KADERNOTA 2015 VOOR DE BEGROTING 2016 EN DE MEERJARENRAMINGEN

Transcriptie

1 KDERNOT 2015 VOOR DE BEGROTING 2016 EN DE MEERJRENRMINGEN Waalwijk, 21 mei 2015 Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 1

2 Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 2

3 Inhoud 1.Inleiding ctualiseren begrotingspositie lgemene Uitkering Gemeentefonds Rente Personeelslasten pparaatskosten Kapitaallasten fvalstoffenheffing/reinigingsrechten en rioolrechten Baanbrekers Omgevingsdienst Midden West Brabant (OMWB) Onontkoombaarheden en wensen Voorjaarsbericht Risico s, verplichtingen en mogelijke verliezen Verliesvoorzieningen grondexploitatie Verplichtingen en voorzieningen Exploitatierisico s Grondexploitatierisico s Tarieven in de begroting Subsidies Reserves lgemene Reserve Reserve Bovenwijkse Voorzieningen Reserve Haven Waalwijk Reserves renovatie sluis en bestaande haven Reserve revitalisering Reserve Mobiliteitsfonds RKC Waalwijk Besluitvorming...24 Bijlage 1: Budgetmutaties vanuit vorig jaar (en coalitieprogramma)...26 Bijlage 2: Formulieren motivatie onontkoombare aanpassingen en wensen...27 Bijlage 3: Struct. doorwerkende voor- en nadelen uit voorjaarsbericht Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 3

4 Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 4

5 1.Inleiding an de raad van de gemeente Waalwijk, Voor u ligt de kadernota voor de begroting 2016 en de daarbij behorende meerjarenramingen voor de jaren 2017, 2018 en Hiermee pakken we de draad weer op van het vervaardigen van afzonderlijke documenten op basis waarvan de raad begrotingskaders kan stellen nadat vorig jaar het coalitieprogramma Krachten Bundelen voor dat doel gebruikt werd. Dit is daarmee de eerste kadernota die door het huidig college is samengesteld en aan de raad wordt aangeboden. Maar ook voor deze kadernota is uitvoering van het coalitieprogramma het uitgangspunt. In de kadernota gaan wij vooral in op de financiële positie van de gemeente. Zowel voor wat betreft de begroting als met betrekking tot het vermogen. De kadernota kent de volgende indeling: ctualiseren van de begrotingspositie Risico s, verplichtingen en mogelijke verliezen Uitvoering geven aan belangrijke investeringen Tarieven Reserves Tenslotte treft u in deze kadernota 2015 de volgende bijlagen aan: Budgetmutaties vanuit de begroting 2015 en het coalitieprogramma ten opzichte van de begroting van vorig jaar (2015) Formulieren onontkoombare aanpassingen en wensen fwijkingen op de begroting 2015 met structurele gevolgen voor 2015 en volgende jaren De raad heeft de eigenstandige bevoegdheid om af te wijken van de overwegingen die wij gemaakt hebben en andere keuzes te maken dan wij gedaan hebben. Voor zover dit leidt tot aanvullend beslag op begrotingsruimte, verwachten wij, zoals afgesproken, adequate oplossingen in de vorm van dekkingsvoorstellen. De raad heeft de gelegenheid om het college kaders mee te geven voor de samenstelling van de begroting Wij wensen u veel succes bij de voorbereiding. Waalwijk, 19 mei 2015, Het college van Waalwijk Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 5

6 Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 6

7 2. ctualiseren begrotingspositie De huidige begroting, de begroting 2015, werd sluitend (met overschotten) aan de raad aangeboden. Van de begroting 2015 maken deel uit de meerjarenbegrotingen 2016, 2017 en Het beeld van de door de raad in november 2014 vastgestelde begroting is als volgt: Begrotingspositie (overschot) Sindsdien hebben zich de volgende voor het financieel perspectief van belang zijnde ontwikkelingen voorgedaan: 2.1 lgemene Uitkering Gemeentefonds De begroting 2015 is gebaseerd op de meicirculaire Sindsdien zijn nog verschenen de september- en de decembercirculaire Over de mei circulaire 2015 zullen wij de raad afzonderlijk informeren. Door middel van raadsinformatiebrief 32 van 2014 zijn de effecten van de septembercirculaire 2014 aan de raad bekend gemaakt. Onderstaand treft u die informatie aan: LGEMENE UITKERING GEMEENTEFONDS tot en met 2018 Bedragen x Meicirculaire Septembercirculaire Verschil t.o.v. vorige circulaire OVERZICHT GEOORMERKTE BEDRGEN tot en met 2018 Bedragen x Koopkrachttegemoetkoming WMO Beeldende kunst en vormgeving Decentralisatie WBZ naar WMO Decentralisatie Jeugdzorg Decentralisatie Participatiewet fstemming loon- en prijsontwikkeling Totaal geoormerkte bedragen Onderstaand is na het opmaken van de cijfers uit de septembercirculaire het beeld weergegeven dat ontstaat ten aanzien van de begrotingspositie zoals opgenomen in de begroting 2014 en 2015: CONSEQUENTIES VOOR BEGROTING tot en met 2018 Bedragen x Verschil U t.o.v. vorige circulaire Totaal geoormerkte bedragen Per saldo ten gunste van de begroting Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 7

