Veilig en gezond opgroeien

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Veilig en gezond opgroeien"

Transcriptie

1 Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Capelle aan den IJssel Harrie Jonkman Renée van der Zanden Wilco Kroes Claire Aussems

2 Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Capelle aan den IJssel Harrie Jonkman Reneé van der Zanden Wilco Kroes Claire Aussems Financier: ZonMw Programma Preventie Maart 212

3 2

4 Inhoud Samenvatting 7 1 Inleiding Risico en beschermende factorenmodel Leeswijzer 12 2 Onderzoeksverantwoording Onderzoeksopzet Steekproef/Respons 15 3 Achtergrondkenmerken 19 4 Probleemgedrag Geweld Jeugddelinquentie Roken, alcohol en drugsgebruik Schoolverzuim Aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag Depressie Samenvatting 34 5 Risico en beschermende factoren: wijken ten opzichte van het stadsgemiddelde Inleiding Risicofactoren Beschermende factoren Samenvatting 43 6 Vergelijking over de jaren Inleiding Probleemgedrag in 26, 28 en Risicofactoren in 28 en Beschermende factoren in 28 en Samenvatting 57 7 Conclusies Capelle aan den IJssel en sgravenland, Rivium De 61 3

5 Conclusie 63 Literatuur 65 Bijlagen: Toelichting risico en beschermende factoren 67 Tabellen ruwe scores Capelle aan den IJssel (211 en 28) 71 Plattegrond Capelle aan den IJssel 75 Scores 5 CtCsteden probleemgedragingen 77 Scores 5 CtCsteden Risicofactoren 89 Scores 5 CtCsteden Beschermende Factoren 97 4

6 VVerwey Jonker Instituut Vooraf Dit jongerenonderzoek maakt deel uit van de preventiestrategie Communities That Care (CtC). 1 1 De preventiestrategie Communities That Care is ontwikkeld door de Social Development Research Group o.l.v. J.D. Hawkins en R. F. Catalano (Seattle, Washington State). De materiaalrechten zijn ondergebracht bij de Substance Abuse and Mental Health Services Administration (SAMHSA). Het programma is in een eerdere fase naar Nederland gehaald en vertaald door het Nederlands Jeugd Instituut. Bij de ontwikkeling en verspreiding zijn verschillende organisaties betrokken (waaronder DSPGroep, Seinpost BV, Nederlands Jeugd Instituut). 5

7 6

8 VVerwey Jonker Instituut Samenvatting Introductie De gemeente Capelle aan den IJssel werkt sinds 26 met het preventieprogramma Communities that Care. In dat jaar is begonnen in de wijken en de. Communities that Care (CtC) is een wijkgerichte aanpak van probleemgedrag door jongeren. De strategie bestaat uit het in een vroeg stadium signaleren en aanpakken van het gedrag en het scheppen van een veilige, constructieve leefomgeving. Vanaf 28 wordt er ook in Schollevaar (Noord en Zuid) met deze strategie gewerkt. Het jongerenonderzoek Veilig opgroeien in Capelle, 211 maakt deel uit van deze werkwijze. Deze rapportage van het VerweyJonker Instituut is het derde rapport op rij (na 26 en 29). Het rapport schetst een beeld van de jongeren die in Capelle opgroeien, de problemen waarmee ze te maken hebben (gezondheidsproblemen, gedragingen) en de manier waarop ze in gezinnen, scholen, met hun vrienden en in buurten opgroeien (risicofactoren, beschermende factoren). Veilig opgroeien biedt een algemeen beeld van de leefsituatie van de Capelse jongeren. Ook vergelijkt het de situaties binnen de negen verschillende wijken met elkaar. Het rapport wil niet alleen probleemgedrag beschrijven, maar ook handelingsmogelijkheden bieden aan de gemeente, de bewoners en professionals in deze wijken. Het onderzoek wil de basis bieden voor meerjarige preventief jeugdbeleid in de gemeente Capelle aan den IJssel. Data en methodologie In het najaar van 211 ontvingen jongeren in de leeftijd van 12 tot en met 17 jaar een uitnodiging om mee te doen aan het jongerenonderzoek. Jongeren konden via internet aan het onderzoek mee doen. Uiteindelijk konden we voor deze rapportage de data van respondenten gebruiken (28,%). Na weging is er sprake van een representatieve steekproef van 12 tot en met 17jarige jongeren die wonen in Capelle aan den IJssel. Het VerweyJonker Instituut en de gemeente Capelle aan den IJssel hebben bij het uitzetten van het onderzoek nauw samengewerkt. Na het afronden van de gegevensverzameling hebben de onderzoekers de data ingelezen en met SPSS 17 en STATA 11.2 geanalyseerd. Een eerste concept van het rapport is voorgelegd aan medewerkers van de gemeente. Met hun opmerkingen is vervolgens de definitieve rapportage opgesteld. Bevindingen Achtergronden: De meeste deelnemers volgen het vwo. Ruim 68% van de jongeren in Capelle aan den IJssel heeft de Nederlandse etniciteit. Bijna 75% van de jongeren in Capelle aan den IJssel groeit op in een tweeoudergezin. Het grootste deel van de jongeren heeft een Nederlandse taalachtergrond (91%). In de heeft slechts 43,6% een Nederlandse taalachtergrond. In en sgravenland, Rivium en heeft 97,1% van de jongeren een Nederlandse taalachtergrond. Gemiddeld heeft 62,6% van de ouders een hoog opleidingsniveau, en van 68,8% werken de beide ouders. Probleemgedrag: Iemand bedreigen omwille van geld, als indicator voor geweld, komt volgens de jongeren vrijwel niet voor in Capelle aan den IJssel. Het bij zich dragen van een wapen daarentegen 7

9 wel, 3,8% zegt een wapen bij zich te dragen in (tegenover een stadsgemiddelde van 1,5%). Van de Capelse jongeren heeft 6,5% wel eens deelgenomen aan een vechtpartij, een uitschieter hierbij is de relatief grote groep in (1,9%). Wat jeugddelinquentie betreft biedt Capelle opnieuw een gevarieerd beeld. Ongeveer 3% van de jongeren heeft wel eens iets op straat vernield, 2,3% en 1,6% van de jongeren hebben wel iets uit een winkel dan wel op school gestolen.,5% van de jongeren zegt wel eens gestolen goederen verkocht te hebben en 2,2% van de jongeren is wel eens in aanraking gekomen met de politie. De opvallendste uitschieters bij de indicatoren komen van de wijken Schollevaar Zuid en. Jongeren uit de wijken en roken iets meer dan de jongeren uit andere Capelse wijken. Minder dan de helft van de jongeren in Capelle aan den IJssel heeft alcohol gedronken (3%). Het gebruik van softdrugs is het grootst in en Noord en (7% 4,5% en 4%). Harddrugs worden weinig gebruikt in Capelle aan den IJssel. Van de jongeren heeft,3% harddrugs gebruikt in de maand voorafgaand aan het invullen van de vragenlijst. Bij veelvuldig gebruik van alcohol en drugs vallen de wijken en op, onder andere met de frequentie en mate van alcoholconsumptie. Spijbelen, als indicator voor schooluitval, komt meer voor in en. De klas uitgestuurd worden komt vaker voor bij jongeren uit. In Capelle aan den IJssel is de mate van onveilig vrijen in de verschillende wijken redelijk gelijk aan elkaar. In en Schollevaar is het aandeel hoger dan het gemiddelde en in, en ligt het aandeel net onder het gemiddelde niveau van Capelle. Bij de andere indicatoren voor seksualiteit gerelateerd probleemgedrag, zijn de verschillen tussen de wijken veel groter. In het bijzonder en tonen veel meer problemen gerelateerd aan seksualiteit dan andere wijken. Op de verschillende onderdelen van depressie wordt heel wisselend gescoord. In alle wijken wordt het hoogst gescoord bij de stelling er zijn momenten dat ik vind dat ik nergens goed voor ben. Opvallend is dat de jongeren in, Oostgaarde Noord en de op verschillende stellingen hoger dan het Capelse gemiddelde scoren. Risicofactoren: Gezin. Wanneer de scores in dit domein worden vergeleken met het stadsgemiddelde vallen binnen de gedefinieerde bandbreedte. De meest negatieve situatie is te vinden in Schollevaar Noord en Zuid. Jongen uit deze wijken scoren op verschillende factoren het sterkste negatief. School: ook alle scores van het domein School liggen binnen de bandbreedte van het stadsgemiddelde. Jongeren uit scoren op beide factoren het sterkste negatief. Kinderen en jongeren: de meest negatieve situatie is er voor de jongeren in. Zij scoren op verschillende factoren in dit domein duidelijk hoger (Positieve houding ten aanzien van drugsgebruik; Positieve houding ten aanzien van probleemgedrag; Omgang met vrienden die alcohol/drugs gebruiken; Omgang met vrienden die probleemgedrag vertonen). Wijk: Jongeren uit en sgravenland, Rivium scoren duidelijk lager op Weinig binding met de wijk maar ook lager op andere risicofactoren van het domein Wijk. Jongeren uit scoren duidelijk lager op Verkrijgbaarheid van drugs en wapens. De meest negatieve scores behoren bij de wijken (Gebrek aan binding met de wijk) en de (Maatschappelijke normen die probleemgedrag bevorderen). Beschermende factoren: Gezin: alle scores vallen binnen de bandbreedte rondom het stadsgemiddelde. Wel kan gesteld worden dat de situatie in en sgravenland, Rivium en de positiever is dan in de overige wijken. School: de scores zijn hier niet opmerkelijk. Kinderen en jongeren: de scores van de zijn het positiefst in het domein Kinderen en jongeren (Gezonde opvattingen en duidelijke normen; Religie). Wijk: in dit domein zijn er weinig opvallende scores. Alleen de heeft een score die buiten de bandbreedte van het stadsgemiddelde ligt. De situatie in deze wijk is opvallend positief voor de factor Mogelijkheden voor positieve betrokken 8

