Stichting Topklinische GGz

Transcriptie

1 Criteria voor het TOPGGz keurmerk geldig van 1 januari 2015 tot 1 januari 2017 Stichting Topklinische GGz

2 Algemeen Om het TOPGGz keurmerk te verwerven, vindt zowel een beoordeling plaats van de afdeling (in hoeverre de patiëntenzorg en toegepast patiëntgebonden onderzoek op de afdeling topklinisch¹ van aard is), als van de instelling (in hoeverre deze in staat is de kwaliteit van de topklinische ggz-functies op lange termijn te borgen). Om het TOPGGz keurmerk te verkrijgen moet zowel worden voldaan aan alle afdelingscriteria als aan alle instellingscriteria. Het keurmerk kan toegekend worden aan een afdeling binnen elke soort ggz-instelling of ggz-afdeling binnen bijvoorbeeld een UMC of algemeen ziekenhuis. Het keurmerk wordt verkregen voor een periode van 4 jaar. Daarna vindt standaard hervisitatie plaats. Wijzigingen en herstelbeleid De afdeling is verplicht relevante wijzigingen die mogelijk van negatieve invloed zouden kunnen zijn op het blijven voldoen aan de criteria en het daarop ingezette herstelbeleid binnen 3 maanden te melden aan de visitatiecommissie (visitatiecommissie@topggz.nl). Het betreft bijvoorbeeld wijzigingen zoals het (gedeeltelijk) vertrek van het boegbeeld, senior professionals of hoogleraar, het (voortijdig) stoppen van een promotie of het wegvallen van een stageplaats van de artikel 14 BIG beroepen. Het ingezette herstelbeleid zal er toe moeten leiden dat de afdeling nog steeds aan de criteria voldoet, c.q. binnen uiterlijk 6 maanden weer zal voldoen. De visitatiecommissie beoordeelt op grond van de schriftelijke rapportage of een tussentijdse hervisitatie noodzakelijk is. Beoordeling op afdelingsniveau De beoordeling van een afdeling (de te visiteren eenheid) is gebaseerd op 12 criteria die betrekking hebben op de volgende aandachtsgebieden: (topklinische) patiëntenzorg onderzoek, ontwikkeling en innovatie opleiding en kennisverspreiding Toelichting: Een afdeling wordt omschreven als een herkenbare organisatorische eenheid/entiteit, oftewel een structureel en geformaliseerd samenwerkingsverband rondom een specifieke patiëntengroep, waarbij aantoonbaar sprake is van integratie van diagnostiek, behandeling, wetenschappelijk onderzoek, innovatie en kennisverspreiding. Dit kan bijvoorbeeld ook een zorgprogramma zijn, een zorglijn, een combinatie van zorgpaden, een structureel netwerk of een ontwikkellijn. De afdeling die het keurmerk wil verwerven toont aan dat: het om een herkenbare organisatorische eenheid gaat met een eigen leiding/aansturing waarbij expliciet aangegeven wordt welke locaties hiertoe behoren en welke zorgfuncties aangeboden worden (ambulant, deeltijd, klinisch of anders) zij zich richt op een specifieke en duidelijk te definiëren patiëntengroep er sprake is van een substantieel patiëntenvolume gerelateerd aan de doelgroep er sprake is van een geloofwaardig volume/omvang van zorggerelateerde medewerkers in relatie tot de regionale positie en functionaliteit met als indicatie een minimum aantal van 15 fte s en een maximum van 100 fte s zij zich al jaren (minimaal 3-5 jaar) als gespecialiseerde eenheid ontwikkelt er sprake is van een multidisciplinair team met een gemeenschappelijke missie, visie en beleid er regelmatig face to face overleg van de medewerkers over individuele patiënten en het afdelingsbeleid plaatsvindt ¹ Topklinisch kan ook gelezen worden als hoogspecialistisch (conform definitie Advies Gezondheidsraad Specialistische ggz d.d. 7 mei 2014)

