Samenwerken

Transcriptie

1 jaaroverzicht 2005 Bureau Verkeershandhaving Openbaar Ministerie openbaar ministerie Bureau Verkeershandhaving Openbaar Ministerie Postbus 15, 3769 ZG Soesterberg Telefoon (0346) Samenwerken

2 Voorwoord Samenwerken Het thema van dit jaaroverzicht is samenwerken. Dat is niet voor niets: samen met andere organisaties werken we hard aan onze verkeersveiligheid. Ik ben zeer verheugd dat een aantal sturende krachten van deze organisaties in dit jaaroverzicht hun mening geeft. En zeg nou eens eerlijk, hieruit blijkt dat we er met elkaar de schouders onder zetten. Maar hoe werken we samen met onze belangrijkste klanten, de weggebruikers? Zien die verkeershandhaving wel als samenwerken aan de verkeersveiligheid? Dat zou wel eens tegen kunnen vallen Is het dan wel verstandig om dit in een voorwoord noemen? Samen met andere organisaties werken we hard aan onze verkeersveiligheid. Ik ben zeer verheugd dat een aantal sturende krachten van deze organisaties in dit Uit Amerikaans onderzoek blijkt, dat het breed uitmeten van verkeerd gedrag de indruk wekt dat dit zo hoort en dat fout gedrag stoer is. Mensen zijn snel geneigd om het slechte voorbeeld te volgen. In Amerika liet men daarom bij een campagne - om het alcoholgebruik onder studenten terug te dringen - niet zien dat sommige studenten te veel drinken. Er verschenen wèl advertenties met lachende studenten met het onderschrift dat driekwart van de studenten minder drinkt tijdens een feest. Goed gedrag werd dus benadrukt. Omdat ik ervan overtuigd ben dat het met alcohol op achter het stuur zitten, het te hard rijden en het niet gebruiken van de gordel leidt tot een toename van het aantal verkeersslachtoffers denk ik dat ik u in dit voorwoord maar eens vertel dat 97% van de automobilisten zonder drank op achter het stuur zit; dat ongeveer 89% de gordel draagt; dat 70-80% van de automobilisten het hartgrondig eens is met de snelheidscontroles en dat het helemaal niet zo vaak voorkomt dat mensen die te hard rijden een bekeuring krijgen. Gemiddeld één bekeuring per automobilist per jaar. En ik laat u ook nog even weten dat van de Beginnende Bestuurders nog geen 1% de afgelopen vier jaar een strafpunt heeft opgelopen. Lijkt er op dat de meeste weggebruikers wel een beetje willen samenwerken om Nederland veiliger te maken, toch? jaaroverzicht hun mening geeft. Hieruit blijkt dat we er met elkaar de schouders onder zetten. Koos Spee LANDELIJK VERKEERSOFFICIER KOOS SPEE 3

3 Over het BVOM Inhoudsopgave Het belangrijkste doel van het Bureau Verkeershandhaving Openbaar Ministerie (BVOM) is erop toezien dat iedereen zich in het verkeer aan de regels houdt. Met als gewenst gevolg: minder verkeersslachtoffers, een schoner milieu en een betere doorstroming op de weg. Het BVOM geeft adviezen op het gebied van verkeer en vervoer aan het OM, justitie, politie en weggebruikers. Het BVOM benut haar expertise bij het afdoen van zaken. Ook ondersteunt het BVOM regionale verkeersprojecten: in heel Nederland krijgt de politie extra geld en mensen voor verkeerscontroles. Dit zijn vooral controles op overtredingen die de meeste slachtoffers maken: alcohol in het verkeer, geen helm of gordel dragen, snelheidsovertredingen en rijden door rood licht. Het BVOM heeft daarnaast een aantal specifieke verkeerstaken: controle op overbelading van vrachtwagens; registratie beginnende bestuurders; meldpunt voor spoorzaken; loket transportcriminaliteit; aansturing van KLPD en RDW. 6 Minister Karla Peijs van Verkeer en Waterstaat 8 Ontwikkelingen regionale verkeershandhavingsteams Meer maatwerk per regio Verkeersveiligheid in de buurt 9 Loket transportcriminaliteit 10 Joop Goos van 3VO 12 Vernieuwing handhavingsmiddelen Digitalisering en overname flitspalen Meetlussen Trajectcontrole Videovoertuig Alcoholtester 14 Fred Wegman van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) 16 Onderzoeksresultaten Perceptieonderzoek Alcohol Bromfietshelm Gordel 17 Spoorzaken Zwartrijden Spoorgerelateerde misdrijven 18 Harm Brouwer, voorzitter van het college van procureurs-generaal van het Openbaar Ministerie 20 Mulder en strafzaken Boetes Mulderberoepen Algemene Periodieke Keuring (APK) Strafzaken Overbelading (WIM.NL) Beginnend Bestuurder 22 Vooruitblik 5