10 heid. en sgravenland, Rivium en scoren positief op de beschermende factoren in het domein Wijk. Verandering over de jaren: Voor geheel Capelle stellen we een afname vast op het onderwerp geweld. Van het relatieve deel jongeren dat een wapen bij zich draagt zijn minder jongeren bij geweld betrokken. Het aantal jongeren dat een wapen bij zich draagt is ook in Schollevaar gedaald. In de is het aandeel bij deelname aan een vechtpartij afgenomen. Jeugddelinquentie: het stadsgemiddelde toont dat het aandeel jongeren dat zich aan jeugdcriminaliteit schuldig maakt, is gedaald of gelijk is gebleven. Het aandeel jongeren dat gestolen spullen heeft verkocht is als enige gelijk gebleven. De indicatoren betreffende diefstal, vernieling en contact met politie zijn elk afgenomen. In de is het percentage jongeren dat iets gestolen heeft uit een winkel afgenomen. In Schollevaar is er enkel een daling van het aandeel jongeren dat in aanraking is geweest met de politie. Roken, alcohol en drugsgebruik: positieve veranderingen op dit gebied hebben plaatsgevonden bij het rook en drinkgedrag en het drugsgebruik van de jongeren. In en de zijn veranderingen aanwezig bij het rook, blow en drinkgedrag. Schooluitval: het gemiddelde aandeel dat gespijbeld heeft is in Capelle afgenomen de afgelopen jaren. Het gemiddelde van Capelle aan den IJssel laat eveneens een daling zien van 41,4% in 28 naar 35,1% in 211. In de wijken zijn gelijke tendensen waar te nemen; deze veranderingen bleken echter niet significant. Aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag: de hierbij vergeleken factor betreft het onveilig vrijen of het niet uitsluiten hiervan. In het stadsgemiddelde zien we dat dit aandeel is gedaald. In de afzonderlijke wijken zijn hierin geen significante veranderingen. Depressie: de laatste uiting van probleemgedrag toont enkel positieve veranderingen. In 211 hebben relatief minder jongeren in Capelle aan den IJssel aangegeven verschillende gevoelens te ervaren dan in 28. Deze afname is niet waar te nemen in en Schollevaar, wel voor een deel in de. Wat risicofactoren betreft zien we in Capelle aan den IJssel ook positieve ontwikkelingen. Gezin: in 211 wordt er in Schollevaar lager gescoord dan in 28 op de onderdelen Problemen met gezinsmanagement, Positieve houding ten aanzien van alcohol en drugs en Positieve houding ten opzichte van probleemgedrag. In en de is alleen de score gedaald op het onderdeel Positieve houding ten aanzien van probleemgedrag. School: de situatie bij risicofactoren op het terrein van de school is gelijk gebleven aan de situatie in 28. Kinderen en jongeren: op dit terrein hebben over de periode de grootse positieve veranderingen plaatsgevonden. Het merendeel van de scores is hier ook nog eens significant afgenomen. Wijk: de in de wijk aanwezige risicofactoren zijn in de afgelopen jaren niet sterk veranderd. In Schollevaar zijn er kleine (doch significante) positieve veranderingen geweest betreffende Maatschappelijke normen, Verkrijgbaarheid van drugs/wapens en Gebrek aan organisatie. Deze laatste categorie is ook positief veranderd in de. Wat de beschermende factoren betreft stellen we de volgende trend vast. Gezin: in de wijken hebben zich hier geen significante veranderingen voorgedaan. Enkel op het stadsniveau zien we kleine positieve veranderingen; op alle items wordt in 211 hoger gescoord dan in 28. School: hier zijn geen significante veranderingen getoond. Kinderen en jongeren: in zowel de als in Schollevaar heeft zich een positieve verandering voorgedaan in de periode De score is gestegen bij het onderdeel Gezonde opvattingen en (duidelijke) normen. Wijk: alleen in Schollevaar heeft er hier een positieve verandering plaatsgevonden. De beloningen voor positieve betrokkenheid zijn van 44,4 in 28 toegenomen naar 49,6 in

11 Conclusie Wat betreft de gemeten probleemgedragingen van jongeren is de situatie in Capelle aan den IJssel in de periode verbeterd. Positieve ontwikkelingen rondom deze gedragingen kunnen ook voor CtCwijken worden vastgesteld. Dit geldt voor verschillende probleemgedragingen. Er zijn nog wel risicofactoren in het domein School en verschillende risicofactoren in het domein Kinderen en Jongeren van de wijk die aandacht vragen. Maatschappelijke aandacht vragen ook de risicofactoren Gebrek aan organisatie in de wijk (domein Wijk) in en Maatschappelijke normen die het probleemgedrag bevorderen (Wijk) van de. Wat de beschermende factoren betreft vragen de factoren in het domein Familie aandacht in en West, en, net zoals Mogelijkheden voor positieve betrokkenheid (domein School) van de. Gericht en samenhangend beleid, samenwerking hierbij tussen verschillende organisaties en de inzet van effectieve methoden in een vroeg stadium zijn daarbij het beste antwoord. Communities that Care ondersteunt deze preventieve werkwijze. 1

12 VVerwey Jonker Instituut 1 Inleiding In de Verenigde Staten is in reactie op toenemend probleemgedrag en maatschappelijke uitval onder jongeren de methode Communities that Care (CtC) ontwikkeld. 1 CtC is een wijkgerichte aanpak die probleemgedrag onder jongeren in een vroeg stadium signaleert en aanpakt. Het doel van deze preventiestrategie is het probleemgedrag van jongeren te verminderen, sociale ontwikkeling te versterken en een veilige, constructieve leefomgeving te scheppen. CtC is gebaseerd op een theoretisch en empirisch onderbouwd model, waarin probleemgedrag en maatschappelijke uitval onder jongeren in verband worden gebracht met risico en beschermende factoren. CtC richt zich niet alleen op de jongeren zelf, maar ook op de verschillende omgevingen waarin zij dagelijks opgroeien. CtC is een uitgeschreven werkwijze waarmee steden en wijken hun preventiewerk gericht op gezondheid en gedrag van jongeren kunnen vormgeven binnen gemeenschapsgerichte coalities. Door de gemeenschap brede benadering kunnen personen/instellingen uit de directe omgeving van de jongeren (opvoeding, onderwijs, welzijn) bij de aanpak van problemen worden betrokken. Het preventiesysteem gaat als volgt te werk: 1. Allereerst wordt er een inventarisatie gemaakt van de problematiek in de stad en de wijken. Dat gebeurt aan de hand van de resultaten van een (internet)enquête die onder een groot aantal jongeren binnen een gemeente is uitgezet. Deze enquête bevat vragen over achtergrondvariabelen als schooltype, gezinssituatie, opleidingsniveau van de ouders en taalachterstand. Vervolgens komen mogelijke probleemgedragingen van jongeren aan bod, waaronder jeugdcriminaliteit, geweld, problematisch alcohol en drugsgebruik, schooluitval, aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag en depressie. Ten slotte vragen we naar risicofactoren, die bepaald probleemgedrag in de hand kunnen werken en naar beschermende factoren die jongeren beschermen tegen gevaren in hun omgeving, en die het probleemgedrag juist kunnen verminderen. Door de resultaten van de wijken af te zetten tegen het gemeentelijk gemiddelde, wordt duidelijk welke problemen er in welke wijk(en) spelen. 2. Op basis van het onderzoek worden gedifferentieerde en gerichte oplossingen mogelijk. Tot het instrumentarium van CtC behoort een breed scala aan effectieve en veelbelovende interventieprogramma s, die maatschappelijk ongewenst gedrag tegengaan door het reduceren van risicofactoren en het stimuleren van beschermende factoren (Ince, Beumer, Jonkman & Vergeer, 26). De preventieve programma s zijn zowel op stedelijk als op wijkniveau in te zetten. 3. Het preventiesysteem wordt onder begeleiding van gecertificeerde coaches en over een langere tijd uitgezet. Daarnaast wordt tegelijkertijd in de stad of de wijk een lokale projectleider aangesteld die extra verantwoordelijkheid draagt voor de invoering van het programma. In het proces wordt steeds een preventieteam en een stuurgroep gevormd in de omgeving waar de strategie wordt uitgezet. De teams 1 Hawkins et al., 1992; Hawkins et al., 1995; Hawkins, 1999, Glaser et al., 25, Arthur et al., 27; Hawkins et al., 28; Jonkman et al., 26 11

13 zijn verantwoordelijk voor de analyse, keuze van het preventieve aanbod, de organisatie en de evaluatie van het programma. 4. Het is de bedoeling de enquête periodiek (eens in de 3 à 4 jaar) te herhalen, zowel om het effect van de interventieprogramma s te beoordelen en de resultaten van het preventiebeleid te monitoren, als om eventuele nieuwe ontwikkelingen te signaleren. 1.1 Risico en beschermende factorenmodel Het CtCmodel bevat negentien risicofactoren en tien beschermende factoren. De risicofactoren vergroten de kans op diverse probleemgedragingen. De beschermende factoren verminderen de kans op deze uitkomstmaten. Met een jongerenonderzoek in een stad en de wijken in die stad worden deze beide factoren in kaart gebracht. Voor een uitgebreide beschrijving van het oorspronkelijke model verwijzen we naar Wijken gewogen (Jonkman, Boers, Van Dijk & Rietveld, 26). Met de vragenlijst hebben we in Capelle aan den IJssel de volgende achtergrondvariabelen, probleemgedragingen en risico en beschermende factoren gemeten: 1.2 Leeswijzer In dit rapport presenteren we de resultaten van ons onderzoek uit 211 in de gemeente Capelle aan den IJssel. Het is als volgt ingedeeld. Hoofdstuk 2 gaat in op de onderzoeksverantwoording. In hoofdstuk 3, 4, 5 en 6 staan de resultaten van het onderzoek centraal. In hoofdstuk 3 gaat het om de achtergrondvariabelen en in hoofdstuk 4 komen de probleemgedragingen aan bod. Per wijk worden die afgezet tegen het gemiddelde van Capelle aan den IJssel. In hoofdstuk 5 komen de resultaten aangaande de risico en beschermende factoren aan de orde. Wederom maken we per wijk een vergelijking met het stadsgemiddelde. In hoofdstuk 6 vergelijken we de resultaten van dit onderzoek, Veilig opgroeien. Jongerenonderzoek Capelle aan den IJssel, met de onderzoeken die eerder zijn uitgevoerd. Hoofdstuk 7 tot slot bevat de samenvatting van de onderzoeksresultaten en de conclusies. 12

14 Domein gezin: Risicofactoren geschiedenis van probleemgedrag in het gezin problemen met gezinsmanagement conflicten in het gezin positieve houding van ouders ten aanzien van alcohol en drugsgebruik positieve houding van ouders ten aanzien van antisociaal gedrag Domein school: leerachterstanden gebrek aan binding Achtergrondvariabelen sekse schooltype gezinssituatie taalachtergrond opleidingsniveau ouders arbeidssituatie ouders leeftijd etniciteit Beschermingsfactoren Domein gezin: hechtingssterkte gezin mogelijkheden voor positieve betrokkenheid beloningen voor positieve betrokkenheid Domein school: mogelijkheden voor positieve betrokkenheid beloningen voor positieve betrokkenheid Domein kinderen en jongeren: vervreemding en opstandigheid betrokkenheid bij jeugdbende vroeg begin van antisociaal gedrag vroeg begin van alcohol en drugsgebruik positieve houding ten aanzien van alcohol en drugsgebruik positieve houding ten aanzien van antisociaal gedrag omgang met vrienden die drugs gebruiken omgang met vrienden die antisociaal gedrag vertonen Domein buurt/wijk: gebrek aan binding in de wijk gebrek aan organisatie in de wijk hoge mate van doorstroming in de wijk verkrijgbaarheid van drugs en wapens normen die antisociaal gedrag bevorderen Probleemgedragingen geweld* * jeugddelinquentie* roken* alcoholgebruik* drugsgebruik** veelvuldig alcohol en drugsgebruik schoolverzuim aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag depressie* * afgelopen jaar ** afgelopen maand Domein kinderen en jongeren: gezonde opvattingen en duidelijke normen sociale vaardigheden religie Domein buurt/wijk: mogelijkheden voor positieve betrokkenheid beloningen voor positieve betrokkenheid In Bijlage 1 is een uitgebreide omschrijving van de risico en beschermende factoren opgenomen. 13

