Quantum computing. Dirk Nuyens. dept. computerwetenschappen KULeuven.
|
|
- Tania van Dongen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Quantum computing Dirk Nuyens dept. computerwetenschappen KULeuven qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.1
2 Mijn thesis plannen Proberen een zo goed mogelijk beeld te vormen van alles wat te maken heeft met quantum computing. Een degelijke simulator bouwen (bijna alle bestaande simulatoren zijn geschreven door fysici): dit lijkt niet zo moeilijk. Trachten om de quantum toestand van de machine zo optimaal mogelijk bij te houden: de meeste implementaties gebruiken sparse vectoren, sommige gebruiken bomen... Indien er keuze is tussen verschillende algoritmen: trachten het meest optimale te vinden. qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.2
3 deel I: Quantum computing spoedcursus qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.3
4 De ingrediënten van QC Gebruik van een quantum systeem als informatiedrager qubit. Wat magische eigenschappen van quantum mechanica. Gebruik van superpositie, entanglement en interferentie als voordeel op klassieke algoritmen. α 0 + β 1 superpositie entanglement interferentie Een snuifje genialiteit om de correcte toestand uit een berekende superpositie te halen. qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.4
5 Overzichtje Quantum Mechanics Measurement Observation Hilbert space Schrodinger eq Superposition/Entanglement Quantum Parallelism/Interference Decoherence QECC Quantum Algorithms Quantum TM Quantum computer (Q)Cryptography ECC Complexity Theory Probabilistic TM Coding Compression Turing Machine Shannon Information Theory qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.5
6 Superpositie [1] De quantum toestand van één qubit: ψ = α 0 + β 1 met α,β en α 2 + β 2 1 [ ] α = algemeen ψ 2 1 β Dit is een punt op een 4 dimensionale hypersfeer in Hilbert ruimte, ψ C 2 = H = span{ 0, 1 }. Door quantum mechanica kan deze 2D golffunctie in ontelbaar veel configuraties zijn, met α 2 de kans om 0 te observeren, en β 2 de kans om 1 te observeren. qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.6
7 Superpositie [2] Na observatie zal de qubit ineengestort zijn tot 0 of 1. De geobserveerde toestand zal consistent zijn met verdere observaties (en manipulaties). De toestand is dus ineengestort tot ψ t1 = 0 of ψ t1 = 1. Indien we het quantum systeem niet observeren, dan kunnen we berekeningen doen op beide toestanden tegelijk ( probabilistische algoritmen, maar in QC volgen we beide paden!). qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.7
8 Superpositie [2] Na observatie zal de qubit ineengestort zijn tot 0 of 1. De geobserveerde toestand zal consistent zijn met verdere observaties (en manipulaties). De toestand is dus ineengestort tot ψ t1 = 0 of ψ t1 = 1. Indien we het quantum systeem niet observeren, dan kunnen we berekeningen doen op beide toestanden tegelijk ( probabilistische algoritmen, maar in QC volgen we beide paden!). Historische nota: Schrödinger s kat: kat = 1 2 dood levend qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.7
9 Een quantum register [1] Een quantum register van n bits: ψ = k n k 1 H = C 2 C 2 = C 2n Genormaliseerd op een 2 2 n dimensionale hypersfeer, dus ψ 2 1. Een 8 bit quantum register is dus een golffunctie in een 2 8 = 256 dimensionale golfruimte. We kunnen het register in een superpositie van deze 2 n toestanden zetten en berekeningen uitvoeren op alle toestanden tegelijk voor de prijs van één berekening, m.a.w. een exponentiële versnelling of quantum parallellisme!! qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.8
10 Een quantum register [2] Notatie voor het getal 4 in een 3 bit register: ψ = 4 10 = = = qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.9
11 Een quantum register [3] Superpositie in een quantum register: ψ = 1/ / 2 7 = qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.10
12 Entanglement [1] Wanneer er meer dan één qubit in het spel is, kan het systeem verstrengeld of entangled geraken. Bijvoorbeeld het entangled register: ψ t0 = 1/ / /2 111 qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.11
13 Entanglement [1] Wanneer er meer dan één qubit in het spel is, kan het systeem verstrengeld of entangled geraken. Bijvoorbeeld het entangled register: ψ t0 = 1/ / /2 111 Als we de msb bit observeren als 1 dan valt de toestand ineen tot: ψ t1 = 2/ / Hierdoor is de uitkomst van de 2de bit beïnvloed! Er is nu 100% kans om 1 te meten inplaats van de 75% van voor de observatie. qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.11
14 Entanglement [2] Met behulp van entanglement kunnen we bijvoorbeeld volgende toestand maken (EPR paar): ψ = 1/ / 2 11 Met 50% kans om 00 te zien en 50% kans om 11 te zien. Zelfs indien we deze 2 qubits lichtjaren van elkaar zouden verwijderen (bv als 2 verstrengelde fotonen) dan nog beïnvloedt een meting op de ene qubit de toestand van de andere! Dit kan gebruikt worden door Alice en Bob voor het uitwisselen van een geheime sleutel. Of aan boord van de Voyager voor teleportatie... qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.12
