ve damar hastalığı geçirdiniz ailenizde 60 yaşın altında kalp ve damar hastalıkları ortaya çıktı az hareket ediyorsunuz fazla kilolarınız var çok fazla alkol alıyorsunuz Over welke ziekten gaat het? hartinfarct verminderde werking van de hartpomp (hartfalen) hersenbloeding of hersenklonter (beroerte) verstopping van slagaders (aderverkalking) Door deze ziekten ga je meestal niet meteen dood, maar ze kunnen wel een ernstige handicap veroorzaken. Hangi hastalıklar hakkındadır? kalp enfarktüsü kalp pompasının az çalışması (kalp yetmezliği) beyin kanaması ya da beyin pıhtısı atardamarların tıkanması (damar kireçlenmesi) Bu hastalıklardan genellikle hemen ölmezsiniz fakat bunlar ciddi bir handikapa sebep olabilirler. Hoe kan je ze voorkomen? Stop met roken Beweeg genoeg Beweeg elke dag minimum 30 minuten (wandelen, fietsen, poetsen, auto wassen, sporten). Eet gezond en vermijd overgewicht Eet minder vet en beperk gebruik van suikers. Eet gevarieerd: vooral groenten en fruit, volkoren producten, magere melkproducten, mager vlees, kip, vis en gebruik dieetmargarine en plantaardige oliën. Drink zo weinig mogelijk alcohol Beperk je tot 2 glazen bier, wijn of sterke drank per dag. Medicijnen? Je huisarts zal oordelen of medicijnen voor jou nuttig zijn Bunları nasıl önleyebilirsiniz? Sigara içmeyi bırakın Yeterli derecede hareket edin Her gün en azından 30 dakika hareket edin (yürüyün, bisiklete binin, temizlik yapın, otomobil yıkayın). Sağlıklı yiyin ve aşırı kilolardan kaçının Az yağ yiyin ve şeker kullanımını sınırlandırın. Çeşitli yiyin: bilhassa sebze ve meyve, kaba buğdaylı ürünler, az yağlı süt ürünleri, az yağlı et, tavuk, balık ve diyet margarini ve nebati yağlar kullanın. Mümkün olduğunca az alkol alın Günde 2 bardak bira, şarap veya sert içki ile kendinizi sınırlayın. İlaçlar? Sizin için ilacın gerekli olup olmadığına ev doktorunuz karar verecektir. Turks consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

15 Draag zorg voor je hart Starajte sa o svoje srdce Je hebt een verhoogde kans om ziekten van hart en bloedvaten door te maken omdat: je rookt jouw bloeddruk te hoog is je suikerziekte hebt je een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed hebt je eerder hart - en vaatziekten doormaakte in je familie hart - en vaatziekten voorkomen onder de leeftijd van 60 jaar je een tekort aan beweging hebt je overgewicht hebt je teveel alcohol drinkt Over welke ziekten gaat het? hartinfarct verminderde werking van de hartpomp (hartfalen) hersenbloeding of hersenklonter (beroerte) verstopping van slagaders (aderverkalking) Door deze ziekten ga je meestal niet meteen dood, maar ze kunnen wel een ernstige handicap veroorzaken. Zvýžené riziko na prekonanie srdcových a cievnych chorôb máte ak : fajčíte máte vysoký tlak trpíte na cukrovku máte zvýšenú hladinu cholesterolu v krvi ste v minulosti už prekonali srdcovú alebo cievnu chorobu sa u členov vašej rodiny, mladších ako 60 rokov, už vyskytli srdcové alebo cievne choroby sa málo pohybujete máte nadváhu pijete príliš veľa alkoholu O aké choroby ide? srdcový infarkt znížený výkon srdcového svalu (srdcová slabosť) krvácanie do mozgu alebo mozková zrazenina (mŕtvica) upchanie tepien (skornantenie ciev) Tieto choroby väčšinou smrť ihneď nezapríčiňujú, ale môžu byť dôvodom vážneho postihnutia. Hoe kan je ze voorkomen? Stop met roken Beweeg genoeg Beweeg elke dag minimum 30 minuten (wandelen, fietsen, poetsen, auto wassen, sporten). Eet gezond en vermijd overgewicht Eet minder vet en beperk gebruik van suikers. Eet