Stichting LOKAAL Rotterdam. Ungerplein 2, flat BR Rotterdam T E info@lokaal.org

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stichting LOKAAL Rotterdam. Ungerplein 2, flat 10. 3033 BR Rotterdam T 010 443 30 60. E info@lokaal.org"

Transcriptie

1

2 Stichting LOKAAL Rotterdam Ungerplein 2, flat BR Rotterdam T E info@lokaal.org

3

4 INHOUD JAARVERSLAG 1 Voorwoord 6 2 Projecten Bestuursdienst Cursussen en trainingen Debatten en dialogen Overige activiteiten Jeugd, Onderwijs en Samenleving Be InspiR d Ik wil jou! Een effectief debat; hoe organiseer ik dat? De Rotterdamse debatklas Ontdek je talent De Macht van de Media De vijf uitersten Overige projecten Overige opdrachtgevers Kinderjury Kralingen-Crooswijk Kinderjury Feijenoord Module Mens en Politiek Vrijheidsdebatten Trainingen op maat Raadssimulatie 44

5 2.4 Resultatenoverzicht Cursussen, trainingen en masterclasses Debatten en dialogen Overige projecten Lesmethodes 49 3 Organisatie Stichtingsbestuur Medewerkers, partners en samenwerking Communicatie Financiën 54 JAARREKENING 1 Balans per 31 december Exploitatierekening over Waarderingsgrondslagen 60 4 Toelichting op de balans per 31 december Toelichting op de exploitatierekening over

6

7

8 1 Voorwoord Voor LOKAAL was 2011 een omslagjaar. In vergelijking met 2010, toen veel activiteiten zijn uitgevoerd in het kader van de gemeenteraadsverkiezingen, was 2011 weer een regulier jaar met een lager niveau aan activiteiten. Ook was het het jaar waarin de contouren van het nieuwe collegebeleid steeds meer zichtbaar werden. Waar de focus op talentontwikkeling kansen biedt, werd eveneens duidelijk dat een combinatie van forse bezuinigingen en beleidswijzigingen een aanzienlijke koerswijziging vragen van de stichting. Afgelopen jaren was de dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving een belangrijke subsidiegever voor LOKAAL. Bij de presentatie van het nieuwe participatiebeleid door het college werd duidelijk dat de activiteiten van LOKAAL hier veel minder makkelijk op aansluiten dan bij de vorige beleidsregel het geval was. Helder was ook dat dit vanaf 2012 consequenties zou hebben voor de inkomsten. In reactie hierop is door de directeur, in samenspraak met het bestuur, een plan van aanpak opgesteld waarin is beschreven wat nodig is om de continuïteit op de langere termijn te waarborgen. Hierin staat de combinatie van een andere, kostenbesparende manier van werken en het aanboren van nieuwe financieringsbronnen centraal. 6 Toen de subsidie van JOS voor 2012 nog aanzienlijk lager uitviel dan was voorzien, leek de continuïteit van het werk van LOKAAL in gevaar te komen. In het najaar is dit onbedoelde negatieve gevolg van het nieuwe participatiebeleid voor LOKAAL bij alle fracties in de gemeenteraad onder de aandacht gebracht. Dit heeft ertoe geleid dat een deel van de bezuinigingen zijn teruggedraaid. Hiermee heeft LOKAAL de tijd gekregen om de gewenste koerswijziging door te voeren. LOKAAL kijkt hiermee terug op een jaar van hard werken aan mooie projecten en tegelijkertijd het aanpassen aan en inspelen op ingrijpende ontwikkelingen in de stad.

9 7

10 2 PROJECTEN LOKAAL heeft tot doel democratisch burgerschap te stimuleren en te ondersteunen. De betrokkenheid van Rotterdammers bij het maatschappelijke en politieke debat vraagt steeds meer aandacht. Er is afstand tussen Rotterdammers en de politiek, beide groepen vinden elkaar niet vanzelf. LOKAAL brengt mensen bij elkaar. LOKAAL stimuleert betrokkenheid en actief worden, bijvoorbeeld door debatmethodes te ontwikkelen die burgers verleiden om mee te praten. Of door activiteiten dichtbij Rotterdammers te organiseren, op school of op locaties in de stad waar veel mensen komen, zoals de 010-Actueeldebatten in de Centrale Bibliotheek. Voor Rotterdammers die (politiek) actief zijn in de stad of ambities hebben in deze richting heeft LOKAAL een trainingsaanbod. In onze activiteiten proberen we het directe contact tussen politici en burgers een plek te geven. We vragen politici van de verschillende partijen regelmatig een actieve rol te spelen als gastspreker, debatgast, coach of anderszins. In dit verslag hebben we onze activiteiten onderverdeeld op basis van onze belangrijkste subsidiegevers. De Bestuursdienst van de gemeente Rotterdam is sinds onze oprichting in de drijvende kracht achter LOKAAL. Met de budgetsubsidie die we jaarlijks ontvangen kunnen we een stevige basis leggen onder onze activiteiten in de stad. Tevens biedt deze subsidie ons de ruimte om in te spelen op de actualiteit. Dit jaar heeft LOKAAL bijvoorbeeld een wezenlijke bijdrage kunnen leveren aan het Groot Jongerendebat Rotterdam (GJR). Het project is afgesloten met een groot debat in de raadzaal van het stadhuis. Behalve voor de Bestuursdienst voert LOKAAL een reeks projecten uit die gefinancierd worden door de dienst JOS van de gemeente Rotterdam. De projecten zijn qua omvang en vorm zeer divers. In 2011 zijn onder andere een talentenspel, een theaterstuk, masterclasses, een debattenreeks en een opleidingstraject voor jonge Rotterdamse debatleiders ontwikkeld.

11 Tot slot is er een aantal projecten uitgevoerd voor verschillende opdrachtgevers. Het gaat om projecten die LOKAAL jaarlijks uitvoert, bijvoorbeeld het vrijheidsdebat op 5 mei en projecten in opdracht van gemeentelijke diensten, deelgemeenten en onderwijsinstellingen. 2.1 BESTUURSDIENST CURSUSSEN EN TRAININGEN Een van de kernactiviteiten van LOKAAL is het aanbieden en verzorgen van cursussen en trainingen. Deze activiteiten hebben als algemeen doel het bevorderen van de politieke en maatschappelijke participatie van de inwoners van Rotterdam. Rotterdam is de enige plaats in Nederland met een dergelijk cursusaanbod. De cursussen zijn een maatschappelijke en politieke oriëntatie gericht op zelfredzaamheid. Burgers leren bijvoorbeeld op welke manieren zij beleid kunnen beïnvloeden. Het aanbod heeft als doel de opgedane kennis en vaardigheden te gebruiken in een belangen- vereniging of de politiek. De inhoud van de cursussen is actueel, maatschappelijk relevant en 9 wordt afgestemd op de doelgroep. Bij elke cursus wordt gebruik gemaakt van achtergrondmateriaal en casussen en is ruimte voor de inbreng van de deelnemers. Bij een aantal cursussen worden gastsprekers, vaak politici, uitgenodigd. Op deze manier wordt geprobeerd de theoretische leerstof te verbinden met de dagelijkse praktijk. Trainingsprojecten van LOKAAL zijn altijd politiek neutraal. Bij het betrekken van lokale politici bij de cursussen wordt rekening gehouden met een evenwichtige vertegenwoordiging van politieke partijen. Alle cursusbijeenkomsten vinden, wanneer mogelijk, plaats in de eigen trainingsruimte van LOKAAL. Dit zorgt er voor dat de kosten laag blijven en deelname laagdrempelig is.

12 Gerealiseerd Er wordt een onderscheid gemaakt tussen cursussen en trainingen op basis van open inschrijving en trainingen op maat. Voor de trainingen en cursussen met een open inschrijving kan in principe iedere Rotterdammer zich opgeven; in de werving staat vooral de inhoud van de cursus centraal. In totaal zijn in 2011 negen open inschrijving trainingen afgerond. Daarnaast heeft LOKAAL ter voorbereiding op de vrijheidsdebatten (in de aanloop naar het bevrijdingsfestival) op twee scholen debatworkshops georganiseerd en is een workshop train-de-trainer gegeven aan de Politieke Jongerenorganisaties als onderdeel van het GJR. LOKAAL heeft in 2011 in totaal elf cursussen en trainingen georganiseerd. Daar hebben 141 deelnemers aan deelgenomen. Het beoogd resultaat voor de cursussen en trainingen was tussen de 98 en 147 deelnemers. Aanmeldingen en deelnemers 10 De ervaring leert dat het aantal aanmeldingen voor een cursus of training beduidend hoger ligt dan het daadwerkelijk aantal deelnemers. Het gaat hierbij om mensen die zich wel hebben ingeschreven, maar die niet komen opdagen en om mensen die op het laatste moment afzeggen. Gevolg is dat in de praktijk soms een klein aantal mensen deelneemt aan een cursus. Om deze reden vermelden wij in deze verslaglegging naast het aantal deelnemers ook het aantal inschrijvingen. Overigens worden bij het bereik alleen die deelnemers meegenomen die de training met succes hebben afgerond (waarbij maximaal één bijeenkomst mag worden gemist). LOKAAL heeft de afgelopen jaren op verschillende manieren geprobeerd om het verschil tussen aanmeldingen en daadwerkelijke deelname terug te dringen. Voorbeelden hiervan zijn een strenger betalingsbeleid en meer aanmeldingen toelaten dan er plaatsen zijn. In 2012 zullen we op dit punt vinger aan de pols blijven houden.