15 Quantum poorten Quantum poorten zijn het quantum equivalent van logische poorten (bv. NOT, XOR,...). Een voorbeeldje van een quantum circuit voor het verwisselen van 2 qubits (SWAP): k 1 k 0 Quantum mechanica + thermodynamica reversibele poorten die geen energie verbruiken! Enkel het wissen van informatie verbruikt energie. Ook al passen we een quantum poort bijvoorbeeld enkel toe op bit k, alle 2 n golffuncties in de toestandsvector worden hierdoor beïnvloed. qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.13
16 Universele quantum Turing machine We kunnen een universele QTM definiëren die elk quantum systeem en elke klassieke TM en PTM efficiënt kan emuleren in O(poly(n)). qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.14
17 Universele quantum Turing machine We kunnen een universele QTM definiëren die elk quantum systeem en elke klassieke TM en PTM efficiënt kan emuleren in O(poly(n)). Een quantum algoritme kan een exponentiële versnelling bereiken tegenover zijn klassieke tegenhanger. Maar er is maar één praktisch algoritme met deze eigenschap bekend: Shor s factorisatie algoritme. qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.14
18 Universele quantum Turing machine We kunnen een universele QTM definiëren die elk quantum systeem en elke klassieke TM en PTM efficiënt kan emuleren in O(poly(n)). Een quantum algoritme kan een exponentiële versnelling bereiken tegenover zijn klassieke tegenhanger. Maar er is maar één praktisch algoritme met deze eigenschap bekend: Shor s factorisatie algoritme. Quantum computers kunnen meer problemen aan dan klassieke computers en kunnen elk klassiek algoritme simuleren in polynomiale tijd. Echter: Een klassieke computer heeft exponentieel veel tijd en geheugen nodig om een quantum algoritme te simuleren. qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.14
19 deel II: Simulatie van een quantum computer qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.15
20 Beschrijving in lineaire algebra De toestand van een n bit quantum computer wordt voorgesteld door een complexe vector van dimensie 2 n. Er is enkel nood aan 1 bit poorten met eventueel een controle bit. Zo een 1 bit poort wordt voorgesteld door een 2 2 unitaire matrix. De poort naïef toepassen, expandeert deze matrix naar een 2 n 2 n matrix, dit kan gelukkig efficiënter geïmplementeerd worden... Bij observatie moet er willekeurig één mogelijke toestand uitgepikt worden, rekening houdend met de waarschijnlijkheden, en moet de vector consistent gemaakt worden met deze observatie. qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.16
21 Haalbaarheid van QC simulatie Doordat het geheugen voor de toestandsvector exponentieel is in het aantal bits O(2 n ), kunnen enkel speelgoed probleempjes gesimuleerd worden. Eén uitvoering van een quantum operator heeft O(2 n ) stappen nodig op een klassieke computer omdat elke vectorcomponent moet aangepast worden. De bestaande quantum computer simulators beweren dat ze tot 20 qubits kunnen simuleren. Ze zijn echter heel traag en gebruiken veel geheugen... Zware optimalisaties zijn echter niet te verwachten voor een simulator, want dan zou er iets niet kloppen met de theorie. qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.17
22 Einde Vragen? qc-sim-intro.tex Quantum computing Dirk Nuyens 18/12/ :25 p.18
Quantum-computing toegepast op het n-queens probleem
Quantum-computing toegepast op het n-queens probleem Erik Jongsma 5 Seminar Computational Algorithms Leiden University september Introductie Abstract Quantum-computing is een onderwerp binnen de informatica
Nadere informatieQ-bits en Quantumcomputers
Q-bits en Quantumcomputers Computers in the future may weigh no more than.5 tons (Popular Mechanics, forecasting the relentless march of science, 949) I think there is a world market for maybe five computers.
Nadere informatieTeleportatie op de quantum computer
Wat is teleportatie en hoe doe je dat zelf op een quantum computer. Doe dit niet thuis! Teleportatie op de quantum computer Qu Antum Inhoud Doe dit niet thuis, experimenten met teleportatie.... Inleiding...
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Technische Natuurkunde
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Technische Natuurkunde Uitwerking Tentamen Quantumfysica van 15 april 010. 1. (a) De ket α is een vector in de Hilbertruimte H, en de bra β een co-variante vector
Nadere informatieOnderwerpen Fundamentele Informatica IN 3120
Onderwerpen Fundamentele Informatica IN 3120 Probabilistische Turing Machines - Probabilistisch beslissen - de klasse en PP College 7 Cees Witteveen witt@cs.tudelft.nl Quantum Turing Machines - Quantum
Nadere informatieMet de quantummechanica het lab in
Met de quantummechanica het lab in Verstrengelde fotonen en Quantum informatie Computers in the future may weigh no more than.5 tons (Popular Mechanics, forecasting the relentless march of science, 949)
Nadere informatieFundamentele Informatica IN 3005 Deel 2
Fundamentele Informatica IN 3005 Deel 2 Laatste College! Cees Witteveen witt@cs.tudelft.nl Onderwerpen Parallelle machines en complexe problemen - circuits als berekeningsmodel - wanneer loont parallellisme?
