Jaarverslag Wij zetten in op duurzaamheid We zitten op koers We lopen voorop Wij maken bewoners bewust 27

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarverslag 2011. 5. Wij zetten in op duurzaamheid 26 5.1 We zitten op koers 26 5.2 We lopen voorop 27 5.3 Wij maken bewoners bewust 27"

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2011

2 Inhoud 1. Wij staan bewust midden in de samenleving De wereld om eens heen verandert en wij veranderen mee Wij blijven trouw aan onze missie Met beide benen in Montferland Onze speerpunten voor de komende vier jaar We borgen onze plannen en stellen ze bij 9 2. Wij werken samen met onze netwerkpartners Onze netwerkpartners en belanghouders in beeld In gesprek met onze belanghouders Wij werkten actief samen Wij luisteren naar onze Huurdersvereniging Wij gaan naar onze huurders toe Wij werken samen op basis van afspraken Wij stemmen vraag en aanbod op elkaar af en hebben onze 15 klant in beeld 3.1 Onze klanten in beeld Hoe wijzen wij onze woningen toe? Hoeveel woningen verhuurden we en hoe lagen ze in de markt? Aan wie verhuren wij onze vrijkomende woningen? Wij verhuren betaalbare woningen Huurtoeslag Onze huurders zijn tevreden Wij stemmen vraag en aanbod op elkaar af en passen onze 21 woningvoorraad aan 4.1 Onze woningen De samenstelling van onze woningvoorraad verandert door Projecten in voorbereiding Wij houden onze woningen in goede staat door Het aanpassen van woningen VvE beheer Wij zetten in op duurzaamheid We zitten op koers We lopen voorop Wij maken bewoners bewust Wij dragen bij aan leefbare wijken en dorpen Van Woning naar Wonen Wij pakken overlast aan Wij ondersteunen bewonersinitiatieven Wij pakten de buitenruimte aan Leefbaarheidsoverleg beëindigd Wij dragen bij aan het vergroten van de zelfredzaamheid van 30 onze doelgroep 7.1 Wonen met zorg en welzijn Wij ondersteunen mensen met sociale problematiek Wij pakken huurachterstanden aan Wij bieden een tweede kans 31 2

3 8. Wij professionaliseren onze organisatie Onze organisatie Wij ondernemen maatschappelijk verantwoord Samen stelden wij onze kernwaarden bij Samenwerken op basis van afspraken Verslag van het bestuur Onze directeur-bestuurder Bestuursbesluiten Zicht op risico s Bestuursverklaring Verslag van de RvT Basisdocumenten Taken van de Raad Het functioneren van de Raad De Raad stelt hoge eisen aan zichzelf De Raad is onafhankelijk en integer Afwijkingen Governance Code Goedkeuring Wij hebben onze financiën op de rit Ons financieel beleid Investeren of uitgeven Onze financiële continuïteit gegarandeerd Wij bewaken onze geldstromen We bewaken het jaarresultaat We bewaken de solvabiliteit We bewaken de renterisico s Het CFV beoordeelt Wat staat ons te wachten? Financieel gezond De cijfers Kengetallenoverzicht Jaarrekening Kasstroomoverzicht Toelichting op de balans en winst- en verliesrekening Hoe waarderen we de activa en passiva? Hoe bepalen we het resultaat? Toelichting balans Toelichting winst- en verliesrekening Controleverklaring 70 Bijlage 1 Woningtoewijzing conform BBSH 72 Bijlage 2 Ontwikkeling vermogenspositie (historische kostprijs) 73 Bijlage 3 Balans op actuele waarde 74 Bijlage 4 Winst- en verliesrekening op actuele waarde 75 3