13 Cursus Gemeentepolitiek De cursus Gemeentepolitiek is de langstlopende cursus bij LOKAAL. De training wordt goed beoordeeld door de cursisten en de diversiteit in de groep wordt als meerwaarde beschouwd. De cursus bestaat uit vijf bijeenkomsten en geeft inzicht in de werking van de lokale politiek (in gemeente en deelgemeenten) en de rol van verschillende actoren, zoals bewoners, belangenbehartigers, raadsleden en wethouders. Gastsprekers Maarten van de Donk, VVD; Marco Heijmen, PvdA; Ronald Schneider, Leefbaar Rotterdam; Rob Weststrate, griffier deelgemeente Prins Alexander; Paul van den Eijnden, griffier deelgemeente Feijenoord; Eelco Groenenboom, griffier deelgemeente Noord Startdata Trainer Deelnemers 20 januari, 27 april, 6 september Chris Aalberts 37 deelnemers / 56 inschrijvingen Training Discussie & Debat In 2011 is de training Discussie & Debat drie keer aangeboden als open inschrijving training. 11 Er is veel animo voor de training. Tijdens de training leren cursisten aan de hand van praktijkvoorbeelden, ervaringen van deelnemers en een deel theorie hoe je in openbare situaties een debat moet voeren. Naast de reguliere trainingen heeft LOKAAL op de Hildegardis Mavo drie debatworkshops georganiseerd ter voorbereiding op de vrijheidsdebatten. Gastsprekers Startdata Trainer Deelnemers Jan Schonk, D66 1 februari, 7 juni, 15 november Petra van der Horst 54 deelnemers / 59 inschrijvingen

14 Training Netwerken & Lobbyen In 2011 zijn twee reguliere trainingen Netwerken & Lobbyen georganiseerd. Tijdens de training gaan cursisten aan de slag met de basisprincipes van netwerken, leren ze hun eigen netwerk in kaart te brengen en uit te breiden en oefenen ze met het formuleren van een goede lobbyboodschap. Startdata Trainer Deelnemers 1 maart, 11 oktober Petra van der Horst 17 deelnemers / 27 inschrijvingen Cursus Verdieping Gemeentepolitiek Nieuw in 2011 is de cursus Verdieping Gemeentepolitiek. Op verzoek van oud-cursisten van de basiscursus Gemeentepolitiek is een vervolgcursus ontwikkeld waardoor deelnemers hun politieke ambities nog meer vorm kunnen geven. Onderdelen van de cursus zijn een verkenning van de rollen van een (deel)raadslid, de instrumenten die een (deel)raadslid tot zijn beschikking heeft en de relatie media en politiek. 12 Tijdens de bijeenkomsten zijn gastsprekers betrokken om de link te leggen met de praktijk. Om de deelnemers te laten ervaren hoe een raadsvergadering in de praktijk verloopt, is in samenwerking met de griffier van deelgemeente Feijenoord een mini-raadssimulatie georganiseerd in de raadzaal van de deelgemeente. Gastsprekers Arno Bonte, GroenLinks; Paul van den Eijnden, griffier deelgemeente Feijenoord Startdatum Trainer Deelnemers 24 november Deniz Özkanli 17 deelnemers / 17 inschrijvingen

15 Workshop Train de Trainer Er is een workshop train-de-trainer gegeven aan de Politieke Jongerenorganisaties (PJO s) als onderdeel van het GJR. De jongeren hebben geleerd het Politieke Spel te spelen. Vervolgens hebben ze het spel op verschillende scholen in Rotterdam gespeeld in aanloop naar het GJR. De deelnemende jongerenorganisaties zijn: DWARS, ROOD, CDJA, Jonge Socialisten, Jonge democraten, PerspectieF en de Rotterdamse Jongerenraad. Startdatum Trainer Deelnemers 22 september Deniz Özkanli 16 deelnemers / 16 inschrijvingen 13 Evaluatie cursussen en trainingen Deelnemers aan de trainingen van LOKAAL wordt na afloop gevraagd een evaluatieformulier in te vullen. Met dit formulier beoordelen de deelnemers de cursus en de trainer. Ook is ruimte voor suggesties en aanvullingen. Op de manier zorgt LOKAAL voor een kwalitatief hoogwaardig cursusaanbod en een goede aansluiting op de behoefte van de doelgroep. Het gemiddelde cijfer dat cursisten in 2011 voor een cursus of training gaven is een 8,0.

16 Het gemiddelde cijfer dat de trainers krijgen is een 8,6 (het hoogste cijfer dat is gegeven is een 9 en het laagste een 8,4). Cursisten vinden de discussies tijdens de bijeenkomsten over actuele maatschappelijke en politieke onderwerpen waardevol. Daarnaast vinden ze ook belangrijk dat de lijn van de cursus wordt gevolgd en alle theoretische stof wordt behandeld. De redenen voor het volgen van de cursus Gemeentepolitiek (basis en verdieping) lopen uiteen, de meeste mensen volgen de cursus uit interesse met het idee er daarna iets mee te doen. Een aantal geeft aan de kennis voor hun werk te willen inzetten. Sommige deelnemers zijn al politiek actief in een deelraad en volgen de cursus om het geheugen op te frissen. Deelnemers aan de verdiepingscursus Gemeentepolitiek geven aan daadwerkelijk politiek actief te willen worden na de cursus. Naast de veelal inhoudelijke cursussen Gemeentepolitiek worden de vaardigheidstrainingen Discussie & Debat en Netwerken & Lobbyen aangeboden. Veel mensen willen deze vaardigheden verder ontwikkelen om hun contacten met de politiek te verbeteren maar ook binnen hun reguliere werk. De deelnemers vinden de trainingen leerzaam, praktijkgericht en leuk DEBATTEN EN DIALOGEN LOKAAL heeft in 2011 wederom de debatreeks 010-Actueel georganiseerd. In deze reeks zijn acht debatten georganiseerd over actuele (lokale) maatschappelijke thema s. Ook organiseerde LOKAAL een speciale jongereneditie: 010-Actueel JONG. Met de 010- Actueeldebatten heeft LOKAAL in 2011 meer dan 900 deelnemers bereikt. Het minimale bereik voor 010-Actueel in 2011 was gesteld op 850 deelnemers. Het bereik van 010-Actueel wordt gebaseerd op de bezettingsgraad van de stoelen en een schatting van het publiek dat om het zittende publiek heen staat en het debat geheel of gedeeltelijk volgt.

17 010-Actueel De Rechtspraak Rechters en de mediadruk, het proces tegen Wilders, snelrecht voor overlastgevers, hogere straffen voor agressie tegen mensen met een publieke functie. Rechtspraak is vaak in het nieuws en iedereen heeft er een mening over. Op 5 februari vond het eerste 010-Actueeldebat van 2011 plaats. Vragen die aan de orde kwamen: Wat is de rol van de media bij een rechterlijke afweging? In hoeverre mag de politiek zich bemoeien met de rechtspraak? Bestaat er een afstand tussen burger en rechtspraak? Gasten Podium: Wim van Veen, president Rechtbank Rotterdam; Henk Korvinus, hoofdofficier van Justitie; Ton Derksen, wetenschapsfilosoof en auteur; Theo de Roos, hoogleraar strafrecht Datum Presentator Publiek 5 februari Jacobine Geel 150 deelnemers Actueel Het Rotterdamse Onderwijs Vakantiescholen, groep nul, het programma Beter Presteren en het nog meer betrekken van ouders. Rotterdam doet er alles aan om kinderen en jongeren beter te laten presteren. Maar aan de andere kant heeft minister van Onderwijs Marja van Bijsterveldt een bezuiniging van 300 miljoen euro aangekondigd. Wat voor gevolgen heeft dit voor het Rotterdamse onderwijs?