4 Minister Karla Peijs van Verkeer en Waterstaat I love verkeersregels Verkeersveiligheid is voor mij een absolute topprioriteit. Elke dode in het verkeer is er een te veel. Daarom werkt V&W hard aan de verkeersveiligheid met regels en voorlichting. De derde pijler is handhaving. We kunnen nóg zo ons best doen om mensen te overtuigen van het belang van niet te hard rijden, als de pakkans nul is, zullen ze zich toch laten verleiden tot scheuren over een woonerf. We koppelen dan ook elke campagne aan handhavingsmaatregelen. Tijdens de I love campagne is bijvoorbeeld stevig gecontroleerd binnen de bebouwde kom. Voorlichting én handhaving Voorlichting en handhaving zijn twee kanten van dezelfde medaille. Daarom betrekt V&W het BVOM intensief bij het beleid. Zo bepalen we samen met het BVOM aan welke thema s we aandacht besteden en bespreken we voorstellen voor campagnes met elkaar. Als een waakhond houdt het BVOM in de gaten of onze regels en campagnes handhaafbaar zijn, zodat we achteraf niet voor verrassingen komen te staan. Het BVOM is een hele belangrijke partner voor Verkeer en Waterstaat. In ons streven naar Nieuwe maatregelen Het aantal verkeersdoden daalt. Nieuwe maatregelen, zoals een nieuwe alcohollimiet voor beginnend bestuurders moeten zorgen voor een nog veiliger verkeer. En ook hier geldt: zonder handhaving komen we er niet. Ik reken het komende jaar op het BVOM. Zeker omdat gedrag, in deze tijd van veilige voertuigen en een veilig ingerichte weg, de sleutel is tot meer verkeersveiligheid. We kunnen dat gedrag veranderen door handhaving en voorlichting te combineren. meer verkeersveiligheid moeten we het hebben van de drie-eenheid voorlichting, regels en handhaving. Daar zijn we ons van bewust en daar handelen we ook naar. 6 MINISTER KARLA PEIJS VAN VERKEER EN WATERSTAAT 7

5 Ontwikkelingen regionale verkeershandhavingsteams Loket Transportcriminaliteit Meer maatwerk per regio Het BVOM faciliteert in elke politieregio een verkeershandhavingsteam ter aanvulling op de reguliere politie. In het land houden 700 mensen zich uitsluitend met verkeershandhaving bezig. De controles richten zich op de belangrijkste ongevalveroorzakers in het verkeer. Kenmerkend is de planmatige aanpak: er worden ongevalanalyses gemaakt en op basis daarvan wordt bepaald waar gecontroleerd gaat worden. In 2005 heeft het BVOM nieuwe afspraken met de teams gemaakt. Daarin staan twee zaken centraal. Allereerst worden de activiteiten meer geïntegreerd met de verkeerstaken van de reguliere politieteams. Zo worden bijvoorbeeld alcoholcontroles vaker samen uitgevoerd. Daarnaast is meer maatwerk per regio mogelijk. Een voorbeeld: in Gooi en Vechtstreek komen meer alcoholcontroles, omdat hier relatief veel beschonken rijders zijn. Verkeersveiligheid in de buurt De nieuwe aanpak van het BVOM om verkeersveiligheid in gemeenten aan te pakken, werkt. Dit blijkt uit de evaluatie van de pilot subjectieve verkeersonveiligheid in IJsselland. In samenwerking met alle gemeenten in deze regio is, ook in 30 km-gebieden, gestart met extra controles in woonwijken en rond scholen. Dit naar aanleiding van klachten van bewoners. De extra controles in combinatie met de communicatie over dit project hebben geleid tot minder verkeersovertredingen. Het gevoel van veiligheid bij bewoners is toegenomen, bijvoorbeeld in Steenwijk (van 22% naar 47%). Na de positieve ervaringen in IJsselland zijn in heel Nederland vergelijkbare projecten opgezet. De projecten worden dáár ingezet waar mensen een onveilig gevoel hebben, maar waar dit niet met harde cijfers is te onderbouwen. Uit onderzoek blijkt, dat de gemiddelde snelheid op deze wegen is gedaald met 25% en dat ook hier het gevoel van