15 14

16 VVerwey Jonker Instituut 2 Onderzoeksverantwoording 2.1 Onderzoeksopzet De enquête is van 9 tot en met 23 september en van 14 oktober tot en met 16 november 211 via internet afgenomen. De enquête heeft in totaal ruim zes weken online gestaan. Besloten is alle Capelse jongeren van 12 tot en met 17 jaar per brief te benaderen. In de brief informeerden we de jongeren over het doel van het onderzoek en legden we uit hoe zij konden deelnemen. Om de respons te verhogen maakten de jongeren wanneer zij de vragenlijst compleet invulden kans op verschillende prijzen. Om in te loggen moesten de jongeren gebruikmaken van een persoonlijke inlogcode, die vermeld stond in de brief. Na twee weken is de vragenlijst tijdelijk offline gegaan in verband met het verhogen van de veiligheid van de vragenlijst. Na aanpassing van verschillende instellingen is de tweede periode voor het invullen van de vragenlijst van start gegaan. Deze tweede periode is via een brief aangekondigd. In deze brief stonden onder andere de nieuwe inloggegevens vermeld. Ter verhoging van de respons is er na de derde week een rappelbrief verstuurd. De organisatie van het crosssectionele onderzoek was in handen van de gemeente Capelle aan den IJssel, in samenwerking met het VerweyJonker Instituut. 2.2 Steekproef/Respons In Capelle aan den IJssel hebben er in totaal jongeren van 12 tot en met 17 jaar een uitnodiging ontvangen om mee te doen aan het crosssectionele en panelonderzoek. Van hen hebben er 1.36 deelgenomen aan het crosssectionele onderzoek en 151 aan het panelonderzoek. Van de vragenlijsten zijn er 118 niet volledig ingevuld; deze lijsten zijn niet meegenomen in de analyses. Van de volledig ingevulde vragenlijsten, bleken er 33 te zijn ingevuld door jongeren jonger dan 12 jaar of ouder dan 17 jaar; ook deze enquêtes zijn niet meegenomen in de analyses. Als laatste zijn er 37 vragenlijsten buiten beschouwing gelaten in verband met mogelijke fraude. 15

17 Uiteindelijk beschikten we over een databestand van respondenten, wat neerkomt op een respons van 28,%. De verdeling van de onderzoekspopulatie over de wijken is te vinden onderstaande tabel. Tabel 2.1 Verdeling van de respondenten over de wijken Wijk aantal percentage en sgravenland, Rivium , , , ,1 (zonder ) 55 4,1 39 2, , , ,7 Totaal , Het aantal deelnemers is vergeleken met de aantallen jongeren op populatieniveau. Uit deze analyse bleek dat we in alle wijken voldoende respons hebben om een beeld te geven van de situatie per wijk. Wel verschillen de responsaantallen per wijk enigszins van de verwachte aantallen. De steekproef verschilt in de verdeling van jongeren over de wijken van de verhouding zoals deze in de populatie is. Hierbij is de deelname van jongens aan het onderzoek lager dan de deelname van meisjes, waardoor in enkele wijken de jongens zijn ondervertegenwoordigd. Verder wijkt de leeftijdsverdeling in twee wijken af van de verwachte aantallen. Door deze afwijkingen is de steekproef geen goede afspiegeling van de populatie jongeren in Capelle aan den IJssel. Deze afwijkingen zijn in het verdere onderzoek gecorrigeerd met wegingsfactoren. Door wegingsfactoren toe te passen worden uitkomsten gecorrigeerd: personen in groepen die ondervertegenwoordigd zijn in de steekproef krijgen een gewicht groter dan 1 toegekend en personen in oververtegenwoordigde groepen krijgen een gewicht kleiner dan 1 toegekend. Betekenisvolle vergelijkingen tussen wijken en het stadsgemiddelde zijn mogelijk bij wijken die 84 jongeren of meer omvatten (bij een eenzijdige toets omdat we de richting van het effect kennen, bij een effectsize van.25, bij een alpha van.1 en bij een power van.8 en bij een stadsgemiddelde die meer dan zes keer zoveel jongeren omvat). In geval van Capelle moeten de gegevens van de en met voorzichtigheid worden geïnterpreteerd. Hieronder vindt u de verdeling van jongeren uit de wijken met betrekking tot de variabelen leeftijd en sekse vóór de weging. Tabel 2.2a Verdeling naar leeftijd voor weging (percentages) leeftijd wijk (steekproef) Totaal stadsgemiddelde (steekproef) 14,7 17, 19,4 18,9 16,1 14, 1, en sgravenland, Rivium 15,5 19,6 21,3 17,3 14,6 11,7 1, 19,4 19,4 14, 17,8 15,5 14, 1, 19,2 11,2 28, 12, 16,8 12,8 1, 16

18 leeftijd wijk (steekproef) Totaal stadsgemiddelde (steekproef) 14,7 17, 19,4 18,9 16,1 14, 1, 17,7 21,8 15, 14,3 17,7 13,6 1, (zonder ) 14,5 16,4 27,3 18,2 12,7 1,9 1, 1,3 2,5 17,9 28,2 7,7 15,4 1, 7,3 12,9 15,3 3,6 2,2 13,7 1, 16,7 14,8 21, 14,3 16,2 17,1 1, 7,1 14,8 15,5 28,4 17,4 16,8 1, stadsgemiddelde (populatie) 16,9 15, 17,7 16,2 17,5 16,8 1, Tabel 2.2b Verdeling naar sekse voor weging (percentages) geslacht wijk (steekproef) jongen meisje Totaal (steekproef) 45,6 54,4 1, en sgravenland, Rivium 47,1 52,9 1, 43,4 56,6 1, 42,4 57,6 1, 4,1 59,9 1, (zonder ) 4, 6, 1, 48,7 51,3 1, 46, 54, 1, 5, 5, 1, 46,5 53,5 1, stad (populatie) 51,6 48,4 1, Wat de variabele sekse betreft vonden we verschillen in alle wijken. Op één wijk na laten alle wijken een ondervertegenwoordiging van jongens zien. Na weging beschikken we echter over een representatieve steekproef van 12 tot en met 17jarige jongeren die wonen in Capelle aan IJssel. Hierbij merken we echter wel op dat het vrijwillige karakter van deelname aan het onderzoek zorgt voor een vertekening van de representativiteit: er zou sprake kunnen zijn van een zelfselectieeffect (jongeren met bepaalde achtergronden zouden meer mee hebben kunnen doen dan jongeren met andere achtergronden). 17

19 18

20 VVerwey Jonker Instituut 3 Achtergrondkenmerken In dit hoofdstuk geven we de achtergrondkenmerken van de jongeren weer. De gepresenteerde percentages per wijk en het Capelse gemiddelde (stadsgemiddelde) staan in één tabel of grafiek weergegeven, zodat de resultaten direct onderling vergeleken kunnen worden. In onderstaande tabellen en grafieken presenteren we achtereenvolgens de resultaten voor leeftijd, geslacht, schooltype, etniciteit, gezinssituatie, taalachtergrond, opleidingsniveau en werksituatie ouders. In tegenstelling tot de tabellen die we in het vorige hoofdstuk lieten zien, betreft het hier steeds de gewogen gegevens. Tabel 3.1 Leeftijd (percentages) leeftijd wijk Totaal 14,7 17,1 19,5 18,7 16,1 13,8 1, en sgravenland, Rivium 15,5 19,6 21,3 17,3 14,6 11,7 1, 19,4 19,4 14, 17,8 15,5 14, 1, 19,3 11,9 28,1 11,1 17, 12,6 1, 17,6 23, 15,5 13,5 17,6 12,8 1, (zonder ) 14,5 16,4 27,3 18,2 12,7 1,9 1, 1,3 2,5 17,9 28,2 7,7 15,4 1, 7,3 12,9 15,3 3,6 2, 13,7 1, 16,7 14,8 21, 14,3 16,2 17,1 1, 7,1 14,8 15,5 28,4 17,4 16,8 1, De verschillende leeftijdsgroepen zijn redelijk gelijk verdeeld over de stad. Wanneer we naar het stadsgemiddelde en de verdeling van de jongeren over de verschillende wijken kijken, dan zien we dat de jongste jongeren (12 t/m 14 jaar) veelal sterker vertegenwoordigd zijn dan oudere jongeren (15 t/m 17 jaar). 19

21 Grafiek 3.1 Geslacht Geslacht percentage mean of jongen mean of meisje Wat sekse betreft (grafiek 3.1) dan vallen enkele verschillen op in de verdeling van jongens en meisjes over de Capelse wijken. De zwarte lijnen in de verschillende figuren geven het stadsgemiddelde weer. Zo wordt uit grafiek 3.1 duidelijk dat er op één wijk na,, er overal een oververtegenwoordiging van meisjes is. Enkel de wijk kent evenredige verdeling van jongens en meisjes. Grafiek 3.2 Schooltype Speciaal Onderwijs Basisonderwijs 8 6 percentage percentage 4 2 Brugklas VMBO percentage 2 percentage

22 HAVO MBO 3 15 percentage 2 1 percentage 1 5 VWO HBO Universiteit 3 4 percentage 2 1 percentage Uit grafiek 3.2 blijkt dat de Capelse jongeren min of meer gelijk verdeeld zijn over het basisonderwijs, speciaal onderwijs, MBO en het HBO/Universiteit. Relatief veel jongeren uit de zitten in de Brugklas en op het VMBO. De jongeren uit vallen op in aanwezigheid op de HAVO. De jongeren uit, sgravenland, Rivium en zitten relatief vaak op het VWO. Tabel 3.2 laat de verdeling van de jongeren naar verschillende etnische groepen zien. De meetmethode van het CBS voor het vaststellen van iemands achtergrond is hier toegepast. Er is gekeken naar zowel het geboorteland van de jongere als dat van de vader en de moeder. Tabel 3.2 Etniciteit wijk Turks etniciteit Nederlands Surinaams Antilliaans Marokkaans Indonesisch Overig Totaal 68,2 7,3 4,3 1,4 1,3 1,8 15,7 1, en sgravenland, Rivium 77,8 6,7,9 1,2,6,3 12,5 1, 71,3 9,3 3,1 1,6 2,3,8 11,6 1, 52,2 7,9 9,5 2,9 2,3 1, 24,2 1, 76,5 2, 4,5,, 3,7 13,3 1, 7,9 5,5 3,6, 1,8 1,8 16,4 1, 21