18 Op 12 maart spraken we hierover tijdens het 010-Actueel debat. Onder andere de volgende dilemma s kwamen aan de orde: Focus op taal en rekenen of talentontwikkeling? Meer kleurrijke scholen of meer kwaliteitsonderwijs? Hoe kan de school de ouderbetrokkenheid vergroten? En welke balans moet er zijn tussen het onderwijs en de opvoeding? 16 Gasten Podium: Rien van Genderen, Stichting de Meeuw; Jack Biskop, Tweede Kamerlid CDA; Marianne Verboom, Basisschool de Fontein; Sabine Severiens, Risbo, onderzoeksinstituut EUR Eerste rij: Peter van Heemst, PvdA; Deborah Middelman, VVD; Marijana Zivanovic, Leefbaar Rotterdam; Wubbo Tempel, CDA Datum Presentator Publiek 12 maart Jacobine Geel 100 deelnemers

19 010-Actueel Wonen in Rotterdam Rotterdam blijft bouwen, maar wie gaat er wonen? Er zijn woningen beschikbaar, maar voor wie? Hoger opgeleiden en gezinnen voelen zich vooralsnog niet aangesproken. Daarnaast is de woonsituatie in Rotterdam-Zuid, het Oude Noorden en Rotterdam-West ook nog niet om over naar huis te schrijven. In dit debat gingen onder andere wethouder Hamit Karakus en verschillende raadsleden in debat over woningbeloften voor hoger opgeleiden en maatregelen in achterstandwijken. Gasten Podium: Hamit Karakus, wethouder Wonen, Ruimtelijke Ordening en Vastgoed; Jeanne Hogenboom, voorzitter B.O.O.G; Mark van de Velde, stadssocioloog Datum Presentator Publiek 16 april Eric Stam 80 deelnemers 010-Actueel 500 jaar Lof der Zotheid en het veiligheidsbeleid van Rotterdam Wat is er zotter dan om welke redenen ook een strijd aan te gaan van dien aard dat beide 17 partijen er meer nadeel dan voordeel van ondervinden? Erasmus beschreef het kwetsbare evenwicht tussen vrijheid en veiligheid in de Lof der Zotheid. Het gedachtegoed van de beroemde Rotterdammer lijkt nog steeds actueel. Het 010-Actueeldebat van 28 mei over het veiligheidsbeleid in Rotterdam stond in het teken van 500 jaar Lof der Zotheid. Onder andere de volgende vragen werden tijdens het debat gesteld: Is het evenwicht tussen veiligheid en vrijheid door het huidige beleid uit balans? Leidt de strenge handhaving tot meer discriminatie en verdeeldheid? Schieten sommige regels hun doel voorbij? Hoe zorgen we voor een veiligheidsbeleid waarbij iedereen zich gelijk, prettig en veilig voelt?

20 Gasten Podium: Thaddeus Muller, socioloog EUR; Marianne Martens, directeur Thuis op Straat; Arno Bonte, GroenLinks; Robert Simons, Leefbaar Rotterdam; Carlos Goncalves, deelgemeente Delfshaven Eerste rij: Peter van Heemst, PvdA; Hennie van Schaik, Leefbaar Rotterdam; Annet den Hoed, PvdA; Frans de Wuffel, GroenLinks Datum Presentator Publiek 28 mei Prem Radhakishun 80 deelnemers 18

21 010-Actueel Homo-emancipatie in Rotterdam Rotterdam, het roze hart van de Randstad? Met de Eurogames in de stad lijkt het daar wel op. Maar ondanks talloze initiatieven, waaronder de benoeming van homo-ambassadeurs en een eigen homoglossy, lijkt homotolerantie juist af te nemen. Deze tendens is landelijk zichtbaar in de grote steden. Terwijl homoseksuele jongeren op school gepest worden, heerst in de Tweede Kamer nog altijd verdeeldheid over het verplicht stellen van voorlichting op scholen. En met bezuinigingen voor organisaties die homo-emancipatie bevorderen, rees tijdens dit debat de vraag: Hoe Rozegezind is Rotterdam eigenlijk? Gasten Podium: Korrie Louwes, wethouder Arbeidsmarkt, Innovatie, Hoger onderwijs en Participatie; Joke Ellekamp, homo-ambassadeur; Juul van Hoof, senior adviseur Movisie Eerste rij: Anita Fähmel, Leefbaar Rotterdam; Jordi Buisman, Jonge Socialisten; Setkin Sies, ChristenUnie-SGP Datum Presentator Publiek 25 juni Abdellah Dami 100 deelnemers Actueel Werk, inkomen en bezuinigingen in Rotterdam De recessie slaat wild om zich heen en het dominoeffect wordt nu pas goed zichtbaar. Minder inkomsten betekent meer ontslagen en meer ontslagen betekent meer uitkeringen. Voor een stad als Rotterdam een hele uitdaging, met een relatief arme en laaggeschoolde bevolking en al circa mensen in de bijstand. Het college presenteerde afgelopen

22 zomer zijn plannen om de problemen in de werkgelegenheid en sociale zekerheid het hoofd te bieden. Vragen tijdens dit debat: Is het voorgenomen beleid wel eerlijk en wat levert het ons op? Wat betekent dit alles voor de jongere generatie beroepsbevolking en voor mensen met een beperking? Waar liggen de problemen en hoe krijgen we iedereen weer aan het werk? 20 Gasten Podium: Luc Severijnen, directeur Uitvoering Wet Werk en Bijstand SoZaWe; Arij Moerman, voorzitter cliëntenraad SoZaWe; Leo Noordegraaf, directeur Rotterdams Offensief; IJmert Muilwijk, voorzitter CNV Jongeren. Eerste rij: Maarten Struijvenberg, Leefbaar Rotterdam; Peter van Heemst, PvdA Datum Presentator Publiek 24 september Jacobine Geel 80 deelnemers

23 010-Actueel Normen en waarden in een divers Rotterdam Veel problemen in de samenleving worden toegedicht aan de multiculturele samenleving. Er wordt nog vaak een onderscheid gemaakt tussen autochtoon en allochtoon en we focussen vooral op verschillen en niet op overeenkomsten. Tijdens dit debat werd ingegaan op wat je eigenlijk Nederlander maakt. Wat zijn die waarden en normen die door iedereen gedeeld dienen te worden? Hoe verhoudt dit alles zich in Rotterdam, een stad met meer dan 170 culturen en waar juist steeds vaker gesproken wordt van de kracht van diversiteit? Gasten Podium: Han Entzinger, hoogleraar integratie en migratiestudies; Frans Verhagen, journalist en Amerika-deskundige; Anita Fähmel, Leefbaar Rotterdam Eerste rij: Ed van de Peppel, CDA; Dion Koeze, DWARS; Oskar Havermans, ROOD Datum Presentator Publiek 29 oktober Prem Radhakishun 150 deelnemers 010-Actueel JONG Verwend of belazerd? 21 Rotterdam is een jonge stad. De gemeente heeft talentontwikkeling van jonge Rotterdammers hoog in het vaandel staan. Jongeren moeten zich kunnen ontplooien door sport, kunst en cultuur en vooral ruimte krijgen om hun eigen ding te doen. In dit debat gaan we het hebben over de jonge generatie Rotterdammers. Zijn ze verwend door alle gesubsidieerde projecten waardoor ze verwachten dat hun bedje wel gespreid is? Of hebben we jongeren gouden bergen beloofd die nu gebakken lucht blijken te zijn?

24 Door de vergrijzing zijn jongeren nodig maar in hoeverre zijn ze toegerust? Moeten we blijven pamperen of is de jonge generatie zo creatief dat wanneer ze iets wil het toch wel van de grond komt? En wat is nu die talentontwikkeling? Is dat doen wat je leuk vindt of doen wat verstandig is? Is talentontwikkeling vooral gericht op het krijgen van een baan of is het meer iets voor jezelf? Gasten Podium: Friederieke Darius, Codarts; Alexander Soares, Stichting Young Up; Menno Rosier, Cultuurscout Rotterdam Centrum; Ike de Rooij, Bureau Keesie Eerste rij: Brenda Dirkse, D66; Richard Moti, PvdA Datum Presentator Publiek 19 november Marcel van der Steen 50 deelnemers 22

25 010-Actueel De toekomst van het welzijnswerk De overheid bezuinigt fors op het welzijnswerk. Tegelijk vinden grote veranderingen plaats in de organisatie van het welzijn. Het idee dat welzijnswerk problemen voorkomt, maakt plaats voor de gedachte dat professionele hulp alleen wordt geboden aan degene die het echt nodig heeft. In alle andere gevallen wordt uitgegaan van de eigen kracht en verantwoordelijkheid van mensen. In dit debat ging het over het nut van welzijnswerk, de gevolgen van minder welzijnswerk in de buurt, de mate waarin welzijnswerk door vrijwilligers kan worden opgevangen en de effecten van het nieuwe beleid op de kwaliteit van zorg. Gasten Podium: Korrie Louwes, wethouder arbeidsmarktontwikkeling, innovatie, hoger onderwijs en participatie; Lucas Meijs, hoogleraar vrijwilligerswerk aan de Erasmus Universiteit 23 en lid van de RMO; Paul Steinmann, opbouwwerker Tarwewijk en Zuidwijk (voor: Crista Vonkeman, bestuurder Hefgroep, wegens ziekte afwezig); Anja van Dam, actieve bewoner (voor Annie Verdoold, actievoerster Spangen, wegens ziekte afwezig) Eerste rij: Mark Vijfschaft, GroenLinks; Rabin Ramadhin, PvdA Datum Presentator Publiek 10 december Esther-Clair Sasabone 120 deelnemers

26 2.1.3 OVERIGE ACTIVITEITEN LOKAAL organiseert jaarlijks een groot aantal overige activiteiten die als doel hebben Rotterdammers meer bij de stad of de politiek te betrekken. Vast onderdeel zijn diverse lesmethodes bedoeld voor het voortgezet onderwijs (deze methodes vallen onder de noemer Doe-het-zelf Democratie). In 2011 zijn veertig van dergelijke activiteiten georganiseerd (beoogd aantal: 20). Hieraan hebben circa 950 personen, voornamelijk jongeren, deelgenomen. Voor het merendeel zijn deze methodes dit jaar geïntegreerd in meer omvangrijke projecten. Naast deze activiteiten draagt LOKAAL elk jaar bij aan de Dag van de Dialoog en spelen we met verschillende projecten in op de actualiteit. Lesmethode: Het politieke spel Het politieke spel is een interactief spel waarin jongeren leren hoe de politiek werkt. Centraal staan twintig foto s die verwijzen naar verschillende politieke thema s. Deelnemers werken samen in zelf gevormde partijen. De partijen maken hun prioriteiten zichtbaar door het plaatsen van magneten op de foto s. Jongeren leren tijdens het spel hun standpunten verwoorden, debatteren, coalities vormen en dat er altijd geld te weinig is. Het spel wordt 24 begeleid door LOKAAL.