gevarieerd: vooral groenten en fruit, volkoren producten, magere melkproducten, mager vlees, kip, vis en gebruik dieetmargarine en plantaardige oliën. Drink zo weinig mogelijk alcohol Beperk je tot 2 glazen bier, wijn of sterke drank per dag. Medicijnen? Je huisarts zal oordelen of medicijnen voor jou nuttig zijn Ako sa im môžete vyhnúť? Prestaňte fajčiť Dostatočne sa pohybujte Každý deň sa pohybujte aspoň 30 minút (prechádzky, bicykľovanie, upratovanie, umývanie auta, športovanie). Zdravo sa stravujte a vyhýbajte sa nadváhe Jedzte menej tukov a obmedzujte spotrebu cukrov. Jedzte rôznorodú stravu : hlavne veľa ovocia a zeleniny, celozrnné produkty, nízkotučné mliečne produkty, chudé mäso, slepačie mäso, na varenie používajte dietny margarín a rastlinné oleje. Vyhýbajte sa alkoholu Pitie obmedzte na 2 poháre piva, vína alebo tvrdého alkoholu na deň. Lieky? Domáci lekár posúdi či by ste mali užívať nejaké lieky. Slowaaks consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

16 Draag zorg voor je hart Грижете се за сърцето си Je hebt een verhoogde kans om ziekten van hart en bloedvaten door te maken omdat: je rookt jouw bloeddruk te hoog is je suikerziekte hebt je een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed hebt je eerder hart - en vaatziekten doormaakte in je familie hart - en vaatziekten voorkomen onder de leeftijd van 60 jaar je een tekort aan beweging hebt je overgewicht hebt je teveel alcohol drinkt Вие имате повече възможността да прекарате сърдечно-съдови заболявания ако: Вие пушите В шет Вашет е е е п е е прекале и и Вие и те имате е т ест Вие имате п ише и есте та Вие сте прекарали сърдеч -съд е Имате близки/ днини ит традат т сърдеч съд и ия п д 60 дишна възраст Не се движите д татъч Вие имате над е те Вие пиете прекале Over welke ziekten gaat het? hartinfarct verminderde werking van de hartpomp (hartfalen) hersenbloeding of hersenklonter (beroerte) verstopping van slagaders (aderverkalking) Door deze ziekten ga je meestal niet meteen dood, maar ze kunnen wel een ernstige handicap veroorzaken. Hoe kan je ze voorkomen? Stop met roken Beweeg genoeg Beweeg elke dag minimum 30 minuten (wandelen, fietsen, poetsen, auto wassen, sporten). Eet gezond en vermijd overgewicht Eet minder vet en beperk gebruik van suikers. Eet gevarieerd: vooral groenten en fruit, volkoren producten, magere melkproducten, mager vlees, kip, vis en gebruik dieetmargarine en plantaardige oliën. Drink zo weinig mogelijk alcohol Beperk je tot 2 glazen bier, wijn of sterke drank per dag. Medicijnen? Je huisarts zal oordelen of medicijnen voor jou nuttig zijn За кои заболявания се отнася? сърдечен инфаркт намалена дей т на сърдечният мускул (де пенсация) че излив или съсире ( чен инсулт) запушване на артериите (арте е ) От тези заболявания в повечето случай няма да умрете веднага, но те могат да причинят сериозна инвалидност. Как можете да ги предотвратите? Спрете пушенето Движете се достатъчно Движете се най- 30 минути дне ( ждайте се, карайте ве ипед,чистете, мийте та, сп тувайте) Хранете се здравословно и предотвартете наднормено тегло Изп йте п - ини и ичете уп требата на захарта. Яжте : преди всич еленчуци и п д е, п зърнени храни, езмаслени млечни п дукти, ме ез мазнини, пиле, риба и изп йте диетичен маргарин и растителни мазнини. Пийте колкото се може по-малко алкохол Ограничете се д 2 чаши бира, ви или силни напитки дне. Лекарства? Личният/д шният ви лекар ще предели дали са ви не дими лекарства. Bulgaars consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