23 wijk Turks etniciteit Nederlands Surinaams Antilliaans Marokkaans Indonesisch Overig Totaal 17,9 2,6 23,1 7,7 2,6, 46,1 1, 68,5 1,2 2,4 1,,7 4,7 12,5 1, 65,7 9, 4,3,9,5 2,9 16,7 1, 66,6 7,7 6,1 1, 2,8,5 15,3 1, Gegevens in percentages Bijna 68% van de jongeren in Capelle aan den IJssel heeft een Nederlandse achtergrond. In het gebied en sgravenland, Rivium is de groep jongeren met een Nederlandse achtergrond het grootst. In de is deze groep veruit het kleinst in vergelijking tot de andere wijk. Hier heeft slechts 17,9% van de jongeren een Nederlandse achtergrond. Opmerkelijk is dat in deze buurt ruim 45% van de jongeren een nietnederlandse achtergrond heeft en tegelijkertijd niet behoort tot een van de vier grootste groepen allochtone minderheden in Nederland. Gemiddeld behoort bijna 16% van de jongeren tot een andere groep dan de Nederlandse of een van de vier grote minderheidsgroepen. In is procentueel gezien de grootste groep jongeren met een Surinaamse achtergrond terug te vinden, de Antilliaanse groep is in verhouding het grootst in de evenals de Turkse groep. Grafiek 3.3 Gezinssituatie Een ouder gezin Twee ouder gezin 4 8 Percentage Percentage Stiefouders 5 4 Percentage

24 Uit grafiek 3.3 blijkt dat bijna driekwart van de jongeren uit Capelle aan den IJssel opgroeit in een gezin waarin beide ouders aanwezig zijn. In en sgravenland, Rivium is de groep jongeren die opgroeien met hun beide ouders met bijna 88% het grootst. De groep jongeren die opgroeit in een eenoudergezin is het grootst in de en (39,5% en 34,4%). Stiefoudergezinnen komen weinig voor in Capelle, stadsbreed groeit 1,5% van de jongeren op in een eenoudergezin. Het grootst is het aandeel met 5,3% in de. Grafiek 3.4 Taalachtergrond Nederlandse taal Buitenlandse taal percentage 6 4 percentage Grafiek 3.4 betreft de taalachtergrond van de Capelse jongeren. Deze achtergrond kan Nederlands of anders dan Nederlands zijn. In het onderzoek is geïnformeerd naar de taal die de jongeren thuis en met hun beste vrienden spreken. Wanneer jongeren thuis en met vrienden Nederlands spreken en wanneer de jongeren thuis Nederlands spreken en met vrienden een andere taal, is de taalachtergrond Nederlands. De redenering is dat de jongere vanaf vroege leeftijd regelmatig Nederlands heeft gesproken. In deze zelfde redenering volgt dat wanneer jongeren thuis en met vrienden een andere taal spreken, of thuis een andere taal en met vrienden Nederlands, zij een andere taalachtergrond hebben dan een Nederlandse. Ongeveer 91% van de jongeren in Capelle aan den IJssel heeft een Nederlandse taalachtergrond. In de is dit percentage veruit het laagste, zoals figuur 3.4 laat zien dat 43,6% van de jongeren heeft hier een Nederlandse taalachtergrond. In de overige wijken ligt dit percentage tussen de 82,9% en 97,1%. De volgende grafiek bevat gegevens over het opleidingsniveau van de ouders van de jongeren. Hierbij is het onderscheid gemaakt tussen laag en hoog opleidingsniveau. Een ouder is ingedeeld in de categorie hoog opgeleiden als hij/zij voor het laatst middelbaar beroepsonderwijs, hoger beroepsonderwijs en/of universiteit heeft gevolgd. Als het laatst gevolgde onderwijs lagere school, lager beroepsonderwijs en/of middelbare school is, valt hij/zij onder laag opgeleiden. Van gemiddeld 62,6% van de jongeren hebben één of beide ouders een hoog opleidingsniveau. Het hoogst is dit percentage in (7,9%). Het kleinst is de groep hoogopgeleide ouders in de (17,9%). Hierbij moet opgemerkt worden dat er veel onduidelijk is over de opleidingsniveaus van de ouders; bijna 65% van de jongeren uit de heeft niet aan kunnen geven wat het hoogst voltooide opleidingsniveau is van een of beiden ouders. 23

25 Grafiek 3.5 Opleidingsniveau ouders Opleidingsniveau ouders laag Opleidingsniveau ouders hoog percentage 1 percentage Arbeidssituatie ouders onbekend 2 percentage Grafiek 3.5 Opleidingsniveau ouders Beide ouders werken Een van de ouders werkt percentage 4 percentage

26 Geen van de ouders werkt Arbeidssituatie ouders onbekend 15 2 percentage 1 5 percentage Voorgaande grafiek toont de arbeidssituatie van de ouders van de Capelse jongeren. Een ouder geldt als werkend wanneer deze een baan heeft, ongeacht het aantal uren per week. Van de Capelse jongeren heeft bijna 69% twee ouders die werken. Slechts een kleine 4% van de jongeren heeft ouders die geen van beiden werken. In de is de grootste diversiteit in arbeidssituatie, er bestaat een bijna gelijke verdeling over de vier categorieën. In Capelle west en sgravenland, Rivium werken van de jongeren 98% één of beide ouders. Samenvatting achtergrondvariabelen Bijna een derde van de jongeren tussen de 12 en 17 jaar uit Capelle aan den IJssel (28,%) heeft aan het onderzoek deelgenomen. Dit percentage ligt lager dan bij de vorige metingen. In 29 heeft 32% deelgenomen en in 27 lag de deelname op 39%. Wanneer we naar het stadsgemiddelde van de schooltypen kijken, dan valt op dat 21 de belangrijkste schooltypen de brugklas en het VMBO zijn. In, sgravenland, Rivium en bevinden zich de meeste jongeren op het VWO. In de is het aandeel jongeren op het VMBO het grootst. Ongeveer 68% van de jongeren in Capelle aan den IJssel heeft de Nederlandse etniciteit. Het percentage is het hoogst in en sgravenland, Rivium en het laagst in de. Opvallend zijn de hoge percentages overig (15,7% stadsbreed en 46,1% in de ). Bijna 75% van de jongeren in Capelle aan den IJssel groeit op in een tweeouder gezin. Het hoogst is het aandeel in, sgravenland, Rivium (87,8%). Met 55,3% groeien relatief de minste jongeren in de op in een tweeouder gezin Het grootste deel van de jongeren in Capelle aan den IJssel heeft een Nederlandse taalachtergrond (91%). In de heeft slechts 44% een Nederlandse taalachtergrond. In en sgravenland, Rivium en heeft 97% van de jongeren een Nederlandse taalachtergrond. Gemiddeld heeft ruim 6% van de ouders een hoog opleidingsniveau. In de weet het merendeel van de jongeren niet wat het opleidingsniveau van de ouders is. In en en sgravenland, Rivium ligt het percentage van hoog opgeleide ouders het hoogst (7,9% en 68,7%). Meer dan twee derde (69%) van de jongeren heeft ouders die beiden een baan hebben. In de meeste wijken ligt dit percentage lager. Enkel in (71%), (8%) en en sgravenland, Rivium (8%) liggen de percentages van jongeren waarvan beide ouders werken hoger. In de is de groep van ouders die beiden niet werken relatief het grootst. 25

27 26

28 VVerwey Jonker Instituut 4 Probleemgedrag Ons onderzoek biedt inzicht in verschillende probleemgedragingen die in het leven van jongeren een rol (kunnen) spelen en de leefsituatie in de wijken negatief kunnen beïnvloeden. Het gaat hier om geweld, jeugddelinquentie, problematisch roken, alcohol en drugsgebruik, schoolverzuim, aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag en depressie. In de eerste twee grafieken staan per wijk de scores van de jongeren die hebben aangegeven zich schuldig te hebben gemaakt aan geweld en jeugddelinquentie. 4.1 Geweld Grafiek 4.1 Geweld Wapens Vechten 4 1 percentage percentage Slaan Dreigen 8.6 percentage percentage

29 Jongeren in Capelle aan den IJssel scoren op de vier geweldsitems over het algemeen beneden de 1%. Iemand bedreigen voor geld komt vrijwel niet voor. Fysiek geweld (Deelname aan vechtpartij en Iemand in elkaar slaan) komt opvallend meer voor in Middelwatering oost, en. De jongeren uit de scoren tevens hoog op Deelname aan een vechtpartij. Het percentage jongeren dat Soms tot regelmatig een wapen meeneemt is het hoogst in (3,6%). Maar ook in Middelwatering West en Oost komt het meer dan gemiddeld voor (3,1% en 2,3%). 4.2 Jeugddelinquentie Grafiek 4.2 Jeugddelinquentie Vernielen Winkeldiefstal percentage 3 2 percentage Diefstal op school Heling percentage 2 1 percentage 1.5 Politiecontacten 6 percentage

30 Wat betreft de aan jeugddelinquentie gerelateerde probleemgedragingen zijn er enige verschillen tussen de wijken waar te nemen. De scores op vijf items liggen allemaal onder 6%. Geen een van de wijken komt bij elk van de items boven het gemiddelde uit, desalniettemin kent elk item een of meerdere scores die opvallen door boven het stadsgemiddelde uit te steken. Iets op straat vernielen komt in, en vaker dan gemiddeld voor. Iets uit een winkel stelen is een probleemgedraging die 2,3% van de jongeren aangeven te hebben gedaan. In en Noord komt het met 4,6% en 3,3% van de jongeren vaker dan gemiddeld voor. Het stelen van iets op school komt relatief minder vaak voor (1,6%), hierbij komen de scores van en Oost met respectievelijk 3,1% en 2,3% boven het gemiddelde uit. Heling, oftewel het verkopen van gestolen spullen komt zeer weinig voor, stadsbreed ligt het gemiddelde op,5%, in en vind het iets vaker plaats. Het laatste item betreft het in contact gekomen zijn met de politie, de jongeren uit vallen hier het meeste op, met 5,5% van de jongeren die aangeven wel eens in contact te zijn geweest met de politie, tegenover het stadsgemiddelde van 2,2%. 4.3 Roken, alcohol en drugsgebruik In onderstaande grafieken laten we de percentages jongeren zien die de maand voorafgaand aan het onderzoek hebben gerookt, alcohol hebben gedronken of drugs hebben gebruikt. Wat drugs betreft onderscheiden we softdrugs, XTC, harddrugs en andere drugs. Grafiek 4.3a Alcohol gebruik Alcohol laatste maand Veel Drinken percentage 2 percentage Aantal glazen per maand Bingedrinking aantal 4 percentage