4 Voorwoord In dit jaarverslag leggen wij rekening en verantwoording af over onze financiële en maatschappelijke prestaties van afgelopen jaar. Verantwoordingskader Zoals u ziet is de opzet en uitvoering van dit jaarverslag soberder opgemaakt dan voorgaande jaren. De toelichting is verder toegespitst op de verantwoordingscriteria die de branche hanteert. Dit jaarverslag gebruikt Woningstichting Bergh vooral om verantwoording af te leggen aan externe toezichthouders, aan de gemeente en Huurdersvereniging Bergh als maatschappelijke belanghouders. Voor geïnteresseerde netwerkpartners dient dit jaarverslag als extra achtergrondinformatie/naslagwerk op het jaarbericht dat zij in april van ons ontvingen. Terugblik en prestaties in verslagjaar Het afgelopen jaar waren wij als organisatie volop in beweging, in tegenstelling tot de woningmarkt die (bijna) volledig stagneerde. Transformatieopgave voortvarend Wij willen graag dat ons woningbezit op langere termijn blijft aansluiten bij de vraag van onze klant. Het aanpassen van ons woningbezit noemen wij onze transformatieopgave. In 2010 gaven wij deze een stevige impuls met de herontwikkeling van 45 Oostenrijkse woningen. De snelle herhuisvesting van de bewoners en het uitblijven van bezwaren op de ingediende bouwplannen zorgden ervoor dat wij twee jaar (!) inlopen op onze planning. In 2012 volgt sloop en starten we met de vervangende nieuwbouw. Bijzonder hierbij is de extra financiële inspanning die Woningstichting Bergh samen met de gemeente Montferland en de Stadsregio levert om aan de Plantsoensingel Noord achttien energieneutrale sociale huurwoningen te realiseren. In Zeddam en Beek sloopten wij in 2010 acht verouderde seniorenwoningen. Eind 2011 en begin 2012 werden die vervangen door acht levensloopbestendige woningen. Eerste PassiefHuizen in sociale huursector In Beek realiseerden wij dertien PassiefHuizen, waarvoor wij de Passief Bouwen Award 2011 ontvingen! Als eerste in Nederland lukte het ons om samen met alle betrokkenen het Passief Bouwen Keurmerk Nieuwbouw voor de sociale huursector binnen te halen. De jury roemde met name de hoge kwaliteit van de woningen. Het project bestaat daarnaast uit acht energiezuinige koopwoningen. Door een stevige koopgarantkorting maakten we deze woningen extra aantrekkelijk voor starters op de koopmarkt. Crisis op de woningmarkt Het zal u niet ontgaan zijn dat het afgelopen jaar in het teken stond van crisis op de woningmarkt. Door de kredietcrisis scherpten banken hun hypotheeknormen aan, waardoor de droom van een eigen huis steeds moeilijker te realiseren is. Huizen staan steeds langer te koop en de prijzen dalen. Daar komt bij dat wij slechts 10% van alle vrijkomende huurwoningen met een huurprijs tot de aftoppingsgrens ( 652,52) mogen verhuren aan huishoudens met een inkomen hoger dan We zien daardoor dat de doorstroming stagneert en de woningmarkt nog verder op slot schiet. Kopers en huurders komen klem te zitten in hun eigen woning en dreigen tussen wal en schip te vallen. Temporiseren projecten Gecombineerde huur/koopprojecten waarbij wij woningen afnemen van een ontwikkelaar komen moeizamer tot stand dan ons lief is. Het gaat om uitbreidingen aan het Stadspark in s-heerenberg, de Trambaan in Lengel en Hartjenshof in Azewijn. 4

5 Thuis in de Achterhoek Samen met ProWonen, Wonion, Sité en WSD werkten wij aan een gemeenschappelijk model van woonruimteverdeling. Ons doel: één regionale woonwebsite waarop alle vrijkomende huur- en koopwoningen (van betrokken organisaties) worden aangeboden. Vanaf 1 maart 2012 kunnen alle woningzoekenden terecht op Discussie over krimp De discussie over krimp van de woningmarkt hield ons het afgelopen jaar bezig. In de discussie rondom de demografische ontwikkelingen is het voor ons niet de vraag of er krimp optreedt, maar hóe we hiermee omgaan. Dit brengt ons in een lastige positie. Montferland ligt op de scheidslijn tussen Stadsregio en Achterhoek. De Stadsregio koerst op stabilisatie van het aantal huishoudens en in de Achterhoek zijn we vooral in overleg over het opvangen van de gevolgen van de verwachte krimp. Wij missen hierin een gemeentelijke integrale woonvisie. Wij zijn financieel gezond In de media horen we steeds vaker verhalen over de afnemende financiële positie van corporaties. Het gevolg hiervan is dat veel corporaties hun ambities bijstellen en temporiseren. Op financieel gebied maakten wij onze verwachtingen gelukkig waar! Woningstichting Bergh is een financieel gezonde organisatie en kan haar opgaven voor de toekomst aan, ondanks steeds zwaarder wordende claims vanuit de overheid. Onze eerste belanghoudersbijeenkomst: ludiek & interactief Wij vinden het belangrijk een bijdrage te mogen leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken in de gemeente Montferland. Wij horen daarom graag van onze belanghouders of we de goede dingen doen en of we de dingen goed doen. In november organiseerden wij onze eerste belanghoudersbijeenkomst. Voor één keer konden onze belanghouders de pet van onze organisatie opzetten en ons via een ludiek spel laten weten op welke speer- en aandachtspunten zij hun geld wilden inzetten. Dit leverde veel interactie en discussie op en we blikken terug op een zeer geslaagde bijeenkomst. In 2.2 leest u meer over de inhoudelijke resultaten. Hernieuwde kernwaarden Binnen ons Strategisch Beleidsplan legden wij in 2010 een zestal speerpunten vast. Om onze organisatie toe te rusten op het uitvoeren van ons Strategisch Bedrijfsplan startten wij in 2010 een intensief cultuurtraject. Dit leidde tot het vaststellen van nieuwe kernwaarden: klantgedreven, vooruitstrevend, maatschappelijk bezield en uitnodigend. Ik hoop dat u merkt dat wij hier de komende vier jaar verder inhoud aan geven. Ik ben heel erg blij met inzet en prestaties van medewerkers en realiseer mij dat we niet zo goed kunnen functioneren zonder een prima samenwerking met onze netwerkpartners. Arjan ter Bogt directeur-bestuurder 5