17 Mijn kind heeft koorts: wat nu? Wat is koorts? Koorts is een noodzakelijke en nuttige reactie van het lichaam bij een infectie. Men spreekt van koorts als de lichaamstemperatuur 38 C of hoger is. Bij kleine kinderen is de hoogte van de koorts niet altijd van belang Wat kan je zelf doen? Kleed je kind niet te warm aan Als je kind te weinig drinkt, geef dan iedere 5 of 10 minuten een paar slokjes water Wil je de koorts doen dalen, geef dan paracetamol in de vorm van siroop of een zetpil. Dit medicijn is zonder voorschrift te verkrijgen bij de apotheker Je kind met koorts mag gerust buitenkomen Wanneer ga je naar de dokter? Je kind heeft reeds 3 dagen koorts Je kind met koorts is jonger dan 3 maanden Je kind braakt dikwijls Je kind kreunt, huilt en is ontroostbaar Je kind is suf en heeft weinig aandacht voor wat je zegt Je kind heeft onverklaarbare rode puntjes of blauwe plekken op de huid Je kind heeft uitdrogingsverschijnselen: - als het meer dan 3x per dag braakt of diarree heeft - als het droge oogjes of mond heeft - als het te weinig plast Nederlands consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

18 Mijn kind heeft koorts: wat nu? Mon enfant a de la fièvre: que faire? Wat is koorts? Koorts is een lichaamstemperatuur van 38 C of hoger Het is een noodzakelijke en nuttige reactie op een infectie Bij kleine kinderen is de hoogte van de koorts niet altijd van belang Qu est-ce que la fièvre? La fièvre est une température corporelle de 38 C ou plus C est une réaction naturelle et indispensable à une infection Chez les petits enfants le degré de fièvre n est pas toujours important Wat kan je zelf doen? Kleed je kind niet te warm aan Als je kind te weinig drinkt, geef dan iedere 5 of 10 minuten een paar slokjes water Wil je de koorts doen dalen, geef dan paracetamol in de vorm van siroop of een zetpil. Dit medicijn is zonder voorschrift te verkrijgen bij de apotheker Je kind met koorts mag gerust buitenkomen Que peux-tu faire toi-même? Ne couvre pas trop ton enfant Si ton enfant boit trop peu, donne-lui quelques petites gorgées d eau toutes les 5 à 10 minutes Si tu veux faire baisser la fièvre, donne-lui du paracétamol sous forme de sirop ou de suppositoire. Tu peux acheter ce médicament à la pharmacie sans prescription Même s il a de la fièvre, ton enfant peut sortir Wanneer ga je naar de dokter? Je kind heeft reeds 3 dagen koorts Je kind met koorts is jonger dan 3 maanden Je kind braakt dikwijls Je kind kreunt, huilt en is ontroostbaar Je kind is suf en heeft weinig aandacht voor wat je zegt Je kind heeft onverklaarbare rode puntjes of blauwe plekken op de huid Je kind heeft uitdrogingsverschijnselen: - als het meer dan 3x per dag braakt of diarree heeft - als het droge oogjes of mond heeft - als het te weinig plast Quand faut-il voir un médecin? Ton enfant a de la fièvre depuis 3 jours Ton enfant de moins de 3 mois a de la fièvre Ton enfant vomit souvent Ton enfant gémit, pleure et est inconsolable Ton enfant est étourdi et écoute à peine ce que tu lui dis Ton enfant a des points rouges ou des bleus inexplicables sur la peau Ton enfant montre des signes de déshydratation: - s il vomit ou a de la diarrhée plus de 3x par jour - s il a les yeux ou la bouche secs - s il n urine pas assez souvent Frans consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