27 Het politieke spel werd in 2011 deel gespeeld binnen projecten: De module Mens en Politiek (2x) Studenten CMV van de Hogeschool Rotterdam Het Groot Jongerendebat Rotterdam (20x op tien verschillende scholen) Leerlingen voortgezet onderwijs Daarnaast is het spel gespeeld: Voor de docentenopleiding Maatschappijleer Hogeschool Rotterdam Op de Good4Me dagen op het Albeda Slingeplein (2x) Voor jongeren van stichting Dock Lesmethode: Als ik het voor het zeggen heb Deelnemers kruipen voor één dag in de huid van de burgemeester, een gemeenteraadslid, een wethouder, een journalist of een burger op de publieke tribune. Aan de hand van een fictieve agenda, vergaderstukken en individuele rolbeschrijvingen spelen zij een raadsvergadering na. Zo ervaren zij aan den 25 lijve hoe het werkt in de politiek. Handige debattips, kennismaking met echte gemeenteraadsleden en het voorbereiden van de rollen gaan aan het simulatiespel vooraf. Het raadssimulatiespel is in 2011 drie keer gespeeld, met de volgende groepen: Ambtenaren Sport en Recreatie gemeente Rotterdam Trainees gemeente Rotterdam Studenten CMV Hogeschool Rotterdam (onderdeel van module Mens en Politiek)

28 Lesmethode: Vrijheid moet je doen Voorafgaand aan 4 en 5 mei heeft LOKAAL een scholentour georganiseerd. Onder leiding van een gespreksleider van LOKAAL en aan de hand van prikkelende filmpjes van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, gingen leerlingen met elkaar in gesprek over de vier vrijheden van Roosevelt: 1) Vrijheid van meningsuiting, 2) Vrijheid van godsdienst, 3) Vrijwaring van gebrek en 4) Vrijwaring van angst. In totaal hebben er op zes scholen en in dertien klassen vrijheidsbijeenkomsten plaatsgevonden. De deelnemende scholen waren: Carré College, Melanchthon Schiebroek, Hildegardis Mavo, Het Albeda College Mathenesserlaan, Sint-Montfort en Cosmicus College. Groot Jongerendebat Rotterdam (GJR) In samenwerking met de politieke jongerenorganisaties uit Rotterdam en de Rotterdamse Jongerenraad (RJR) heeft LOKAAL in 2011 het GJR georganiseerd. Doel van het GJR is leerlingen van het voortgezet onderwijs en het MBO dichterbij de politiek, maatschappelijke vraagstukken en debat te brengen. Het unieke van het project is dat het door de verschillende 26 politieke jongerenorganisaties samen met de RJR en LOKAAL is georganiseerd.

29 Omdat het GJR een project voor en door jongeren is, zijn de organisatie en de uitvoering van het project zoveel mogelijk in de handen van jongeren zelf gebleven; de betrokkenen van de politieke jongerenorganisaties en de RJR. LOKAAL was coördinator, eindverantwoordelijk voor de werving van de scholen en speelde daarnaast een adviserende en ondersteunende rol. Het GJR bestond uit drie onderdelen: 1. Het spelen van het Politieke Spel in de klas 2. De trainingsdag met debatworkshops 3. De finale van het Groot Jongerendebat 2011 in de raadzaal van het stadhuis Deelnemers Islamitische Scholengemeenschap Ibn Ghaldoun, Albeda College Zuster Hennekeplein, Zadkine Centrum, Sint Montfort, Grafisch Lyceum, Wellant College Rotterdam, Dalton Lyceum Barendrecht, Wolfert Dalton Rotterdam, Albeda College Baljuwstraat, Melanchthon College Laanslootseweg (10 scholen, circa 250 leerlingen) Periode uitvoering Samenwerking januari - december CDJA, DWARS, JD, JOVD, JS, PerspectieF, ROOD, RJR 27 Namens de RJR en de PJO s heeft LOKAAL voor het GJR een subsidieaanvraag ingediend bij dienst JOS, afdeling Jeugd. Vanwege de financiële situatie van de gemeente is deze aanvraag niet gehonoreerd. Omdat de voorbereidingen voor het GJR al in een vergevorderd stadium waren, is in overleg met de Bestuursdienst, besloten het GJR met subsidie van de Bestuursdienst uit te voeren.

30 Dag van de Dialoog LOKAAL speelt een rol in het gemeentelijke initiatief Stichting In Dialoog. Jaarlijks dragen wij bij aan deze dag door participatie in de werkgroep van de Dag van de Dialoog en door een concrete bijdrage te leveren aan de gesprekstafels op de dag zelf. De Dag van de Dialoog vond plaats op 7 oktober. LOKAAL heeft drie gespreksleiders aangedragen en meegewerkt in de werving van de deelnemers aan de gesprekstafels. Welkom in FRAZ LOKAAL is door IDEA gevraagd om een bijdrage te leveren aan een uitwisselingsproject voor jongeren met als doel jongeren meer te betrekken bij de lokale en nationale politiek. In december vond een uitwisselingsweekend plaats in Rotterdam met jongeren uit Friesland, Rotterdam, Amsterdam, Antwerpen en Zeeland. LOKAAL heeft een bijdrage geleverd aan het project door: Mede invulling te geven aan het programma van het uitwisselingsweekend; 28 De volgende workshops te verzorgen: drie workshops politieke spel, twee debatworkshops en twee workshops presentatie; Het slotdebat te programmeren en te organiseren (het aanleveren van stellingen, het uitnodigen van de politiek en professionals en het leveren van een gespreksleider). Periode uitvoering Samenwerking Deelnemers augustus - december IDEA, Stichting Welzijn Feijenoord, Stichting Jong Rotterdam +/- 40 deelnemers

31 2.2 JEUGD, ONDERWIJS EN SAMENLEVING BE INSPIR D De doelstelling van Be InspiR d is de effectiviteit van erkende en nieuwe rolmodellen in de stad vergroten. Hiermee levert het project een bijdrage aan bewustwording van talent en het stimuleren van de ontwikkeling hiervan. Na een succesvol 2010 heeft Be InspiR d wederom in 2011 veel mensen bereikt en geïnspireerd. De poule van inspirators is uitgebreid naar circa vijftig inspirators die samen meer dan zeventig bijeenkomsten hebben verzorgd, waarvan zeven publicaties in de media. Een groot aantal van deze bijeenkomsten was gericht op jongeren. Daarbij zijn er twee netwerkbijeenkomsten georganiseerd om Be InspiR d onder de aandacht 29 te brengen en nieuwe inspirators te scouten. Drie keer is voor de inspirators een workshop ter bevordering van hun activiteiten aangeboden. De ervaringen met het project zijn positief: de inzet van een inspirator wordt door de deelnemers en organisator over het algemeen goed gewaardeerd. Periode uitvoering januari - december Samenwerking TV Rijnmond, Projectbureau de Dag van de Dialoog, 25 (afdelingen van) scholen, maatschappelijke organisaties Bereik ruim 70 bijeenkomsten en publicaties in de media

Trainingstraject gemeente Bronckhorst

Trainingstraject gemeente Bronckhorst Trainingstraject gemeente Bronckhorst Datum 18 januari 2015 Op verzoek van Gemeente Bronckhorst Mariëlle van der Leur, griffier Contactpersoon Debat.NL Alex Klein klein@debat.nl 023-5629972 of 06-40516523

Nadere informatie

Lang leve de lokale lobby?!