veiligheid is toegenomen. Criminaliteit schaadt de transportbranche. Hoe groot deze schade precies is, is onduidelijk. Maar dat het om een aanzienlijk bedrag gaat, staat vast. In 2005 zijn het Openbaar Ministerie en de transportbranche officieel gaan samenwerken om transportcriminaliteit tegen te gaan. Op 1 augustus 2005 heeft het College van procureursgeneraal een convenant afgesloten met de branche. Het belangrijkste doel hiervan is om vormen van transportcriminaliteit, zoals de diefstal van voertuigen en lading, beter te bestrijden. Eén van de uitwerkingen van dit convenant is, dat het BVOM een OM-loket transportcriminaliteit heeft ingericht. Gedeelde verantwoordelijkheid De aanpak van deze misdaad vindt plaats doordat de branche meer maatregelen neemt om deze criminaliteit te voorkomen en door betere handhaving door de opsporingsinstanties. Hiermee wordt de gedeelde verantwoordelijkheid genomen om het probleem op te lossen. Wat doet het loket? Het loket biedt transportondernemers een vast aanspreekpunt, zodat het mogelijk is om transporteurs sneller over de voortgang in strafzaken te informeren. Doordat alle bij het loket gemelde incidenten en aangiften op dit gebied in kaart worden gebracht, hebben politie en Openbaar Ministerie beter bruikbare informatie. Hierdoor is het opstellen van een criminaliteitsanalyse en daarmee de aanpak van het probleem makkelijker. Het loket biedt daarnaast het voordeel, dat sneller verbanden tussen de beschikbare informatie kunnen worden gelegd. Schade In 2005 zijn zestig meldingen bij het loket binnengekomen. Het schadebedrag van de fraude en diefstal per melding is in 2005 maximaal 1 miljoen euro geweest. Bij elke aangifte is contact gelegd met de opsporingsinstanties om de zaak zo snel mogelijk inzichtelijk te maken. Het is de bedoeling om in 2006 de aangiften van transportcriminaliteit te uniformeren. Daarnaast wordt door de branche een zwarte lijst opgesteld van werknemers en bedrijven die verdacht worden van (interne) criminaliteit. Het doel van dit alles is, om transportcriminaliteit tegen te gaan. 8 9

6 Joop Goos van 3VO Minder verkeersslachtoffers Verkeershandhaving en voorlichtingscampagnes zijn belangrijke onderdelen van het maatregelenpakket gericht op veilig gedrag in het verkeer. Om het effect van verkeersvoorlichting te vergroten is verkeershandhaving onmisbaar en andersom. Uit onderzoek van justitie blijkt dat de nieuwe handhavingsinspanningen volgens voorzichtige schattingen hebben geleid tot jaarlijks 150 tot 200 minder verkeersslachtoffers (doden en gewonden). Dat is zeker niet gering. Uit de cijfers blijkt dat verkeershandhaving werkt en ondersteund door verkeerscampagnes zelfs tot nog betere resultaten leidt. Er worden mensenlevens bespaard, dus is er sprake van een winnende combinatie. Door samen te werken, uiteraard met behoud van ieders eigen verantwoordelijkheid, onafhankelijkheid en zelfstandigheid, zijn Pilots subjectieve verkeersonveiligheid: een gouden greep Na jarenlange pleidooien van 3VO om serieus aandacht te besteden aan subjectieve verkeersonveiligheid, begon het BVOM in september 2004 met gerichte pilots in politieregio's. Inmiddels is iedereen enthousiast. Extra snelheidscontroles in 30 kmzones en rond scholen blijken het aantal overtredingen te verminderen en de veiligheid en leefbaarheid van kwetsbare weggebruikers als voetgangers, fietsers, kinderen en ouderen te vergroten. Dat het BVOM aandacht besteedt aan gevoelens van verkeersonveiligheid van burgers is dus een gouden greep. Ontwikkelingen Voor de toekomst is het nodig dat 3VO en de verkeershandhavers blijven samenwerken om onder andere het aantal snelheidsovertredingen (vooral binnen de bebouwde kom en op gevaarlijke 80 km-wegen) verder omlaag te krijgen, het alcoholmisbruik in het verkeer stevig aan te pakken en de verkeersveiligheid in straten en buurten aanzienlijk te bevorderen. en blijven we sterk. 10 JOOP GOOS VAN 3VO 11