8 Bij raadsinformatiebrief 2 van 2015 is de raad geïnformeerd over de decembercirculaire In de decembercirculaire van het gemeentefonds wordt nog eens onderstreept dat het zwaartepunt van de besluitvorming over de uitkeringen uit het gemeentefonds zijn neerslag vindt in de jaarlijkse mei- en septembercirculaire. De decembercirculaire is geen bijstelmoment voor het accres ofwel de groei volgens het principe van samen de trap op en samen de trap af. Het karakter van de circulaire is vooral het afwikkelen van de laatste zaken van het uitkeringsjaar DE LGEMENE UITKERING VOOR 2019 In de circulaires van mei en september 2014 zijn ook verwachtingen uitgesproken voor het jaar Voor de begroting 2015 waren die niet relevant, maar voor de begroting 2016 zijn zij dat wel. De meerjarenbegroting die hierbij hoort omvat immers de periode tot en met Rekening houdend met het uitzonderen van de geoormerkte bedragen, kan de lgemene Uitkering voor 2019 berekend worden op ( ). Ten opzichte van 2018 ( ) betekent dit een positieve bijstelling met Deze positieve bijstelling leidt tot begrotingsruimte ten opzichte van HERVERDELING LGEMENE UITKERING M.I.V Bij brief van 20 maart 2015 zijn de gemeenten door de VNG op de hoogte gesteld van de voorlopige uitkomsten van de nieuwe verdeling van de lgemene Uitkering in het Gemeentefonds die wordt doorgevoerd in 2016 en de voorlopige herverdeeleffecten per gemeente. De nieuwe verdeling is tot stand gekomen na het zoged groot onderhoud aan het Gemeentefonds waarvoor de volgende uitgangspunten zijn gehanteerd: de verdeling van het gemeentefonds blijft kosten-georiënteerd en globaal; bij de verdeling van het gemeentefonds blijft een deel van de ontvangsten van de gemeenten buiten beschouwing zodat gemeenten mogelijkheden hebben hun eigen keuzes te bekostigen; het onderhoudssysteem van het gemeentefonds is gericht op het tijdig signaleren en corrigeren van verdeelstoornissen. In is het effect van het groot onderhoud een herverdeling van middelen van grote naar kleine gemeenten. msterdam bijvoorbeeld levert en Rotterdam en Den Haag ieder in. Voor Waalwijk leidt de herverdeling tot een extra bedrag van Het grootste deel daarvan komt door herijking van het cluster Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing. We moeten hierbij wel aantekenen dat het bedrag nog niet vaststaat, maar op dit moment kunnen we niet anders dan ervan uitgaan. Wel lijkt het ons verstandig om een bepaalde voorzichtigheidsmarge in te bouwen en dat is de reden dat we voorlopig uitgaan van een aanvullende uitkering van Uit het onderzoek is gebleken dat de kleinere, minder verstedelijkte gemeenten meer uitgeven dan het ijkpunt en dat grotere gemeenten minder uitgeven. Het taakgebied kent een duidelijke conjuncturele component (o.a. gebiedsontwikkeling), waar vooral de grotere gemeenten mee te maken hebben. Daarnaast is onzeker wat de afschaffing van de ISV-middelen betekent voor de kosten van vooral de grotere gemeenten. Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 8

9 De begrotingspositie na septembercirculaire en herverdeeleffect kan dan als volgt worden weergegeven: Begrotingspositie op basis meicirculaire Effecten septembercirculaire Herverdeeleffect groot onderhoud Effecten mei- en septembercirculaire alleen voor 2019 * Begrotingspositie per heden *zie hiervoor het gestelde onder De algemene uitkering voor 2019 Naast mutaties in de lgemene Uitkering uit het Gemeentefonds leiden de hierna volgende posten tot mutatie van de begrotingspositie: 2.2 Rente Rente is in de raming voor de begroting en in de verantwoording bij de jaarrekening door de voorschriften die voor gemeenten gelden een complexe post. In totaliteit gaat het om een bedrag van bijna 10 miljoen dat toegerekend moet worden aan producten in de exploitatiebegroting /-rekening en aan de grondexploitatie. De laatste jaren kent de rente (zowel over tegoeden als schulden) een dalend verloop. In onze begrotingen volgen wij dit dalend verloop, zij het dat wij zekerheidshalve hierin het voorzichtigheidsprincipe hanteren. Wij ramen niet op het scherp van de snede. Door de raad zijn in de nota van uitgangspunten voor 2016 de volgende percentages bepaald: 2 Rentepercentages Rente ter berekening van kapitaallasten op lopende investeringen, vervangingsinvesteringen, nieuwe investeringen en als bijschrijving van rente op de boekwaarden van gronden 3,5% 3,25% 2.2 Bespaarde rente door het niet hoeven aantrekken van externe financiering door het bezit van reserves en voorzieningen. De bespaarde rente over reserves en voorzieningen wordt evenals in voorgaande jaren geheel ten gunste van de exploitatiebegroting gebracht. 3,5% 3,25% 2.3 Rente die wordt toegevoegd aan reserves wordt als volgt vastgesteld: an de volgende reserves wordt de rente toegevoegd: - De lgemene Reserve boven een bedrag van 5 miljoen - De Reserve Revitalisering Haven I tot en met VI voor - De reserve haven Waalwijk - De reserve Mobiliteitsfonds - De reserve lgemene Bovenwijkse Voorzieningen - De Reserve Parkmanagement - De risicoreserve RKC - lle voor dekking van kapitaallasten op investeringen geblokkeerde reserves voor an voorzieningen wordt geen rente toegevoegd. 3,0% 3,0% 3,5% 3,0% 3,5% 3,25% 3,25% 3,25% 3,25% 3,25% 3,25% 3,25% 3,25% 2.4 Rente financieringspositie over de eerste 10 miljoen 1,0% 1,0% 2.5 Rente financieringspositie over het meerdere boven 10 miljoen 3,5% 3,25% Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 9

10 Door middel van het onderstaand overzicht krijgt u een beeld van de rentepercentages waartegen in 2014 door de gemeente Waalwijk leningen werden afgesloten: Stortingsdatum Leningbedrag Soort lening Looptijd Rentepercentage 27 januari Lineair 10 jaar 1,890% 31 januari Lineair 10 jaar 1.870% 28 februari Lineair 10 jaar 1.760% 18 juli Lineair 30 jaar 2.460% 29 augustus Lineair 30 jaar 2.124% 31 oktober Lineair 30 jaar 2.030% 28 november Lineair 30 jaar 1.839% 10 december Lineair 30 jaar 1.850% 19 december Lineair 30 jaar 1.765% Hierdoor daalde de gemiddelde rente die op de leningenportefeuille van de gemeente wordt betaald van 3,25% naar afgerond 3,00%. Blijkt bij het samenstellen van de begroting dat met de door de raad vastgestelde uitgangspunten teveel rente is toegerekend, dan komt de teveel toegerekende rente als teveel verdeelde rente ten gunste van de exploitatie. Theoretisch kader Ten behoeve van de begroting wordt het rentepercentage vastgesteld waarmee gerekend gaat worden. De vraag doet zich voor wat het effect van aanpassing van het rentepercentage voor het begrotingsresultaat is. Het effect is minimaal. Onderstaande cijferopstelling laat dit zien. 3,5% 3,25% 3,0% Te betalen rente op aangegane leningen B Rente reserves en voorzieningen C Rente financieringstekort D Ontvangen rente op verstrekte leningen E F Rente die wordt bijgeschreven op grondexploitatie Bespaarde rente reserves en voorzieningen Op basis van de begroting 2015 is een berekening gemaakt van de rente die in de begroting wordt verwerkt met rentepercentages van respectievelijk 3,5%, 3,25% en 3,0%. De uitkomsten zijn nagenoeg aan elkaar gelijk en van wezenlijke beïnvloeding van het begrotingsresultaat is dan ook geen sprake. De verklaring hiervoor moet worden gevonden in het feit dat: De grootste component betaalde rente op geldleningen () niet wijzigt; De op de begroting drukkende rentelast wegens rente over reserves en voorzieningen (B) nagenoeg gecompenseerd wordt door de ten gunste van de begroting komende bespaarde rente; Van het feitelijk voordeel dat optreedt door verlaging van de lasten wegens lagere rente over reserves en voorzieningen (B) en aan te trekken geldleningen wegens Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 10