Nadere informatieSimulatietechnieken voor kwantumcomputers. Dirk Nuyens
Simulatietechnieken voor kwantumcomputers Dirk Nuyens Academiejaar 2001-2002 versie: 21 mei 2002 Voorwoord There are plenty plenty of worlds to choose from an anonymous photon Deze thesis is tot stand
Nadere informatieHet vreemde van de Quantum mechanica
Het vreemde van de Quantum mechanica Eric Eliel Klassieke lichtgolven Een klassieke lichtgolf valt in op een bundelsplitser,.5p die de helft van het licht doorlaat en de andere helft reflecteert (spiegelt).5p
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Quantum Algorithms and Quantum Entanglement Terhal, B.M. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Quantum Algorithms and Quantum Entanglement Terhal, B.M. Link to publication Citation for published version (APA): Terhal, B. M. (1999). Quantum Algorithms and Quantum
Nadere informatieMet de quantummechanica het lab in
Met de quantummechanica het lab in Verstrengelde fotonen en Quantum informatie Computers in the future may weigh no more than.5 tons (Popular Mechanics, forecasting the relentless march of science, 949)
Nadere informatieQuantum Computing. Harry Buhrman. CWI & Universiteit van Amsterdam
Quantum Computing Harry Buhrman CWI & Universiteit van Amsterdam Natuurkunde en Berekeningen Computers + Quantummechanica = Quantum Computers Quantummechanica Quantummechanica What I am going to tell you
Nadere informatieDe Kwantumcomputer. Patrick De Causmaecker Katholieke Universiteit Leuven Campus Kortrijk
De Kwantumcomputer Patrick De Causmaecker Katholieke Universiteit Leuven Campus Kortrijk Mezelf Licentiaat Wiskunde (Gent) Doctor in de Fysica (Leuven) Professor Informatica (Leuven-Kortrijk) Richtingen
Nadere informatieVector-en matrixvergelijkingen. Figuur: Vectoren, optellen
Vector-en matrixvergelijkingen (a) Parallellogramconstructie (b) Kop aan staartmethode Figuur: Vectoren, optellen (a) Kop aan staartmethode, optellen (b) Kop aan staart methode, aftrekken Figuur: Het optellen
Nadere informatieQuantum theorie voor Wiskundigen. Velden en Wegen in de Wiskunde
Quantum theorie voor Wiskundigen door Peter Bongaarts (Rotterdam) bij het afscheidssymposium Velden en Wegen in de Wiskunde voor Henk Pijls Korteweg-de Vries Instituut voor Wiskunde Universiteit van Amsterdam,
Nadere informatieHet computationeel denken van een informaticus Maarten van Steen Center for Telematics and Information Technology (CTIT)
Het computationeel denken van een informaticus Maarten van Steen Center for Telematics and Information Technology (CTIT) 2-2-2015 1 Computationeel denken vanuit Informatica Jeannette Wing President s Professor
Nadere informatieCryptografische beveiliging op het Internet
Cryptografische beveiliging op het Internet Benne de Weger b.m.m.d.weger@tue.nl augustus 2018 hybride cryptografie 1 klare symmetrische versleuteling geheimschrift versturen geheimschrift symmetrische
Nadere informatieLineaire Algebra voor ST
Lineaire Algebra voor ST docent: Judith Keijsper TUE, HG 9.3 email: J.C.M.Keijsper@tue.nl studiewijzer: http://www.win.tue.nl/wsk/onderwijs/2ds6 Technische Universiteit Eindhoven college 6 J.Keijsper (TUE)
Nadere informatieSchrödinger vergelijking. Tous Spuijbroek Cursus Quantumwereld Najaar 2013
Schrödinger vergelijking Tous Spuijbroek Cursus Quantumwereld Najaar 2013 Inhoud presentatie Algemene opmerkingen Aannemelijk maken van de vergelijking Oplossingen van de vergelijking De situatie rond
Nadere informatieMet de quantummechanica het lab in
Met de quantummechanica het lab in Computers in the future may weigh no more than.5 tons (Popular Mechanics, forecasting the relentless march of science, 949) I think there is a world market for maybe
Nadere informatieWaarmaken van Leibniz s droom
Waarmaken van Leibniz s droom Artificiële intelligentie Communicatie & internet Operating system Economie Computatietheorie & Software Efficiënt productieproces Hardware architectuur Electronica: relais
Nadere informatieKwantummechanica HOVO cursus. Jo van den Brand Lecture 2: September 29, 2016
Kwantummechanica HOVO cursus Jo van den Brand Lecture 2: September 29, 2016 Copyright (C) VU University Amsterdam 2016 Overzicht Algemene informatie Jo van den Brand Email: jo@nikhef.nl 0620 539 484 /
Nadere informatieKwantummechanica en Cellulaire Automaten: De CA Interpretatie
Spinoza Institute, Center for Extreme Matter and Emergent Phenomena, Science Faculty, Utrecht University, Leuvenlaan 4, POBox 80.195, 3808TD, Utrecht Gerard t Hooft Kwantummechanica en Cellulaire Automaten:
Nadere informatieFLIPIT 5. (a i,j + a j,i )d i d j = d j + 0 = e d. i<j
FLIPIT JAAP TOP Een netwerk bestaat uit een eindig aantal punten, waarbij voor elk tweetal ervan gegeven is of er wel of niet een verbinding is tussen deze twee. De punten waarmee een gegeven punt van
