Studiegids. Bacheloropleiding. Industriële Automatisering. Voltijd

Transcriptie

1 Studiegids Bacheloropleiding Industriële Automatisering Voltijd Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, januari 2013

2 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 6 2 Inrichting van de opleiding Beroepsprofiel Beroep Uitwerking van beroepsprofiel Competenties beginnende beroepsbeoefenaar Vaardigheden afgestudeerde Werkveld en functies Opleidingsprofiel Algemeen Doelstelling opleiding Het hbo-niveau van de opleiding Didactische uitgangspunten Inrichting opleiding Opleidingsvarianten Verkorte en versnelde opleidingsroutes Getuigschriften Graden en titulatuur Opleidingsstructuur Propedeuse Programma Studieadvies Overstappen Hoofdfase Toelating hoofdfase Programma s Stages en stagewaardigheid Profileringsruimte Excellentie Afstuderen Vervolgopleidingsmogelijkheden Examencommissie Introductie- en begeleidingsdagen, excursies, werkweken en trainingen Voorzieningen Begeleiding ICT-faciliteiten Algemeen Studentenmail SharePoint OSIRIS Student Wachtwoord Informatiebeveiliging en privacy Registratie studievoortgang Onderwijsbureau Studievereniging Opleidingscommissies Contactgegevens Cursussen Cursusdeelname Inschrijving voor cursussen Aanwezigheidsplicht Ingangseisen Cursusbeschrijvingen Tentamens en examens 41 2/141

3 4.1 Introductie Vrijstellingen Organisatie tentamens Tentamenvorm en -duur Tentamenrooster Inschrijving en deelname (her)tentamens Voorzieningen in geval van een functiebeperking Legitimatieplicht bij tentamens Gang van zaken tijdens tentamens Beoordeling Toekennen resultaat en inzage Onregelmatigheden / fraude Bewaring en teruggave tentamen- en examenwerk Geldigheidsduur resultaten Diplomering Procedure afgifte getuigschrift Aantekening cum laude of met genoegen Roosters Jaarrooster Vakanties en vrije dagen Lesdagen en -tijden Openingstijden gebouwen Roosterinformatie en -wijzigingen Klachten, bezwaar en beroep Inleiding Bezwaar Beroep Beroep aantekenen Hoger beroep Klachten Klacht indienen Herzieningsverzoeken bij klachten Ongewenst gedrag Schema klachten, bezwaar en beroep Studentzaken Studiebegeleiding Profileringsfonds Studentendecaan Vertrouwenspersoon Studentenarts Bureau Studentenpsychologen Mediation Studeren met een functiebeperking Verbetering taalvaardigheden Bibliotheek International Office Study abroad Stage in het buitenland Medezeggenschap Inspraakorganen Ondersteuning bestuurlijk actieve studenten Studium Generale Studentenvereniging Algemeen Bestuursbeurs Topsport Trajectum /141

4 8.17 Sport Veilig, gezond en milieuvriendelijk studeren Verzekeringen: aansprakelijkheid, ongevallen en reisverzekering Werken naast je studie Huisvesting Over de HU Algemene informatie Onderwijsprofiel HU Bachelor- en masterstelsel Hogeschool- en faculteitsregelingen Orderegels Kwaliteitszorg Organogram HU Locaties HU Algemene informatie faculteit Natuur en Techniek Algemeen Organogram faculteit Contactgegevens Plattegrond Praktische voorschriften en aanwijzingen Faciliteiten In- en uitschrijven voor de opleiding Toelatingsonderzoek Studiekosten, eigen bijdragen en tegemoetkoming Collegegeld Kosten voor boeken en leermiddelen Overige kosten Financiële tegemoetkoming Cursusbeschrijvingen TEWT-VABACHEX-12 - Afstuderen TTIT-I2CVL-07 - Computer vision TTIT-I1BTT Geavanceerde PLC instructies TTIT-I1BTL Geavanceerde PLC instructies practicum TTIT-I1IPT Objecten in C TTIT-MULT-09 - Practicum Multi Sim TTIT-STAN Praktijkstage TTIT-PROJM-09 - Projectmanagement TTIT-I1PRO-07 - Project Thema Productie Automatisering TTIT-I2PRO-07 - Project Productie Automatisering TTIT-I1RTT Regeltechniek TTIT-P2SPT-07 - Statistiek voor technische processen TTIT-SLOH4B-08 - Studieloopbaanontwikkeling H TTIT-I2ELT Theorie Electrotechniek TTIT-I2IPT Algoritmen in C TTIT-I2MTT Theorie Meettechniek TTIT-P1VBL-07 - Practicum Veldbus Technologie TTIT-P2RTT Regeltechniek 2; Proces regelkringen TTIT-VELDB-12 - Veldbus systemen TTIT-VRM5-07 Vrije Module Cursusbeschrijvingen Onderwijs- en examenreglement Overige regelingen Coversietabellen Deze studiegids is op 20 juni 2013 vastgesteld door Dhr. D. Blankestijn, directeur Institute for Engineering and Design, na advies van de (G)OC en goedgekeurd door de faculteitsdirecteur op 24 juni /141