3 Basisgegevens afdeling: De volgende basisgegevens dienen te worden aangeleverd: Expliciete omschrijving doelgroep Organisatie van het management (in ieder geval naam hoofdbehandelaar(s) en afdelingshoofd) Beschrijving/definitie van de patiëntenpopulatie (diagnose, kenmerken, behandel- verblijfsduur) Beschrijving zorgaanbod Afdelingsbeleidsplan en/of Jaarplan met opleidings- en onderzoeksplan Organogram afdeling met explicitering van locaties en zorgfuncties. Overzicht inhoudelijk medewerkers (naam, discipline, functie en % fte werkzaam voor afdeling, wel /niet gedetacheerd). Toelichting op de relatie met de voor de doelgroep relevante patiëntenvereniging C1. Percentage topklinische patiënten Bij minstens 50% van de patiënten van de afdeling is sprake van een topklinische zorgvraag. Het betreft patiënten met complexe en/of zeldzame aandoening(en), die onvoldoende baat hadden of naar verwachting zullen hebben bij een behandeling conform de professionele standaard in de specialistische ggz en naar verwachting wel zullen profiteren van topklinische ggz. Toelichting: De afdeling moet hiervoor het volgende inhoudelijk en cijfermatig overtuigend onderbouwen: a. Welke criteria de afdeling hanteert om een aanmelding als topklinische zorgvraag te beschouwen (het liefst op basis van een, bij voorkeur wetenschappelijk gevalideerde, decision tool ). Hiermee moet worden geoperationaliseerd m.b.t. de specifieke doelgroep dat er sprake is van complexe en/of zeldzame aandoeningen, die reeds behandeling in de specialistische ggz achter de rug hebben met onvoldoende resultaat of waarbij dat naar verwachting het geval zal zijn en die waarschijnlijk wel zullen profiteren van behandeling op deze afdeling. b. Het percentage patiënten met een topklinische zorgvraag in verhouding tot het totaal aantal aangemelde patiënten. Hiervoor dient in een overzicht (zie format 2 ) duidelijk per patiënt te worden aangegeven of het een topklinische verwijzing betreft of niet. Het percentage totaal aantal aangemelde patiënten (100%)¹, minus het percentage niet-topklinische patiënten is het percentage waar bij dit criterium om gevraagd wordt. Dit moet dus minimaal 50% zijn. c. Welke criteria gehanteerd worden om patiënten (tijdens of na behandeling) uit/terug te laten stromen naar een andere behandelsetting. C2. Second opinions, consultatie en/of advies De afdeling verricht regelmatig en systematisch second opinions en geeft consultatie en advies over individuele patiëntenzorg buiten de eigen afdeling aan ggz professionals uit de specialistische ggz of daarmee vergelijkbare professionals uit andere sectoren. Toelichting: De onderbouwing geschiedt door een overzicht 1 (zie format 2 ) waarin het volgende dient te worden aangegeven: a. Het aantal second opinions. Onder een second opinion wordt een verzoek tot diagnostiek en/of behandeladvies verstaan waarbij de patiënt daadwerkelijk onderzocht wordt. In het overzicht moet duidelijk worden wie de aanvrager is en door welke professional van de afdeling deze is behandeld. b. Activiteiten (in tijdsduur of aantal) op het gebied van consultatie en advies. Dit zijn vragen die betrekking hebben op diagnostiek en/of behandelbeleid, mondeling, schriftelijk, dan wel via de mail of telefonisch, zonder dat de patiënt zelf gezien wordt. Hierbij dient ook aangegeven te worden door wie advies is gevraagd (regionaal dan wel supra regionaal) en door welke professional(s) van de afdeling het advies is gegeven. Het kan hierbij om structurele adviesaangelegenheden gaan en om incidentele. Van dit laatste mag een schatting gedaan worden. c. Indien specifieke producten of modules voor deze activiteiten zijn ontwikkeld, deze graag beschrijven. 1 minimaal over het jaar voorafgaand aan de visitatie 2 genoemd format is te vinden op of op te vragen via info@topggz.nl. Dit is bedoeld als voorbeeld en niet verplicht te gebruiken.