31 Grafiek 4.3b Roken Roken laatste maand Meer dan 1 sigaretten 15 4 percentage 1 5 percentage Ongeveer 3% van de Capelse jongeren heeft in de afgelopen maand gedronken, 1% gerookt en bijna 3% geblowd. In en komen deze gedragingen het meeste voor. Zo heeft bijna 4% van de jongeren in in de afgelopen maand alcohol gedronken en bijna 16% gerookt. Bij het blowgedrag van de jongeren uit het meest op, van die jongeren heeft bijna 7% de afgelopen maand geblowd. De percentages van hard drugs, XTC en andere drugs laten een eenzijdig beeld zien, vrijwel geen jongeren hebben deze drugs gebruikt. Enkel bij de categorie Andere drugs komen de percentages boven 1% uit, dit is het geval in (1,8%), de (2,6%) en in (1,9%). Grafiek 4.3b op de volgende pagina betreft het veelvuldig roken, alcohol en softdruggebruik. Het Veel alcohol drinken is in het bijzonder aan de orde in. Het Aantal glazen alcohol dat door de Capelse jongeren gedronken word ligt tussen de 3 en 7,5 glazen per maand. Een andere categorie van alcoholgebruik is Bingedrinking (het in één keer drinken van grotere hoeveelheden alcohol) komt in en meer voor dan gemiddeld. Het Veel roken komt vaker dan gemiddeld voor in en Oost en de. Het een keer of vaker per week blowen is het meest voorkomend in Schollevaar Zuid. Grafiek 4.3c Softdrugs Hasj Marihuana laatste maand Softdrugs 1 of meer keer per week percentage 4 percentage

32 Grafiek 4.3d Andere drugs XTC laatste maand Hard drugs laatste maand.5.8 percentage percentage Andere drugs laatste maand percentage Schoolverzuim We hebben inzicht gekregen in de mate van schoolverzuim door te vragen naar het spijbelgedrag van de afgelopen maand en de frequentie van het uit de klas gestuurd zijn in het afgelopen jaar. Grafiek 4.4 Schoolverzuim Afgl 4 weken meer dan1x gespijbeld Afgl jr vaker dan 1 maal de klas uitgestuurd 8 4 percentage 6 4 percentage

33 Van de Capelse jongeren heeft 3,5% 1 keer of vaker gespijbeld heeft in weken voorafgaand aan het onderzoek ruim 35% van de jongeren is in het afgelopen jaar minstens één maal de klas uit gestuurd. Het schoolverzuim is het grootste in, 7,6% van de jongeren heeft gespijbeld. Hiernaast is in 42% van de jongeren het afgelopen jaar wel eens de klas uitgestuurd. 4.5 Aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag Grafiek 4.5a Aan seksualiteit gerelateerd probleemgedrag Onveilig Vrijen Seks onvaste partner 3 4 percentage 2 1 percentage Condoom gebruikt Ooit sexueel misbruikt 4 6 percentage percentage 4 2 Ooit zwanger geweest 15 percentage

34 Iets meer dan een kwart van de Capelse jongeren geeft aan onveilig gevreeën te hebben of dit niet uit te sluiten. In is dit percentage het hoogst (42,3%). Het laagst is het percentage in de (2,5%). De indicator Afgelopen maand naar bed geweest met nietvaste partner moet met voorzichtigheid worden geïnterpreteerd. De grote meerderheid heeft bij niet hoeven beantwoorden. Van hen die de vraag wel hebben beantwoord gaf ruim een derde aan dat zij naar bed zijn geweest met een onvaste partner. De verschillen tussen de wijken zijn groot, variërend tussen 12,5% in tot 44,1% in. Van de groep jongeren die naar bed zijn geweest met een onvaste partner heeft de meerderheid geen condoom gebruikt. De percentages van jongeren die wel een condoom hebben gebruikt ligt tussen 6,7% in en 4,% in de. Het aantal jongeren dat aan heeft gegeven seksueel misbruikt te zijn, verschilt enigszins per wijk. Gemiddeld betreft het 2,2% van de jongeren. Echter in en Noord, en ligt het percentage hoger. De percentages van het aantal meisjes dat aangeeft zwanger te zijn geweest dienen eveneens met grote voorzichtigheid behandeld te worden. Een zeer beperkte groep jongeren heeft deze vraag beantwoord. Van deze jongeren varieert het percentage zwanger geweest tussen 6,7% in en 12,3% in. 4.6 Depressie Grafiek 4.6 Depressie Depressief en verdrietig voelen Voel me mislukkeling 4 15 percentage percentage 1 5 Ik ben nergens goed in Leven is niets waard percentage 2 percentage

35 Er is zeer wisselend instemmend geantwoord op de vier probleemgedragingen die in het domein vallen van depressiviteit. Het minst stemmen de jongeren in met de stelling voel me mislukking, tussen de 6,4% en 14,8% van de jongeren is het hiermee eens. De stelling het leven is niets waard sluit aan bij 16,4% van de jongeren in Capelle aan den IJssel. Twee uitschieters die waar kunnen nemen betreft de jongeren uit Oostgaarde Oost en de (25,1% en 25,6%). De jongeren uit de hebben ook een opmerkelijke score op de stelling betreffende gevoelens van depressiviteit en verdriet, ruim 33% stemt hiermee in, terwijl het stadsgemiddelde op 19,3% ligt. De laatste categorie ik ben nergens goed in heeft in dit domein de meeste raakvlakken met de jongeren, van alle jongeren in Capelle aan den IJssel heeft bijna 35% aangegeven dit gevoel te ervaren. 4.7 Samenvatting Minder dan 11% van de jongeren uit Capelle aan den IJssel heeft ervaring met probleemgedrag op het domein geweld. Iemand bedreigen omwille van geld komt vrijwel niet voor. Het bij zich dragen van een wapen zien we wat vaker, 3,1% zegt een wapen bij zich te dragen in Middelwatering (tegenover stadsgemiddelde van 1,3%). Van de Capelse jongeren heeft 6,3% wel eens deelgenomen aan een vechtpartij, een uitschieter hierbij is de relatief grote groep in (1,9%). Wat jeugddelinquentie betreft biedt Capelle weer een gevarieerd beeld. Zo heeft 3% van de jongeren wel eens iets op straat vernield, achtereenvolgens 2,3% en 1,6% van de jongeren heeft wel iets uit een winkel of op school gestolen. Een halve procent van de jongeren zegt wel eens gestolen goederen verkocht te hebben. Kijkend naar het contact met de politie dan is 2,1% van de jongeren wel eens in aanraking gekomen met de politie. Bij deze en ook de eerdere items vallen voornamelijk Schollevaar Zuid en Noord op. De jongeren komen gemiddeld steeds net wat hoger uit. Het derde domein van probleemgedragingen betreft het gebruik van drank en/of drugs en het rookgedrag. Gemiddeld heeft 3% van de jongeren de laatste maand gedronken, hiernaast staat dat 1% van de jongeren gerookt heeft. Het gebruik van softdrugs (hasj, marihuana) komt vrijwel niet voor, enkel in komt het gebruik voor bij meer dan 5% van de jongeren. Het gebruik van de diverse vormen van harddrugs is vrijwel verwaarloosbaar, het stadsgemiddelde van dit gebruik ligt tussen de,3% en,5%. Bij veelvuldig gebruik van alcohol en drugs vallen de wijken en op, onder andere met de frequentie en mate van alcoholconsumptie. Het gemiddelde schoolverzuim ligt op 3,5% van de jongeren die gespijbeld hebben in de afgelopen maand en op 35,1% van de jongeren die wel eens de klas uit gestuurd zijn.,, en zijn de wijken die bij een of beide categorieën van schoolverzuim hoger hebben gescoord dan gemiddeld. In Capelle aan den IJssel is de mate van onveilig vrijen in de verschillende wijken redelijk gelijk aan elkaar. In en Schollevaar is het aandeel hoger dan het gemiddelde en in, en ligt het aandeel net onder het gemiddelde niveau van Capelle. Bij de andere indicatoren zijn de verschillen tussen de wijken veel groter. In het bijzonder en tonen veel meer problemen gerelateerd aan seksualiteit dan andere wijken. Op de verschillende onderdelen van depressie wordt heel wisselend gescoord. In alle wijken wordt het hoogst gescoord bij de stelling er zijn momenten dat ik vind dat ik nergens goed voor ben. Opvallend is dat de jongeren in, en de op verschillende stellingen hoger dan het Capelse gemiddelde scoren. 34

36 VVerwey Jonker Instituut 5 Risico en beschermende factoren: wijken ten opzichte van het stadsgemiddelde Politici, beleidsmakers en professionals in steden willen weten welke problemen er spelen in het leven van jongeren en welke een negatieve invloed kunnen hebben op de leefsituatie in de wijken. Maar zij worden ook geholpen met kennis van onderliggende factoren (risicofactoren en beschermende factoren). Wij hebben deze risico en beschermende factoren onderzocht. Risicofactoren zijn factoren die, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek, de kans op probleemgedrag van jongeren vergroten. Beschermende factoren zijn factoren die de kans op probleemgedrag juist verkleinen. Iedere risicofactor en beschermende factor wordt aan de hand van enkele vragen vastgesteld. De scores op de verschillende risico en beschermende factoren variëren uiteraard. Hoe hoger de score, hoe sterker de factor in een bepaalde wijk aanwezig is. Gaat het om een risicofactor, dan interpreteren we een hoge score als negatief. De kans op probleemgedrag is door de aanwezigheid van deze factor immers groter. Gaat het echter om een beschermende factor dan is een hoge score juist gunstig, omdat de kans op probleemgedrag kleiner is. Vaak is de interpretatie van ruwe scores op deze factoren (bijvoorbeeld van tot 1) echter problematisch. Deze ruwe scores krijgen pas betekenis als we ze vergelijken met de scores van andere gebieden. Om deze reden presenteren we de scores op de risico en beschermende factoren in dit rapport in zogeheten Zscores. Een Zscore is een gestandaardiseerde statistische meeteenheid die het mogelijk maakt om de resultaten met betrekking tot verschillende risico en beschermende factoren met elkaar te vergelijken. Dit kan zelfs wanneer de oorspronkelijke schalen (lees: factoren) onderling afwijkende eigenschappen hebben (zoals een afwijkende minimum of maximum schaalwaarde of een afwijkend aantal schaalpunten). Dit houdt in dat de gemiddelde score op een bepaalde factor of die nu 65 of 23 is wordt omgerekend naar de waarde. In hoofdstuk 5 is deze nullijn het stedelijk gemiddelde van Capelle. De scores van de afzonderlijke wijken berekenen we vervolgens op dezelfde manier en zetten we af op deze nullijn. Het berekenen van Zscores houdt ook in dat de gerapporteerde afwijkingen in vrijwel alle gevallen een waarde hebben tussen de 2, en de + 2,. Afwijkingen van ten minste +,25 of,25 beschouwen we in deze rapportage als opmerkelijk of betekenisvol. We presenteren de resultaten met betrekking tot de risico en beschermende factoren per domein: Gezin, School, Kinderen en jongeren en Wijk. Zoals gezegd vormt het stadsgemiddelde van Capelle de nullijn in de grafieken van dit hoofdstuk. 35