5 5/141

6 1 Voorwoord Beste student, Voor je ligt de studiegids van de opleiding Industriële Automatisering. We hopen dat je bij onze opleiding een prettige en succesvolle studietijd hebt. In deze studiegids vind je belangrijke spelregels en informatie die je daarbij kunnen helpen. Hogeschool Utrecht biedt vraaggestuurd en competentiegericht onderwijs aan. Competentiegericht: dat wil zeggen dat jij goed voorbereid bent als je het beroepsleven begint (zie ). Vraaggestuurd: we streven ernaar het onderwijs en ook de ondersteuning eromheen zo in te richten dat jij je in en tijdens je studie kunt ontwikkelen op een manier die jíj belangrijk vindt en die bij je past. Hieronder vind je informatie over de belangrijkste aspecten van je studie en de keuzes die jij kunt maken. Invloed van de student Veel van onze mogelijkheden zijn ontwikkeld of verbeterd op initiatief van je medestudenten. De hogeschool beschouwt je als partner, je maakt deel uit van onze kennisgemeenschap. De HU hecht daarom veel waarde aan jouw mening en ideeën. Dat begint al bij de evaluaties van alle cursussen, waar je als student je oordeel en verbetertips kunt geven. Ook organiseren we op opleidingen of faculteiten onderwijsdialogen, waarin we samen in gesprek gaan over je opleiding en alles eromheen. De HU ondersteunt actief deelname van studenten in opleidingscommissies en medezeggenschapsorganen (8.12). We vragen je elk jaar de NSE (Nationale Studenten Enquête) in te vullen. En ben je bijzonder tevreden over het onderwijs van de ene docent(e), nomineer hem/haar dan als docent(e) van het jaar! Excelleren De HU waardeert en stimuleert verschillende vormen van excellentie. Als je uitstekende resultaten in je studie haalt, kun je bij je diploma de aantekening cum laude of met genoegen ontvangen (5.2). Maar je kunt ook uitblinken op andere aspecten, zoals innovatie en leiderschap. Ook dat wil de HU graag onderstrepen, en hiervoor is het SIRIUS-programma ontwikkeld. Je kunt sterren verzamelen en als je erg goed bent, ontvang je het predicaat Excellente student (2.5.5). Verbreden en verdiepen Veel opleidingen kennen afstudeerrichtingen, waarin je je kunt specialiseren op een onderdeel van je vakgebied. Daarnaast kennen de meeste opleidingen de zogenaamde vrije profileringsruimte (van 30 EC, een halfjaar), die je kunt gebruiken om je te verdiepen binnen je eigen vakgebied, of om kennis te maken met een geheel ander vakgebied. Binnen jouw faculteit, of bij een opleiding van een andere faculteit, maar ook een cursus aan een andere instelling is vaak mogelijk (2.5.4). Ook kun je een eigen examenprogramma ontwikkelen; je studieloopbaanbegeleider (slb er, 2.8.1) kan je hierover adviseren. De examencommissie van je opleiding (2.6) moet daar toestemming voor geven. Ook is er Studium Generale dat inspirerende programma s aanbiedt. Wat anders? Je kunt je studietijd natuurlijk ook willen benutten om je zo breed mogelijk te ontwikkelen, en juist ervaring buiten je reguliere studie op te doen. Wil je een tijdje studeren in het buitenland (8.11)? Of denk je erover bestuurlijk actief te worden in bijvoorbeeld je studievereniging, je gezelligheidsvereniging of je studentensportclub? (8.14, 8.17). Hiervoor noemden we al medezeggenschap en opleidingscommissies. Of combineer je topsport met een studie (8.15)? Er is van alles denkbaar dat door de HU actief ondersteund wordt. Studievertraging Door allerlei oorzaken kan je studie niet verlopen zoals je dat graag zou willen. Als dat komt door bijzondere omstandigheden, bijvoorbeeld ziekte of familieomstandigheden, dan zijn er verschillende regelingen waarop je een beroep kunt doen. Als je door jouw persoonlijke situatie tentamens mist, kun je om een extra herkansing vragen (4.3.3). Haal je te weinig studiepunten en dreig je een negatief 1 De nummers verwijzen naar een paragraaf in de studiegids 6/141

7 studieadvies te krijgen, dan krijg je hulp bij het maken van een studieplanning (2.4.2). En had je een studiebeurs, maar studeer je door deze omstandigheden zo lang dat je er geen recht meer op hebt? Dan is er wellicht een mogelijkheid tot financiële ondersteuning (8) In al deze gevallen geldt: meld het zo spoedig mogelijk aan je studieloopbaanbegeleider (2.8.1) of je studentendecaan (8.3)! Het is natuurlijk niet wenselijk dat je (veel) te lang over je studie doet. Om dat te voorkomen bieden opleidingen soms extra inhaaltrajecten aan. Die worden via SharePoint bekendgemaakt. En heb je een functiebeperking? Dan kun je mogelijk langer over je studie doen, maar dat hoeft lang niet altijd het geval te zijn. De hogeschool kent een breed scala aan voorzieningen die jou in je studie kunnen ondersteunen (8.8). Problemen en klachten Heb je problemen die je studie negatief beïnvloeden? Of vragen omdat je niet precies weet waar je terecht kunt? Bij je slb er (2.8.1) of een studentendecaan (8.3) ben je aan het juiste adres; zij kunnen je adviseren of doorverwijzen. Als je klachten hebt over de bejegening door studenten of medewerkers, kun je ook een vertrouwenspersoon (8.4) inschakelen. Als er sprake is van een escalerende situatie kunnen onze studentmediators vaak helpen om verdere escalatie te voorkomen en de samenwerking weer te herstellen (8.7). En gaat er binnen de HU iets fout of ben je het niet eens met een besluit? Op elke faculteit of opleiding is een klachtenloket waar je terecht kunt met bezwaren en klachten (7.1). Wat verwacht de HU van jou? Wij streven ernaar je een opleiding en studieklimaat te bieden waarin je je optimaal kunt ontplooien. De HU verwacht van elke student dat hij/zij zich aan de interne regels houdt (9.1.4). Ongewenst gedrag (bijvoorbeeld intimidatie, hat s, verbaal of fysiek geweld) wordt niet getolereerd. Als je een diploma haalt, moet je dat ook verdiend hebben. Fraude (4.4.2) wordt niet getolereerd. Zeker als dit gevolgen heeft voor onschuldige medestudenten doordat tentamenresultaten ongeldig worden verklaard, zijn de straffen zwaar. Zowel ongewenst gedrag als fraude kan leiden tot verwijdering van de opleiding. Je ziet, er zijn heel veel mogelijkheden bij de HU om een prettige studietijd te hebben. Je vindt het merendeel terug in deze studiegids. Lees de gids goed door, voordat je aan je studie begint. Via de inhoudsopgave kun je altijd achterhalen waar je iets kunt vinden. Maar is het niet duidelijk of kun je het niet vinden: kijk op SharePoint, of vraag het je slb er of de onderwijsbalie (0). We wensen je een prettige studietijd en veel succes in dit studiejaar. Mede namens alle collega s die aan jouw opleiding bijdragen, dhr. ing. D. Blankestijn Directeur Institute for Engineering and Design 7/141