6 1. Wij staan bewust midden in de samenleving De situatie op de woningmarkt is onzeker en de omstandigheden waaronder wij ons werk doen veranderen. We worden geconfronteerd met ingrijpende overheidsmaatregelen en de gevolgen van de financiële crisis. In het verleden konden we jaren vooruit kijken. Nu volgen veranderingen elkaar in hoog tempo op en ligt de horizon een stuk dichterbij. Dit vraagt geen uitgekristalliseerd beleidsplan, maar een goede basishouding en een flexibele organisatie en medewerkers. Wat in ons Strategisch Beleidsplan staat is nog steeds actueel. 1.1 De wereld om eens heen verandert en wij veranderen mee De woningmarkt stagneert In het begin van de financiële crisis investeerde de overheid fors in de Nederlandse economie. Nu de economische crisis langer aanhoudt dan verwacht ontkomt de overheid niet aan structurele forse bezuinigingen. De gevolgen op de woningmarkt zijn duidelijk voelbaar. De hypotheeknormen worden strenger en een eigen woning is voor minder mensen weggelegd. De doorstroming naar de koopsector stagneert, waardoor de instroom in de huursector wordt beperkt. Niet alleen mensen uit de primaire, maar ook uit de secundaire doelgroep worden afhankelijk van een huurwoning terwijl de overheid onze doelgroep juist inperkt. Hierdoor komen mensen klem te zitten in hun woning. Wij zetten in 2012 actief in op het optimaal benutten van de 10%-toewijzingsruimte voor de secundaire doelgroep. We bieden betaalbare koopwoningen aan en alle nieuwbouwkoopwoningen bieden we aan via Koopgarant. De armoede stijgt We verwachten dat de armoede de komende jaren groter wordt. Ondermeer door de crisis, de bezuinigingen en de stijging van de energielasten wordt het voor steeds meer huishoudens uit onze doelgroep lastig de eindjes aan elkaar te knopen. De huurachterstanden en het aantal dreigende huisuitzettingen gaan stijgen. Om het wonen voor de klant betaalbaar te houden en vanuit het belang van een duurzame samenleving investeren wij ruim in energiebesparende maatregelen en starten we in 2012 met de bouw van de eerste energieneutrale woningen. Daarnaast brengen we de woonlasten voor nieuwe huurders in beeld. We gaan strakker sturen op onze huurincasso, want het voorkomen van achterstanden is de beste remedie. Samen met onze netwerkpartners zetten we in op het voorkomen van huisuitzettingen en bieden we als het mogelijk is een tweede kans. Bij ons nieuw op te stellen huurprijsbeleid kijken wij nadrukkelijk naar de betaalbaarheid van onze woningvoorraad en de woonlasten voor de verschillende doelgroepen. Anticiperen op krimp Na 2025 krimpt het aantal huishoudens in ons werkgebied. Dit heeft gevolgen voor de verhuurbaarheid van onze woningvoorraad. We zien nu al dat de verhuurbaarheid in bepaalde delen van onze woningvoorraad onder druk staat. Dit brengt ook risico s met zich mee voor de leefbaarheid en we verwachten dat dit in de toekomst verergert. We anticiperen op de krimp door deel te nemen aan de Regionale Woonvisie Achterhoek en dringen bij de gemeente aan op een integrale woonvisie. We houden ons Strategisch Marktbeleid actueel en investeren fors in de herontwikkeling van onze woningvoorraad. We zijn terughoudend met het verkopen van huurwoningen, omdat wij geloven dat de krimp ook voelbaar wordt aan de onderkant van de koopmarkt. We zetten in op het verbeteren van de leefbaarheid door ons leefbaarheidsbeleid in 2012 te implementeren. 6