37 5.1 Inleiding In de paragrafen 5.2 en 5.3 geven we achtereenvolgens de scores met betrekking tot de verschillende risicoen beschermende factoren per wijk weer Risicofactoren Grafiek 5.1 Risicofactoren Gezin Risicofactor Geschiedenis van Probleemgedrag De figuur hiernaast toont hoe de verschillende wijken in Capelle aan den IJssel scoren op de risicofactor Geschiedenis van probleemgedrag. Geen van de wijken bevindt zich buiten de range die loopt van,25 tot en met +,25. Inhoudelijk impliceert dit dat geen van de afwijkingen ten opzichte van het stadsgemiddelde betekenis vol zijn. Risicofactor Problemen met Gezinsmanagement Enkel de komt in nevenstaand figuur in de buurt van de grens betekenisvol te zijn, wanneer de afwijking enigszins groter was geweest dan zouden de jongeren in de een opmerkelijk lagere score hebben op de risicofactor problemen met gezinsmanagement. Risicofactor Conflicten in het Gezin Eveneens als bij de voorgaande risicofactoren betreffende het Gezin, zijn er geen opmerkelijk afwijkende scores ten opzichte van het stadsgemiddelde. Enkel, komt in de buurt van de,25 grens bij de stelling conflicten in het gezin. 1 Voor de volledigheid zijn de ruwe scores van zowel de risico als de beschermende factoren weergegeven in Bijlage 1. 36

Jongerenrapportage Communities that Care

Jongerenrapportage Communities that Care Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Gouda, 2011 Harrie Jonkman Renée van der Zanden Wilco Kroes Claire Aussems Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Gouda, 2011 Harrie Jonkman

Nadere informatie

Veilig en gezond opgroeien

Veilig en gezond opgroeien Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Spijkenisse Harrie Jonkman Reneé van der Zanden Claire Aussems Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Spijkenisse Harrie Jonkman Reneé van der Zanden

Nadere informatie

Veilig en gezond opgroeien

Veilig en gezond opgroeien Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Middelburg Harrie Jonkman Chella Harreveld Reneé van der Zanden Claire Aussems Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Middelburg Harrie Jonkman Chella

Nadere informatie

Jongerenrapportage Communities that Care

Jongerenrapportage Communities that Care Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Gouda, 211 Harrie Jonkman Renée van der Zanden Wilco Kroes Claire Aussems Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Gouda, 211 Harrie Jonkman Reneé

Nadere informatie

Veilig en gezond opgroeien

Veilig en gezond opgroeien Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Zwijndrecht Harrie Jonkman Reneé van der Zanden Claire Aussems Veilig en gezond opgroeien Jongerenonderzoek Zwijndrecht Harrie Jonkman Reneé van der Zanden

Nadere informatie

Jongerenrapportage Veilig Opgroeien / Communities that Care

Jongerenrapportage Veilig Opgroeien / Communities that Care Jongerenrapportage Veilig Opgroeien / Communities that Care Capelle aan den IJssel Marga van Aalst Willemijn Roorda Jongerenrapportage Veilig Opgroeien/ Communities that Care Capelle aan den IJssel Amsterdam,

Nadere informatie

Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam Stadscentrum 2009 Gemeente Rotterdam

Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam Stadscentrum 2009 Gemeente Rotterdam Scholierenrapportage Communities that Care Rapportage deelgemeente Stadscentrum 2009 Deelgemeenterapportage Communities that Care Rotterdam Stadscentrum 2009 Deelgemeenterapportage Communities that Care,

Nadere informatie

Jongerenrapportage Communities that Care

Jongerenrapportage Communities that Care Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht Willemijn Roorda CONCEPT Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht Amsterdam, 20 mei 2008 Willemijn Roorda

Nadere informatie

Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam Delfshaven 2009 Gemeente Rotterdam

Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam Delfshaven 2009 Gemeente Rotterdam Scholierenrapportage Communities that Care Rapportage deelgemeente 2009 Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam 2009 Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam 2009 Gemeente

Nadere informatie

Jongerenrapportage Communities that Care

Jongerenrapportage Communities that Care Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Harderwijk Willemijn Roorda Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Harderwijk Amsterdam, juli 9 Willemijn Roorda DSP groep BV Van Diemenstraat

Nadere informatie

Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam IJsselmonde 2009 Gemeente Rotterdam

Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam IJsselmonde 2009 Gemeente Rotterdam Scholierenrapportage Communities that Care Rapportage deelgemeente 2009 Deelgemeenterapportage Communities that Care Rotterdam 2009 Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam 2009 Gemeente

Nadere informatie

Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam Hillegersberg-Schiebroek 2009 Gemeente Rotterdam

Deelgemeenterapportage Communities that Care, Rotterdam Hillegersberg-Schiebroek 2009 Gemeente Rotterdam Scholierenrapportage Communities that Care Rapportage deelgemeente Hillegersberg- 9 Deelgemeenterapportage Communities that Care Rotterdam Hillegersberg- 9 Deelgemeenterapportage Communities that Care,

Nadere informatie

Jongerenrapportage Communities that Care

Jongerenrapportage Communities that Care Jongerenrapportage Communities that Care Drechtsteden Overkoepelend rapport Willemijn Roorda Jongerenrapportage Communities that Care Drechtsteden Overkoepelend rapport Amsterdam, 9 mei 2008 Willemijn

Nadere informatie

Scholierenonderzoek Communities That Care Maassluis

Scholierenonderzoek Communities That Care Maassluis Scholierenonderzoek Communities That Care Maassluis Amsterdam, 11 februari 2005 Marga van Aalst Mark Rietveld Willemijn Roorda Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Inleiding 4 1.1 Risico- en beschermende factorenmodel

Nadere informatie

Veilig Opgroeien Capelle aan den IJssel. De buurten in beeld. Marga van Aalst RAPPORT

Veilig Opgroeien Capelle aan den IJssel. De buurten in beeld. Marga van Aalst RAPPORT Veilig Opgroeien Capelle aan den IJssel De buurten in beeld Marga van Aalst RAPPORT Veilig Opgroeien Capelle aan den IJssel De buurten in beeld (2015) Marga van Aalst Amsterdam, 25 november 2015 2 RAPPORT

Nadere informatie

Communities that Care. Jongerenonderzoek Terneuzen

Communities that Care. Jongerenonderzoek Terneuzen Communities that Care Jongerenonderzoek Terneuzen Middelburg, december 2009 Colofon Scoop 2009 Samenstelling Esther van Sprundel in opdracht van provincie Zeeland Scoop Zeeuws instituut voor sociale en

Nadere informatie

Jongerenrapportage Communities that Care

Jongerenrapportage Communities that Care Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Gouda Willemijn Roorda Marga van Aalst Jongerenrapportage Communities that Care Gemeente Gouda Amsterdam, 9 februari 8 Willemijn Roorda Marga van Aalst

Nadere informatie

Tabak, cannabis en harddrugs

Tabak, cannabis en harddrugs JONGERENPEILING 0 ZUID-HOLLAND NOORD De jongerenpeiling heeft als doel om periodiek op systematische wijze ontwikkelingen in gezondheid en gewoonten van jongeren in kaart te brengen. Dit is het eerste

Nadere informatie

Veilig opgroeien in Dantumadeel. George van Diepen Wilma de Vries

Veilig opgroeien in Dantumadeel. George van Diepen Wilma de Vries Veilig opgroeien in Dantumadeel George van Diepen Wilma de Vries Colofon Veilig opgroeien in Dantumadeel Auteurs: Drs. George van Diepen Drs. Wilma de Vries Leeuwarden, maart 2008 Partoer CMO Fryslân

Nadere informatie

Veilig opgroeien in Kollumerland c.a. Wilma de Vries George van Diepen

Veilig opgroeien in Kollumerland c.a. Wilma de Vries George van Diepen Veilig opgroeien in Kollumerland c.a. Wilma de Vries George van Diepen Colofon Veilig opgroeien in Kollumerland c.a. Auteurs: Drs. Wilma de Vries Drs. George van Diepen Leeuwarden, maart 2008 Partoer CMO

Nadere informatie

Scholierenonderzoek Communities That Care

Scholierenonderzoek Communities That Care Scholierenonderzoek Communities That Care Deelgemeente Hoogvliet Marga van Aalst Mark Rietveld Willemijn Roorda Scholierenonderzoek Communities That Care Deelgemeente Hoogvliet Amsterdam, 25 mei 2005 Marga

Nadere informatie

Scholierenonderzoek Communities That Care

Scholierenonderzoek Communities That Care Scholierenonderzoek Communities That Care Leeuwarden 2006 Marga van Aalst Willemijn Roorda Scholierenonderzoek Communities That Care Leeuwarden 2006 Amsterdam, juni 2006 Marga van Aalst Willemijn Roorda

Nadere informatie

Scholierenrapportage Communities that Care 2007

Scholierenrapportage Communities that Care 2007 Scholierenrapportage Communities that Care 2007 Gemeente Rotterdam Marga van Aalst Willemijn Roorda Scholierenrapportage Communities that Care 2007 Gemeente Rotterdam De gegevens in deze rapportage zijn

Nadere informatie

LelyStadsGeluiden. De mening van de jongeren gepeild. School en werk 2007

LelyStadsGeluiden. De mening van de jongeren gepeild. School en werk 2007 LelyStadsGeluiden De mening van de jongeren gepeild School en werk 007 In 007 hebben.37 jongeren meegewerkt aan de jongerenenquête. Het onderzoek had als doel om in kaart te brengen wat jongeren doen,

Nadere informatie

Kinderen in Nederland - Bijlage B Respons, representativiteit en weging

Kinderen in Nederland - Bijlage B Respons, representativiteit en weging Kinderen in Nederland - Bijlage B Respons, representativiteit en weging Respons thuiszorgorganisaties en GGD en In deden er tien thuiszorgorganisaties mee aan het, verspreid over heel Nederland. Uit de

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Scholierenonderzoek Communities That Care Dordrecht

Scholierenonderzoek Communities That Care Dordrecht Scholierenonderzoek Communities That Care Dordrecht Amsterdam, 12 februari 2005 Willemijn Roorda Mark Rietveld Marga van Aalst Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Inleiding 4 1.1 Risico- en beschermende factorenmodel

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

E-panel versus Veilig Opgroeien

E-panel versus Veilig Opgroeien E-panel versus Veilig Opgroeien Capelle aan den IJssel Marga van Aalst Willemijn Roorda E-panel versus Veilig Opgroeien Capelle aan den IJssel Amsterdam, December 2006 Marga van Aalst Willemijn Roorda

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

tot 24 jaar Monitor jongeren 12

tot 24 jaar Monitor jongeren 12 Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Roken, drinken en gokken. Nagegaan is hoeveel en hoe vaak jongeren uit de gemeente Groningen roken, drinken en gokken. Hierbij is een onderverdeling

Roken, drinken en gokken. Nagegaan is hoeveel en hoe vaak jongeren uit de gemeente Groningen roken, drinken en gokken. Hierbij is een onderverdeling De Jeugdpeiling is een instrument met als doel op systematische wijze ontwikkelingen en trends in riskante gewoonten van jongeren in kaart te brengen. Hierbij is de aandacht gericht op gedrag met betrekking