Nadere informatieQuantum aanvallen op de 3-round Feistel Cipher
Quantum aanvallen op de 3-round Feistel Cipher Sander Bet, Sebastian Zur 9 juli 2015 Projectverslag jaar 2 Begeleiding: dhr. dr. C. Schaffner Korteweg-de Vries Instituut voor Wiskunde Faculteit der Natuurwetenschappen,
Nadere informatieMasterproef Quantum Computing
2013 2014 FACULTEIT WETENSCHAPPEN master in de informatica Masterproef Quantum Computing Promotor : Prof. dr. Jan VAN DEN BUSSCHE De transnationale Universiteit Limburg is een uniek samenwerkingsverband
Nadere informatieThesisonderwerpen binnen de onderzoeksgroep klassieke analyse (Walter Van Assche)
Thesisonderwerpen binnen de onderzoeksgroep klassieke analyse (Walter Van Assche) De onderwerpen sluiten aan bij het onderzoek in de afdeling Analyse (onderzoeksgroep klassieke analyse) en zijn zo gekozen
Nadere informatiede Kosmische Tijd, Newtoniaanse tijd voldoet niet aan eigenschappen natuurlijke tijd om stil te staan bij de tijd
een foton als klok? de Kosmische Tijd, met polarizatie-richting als de grote wijzer een analyse van het begrip 'tijd' John Heise, Universiteit Utrecht SRON-Ruimteonderzoek Nederland lineaire polarizatie
Nadere informatieEen quantum trukendoos: licht, atomen, chips
Een quantum trukendoos: licht, atomen, chips Robert Spreeuw Van der Waals-Zeeman Instituut Waarnemen is verstoren Atoomchips voor quantum rekenen Deeltjes en golven Quantum trucs? Klassieke trucs: Goochelaars
Nadere informatieVincent van der Noort Scoop vult de gaten in onze kennis... Het gevoel van eigenwaarden van David J. Griffith
Scoop februari 2003 Scoop vult de gaten Vincent van der Noort Scoop vult de gaten in onze kennis... Het gevoel van eigenwaarden van David J. Griffith De wiskundigen onder jullie zal de naam waarschijnlijk
Nadere informatieLineaire Algebra voor W 2Y650
Lineaire Algebra voor W 2Y650 Docent: L. Habets HG 8.09, Tel: 040-2474230, Email: l.c.g.j.m.habets@tue.nl http://www.win.tue.nl/wsk/onderwijs/2y650 1 Eigenwaarden en eigenvectoren Zij A een n n matrix.
Nadere informatie8. Complexiteit van algoritmen:
8. Complexiteit van algoritmen: Voorbeeld: Een gevaarlijk spel 1 Spelboom voor het wespenspel 2 8.1 Complexiteit 4 8.2 NP-problemen 6 8.3 De oplossing 7 8.4 Een vuistregel 8 In dit hoofdstuk wordt het
Nadere informatieLineaire Algebra voor ST
Lineaire Algebra voor ST docent: Judith Keijsper TUE, HG 9. email: J.C.M.Keijsper@tue.nl studiewijzer: http://www.win.tue.nl/wsk/onderwijs/ds6 Technische Universiteit Eindhoven college 9 J.Keijsper (TUE)
Nadere informatieDe impact van het kwantumalgoritme van Shor op het RSA-algoritme zoals voorgeschreven door NIST
RADBOUD UNIVERSITEIT BACHELORSCRIPTIE De impact van het kwantumalgoritme van Shor op het RSA-algoritme zoals voorgeschreven door NIST Auteur: Sanne VEENSTRA (s4305329) Begeleiders: Assoc. Prof. Wieb BOSMA
Nadere informatieQuantum Computing. Subhashis Banerjee Department of Computer Science and Engineering IIT Delhi.
Quantum Computing Subhashis Banerjee Department of Computer Science and Engineering IIT Delhi suban@cse.iitd.ernet.in April 15, 006 Quantum Computing p.1/8 Computer programming is an art form, like the
Nadere informatieMatrices en Stelsel Lineaire Vergelijkingen
Complexe Getallen Wat is de modulus van een complex getal? Hoe deel je twee complexe getallen? Wat is de geconjugeerde van een complex getal? Hoe kan je z z ook schrijven? Wat is de vergelijking van een
Nadere informatieTwaalfde college complexiteit. 7 mei NP-volledigheid IV Cook-Levin Savitch 1
college 12 Twaalfde college complexiteit 7 mei 2019 NP-volledigheid IV Cook-Levin Savitch 1 Turing machine {0 n 1 n n 0} q Y 0/b, +1 b/b, 0 q N 0/0, +1 1/1, +1 b/b, 1 q 1 q 2 q 0 1/1, 0 b/b, +1 0/0, 0
Nadere informatieLineaire Algebra (wi2142tn) Les 5: Determinanten. Joost de Groot Les 5. Faculteit EWI, Toegepaste Wiskunde. Technische Universiteit Delft
Lineaire Algebra (wi2142tn) Les 5: Determinanten Joost de Groot Les 5 1 Technische Universiteit Delft Doel van deze les Determinanten ben je al tegengekomen bij de behandeling van het in en het uitwendig
Nadere informatieHigh Performance Computing
High Performance Computing Kristian Rietveld (krietvel@liacs.nl, kamer 138) Groep Computer Systems High-Performance Computing Optimizing compilers (generieke codes, maar ook specifieke rekenkernels). Parallel
Nadere informatieElliptische krommen en digitale handtekeningen in Bitcoin
Elliptische krommen en digitale handtekeningen in Bitcoin Bas Edixhoven Universiteit Leiden KNAW Bitcoin symposium Deze aantekeningen zal ik op mijn homepage plaatsen. Bas Edixhoven (Universiteit Leiden)
Nadere informatieFuncties van vectoren
Functies van vectoren Alexander Ly Psychological Methods University of Amsterdam 15 September 2014 Overview 1 Notatie 2 Overview 1 Notatie 2 Matrices Een matrix schrijven we vaak met een hoofdletter A.