11 een financieringstekort (C) een groot deel ten gunste van de grondexploitatie komt in de vorm van lagere rentebijschrijving op de boekwaarden van gronden. De werkelijke voordelen (en dat blijkt ook uit de jaarrekeningen) ontstaan doordat door aflossing van bestaande leningen de hoge rentepercentages vanuit het verleden verdwijnen en nieuwe leningen met veel lagere percentages worden aangegaan. Rentenadelen voor de begroting 2016 Ten opzichte van 2015 daalt het rentepercentage voor de toerekening van rente aan de grondexploitatie met 0,25%. Dit betekent dat van de totale rentelast van de gemeente 0,25% over de boekwaarden van gronden verschuift van de grondexploitatie naar de exploitatie. Dit zal gaan om een nadeel ten opzichte van 2005 van ongeveer Daarnaast ontstaat een nadeel voor de exploitatie omdat er op een drietal reserves vanaf 2016 rente zal worden bijgeschreven. Hierover is de raad op de hoogte gesteld door middel van het voorstel tot vaststellen van de uitgangspunten voor de begroting Wij citeren: Het bijschrijven van bespaarde rente op de reserves en het niet ten gunste van de begroting brengen van bespaarde rente is nadelig voor de begroting(sruimte), maar maakt het wel mogelijk om over die reserves te beschikken zonder negatief effect voor de begroting. Om die reden is er voor gekozen om de bespaarde rente over de nieuwe reserve risico s RKC op de reserve bij te schrijven. In afwijking van hetgeen tot en met 2015 gebruikelijk was, wordt voorgesteld om vanaf 2016 de bespaarde rente over de reserves Mobiliteitsfonds en de reserve lgemene Bovenwijkse Voorzieningen niet meer ten gunste van de begroting te brengen, maar bij te schrijven op de reserves. Het gaat dan om bedragen van globaal (Mobiliteitsfonds) en (BV) die worden bijgeschreven op de reserves en niet meer als bespaarde rente ten gunste van de begroting komen. In de kadernota 2015 zal moeten worden bezien of en hoe hiervoor dekking kan worden gevonden. Rentevoordelen voor de begroting 2016 Tegenover de hiervoor beschreven nadelen ontstaan voordelen in de exploitatie als relatief hoogrentende leningen aflopen en laagrentende leningen kunnen worden aangegaan. Ook ontstaan voordelen in tijdelijke financieringsbehoefte indien hierin voorzien kan worden door kasgeldleningen tegen een rentevergoeding van minder dan 1%. In 2014 is op deze manier doorlopend geleend tegen een rentepercentage van gemiddeld 0,2%. In 2012, 2013 en 2014 is de begrotingspost rente tussentijds steeds in voordelige zin bijgesteld. l met al verwachten wij voor de begroting 2016 ten opzichte van de begroting 2015 ongeveer de volgende effecten. Minder rente naar grondexploitatie en dientengevolge meer rente naar exploitatie als gevolg van verlaging rentepercentage Minder bespaarde rente ten gunste van exploitatie als gevolg van rentebijschrijving op reserves Lagere rentelast als gevolg van lagere rentepercentages op aan te trekken leningen (lang geld) Lagere rentelast kasgeldleningen (kort geld) frondingen Nadelig effect voor de begroting Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 11

12 2.3 Personeelslasten Uit de voor 2016 opgestelde staat van personele lasten blijkt dat de salariskosten ten opzichte van 2015 met zullen stijgen van in 2015 naar in Deze stijging is volledig te verklaren door een toename van het aantal formatieplaatsen met per saldo 7,5 fte. Het saldo bestaat uit toename i.v.m. transities (+ 13,3 fte) en i.v.m. de exploitatie van de nieuwe sporthal De Zeine (+ 2,5 fte) en vermindering als gevolg van vertrek van medewerkers (-/- 8,3 fte). De stijging van de begrote bruto salariskosten met 1% ten opzichte van 2015 wordt nagenoeg geheel gecompenseerd door een lagere werkgeversbijdrage pensioenpremie. Omdat de formatie-uitbreiding i.v.m. transities volledig wordt gedekt uit de middelen die voor de uitvoering van de transities beschikbaar zijn, mag ervan uitgegaan worden dat voor de begroting 2016 geen rekening hoeft te worden gehouden met nadelige effecten ten opzichte van pparaatskosten De kosten van de eigen organisatie komen niet alleen ten laste van de exploitatie. De eigen organisatie houdt zich immers niet alleen bezig met de levering van de reguliere producten, maar ook met grondexploitatie en overige projecten in de krediet- /investeringssfeer. Ten laste van de grondexploitatie en kredieten werden in de begroting 2015 vanuit de afdelingen RSO en OBV tot een bedrag van ruim apparaatskosten geraamd. In uren uitgedrukt betreft het uren ofwel zo n 18 formatieplaatsen. Op het moment dat er minder projecten zijn c.q. minder tijd aan projecten besteed wordt en de betreffende medewerkers niet kunnen uitstromen, verschuiven de kosten van die medewerkers naar de begroting (exploitatie). Hiermee wordt voorshands voor 2016 geen rekening gehouden. 2.5 Kapitaallasten Een andere grote begrotingspost vormen de kapitaallasten. De kapitaallasten worden zo volledig mogelijk, dat wil zeggen naar volle omvang, in de begroting geraamd. Dit biedt de zekerheid dat bij een sluitende begroting alle investeringen tot de geraamde bedragen kunnen worden uitgevoerd. In dit systeem doet zich per definitie onderuitputting voor. Kapitaallasten worden geraamd alsof alle investeringen volledig zijn uitgevoerd en alsof alle investeringen die voor vervanging in aanmerking komen ook daadwerkelijk vervangen worden, terwijl dit in werkelijkheid niet het geval is. De ruimte die daardoor in de begroting aanwezig is, zal zich vertalen naar het resultaat van de jaarrekening, tenzij er op voorhand een andere bestemming aan wordt gegeven. In de begroting 2015 is zo op voorhand bestemd voor risicovermindering RKC Waalwijk. In 2014 overigens is bij het najaarsbericht de ruimte in de kapitaallasten berekend op ruim Gesteld kan worden dat er in werkelijkheid altijd een weliswaar fluctuerend- voordeel zal zijn omdat de in de begroting geraamde kapitaallasten zich niet in volle omvang zullen voordoen. Het is niet toegestaan om dit voordeel als structureel dekkingsmiddel op de begroting te brengen. Wel mag dit van jaar tot jaar als incidenteel dekkingsmiddel ingezet worden. Voorshands gaan we er voor het financieel beeld 2016 vanuit dat zich op kapitaallasten noch voordelige-, noch nadelige afwijkingen voordoen ten opzichte van fvalstoffenheffing/reinigingsrechten en rioolrechten Op deze producten mag een overdekking (hogere baten dan lasten) ontstaan, mits deze niet groter is dan de te compenseren B.T.W. Indien de overdekking structureel hoger zou zijn dan die B.T.W. (respectievelijk voor rioolrechten en voor afvalstoffenheffing/reinigingsrechten ) dan kan de conclusie niet anders zijn dan dat de tarieven te hoog zijn en dus verlaagd moeten worden. an de raad wordt nog een voorstel gedaan op welke wijze de gemeente Waalwijk vanaf 2018 het huishoudelijk afval zal gaan inzamelen met als kader het grondstoffenbeleidsplan. Natuurlijk wordt daarbij duidelijk gemaakt wat een en ander voor de tarieven betekent. Ook zal de raad een nieuw Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) ter besluitvorming worden voorgelegd en Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 12