8 2 Inrichting van de opleiding 2.1 Beroepsprofiel Een beroepsprofiel vormt de neerslag van taken, taakgebieden en werkzaamheden van professionals op een specifiek werkterrein Beroep De industriële automatiseerder is gespecialiseerd in het ontwerpen en realiseren van systemen die productieprocessen automatiseren. Hij stelt een dergelijk automatiseringssysteem samen door beschikbare deelsystemen en componenten aan elkaar te koppelen. Dit is doorgaans maatwerk. Centraal staat vrijwel altijd een vorm van programmeerbare besturing of regeling. Het automatiseringssysteem omvat verder sensoren (om informatie over het proces te vergaren), actuatoren (om in het proces te kunnen ingrijpen) en hardware en software (onder andere voor visualisatie en bediening). Kenmerkend voor het beroep is verder een projectmatige aanpak in teamverband, waarbij de typische duur van een project ongeveer een half jaar is. De automatisering betreft productieprocessen in een industriële omgeving. Veel van deze processen worden gekenmerkt door activiteiten als bewerken, assembleren, transporteren, verpakken en dergelijke. Voorbeelden hiervan zijn lasrobots in de automobielindustrie, sorteermachines in de tuinbouw en interne transportsystemen. Men spreekt in dit verband ook wel over productieautomatisering of automatisering van discrete processen. Daarnaast zijn er continue- en batchprocessen, die gekenmerkt worden door activiteiten als mengen, verwarmen, koelen en dergelijke. Dit wordt ook wel aangeduid als procesautomatisering. Voorbeelden zijn te vinden in de voedingsmiddelen-, chemische- en farmaceutische industrie. Het automatiseren van energieopwekking en energiedistributie, waterzuivering, verkeerssystemen, klimaatinstallaties en installaties in land- en tuinbouw zijn technologisch verwant en worden gerekend tot het beroepsdomein Uitwerking van beroepsprofiel Zie par Competenties beginnende beroepsbeoefenaar De opleiding hanteert onderstaande algemene competentiebeschrijving: A1. Kan kennis en vaardigheden up to date houden, uitbreiden en overdragen. A2. Kan zelfstandig werken en reflecteren op het eigen gedrag om feedback te geven en te ontvangen. A3. Kan bij beroepsmatige en ethische dilemma s een afweging maken op basis van maatschappelijk geaccepteerde normen en waarden en een besluit nemen. A4. Kan op diverse manieren effectief communiceren met verschillende geledingen in verschillende situaties. A5. Kan gestructureerd en analytisch denken en handelen (en kan innovatieve ideeën genereren en initiatieven nemen.) A6. Kan (zelfstandig werken en) in een team gestructureerd en resultaatgericht samenwerken. A7. Kan functioneren in een dynamische, multidisciplinaire en internationale omgeving. A8. Kan leiding geven. 8/141

9 Het ontwerpen en realiseren van een automatiseringssysteem kan in een aantal stappen worden verdeeld. Deze stappen zijn zowel herkenbaar branchespecifieke ontwerpmethodieken (zoals het V-model volgens GAMP), in publicaties van brancheorganisaties, maar ook in beschrijvingen van generieke technische hbocompetenties. Elke van deze stappen heeft een eigen, herkenbaar beroepsproducten. De opleiding heeft onderstaande competenties te gedefinieerd. B1. Opstellen van een klantenwens of user requirement specification B2. Opstellen van een functionele specificatie B3. Opstellen van een software of hardware design specification B4. Realiseren van hardware en software B5. In bedrijfstellen en valideren van een systeem B6. Onderhouden van een systeem Hierbij dient te worden opgemerkt dat niet alle activiteiten voor beginnende beroepsbeoefenaars haalbaar zijn. Met name klantenadvisering en opstellen van een URS vereisen enkele jaren werkervaring Vaardigheden afgestudeerde De vaardigheden van een afgestudeerde worden in het competentiegericht onderwijs, dat op de HU toegepast wordt, beschreven in competenties. Onder competentie verstaan we: het vermogen van een beroepsbeoefenaar om op een adequate manier taken uit te voeren, oplossingen te vinden en deze te realiseren in de dagelijkse beroepspraktijk. Om succesvol te kunnen functioneren, moet de industriële automatiseerder uiteraard beschikken over de algemene hbo-competenties en de generieke competenties voor het domein Engineering. Daarnaast is op een aantal gebieden specifieke inhoudelijke kennis en vaardigheid nodig Werkveld en functies Het werkveld van industriële automatiseerders is zeer breed. IA-bedrijven zijn met name actief voor klanten in de volgende sectoren: machinefabrieken, voeding, energie en water, overige goederen en producten (vooral logistieke automatisering), chemie en bouwnijverheid. Industriële automatiseerders kunnen verschillende beroepsrollen vervullen, waarvan de voornaamste zijn: programmeur, ontwerper, systeemarchitect en projectleider. De taken van de programmeur (ook wel (junior) software engineer) zijn het opstellen van de technische ontwerpspecificatie en het maken, opleveren en documenteren van software-applicaties volgens de functionele specificatie. De ontwerper (ook wel engineer) maakt eventueel een detaillering van het functioneel ontwerp en werkt de technische ontwerpspecificatie verder uit. Tot zijn taken behoren: selectie van instrumenten en systeemcomponenten, elektrotechnisch ontwerp, werkvoorbereiding en documentatie, in bedrijf stellen en beproeven. De systeemarchitect vertaalt, in samenspraak met de gebruiker, de klantenwens in een functionele ontwerpspecificatie. Dit is een doorgroeifunctie, waarvoor kennis van en ervaring met het te automatiseren proces van belang is. De projectleider stelt het projectplan op, stelt het projectteam samen en stuurt deze aan. Ook is hij verantwoordelijk voor het budget. Dit is eveneens een doorgroeifunctie, die na twee tot vijf jaar werkervaring kan worden vervuld. Aan industriële automatiseerders worden in de praktijk de volgende functienamen gegeven: consultant, systeemontwerper, senior engineer, procescontrol engineer, (senior) projectengineer, engineer software, system engineer, senior application engineer IA, lead engineer, technisch projectleider, engineer projectleider, projectmanager, hoofd software regeltechniek, hoofd industriële automatisering. 9/141