7 Vernieuwing handhavingsmiddelen Digitalisering en overname flitspalen Verkeerscontroles vinden plaats met politiemensen en met technische hulpmiddelen. Het BVOM investeert zowel in mensen als in apparatuur. Een voorbeeld is de praktijkbegeleiding die het BVOM geeft aan de chauffeurs van de videovoertuigen. Daarnaast is onder meer gestart met de digitalisering van controlemiddelen, zoals bijvoorbeeld flitspalen. In Nederland staan naar schatting flitspalen. Een deel hiervan staat op plaatsen waar wegaanpassingen een grotere bijdrage aan de verkeersveiligheid kunnen leveren. Dit zijn veelal flitspalen van gemeente of provincie. Het BVOM biedt aan om dergelijke palen kosteloos over te nemen. Flitspalen die niet op de goede plaats staan, worden verwijderd. Bijkomend voordeel van deze werkwijze is, dat door de centrale aansturing de beheerskosten van flitspalen dalen en dat kapotte flitspalen sneller kunnen worden vervangen. Ook kunnen nieuwe technieken sneller worden toegepast. In 2005 heeft het BVOM nieuwe contracten afgesloten met leveranciers van apparatuur voor snelheidscontroles. De bestaande analoge apparatuur wordt vervangen door digitale meetmiddelen. Tegelijkertijd zijn de mobiele meetmiddelen (in de auto en op statief) vervangen door digitale exemplaren. Het grote verschil met de oude apparatuur is, dat er bij een overtreding niet langer een flits is te zien. Ook valt de bekeuring sneller op de mat, omdat er niet langer wordt gewerkt met een film die moet worden ontwikkeld. Door de samenwerking met meerdere leveranciers ontstaat een gezonde marktwerking. Dit heeft snellere en betere service tegen lagere prijzen tot gevolg. Nieuwe technieken maken een trajectcontrole tussen twee of meer digitale flitspalen mogelijk. De weggebruiker weet niet of er een puntmeting of een trajectmeting plaatsvindt. Dit vergroot de kans dat mensen zich over langere afstand aan de snelheidslimiet houden en komt de verkeersveiligheid ten goede. Meetlussen De meetlussen in de weg leveren gegevens over onder meer de gemiddelde snelheid en het percentage overtreders. Op basis van deze gegevens kunnen verkeerscontroles effectiever worden ingezet. Om de data beter beschikbaar te krijgen, heeft het BVOM alle meetlussen voorzien van een modum en een milieuvriendelijke stroomvoorziening met behulp van zonnepanelen. Trajectcontrole Het BVOM heeft met acht partijen een raamovereenkomst afgesloten voor de levering van trajectcontrolesystemen. In 2005 zijn zes nieuwe systemen in gebruik genomen. In Flevoland en in de Westerscheldetunnel is dit gedaan om extreme snelheidsovertredingen terug te dringen. Rond de grote steden zorgen de nieuwe trajectcontrolesystemen ervoor, dat de nieuwe limiet van 80 km/u wordt nageleefd. De praktijk wijst uit dat weggebruikers zich dankzij trajectcontrolesystemen goed aan de snelheid houden. De gemiddelde overtredingspercentages schommelen tussen de 2 tot 3%. Uit onderzoek blijkt dat weggebruikers een eerlijke manier van controleren vinden. Een meerderheid van 70% van de automobilisten steunt dit controlemiddel (perceptieonderzoek 2005). Videovoertuig De nieuwe videovoertuigen van het BVOM zijn een duidelijke verbetering. In 2005 is een aantal middenklassers ingeruild voor auto s uit een hogere klasse. Daarnaast is de apparatuur in de auto s gestandaardiseerd en is een gebruikersovereenkomst opgesteld. Er is bovendien veel geïnvesteerd in de opleiding van de videosurveillanten door aanvullende trainingen bovenop de vereiste rij-opleidingen. In totaal is in uur met de videovoertuigen gecontroleerd op verkeersovertredingen. Hierbij zijn overtreders bekeurd en zijn 734 rijbewijzen ingevorderd. Het gaat om weggebruikers die de verkeersregels ernstig overtreden (bijvoorbeeld rijden met zeer hoge snelheid, bumperkleven, onverantwoord inhalen) en die voor grote risico s in het verkeer zorgen. Alcoholtester Alle alcoholtesters van de verkeershandhavingsteams zijn in 2005 vervangen door testers die 0.2 promille kunnen detecteren. Dit is vanaf 1 januari 2006 de nieuwe limiet voor beginnend bestuurders. Met de nieuwe alcoholtesters zijn de verkeershandhavingsteams op tijd voorzien van de benodigde apparatuur om de nieuwe limiet te kunnen controleren