13 vanuit dit plan resulteren de tarieven voor de komende jaren. Met de samenstelling van dit plan wordt in 2015 gestart en het zal in 2016 aan de raad ter vaststelling worden aangeboden. In afwachting daarvan gaan we ervan uit dat de begrotingsramingen voor 2016 geen brengen in het financieel beeld ten opzichte van Baanbrekers ls gevolg van de komst van de Participatiewet en de daaruit voortvloeiende wet- en regelgeving per 1 januari 2015 heeft Baanbrekers eind 2014 een geactualiseerde meerjarenbegroting en een strategisch plan opgesteld. Het strategisch plan dient als basis voor de bijgestelde meerjarenbegroting In het strategisch beleidsplan beschrijft Baanbrekers de doelen voor de komende jaren en de daaruit voortvloeiende programmalijnen. Doelstelling is om met de Rijksmiddelen uit te komen, zonder een extra gemeentelijke bijdrage. Om deze doelstelling te realiseren kiest Baanbrekers voor een offensief scenario. Bij het offensieve scenario wil Baanbrekers zich positioneren als een ondernemende, omzetgerichte, flexibele en marktgerichte organisatie. Daarvoor worden acht programmalijnen uitgezet: intensiveren samenwerking in Midden Brabant; invoeren van de loonwaardebepaling; uitlijnen van de productmarktcombinaties; uitbouwen van detachering en mix-people concept; versterken van de acquisitie, het relatiebeheer en de marktbewerking; herinrichting van de organisatie; nader bekijken van de joint-venture WML facilitair; beter vormgeven van de samenwerking met de gemeente. De programmalijnen uit het strategisch plan zijn in de geactualiseerde meerjarenbegroting financieel uitgewerkt. De meerjarenraming is eveneens geactualiseerd op basis van de voorlopig beschikte rijksbijdragen voor de uitvoering van de nieuwe Participatiewet. Volgens de geactualiseerde meerjarenraming bedragen de geraamde resultaten voor Baanbrekers: nadeel nadeel nadeel voordeel De extra gemeentelijke bijdrage die voor Waalwijk in het berekende tekort voor het jaar 2015 wordt verwacht is op basis van de geactualiseerde begroting van Baanbrekers berekend op (verdeelsleutel 41,24%). In de gemeentebegroting 2015 is uitgegaan van Hiervan is structureel gedekt en is eenmalig over de lgemene Reserve beschikt voor Op basis van de verdeelsleutel voor 2015 bedragen de extra gemeentelijke bijdragen voor de jaren 2016 en 2017 respectievelijk en Rekening houdend met hetgeen hiervan reeds gedekt is in de begroting ( ), is er dus feitelijk alleen in 2016 sprake van een extra bijdrage tot een in de begroting ongedekt bedrag van = Baanbrekers zet in op zwarte cijfers aan het einde van de programma-periode. De voordelen van de fusie moeten zich verder gaan vertalen in efficiënter werken en meer omzet. Een goede monitoring van de gestelde doelen en tijdig bijsturen is van belang. Hiertoe zal een risicobeheersplan worden opgesteld en worden de deelnemende gemeenten 4 keer per jaar (per kwartaal) middels een bestuursrapportage over de ontwikkelingen geïnformeerd. Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 13

14 Waar we in de gemeentebegroting voor 2016 rekening mee moeten houden is een niet gedekt deel van de extra bijdrage aan Baanbrekers van Op basis van de informatie van dit moment kan de bijdrage als een incidenteel nadeel worden aangemerkt, waardoor het met incidentele middelen gedekt kan worden. Wij gaan er daarom voorshands vanuit dat de lgemene Reserve als dekkingsmiddel op de begroting 2016 wordt ingezet voor een bedrag van Mocht echter later dit jaar de begroting van Baanbrekers in negatieve zin worden bijgesteld waardoor sprake is van structureel hogere bijdragen, dan zullen die bijdragen binnen de begrotingsruimte gedekt moeten worden. Met positieve resultaten (vanaf 2018) houden wij in de gemeentebegroting geen rekening, temeer omdat zij in eerste instantie nodig zijn om de reservepositie van Baanbrekers te verbeteren. 2.8 Omgevingsdienst Midden West Brabant (OMWB) De gemeenteraad van Waalwijk is in de vergadering van 5 maart 2015 in kennis gesteld van het besluit van het B van de OMWB van 15 december 2014 inzake de verdeling van VVGB-middelen (bedrijven waarvoor een verklaring van geen bedenkingen nodig was) dit besluit en heeft daarbij besloten de vrijkomende VVGB-budgetten in 2015 in te zetten voor activiteiten op het gebied van de fysieke leefomgeving en veiligheid en voor de jaren daarna telkens bij de kadernota een afweging te maken over de inzet van de middelen. Dit betekent concreet dat de nog niet bestemde middelen kunnen vrijvallen ten gunste van de begroting(sruimte) en dat de door het college voorgestelde bestemming wordt meegenomen als wens. Het betreft een bedrag van afgerond in 2016 ( vanaf 2017) dat het college graag wil inzetten ten behoeve van activiteiten op het terrein van veiligheid en fysieke leefomgeving. We komen dan tot de volgende geactualiseerde begrotingspositie: (bedragen x 1.000) Begrotingspositie na septembercirculaire en herverdeeleffect Gemeentefonds Saldo van voor-/nadelen in rente Personeelslasten pparaatskosten Kapitaallasten fvalstoffenheffing en rioolrechten Baanbrekers Beschikking over R in bijdrage aan Baanbrekers Nog niet bestemde VVGB-middelen Geschatte begrotingspositie Naast deze actualisatie zijn er twee processen gestart om te komen tot: Het voorjaarsbericht 2015, dat zich in financiële zin vooral richt op afwijkingen in de realisatie van 2015 ten opzichte van de begroting Voor zover deze afwijkingen van structurele aard zijn, dienen zij hun doorvertaling te krijgen naar de begroting 2016 en volgende jaren; De kadernota 2015, waarvoor onontkoombaarheden voor de begroting 2016 en volgende jaren in beeld dienen te worden gebracht. Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 14