Lang leve de lokale lobby?! Lang leve de lokale lobby?! Bijdrage door Noortje Thijssen aan nieuwjaarsreceptie Welcom Amsterdam Amsterdam, 11 januari 2018 Even voorstellen Pagina 2 2017 Universiteit van Amsterdam & Public Matters

Nadere informatie

JAARPLAN JONGE SOCIALISTEN ARNHEM- NIJMEGEN

JAARPLAN JONGE SOCIALISTEN ARNHEM- NIJMEGEN JAARPLAN JONGE SOCIALISTEN ARNHEM- NIJMEGEN 2015-2016 Inhoudsopgave Voorwoord (pagina 3) Inleiding (pagina 3) Bestuur Jonge Socialisten Arnhem- Nijmegen 2015-2016 (pagina 4) Portefeuilleverdeling (pagina

Nadere informatie

VVD trainingsaanbod in 2013 KC's Groningen en Drenthe

VVD trainingsaanbod in 2013 KC's Groningen en Drenthe VVD trainingsaanbod in 2013 KC's Groningen en Drenthe Let op: soms wijzigt er iets in dit programma. Kijk daarom voor de zekerheid altijd op de website van de kamercentrale of u de laatste versie van dit

Nadere informatie

MEER JONGEREN IN DE POLITIEK, MEER HUMOR

MEER JONGEREN IN DE POLITIEK, MEER HUMOR Welke partij is het populairst onder Rotterdamse jongeren? Jonge Rotterdammers over politiek, stemmen (voor je achttiende!) en hun eigen wijk MEER JONGEREN IN DE POLITIEK, MEER HUMOR 2018 COLOFON Stichting

Nadere informatie

Een Positief. leer en leefklimaat. op uw school

Een Positief. leer en leefklimaat. op uw school Een Positief leer en leefklimaat op uw school met TOPs! positief positief denken en doen Leerlingen op uw school ontwikkelen zich het beste in een positief leer- en leefklimaat; een klimaat waarin ze zich

Nadere informatie

Stichting LOKAAL Rotterdam. Ungerplein 2, flat 10. 3033 BR Rotterdam T 010 443 30 60. E info@lokaal.org

Stichting LOKAAL Rotterdam. Ungerplein 2, flat 10. 3033 BR Rotterdam T 010 443 30 60. E info@lokaal.org Stichting LOKAAL Rotterdam Ungerplein 2, flat 10 3033 BR Rotterdam T 010 443 30 60 E info@lokaal.org INHOUD JAARVERSLAG 1 Voorwoord 6 2 Projecten 8 2.1 Bestuursdienst 8 2.1.1 Cursussen en trainingen 8

Nadere informatie

Lokale jeugddebatten

Lokale jeugddebatten Lokale jeugddebatten Nationale Jeugdraad FORUM, Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling Kromme Nieuwegracht 58 Postbus 201 3512 HL Utrecht 3500 AE Utrecht Tel: 030 230 35 75 Tel: 030 297 43 21 Faxnr:

Nadere informatie

Trainingen en workshops maart - juni 2019

Trainingen en workshops maart - juni 2019 academie Leren en doen! Trainingen en workshops maart - juni 2019 www.academie.zorgbelang-brabant.nl Trainingen & workshops KRACHTIG PITCHEN Vrijdag 29 maart 2019 Hoe vertel je kort en krachtig jouw idee

Nadere informatie

WIE BESTUURT DE GEMEENTE?

WIE BESTUURT DE GEMEENTE? WIE BESTUURT DE GEMEENTE? De gemeente dichtbij Dagelijks heeft u met de gemeente te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw vuilnis wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden aangelegd. Bij

Nadere informatie

Voor het Huis voor democratie en rechtsstaat wordt geëxperimenteerd met proeftuinen

Voor het Huis voor democratie en rechtsstaat wordt geëxperimenteerd met proeftuinen Voor het Huis voor democratie en rechtsstaat wordt geëxperimenteerd met proeftuinen Het Huis voor democratie en rechtsstaat is een nog op te richten instelling. Het Huis wil kennis van burgers over onze

Nadere informatie

De Ervaring Leert! Programma voor Provinciale Statenleden 2015

De Ervaring Leert! Programma voor Provinciale Statenleden 2015 De Ervaring Leert! Programma voor Provinciale Statenleden 2015 Inhoud De ervaring Leert! 3 Workshops 4 1. Krachtenveld Provincie 2. Simulatie Statenvergadering 3. Rollen en instrumenten 4. Integriteit

Nadere informatie

I N H O U D Wet maatschappelijke ondersteuning Veiligheid Ruimtelijke ordening en bouwen Gemeentefinanciën Sociale zaken en armoedebeleid

I N H O U D Wet maatschappelijke ondersteuning Veiligheid Ruimtelijke ordening en bouwen Gemeentefinanciën Sociale zaken en armoedebeleid Raadslid is een mooi vak. Als raadslid mag u over de meest uiteenlopende zaken meebeslissen. U komt in veel verschillende situaties waarin u om uw mening wordt gevraagd. Maar wat is bij al die verschillende

Nadere informatie

Het gaf mij veel energie om een eigen evenement te organiseren.

Het gaf mij veel energie om een eigen evenement te organiseren. Het Cruyff Foundation Community Program De Johan Cruyff Foundation wil jongeren langdurig binden aan het Cruyff Court en de wijk. Wij willen jongeren meer zelfvertrouwen geven, kansen bieden om hun talent

Nadere informatie

Aanvraag van onder de grens naar boven de grens

Aanvraag van onder de grens naar boven de grens Aanvraag van onder de grens naar boven de grens Een participatieproject voor de wijk met de hoogste armoedecijfers van Nederland Cursus mantelzorg vrouwen Tweebosbuurt april 2017 (kwaliteitenspel) Inleiding

Nadere informatie

Scholingsaanbod najaar 2013. voor actieve vrijwilligers van ANBO

Scholingsaanbod najaar 2013. voor actieve vrijwilligers van ANBO Scholingsaanbod najaar 2013 voor actieve vrijwilligers van ANBO Inhoudsopgave 1. Voorwoord... 3 2.... 4 3. Aanbod... 5 3.1 Workshop Webmaster... 5 3.2 Workshop Beleidsbeïnvloeding Wmo... 6 3.3 Workshop

Nadere informatie

De Ervaring Leert! Programma voor gemeenteraden 2015

De Ervaring Leert! Programma voor gemeenteraden 2015 De Ervaring Leert! Programma voor gemeenteraden 2015 Inhoud De ervaring Leert 3 Workshops 4 1. Beperkte tijd, toch kwaliteit 2. Resultaat in de raad 3. Rollen en instrumenten 4. De decentralisatiedossiers

Nadere informatie

Annette Koops: Een dialoog in de klas

Annette Koops: Een dialoog in de klas Annette Koops: Een dialoog in de klas Als ondersteuning bij het houden van een dialoog vindt u hier een compilatie aan van Spreken is zilver, luisteren is goud : een handleiding voor het houden van een

Nadere informatie

Ik ben rustiger geworden en haal meer resultaten

Ik ben rustiger geworden en haal meer resultaten Leergang Veranderen en Organiseren in gemeenten Ik ben rustiger geworden en haal meer resultaten Tekst: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Hoe bied ik ontwikkelingen in en buiten mijn organisatie

Nadere informatie

Publiciteit en werving OSA

Publiciteit en werving OSA Publiciteit en werving OSA Bereik de ouders persoonlijk Het is belangrijk om veel aandacht aan werving en publiciteit te besteden. In het bijzonder als u met open inschrijving werkt. Denkt u hierbij aan

Nadere informatie

DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen

DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen 2 3 INHOUDSOPAVE PAGINA Kennis over psychische problemen bij ouderen nodig?! 4 Praktische

Nadere informatie

Hulp bij ADHD. Scholingsaanbod

Hulp bij ADHD. Scholingsaanbod Hulp bij ADHD Dit heeft mijn beeld van ADHD enorm verrijkt. Ik zie nu veel mogelijkheden om kinderen met ADHD goede begeleiding te bieden deelnemer workshop bij Fontys Hogescholen Copyright 2010 Hulp bij

Nadere informatie

Wie bestuurt de gemeente?

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden

Nadere informatie

Viering 100 jaar vrouwenkiesrecht; vrouwen in de Drentse politiek

Viering 100 jaar vrouwenkiesrecht; vrouwen in de Drentse politiek 2016-754 Viering 100 jaar vrouwenkiesrecht; vrouwen in de Drentse politiek Voorgestelde behandeling: - Statencommissie Financiën, Cultuur, Bestuur en Economie op 26 oktober 2016 - Provinciale Staten op

Nadere informatie

Kansen pakken als partner van de gemeente

Kansen pakken als partner van de gemeente Kansen pakken als partner van de gemeente Utrecht 29 maart 2018 i www.kbo-pcob.nl e info@kbo-pcob.nl t 030 3 400 600 Vandaag antwoorden op vragen zoals: Wat brengt een relatie met de gemeente? Waar staan

Nadere informatie

milieuvoorlichting voor en door bewoners van multiculturele wijken

milieuvoorlichting voor en door bewoners van multiculturele wijken milieuvoorlichting voor en door bewoners van multiculturele wijken Voor informatie en bestellen van de folder over het project Leve Leven!: Projectbureau Aarde-werk Hugo de Grootstraat 8 2518 ED Den Haag

Nadere informatie

Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente.

Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente. 1. Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente. 2. De overheid moet niet achter de voordeur van mensen willen treden. Dat is privégebied en de eigen

Nadere informatie

Inhoudelijke jaarverslag 2013

Inhoudelijke jaarverslag 2013 Inhoudelijke jaarverslag 2013 NTFF Westermarkt 2H, 1016 DK Amsterdam 1016 DK Amsterdam 020-7371666 info@ntff.nl KvK: 52197123 RSIN / fiscaal nummer: 850338980 Inhoudsopgave Wat is de missie en doelstellingen

Nadere informatie

EFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak?

EFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak? EFFECTIEF LEIDINGGEVEN Een gave of een vak? Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij voegen

Nadere informatie

Hoe deel te nemen? Inschrijven. Inspirerend om na te denken over waarom ik doe wat ik doe met mijn werk.