4 C3. Boegbeeld De afdeling heeft één of meerdere boegbeelden. Hiermee wordt een behandelaar bedoeld die landelijk erkend wordt binnen de ggz als autoriteit op het betreffende vakgebied, met een uitgebreide en jarenlange expertise in de diagnostiek en behandeling van de specifieke doelgroep van de afdeling. Toelichting: Onderbouwing van het feit dat iemand een boegbeeld is moet blijken uit een aan te leveren CV van de betreffende perso(o)n(en) waarin het takenpakket en verantwoordelijkheden m.b.t. de voorgedragen afdeling duidelijk blijkt. In dit CV moet o.a. een overzicht zijn opgenomen van de publieke uitingen over het betreffende vakgebied. Naast wetenschappelijke publicaties, kunnen dit ook publicaties betreffen die een opiniërend, educatief of beleidsmatig karakter hebben. Ook moet een overzicht gegeven worden van de activiteiten met betrekking tot de ontwikkeling van het desbetreffende vakgebied (bijvoorbeeld betrokkenheid bij richtlijnontwikkeling, activiteiten in de beroepsvereniging). Er kunnen meerdere boegbeelden per afdeling worden voorgedragen; duidelijk moet worden gemaakt op welke (deel) terreinen zij boegbeeld zijn. Minimaal één boegbeeld moet minstens twee dagen per week aan de afdeling verbonden zijn en daadwerkelijk betrokken zijn bij de patiëntenzorg en het beleid van de afdeling. C4. Innovatieve behandelingen De afdeling biedt minimaal twee experimentele c.q. innovatieve behandelingen (interventies) aan. Deze behandelingen worden aantoonbaar onderzocht op effectiviteit. Toelichting: Als onderbouwing dient een korte beschrijving van de opgevoerde innovatieve behandelinterventies te worden overlegd met daarbij de wijze van effectonderzoek. Er moet worden onderbouwd dat het om een innovatie gaat. Indien een innovatie uitsluitend betrekking heeft op aanpassing m.b.t. de organisatie van het zorgaanbod, moet deze aanpassing substantieel zijn en een duidelijke verandering betreffen in vergelijking met de gebruikelijke behandeling en tevens aantoonbaar en systematisch onderzocht worden op effectiviteit. C5. Effectmeting Routinematige, periodieke evaluaties worden gebruikt om inzicht te verkrijgen in de behandelresultaten (effectmeting). Deze worden aantoonbaar toegepast zowel bij de evaluatie van de individuele behandeling als van het zorgaanbod van de afdeling. Toelichting: Dit criterium dient onderbouwd te worden met een overzicht van de toepassing van de routinematige, periodieke evaluaties (zoals ROM) voor de betreffende doelgroep en de daarbij toegepaste behandelingen op de afdeling. Inzichtelijk moet worden met welke instrumenten dit uitgevoerd wordt, wanneer de meetmomenten zijn en wat de respons is over het jaar voorafgaand aan de visitatie. a. Er moet duidelijk gemaakt worden hoe deze uitkomsten worden gebruikt bij de evaluatie van de individuele behandeling. b. Er moet duidelijk gemaakt worden hoe deze uitkomsten gebruikt worden bij de evaluatie (en eventueel aanpassing) van het zorgaanbod. Er dient een korte samenvatting te worden overlegd welke resultaten van behandeling er zijn c.q. welke bijstellingen er plaats hebben gevonden op basis van de routinematige, periodieke evaluaties (op afdelingsniveau). C6. Senior onderzoekers Er zijn minimaal twee gepromoveerde senior onderzoekers werkzaam op de afdeling. Zij zijn betrokken bij, dan wel verantwoordelijk voor de inhoud en continuïteit van de topklinische patiëntenzorg- en onderzoeksbeleid.