15 Kadernota 2.9 Onontkoombaarheden en wensen In onderstaande overzichten is aangegeven wat de onontkoombaarheden en wensen zijn. Het college wenst de betreffende bedragen op de begroting te brengen. Toelichtingen op de onontkoombaarheden en wensen treft u als bijlagen bij deze kadernota aan ONONTKOOMBR 1 Verlenging geldigheidstermijn paspoorten en ID kaarten p.m. Besparing op personele kosten 2 Implementatie informatiebeveiliging in de organisatie Opbouw voorziening verplichtingen PP Investeringen nieuwe inzameling afvalstoffen 5 Verhoging storting onderhoudsfonds gemeentelijke gebouwen Instandhoudingsonderhoud duikers en overkluizingen Renovatie brandweerkazerne p.m. p.m. p.m. 8 Ruimen van graven begraafplaats Heistraat Sprang-Capelle Ruimen van graven begraafplaats Tilburgseweg Sprang-Capelle anleg bodembescherming Kerkvaartsehaven WENSEN 1 Programmamanagement Dekking: lgemene Reserve Verhoging jaarlijks subsidie aan SJW t.b.v. invulling functie stafmedewerker Modules NotuBiz in kader faciliteren van de raad. 3 Implementatie in Jaarlijkse lasten vanaf Intensivering van activiteiten op het terrein van (sociale) veiligheid en fysieke leefomgeving Bijdrage van de gemeente in camerabewaking centrum van Waalwijk p.m. p.m. p.m. p.m. TOTL Bestendiging van bestaand beleid zijn de toevoegingen die jaarlijks aan de begroting worden gedaan voor de dekking van kapitaallasten op de uitvoering van het IUP en voor extra onderhoud wegens areaaluitbreidingen. Vanuit de begroting 2015 is dit gedaan tot en met de jaarschijf 2018, vanuit de begroting 2016 dient hieraan de jaarschijf 2019 te worden toegevoegd. Hetzelfde geldt voor het effect van de areaaluitbreiding 2018 op de opbrengst onroerende zaakbelastingen, waarvan we het effect, evenals in voorgaande jaren, hebben laten corresponderen met de jaarlijkse toevoeging aan het budget voor het onderhoud van openbaar groen wegens areaaluitbreiding. Volledigheidshalve wordt opgemerkt dat de in het coalitie-akkoord voorziene OZB opbrengststijging van jaarlijks 1% door tariefaanpassing tot en met 2018 in de begroting wordt verwerkt. In 2019 wordt geen rekening gehouden met tariefverhoging. BESTENDIGING BELEID NR 2019 TOE 2019 Kapitaallasten GVVP/IUP/minimaal veilige wegen Onderhoud openbaar groen wegens areaaluitbreidingen reaaluitbreidingen OZB in 2018 voor Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 15

16 Voorts wijzen wij er op dat alle mutaties voor de begrotingsjaren 2016 en volgende die ook verwerkt waren in de bij de begroting 2015 behorende meerjarenramingen ongewijzigd zijn overgenomen naar de begroting 2016 en daarbij behorende meerjarenramingen Voorjaarsbericht In onderstaand overzicht zijn de mutaties van structurele aard (met doorwerking naar de jaren na 2015) van het voorjaarsbericht 2015 vermeld. Volstaan is met een opsomming van producten en bedragen (V=voordelig effect / N=nadelig effect). Voor een nadere specificatie verwijzen wij naar de bijlagen en naar het voorjaarsbericht. Prod.nr. Omschrijving Voordeel Structureel Nadeel Structureel 001 Bestuursorganen raad Bestuurlijke samenwerking Brandweer en rampenbestrijding Opbrengst omgevingsvergunningen Handhaving Evenementen en kermissen Openbare leeszaal en bibliotheek Ouderenbeleid Kinderopvang Kinderopvang Kinderopvang Mutaties reserves programma lgemene voorzieningen WMO/Jeugd Maatschappelijkwerk Gehandicaptenzorg Sporthallen en sportzalen Sporthallen en sportzalen Sportparken Sportparken Erfpachtsgronden Beheer diverse percelen en panden Vuil ophalen en afvoeren Mutaties reserves programma Verkeersmaatregelen Verkeersmaatregelen Mutaties reserves programma Ruimtelijke beleidsplannen Beleggingen en deelnemingen HKP Huisvesting HKP Huisvesting HKP Huisvesting HKP Huisvesting HKP lgemene Organisatiekosten HKP lgemene Organisatiekosten HKP Bedrijven uitvoerende dienst Per saldo treedt er vanuit het voorjaarsbericht een nadelig effect voor de begroting vanaf 2016 op van jaarlijks Hierbij moet aangetekend worden dat een substantieel deel van dit nadeel ( ) wordt veroorzaakt door het terugnemen van eerder in Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 16