19 Mijn kind heeft koorts: wat nu? My child has fever: what now? Wat is koorts? Koorts is een lichaamstemperatuur van 38 C of hoger Het is een noodzakelijke en nuttige reactie op een infectie Bij kleine kinderen is de hoogte van de koorts niet altijd van belang What is fever? Fever is when the body temperature equals 38 C or more It is a natural and useful reaction to an infection In young children, the degree of fever does not always reflect the seriousness of the child s illness Wat kan je zelf doen? Kleed je kind niet te warm aan Als je kind te weinig drinkt, geef dan iedere 5 of 10 minuten een paar slokjes water Wil je de koorts doen dalen, geef dan paracetamol in de vorm van siroop of een zetpil. Dit medicijn is zonder voorschrift te verkrijgen bij de apotheker Je kind met koorts mag gerust buitenkomen What can you do? Do not dress your child with clothes that are too warm If your child is not drinking enough, give it a few sips of water every 5 to 10 minutes If you want the fever to go down, administer some paracetamol in the form of a syrup or suppository. This drug is available with pharmacists without a prescription Even with a fever, your child is still allowed to go outdoors Wanneer ga je naar de dokter? Je kind heeft reeds 3 dagen koorts Je kind met koorts is jonger dan 3 maanden Je kind braakt dikwijls Je kind kreunt, huilt en is ontroostbaar Je kind is suf en heeft weinig aandacht voor wat je zegt Je kind heeft onverklaarbare rode puntjes of blauwe plekken op de huid Je kind heeft uitdrogingsverschijnselen: - als het meer dan 3x per dag braakt of diarree heeft - als het droge oogjes of mond heeft - als het te weinig plast When do you visit a doctor? Your child s had a fever for 3 days. Your child is 3 months or younger Your child often vomits Your child is moaning, crying and cannot be consoled. Your child is lethargic and cannot focus on what you are saying Your child has inexplicable red dots or blue spots on its skin Your child suffers from dehydration : - when it vomits or has diarrhoea more than 3 times a day - when it has dry eyes or a dry mouth - when it doesn t pee often enough Engels consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

20 Mijn kind heeft koorts: wat nu? Femija im ka temperature: cfare te bej tani? Wat is koorts? Koorts is een lichaamstemperatuur van 38 C of hoger Het is een noodzakelijke en nuttige reactie op een infectie Bij kleine kinderen is de hoogte van de koorts niet altijd van belang Çfarë eshte temperatura? Temperatura e larte (ethet) eshte temperatura e trupit nga 38 C ose me e larte. Eshte nje reagim i domosdoshem dhe i dobishem ndaj nje infeksioni. Tek femijet me te vegjel shkalla e larte e temperatures nuk ka rendesi Wat kan je zelf doen? Kleed je kind niet te warm aan Als je kind te weinig drinkt, geef dan iedere 5 of 10 minuten een paar slokjes water Wil je de koorts doen dalen, geef dan paracetamol in de vorm van siroop of een zetpil. Dit medicijn is zonder voorschrift te verkrijgen bij de apotheker Je kind met koorts mag gerust buitenkomen Çfare mund te besh ti vetë? Mos e vesh femijen shume trashë Nese femija pin pak, jepi çdo 5 ose 10 minuta disa gllejka ujë Don ta ulesh temperaturen, atehere jepi paracetamol ne formen e sherupit ose nje suposte. Keto ilaçe mund ti bleni pa recete ne farmaci Femija me teperature mund te dali pa problem jashte Wanneer ga je naar de dokter? Je kind heeft reeds 3 dagen koorts Je kind met koorts is jonger dan 3 maanden Je kind braakt dikwijls Je kind kreunt, huilt en is ontroostbaar Je kind is suf en heeft weinig aandacht voor wat je zegt Je kind heeft onverklaarbare rode puntjes of blauwe plekken op de huid Je kind heeft uitdrogingsverschijnselen: - als het meer dan 3x per dag