10 2.2 Opleidingsprofiel Algemeen De opleiding Industriele Automatisering is een opleiding waar je kennismaakt met 3 werelden: mechanica, ICT en besturingstechniek. Door deze unieke combinatie is vraag naar mensen met deze achtergrond enorm groot. In de industriele automatisering, produktieautomatisering en procesautomatisering, komen deze kennisgebieden vaak samen voor in projecten. De produktieautomatisering bevat oa robotica, besturingssystemen (plc en scada) maar ook databases en netwerksystemen. Bij de procesautomatisering heb je meer te maken met het verpompen, verwarmen en koelen van vloeistoffen en gassen. In de praktijk komen ook vaak de combinatie van beide automatisering systeme voor: denk maar aan een bierbrouwerij of een kaasfabriek Doelstelling opleiding De opleiding heeft de volgende doelstellingen: De opleiding voldoet (naast de algemene HBO-competenties) aan de wensen vanuit het bedrijfsleven. De opleiding voldoet aan de vraag naar mensen vanuit het bedrijfsleven. Het curriculum sluit aan op de verschillende instroomprofielen. Het programma is aantrekkelijk en studeerbaar. Een autofabriek. Het vervoeren van bagage op Schiphol. De bediening van sluizen en bruggen. Mensenhanden komen er nog maar zelden aan te pas. De besturing van de machines en installaties die dit werk overnemen heet Industriële Automatisering. Het is een bundeling van software, elektrotechniek en mechanica. Met de opleiding Industriële Automatisering van Hogeschool Utrecht leer je het besturingsdeel van productieapparaten ontwerpen, bouwen en onderhouden. Jij neemt de intelligentie van verschillende machines voor jouw rekening. Een verantwoordelijke baan. Als een apparaat niet goed werkt of ermee ophoudt, kost dat een fabriek handenvol geld en kunnen de veiligheid en het milieu in het geding zijn Het hbo-niveau van de opleiding De HU heeft als doel haar studenten op te leiden voor een functie op hbo-niveau en elke afgestudeerde student dient aan een groot aantal (beroeps)competenties te voldoen die zijn afgeleid van het beroepsprofiel. Om het niveau van beroepsuitoefening te bepalen worden de volgende vijf samenhangende criteria gehanteerd: - kennis en inzicht - toepassen van kennis en inzicht - oordeelvorming - communicatie - leervaardigheden De opleiding baseert haar opleidingsprofiel op het landelijk vastgesteld in Bachelor of Engineering (2012) en de voorganger hiervan (Profiel Bachelor of Engineering (2006) Hierin wordt expliciet verbinding gelegd met de algemene hbo-competenties brede professionalisering multidisciplinaire integratie wetenschappelijke toepassing transfer en brede inzetbaarheid creativiteit en complexiteit in handelen probleemgericht werken methodisch en reflectief denken en handelen sociaalcommunicatieve bekwaamheid 10/141

11 basiskwalificering voor managementfuncties besef van maatschappelijke betrokkenheid In het profiel van de Bachelor of Engineering wordt het proces van voortbrenging van producten, diensten of een sturing centraal gesteld. In dit proces worden vier kerncompetenties onderscheiden: inzicht krijgen in de opdracht of probleemstelling ontwerpen van een product, dienst of sturing plannen van de uitvoering uitvoeren van het plan van aanpak Overzicht koppeling algemene en beroepscompetenties Kennis en inzicht Kan kennis en vaardigheden up to date houden, uitbreiden en overdragen Toepassen kennis en inzicht Opstellen van een klantenwens of user requirement specification Opstellen van een functionele specificatie Opstellen van een software of hardware design specification Realiseren van hardware en software In bedrijfstellen en valideren van een systeem Onderhouden van een systeem Oordeelsvorming Kan bij beroepsmatige en ethische dilemma s een afweging maken op basis van maatschappelijk geaccepteerde normen en waarden en een besluit nemen. Kan gestructureerd en analytisch denken en handelen (en kan innovatieve ideeën genereren en initiatieven nemen.) Communicatie Kan op diverse manieren effectief communiceren met verschillende geledingen in verschillende situaties. Kan (zelfstandig werken en) in een team gestructureerd en resultaatgericht samenwerken. Kan functioneren in een dynamische, multidisciplinaire en internationale omgeving. Kan leiding geven. Leervaardigheden Kan zelfstandig werken en reflecteren op het eigen gedrag om feedback te geven en te ontvangen Didactische uitgangspunten Alle opleidingen van Hogeschool Utrecht zijn opgebouwd volgens een competentiegericht onderwijsmodel. Een competentie is de combinatie van kennis, vaardigheden en attitudes die nodig is om een taak in een bepaalde (beroeps)context uit te oefenen. Voor ons onderwijs betekent dit het volgende: Het onderwijs richt zich op het verwerven van beroepscompetenties: het in samenhang verwerven van kennis, vaardigheden en houdingsaspecten waarmee beroepstaken worden uitgevoerd binnen of buiten Nederland, in een internationale context; Leren is een doelgerichte activiteit van jou als student. Het onderwijs stimuleert daarom actief en zelfstandig leren; De docent ondersteunt en coacht jouw leerproces en is inhoudelijk expert op een bepaald competentiegebied; Het leren vindt zoveel mogelijk plaats in realistische leeromgevingen, waarbij leertaken lijken op beroepstaken. Moderne media worden ingezet; 11/141

12 Het onderwijs baseert zich op het concurrency-principe. Leermomenten op de opleiding en in de beroepspraktijk beïnvloeden elkaar positief; Leren is een sociaal en interactief proces en doe je nooit alleen. Daarom werk je in je opleiding veel samen: met andere studenten, met docenten en met professionals uit de praktijk. Om vast te stellen op welk niveau je de competenties beheerst, zijn er periodiek toetsen waaraan je deelneemt. De toetsen worden beoordeeld en geven je inzicht in de vorderingen van je leerproces. De opleiding kent daarmee verschillende onderwijsvormen: Theorieonderwijs: hoorcolleges, responsie- en werkcolleges en zelfstudieopdrachten. Practicumonderwijs/werkgroepbijeenkomsten: trainingen in kleine groepen (max. 16 studenten) die erop gericht zijn dat de student beroepsvaardigheden oefent. Praktijkbegeleiding: begeleiding van de praktijkperiode vanuit de opleiding en de instelling. Casus/projectonderwijs: groepsgewijze realisatie van producten in een afgebakende periode. Ondersteuning van dit leerproces vindt plaats in de vorm van Studieloopbaanbegeleiding: door middel van ondersteuning en coaching van het binnen en buitenschoolse leren. In het onderwijsmodel staat thematisch projectonderwijs centraal. het theoretisch onderwijs en de vaardigheidstrainingen zijn daaraan flankerend. Stages en afstuderen kunnen in dit kader ook als projecten worden beschouwd. Project In elk onderwijsperiode van tien weken (een blok 2 ) staat één thema centraal. Elk thema wordt in een variatie van werkvormen uitgewerkt. Centraal in het thema staat een project; aanvullend worden andere werkvormen gebruikt (flankerend onderwijs). Onderwijsprojecten spelen een belangrijke rol in het didactisch model van de opleiding. Ze bieden de mogelijkheid om in het binnenschoolse curriculum te experimenteren met realistische beroepssituaties. In de onderwijsprojecten wordt de relatie met de competentieontwikkeling op twee manieren geëxpliciteerd: ten eerste door beroepsproducten als (tussen)resultaat van projecten te kiezen en te beschrijven, ten tweede door taken en uitdagingen bij projecten te expliciteren en studenten gericht te beoordelen op de bijbehorende gedragscomponenten. Thematisch projectonderwijs Studenten werken aan een opdracht in relatie tot het thema en vormen hiervoor een projectteam van circa acht personen. De projectgroep verdeelt onderling de taken. Elk lid van de groep neemt de verantwoordelijkheid op zich voor een of meer onderdelen van het project en draagt er dus zorg voor dat die onderdelen tijdig klaar zijn. De projectgroep vergadert elke week. De verslagen van de vergaderingen worden gebundeld in een (digitaal) logboek. Daarnaast houdt elke student een persoonlijk portfolio bij, waarin zijn individuele bijdrage aan het project zichtbaar wordt. Bij de uitvoering van het project doorlopen de studenten een aantal fasen: 1. inventarisatie van mogelijke oplossingen en het maken van een keuze; 2. het maken van een plan voor de uitwerking van de gekozen oplossing; 3. voorbereiding van het onderzoek of het ontwerp; 4. uitvoering van het onderzoek of het ontwerp; 5. verslag en/of presentatie. De begeleidende docent is 1 uur per week (bij het eerste project in de propedeuse 2 uur per week) beschikbaar voor feedback. Hij bepaalt op vastgestelde momenten of de groep kan doorgaan naar de volgende projectfase. Tevens beoordeelt de begeleider het uiteindelijke resultaat. 2 Juridisch wordt van periodes gesproken, maar Osiris hanteert de term blokken. Periode A = Blok1, Periode B =, Blok 2, etc. 12/141