7 Investeringsruimte onder druk Door een inflatievolgend huurbeleid, het invoeren van de heffingstoeslag, de scheiding tussen Daeb/Niet-Daeb activiteiten en de daling van de WOZ-waarde van ons woningbezit neemt onze investeringsruimte af. In 2011 stelden wij ons Financieel Beleidsplan vast, waarin we kaders en normen benoemden waarbinnen wij financieel opereren. Onze opgaven brachten wij voor de komende 20 jaar in beeld. Vooralsnog laten de prognoses zien dat er voldoende ruimte beschikbaar is om onze opgaven te financieren. Om financieel in controle te blijven stellen wij onze meerjarenprognoses twee keer per jaar bij en worden gevolgen van beleidsmaatregelen direct (langjarig) inzichtelijk gemaakt. In 2012 zetten wij in op een efficiëntere bedrijfsvoering door de implementatie van een nieuw primair systeem. 1.2 Wij blijven trouw aan onze missie Wij zijn er voor iedereen in s-heerenberg, Azewijn, Beek, Loerbeek, Braamt, Lengel, Kilder, Stokkum, Zeddam en de buurstschappen Wijnbergen en Vethuizen die niet of onvoldoende in staat is om in zijn of haar eigen huisvesting te voorzien. Wij bieden kwalitatief goede, betaalbare en toekomstbestendige woningen. Omdat prettig wonen verder gaat dan de woning alleen, zetten wij in op leefbare en vitale wijken en dorpen. Om dit te realiseren werken wij actief samen met onze netwerkpartners. 1.3 Met beide benen in Montferland Wij zijn verankerd in de kernen van het oostelijke deel van de gemeente Montferland. Binnen ons werkgebied staan relatief veel huurwoningen. In s-heerenberg is 39% van alle woningen een huurwoning, in Braamt 35% en in Zeddam 26%. In de overige dorpen ligt het aandeel huurwoningen aanzienlijk lager. Wij verhuren 79% van alle huurwoningen binnen de grenzen van ons werkgebied. Met name in s-heerenberg zijn meer particuliere en sociale verhuurders actief. 1.4 Onze speerpunten voor de komende vier jaar In 2010 verscheen ons strategisch beleidsplan Bewust midden in de samenleving. Hierin beschreven wij onze plannen en ambities voor de komende 4 jaar en benoemden wij onze speerpunten. Hieronder staat een overzicht van deze speerpunten, onze ambities voor 2011 en de belangrijkste resultaten op hoofdlijn. Verderop in dit jaarverslag staan we hier uitgebreider bij stil. 7

8 Wij stemmen vraag en aanbod op de woningmarkt op elkaar af, zodat onze woningzoekenden beter in staat zijn een woning te vinden die aansluit bij hun wensen. Onze ambities voor 2011 Onze prestaties - Wij ontwikkelen samen met onze ACo-collega s een nieuw woonruimtebemiddelingssysteem. - Wij stellen ons verkoopbeleid op en verkopen één woning. - Wij bedienen starters op de koopmarkt door het toepassen van Koopgarant bij onze nieuwbouwwoningen aan de Steegseweg. - We houden ons Strategisch Marktbeleid (SMB) actueel en herzien ons SMB. - Wij starten een haalbaarheidsstudie naar de herontwikkeling van woningen in Braamt. - Het nieuwe woonruimtebemiddelsingssysteem Thuis in de Achterhoek ging 1 maart 2012 live. - Wij stelden ons verkoopbeleid vast, maar verkochten geen bestaande woningen. - We verkochten 3 nieuwbouwwoningen aan starters via Koopgarant - We herzagen ons SMB niet, dit doen we in We gingen in overleg met de dorpsraad en bewoners van Braamt en stelden onze plannen uit tot Wij zetten in op duurzaamheid, zodat al onze woningen een goede energieprestatie leveren. Onze ambities voor 2011 Onze prestaties - We investeren in energiebesparende maatregelen. - Bij al onze nieuwbouwwoningen (in ontwikkeling) eisen we een lager EPC dan wettelijk voorgeschreven. - We leveren dertien PassiefHuizen op. - We werken ons energiebeleid uit. - We investeerden en realiseerden hiermee een labelsprong bij 273 woningen. - Al onze nieuwbouwwoningen hebben een EPC van maximaal 0,4. - We ontvingen het certificaat PassiefBouwen. - Ondanks dat het energiebeleid nog niet is vastgesteld (dit gebeurt in 2012) handelden wij in lijn met onze ambities uit het SBP. energiebeleid werkten we niet uit. Wij dragen bij aan leefbare wijken en dorpen, zodat ze aantrekkelijke woonomgevingen zijn en blijven voor alle doelgroepen. Onze ambities voor We hebben aandacht voor onze achterpaden en reserveren hiervoor een budget. - We stellen overlastprotocollen op om de aanpak van overlast te verbeteren. - Herinrichting openbare ruimte rondom onze flats aan de Bergherveld en Maria van Nassaulaan in overleg met onze huurders. - We evalueren de pilot buurtbemiddeling en zetten deze voort bij succes. - We ondersteunen Huurdersvereniging Bergh bij het actief onder de aandacht brengen van het Leefbaarheidsfonds. Onze prestaties - De aanpak van de achterpaden is doorgeschoven naar Het overlastprotocol is opgesteld en geïmplementeerd. - We organiseerden bewonersavonden waarbij bewoners hun voorkeur uitspraken voor een ontwerp. De werkzaamheden zijn inmiddels uitgevoerd. - De pilot werd voor de periode van één jaar verlengd. - We ontvingen geen aanvragen voor het leefbaarheidsfonds. In 2012 evalueren we de samenwerkingsovereenkomst en het Leefbaarheidsfonds. Wij werken samen met onze netwerkpartners, om onze opgaven gezamenlijk vorm te geven. Onze ambities voor Wij gaan in gesprek met alle wijk- en dorpsraden en ondersteunen initiatieven. - Wij leggen verantwoording af aan onze belanghouders - Wij evalueren de prestatieafspraken uit het Woonconvenant samen met de gemeente en Laris. Onze prestaties - We spraken met de meeste dorpsraden, maar ontvingen geen aanvragen voor initiatieven. - Op ludieke en interactieve wijze gingen wij in gesprek met al onze belanghouders tijdens onze belanghoudersbijeenkomst. - De prestatieafspraken werden geëvalueerd. 8