17 erfpacht uitgegeven gronden. Deze gronden zijn op dit moment nog niet opnieuw uitgegeven / verkocht en zekerheidshalve gaan we er vanuit dat dit niet eerder dan in de loop van 2016 (voor 1 januari 2017) zal gebeuren. Het nadeel doet zich dus alleen in 2016 voor en kan incidenteel gedekt worden vanuit de lgemene Reserve. Daarmee kan het structureel nadelig resultaat vanuit het voorjaarsbericht worden vastgesteld op: VOORJRSBERICHT Voordelige afwijkingen Nadelige afwijkingen Dekking gemis opbrengst erfpacht uit R TOTL Dan geven we nu het overzicht van de begrotingspositie: Geactualiseerde begrotingspositie Onontkoombaarheden Wensen Bestendiging van bestaand beleid Effecten voorjaarsbericht Begrotingspositie Het beeld dat hieruit ontstaat is dat de begrotingspositie naar huidige inzichten sluitend kan zijn. Bij gelijkblijvende omstandigheden is sprake van een structureel overschot in 2016 van oplopend tot in Op basis van de informatie waarover wij in het kader van de voorbereidingsprocedure voor de begroting 2016 beschikken, is er op dit moment geen aanleiding om deze cijfers te heroverwegen. We moeten hierbij direct opmerken dat de begrotingspositie in belangrijke mate wordt bepaald (en onder druk staat) door de lgemene Uitkering uit het Gemeentefonds. In het bovenvermelde perspectief is rekening gehouden met de stand van zaken uit de op dit moment meest recente circulaire over het Gemeentefonds, de decembercirculaire Benadrukt wordt nogmaals dat eerst meer duidelijkheid en zekerheid ontstaat bij in eerste instantie de meicirculaire Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 17

18 3. Risico s, verplichtingen en mogelijke verliezen Het is noodzakelijk dat in toereikende mate vermogen beschikbaar is voor het afdekken van risico s, voor verplichtingen en voor mogelijke verliezen die in de grondexploitatie kunnen ontstaan. 3.1 Verliesvoorzieningen grondexploitatie Of er voorzieningen voor de grondexploitatie moeten worden getroffen, wordt jaarlijks bezien aan de hand van de boekwaarde van de gronden in relatie tot de marktwaarde en tot gecalculeerde resultaten van in exploitatie zijnde complexen. De meest recente actualisatie is naar de situatie 31 december Er mag vanuit gegaan worden dat de voorzieningen die momenteel getroffen zijn, onder voorbehoud van zich wijzigende omstandigheden, toereikend zijn. Voor de grondexploitatie zijn tot een bedrag van voorzieningen getroffen: Voorziening exploitatie De Rugt Voorziening exploitatie ntonius van Padua Verplichtingen en voorzieningen Voor zover toekomstige verplichtingen niet gedekt kunnen worden in de exploitatie(begroting) dienen hiervoor voorzieningen te worden gevormd. Dit is gebeurd tot een bedrag van (naar de toestand ). De belangrijkste voorzieningen zijn: Voorziening openbare verlichting Voorziening onderhoud gebouwen Daarnaast is er een tweetal vermogensbestanddelen die op grond van de voorschriften (BBV) als voorziening worden aangemerkt omdat zij ten laste van heffingen gevormd zijn: Voorziening afvalstoffenheffing Voorziening riolering Exploitatierisico s De risico s die in de exploitatiebegroting worden gelopen zijn uitgeschreven in de paragraaf weerstandsvermogen die behoort bij de begroting en jaarrekening. Dit resulteert in een benodigde weerstandscapaciteit die wordt afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De bedragen luiden als volgt: Begroting 2015 Jaarrekening 2014 Benodigde weerstandscapaciteit Beschikbare weerstandscapaciteit Weerstandsratio 1,34 1,85 Een ratio van 1,0 tot 1,4 wordt voldoende geacht, een ratio boven 1,4 is ruim voldoende. 3.4 Grondexploitatierisico s Te verwachten verliezen op basis van huidige boekwaarden en verwachtingen naar het exploitatieresultaat toe moeten afgedekt worden door daarvoor gevormde voorzieningen. Zoals eerder vermeld is dit gebeurd tot een bedrag van afgerond Hoewel voorzieningen per definitie financiële gevolgen van schade geringer maken, vallen tegenvallende resultaten nooit geheel te voorkomen. Er zijn altijd risico s. Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 18

19 Wel is het zo dat de ontwikkeling van de grondexploitatie nauwkeurig gemonitord wordt. De afgelopen jaren zijn tot forse bedragen boekwaarden afgeboekt en het risicoprofiel is daarmee zeker gedaald. Het college heeft zich dan ook de vraag gesteld of het noodzakelijk is een separate reserve grondexploitatie aan te houden. Tot en met 2014 was zo n reserve aanwezig en was bepaald dat deze minimaal (en ook maximaal) moest bedragen. Een eventueel tekort moest worden aangevuld vanuit de lgemene Reserve en een eventueel surplus moest daarin gestort worden. Feitelijk werd daarmee continu een bedrag van geblokkeerd. Het college is van mening dat de risico s in de grondexploitatie niet noodzaken tot het aanhouden van een specifieke reserve. Dit is ook in de Nota Grondbeleid uiteengezet. Waar het feitelijk om gaat is dat alle risico s voor de gemeente inclusief de grondexploitatierisico s op aanvaardbare wijze gedekt kunnen worden uit weerstandsvermogen. Dit is het bredere perspectief in de context waarvan ook de nota weerstandsvermogen en risicomanagement van de gemeente Waalwijk (raadsvergadering ) moet worden beschouwd. In deze nota is uitgegaan van het incorporeren van de algemene reserve grondexploitatie in de lgemene Reserve van de gemeente en ook in de in nog dit jaar door de raad vast te stellen nota reserves en voorzieningen is daarvan uitgegaan. In de samenstelling van de begroting 2016 zal conform gehandeld worden. 4. Tarieven in de begroting 2016 lle tarieven worden op basis van de door de raad vastgestelde nota van uitgangspunten voor de samenstelling van de begroting 2016 aangepast met het inflatiepercentage van 1,0%. Voor het overige worden - buiten de tariefontwikkeling die vastligt in het coalitieprogramma in deze kadernota geen tariefverhogingen voorgesteld. Dit betekent op hoofdlijnen dat tariefverhogingen zich beperken tot: OZB verhogingen van 1% boven inflatie Verhogingen van 3% boven inflatie van de tarieven voor het gebruik van de zwembaden 5. Subsidies Wij brengen dit onderdeel onder de aandacht van de raad omdat wij u vragen af te wijken van de handelwijze die tot en met 2015 is gehanteerd en van de door de raad vastgestelde nota van uitgangspunten voor de samenstelling van de begroting In de nota van uitgangspunten is vermeld: 8 Subsidies aan instellingen en bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen 8.1 We moeten een onderscheid maken tussen enerzijds de raming van subsidies in de begroting en anderzijds de uiteindelijke bepaling (vaststelling) van subsidies. Vaststelling van subsidie gebeurt op basis van de verordening aan de hand van aanvragen en gegevens van verenigingen / instellingen en met hen gemaakte meerjarige afspraken. Met nadruk wordt opgemerkt dat voor de bepaling van het subsidie niet het in de begroting geraamde bedrag bepalend is, maar daartoe de subsidieverordening en gemaakte afspraken met vereniging/instelling leidend zijn. De raming van subsidie gebeurde tot en met 2015 op basis van de in de nota van uitgangspunten vermelde percentages. Bij de samenstelling van de begroting 2016 zullen zoveel als mogelijk subsidies geraamd worden op basis van informatie die door de Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 19