13 Theoriemodulen De student leert om zichzelf nieuwe theorie eigen te maken en de weg leren vinden in grotere hoeveelheden leerstof (artikelen, boeken, internet), hoofd en bijzaken te onderscheiden (wat is relevant) en relaties leggen tussen theorie en praktijk modelvorming (bijv. natuurwetenschappelijk of bedrijfseconomisch) Naast bovengenoemde projecten worden andere werkvormen gehanteerd ten behoeve van kennis en vaardigheden ontwikkeling binnen het betreffende thema: (1) practica, en voor de theorievakken (2) hoorcolleges en (3) IZT (instructie-zelfstudie-terugkoppeling). IZT bevordert het zelfstandig studeren. Het houdt in dat de student na een korte instructie een studieopdracht uitvoert en daarvoor de benodigde literatuur bestudeert, waarna de begeleidende docent de resultaten met de studenten bespreekt. Practica Toepassing van theorie in de praktijk. Verslaglegging. Uitvoering realisatiefase van de projecten. Opdrachten, via stage of afstuderen. Aanmeldplicht voor projecten en (maak)opdrachten via de practicacoördinator. In de practica, die plaatsvinden in een werkplaats, laboratorium of computerlokaal, oefenen studenten zich onder begeleiding van een instructeur of docent in praktische en beroepsgerichte vaardigheden. Studie Loopbaan Ontwikkeling (SLO) Studieloopbaanontwikkeling (SLO) is een belangrijk onderdeel van het onderwijs in de eerste drie leerjaren. SLO bestaat uit individuele gesprekken en groepsbijeenkomsten met de SLO-begeleider. Er wordt gewerkt met een persoonlijk ontwikkelingsplan en een studieplan. 2.3 Inrichting opleiding Opleidingsvarianten Het onderwijs kent een (aantal) opleidingsvariant(en). Je kunt een opleiding namelijk voltijd, deeltijd of duaal volgen. Het onderwijs kent een (aantal) opleidingsvariant(en). Je kunt een opleiding namelijk voltijd, deeltijd of duaal volgen. De opleiding Industriële Automatisering kent alleen een voltijd variant. Voltijdopleiding Een voltijdopleiding veronderstelt dat je 40 uur per week beschikbaar bent voor het volgen van onderwijs aan de hogeschool. Voltijdopleidingen zijn bedoeld voor studenten die rechtstreeks van de havo, het vwo of mbo (niveau 4) komen Verkorte en versnelde opleidingsroutes Er is geen verkorte route mogelijk. Voor informatie over vrijstellingen: zie paragraaf 4.2. Versneld studeren wil zeggen dat je in een aangepast hoger tempo het onderwijs volgt (en aan het einde 240 EC in minder dan 4 jaar hebt behaald). Veranderingen in het tempo van de opleiding zijn alleen mogelijk na toestemming van de Examencommissie. 13/141

14 2.3.3 Getuigschriften Als bewijs dat je (een deel van) de opleiding hebt afgerond (propedeuse, Ad of bachelor), wordt door de examencommissie een diploma uitgereikt. De wettelijke term hiervoor is getuigschrift, maar omdat wij in het gangbare taalgebruik binnen de HU over diploma s spreken, zullen we in deze studiegids de term diploma gebruiken. We kennen binnen deze bacheloropleiding de volgende diploma s: het propedeutisch diploma na het behalen van het propedeutisch examen; het bachelordiploma na het behalen van het afsluitend examen. De opleiding heeft geen Ad programma s. De voorzitter en een lid van je examencommissie ondertekenen het diploma. Aan het bachelordiploma en de Ad wordt een Internationaal Diploma Supplement (IDS) volgens het Europese model toegevoegd. Hier zijn geen kosten aan verbonden. Het IDS geeft inzicht in de aard en de inhoud van de opleiding en de behaalde studieresultaten. Dit bevordert de internationale herkenbaarheid van de opleiding en het diploma. Je ontvangt per opleiding slechts één propedeutisch en één bachelordiploma. Het diploma wordt in beginsel in het Nederlands opgesteld. Op jouw verzoek kan er, in plaats van het Nederlandstalig diploma, een Engelstalig diploma worden verstrekt. Het Internationaal Diploma Supplement wordt altijd in het Engels opgesteld. Zie par voor de procedure voor afgifte van het diploma. Heb je meer dan een tentamen met goed gevolg afgelegd, maar krijg je geen diploma omdat je niet het hele examenprogramma hebt behaald, dan kun je de examencommissie vragen een verklaring af te geven. Daarop worden de behaalde tentamens vermeld. De verklaring wordt net als het diploma ondertekend door de voorzitter en een lid van je examencommissie Graden en titulatuur Als je een zogenaamde degree -opleiding (Associate degree of bacheloropleiding) bij de HU afrondt, krijg je een graad. De graad wordt namens het College van Bestuur verleend door de examencommissie. Bij een bacheloropleiding wordt de graad Bachelor en bij een Associate degreeprogramma wordt de graad Associate degree verleend, als je met goed gevolg het afsluitend examen hebt afgelegd. Aan de graad wordt een vermelding van het vakgebied of het beroepenveld waarop de graad betrekking heeft toegevoegd. Het verlenen van de graad Bachelor geeft het recht om deze, afgekort tot B (met toevoeging) achter je eigen naam te vermelden. De graad Bachelor geeft je ook het recht om een titel te voeren. In dat geval mag je in plaats van de graadvermelding (dus niet in combinatie) de volgende titel gebruiken: Als je een diploma behaald hebt bij de opleiding Industriële Automatisering mag je de titel Bachelor of Engineering voeren (BEng). 14/141