9 Wij dragen bij aan het vergroten van de zelfredzaamheid van onze doelgroep, zodat mensen in staat zijn de verantwoordelijkheid voor hun eigen leven te nemen. Onze ambities voor 2011 Onze prestaties - We zetten structureel overleg op met onze netwerkpartners met als doel ontruimingen te voorkomen. - Wie bieden onze huurders een tweede kans bij ontruiming (onder strikte voorwaarden). - We stimuleren goed gedrag en ontwikkelen een loyaliteitsprogramma. - Wij brengen vrijwilligerswerk onder de aandacht en nemen deel aan NL-doet. - De gemeente zette het zorgnetwerk op en wij namen hieraan deel. - Via het zorgnetwerk kregen tien huurders kregen een tweede kans, zes daarvan met extra begeleiding. - Deze activiteit schoven we door naar Ruim de helft van alle medewerkers nam deel aan 3 verschillende activiteiten van NL-doet. Wij professionaliseren, zodat wij een betrouwbare partners zijn en gewaardeerd worden om onze prestaties, kennis en kunde. Onze ambities voor We vervangen ons primair systeem en selecteren de leverancier. - We verbeteren onze dienstverlening (vertrekenquêtes, aftersales, klantenpanels). - We werken aan houding en gedrag van medewerkers via het cultuurtraject. - We voeren verbeteracties n.a.v. de visitatie door. Onze prestaties - De leveranciersselectie vond plaats, implementatie volgt in Als eerste stap voerden wij een Klantcontactpunt in. De aanpak van onze procedures stelden wij uit vanwege de keuze voor een nieuw primair systeem. - Onze kernwaarden werden verdiept en bijgesteld. - We verbeterden de planning en controlcyclus en scherpten onze strategische doelen aan. Conclusie In 2011 legden de projecten, de automatisering en Thuis in de Achterhoek (TidA) een groot beslag op onze organisatie. Er vond een aantal personele wijzigingen plaats en twee medewerkers hadden zwangerschapsverlof. Onze ambities werden bijgesteld en activiteiten opnieuw gepland of verschoven. Omdat onze doelen niet allemaal goed meetbaar zijn geformuleerd is het soms lastig te bepalen of wij aan onze doelstellingen hebben voldaan. Met het aanscherpen van onze doelen en het aanpassen van de planning en controlcylus ondervangen wij dit probleem voor volgend jaar. 1.5 We borgen onze plannen en stellen ze bij De doelen uit ons strategisch beleidspan kunnen wij niet binnen een jaar realiseren. Daarom stelden wij een (meerjaren)activiteitenplan op met daarin alle activiteiten die nodig zijn voor de realisatie van het beleidsplan. Afhankelijk van de ontwikkelingen om ons heen stellen wij het activiteitenplan jaarlijks bij. De voortgang van het activiteitenplan wordt ieder trimester bewaakt via een voortgangsrapportage. We borgen onze activiteiten in het jaarplan en de financiële meerjarenbegroting. Om het zicht op de financiële risico s te verbeteren zijn onze opgaven in vastgoed opgenomen in de begroting van de komende 20 jaar. In 2011 scherpten we onze speerpunten aan en stemden we de begroting en het jaarverslag beter op elkaar af. In 2012 passen we de trimesterrapportage aan. Centraal staan onze speerpunten die we benoemden in het Strategisch Beleidsplan. De vernieuwde opzet passen we ook toe op onze planning en controlcyclus en daarmee op ons jaarverslag. 9