braakt of diarree heeft - als het droge oogjes of mond heeft - als het te weinig plast Kur shkon tek doktori? Femija ka tashme 3 dite temperature te larte Femija me temperature te larte eshte me i vogel se 3 muaj Femija te vjell shpesh Femija renkon, qan dhe nuk mund ta pajtosh Femija eshte i trullosur dhe i jep pak rendesi asaj qe i thua ti Femija ka pika te kuqe te pashpjegueshme ose shenja blu mbi lekure Femija ka simptoma te tharjes se trupit: - nese vjell ose ka diarre me shume se 3 here ne dite - nese ka te thare: syte ose gojen - nese urinon shume pak Albanees consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

21 Mijn kind heeft koorts: wat nu? Çocuğumun ateşı var: ne yapmaliyim? Wat is koorts? Koorts is een lichaamstemperatuur van 38 C of hoger Het is een noodzakelijke en nuttige reactie op een infectie Bij kleine kinderen is de hoogte van de koorts niet altijd van belang ATEŞ nedir? Ateş 38 C veya daha yüksek bir vücut ısısıdır. Bir enfeksiyona karşı gerekli ve lüzumlu bir tepkidir. Küçük çocuklarda ateş yüksekliği önemli değildir. Wat kan je zelf doen? Kleed je kind niet te warm aan Als je kind te weinig drinkt, geef dan iedere 5 of 10 minuten een paar slokjes water Wil je de koorts doen dalen, geef dan paracetamol in de vorm van siroop of een zetpil. Dit medicijn is zonder voorschrift te verkrijgen bij de apotheker Je kind met koorts mag gerust buitenkomen Kendiniz ne yapabilirsiniz? Çocuğunuzu çok sıcak giydirmeyin Çocuğunuz çok az içiyorsa, her 5 ya da 10 dakikada bir birkaç yudum su verin Ateşi düşürmek mi istiyorsunuz, şurup şeklinde paracetamol verin ya da bir fitil koyun. Bu ilaç eczacıdan reçetesiz alınabilir. Ateşli çocuğunuz rahatça dışarı çıkabilir. Wanneer ga je naar de dokter? Je kind heeft reeds 3 dagen koorts Je kind met koorts is jonger dan 3 maanden Je kind braakt dikwijls Je kind kreunt, huilt en is ontroostbaar Je kind is suf en heeft weinig aandacht voor wat je zegt Je kind heeft onverklaarbare rode puntjes of blauwe plekken op de huid Je kind heeft uitdrogingsverschijnselen: - als het meer dan 3x per dag braakt of diarree heeft - als het droge oogjes of mond heeft - als het te weinig plast Ne zaman doktora gitmelisiniz? Çocuğunuzun 3 günden beri ateşi var Ateşli çocuğunuz 3 aylıktan daha küçüktür Çocuğunuz sık sık kusuyor Çocuğunuz inliyor, ağlıyor ve avutulmuyor Çocuğunuz uyuşuk ve dediklerinize dikkat etmiyor Çocuğunuzun derisi üzerinde açıklanamayan kırmızı benekler veya mavi noktalar var Çocuğunuzda kuruma belirtileri var: - Günde 3 defadan fazla kusarsa ya da ishal olursa - Gözleri veya ağzı kuruysa - Çok az işiyorsa Turks consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

22 Mijn kind heeft koorts: wat nu? Moje dieťa má horúčku : čo robiť? Wat is koorts? Koorts is een lichaamstemperatuur van 38 C of hoger Het is een noodzakelijke en nuttige reactie op een infectie Bij kleine kinderen is de hoogte van de koorts niet altijd van belang Čo je horúčka? Horúčka je telesná teplota 38 C alebo vyššia. Je to normálna a nutná reakcia na infekciu. Pri malých deťom nie je výška horúčky veľmi dôležitá Wat kan je zelf doen? Kleed je kind niet te warm aan Als je kind te weinig drinkt, geef dan iedere 5 of 10 minuten een paar slokjes water Wil je de koorts doen dalen, geef dan paracetamol in de vorm van siroop of een zetpil. Dit medicijn is zonder voorschrift te verkrijgen bij de apotheker Je kind met koorts mag gerust buitenkomen Čo môžete urobiť vy? Neobliekajte vaše dieťa príliš teplo. Ak vaše dieťa pije málo nápojov, dajte mu