8 Fred Wegman van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) Duurzaam Veilig Dankzij een duurzaam veilig vormgegeven wegomgeving kunnen veel fouten of overtredingen in het verkeer worden voorkomen. Er zal echter altijd een kleine groep weggebruikers blijven die moedwillig de verkeersregels overtreedt. Voor die groep is politietoezicht een belangrijke maatregel. Zo beschouwd is politietoezicht niet een sluitstuk in een duurzaam veilige aanpak, maar een inherent onderdeel ervan. Ik zou overigens graag zien dat de verkeershandhaving nog veel meer een geïntegreerd onderdeel is van het verkeersveiligheidsbeleid in ons land. Het is belangrijk dat er een prikkel in het verkeer aanwezig is die weggebruikers erop attendeert dat er op hen wordt gelet en dat ze zonodig gepakt en gestraft zullen worden voor overtreding van Samenwerkingspartner Vooropgesteld dat ieder vanuit zijn of haar eigen rol opereert, zie ik het BVOM ook als een belangrijke samenwerkingspartner. Om effectief te kunnen handhaven, is wetenschappelijk onderbouwde kennis nodig. Deze kennis is voor een belangrijk deel afkomstig van de SWOV. Voor de SWOV is de beschikbaarheid van relevante data van groot belang om vast te kunnen stellen of verkeershandhaving inderdaad het aantal slachtoffers heeft teruggebracht en of er mogelijkheden zijn voor verdere verbetering. Als de voorlopige ongevalscijfers over 2005 kloppen, dan is het goed nieuws dat de dalende trend qua aantallen ongevallen onverminderd doorzet. Politietoezicht Als er geen mogelijkheden zijn om het politietoezicht in het verkeer te intensiveren, dan is er veiligheidswinst te verwachten van nog slimmer politietoezicht. Concrete mogelijkheden hiervoor zijn: meer focussen van alcoholcontroles op specifieke categorieën grove overtreders; ontwikkelen van andere, meer effectieve/functionele straffen voor zware overtreders; inzetten van trajectcontroles om snelheid op gevaarlijke trajecten te verlagen; samenbrengen en toegankelijk maken van de nu vaak verbrokkelde kennis over de effectiviteit van verkeershandhaving; beter communiceren met het grote publiek en met specifieke doelgroepen in het verkeer. de verkeersregels. 14 FRED WEGMAN VAN DE SWOV 15

9 Onderzoeksresultaten Spoorzaken Perceptieonderzoek De meeste verkeersregels kunnen op een breed draagvlak rekenen. Zo is 91% van de automobilisten het eens met de gordelplicht (2004: 88%) en vindt 98% het stoppen voor rood licht zinvol (2004: 94%). Uit het perceptieonderzoek 2005 blijkt, dat de bekendheid met controles en het draagvlak voor de controles verder is toegenomen. Maar liefst 99% is overtuigd van het nut van alcoholcontroles en 76% (2004: 75%) ervaart snelheidscontroles als (heel) zinvol. Voor snelheidscontrolemiddelen is een uitsplitsing gemaakt. Opvallend is dat controles met staandehouding op de meeste steun kunnen rekenen: 77% geeft aan deze controlevorm acceptabel te vinden. Het minst populair zijn controles met de lasergun (48%) en de verdekte opstelling langs de weg (45%). Uit onderzoek is gebleken dat mensen zich beter aan de verkeersregels houden als ze het risico lopen op een bekeuring. De inschatting die mensen maken om op een overtreding te worden betrapt, heet in vaktermen de subjectieve pakkans. In 2005 is de verwachte kans op een bekeuring voor het niet dragen van de gordel, het rijden door rood licht en het onder invloed rijden toegenomen. Alcohol Alcohol en verkeer gaan niet samen. Het hoogste percentage overtreders is te vinden in West Nederland, het laagste percentage in Noord Nederland. Mannen rijden relatief meer onder invloed dan vrouwen. De meeste overtreders vallen in de leeftijdscategorie jaar. Het percentage overtreders is in 2005 gedaald van 3.7% naar 3.4%. De combinatie van controles en communicatie (met onder meer