15 2.3.5 Opleidingsstructuur Studiefases De opleiding bestaat uit twee studiefases, die in dit hoofdstuk verder uitgewerkt worden: de propedeutische fase en de hoofdfase. De opleiding begint met een propedeutische fase van een jaar. Deze fase sluit je af met het behalen van een propedeutisch diploma. Na de propedeuse volgt de hoofdfase van drie jaar. Deze fase sluit je af met het behalen van een bachelordiploma. Bij een Ad-opleiding volgt na de propedeuse een hoofdfase van één jaar, welke wordt afgesloten met een Associate degree. Zie verder par. 2.4 en 2.5. Wettelijke studieduur, studielast en studiepunten De studielast van de opleiding en de bijhorende cursussen wordt uitgedrukt in hele studiepunten (EC) volgens het European Credit Transfer System (ECTS). Dit is een studiepuntensysteem om opleidingen internationaal vergelijkbaar te maken. De studielast van 1 EC komt overeen met 28 studie-(klok)uren (inclusief contacttijd). Herontwerp onderwijs Met ingang van het schooljaar heeft het Institute for Engineering and Design een herontwerp van haar onderwijs ingevoerd. Dit ontwerp is bedoeld om studenten binnen de opleidingen van het instituut de mogelijkheid te geven zich te profileren. Het instituut omvat drie stamopleidingen, te weten Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde en Technische Bedrijfskunde. Als gevolg van de invoering van deze vernieuwing zijn de opleidingen Industriële Automatisering en Algemene Operationele Technologie opgegaan in de drie stamopleidingen. Studenten Industriële Automatisering hebben uiterlijk tot en met augustus 2019 de tijd om de aan deze opleiding gekoppelde diploma s te behalen. Vanaf het schooljaar geldt dat de propedeusecursussen, zoals die in het schooljaar zijn gegeven niet meer aangeboden worden. Openstaande propedeusecursussen van voor het schooljaar zijn meestal vervangen door vergelijkbare cursussen van 5 EC. De conversie van deze cursussen kan worden teruggevonden in paragraaf 11.3).In het geval dat in deze tabel een cursus ontbreekt die door een student moet worden behaald, moet de student contact opnemen met de studieadviseur. Deze kan, in overleg met de examencommissie, komen tot een alternatieve vorm van toetsing. Bovengenoemd herontwerp heeft ook gevolgen voor de hoofdfase-cursussen uit de H1 en H2. Voor ieder van de CROHO s is een nieuwe examenprogramma voor de H1 en H2 gedefinieerd. Met ingang van het schooljaar geldt dat de H1- en H2-cursussen, zoals die vorig jaar zijn gegeven dit jaar niet meer gedoceerd worden. Studenten die nog cursussen uit deze fasen van het afgelopen schooljaar ( ) missen, krijgen dit schooljaar twee toetskansen om deze cursussen alsnog met een voldoende af te sluiten. Mochten er na dit schooljaar uit deze fasen nog cursussen open staan dan zullen deze vervangen worden door vergelijkbare cursussen van 5 EC. Deze conversie van cursussen zal worden gepubliceerd in de studiegids /141

16 Tabel opleidingsstructuur: Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Voltijd (nieuwe stijl) P1 P2 HH1 Stage H3 H4 VPR Afst Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Voltijd (oude stijl) P1 P2 H1 H2 Stage HH44 VPR Afst Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Duaal P1 P2 H1 Spec. Spec. Spec. Spec. Afst VPR = vrije profileringsruimte Spec. = Specialisatiesemester Jaar 1 en 2 voltijd oude stijl zijn uitgefaseerd. Jaar 3 en 4 nieuwe stijl worden de komende jaren ingevoerd. (Gedeeltelijk VPR) Keuzesemesters en differentiatieprogramma s Het minimaal aantal inschrijvingen voor eventuele keuzesemesters en differentiatieprogramma s, aangeboden door de opleidingen binnen het Institute of Engineering and Design, is vastgesteld op 12 studenten. Bij onderintekening hiervan besluit de instituutsleiding, zonder last of ruggespraak, welk(e) keuzesemester(s) / differentiatieprogramma s doorgang vinden. De reguliere bacheloropleiding duurt vier jaar. Bij de opbouw van de opleiding is een studielast van 60 EC per studiejaar als uitgangspunt genomen, oftewel 1680 uur. De totale studielast van de opleiding (onderwijs, zelfstudie en praktijktijd/stages) bedraagt dus 240 EC. De studiepunten zijn als volgt over de studiejaren verdeeld: propedeuse: 60 EC s hoofdfase: 180 EC s (major van 150 EC s + profileringsruimte van 30 EC s). Tabel verdeling studielast over opleiding: Propedeuse (60 EC.) Major (150 EC.) Hoofdfase (180 EC.) Profileringsruimte (30 EC.) In de cursusbeschrijving is per cursus de studielast opgenomen, uitgedrukt in hele studiepunten. EC worden pas toegekend nadat de desbetreffende cursus is afgerond met het bijbehorende tentamen. Als er deeltentamens worden afgenomen, krijg je pas studiepunten als alle deeltentamens van een cursus zijn afgelegd en gezamenlijk tot een voldoende resultaat leiden. Zie ook par /141