každých 5 10 minút napiť pár dúškov vody. Ak chcete znížiť horúčku, dajte dieťaťu paracetamol vo forme sirupu alebo čípku. Tento liek môžete dostať v lekárni aj bez receptu. Dieťa môže aj s horúčkou ísť von. Wanneer ga je naar de dokter? Je kind heeft reeds 3 dagen koorts Je kind met koorts is jonger dan 3 maanden Je kind braakt dikwijls Je kind kreunt, huilt en is ontroostbaar Je kind is suf en heeft weinig aandacht voor wat je zegt Je kind heeft onverklaarbare rode puntjes of blauwe plekken op de huid Je kind heeft uitdrogingsverschijnselen: - als het meer dan 3x per dag braakt of diarree heeft - als het droge oogjes of mond heeft - als het te weinig plast Kedy je potrebné ísť k doktorovi? Vaše dieťa má horúčku už 3 dni Vaše dieťa s horúčkou je mladšie ako 3 mesiace Vaše dieťa často zvracia Vaše dieťa jajká, plače a nedá sa utešiť Vaše dieťa je malátne a nezaujíma ho čo mu hovoríte Vaše dieťa má nezvyčajné červené vyrážky alebo modré fľaky na pokožke Vaše dieťa javí známky vysušenia : - ak dieťa viac ako 3 krát za deň zvracia alebo má hnačku - ak má vysušené očká alebo ústa - ak menej močí Slowaaks consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

23 Mijn kind heeft koorts: wat nu? Детето ми има температура : ами сега? Wat is koorts? Koorts is een lichaamstemperatuur van 38 C of hoger Het is een noodzakelijke en nuttige reactie op een infectie Bij kleine kinderen is de hoogte van de koorts niet altijd van belang Какво е tемпература? Температура е телесната температура от 38 С или по-висока. Това е неизбежна и необходима реакция при една инфекция. При малки деца не е от значение колко е висока температурата Wat kan je zelf doen? Kleed je kind niet te warm aan Als je kind te weinig drinkt, geef dan iedere 5 of 10 minuten een paar slokjes water Wil je de koorts doen dalen, geef dan paracetamol in de vorm van siroop of een zetpil. Dit medicijn is zonder voorschrift te verkrijgen bij de apotheker Je kind met koorts mag gerust buitenkomen Какво можеш сам да направиш? Не обличай детето прекалено топло Ако детето пие прекалено малко, то давай му на всеки 5 или 10 минути няколко глъдки вода Ако искаш да свалиш температурата, дай му парасетамол във формата на сироп или свещички. Това лекарство се получава при аптекаря без рецепта Детето с температура спокойно може да излиза навън Wanneer ga je naar de dokter? Je kind heeft reeds 3 dagen koorts Je kind met koorts is jonger dan 3 maanden Je kind braakt dikwijls Je kind kreunt, huilt en is ontroostbaar Je kind is suf en heeft weinig aandacht voor wat je zegt Je kind heeft onverklaarbare rode puntjes of blauwe plekken op de huid Je kind heeft uitdrogingsverschijnselen: - als het meer dan 3x per dag braakt of diarree heeft - als het droge oogjes of mond heeft - als het te weinig plast Кога трябва да отидеш на лекар? Детето има вече 3 дни температура Детето с температура е на възраст до 3 месеца Детето повръща често Детето охка, плаче и е неутешимо Детето е замаяно и не е заинтересувано в това което казваш Детето има необясними червени точки или сини петна по кожата Детето има симптоми на пресъхване Кога се говори за пресъхване? - ако повече от 3 пъти дневно повръща или има диария - ако има сухи очи или уста - ако прекалено малко пишка Bulgaars consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