de Bob campagnes van V&W) heeft hieraan bijgedragen. Bromfietshelm Brom- en snorfietsers nemen 1% van de mobiliteit voor hun rekening. Tegelijkertijd is deze groep goed voor 10% van de verkeersdoden. Reden genoeg om intensief te controleren op onder andere het dragen van een helm. Het totale draagpercentage is in 2005 iets afgenomen (van 93.3% naar 93%). Bijrijders dragen vaak geen helm (draagpercentage 44%). De belangrijkste redenen om een helm niet te dragen zijn: de helm vergeten, geen helm bezitten en de helm niet lekker vinden zitten. Het draagpercentage in de regio Groningen en Amsterdam Amstelland is zeer hoog: 99%. Opvallend is verder, dat het aandeel mensen dat van politiecontroles heeft vernomen, behoorlijk is afgenomen (van 68% naar 53%). Gordel Wie een gordel draagt bij een ongeval, heeft minder kans op ernstig letsel. En ook het risico op een dodelijke afloop van een verkeersongeval is veel kleiner. De belangrijkste uitkomst uit het gordelonderzoek is, dat het dragen van de gordel opnieuw is toegenomen: nu 89%. Dit is voor een belangrijk deel bereikt dankzij de verhoging van de subjectieve pakkans. Daarnaast zijn de borden van Verkeer & Waterstaat met Goochem vaak opgemerkt. De toename van het gordelgebruik is het grootst in de regio s waar de controles zijn toegenomen. Zwartrijden Vanaf begin maart 2005 worden zaken van de NS met betrekking tot zwartrijden via tussenkomst van het BVOM naar de parketten verzonden. Het BVOM fungeert als spil tussen de parketten en de NS. Deze loketfunctie blijkt in de praktijk goed te werken. Door de gemeenschappelijke aanpak van het probleem verwacht de NS een verdere daling van het aantal zwartrijders. Inmiddels heeft het BVOM ruim dossiers verwerkt en op tijdigheid en volledigheid gecontroleerd. Ervan uitgaande dat een dossier gemiddeld tussen de 10 en 15 processen-verbaal bevat, gaat het in totaal om een kleine processen-verbaal. De verwerkingstijd van het BVOM is maximaal een week. Op initiatief van het BVOM is een afsprakenbrief gemaakt waarin onder meer het straftoemetingsbeleid is opgenomen. Dit moet leiden tot een grotere uniformiteit bij de afdoening van deze zaken. Spoorgerelateerde misdrijven Per 1 september 2005 stuurt de dienst spoorwegpolitie van het KLPD de processen verbaal van spoorgerelateerde misdrijfzaken naar het BVOM. Het BVOM registreert de aangeleverde zaken, controleert ze op kwaliteit en zorgt voor doorzending naar de lokale parketten. Doorgaans gebeurt dit op de dag van ontvangst. Op dit moment zijn er ongeveer 300 zaken bij het BVOM geregistreerd en doorgezonden naar de lokale parketten. De kwaliteit wordt regelmatig teruggekoppeld aan de spoorwegpolitie

10 Harm Brouwer, voorzitter van het college van procureurs-generaal van het OM Verkeershandhaving van groot belang Het belang van verkeershandhaving blijft onverminderd groot. Om in een veilig en leefbaar land te kunnen wonen, is het van belang dat mensen zich aan de spelregels houden. De rol van het OM is de opsporing en vervolging van strafbare feiten om op die manier het publieke belang zo goed mogelijk te behartigen. In het verkeer vertaalt zich dit in de vorm van handhavingsactiviteiten. De meeste mensen maken hun eerste overtreding op de weg. Mede dankzij verkeerscontroles houden weggebruikers zich beter aan de norm. Dit komt de verkeersveiligheid, de doorstroming van het verkeer en het milieu ten goede. Sommige mensen vinden de aandacht voor verkeersovertredingen misschien overdreven. Dat is het niet. Niet alleen vallen er in het verkeer veel slachtoffers, maar bovendien heeft iedereen recht op Het BVOM vervult spilfunctie Het BVOM is expertisecentrum op het gebied van verkeer en vervoer. Daarmee vervult ze een spilfunctie tussen de parketten en de politie. Een belangrijke taak is de advisering van het College van pg s over verkeersbeleid. Voor het OM als geheel biedt dit de mogelijkheid om op centraal niveau verkeerskennis beschikbaar te hebben. Daarnaast worden parketten