5 Toelichting: Onderbouwing geschiedt middels het overleggen van CV s van de voorgedragen personen, met daarin duidelijk vermeld hoeveel uur zij aan de afdeling verbonden zijn. Alle hier opgevoerde senior onderzoekers dienen gepromoveerd te zijn of een daarmee aantoonbaar vergelijkbaar niveau te hebben. Eén senior onderzoeker moet ten minste drie dagen per week verbonden zijn aan de afdeling en betrokken zijn bij de directe patiëntenzorg. Een tweede dient voor minimaal één dag in de week aan de afdeling verbonden te zijn en kan ook uitsluitend onderzoeker zijn. Indien het werkzaam zijn op de afdeling gerealiseerd is via een vorm van detachering vanuit een andere afdeling of organisatie (bijv. een centrale researchafdeling of een UMC of universiteit) moet aangetoond kunnen worden, middels een overeenkomst met taakomschrijving en tijdsbeslag, dat iemand daadwerkelijk voor langere tijd voor een vast percentage van de werktijd verbonden is aan de betreffende afdeling. C7. Hoogleraar Er is een (bijzonder) hoogleraar of lector als afdelingshoofd, consulent of als staflid verbonden aan de afdeling ter bevordering en beïnvloeding van onderzoeksactiviteiten. Toelichting: Inzet, betrokkenheid en beïnvloeding dient aangetoond te worden middels een CV van de voorgedragen persoon inclusief een formeel document zoals een arbeidsovereenkomst waarin tijdsbeslag en taakomschrijving m.b.t. de betreffende afdeling zijn vastgelegd. C8. Patiëntgebonden onderzoek De afdeling doet structureel patiëntgebonden onderzoek. Dit onderzoek heeft betrekking op de kwaliteit, effectiviteit en/of efficiency van diagnostiek en (innovatieve) behandeling van de eigen specifieke patiëntengroep. Toelichting: Met het structurele karakter wordt gedoeld op een traditie van minimaal drie jaar voorafgaand aan de visitatie. Er dienen altijd minimaal twee onderzoeken te lopen, waarvan er altijd minstens één een promotieonderzoek is. Het opgevoerde onderzoek hangt samen met de topklinische functie en heeft rechtstreeks betrekking op de desbetreffende patiëntengroep. Dit dient onderbouwd te worden met een overzicht over de afgelopen drie jaar van de lopende onderzoeken (titel en onderwerp), namen van de uitvoerende onderzoekers, planning en financiering. Expliciet moet worden aangegeven welke van de beschreven onderzoeken een promotieonderzoek betreft. Bij dit laatste moet eveneens vermeld worden wie de promotoren zijn. C9. Wetenschappelijke publicaties Er zijn in de afgelopen drie jaar minimaal drie wetenschappelijke publicaties verschenen in een peer reviewed internationaal of nationaal tijdschrift. Deze hebben betrekking op de desbetreffende topklinische functie en patiëntengroep en hangen samen met onderzoek dat op de betreffende afdeling heeft plaatsgevonden. Toelichting: In een overzicht (zie format 2 ) moeten de titel, de auteurs, het tijdschrift en de datum van de wetenschappelijke publicaties worden weergegeven van de afgelopen drie jaar voorafgaand aan de visitatie, met daarin vermeld in welke van de volgende zoekmachines het betreffende tijdschrift is gerefereerd (Pubmed (Medline), PsycINFO (PsycLIT) of Embase) bij voorkeur voorzien van een link naar het artikel. Verder geldt dat: abstracts voor symposia niet als wetenschappelijke publicatie worden beschouwd. publicaties eveneens kunnen worden goedgekeurd als deze niet in de genoemde medische zoekmachines voorkomen, maar wel in vergelijkbare zoekmachines (bijv. juridische), mits deze artikelen relevant zijn voor de patiëntenpopulatie. van de opgevoerde publicaties minimaal één auteur verbonden moet zijn aan de afdeling ten tijde van het schrijven van het artikel. publicaties mogen ook betrekking hebben op voorbereidend laboratorium- of preklinisch onderzoek.

6 C10. Voordrachten Er zijn in de afgelopen drie jaar minimaal drie voordrachten per jaar gehouden, die samenhangen met de betreffende patiëntengroep en topklinische functie, door professionals van de afdeling op gezaghebbende nationale en/ of internationale congressen of symposia. Toelichting: Als onderbouwing dient een overzicht te worden overlegd over de afgelopen drie jaar voorafgaand aan de visitatie met daarin vermeld om welk congres het gaat, wat de titel is van de presentatie en door welke professional de voordracht is gehouden. Vanzelfsprekend moeten de opgevoerde professionals aan de afdeling verbonden zijn. C11. Kennisoverdracht De afdeling besteedt zelf structureel en aantoonbaar aandacht aan overdracht van kennis over de topklinische functie en/of de patiëntenpopulatie van de afdeling. Toelichting: Als onderbouwing dient een overzicht te worden overlegd over de afgelopen drie jaar voorafgaand aan de visitatie met daarin een vermeld om welke activiteiten, bijeenkomsten, symposia en congressen, -georganiseerd door de afdeling zelf- het gaat, met daarbij de titel, programma, doelgroep, datum en plaats en een pdf van de betreffende uitnodiging(en) of programma. C12. Opleiding specialisten De afdeling participeert in de opleiding van artikel 14 BIG specialisten en heeft voor minimaal één van deze opleidingen een opleidingsplaats beschikbaar, die betrekking heeft op de betreffende patiëntengroep en topklinische functie. Toelichting: Als onderbouwing dient een overzicht te worden overlegd van de beschikbare opleidingsplaatsen (en de daadwerkelijke bezetting ervan) voor de artikel 14 BIG specialisten te weten: psychiater of ander medisch specialist, klinisch psycholoog, klinisch neuropsycholoog, verpleegkundig specialist. Er dient minimaal één opleidingsplaats voor een voor de afdeling relevante en voor de doelgroep dominante discipline beschikbaar te zijn. Zelfevaluatie en beoordeling afdeling Toelichting: Hier formuleert de afdeling een korte zelfevaluatie met een eigen beoordeling van de criteria. Zij geeft hierbij aan wat haar sterke en zwakke kanten zijn en sluit af met een conclusie.