Nadere informatie

Scholierenonderzoek Communities That Care

Scholierenonderzoek Communities That Care Scholierenonderzoek Communities That Care Effectmeting Amsterdam Midden-Noord Amsterdam, 1 5 april 2004 Hette Tulner Mireille Geldorp Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Inleiding 1.1 Geprioriteerde risicofactoren

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R ROKEN EN ALCOHOLGEBRUIK Jeugd 2010 5 K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R Kinderenonderzoek 2010 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD Zuid-Holland

Nadere informatie

Concept Peiling. Koop- en drinkgedrag van Friese 16- en 17-jarigen

Concept Peiling. Koop- en drinkgedrag van Friese 16- en 17-jarigen Concept Peiling Koop- en drinkgedrag van Friese 16- en 17-jarigen 2016 Oktober 2016 Uitvoering: Platform Nuchtere Fries Platform Nuchtere Fries is een samenwerking tussen alle Friese gemeenten, GGD Fryslân,

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 1 tot jaar Jongerenmonitor In 011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 1 tot jaar Jongerenmonitor In 011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Werkbelevingsonderzoek 2013

Werkbelevingsonderzoek 2013 Werkbelevingsonderzoek 2013 voorbeeldrapport Den Haag, 17 september 2014 Ipso Facto beleidsonderzoek Raamweg 21, Postbus 82042, 2508EA Den Haag. Telefoon 070-3260456. Reg.K.v.K. Den Haag: 546.221.31. BTW-nummer:

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Gemeente s-hertogenbosch, afdeling Onderzoek & Statistiek, februari 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Vrijwilligerswerk... 4 3. Mantelzorg... 8

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 1 tot jaar Jongerenmonitor In 011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 1 tot jaar Jongerenmonitor In 011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2017

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2017 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 217 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl van de bevolking verzameld door meerdere thema-instituten die elk op

Nadere informatie

Opvattingen over de figuur Zwarte Piet

Opvattingen over de figuur Zwarte Piet Opvattingen over de figuur Zwarte Piet Een opinieonderzoek onder het Nederlandse publiek, met uitsplitsingen naar autochtone Nederlanders en Surinaamse- en Antilliaanse-Nederlanders meting 4 November 2017

Nadere informatie

Scholierenonderzoek Kindermishandeling 2016

Scholierenonderzoek Kindermishandeling 2016 Het ITS maakt deel uit van de Radboud Universiteit Scholierenonderzoek Kindermishandeling 2016 Samenvatting Roelof Schellingerhout Clarie Ramakers Scholierenonderzoek Kindermishandeling 2016 Samenvatting

Nadere informatie

ONDERZOEK GENOTMIDDELENGEBRUIK SCHOLIEREN BASISONDERWIJS DEN HAAG 2003

ONDERZOEK GENOTMIDDELENGEBRUIK SCHOLIEREN BASISONDERWIJS DEN HAAG 2003 RIS128575b_10-JUN-2005 ONDERZOEK GENOTMIDDELENGEBRUIK SCHOLIEREN BASISONDERWIJS DEN HAAG 2003 Beknopt verslag ten behoeve van de deelnemende scholen April 2005 Dienst OCW / GGD Den Haag Epidemiologie en

Nadere informatie

Samenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne. Onderzoek onder allochtone Nederlanders

Samenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne. Onderzoek onder allochtone Nederlanders Samenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne Onderzoek onder allochtone Nederlanders Samenvatting 3-meting effectonderzoek integratiecampagne Onderzoek onder allochtonen 1) Integratiecampagne

Nadere informatie

Risico- en criminele jongeren in Haarlem

Risico- en criminele jongeren in Haarlem Risico- en criminele jongeren in Haarlem Achtergronden en aanbod Willemijn Roorda Lotte Loef Jolien Terpstra Risico- en criminele jongeren in Haarlem Achtergronden en aanbod Amsterdam, 21 april 2010 Willemijn

Nadere informatie

LOKAAL JEUGDRAPPORT - Houten

LOKAAL JEUGDRAPPORT - Houten LOKAAL JEUGDRAPPORT - Houten Jongeren en gezin Ontwikkeling van het aantal jongeren (2000-2011, index: 2000=100) Bron:CBS bevolkingsstatistiek, bewerking ABF Research In Houten is het aantal jongeren in

Nadere informatie

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2015

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2015 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2015 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl van de bevolking verzameld door meerdere thema-instituten die elk

Nadere informatie

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R PSYCHOSOCIALE GEZONDHEID Jeugd 2010 4 K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R Kinderenonderzoek 2010 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD Zuid-Holland

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 1 tot jaar Jongerenmonitor In 011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Houding van ouders ten aanzien van het rookgedrag van jongeren van jaar

Houding van ouders ten aanzien van het rookgedrag van jongeren van jaar Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam Postbus 247 1000 AE Amsterdam t 020 522 54 44 f 020 522 53 33 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Consumer & Media Rapport Houding van ouders ten aanzien van het

Nadere informatie

RAPPORT. OIV Maart ja ri g e n

RAPPORT. OIV Maart ja ri g e n RIS170508c_25-MRT-2010 Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Den Den Den Den Haag Haag Haag Haag Dienst Dienst Dienst Onderwijs, Onderwijs, Onderwijs, Cultuur Cultuur Cultuur en en en Welzijn Welzijn Welzijn

Nadere informatie

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2016

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2016 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2016 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl van de bevolking verzameld door meerdere thema-instituten die elk

Nadere informatie

Informatie over de deelnemers

Informatie over de deelnemers Tot eind mei 2015 hebben in totaal 45558 mensen deelgenomen aan de twee Impliciete Associatie Testen (IATs) op Onderhuids.nl. Een enorm aantal dat nog steeds groeit. Ook via deze weg willen we jullie nogmaals

Nadere informatie

Burgerpeiling communicatie 2014

Burgerpeiling communicatie 2014 Burgerpeiling communicatie 2014 Datum: 22 oktober 2014 Versie 2.0 Uitgevoerd door: Auteurs: Opdrachtgever: Newcom Research & Consultancy B.V. drs. S. Buitinga & drs. K. Meeusen Gemeente Midden-Delfland

Nadere informatie

Scholierenonderzoek Communities That Care Nederlandse Antillen

Scholierenonderzoek Communities That Care Nederlandse Antillen Scholierenonderzoek Communities That Care Nederlandse Antillen Willemstad, oktober 2006 Sean de Boer Willemijn Roorda Harrie Jonkman Marga van Aalst Inhoudsopgave Voorwoord 3 Inleiding 4 1.1 Risico- en

Nadere informatie

ALCOHOLGEBRUIK VAN JONGEREN IN DE REGIO IJSSEL-VECHT. Gezondheidsmonitor jongeren jaar

ALCOHOLGEBRUIK VAN JONGEREN IN DE REGIO IJSSEL-VECHT. Gezondheidsmonitor jongeren jaar ALCOHOLGEBRUIK VAN JONGEREN IN DE REGIO IJSSEL-VECHT Gezondheidsmonitor jongeren 12-24 jaar INHOUD factsheet alcoholgebruik 1 inleiding 2 het gebruik van alcohol 3 hoeveelheid drank 4 welke dranken 5 waar

Nadere informatie

Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Zeevang Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs.

Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Zeevang Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs. Gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in Zeevang Het E-MOVO scholierenonderzoek onder tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs. Deze factsheet beschrijft de resultaten van de scholieren

Nadere informatie

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : J A A R

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : J A A R THUISSITUATIE, KINDEROPVANG EN OPVOEDING K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R Jeugd 2010 2 Kinderenonderzoek 2010 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied,

Nadere informatie

Werkt de aanpak van kindermishandeling en partnergeweld?

Werkt de aanpak van kindermishandeling en partnergeweld? Werkt de aanpak van kindermishandeling en? Eerste resultaten van een grootschalig onderzoek: hoe vaak komen kindermishandeling en voor? En hoe ernstig is het geweld? INLEIDING EERSTE FACTSHEET Werkt de

Nadere informatie

BURGERPANEL CAPELLE OVER WELSTANDSVRIJ BOUWEN

BURGERPANEL CAPELLE OVER WELSTANDSVRIJ BOUWEN BURGERPANEL CAPELLE OVER WELSTANDSVRIJ BOUWEN Gemeente Capelle aan den IJssel April 2016 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Piet Heinkade 55 1019 GM Amsterdam 020-3330670 Rapportnummer 2016

Nadere informatie

Leidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming

Leidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming incijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming Uitkomsten GGD-gezondheidspeiling 2016 Gezondheid van aren BELEIDSONDERZOEK 071-516 5123 I info@leidenincijfers.nl I

Nadere informatie

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. In

Nadere informatie

34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie. van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016

34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie. van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016 34300 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016 34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs,

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Factsheet onderzoek naar de effecten van de wijziging van de leeftijdsgrens in de drank- en horecawet 2014 in gemeentes Almere, Huizen en Zeist

Factsheet onderzoek naar de effecten van de wijziging van de leeftijdsgrens in de drank- en horecawet 2014 in gemeentes Almere, Huizen en Zeist Factsheet onderzoek naar de effecten van de wijziging van de leeftijdsgrens in de drank- en horecawet 2014 in gemeentes Almere, Huizen en Zeist Margreth Egelkamp Marina Horseling Andrea Donker Contactgegevens:

Nadere informatie

E-MOVO Hoe gezond zijn jongeren in de regio Nijmegen?

E-MOVO Hoe gezond zijn jongeren in de regio Nijmegen? E-MOVO 2011-2012 Hoe gezond zijn jongeren in de regio Nijmegen? E-MOVO (Elektronische MOnitor en VOorlichting) is een grootschalig jongerenonderzoek van de GGD en in Oost-Nederland. Dit onderzoek wordt

Nadere informatie

Monitor HH(T) 4 e kwartaalmeting

Monitor HH(T) 4 e kwartaalmeting Monitor HH(T) 4 e kwartaalmeting Marlijn Abbink-Cornelissen Marcel Haverkamp Janneke Wilschut 5 April 2016 1 Samenvatting Samenvatting Dit is het vijfde rapport van de monitor HH(T). Deze monitor inventariseert

Nadere informatie

de partijcombinaties:

de partijcombinaties: REGEERAKKOORD 2010-2015 tussen de partijcombinaties: MEGA COMBINATIE, A COMBINATIE en VOLKSALLIANTIE Paramaribo, 21 Augustus 201.0 1.2 Leeswijzer In dit rapport worden de resultaten van de eerste afname

Nadere informatie

Jongeren & hun levensstijl. Resultaten van Young Opinions onderzoek in opdracht van de Stichting Nationale DenkTank

Jongeren & hun levensstijl. Resultaten van Young Opinions onderzoek in opdracht van de Stichting Nationale DenkTank Jongeren & hun levensstijl Resultaten van Young Opinions onderzoek in opdracht van de Stichting Nationale DenkTank Conclusie Algemeen: Jongeren geven aan veel ongezond gedrag te vertonen. Met name roken

Nadere informatie

TEVREDEN WERKEN IN HET PRIMAIR ONDERWIJS. Onderzoek naar de tevredenheid en werkbeleving van personeel in het primair onderwijs.