ondersteund bij verkeerszaken en pakt het BVOM specifieke verkeerszaken op, zoals onverzekerd rijden, overbelading en de maatregel beginnend bestuurder. Open communicatie Het aanbod van nieuwe handhavingsmiddelen zoals trajectcontrolesystemen wordt groter. Dit betekent tegelijkertijd dat extra inspanningen nodig zijn om mensen bewust te maken van het belang van verkeershandhaving. Veruit de meeste Nederlanders zijn het eens met controles op gordel, helm, alcohol en rijden door rood licht. Voor snelheidscontroles op de snelweg zijn minder mensen enthousiast. Hier is het nodige missiewerk te verrichten. Belangrijk is dat de doelstellingen helder zijn en dat hierover op een open manier wordt gecommuniceerd. Deze actieve communicatie is overigens iets dat het BVOM de laatste jaren voortvarend oppakt. een veilige weg en een leefbare wijk. 18 HARM BROUWER VAN HET OPENBAAR MINISTERIE 19

11 Mulder- en strafzaken Boetes Algemene Periodieke Keuring (APK) Overbelading (WIM.NL) betaalde transactie of een onherroepelijk vonnis. In dat In 2005 zijn in totaal bijna elf miljoen verkeersboetes De Algemene Periodieke Keuring (APK) is een in heel Overbelading in het vrachtverkeer zorgt ieder jaar weer geval wordt het rijbewijs geschorst door het CBR en wordt (+5.8%) opgelegd aan weggebruikers die zich niet aan Europa wettelijk verplichte keuring ter bevordering van voor 50 miljoen euro schade aan de weg. Daar bovenop een onderzoek naar de rijvaardigheid ingesteld. Als de verkeersregels hebben gehouden. De stijging wordt de verkeersveiligheid en ter bescherming van het milieu. komt nog de economische schade ten gevolge van files onvoldoende rijvaardigheid blijkt, dan vervalt het rijbewijs grotendeels veroorzaakt door meer bekeuringen voor Het BVOM geeft sturing aan de opsporingsdienst van de die ontstaan door het benodigde extra onderhoud aan en moet opnieuw een theorie- en praktijkexamen worden snelheidsovertredingen. Daarnaast zijn er meer roodlicht- RDW, centrum voor voertuiginformatie en - toelating. wegen. Daarnaast heeft overbelading negatieve gevolgen afgelegd. overtredingen en alcoholmisdrijven in het verkeer Deze organisatie controleert de naleving van de APK door voor de verkeersveiligheid (bijvoorbeeld een langere geconstateerd. Het aantal boetes voor het niet dragen databestanden aan elkaar te koppelen, de zogenaamde remweg) en levert het concurrentievervalsing op. Om die Omdat de maatregel relatief kort bestaat, is het aantal van gordel of helm is juist afgenomen. De beroepen van registervergelijkingen. Met name de onbekendheid van reden is overbelading geregeld in de Wet Economische beginnend bestuurders nog relatief gering: bijna mensen die bekeurd zijn voor een snelheidsovertreding de regelgeving blijkt een probleem voor sommige mensen. Delicten (WED). mensen. Ook het aantal registraties is nog relatief klein: in het kader van de Klimaatnota komen bij het BVOM Je moet immers zelf actie ondernemen om op tijd een op 31 december Ook verloopt de registratie terecht. De parketten hebben van het KLPD in 2005 nieuwe APK te krijgen, anders krijg je een boete. In 2005 Met de centrale afdoeningprocedure van overbeladings- van de beginnend bestuurders niet op elk parket even de overige zaken (rood licht, gordel etc.) ontvangen. zijn beroepen binnengekomen, een stijging van een zaken in het kader van het project Weight In Motion soepel. In de praktijk blijkt gelukkig, dat weinig beginnend Per 1 januari 2003 heeft het BVOM van het parket kleine 3%. In samenspraak met de RDW heeft het BVOM (WIM.NL) is door het BVOM in 2005 een betalings- bestuurders met één registratie nog een keer de fout Arnhem, in navolging van de parketten Utrecht en overigens afgesproken, om de komende jaren meer op de bereidheid gerealiseerd van 78%. Het sepotpercentage, dat ingaan. Slechts 200 mensen hebben twee of meer punten. Den Bosch, ook deze overige beroepszaken gekregen. APK van personenauto s en vrachtauto s te controleren. wil zeggen het aantal