7 Beoordeling op instellingsniveau Basisgegevens: Organogram instelling met daarbij duidelijk aangegeven de positie van de voorgedragen afdeling(en). Instellingscriteria C1. Borging De instelling heeft zich in al haar formele uitingen expliciet gecommitteerd aan het borgen van de topklinische ggz-functie(s) binnen en buiten haar organisatie op lange termijn. Toelichting: Onderbouwing geschiedt middels de relevante beleidsdocumenten, zoals (meerjaren- en meest recent jaar-) beleidsplan op instellingsniveau en Kaderbrief met verwijzing naar de betreffende pagina s. C2. Certificering De instelling is ISO- (of daarmee vergelijkbaar) gecertificeerd. Toelichting: De instelling dient het ISO- of daarmee gelijkwaardig (zoals HKZ of NIAZ) certificaat te overleggen, waaronder minimaal de voorgedragen topklinische afdelingen vallen. C3. Financiële borging De instelling toont aan de topklinische ggz-functies op lange termijn financieel voldoende te borgen zodat zij aan de criteria voor het keurmerk kunnen blijven voldoen. Toelichting: Onderbouwing geschiedt middels een jaarrekening over het kalenderjaar voorafgaand aan de visitatie (indien niet beschikbaar, de jaarrekening van het jaar ervoor) en een begroting van het huidige jaar, van de instelling en van de divisie/onderdeel van de instelling waar de (beoogde) TOPGGz afdeling(en) onder vallen en waarin expliciet wordt gemaakt hoe de topklinische functies financieel worden geborgd. Verwijs hierbij naar de betreffende pagina s. C4. Samenwerkingsverband UMC De instelling heeft één of meer samenwerkingsovereenkomsten met een universiteit en/of UMC. Toelichting: Onderbouwing geschiedt middels het overleggen van de samenwerkingsovereenkomst(en) van die samenwerkingsrelatie die voor de (beoogde) TOPGGz afdelingen het belangrijkste is. In deze overeenkomst of bijgevoegde side letter moet duidelijk staan wat de aard van de samenwerking is, op welk onderzoek deze zich richt en hoe de (beoogde) TOPGGz afdelingen hier aantoonbaar van kunnen profiteren. C5. Artikel 14 BIG opleidingen Binnen de organisatie zijn alle relevante opleidingen in het kader van de artikel 14 BIG beroepen aanwezig, dan wel zijn er keuzestages aanwezig in het kader van een contract met een instelling waar hiervoor een volledig erkende opleiding is. Toelichting: Onderbouwing geschiedt middels het overleggen van de formele erkenningen van de opleiding tot psychiater, klinisch psycholoog en/of klinisch neuropsycholoog en verpleegkundig specialist, dan wel de samenwerkingsovereenkomst(en) met de instelling waarmee de stages voor de betreffende opleiding(en) zijn vastgelegd. Zelfevaluatie en beoordeling instelling Toelichting: Middels een korte zelfevaluatie analyseert de instelling de kwaliteit en continuïteit van de voorgedragen afdeling(en), alsmede de wijze waarop deze nu en in de toekomst geborgd worden.

8 Stichting Topklinische GGz Postbus BD Amersfoort