Nadere informatieStelling. SAT is NP-compleet.
Het bewijs van de stelling van Cook Levin zoals gegeven in het boek van Sipser gebruikt niet-deterministische turing machines. Het is inderdaad mogelijk de klasse NP op een alternatieve wijze te definiëren
Nadere informatieTW2020 Optimalisering
TW2020 Optimalisering Hoorcollege 7 Leo van Iersel Technische Universiteit Delft 26 oktober 2016 Leo van Iersel (TUD) TW2020 Optimalisering 26 oktober 2016 1 / 28 Deze week: analyseren van algoritmes Hoe
Nadere informatieKwantummechanica HOVO cursus. Jo van den Brand Lecture 3: 6 oktober 2016
Kwantummechanica HOVO cursus Jo van den Brand Lecture 3: 6 oktober 2016 Copyright (C) VU University Amsterdam 2016 Overzicht Algemene informatie Jo van den Brand Email: jo@nikhef.nl 0620 539 484 / 020
Nadere informatie(On)Doenlijke problemen
Fundamentele Informatica In3 005 Deel 2 College 1 Cees Witteveen Parallelle en Gedistribueerde Systemen Faculteit Informatie Technologie en Systemen Overzicht Inleiding - Relatie Deel 1 en Deel 2 - Doenlijke
Nadere informatieTW2020 Optimalisering
TW2020 Optimalisering Hoorcollege 7 Leo van Iersel Technische Universiteit Delft 21 oktober 2015 Leo van Iersel (TUD) TW2020 Optimalisering 21 oktober 2015 1 / 20 Deze week: algoritmes en complexiteit
Nadere informatie1 Complexiteit. of benadering en snel
1 Complexiteit Het college van vandaag gaat over complexiteit van algoritmes. In het boek hoort hier hoofdstuk 8.1-8.5 bij. Bij complexiteitstheorie is de belangrijkste kernvraag: Hoe goed is een algoritme?
Nadere informatieHerconfigureerbare Hardware in Ieders Bereik
Herconfigureerbare Hardware in Ieders Bereik Prof. Dirk Stroobandt Universiteit Gent Vakgroep ELIS Onderzoeksgroep PARIS http://www.elis.ugent.be/~dstr/ Overzicht Nood aan digitale verwerking van gegevens
Nadere informatieStelsels lineaire vergelijkingen
Een matrix heeft een rij-echelon vorm als het de volgende eigenschappen heeft: 1. Alle nulrijen staan als laatste rijen in de matrix. 2. Het eerste element van een rij dat niet nul is, ligt links ten opzichte
Nadere informatieQuantummechanica voor jong en oud. Gerard Nienhuis Huygens Laboratorium Universiteit Leiden
Quantummechanica voor jong en oud Gerard Nienhuis Huygens Laboratorium Universiteit Leiden Klassieke natuurkunde fysische objecten: materie en straling; materie bestaat uit deeltjes met massa, straling
Nadere informatieProbabilistische aspecten bij public-key crypto (i.h.b. RSA)
p. 1/21 Probabilistische aspecten bij public-key crypto (i.h.b. RSA) Herman te Riele, CWI Amsterdam Nationale Wiskunde Dagen Noordwijkerhout, 31 januari 2015 p. 2/21 verzicht Binair exponentiëren RSA Factorisatie-algoritmen
Nadere informatieLineaire Algebra voor W 2Y650
Lineaire Algebra voor W 2Y65 Docent: L Habets HG 89, Tel: 4-247423, Email: lcgjmhabets@tuenl http://wwwwintuenl/wsk/onderwijs/2y65 1 Herhaling: bepaling van eigenwaarden en eigenvectoren (1) Bepaal het
Nadere informatieAanvullingen bij Hoofdstuk 8
Aanvullingen bij Hoofdstuk 8 8.5 Definities voor matrices De begrippen eigenwaarde eigenvector eigenruimte karakteristieke veelterm en diagonaliseerbaar worden ook gebruikt voor vierkante matrices los
Nadere informatieLabo IDP. In dit labo gaan we IDP gebruiken voor het analyseren van logische circuits. XOR Q AND. Figuur 1: Een logisch circuit.