zaken waarin geen strafvervolging Blijkbaar is het eerste punt voor veel beginnend bestuur- Deze samenwerking met de parketten verloopt prima. plaatsvindt, is blijven steken op 6%. De conclusie is dat de ders een goede waarschuwing om niet in herhaling te Mulderberoepen Strafzaken Het BVOM heeft zich in 2005 ook met strafrechtelijke centrale afdoening bij het BVOM veel werk uit handen van de parketten heeft genomen. vallen. In 2005 zijn bij het BVOM beroepen op de officier van justitie en op de kantonrechter binnengekomen. Dit handhaving beziggehouden. Het gaat hier om zaken als het niet hebben van een WA verzekering voor motor- Beginnend bestuurder Meest geregistreerde overtredingen is een behoorlijke toename ten opzichte van de beroepen in Voor autoverhuurders heeft het BVOM rijtuigen, de overbelading van vrachtauto s, het register beginnend bestuurder en spoorzaken. Deze laatste drie De Maatregel beginnend bestuurder is ingesteld om meer grip te krijgen op mensen die net hun rijbewijs 1. Snelheidsoverschrijdingen (48%); een digitale beroepsprocedure ontwikkeld om de proce- onderwerpen worden hierna toegelicht. hebben gehaald. Uit de statistieken blijkt dat in deze 2. Overtreding van artikel 5, gevaar of hinder op de weg dure te vereenvoudigen. Dit heeft ertoe geleid, dat deze groep relatief veel verkeersslachtoffers vallen. Daarom veroorzaken (31%); categorie zaken bij het BVOM met 32% is toegenomen. Dat het aantal zaken niet nog meer is toegenomen, komt kunnen deze bestuurders op extra aandacht rekenen. Het BVOM houdt het Register Overtredingen Beginnend 3. Veroorzaken van schade of letsel (13%). doordat er minder beroepen uit Den Bosch en Arnhem Bestuurders (ROBB) bij. Daarnaast heeft het BVOM een Alcoholzaken vallen niet onder de maatregel beginnend zijn binnengekomen en dat het overtredingspercentage samenwerkingsverband met het Centraal Bureau bestuurder. (en het aantal mensen dat in beroep gaat) op de A13 Rijvaardigheidsbewijzen (CBR). Wanneer een beginnend behoorlijk is afgenomen. De toename van het aantal bestuurder binnen vijf jaar drie registraties voor bepaalde beroepen heeft overigens geen gevolgen gehad voor de verkeersovertredingen (zie kadertje) heeft, krijgt het reactietermijn. Gemiddeld is binnen 19 dagen door de CBR een melding. Er moet hierbij sprake zijn van een officier van justitie op een beroep gereageerd

12 Vooruitblik Nieuwe boetetarieven Per 1 januari 2006 gelden nieuwe boetetarieven voor verkeersovertredingen. Hierbij geldt het principe: hoe gevaarlijker, hoe duurder. Overtredingen die relatief veel gevaar met zich meebrengen, worden duurder dan overtredingen die relatief minder gevaar opleveren. Hiermee is een eenvoudig en eerlijk systeem ontstaan. De tarieven hebben onderling meer samenhang, waardoor het voor de weggebruiker begrijpelijker is. De nieuwe tarieven zijn gecommuniceerd via de nieuwe boetekaart en zijn daarnaast terug te vinden op Een belangrijk orgaan bij het vaststellen van de nieuwe boetetarieven is de Commissie Feiten en Tarieven (CFT). De CFT heeft een belangrijke adviesfunctie richting het College en het Ministerie van Justitie rond (nieuwe) feiten en tarieven die worden opgenomen in de Tekstbundel en het Feitenboekje. Hiervan verzorgt de CFT, waarvan het secretariaat is ondergebracht bij het BVOM, ook de uitgave. De werkzaamheden van de CFT vallen onder het beheer van het College van procureurs-generaal. Deelnemers in de CFT zijn het Openbaar Ministerie, het Ministerie van Justitie, de regiopolitie en het CJIB. Door deze samenwerking is de introductie van de nieuwe boetetarieven goed verlopen. Mulderberoepen Vanaf 2006 worden de Mulderberoepen van mensen die het niet eens zijn met hun bekeuring behandeld door de nieuwe Centrale Verwerkingseenheid Openbaar Ministerie (CVOM). Bij het BVOM is bewezen dat de centrale afdoening van standaardzaken efficiënt is. Bij de CVOM wordt een vervolg gegeven aan deze centrale verwerking. meer weten? kijk op 22 VOORUITBLIK