TEVREDEN WERKEN IN HET PRIMAIR ONDERWIJS. Onderzoek naar de tevredenheid en werkbeleving van personeel in het primair onderwijs. ARBEIDSMARKTPLATFORM PO. Van en voor werkgevers en werknemers TEVREDEN WERKEN IN HET PRIMAIR ONDERWIJS Onderzoek naar de tevredenheid en werkbeleving van personeel in het primair onderwijs april 2016 1

Nadere informatie

Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2016

Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2016 1 Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 20 Fact sheet april 20 De totale werkloosheid onder Amsterdamse jongeren is het afgelopen jaar vrijwel gelijk gebleven aan 2015. Van de 14.000 Amsterdamse jongeren

Nadere informatie

ONDERZOEK GENOTMIDDELENGEBRUIK SCHOLIEREN VOORTGEZET ONDERWIJS DEN HAAG 2003

ONDERZOEK GENOTMIDDELENGEBRUIK SCHOLIEREN VOORTGEZET ONDERWIJS DEN HAAG 2003 RIS128575a_10-JUN-2005 ONDERZOEK GENOTMIDDELENGEBRUIK SCHOLIEREN VOORTGEZET ONDERWIJS DEN HAAG 2003 Beknopt verslag ten behoeve van de deelnemende scholen April 2005 Dienst OCW / GGD Den Haag Epidemiologie

Nadere informatie

Veilig opgroeien in Leeuwarden Vijfde meting

Veilig opgroeien in Leeuwarden Vijfde meting Veilig opgroeien in Leeuwarden 2015 Veilig opgroeien in Leeuwarden 2015 Vijfde meting Colofon Veilig opgroeien in Leeuwarden 2015 Vijfde meting gemeente Leeuwarden Opdrachtgever Gemeente Leeuwarden Auteurs

Nadere informatie

Landelijk cliëntervaringsonderzoek

Landelijk cliëntervaringsonderzoek Landelijk cliëntervaringsonderzoek Monitor Januari t/m december 2016 Ons kenmerk: 17.0010587 Datum: 22-09-2017 Contactpersoon: Rosan Hilhorst E-mail: Contractbeheer@regiogv.nl Inhoud 1. Inleiding... 3

Nadere informatie

Leefsituatie Dordtse jongeren 2009

Leefsituatie Dordtse jongeren 2009 Onderzoekcentrum Drechtsteden dr. B.J.M. van der Aa dr. J.W. Metz februari 2010 Colofon Opdrachtgever Tekst Informatie Gemeente Dordrecht, sector MO Onderzoekcentrum Drechtsteden GR Drechtsteden Onderzoekcentrum

Nadere informatie

Jongeren & hun financiële verwachtingen

Jongeren & hun financiële verwachtingen Nibud, februari Jongeren & hun financiële verwachtingen Anna van der Schors Daisy van der Burg Nibud in samenwerking met het 1V Jongerenpanel van EenVandaag Inhoudsopgave 1 Onderzoeksopzet Het Nibud doet

Nadere informatie

Monitoring gebruikerstevredenheid invoering 130 km/h

Monitoring gebruikerstevredenheid invoering 130 km/h TNS Nipo Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam t 020 5225 444 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Rapport Monitoring gebruikerstevredenheid invoering 130 km/h Rick Heldoorn & Matthijs de Gier H1630

Nadere informatie

FinQ Monitor van financieel bewustzijn en financiële vaardigheden van Nederlanders. Auteurs Jorn Lingsma Lisa Jager

FinQ Monitor van financieel bewustzijn en financiële vaardigheden van Nederlanders. Auteurs Jorn Lingsma Lisa Jager FinQ 2018 Monitor van financieel bewustzijn en financiële vaardigheden van Nederlanders Auteurs Jorn Lingsma Lisa Jager 14-1-2019 Projectnummer B3433 Achtergrond van de FinQ monitor Nederlanders in staat

Nadere informatie

GO Jeugd 2008 Alcohol

GO Jeugd 2008 Alcohol GO Jeugd 2008 Alcohol Samenvatting alcohol Uit de gegevens van GO Jeugd 2008 van GGD Fryslân blijkt dat 63% van de Friese 12 t/m 18 jarigen wel eens alcohol heeft, 51% nog in de vier voorafgaand aan het

Nadere informatie

Sociale Omgeving ZUID-HOLLAND NOORD JONGERENPEILING 2008. Inleiding

Sociale Omgeving ZUID-HOLLAND NOORD JONGERENPEILING 2008. Inleiding JONGERENPEILING 2008 ZUID-HOLLAND NOORD De jongerenpeiling heeft als doel om periodiek op systematische wijze ontwikkelingen in gezondheid en gewoonten van jongeren in kaart te brengen. Dit is het eerste

Nadere informatie

Uit huis gaan van jongeren

Uit huis gaan van jongeren Arie de Graaf en Suzanne Loozen Jaarlijks verlaten bijna een kwart miljoen jongeren het ouderlijk huis. Een klein deel van hen is al vóór de achttiende verjaardag uit huis gegaan. De meeste jongeren gaan

Nadere informatie

5. CONCLUSIES ONDERZOEK

5. CONCLUSIES ONDERZOEK 5. CONCLUSIES ONDERZOEK In dit hoofdstuk worden de conclusies van het onderzoek gepresenteerd. Achtereenvolgens worden de definitie van het begrip risicojongeren, de profielen en de registraties besproken.

Nadere informatie

Geneeskundige en Gezondheidsdienst. Jeugdmonitor Utrecht. Tabellenboek.

Geneeskundige en Gezondheidsdienst. Jeugdmonitor Utrecht. Tabellenboek. Geneeskundige en Gezondheidsdienst Jeugdmonitor Utrecht Tabellenboek www.gggd.utrecht.nl Groep 7 en 8 van het basisonderwijs Schooljaar 2011-2012 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...3 1 Inleiding...6 2 Opzet

Nadere informatie

Kinderen in West gezond en wel?

Kinderen in West gezond en wel? GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in West gezond en wel? 1 Wat valt op in West? Voor West zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor van schooljaar

Nadere informatie

HET BURGERPANEL OVER DE SOCIALE AGENDA

HET BURGERPANEL OVER DE SOCIALE AGENDA HET BURGERPANEL OVER DE SOCIALE AGENDA Gemeente Leiderdorp Januari 2017 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Piet Heinkade 55 1019 GM Amsterdam 020-3330670 Rapportnummer 2017/10 Datum Januari

Nadere informatie

Kinderen in Centrum gezond en wel?

Kinderen in Centrum gezond en wel? GGD Amsterdam Uitkomsten Amsterdamse gezondheidsmonitor basisonderwijs 13-14 Kinderen in Centrum gezond en wel? 1 Wat valt op in Centrum? Voor Centrum zijn de cijfers van de Jeugdgezondheidsmonitor van

Nadere informatie

Gemeente Roosendaal. Cliëntervaringsonderzoek Wmo over Onderzoeksrapportage. 26 juni 2017

Gemeente Roosendaal. Cliëntervaringsonderzoek Wmo over Onderzoeksrapportage. 26 juni 2017 Gemeente Cliëntervaringsonderzoek Wmo over 2016 Onderzoeksrapportage 26 juni 2017 DATUM 26 juni 2017 Dimensus Beleidsonderzoek Wilhelminasingel 1a 4818 AA Breda info@dimensus.nl www.dimensus.nl (076) 515

Nadere informatie

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014 Figuur 1 Aantal deelnemers naar geslacht en leeftijd 75 t/m 85 jaar 1 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl

Nadere informatie

Sportparticipatie Kinderen en jongeren

Sportparticipatie Kinderen en jongeren Sportparticipatie 2017 Kinderen en jongeren Onderzoek & Statistiek Juni 2017 Samenvatting Begin 2017 heeft de afdeling Onderzoek & Statistiek een onderzoek uitgezet onder ouders en jongeren uit de gemeente

Nadere informatie

Veilig opgroeien en gezondheid van jongeren in Dordrecht. Resultaten gecombineerde CtC/Jeugdmonitor 2008 bij 12-18 jarigen

Veilig opgroeien en gezondheid van jongeren in Dordrecht. Resultaten gecombineerde CtC/Jeugdmonitor 2008 bij 12-18 jarigen Veilig opgroeien en gezondheid van jongeren in Dordrecht Resultaten gecombineerde CtC/Jeugdmonitor 2008 bij 12-18 jarigen Afdeling GBO/Epidemiologie Auteur: Evelien Joosten-van Zwanenburg I.s.m. Franco

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Evaluatie JOGG Roosendaal Basisschool de Vlindertuin. Resultaten evaluatie JOGG December 2017

Evaluatie JOGG Roosendaal Basisschool de Vlindertuin. Resultaten evaluatie JOGG December 2017 Evaluatie JOGG Roosendaal Basisschool de Vlindertuin Resultaten evaluatie JOGG December 2017 Inleiding Achtergrond In het kader van de JOGG aanpak in de gemeente Roosendaal heeft op basisschool de Vlindertuin

Nadere informatie

Internet op School: Ontwikkelingen van 2006 tot Drs. Antonius J. van Rooij IVO Rotterdam

Internet op School: Ontwikkelingen van 2006 tot Drs. Antonius J. van Rooij IVO Rotterdam Internet op School: Ontwikkelingen van 2006 tot 2009 Drs. Antonius J. van Rooij IVO Rotterdam Colofon Internet op School: Ontwikkelingen van 2006 tot 2009 In opdracht van Stichting Kennisnet IVO Heemraadssingel

Nadere informatie

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen

Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen Leeswijzer Jeugdgezondheidszorg Utrecht tabellen In de volgende werkblad(en) staan tabellen behorend bij een bepaald thema. De tabellen zijn toegespitst op de door u opgevraagde leeftijdscategorie. In

Nadere informatie

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R VOEDING, BEWEGING EN GEWICHT K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R Jeugd 2010 6 Kinderenonderzoek 2010 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD

Nadere informatie

BIJLAGEN. Dichter bij elkaar? De sociaal-culturele positie van niet-westerse migranten in Nederland. Willem Huijnk Jaco Dagevos

BIJLAGEN. Dichter bij elkaar? De sociaal-culturele positie van niet-westerse migranten in Nederland. Willem Huijnk Jaco Dagevos Dichter bij elkaar? De sociaal-culturele positie van niet-westerse migranten in Nederland Willem Huijnk Jaco Dagevos BIJLAGEN Bijlagen hoofdstuk 2... 2 Bijlagen hoofdstuk 3... 3 Bijlagen hoofdstuk 4...

Nadere informatie

Sportparticipatie Volwassenen

Sportparticipatie Volwassenen Sportparticipatie 2014 Volwassenen Onderzoek & Statistiek Februari 2015 2 Samenvatting In het najaar van 2014 is de sportparticipatie van de volwassen inwoners van de gemeente s- Hertogenbosch onderzocht.

Nadere informatie