Labo IDP In dit labo gaan we IDP gebruiken voor het analyseren van logische circuits. K L A XOR N B XOR P M D AND Q AND C O OR E R R Tuesday 15 December 2009 Figuur 1: Een logisch circuit. Veronderstel
Nadere informatieAanvullingen bij Hoofdstuk 6
Aanvullingen bij Hoofdstuk 6 We veralgemenen eerst Stelling 6.4 tot een willekeurige lineaire transformatie tussen twee vectorruimten en de overgang naar twee nieuwe basissen. Stelling 6.4. Zij A : V W
Nadere informatieVraag 1: Ne-He en Ne-He +
Uitwerking tentamen chemische binding, MOL056, 4 januari 01 1 (Uitwerking versie 4 januari 01, dr. ir. Gerrit C. Groenenboom) Vraag 1: Ne-e en Ne-e + De elektronenconfiguratie van e is 1s en die van Ne
Nadere informatieHelden van de wiskunde: L.E.J. Brouwer Brouwers visie vanuit een logica-informatica perspectief
Helden van de wiskunde: L.E.J. Brouwer Brouwers visie vanuit een logica-informatica perspectief Herman Geuvers Radboud Universiteit Nijmegen Technische Universiteit Eindhoven 1 Helden van de wiskunde:
Nadere informatieZwakke sleutels voor RSA
Zwakke sleutels voor RSA Benne de Weger, Mike Boldy en Hans Sterk 23 juni 2008 Zwakke sleutels voor RSA Benne de Weger, Mike Boldy en Hans Sterk 23 juni 2008 RSA: beroemd cryptosysteem Genoemd naar Rivest,
Nadere informatieDe wiskunde achter de Bitcoin
De wiskunde achter de Bitcoin Bas Edixhoven Universiteit Leiden NWD, Noordwijkerhout, 2015/01/31 Deze aantekeningen zal ik op mijn homepage plaatsen. Bas Edixhoven (Universiteit Leiden) De wiskunde achter
Nadere informatieLogische Complexiteit
Logische Complexiteit Universele Turing machines College 12 Donderdag 18 Maart 1 / 11 Hoog-niveau beschrijvingen en coderen Vanaf nu: hoog-niveau beschrijvingen van TM s. Daarbij worden objecten die geen
Nadere informatieLineaire Algebra voor W 2Y650
Lineaire Algebra voor W 2Y650 Docent: L. Habets HG 8.09, Tel: 040-2474230, Email: l.c.g.j.m.habets@tue.nl http://www.win.tue.nl/wsk/onderwijs/2y650 1 Herhaling: opspansel De vectoren v 1,..., v k V spannen
Nadere informatieLineaire Algebra TW1205TI. I.A.M. Goddijn, Faculteit EWI 12 februari 2014
Lineaire Algebra TW1205TI, 12 februari 2014 Contactgegevens Mekelweg 4, kamer 4.240 tel : (015 27)86408 e-mail : I.A.M.Goddijn@TUDelft.nl homepage : http: //fa.its.tudelft.nl/ goddijn blackboard : http:
Nadere informatieExamen Datastructuren en Algoritmen II
Tweede bachelor Informatica Academiejaar 2009 2010, eerste zittijd Examen Datastructuren en Algoritmen II Naam :.............................................................................. Lees de hele
Nadere informatieQuantumcryptografie Systemen brekende algoritmes
Radboud Universiteit Nijmegen Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica Quantumcryptografie Systemen brekende algoritmes Auteur: Sandra van Dijk (4063252) Begeleider: Wieb Bosma Versie
Nadere informatieKleinse Fles. Introductie String Zoologie Brane Worlds Zwarte Gaten
Van Leidsche Flesch tot Kleinse Fles Introductie String Zoologie Brane Worlds Zwarte Gaten Introductie String Theory is een Theorie van Gravitatie The Crux of the Matter Algemene Relativiteitstheorie stelt
Nadere informatieKwantummechanica HOVO cursus. Jo van den Brand Lecture 4: 13 oktober 2016
Kwantummechanica HOVO cursus Jo van den Brand Lecture 4: 13 oktober 2016 Copyright (C) VU University Amsterdam 2016 Overzicht Algemene informatie Jo van den Brand Email: jo@nikhef.nl 0620 539 484 / 020
Nadere informatieExamen Lineaire Algebra en Meetkunde Tweede zit (13:30-17:30)
Examen Lineaire Algebra en Meetkunde Tweede zit 2016-2017 (13:30-17:30) 1 Deel gesloten boek (theorie) (5.5pt) - indienen voor 14u30 (0.5pt) Geef de kleinste kwadratenoplossing van het stelsel AX = d,
Nadere informatieQubits Een andere invalshoek voor kwantummechanica in het secundair onderwijs
Qubits Een andere invalshoek voor kwantummechanica in het secundair onderwijs Mark Fannes Hans Bekaert Geert Verschoren Mieke De Cock woensdag 28 oktober 2015 Specifieke Lerarenopleiding Natuurwetenschappen:
Nadere informatieUnitaire en Hermitese transformaties
Hoofdstuk 11 Unitaire en Hermitese transformaties We beschouwen vervolgens lineaire transformaties van reële en complexe inproductruimten die aan extra eigenschappen voldoen die betrekking hebben op het
Nadere informatieHoe belangrijk is lineaire algebra voor akoestiek en omgekeerd?