20 vakafdeling zal worden verstrekt. Omdat met de meeste instellingen tot de afspraak is gekomen dat de subsidies tot en met 2018 jaarlijks met 1,85% worden geindexeerd, nemen we dit percentage als uitgangspunt. Overigens blijft de systematiek in die zin ongewijzigd, dat voor gesubsidieerde instellingen waarmee meerjarige vaste afspraken zijn gemaakt een vaste indexatie van het subsidie geldt (in dit geval 1,85%) en dat voor gesubsidieerde instellingen waarmee geen meerjarige afspraken gelden, het in de nota van uitgangspunten vastgestelde inflatiepercentage als indexering wordt gehanteerd (in dit geval 1,0%) 1,85% 1,85% 6a Tariefaanpassingen wegens inflatie 6.3 Huurverhoging van de gemeentelijke panden (niet zijnde woningen), conform alle tariefaanpassingen, tenzij op basis van eerdere besluitvorming of contractueel anders is overeengekomen. Huurindexatie van gemeentelijke panden die gehuurd worden door een vereniging / instelling waarmee de gemeente een subsidierelatie heeft in die zin dat de vereniging / instelling door subsidie wordt gecompenseerd in de huur, wordt gelijkgesteld aan het indexatiepercentage waarmee het subsidie wordt verhoogd. ls regel zal dit zijn: 2,0% 1,85% 1,0% 1,85% Het college stelt voor om met ingang van 2016 tot en met 2018: voor budgetsubsidies een indexeringspercentage van 1,85% te blijven hanteren; voor alle overige subsidies een indexeringspercentage van 1,75% te hanteren (=is voor ,5% en voor ,0%). De bovenstaande berekende percentages zijn het gemiddelde op basis van de percentages van de afgelopen 10 jaar 2003 t/m 2012 (voor 2013 en 2014 zijn een aantal cao s loonkostenontwikkeling nog niet bekend): Cao-loonkostenontwikkeling is 1.83% (Cao Welzijn en maatschappelijke dienstverlening 2,09%, Bibliotheek 1,69%, Kunst 1,71%, 1,83%). Omdat we tot nu toe altijd 1.85% hebben gehanteerd is ons voorstel dit percentage voor de duidelijkheid te blijven hanteren voor budgetsubsidie. Inflatie is 1.75% en geldt voor alle overige subsidies. We maken dus onderscheid tussen enerzijds budgetsubsidie en anderzijds overige subsidies. De instellingen die personeel in dienst hebben (en dus ook te maken hebben met loonkostenontwikkeling) hebben veelal een budgetsubsidie. Daarnaast komt het in deze tijd van nieuwe maatschappelijke opgaven steeds vaker voor dat we organisaties telkens voor 1 jaar subsidie geven. We kiezen daarom niet meer voor het onderscheid in meerjarig en jaarlijkse subsidie. Uitgangspunt voor het vaststellen van de percentages is: Voor instellingen met budgetsubsidie (de grotere instellingen met veel personeel) de gemiddelde CO loonontwikkeling van de afgelopen 10 jaar van welzijnsinstellingen. Voor instellingen zonder budgetsubsidie (de kleinere instellingen met geen of weinig personeel) de gemiddelde inflatie (CBS prijsindex gemiddelde gezinsconsumptie) van de afgelopen 10 jaar. Beide percentages worden voor een periode van vier jaar, corresponderend met de in een bestuursperiode vast te stellen begrotingen) vastgesteld. Wij zijn van mening dat dit meer duidelijkheid en zekerheid biedt, zowel voor ons als voor de instellingen. Daarnaast stellen wij voor maar dit is ook in lijn met de nota van uitgangspunten voor om voor voor door instellingen te vergoeden huur dezelfde indexering toe te passen als de indexering die voor de subsidie wordt toegepast. Dat betekent dat voor budgetsubsidie de huurindexering 1,85% is en voor alle andere subsidies 1,75%. Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 20

21 6. Reserves Werkelijk aanwezig per 31 december 2014: lgemene Reserve Reserve Grondexploitatie Bestemmingsreserves Geblokkeerde reserves De in dit kader meest relevante reserves zijn (bedragen x 1.000): Mutatie lgemene Reserve Reserve Grondexploitatie Reserve onderwijshuisvesting Reserve sociale woningbouw Reserve energiebesparende maatregelen Reserve N Reserve Haven Waalwijk Geblokkeerde reserve renovatie sluis Geblokkeerde reserve sluis/vloeddeuren Reserve revitalisering Haven I t/m VI Reserve Bovenwijkse Voorzieningen Geblokkeerde reserve kleine zaal De Leest Reserve Mobiliteitsfonds De reserve Grondexploitatie wordt in 2015 toegevoegd aan de lgemene Reserve (zie ook hoofdstuk 9 onder grondexploitatierisico s. Vanaf 2016 wordt de wegens het bezit van de reserves lgemene Bovenwijkse Voorzieningen en Mobiliteitsfonds bespaarde rente niet meer ten gunste van de exploitatie gebracht, maar op de reserves bijgeschreven. Dit heeft als groot voordeel dat de reserves zonder negatieve gevolgen voor de exploitatie kunnen worden aangewend. 6.1 lgemene Reserve Naar verwachting bedraagt de R per eind De mutatie in 2015 bestaat uit een vermeerdering wegens het toevoegen van de reserve grondexploitatie, een vermeerdering van i.v.m. (geraamde) onderuitputting van kapitaallasten, een vermindering wegens het negatief resultaat van Baanbrekers in 2015( ), een vermeerdering wegens het afstorten van de reserve ICT in de R ( ) en enkele verminderingen i.v.m. incidentele dekking van incidentele uitgaven op Het jaarrekeningresultaat 2014 ( ) is toegevoegd aan de Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 21