10 2. We werken samen met onze netwerkpartners Wij geloven in de kracht van samenwerking, in een gezamenlijke, gemeentelijke én regionale aanpak van onze opgaven op het gebied van Wonen, Leefbaarheid, wonen-zorg-welzijn en wonenleren-werken. We benutten elkaars kwaliteiten en bundelen onze krachten met als doel elkaar te versterken en aan te vullen. In 2011 gingen wij voor het eerst in gesprek met onze belanghouders. Verder lag de focus op de verbetering van de samenwerking met onze Huurdersvereniging. 2.1 Onze netwerkpartners en belanghouders in beeld Samenwerken aan prettig wonen in Montferland doen wij met onze netwerkpartners en belanghouders. Belanghouders zijn partijen binnen ons werkgebied die direct belang hebben bij de werkzaamheden die wij uitvoeren en opgaven die wij invullen. Netwerkpartners zijn partijen met wie wij samenwerken om onze opgaven te realiseren. Onze netwerkpartners en belanghouders zijn: CDA Buurtbemiddeling Montferland Politiewijkteams Ondernemersvereniging St. Martinus De Buitenlijn PvdA Dorpsraad Braamt Fundeon Gemeente Montferland Huurdersvereniging Bergh Laris Wonen en Diensten Sensire Wijkplatform s-heerenberg Oost Fatima VVD Dorpsraad Beek/Loerbeek Stadsbank Oost Nederland Burger Belangen Lokaal Belang Montferland Estinea Stichting Belangengroep Kilder Graafschapcollege Stichting Welcom Stadsraad s-heerenberg West D66 Stichting Dorpsbelangen Lengel Dorpsraad Stokkum Dorpsraad Zeddam Wedeo Stichting De Lichtenvoorde Belangenvereniging De Tuger Senioren Contact Bergh Stichting Dorpsraad Azewijn Azora Regio Achterhoek Stichting Gasthuis Achterhoekse Corporaties (ACo) Corporaties Kan-Oost Wij werken samen op basis van vertrouwen, samenwerkingsovereenkomsten en convenanten. De positionering van onze belanghouders en de mate waarin zij invloed uitoefenen op ons beleid wordt in 2012 formeel vastgelegd. 2.2 In gesprek met onze belanghouders Om te weten of wij de juiste dingen doen en de dingen goed doen, nodigden wij in 2011 onze belanghouders uit voor een bijeenkomst. Ruim 30 vertegenwoordigers van gemeente Montferland, stads-, dorps- en wijkraden, zorg- en welzijnsinstellingen, politie, politieke partijen en belangenverenigingen gaven hun oordeel over onze inspanningen op het gebied van wonen, werken, zorg en welzijn. Onze belanghouders vonden onze uitgezette koers de juiste en herkennen zich in de opgaven die wij voor onszelf zien. Ze spraken hun waardering uit voor onze duurzaamheidsambities, maar gaven ons mee duidelijker te zijn over het voordeel dat dit met zich meebrengt voor de portemonnee van de huurders. We spraken af dat wij in 2012 de woonlasten voor nieuwe huurders inzichtelijk maken. Onze belanghouders gaven ons ook mee nog nauwer samen te werken met lokale partners en elkaar te versterken, zonder daarbij de verantwoordelijkheden van andere partijen over te nemen. Ze vinden het belangrijk dat wij in deze crisistijden oog houden voor de kwetsbare groepen in de samenleving en dat we stevig investeren in het toekomstbestendig maken van onze woningen. Woningstichting Bergh neemt deze aanbevelingen ter harte en scherpt haar keuzes aan. Op onze website treft u het complete verslag van de belanghoudersbijeenkomst en een overzicht van alle aanwezigen aan. 2.3 Wij werkten actief samen Wij dragen op verantwoorde wijze bij aan de maatschappelijke opgaven in de gemeente Montferland. We halen vraagstukken actief op. Op het gebied van wonen, leefbaarheid en in de ketens wonen-zorg-welzijn zijn vraagstukken van onze netwerkpartners geagendeerd. Wij vinden het daarom belangrijk om belanghouders te betrekken bij ons beleid en bij onze activiteiten. In 2011 hadden wij op diverse niveaus en met diverse partijen overleg: 10