Hoe deel te nemen? Inschrijven. Inspirerend om na te denken over waarom ik doe wat ik doe met mijn werk. Hoe deel te nemen? Praktische informatie Je bent een geïnteresseerde, gemotiveerde en enthousiaste docent in het voortgezet onderwijs (vmbo t/m gymnasium) in de regio Den Haag. Een deelnemende school levert

Nadere informatie

Criteria voor Cultuur subsidie

Criteria voor Cultuur subsidie Criteria voor Cultuur subsidie 1 Cultuureducatie voor iedereen Heeft u een vernieuwend plan om Ridderkerkers kennis te laten maken met cultuureducatie, dien het dan in! Het gaat om cultuureducatie in de

Nadere informatie

Activiteitenplan Vrijzinnige Partij 2015

Activiteitenplan Vrijzinnige Partij 2015 Activiteitenplan Vrijzinnige Partij 2015 Inhoud Inleiding... 2 1. Organisatieopbouw... 3 2. Politieke vormings- en scholingsactiviteiten... 3 3. Informatievoorziening... 3 4. Ledenwerving: supporters...

Nadere informatie

Scholingsgids ANBO Academie 2015. Voor actieve vrijwilligers van ANBO

Scholingsgids ANBO Academie 2015. Voor actieve vrijwilligers van ANBO Scholingsgids ANBO Academie 2015 Voor actieve vrijwilligers van ANBO Inhoudsopgave 1. Voorwoord... 3 2.... 4 3. Aanbod... 5 3.1 Workshop Welkom bij ANBO... 5 3.2 Instructiebijeenkomst Ledenadministrateur...

Nadere informatie

: Mw F. Langerak- Oostrom

: Mw F. Langerak- Oostrom RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering : 1 december 2015 Zaaknummer :203787 Datum Raadsvergadering : 14 december 2015 Portefeuillehouder Verantwoordelijk MT-lid : Mw F. Langerak-

Nadere informatie

Radicalisering en polarisatie Noord-Nederland

Radicalisering en polarisatie Noord-Nederland Radicalisering en polarisatie Noord-Nederland MJD biedt rond dit thema de volgende diensten: 1 Training Signalering radicalisering en polarisatie 2 Workshop Jeugd en extremisme 3 Training Train de Trainer

Nadere informatie

LEERGANG GEBIEDSGERICHT WERKEN VOOR YOUNG PROFESSIONALS START OP 22 SEPTEMBER 2008 OPEN INSCHRIJVING

LEERGANG GEBIEDSGERICHT WERKEN VOOR YOUNG PROFESSIONALS START OP 22 SEPTEMBER 2008 OPEN INSCHRIJVING LEERGANG GEBIEDSGERICHT WERKEN VOOR YOUNG PROFESSIONALS START OP 22 SEPTEMBER 2008 OPEN INSCHRIJVING GEBIEDSGERICHT WERKEN Op bijna geen enkel werkterrein gebeurt zoveel als in het gebiedsgericht werken.

Nadere informatie

Docentenhandleiding Rollenspel Politiek

Docentenhandleiding Rollenspel Politiek Docentenhandleiding Rollenspel Politiek Voorbereiding 1. Bepaal hoeveel tijd er is: kies voor 45, 60 of 90 uten versie 2. Deel tijdschema uit en bespreek dit met de leerlingen 3. Verdeel de rollen, zie

Nadere informatie

COMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen

COMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen COMMUNICATIE training effectief communiceren met iedereen Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij

Nadere informatie

Functieprofiel Raadslid PACT Aalsmeer

Functieprofiel Raadslid PACT Aalsmeer Bestuur PACT Aalsmeer E-mail: info@pactaalsmeer.nl Internet: www.pactaalsmeer.nl Functieprofiel Raadslid PACT Aalsmeer De fractie van PACT Aalsmeer kent: fractiemedewerkers: leden met politieke affiniteit

Nadere informatie

Debat: regionaal en nationaal

Debat: regionaal en nationaal Debat: regionaal en nationaal Korte omschrijving werkvorm In deze werkvorm debatteren leerlingen over het verschil tussen een regionale of lokale partij en een landelijke partij. Leerdoelen Leerlingen

Nadere informatie

Wat vinden kinderen uit groep 7 en 8 van (wonen in) Pendrecht? MEER AFVALBAKKEN, MEER GELD NAAR DIEREN

Wat vinden kinderen uit groep 7 en 8 van (wonen in) Pendrecht? MEER AFVALBAKKEN, MEER GELD NAAR DIEREN Wat vinden kinderen uit groep 7 en 8 van (wonen in) Pendrecht? MEER AFVALBAKKEN, MEER GELD NAAR DIEREN COLOFON Stichting LOKAAL Rotterdam Ungerplein 2, flat 10 3033 BR Rotterdam T: 010 44 33 060 W: www.lokaal.org

Nadere informatie

Nieuwe netwerken. Met meer diversiteit in je netwerk sta je sterker. Bouwen op. Een Intercultureel Fundament

Nieuwe netwerken. Met meer diversiteit in je netwerk sta je sterker. Bouwen op. Een Intercultureel Fundament Nieuwe netwerken Met meer diversiteit in je netwerk sta je sterker Bouwen op Een Intercultureel Fundament Diverse netwerken staan sterker Inderdaad. Diverse netwerken staan sterker. Vandaar dat ActiZ en

Nadere informatie

Maatwerk voor nieuwe ROS-adviseurs Informatiebijeenkomst en Leergang 2013

Maatwerk voor nieuwe ROS-adviseurs Informatiebijeenkomst en Leergang 2013 Maatwerk voor nieuwe ROS-adviseurs Informatiebijeenkomst en Leergang 2013 Leergang Procesbegeleiding samenwerking, organisatie en innovatie in de eerste lijn voor nieuwe ROS-adviseurs (code L13-2) Voor

Nadere informatie

Aanbod Trajekt januari 2013 T 043-763 00 00

Aanbod Trajekt januari 2013 T 043-763 00 00 Aanbod Trajekt januari 2013 T 043-763 00 00 1. Morele dilemma discussie methode 50 minuten Maximale groepsgrootte: 15 leerlingen Benodigdheden: klaslokaal of andere ruimte, stoelen in kring, ruimte in

Nadere informatie

ASSERTIVITEIT. beter communiceren vanuit jezelf

ASSERTIVITEIT. beter communiceren vanuit jezelf ASSERTIVITEIT beter communiceren vanuit jezelf Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij

Nadere informatie

Thema maatschappelijke participatie

Thema maatschappelijke participatie Naam organisatie Jongerenvereniging KPJ Limburg 1. Activiteitnaam (en nummer) LimburgPaviljoen 2. Korte omschrijving Jongeren hebben verfrissende ideeën en weten hoe ze andere jongeren kunnen enthousiasmeren.

Nadere informatie

Bijeenkomst 4 november... 2 Conclusie:... 2 Kern:... 2 Quotes Politiek... 3 Verslag per thema... 4 Werken en Ondernemen... 4 Wonen... 4 Imago...

Bijeenkomst 4 november... 2 Conclusie:... 2 Kern:... 2 Quotes Politiek... 3 Verslag per thema... 4 Werken en Ondernemen... 4 Wonen... 4 Imago... Bijeenkomst 4 november... 2 Conclusie:... 2 Kern:... 2 Quotes Politiek... 3 Verslag per thema... 4 Werken en Ondernemen... 4 Wonen... 4 Imago... 4 Recreëren... 5 1 Bijeenkomst 4 november Sinds een aantal

Nadere informatie

Wat kan ik zelf doen?

Wat kan ik zelf doen? Wat kan ik zelf doen? Korte omschrijving werkvorm : In vier groepjes voeren de leerlingen een opdracht uit. Alle opdrachten gaan over een methode om invloed uit te oefenen op politieke beslissingen. Op

Nadere informatie

Actieplan Veilige School 2015-2018

Actieplan Veilige School 2015-2018 Actieplan Veilige School 2015-2018 Inleiding De actieplannen Veilige School 1 van de afgelopen jaren hebben er voor gezorgd dat het onderwerp veiligheid goed op de kaart van het Haagse onderwijs staat.

Nadere informatie

Meer info: http://members.home.nl/janrlunsing/oe_schaper.htm UITNODIGING

Meer info: http://members.home.nl/janrlunsing/oe_schaper.htm UITNODIGING De Jan Schaper-leergang 2 Jan Schaper, in 1897 in Groningen gekozen als het eerste SDAP-raadslid in Nederland. Een van de 12 oprichters (de 12 apostelen) van de SDAP. Meer info: http://members.home.nl/janrlunsing/oe_schaper.htm

Nadere informatie

Wie bestuurt de gemeente?