Hoe belangrijk is lineaire algebra voor akoestiek en omgekeerd? 9 februari 2007 Overzicht 1 Situering 2 Numerieke simulatie 3 Gedempt massa-veersysteem 4 Numerieke simulaties voor trillingen 5 Versnellingstechnieken
Nadere informatieBasiskennis lineaire algebra
Basiskennis lineaire algebra Lineaire algebra is belangrijk als achtergrond voor lineaire programmering, omdat we het probleem kunnen tekenen in de n-dimensionale ruimte, waarbij n gelijk is aan het aantal
Nadere informatieAlgoritmes en Priemgetallen. Hoe maak je een sleutelpaar voor RSA?
Algoritmes en Priemgetallen Hoe maak je een sleutelpaar voor RSA? Het recept van RSA Kies p q priemgetallen en bepaal N = pq Kies e Z N (publieke sleutel) Bepaal d e 1 mod φ N (privésleutel) x ed x kφ
Nadere informatieFriendly Functions and Shared BDD s
Friendly Functions and Shared BDD s Bob Wansink 19 Juni 2010 Deze notitie behandelt pagina s 81 tot 84 van The Art of Computer Programming, Volume 4, Fascicle 1 van Donald E. Knuth. Inhoudelijk gaat het
Nadere informatieLineaire Algebra C 2WF09
Lineaire Algebra C 2WF09 College: Instructie: L. Habets HG 8.09, Tel. 4230, Email: l.c.g.j.m.habets@tue.nl H.A. Wilbrink HG 9.49, Tel. 2783, E-mail: h.a.wilbrink@tue.nl http://www.win.tue.nl/wsk/onderwijs/2wf09
Nadere informatieKwantum Balletje Balletje
Radboud Universiteit Nijmegen Bachelorstage Kwantum Balletje Balletje Author: Jan-Willem Goossens Supervisor: prof. N.P. Landsman 0 maart 01 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 1 Quantummechanische paradoxen Het
Nadere informatieVorig college. IN2505-II Berekenbaarheidstheorie. Turingmachines. Turingmachine en Taal. College 2
Vorig college College 2 Algoritmiekgroep Faculteit EWI TU Delft Welke problemen zijn (niet) algoritmisch oplosbaar? Wat is een probleem? Wat is een algoritme? 13 april 2009 1 2 Turingmachines Turingmachine
Nadere informatieQUANTUMFYSICA QUANTUMTOESTANDEN. Naam: Klas: Datum:
QUANTUMTOESTANDEN QUANTUMFYSICA QUANTUMTOESTANDEN Naam: Kla: Datum: QUANTUMTOESTANDEN QUANTUMTOESTANDEN ERIK VERLINDE Erik Verlinde i een theoretich fyicu. Dat betekent dat hij aan de hand van eerder gedane
Nadere informatieThesisonderwerpen binnen de onderzoeksgroep klassieke analyse (Walter Van Assche)
Thesisonderwerpen binnen de onderzoeksgroep klassieke analyse (Walter Van Assche) De onderwerpen sluiten aan bij het onderzoek in de afdeling Analyse (onderzoeksgroep klassieke analyse) en zijn zo gekozen
Nadere informatiemath inside Model orde reductie
math inside Model orde reductie Model orde reductie Met het voortschrijden van de rekenkracht van computers en numerieke algoritmen is het mogelijk om steeds complexere problemen op te lossen. Was het
Nadere informatieMaster Wiskundige Ingenieurstechnieken
Master Wiskundige Ingenieurstechnieken Meer informatie https://wms.cs.kuleuven.be/cs/studeren/masterwiskundige-ingenieurstechnieken Of via de facultaire webpagina s of webpagina van het departement computerwetenschappen
Nadere informatieSamenvatting Lineaire Algebra, periode 4
Samenvatting Lineaire Algebra, periode 4 Hoofdstuk 5, Eigenwaarden en eigenvectoren 5.1; Eigenvectoren en eigenwaarden Definitie: Een eigenvector van een n x n matrix A is een niet nulvector x zodat Ax
Nadere informatieGeef niet alleen antwoorden, maar bewijs al je beweringen.
Tentamen Lineaire Algebra maandag 3--27, 3.3-6.3 uur Het is niet toegestaan telefoons, computers, grafische rekenmachines (wel een gewone), dictaten, boeken of aantekeningen te gebruiken. Schrijf op elk
Nadere informatie-- V HOOFDSTUK V STORINGSREKENING
-- V - 1 - HOOFDSTUK V STORINGSREKENING Storingsrekening is een in eerste benadering goedkopere methode dan variatierekening. Indien de storingsreeks convergeert, is het in principe net zo exact als variatierekening.