17 2.4 Propedeuse De splitsing van de opleiding in een propedeutische fase en een hoofdfase is niet voor niets. De overheid markeert het eerste jaar (de propedeuse) omdat het drie belangrijke functies heeft. Oriëntatie Voor je studievoortgang is het van groot belang dat je een opleiding volgt die bij je past. Dat betekent dat de inhoud van de opleiding, het beroepenveld waarvoor je wordt opgeleid en de wijze waarop je opleiding is georganiseerd je moeten aanspreken. De propedeuse is er mede voor bedoeld om te kijken of dat het geval is en is daar ook op ingericht. Selectie Aan het einde van je eerste studiejaar wordt de balans opgemaakt. Zit je wel op de juiste opleiding? Kun je het niveau aan? Is je studievoortgang voldoende? De antwoorden op die vragen blijken een grote voorspellende waarde te hebben voor het uiteindelijk behalen van je diploma in de termijn die daarvoor staat. Binnen de HU maken we de balans op met een individueel studieadvies op basis van het begeleidingstraject. Daarbij wordt gekeken naar het aantal behaalde EC. Het is heel belangrijk dat je de norm van dit studieadvies kent, en ook de regels die rondom deze norm gelden. Lees daarom paragraaf Studieadvies, zodat je niet voor verrassingen komt te staan. Er geldt namelijk: wie niet aan de norm voldoet en een bindend negatief studieadvies krijgt, mag de opleiding niet vervolgen. Verwijzing Als je onverhoopt niet op een juiste opleiding zit, raak dan niet in paniek. Van belang is dat je tijdig aankaart dat je twijfelt aan je studiekeuze. Wellicht is dat onterecht en is je beeld nog niet compleet. Er zijn voorzieningen die je ondersteunen bij studietwijfel. Je kunt bijvoorbeeld terecht bij Centrum Studiekeuze en een studiekeuzetest doen. Belangrijk: neem in geval van twijfel altijd tijdig contact op met je studieloopbaanbegeleider. Voor de opleidingsstructuur wordt verwezen naar par Programma Zoals vermeld in par heeft het Institute for Engineering and Design een herontwerp van haar onderwijs ingevoerd. Vanaf het schooljaar geldt dat de propedeusecursussen, zoals die in het schooljaar zijn gegeven niet meer aangeboden worden. Openstaande propedeusecursussen van voor het schooljaar zijn meestal vervangen door vergelijkbare cursussen van 5 EC. De conversie van deze cursussen kan worden teruggevonden in paragraaf In het geval dat in deze tabel een cursus ontbreekt die door een student moet worden behaald, moet de student contact opnemen met de studieadviseur. Deze kan, in overleg met de examencommissie, komen tot een alternatieve vorm van toetsing Studieadvies Zoals aangegeven wordt in de propedeuse de balans opgemaakt met een studieadvies. Je krijgt tijdens het eerste jaar van inschrijving twee maal een schriftelijk advies over de voortzetting van je studie. Uiterlijk aan het einde van het eerste jaar van inschrijving ontvang je een definitief studieadvies. Hieronder staan de regels die daarover zijn vastgesteld. De peildatum voor afgifte van het bindend studieadvies (bsa) is 1 mei. Sta je op deze datum ingeschreven, dan krijg je uiterlijk aan het einde van het eerste studiejaar een bindend studieadvies. Stop je met de opleiding en ben je voor 1 mei uitgeschreven, dan krijg je dat studiejaar geen bindend studieadvies. 17/141

18 Tussentijds studieadvies. Uiterlijk halverwege het eerste studiejaar ontvang je van de examencommissie een schriftelijk tussentijds studieadvies over de voortzetting van je studie. Dit tussentijds advies bevat naast een advies een toelichting op de behaalde studieresultaten en de studievoortgang. Het betreft een: positief tussentijds advies: 25 of meer EC of een waarschuwend tussentijds advies: 24 of minder EC Boek je niet voldoende studievoortgang, dan krijg je een waarschuwend advies van de examencommissie. Neem in dat geval contact op met je studieloopbaanbegeleider om een studieplan te maken. Met een studieplan kun je ervoor zorgen dat je weer op schema komt. Als bijzondere omstandigheden de oorzaak zijn van je studieachterstand, neem dan onmiddellijk contact op met de studentendecaan. Positief of negatief studieadvies. Aan het einde van het eerste studiejaar krijg je in de regel een definitief advies van de examencommissie. Dit studieadvies kan positief of negatief zijn. Aan een negatief studieadvies zit een afwijzing verbonden. Een negatief advies met afwijzing is een bindend negatief studieadvies. Als je een bindend negatief studieadvies ontvangt, word je niet langer toegelaten tot dezelfde opleiding aan de HU. Een negatief bindend studieadvies vanaf schooljaar voor de opleiding Industriële Automatisering (IA), heeft tot gevolg dat je ook niet meer wordt toegelaten tot de opleiding Elektrotechniek. Een negatief bindend studieadvies vanaf schooljaar voor de opleiding Elektrotechniek heeft tot gevolg dat je ook niet meer wordt toegelaten tot de opleiding Industriële Automatisering (IA). Een positief studieadvies krijg je als aan het eind van het eerste studiejaar: de propedeuse hebt gehaald, of minimaal 45 EC van het propedeuseprogramma hebt behaald. Voor de berekening of je het bovenstaande aantal van 45 EC hebt behaald, tellen niet mee: a. EC voor verleende vrijstellingen; b. EC behaald in een eerder jaar van inschrijving bij dezelfde opleiding. Het moet dus gaan om EC die je daadwerkelijk dit studiejaar hebt behaald; c. resultaten behaald voor deeltentamens, als nog niet het volledige tentamen met goed gevolg is afgelegd. Kun je door de hierboven uitgezonderde resultaten geen 45 EC meer uit de propedeutische fase halen, dan zul je dus aan het eind van het studiejaar de volledige propedeuse behaald moeten hebben om een positief studieadvies te krijgen. Een negatief studieadvies (afwijzing) krijg je als je niet aan de norm voor het positief advies hebt voldaan. In geval van een bindend negatief studieadvies moet deze afwijzing zijn gemotiveerd. Daarnaast moeten de mogelijkheden van bezwaar en beroep voor jou als student zijn opgenomen. Het studieadvies wordt ondertekend door of namens de examencommissie, en wordt binnen een week na ondertekening aangetekend aan jou verzonden of persoonlijk uitgereikt. De examencommissie stelt je in de gelegenheid te worden gehoord voordat wordt besloten om een bindend negatief studieadvies af te geven. Ga je al vakken uit de hoofdfase volgen terwijl je nog in aanmerking komt voor een studieadvies, let dan goed op. De norm voor het verkrijgen van een positief studieadvies heeft alleen betrekking op in de propedeuse behaalde vakken. Het aantal in de hoofdfase behaalde EC telt voor deze beoordeling niet mee. Geef daarom altijd prioriteit aan het behalen van de vakken uit de propedeuse. 18/141