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden

Nadere informatie

B en W-nummer 15.0379; besluit d.d. 12-5-2015. Onderwerp

B en W-nummer 15.0379; besluit d.d. 12-5-2015. Onderwerp B en W-nummer 15.0379; besluit d.d. 12-5-2015 Onderwerp Beantwoording van schriftelijke vragen aan het college van burgemeester en wethouders van het raadslid A. Van den Boogaard (PvdA) inzake Arbeidsparticipatie

Nadere informatie

Senioren ontmoeten elkaar. Verslag van 2 oktober 2010

Senioren ontmoeten elkaar. Verslag van 2 oktober 2010 Senioren ontmoeten elkaar Verslag van 2 oktober 2010 Meer overeenkomsten dan verschillen Dit is, in het kort, de conclusie van de lunchbijeenkomst Senioren ontmoeten elkaar 1 op 2 oktober 2010. De lunchbijeenkomst

Nadere informatie

Evaluatie SamenOud training Anders denken, anders doen Casemanagement

Evaluatie SamenOud training Anders denken, anders doen Casemanagement Evaluatie SamenOud training Anders denken, anders doen Casemanagement Deelprogramma voor wijkverpleegkundigen en ouderenadviseurs die opgeleid worden tot casemanager SamenOud R. Brans April 2013 Inhoud

Nadere informatie

Lesprogramma s voor pedagogische inzet van vechtsport in het onderwijs

Lesprogramma s voor pedagogische inzet van vechtsport in het onderwijs Respons Lesprogramma s voor pedagogische inzet van vechtsport in het onderwijs Respons; flexible and positive Respons Respons omvat een pakket van diensten en producten om onderwijs en vechtsport met elkaar

Nadere informatie

Ondernemend werken in welzijnsorganisaties

Ondernemend werken in welzijnsorganisaties Training & Advies Ondernemend werken in welzijnsorganisaties Betere resultaten met nieuwe competenties Ondernemend werken in welzijnsorganisaties De welzijnssector is sterk in beweging, dat weet u als

Nadere informatie

Beleidsplan Unie van Betrokken Ouders

Beleidsplan Unie van Betrokken Ouders Beleidsplan 2015-2020 Unie van Betrokken Ouders Plaats: Apeldoorn Datum: 18-11-2014 Inhoudsopgave INLEIDING 1 UVBO- SCHEMA 2 ORGANISATIEBESCHRIJVING 3 MISSIE 3 VISIE 3 SPEERPUNTEN 4 KRITISCHE SUCCESFACTOREN

Nadere informatie

Presenteren & Promoveren 2014

Presenteren & Promoveren 2014 Presenteren & Promoveren 2014 Een training voor promovendi De dissertatie is af. Het was een klus, maar de manuscriptcommissie heeft haar goedkeuring gegeven. De datum voor de promotie is al weken bekend.

Nadere informatie

De gemeenteraad aan zet Wat wilt u weten over de jongeren met een beperking in uw regio?

De gemeenteraad aan zet Wat wilt u weten over de jongeren met een beperking in uw regio? De gemeenteraad aan zet Wat wilt u weten over de jongeren met een beperking in uw regio? Transities sociale domein Gemeenten staan zoals bekend aan de vooravond van drie grote transities: de decentralisatie

Nadere informatie

Voor Ondernemers Door Ondernemers in Groningen. Vodo50. Groningen, september 2014 Martijn van der Tuin

Voor Ondernemers Door Ondernemers in Groningen. Vodo50. Groningen, september 2014 Martijn van der Tuin Voor Ondernemers Door Ondernemers in Groningen Vodo50 Groningen, september 2014 Martijn van der Tuin Aanleiding Nederland en Groningen moeten het voor de groei van de economie vooral hebben van actieve

Nadere informatie

Verbetertraject Zeggenschap / Kwaliteit van Bestaan sector Lichamelijke Gehandicaptenzorg

Verbetertraject Zeggenschap / Kwaliteit van Bestaan sector Lichamelijke Gehandicaptenzorg Verbetertraject Zeggenschap / Kwaliteit van Bestaan sector Lichamelijke Gehandicaptenzorg Cursus Mondigheid Dit praktijkvoorbeeld uit het verbetertraject Zeggenschap in de LG sector is door InteraktContour

Nadere informatie

Kansen pakken als partner van de gemeente

Kansen pakken als partner van de gemeente Kansen pakken als partner van de gemeente Zwolle 3 april 2018 i www.kbo-pcob.nl e info@kbo-pcob.nl t 030 3 400 600 Vandaag antwoorden op vragen zoals: Wat brengt een relatie met de gemeente? Waar staan

Nadere informatie

Ontwikkeling. Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling

Ontwikkeling. Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Opleiding Persoonlijke Ontwikkeling Waarom? Ik heb het idee dat ik wel eens tekortschiet als het erom gaat anderen duidelijk te maken wat ik bedoel. Ik

Nadere informatie

De Ervaring Leert! Programma voor gemeenteraden

De Ervaring Leert! Programma voor gemeenteraden De Ervaring Leert! Programma voor gemeenteraden Inhoud De ervaring Leert 3 Workshops 4 1. Beperkte tijd, toch kwaliteit 2. Resultaat in de raad 3. Rollen en instrumenten 4. De decentralisatiedossiers 5.

Nadere informatie

Wie is ROPE theater op maat?

Wie is ROPE theater op maat? Wie is ROPE theater op maat? De basis van ROPE bestaat uit Roel Pot en Peter Douw. In 1989 ontmoetten zij elkaar voor het eerst, uiteraard..op het toneel. En nu jaren later zijn ze nog steeds bij elkaar.

Nadere informatie

LEIDERSCHAP IN DE CORPORATE JUNGLE. Bagage voor een succesvolle reis naar je eigen doel. Een training met wortels in de praktijk.

LEIDERSCHAP IN DE CORPORATE JUNGLE. Bagage voor een succesvolle reis naar je eigen doel. Een training met wortels in de praktijk. LEIDERSCHAP IN DE CORPORATE JUNGLE Bagage voor een succesvolle reis naar je eigen doel. Een training met wortels in de praktijk. PROFESSIONALISEREN DOOR ALLE BENODIGDE SOFTSKILLS VAN DE MANAGER TE TRAINEN

Nadere informatie

Training Resultaatgericht Coachen

Training Resultaatgericht Coachen Training Resultaatgericht Coachen met aandacht voor zingeving Herken je dit? Je bent verantwoordelijk voor de gang van zaken op je werk. Je hebt alle verantwoordelijkheid, maar niet de bijbehorende bevoegdheden.

Nadere informatie

Adviesraad Wmo Arnhem Jaarplan 2017

Adviesraad Wmo Arnhem Jaarplan 2017 Adviesraad Wmo Arnhem Jaarplan 2017 1 Inhoudsopgave Pagina 1. Voorwoord 3 2. Missie, visie en uitgangspunten van de Adviesraad Wmo 2.1 De Verordening adviesraad Wmo 4 2.2 Missie 4 2.3 Visie 4 2.4 Uitgangspunten

Nadere informatie

SCHATTEN VAN ADVOCATEN

SCHATTEN VAN ADVOCATEN SCHATTEN VAN ADVOCATEN PRAKTIJKOPLEIDINGEN VOOR DE ADVOCATUUR Vaardigheden in de praktijk Coachen in de praktijk Leidinggeven in de praktijk Teamwork in de praktijk SCHATTEN VAN ADVOCATEN Wij zijn er van

Nadere informatie

7 e Leergang De regionale ambtenaar als regisseur

7 e Leergang De regionale ambtenaar als regisseur 7 e Leergang De regionale ambtenaar als regisseur RegioAcademie 2012-2013 De regionale samenwerking De regionale samenwerking tussen gemeenten is niet meer weg te denken in bestuurlijk Nederland. Ruwweg

Nadere informatie

Leergang Talentontwikkeling Groeien in persoonlijk leiderschap

Leergang Talentontwikkeling Groeien in persoonlijk leiderschap Leergang Talentontwikkeling Groeien in persoonlijk leiderschap 2014 Leergang Talentontwikkeling Groeien in persoonlijk leiderschap Je bent hoger opgeleid, zit aan het begin van je carrière en hebt de ambitie

Nadere informatie

Wees eerder volksverbinder en volksverleider, dan volksvertegenwoordiger

Wees eerder volksverbinder en volksverleider, dan volksvertegenwoordiger Jeroen van Urk: Wees eerder volksverbinder en volksverleider, dan volksvertegenwoordiger (Van links naar rechts) Imrat Verhoeven, Petra Tiel en Jeroen van Urk 16 TIJDSCHRIFT Competenties van raadsleden

Nadere informatie

Docentenhandleiding Rollenspel Politiek

Docentenhandleiding Rollenspel Politiek Docentenhandleiding Rollenspel Politiek Voorbereiding 1. Bepaal hoeveel tijd er is: kies voor 45, 60 of 90 uten versie 2. Deel tijdschema uit en bespreek dit met de leerlingen 3. Verdeel de rollen, zie

Nadere informatie

Activiteitenplan Vrijzinnige Partij 2017

Activiteitenplan Vrijzinnige Partij 2017 Activiteitenplan Vrijzinnige Partij 2017 Inhoud Inleiding... 2 1. Verkiezingscampagnes... 3 2. Politieke vormings- en scholingsactiviteiten... 3 3. Informatievoorziening... 3 4. Ledenwerving... 4 5. Werving

Nadere informatie

1. De Vereniging - in - Context- Scan... 2. 2. Wijk-enquête... 3. 3. De Issue-scan en Stakeholder-Krachtenanalyse... 4. 4. Talentontwikkeling...

1. De Vereniging - in - Context- Scan... 2. 2. Wijk-enquête... 3. 3. De Issue-scan en Stakeholder-Krachtenanalyse... 4. 4. Talentontwikkeling... Meetinstrumenten De meetinstrumenten zijn ondersteunend aan de projecten van De Sportbank en ontwikkeld met de Erasmus Universiteit. Deze instrumenten helpen om op een gefundeerde manier te kijken naar

Nadere informatie

opleiding Leergang Train de Trainer Trainers in

opleiding Leergang Train de Trainer Trainers in Trainers in opleiding Leergang Train de Trainer Het is niet de sterkste die overleeft, ook niet de slimste, maar degene die het meest openstaat voor verandering. Unieke insteek! De wereld om ons heen verandert

Nadere informatie

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente?

Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? Wie bestuurt de gemeente? 1 Wie bestuurt de gemeente? 2 De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat

Nadere informatie

Aan burgemeester en wethouders

Aan burgemeester en wethouders Aan burgemeester en wethouders Documentnummer 2016.0.032.999 Coördinerend Portefeuillehouder Zaaknummer 2016-06-00868 Anja Haga Cluster BR Vertrouwelijk Nee Ambtenaar Cees Vermeulen Datum in college 28-06-2016

Nadere informatie

Sportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven

Sportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven Het Katwijkse Sportweetje Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven digitale nieuwsbrief voor het verenigingsleven editie 2015.1 klik en lees het artikel van uw interesse volg

Nadere informatie

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over

Nadere informatie

Stichting Wel.kom - Holding Stichting Wel.kom - Venlo/Beesel Stichting Wel.kom - Roermond

Stichting Wel.kom - Holding Stichting Wel.kom - Venlo/Beesel Stichting Wel.kom - Roermond Stichting Wel.kom - Holding Stichting Wel.kom - Venlo/Beesel Stichting Wel.kom - Roermond Inhoudsopgave Welkomstwoord Missie en visie Organisatiestructuur Dienstverlening en aanbod Informatie voor vrijwilligers

Nadere informatie

TRAINING Professioneel adviseren voor interne adviseurs Adviseren als tweede beroep - open inschrijving -

TRAINING Professioneel adviseren voor interne adviseurs Adviseren als tweede beroep - open inschrijving - TRAINING Professioneel adviseren voor interne adviseurs Adviseren als tweede beroep - open inschrijving - Het vak van intern adviseur De meeste interne adviseurs hebben vaak twee beroepen: naast het vak

Nadere informatie

Jaarverslag 2010. WSW Raad Amsterdam

Jaarverslag 2010. WSW Raad Amsterdam Jaarverslag 2010 WSW Raad Amsterdam april 2011 Mw. H.J. Gussenhoven Ambtelijk Secretaris WSW Raad Voorwoord van de voorzitter De WSW Raad is op basis van de Verordening WSW in 2009 ingesteld. De raad heeft

Nadere informatie

Special Cursusaanbod Bureau Herstel. Bureau Herstel organiseert.

Special Cursusaanbod Bureau Herstel. Bureau Herstel organiseert. Nummer 2, jaargang 4, juli 2015 Special Cursusaanbod Bureau Herstel Beste lezer.. Voor je ligt de Herstel nieuwsbrief. Deze keer met als onderwerp het cursusaanbod van Bureau Herstel. Cursusaanbod voor

Nadere informatie

Gemeente n Eergen op Zoom

Gemeente n Eergen op Zoom RVB05-0118 Gemeente n Eergen op Zoom Onderwerp Nummer voorstel Datum voorstel Programmanaam en nummer : Initiatiefvoorstel Partij van de Arbeid uitvoering pilot - Eigen Wij's project door stichting Jongeren

Nadere informatie

Datum: 25 oktober 2016 Onderwerp: Uitnodiging voor de bijeenkomsten Op tijd voor de gemeenteraadsverkiezingen!

Datum: 25 oktober 2016 Onderwerp: Uitnodiging voor de bijeenkomsten Op tijd voor de gemeenteraadsverkiezingen! Aan: De burgemeesters De gemeenteraadsleden en ondersteuners van de fracties De griffiers en medewerkers van de griffie De lokale bestuurders van politieke partijen Datum: 25 oktober 2016 Onderwerp: Uitnodiging

Nadere informatie

Nieuwsbrief VNG Flevoland november 2015

Nieuwsbrief VNG Flevoland november 2015 Nieuwsbrief VNG Flevoland november 2015 Vacatures. 1. De Algemene Leden Najaarsvergadering op 25 november a.s.in het stadhuis van Almere, gevolgd door de themabijeenkomst over verbonden partijen, zal voor

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL. TITEL Toekomstgerichte media-agenda

RAADSVOORSTEL. TITEL Toekomstgerichte media-agenda RAADSVOORSTEL Van : Burgemeester en Wethouders Reg.nr. : 3802123v2 Aan : Gemeenteraad Datum : 14 juni 2011 Portefeuillehouder : Wethouder M.C. Barendregt Agendapunt : HB-6 B&W-vergadering : 31-05-2011

Nadere informatie

Pers versus politiek, waakhond of schoothondje

Pers versus politiek, waakhond of schoothondje Uitnodiging Voorjaarscongres 2013 Pers versus politiek, waakhond of schoothondje Donderdag 23 mei 2013 Ontvangst 9.00 uur Aanvang 9.30 uur Gemeentehuis De Bilt Hartelijk welkom in de gemeente De Bilt!

Nadere informatie

Format werkplan maatschappelijke organisatie

Format werkplan maatschappelijke organisatie Format werkplan maatschappelijke organisatie Naam organisatie Jongerenvereniging KPJ Limburg 1. Activiteitnaam (en nummer) In Veilige Handen 2. Korte omschrijving De zorg voor een veilige omgeving is essentieel

Nadere informatie

Kennis van de Overheid. Samenwerken met omgevingsdiensten? Richting goed opdrachtgeverschap. Training

Kennis van de Overheid. Samenwerken met omgevingsdiensten? Richting goed opdrachtgeverschap. Training Kennis van de Overheid Samenwerken met omgevingsdiensten? Training Inleiding Herkent u zich in de worsteling met uw rol als opdrachtgever van de omgevingsdienst? Gemeenten en provincies zijn immers zowel

Nadere informatie

Welkom bij de Vrijwilligersacademie Amsterdam!

Welkom bij de Vrijwilligersacademie Amsterdam! Pagina 1 van 5 Welkom bij de Vrijwilligersacademie Amsterdam! Informatiebrief voor directie en management van (potentiële) afnemers van diensten van de Vrijwilligersacademie Amsterdam. Wij willen u allereerst

Nadere informatie

Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan

Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan 08540 LerenLoopbaanBurgerschap 10-04-2008 08:28 Pagina 1 ontwikkelingsproces 1+2 1 2 3 4 5 6 7 Werken aan persoonlijke ontwikkeling en sturen van eigen loopbaan Leren, Loopbaan en Burgerschap Wat laat

Nadere informatie

Culturele en Maatschappelijke Vorming. CMV voltijd de opleiding en het werkveld.... van mensen zonder werk ondernemers maakt

Culturele en Maatschappelijke Vorming. CMV voltijd de opleiding en het werkveld.... van mensen zonder werk ondernemers maakt Culturele en Maatschappelijke Vorming CMV voltijd de opleiding en het werkveld... van mensen zonder werk ondernemers maakt Culturele en Maatschappelijke Vorming (CMV) voltijd Samenleven in buurt en stad,

Nadere informatie

Rotterdam, 17 april 2012.

Rotterdam, 17 april 2012. Rotterdam, 17 april 2012. Onderwerp: Beantwoording van de schriftelijke vragen van de raadsleden R. Buijt (Leefbaar Rotterdam) en J.L. Ton (Leefbaar Rotterdam) over vervolgvragen verklaring omtrent gedrag

Nadere informatie

Voorzitter, Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen.

Voorzitter, Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen. Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen. Toen wij over het coalitieakkoord spraken, telde de VVD Den Haag haar zegeningen. Er werd ruimte geboden voor een aantal van onze ideeën. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma D66 Maastricht 2014-2018. Samen Sterker

Verkiezingsprogramma D66 Maastricht 2014-2018. Samen Sterker Samen Sterker Samenleven > niet gelijk, maar gelijkwaardig > aantrekkelijke, ecologische woonstad > iedereen een eerlijke kans op de arbeidsmarkt Samenleven Mensen zijn niet allemaal gelijk, maar wel gelijkwaardig.

Nadere informatie

In dit boekje vindt u informatie over de activiteiten die het Nuenens College aanbiedt buiten het reguliere lesprogramma LO.

In dit boekje vindt u informatie over de activiteiten die het Nuenens College aanbiedt buiten het reguliere lesprogramma LO. In dit boekje vindt u informatie over de activiteiten die het Nuenens College aanbiedt buiten het reguliere lesprogramma LO. In de eerste klas krijgen alle leerlingen tijdens de LO lessen een Rots en Water

Nadere informatie

Opleiding. systemische pedagogiek. Bert Hellinger Instituut Nederland

Opleiding. systemische pedagogiek. Bert Hellinger Instituut Nederland Opleiding systemische pedagogiek Bert Hellinger Instituut Nederland Inleiding Het systemisch fenomenologisch werk met opstellingen heeft in Nederland zo langzamerhand zijn plek gekregen. De opstellingen

Nadere informatie

omgeving wereld regie vanuit de jongere Jongeren leren organiseren

omgeving wereld regie vanuit de jongere Jongeren leren organiseren Jongeren leren organiseren Hoe kunnen jongeren regie hebben over eigen handelen en toch in verbinding zijn met alles om hen heen? Hoe verstaan jongeren de kunst om te bouwen aan netwerken, om een positie

Nadere informatie