22 lgemene Reserve en de vanuit 2014 naar 2015 overgehevelde budgetten ( ) alsmede een bedrag van i.v.m. organisatie-frictiekosten zijn daaraan onttrokken. De lgemene Reserve is een zogede vrije reserve. Zij vormt het belangrijkste bestanddeel van het weerstandsvermogen. Wij brengen nog het volgende onder de aandacht: Naar het zich op basis van de informatie van dit moment laat aanzien, dient in 2016 nog eenmalig voor een bedrag van bijna beschikt te worden over de R wegens een hogere bijdrage aan Baanbrekers en eenmalig voor wegens een nadeel in de erfpachtopbrengsten (canons) door het in eigendom terugkrijgen/-nemen van eerder in erfpacht uitgegeven gronden. ls uitvloeisel van het coalitieprogramma wordt de komende jaren nog een bedrag van onttrokken i.v.m. bijdragen die vanuit de inmiddels aan de R toegevoegde - reserve ICT ten gunste van de exploitatie komen. fhankelijk van besluitvorming kan de R dienen als dekkingsmiddel voor eenmalige kosten ad i.v.m. het organisatieontwikkelingstraject. Ook zal de R jaarlijks ingezet worden om incidentele kosten te dekken. Mogelijk dient op grond van een in 2014 aangegane allonge behorend bij de samenwerking- en participatieovereenkomst Lokaal Herstructurerings Fonds Waalwijk, op enig moment vanuit de lgemene Reserve een bedrag van ingebracht te worden. Met dit alles rekening houdend kan de omvang van de R theoretisch gesteld worden op ruim Reserve Bovenwijkse Voorzieningen Naar verwachting bedraagt de reserve BV per eind De reserve willen wij gebruiken ter dekking van investeringen in leefbaarheid van de kernen. In 2013 is een bedrag van uit de reserve Majeure Projecten geoormerkt naar de reserve lgemene Bovenwijkse Voorzieningen gegaan voor De Leest en een bedrag van ten gunste van het Leerpunt. In 2013 is een bedrag van onttrokken aan de reserve BV als bijdrage in de aanpassing van het SLEM en in 2014 is onttrokken voor uitbreiding van De Leest met een kleine zaal. In het verloop van de reserve naar 1 januari 2016 toe is er rekening mee gehouden dat in 2015 vanuit grondverkopen wordt toegevoegd aan de reserve en wordt onttrokken als voorbereidingskrediet voor het SLEM. Reserve Haven Waalwijk / Reserve revitalisering / Reserve renovatie sluis en reserve sluis/vloeddeuren Er moet vanuit gegaan worden dat er geen enkele vrije ruimte voor andere dan de vermelde bestemmingen/aangegane verplichtingen in de vermelde reserves aanwezig is. 6.3 Reserve Haven Waalwijk In 2013 is vanuit de DUB subsidie de reserve Haven Waalwijk gevormd. 6.4 Reserves renovatie sluis en bestaande haven In 2014 is vanuit de reserve Revitalisering Haven I-VI en de reserve Lokaal Fonds Herstructurering voor bedragen van respectievelijk en een voor Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 22

23 Renovatie van de sluis geblokkeerde reserve gevormd van Samen met een al eerder beschikbaar gesteld bedrag van is hiermee de dekking gerealiseerd. 6.5 Reserve revitalisering De reserve is bestemd voor de revitalisering van bestaande bedrijventerreinen. Op 19 december 2013 heeft de raad besloten tot het aangaan van een overeenkomst met de BOM inzake herstructurering van bedrijventerrein, garant te staan voor de storting van twee miljoen euro en deze middelen beschikbaar te houden voor herstructurerings- en gebiedsontwikkelingsactiviteiten. Om die reden is als toelichting bij de lgemene Reserve van de gemeente vermeld dat er mogelijk vanuit de R moet worden overgeheveld naar de reserve revitalisering c.q. een specifiek in te stellen Lokaal Herstructureringsfonds. Voor de aanleg van een oostelijke insteekhaven worden de kosten (piekbetaling + jaarlijkse vergoeding) geraamd op De overige kosten, bestaande uit voorbereiding, verwerving, verplaatsing jachthaven, verplaatsing windmolen en een reservering voor risico s bedragen ongeveer Samen dienen dus op termijn aan dekkingsmiddelen gerealiseerd te worden. Op hoofdlijnen bestaan die middelen uit: DUB subsidie 5 miljoen Provinciale garantie 5 miljoen Reserve mobiliteitsfonds 5 miljoen * Haven en kadegelden en havenfonds 4 miljoen 19 miljoen Benodigd 24 miljoen Tekort aan dekkingsmiddelen 5 miljoen *Tijdelijk dekkingsmiddel in afwachting van het nemen van winst op de exploitatie afbouw Haven I-VI. 6.6 Reserve Mobiliteitsfonds In de reserve is per 1 januari aanwezig. In de reserve wordt jaarlijks het saldo van baten en lasten wegens parkeren gestort. an de reserve worden de kapitaallasten die verband houden met de uitvoering van de GOL (Gebiedsontsluiting Oostelijke Langstraat) onttrokken. Op het moment dat voor de raad besluitvorming over deelname aan de GOL en de dekking van de door Waalwijk verschuldigde bijdrage daarin voorlag, was het jaarlijks saldo van baten en lasten wegens parkeren toereikend als dekkingsmiddel. Dit betekende toen dus dat de jaarlijkse storting in de reserve een toereikende dekking bood en de reserve zelf niet als dekkingsmiddel zou hoeven dienen. Inmiddels echter zijn de parkeerinkomsten, zoals eerder gemeld in het najaarsbericht 2014 en nu ook in het voorjaarsbericht 2015, teruggelopen, waardoor het aannemelijk wordt dat ook de reserve zal moeten worden ingezet voor de lasten van de GOL. Wij verwachten overigens dat de dekking niet eerder nodig zal zijn dan op zijn vroegst in 2017 waardoor de reserve naar verwachting nog in 2015 en in 2016 met jaarlijks zal toenemen tot bijna De reserve is dan toereikend om als tijdelijk dekkingsmiddel te kunnen dienen voor investeringen in de Oostelijke insteekhaven in afwachting van het daadwerkelijk kunnen nemen van winst op de grondexploitatie Haven I-VI. Het gaat om een bedrag van Er resteert dan (tijdelijk) als aanvullend (op de parkeerinkomsten) dekkingsmiddel voor de GOL 6.7 RKC Waalwijk In de nota van uitgangspunten voor de samenstelling van de begroting 2016 is vermeld dat indien de begroting een incidentele baat bevat in de vorm van onderuitputting van kapitaallasten, deze incidentele baat zal worden toegevoegd aan de reserve risico s RKC Waalwijk. Mede naar aanleiding van vanuit de raad gestelde vragen hebben wij ons als college de vraag gesteld wat de voorkeur verdient. Of instelling van een specifieke Kadernota 2015 gemeente Waalwijk 23