24 Lage rugpijn: wat nu? Het gaat meestal om een aanhoudende samentrekking van de lage rugspieren. De oorzaak hiervan is dikwijls onbekend: door overbelasting, spanning, verkeerde beweging, langdurige slechte houding, slechte algemene conditie, Rugpijn gaat meestal vanzelf over, maar kan soms weken duren. Toch kan rugpijn erg vervelend en pijnlijk zijn, soms met grote gevolgen voor het dagelijks leven. Wat kunnen we zelf doen? Blijf in beweging! Ga wandelen, fietsen, zwemmen. Rusten vertraagt soms het herstel. Vermijd bukken, heffen, draaien. Buig door de knieën en hou je rug recht. Let op uw houding (in de auto, als je zit of lang recht staat) Neem geregeld een andere houding aan. Warmte kan de pijn verzachten. Pijnstillers (zoals deze op basis van paracetamol) genezen het rugprobleem niet, maar maken uw bewegingen makkelijker en soepeler. Röntgenfoto s of scanners geven zelden bruikbare informatie. Wanneer naar de dokter? Bij tintelingen, verdoofd of schietend gevoel in één of beide benen, tot onder de knie. Bij ondraaglijke pijn. Bij verminderde kracht van een been of voet. Nederlands consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008

25 Lage rugpijn: wat nu? Douleur au bas du dos: que faire? Het gaat meestal om een aanhoudende samentrekking van de lage rugspieren. De oorzaak hiervan is dikwijls onbekend: door overbelasting, spanning, verkeerde beweging, langdurige slechte houding, slechte algemene conditie, Rugpijn gaat meestal vanzelf over, maar kan soms weken duren. Toch kan rugpijn erg vervelend en pijnlijk zijn, soms met grote gevolgen voor het dagelijks leven. Il l s agit la plupart du temps d une contraction continue des muscles au bas du dos. La cause en est souvent inconnue: surmenage, tension, faux-mouvements, mauvaise posture pendant longtemps, mauvaise condition générale,... Les maux de dos disparaissent souvent d eux-mêmes, d eux-m mes, mais peuvent persister durant plusieurs semaines. De toute façon, fa on, la douleur au dos peut être tre très tr s désagréable et douloureuse, parfois avec d importantes conséquences pour la vie quotidienne. Wat kunnen we zelf doen? Blijf in beweging! Ga wandelen, fietsen, zwemmen. Rusten vertraagt soms het herstel. Vermijd bukken, heffen, draaien. Buig door de knieën en hou je rug recht. Let op uw houding (in de auto, als je zit of lang recht staat) Neem geregeld een andere houding aan. Warmte kan de pijn verzachten. Pijnstillers (zoals deze op basis van paracetamol) genezen het rugprobleem niet, maar maken uw bewegingen makkelijker en soepeler. Röntgenfoto s of scanners geven zelden bruikbare informatie. Que peux-tu faire? Continue ontinue de bouger! Sors ors marcher, fais du vélo ou de la natation. Le repos ralentit parfois le rétablissement. Évite vite de te pencher, de lever du poids, de tourner ton torse. Plie les genoux et garde ton dos bien droit. Fais ais attention ta posture (dans la voiture, quand tu es assis ou quand tu restes longtemps debout) Change hange régulièrement réguli rement de posture. La chaleur peut soulager la douleur. Les calmants (comme ceux base de paracétamol) ne guérissent pas le problème de dos, mais facilitent le mouvement. Les radiographies ou scanographies ne fournissent que rarement des informations utiles. Wanneer naar de dokter? Bij tintelingen, verdoofd of schietend gevoel in één of beide benen, tot onder de knie. Bij ondraaglijke pijn. Bij verminderde kracht van een been of voet. Quand faut-il voir un médecin? En n cas de picotements, d une douleur sourde ou aigue dans une ou deux jambes, avec irradiation jusqu au genou. En n cas de douleur insupportable. En n cas de perte de force dans la jambe ou le pied. Frans consultatie-ondersteunende folder wijkgezondheidscentrum Brugse Poort vzw 2008