11 Met wie spraken we? Hoe vaak? Hoe geborgd? In overleg met de gemeente en de overheid Stuurgroep regiovisie wonen Bestuurders Achterhoekse gemeenten, corporaties en provincie 3- wekelijks 1x per jaar 6x per jaar 4x per jaar Bilateraal overleg wethouder en onze directeurbestuurder Bestuurlijkoverleg Gemeente: wethouder RO, ambtenaren Corporaties: directeuren, managers Wonen Ambtelijk overleg Gemeente: Ambtenaar Welzijn Corporaties: managers wonen Ambtelijk overleg Bouwen Gemeente: Ambtenaar RO Corporaties: managers Bouwen & Beheer Woonconvenant Woonconvenant Regionale Woonvisie Achterhoek Samenwerking met collega-corporaties ACo Verschillende niveaus binnen organisatie Kan Oost Verschillende niveaus binnen organisatie Europäische Tisch 4x per jaar 2x per jaar 6- wekelijks directeurenoverleg Samenwerkingsovereenkomst Verslaglegging Wat waren de belangrijkste gespreksonderwerpen en resultaten? Op projectenniveau voortgang bewaken en vlottrekken indien noodzakelijk. Belangrijkste resultaten: invulling bouwprogramma Hartjenshof en Zeddamseweg, inrichting Klinkerstraat. Evaluatie Woonconvenant De belangrijkste conclusie: de gemaakte afspraken worden nagekomen en wij werken op een positieve manier met elkaar samen. Voorbereiding evaluatie Woonconvenant , die is besproken in het bestuurlijk overleg. Bespreken voortgang nieuwbouw- en herstructureringsprojecten. Bewaken voortgang uitvoeringsprogramma Regionale Woonvisie. Ontwikkeling woonmarketingmodel Thuis in de Achterhoek, uitwerking woonconvenant Achterhoek, deelname Coöperatie Achterhoek en bedrijfsvoeringgerelateerde zaken (bijv. verzekeringen). Uitwisselen van informatie en bespreken van actualiteiten in de branche (positie Aedes), effecten woonruimteverdeling, woningwet, visitatie en monitoren lokale ontwikkelingen. Kennis en informatie uitwisselen met corporaties uit België, Duitsland en Nederland. Gespreksonderwerpen: volkshuisvesting in België, financiën en treasury, verschil in bouweisen. Financieel ondersteunen wij geen buitenlandse instellingen. 11

12 Samenwerken aan zorg en welzijn Met wie spraken we? Uitvoeringsoverleg Wonen, Welzijn, Zorg Laris Wonen en Diensten, Woningstichting Bergh, Woonzorg Nederland, Welcom, Azora, Diafaan, Sensire Ondernemersvereniging MKB Reva, gemeente en provincie Gemeenschappelijke ruimte Klinkerhof Azora en Welcom Zorgnetwerk politie, sociale zaken gemeente, Iriszorg, Stichting Mee, Bureau Jeugdzorg, GGNet, AMW (Algemeen Maatschappelijk Werk), woningcorporaties Hoe vaak? 6 wekelijks Hoe geborgd? Uitvoerings plan Wonen, Welzijn, Zorg Incidenteel Convenant t Pact Samenwerken met wijk- en dorpsraden Alle wijk- en dorpsraden Dorpsraad Azewijn Dorpsraad Braamt Wat waren de belangrijkste gespreksonderwerpen en resultaten? In 2009 is een toekomstverkenning woonzorgzones in Montferland opgesteld. Onder begeleiding van Adviesbureau Companen stelden wij in 2011 gezamenlijk het Uitvoeringsplan Wonen, Welzijn, Zorg vast. Onderdeel van dit plan is het besluit om drie Woonservicegebieden in te voeren: één in Didam, één in s-heerenberg en één in Zeddam. In de kleine kernen komen kiempunten, van waaruit zorg en welzijn op afstand wordt geregeld. Voor de verdere uitwerking werden werkgroepen gecreëerd. Wij nemen deel in de werkgroep voor de ontwikkeling van het woonservicegebied in s-heerenberg. Wij spraken over de invulling van activiteiten in de gemeenschappelijke ruimte in de Klinkerhof. Azora levert een maaltijdvoorziening in de algemene ruimte, totdat de nieuwbouw van zorgcentrum St. Gertrudus gereed is. Daarnaast huurt Azora van ons een woning, ingericht als kantoor, om van daaruit de thuiszorg in s-heerenberg te verzorgen. Eind 2011 besloten we om het kantoor te verplaatsen naar de commerciële ruimte in de plint van het gebouw. Met Welcom spraken wij over de oprichting van een bewonerscommissie in het complex en voerden wij een enquête uit naar de behoefte aan activiteiten. Soms kunnen huurders hun verplichtingen niet nakomen door persoonlijke omstandigheden. Wanneer deze met behulp van zorg zijn op te lossen, schakelen wij het zorgnetwerk in. Dit netwerk vraagt zorginstellingen om begeleiding en wij kunnen (indien nodig) zorg afdwingen in de vorm van 2 e kanscontracten. De Gemeente stelde een coördinator aan voor de aansturing van de contacten. jaarlijks - Uitgangspunt is dat wij minimaal eenmaal per jaar met de dorps- en wijkraden om de tafel te zitten. Er is geen regulier overleg met de dorpsraden. Wij overlegden met hen als daar aanleiding toe was. In 2011 bezochten wij de jaarvergaderingen van de Wijkraden s-heerenberg-oost en s-heerenberg-west. 3x - In het kader van de planvorming aan de Hartjenshof in Azewijn voerden wij gezamenlijk een behoefteonderzoek (levensloopbestendige woningen) uit onder bewoners. Dit resulteerde in een wederzijds gedragen besluit om drie levensloopbestendige woningen af te nemen van de projectontwikkelaar. 1x - Gesproken is over de opgestelde dorpsvisie en woningbehoefte in Braamt. Samenwerking binnen de branche Aedes - Lidmaatschap Directeurencontact - Lidmaatschap Wij onderschrijven de Aedes Code en toetsten of onze manier van werken daarbij past. Delen kennis en ervaring, bespreken actuele thema s binnen de branche. 12