Nadere informatieKwantum Cryptografie
Kwantum Cryptografie Geschikt voor ABN Amro? 16 januari 2006 René Jorissen Rob Prickaerts Marc Smeets rjorissen@os3.nl rprickaerts@os3.nl msmeets@os3.nl 1 Samenvatting Samenvatting ABN Amro verzendt dagelijks
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28464 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Jeroen Bédorf Title: The gravitational billion body problem / Het miljard deeltjes
Nadere informatieQUANTUMFYSICA DE EPR-PARADOX. Naam: Klas: Datum:
DE EPR-PARADOX QUANTUMFYSICA DE EPR-PARADOX Naam: Klas: Datum: DE EPR-PARADOX DE EPR-PARADOX EEN GEDACHTE-EXPERIMENT Volgens de wetten van de quantummechanica kunnen bepaalde deeltjes spontaan vervallen.
Nadere informatieMatrices en Grafen (wi1110ee)
Matrices en Grafen (wi1110ee) Electrical Engineering TUDelft September 1, 2010 September 1, 2010 Inleiding Mekelweg 4, kamer 4.240 tel : (015 27)86408 e-mail : I.A.M.Goddijn@TUDelft.nl homepage : http:
Nadere informatieProeftentamen in1211 Computersystemen I (NB de onderstreepte opgaven zijn geschikt voor de tussentoets)
TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Informatietechnologie en Systemen Afdeling ISA Basiseenheid PGS Proeftentamen in1211 Computersystemen I (NB de onderstreepte opgaven zijn geschikt voor de tussentoets)
Nadere informatieRSA. F.A. Grootjen. 8 maart 2002
RSA F.A. Grootjen 8 maart 2002 1 Delers Eerst wat terminologie over gehele getallen. We zeggen a deelt b (of a is een deler van b) als b = qa voor een of ander geheel getal q. In plaats van a deelt b schrijven
Nadere informatieGödels theorem An Incomplete Guide to Its Use and Abuse, Hoofdstuk 3
Gödels theorem An Incomplete Guide to Its Use and Abuse, Hoofdstuk 3 Koen Rutten, Aris van Dijk 30 mei 2007 Inhoudsopgave 1 Verzamelingen 2 1.1 Definitie................................ 2 1.2 Eigenschappen............................
Nadere informatieEen eenvoudig algoritme om permutaties te genereren
Een eenvoudig algoritme om permutaties te genereren Daniel von Asmuth Inleiding Er zijn in de vakliteratuur verschillende manieren beschreven om alle permutaties van een verzameling te generen. De methoden
Nadere informatieInleiding Digitale Techniek
Inleiding Digitale Techniek Week 4 Binaire optellers, tellen, vermenigvuldigen, delen Jesse op den Brouw INLDIG/25-26 Optellen Optellen is één van meest gebruikte rekenkundige operatie in digitale systemen.
Nadere informatieNP-volledigheid. Algoritmiek
NP-volledigheid Polynomiale algoritmen of moeilijke problemen? Algoritme A is polynomiaal, als er een constante c bestaat, zodat het algoritme bij inputs van formaat n O(n c ) tijd gebruikt. Sommige problemen
Nadere informatieTW2020 Optimalisering
TW2020 Optimalisering Hoorcollege 11 Leo van Iersel Technische Universiteit Delft 25 november 2015 Leo van Iersel (TUD) TW2020 Optimalisering 25 november 2015 1 / 28 Vandaag Vraag Voor welke problemen
Nadere informatieLineaire Algebra voor ST
Lineaire Algebra voor ST docent: Judith Keijsper TUE, HG 9.31 email: J.C.M.Keijsper@tue.nl studiewijzer: http://www.win.tue.nl/wsk/onderwijs/2ds06 Technische Universiteit Eindhoven college 11 J.Keijsper
Nadere informatie6 Ringen, lichamen, velden
6 Ringen, lichamen, velden 6.1 Polynomen over F p : irreducibiliteit en factorisatie Oefening 6.1. Bewijs dat x 2 + 2x + 2 irreducibel is in Z 3 [x]. Oplossing 6.1 Aangezien de veelterm van graad 3 is,
Nadere informatieDe wortel uit min één, Cardano, Kepler en Newton
De wortel uit min één, Cardano, Kepler en Newton Van de middelbare school kent iedereen wel de a, b, c-formule (hier en daar ook wel het kanon genoemd) voor de oplossingen van de vierkantsvergelijking
Nadere informatieTentamen IN3105. Complexiteitstheorie. 16 april 2012, uur
Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Ti Delft Tentamen IN3105 Complexiteitstheorie 16 april 2012, 9.00-12.00 uur Dit tentamen bestaat uit 10 meerkeuzevragen, 5 korte (open) vragen en 2 open
Nadere informatieHet XOR-Netwerk heeft lokale Minima
Het 2-3- XOR-Netwerk heet lokale Minima Ida G. Sprinkhuizen-Kuyper Egbert J.W. Boers Vakgroep Inormatica RijksUniversiteit Leiden Postbus 952 2300 RA Leiden {kuyper,boers}@wi.leidenuniv.nl Samenvatting
Nadere informatieDefinities, stellingen en methoden uit David Poole s Linear Algebra A Modern Introduction - Second Edtion benodigd voor het tentamen Matrix Algebra 2
Definities, stellingen en methoden uit David Poole s Linear Algebra A Modern Introduction - Second Edtion benodigd voor het tentamen Matrix Algebra 2 Bob Jansen Inhoudsopgave 1 Vectoren 3 2 Stelsels Lineaire
Nadere informatie