19 Opgeschort advies voor studenten in het eerste jaar van inschrijving wegens bijzondere omstandigheden. De examencommissie dient bij het uitbrengen van het studieadvies te rekening houden met studievertraging door persoonlijke omstandigheden. Het betreft uitsluitend de volgende omstandigheden: ziekte; lichamelijke, zintuiglijke of andere functiestoornis; zwangerschap; bijzondere familieomstandigheden, waaronder tevens die van degene met wie je samenwoont of een LAT-relatie onderhoudt; het lidmaatschap van een medezeggenschapsraad of een opleidingscommissie; andere omstandigheden waarin je als student activiteiten ontplooit in het kader van de organisatie en het bestuur van (een onderdeel van) de HU, ter beoordeling door de faculteitsdirectie; het lidmaatschap van het bestuur van een door het College van Bestuur, krachtens de Profileringsfondsregeling HU, erkende studentenorganisatie of een daarmee vergelijkbare organisatie van enige omvang; andere situaties waarin je als student door overmacht niet hebt deelgenomen aan tentamens dan wel het onderwijs, ter beoordeling door de examencommissie. Als de examencommissie bijzondere persoonlijke omstandigheden aanwezig acht, waardoor je niet hebt kunnen voldoen aan de norm voor het studieadvies, dan wordt het studieadvies opgeschort tot uiterlijk het einde van het tweede studiejaar van je inschrijving bij dezelfde opleiding. Aan het eind van het tweede studiejaar moet je aan de norm van een positief advies voldoen, zoals die in dat volgende studiejaar geldt. Heb je vorig studiejaar (of een eerder jaar) een opgeschort advies ontvangen en kom je daardoor dit studiejaar nog in aanmerking voor een bindend studieadvies, dan geldt voor jou de norm van dit studiejaar. Oftewel 45 EC en eventuele geoormerkte cursussen. Let hierbij wel op dat de EC die je in een eerder studiejaar hebt behaald, net als verkregen vrijstellingen, niet meetellen bij de berekening van je aantal behaalde EC uit de propedeuse. Eerder in deze paragraaf vind je uitgebreide informatie over de norm en wat wel en niet meetelt voor de berekening van je aantal EC. Voor een opgeschort advies geldt dezelfde procedure als voor het reguliere studieadvies. Is je studievertraging ontstaan door een van bovengenoemde bijzondere omstandigheden? Meld dit dan zo spoedig mogelijk schriftelijk bij de examencommissie met het verzoek om deze omstandigheden te betrekken bij het afgeven van het studieadvies. Benader ook zo snel mogelijk de studentendecaan en/of de studieloopbaanbegeleider. Zij adviseren de examencommissie. Zie ook paragraaf 8.3. Begin juli aan het eind van het schooljaar vergadert de examencommissie over alle af te geven adviezen in de propedeuse. Voorafgaand aan deze vergadering worden alle studenten per uitgenodigd voor een hoorzitting. Van studenten die in aanmerking willen komen voor een opgeschort advies in verband met bijzondere omstandigheden wordt verwacht dat zij zich aanmelden voor deze hoorzitting. Tijdens deze hoorzitting kan de student toelichten waarom hij/zij in aanmerking denkt te komen voor een opgeschort advies. Van de studenten die zich aanmelden voor de hoorzitting wordt verwacht dat zij hun informatie voor de hoorzitting ook schriftelijk vastleggen, zodat de duur van de hoorzitting beperkt kan blijven. Tussentijdse uitschrijving. Als je je voor 1 mei hebt uitgeschreven en je vervolgens in een later studiejaar weer opnieuw inschrijft, wordt formeel weer van een eerste inschrijving gesproken en dien je opnieuw aan de norm te voldoen. Je moet dus in dat studiejaar opnieuw 45 EC behalen, waarvan geoormerkte vereisten deel uit kunnen maken. Voor die 45 EC tellen vrijstellingen niet mee, maar blijven ook de resultaten die bij een eerdere inschrijving (voor de onderbreking) bij de opleiding zijn behaald, buiten beschouwing. Indien er 15 of meer EC aan vrijstellingen en/of eerder behaalde resultaten zijn, moet je aan het einde van dat jaar het propedeutisch getuigschrift hebben behaald. Hieronder wordt een overzicht van de norm voor het bindend studieadvies gegeven. 19/141

20 Inschrijving Norm* Wat telt niet mee? 1 e jaar, 1 e keer 45 EC Vrijstellingen Nieuwe start na staking (onderbreking inschrijving). 2 e jaar (zonder onderbreking na opgeschort advies *incl. geoormerkte vereisten 45 EC Vrijstellingen Eerder behaalde resultaten 45 EC Vrijstellingen Eerder behaalde resultaten Als het door verkregen vrijstellingen en eerder behaalde resultaten niet mogelijk is 45 EC uit de propedeuse te halen, dan moet de gehele propedeuse zijn behaald om aan de norm te voldoen Overstappen Als je tijdens het studiejaar wilt overstappen naar een andere opleiding binnen de hogeschool, dan moet je je daarvoor volledig opnieuw inschrijven en dan moet de (nieuwe) opleiding daarvoor toestemming geven. Stap je over tijdens je eerste studiejaar houd dan goed de regels voor het studieadvies in de gaten. Vraag desnoods advies hieromtrent aan de studentendecaan. Zie voor het studieadvies paragraaf Hoofdfase De hoofdfase is de studieperiode na de propedeuse tot en met de diplomering. De hoofdfase omvat nominaal drie studiejaren en bestaat uit: een major (hoofdprogramma) van 150 EC een profileringsruimte (keuzeprogramma) van minimaal 30 EC Het eindexamen heeft betrekking op de volgende programmagebieden: onderwijs van de hoofdfase (semester 3 t/m 5 + minor semester 7); stageperiode; buitenschools programma met studielast van ten minste 30 EC s (semester 6); afstudeeropdracht (semester 8). Zie ook par en Toelating hoofdfase Heb je de propedeuse van de opleiding afgerond en het propedeutisch diploma van de opleiding behaald, dan word je toegelaten tot de hoofdfase van de opleiding. Heb je bij een andere opleiding een propedeutisch diploma behaald, dan beoordeelt de opleiding of je met dat diploma kunt instromen in de hoofdfase. Je moet dan om toelating tot de hoofdfase verzoeken op grond van jouw elders behaalde propedeuse. Als je wordt toegelaten tot de hoofdfase, kun je geen propedeutisch diploma van de HU krijgen. Zie ook paragraaf 4.2 (vrijstellingen). Heb je de propedeuse nog niet afgerond, dan is het toch mogelijk om al vakken uit de hoofdfase te volgen en tentamens te doen, tenzij de examencommissie anders beslist. Ga je al vakken uit de hoofdfase volgen terwijl je nog in aanmerking komt voor een studieadvies als bedoeld in paragraaf 2.4.2, let dan goed op. De norm voor het verkrijgen van een positief studieadvies heeft alleen betrekking op in de propedeuse behaalde vakken. Als je er dus voor kiest om wel al vakken uit 20/141