13 2.4 Wij luisteren naar onze Huurdersvereniging Wij hebben een samenwerkingsovereenkomst met Huurdersvereniging Bergh. Afgelopen jaar zetten wij in op de verdere uitwerking van de samenwerkingsovereenkomst. We betrokken de huurdersvereniging actief bij het opstellen van ons beleid. De huurdersvereniging gaf advies over: - Verkoopbeleid - Nieuw woonruimteverdeelsysteem "Thuis in de Achterhoek" - Overlastbeleid Op alle onderwerpen adviseerde de huurdersvereniging positief. De samenwerking met de huurdersvereniging wordt in 2012 geëvalueerd. 2.5 Wij gaan naar onze huurders toe Bewoners Bergherveld Wij gingen actief met bewoners in gesprek om de betrokkenheid bij de woonomgeving te vergroten. Dit deden wij bij de aanpak van de groenvoorziening bij onze flats (zie 6.4). We knapten de groenvoorziening op en richtten een bewonerscommissie op. (Ex) bewoners van de Delweg in Zeddam en de Plantsoensingel Noord, Midden en Zuid Bij herontwikkeling vinden wij het belangrijk om (voormalige) bewoners en omwonenden te betrekken bij de planvorming voor de nieuwe woningen. Zij krijgen daarom inspraak in de ontwerpkeuze van de nieuw te ontwikkelen woningen. Wij kozen voor de werkwijze Design & Build. Drie aannemers presenteerden een plan, waaruit de selectiecommissie een keuze maakte. Deze ontwerpen legden wij ook voor aan de bewoners tijdens een inloopavond. Bewoners konden stemmen en de selectiecommissie woog deze stemmen mee bij de definitieve keuze. Bewoners kozen met grote meerderheid voor het ontwerp waaraan ook de selectiecommissie de voorkeur gaf. Bewoners Graaf Hendrikstraat en Pastoor Te Rielestraat te Braamt Met Dorpsraad Braamt bespraken wij de door hen opgestelde dorpsvisie. Tijdens dit gesprek spraken wij over onze woningen aan de Graaf Hendrikstraat/Pastoor Te Rielestraat als mogelijke herontwikkelingslocatie. Hierover ontstond onder de bewoners onrust. Wij spraken daarover met de bewoners op een tweetal bewonersavonden in Braamt. De huurders werd de mogelijkheid geboden om, tijdens een huisbezoek, hun voorkeur uit te spreken voor: aankoop van hun woning sloop en vervangende nieuwbouw van levensloopbestendige woningen of uitstel van de beslissing tot ca De meningen van de bewoners waren verdeeld, maar de meerderheid van de bewoners koos ervoor om te wachten tot het moment van besluitvorming in Wij besloten wel om het gebied op te delen in drie deelgebieden. Daardoor is het mogelijk beter rekening te houden met de wensen van de huurders en ontwikkelingen in de deelgebieden. 13

14 2.6 Wij werken samen op basis van afspraken Wij streven ernaar de afspraken met onze netwerkpartners vast te leggen in samenwerkingsovereenkomsten en convenanten. Wat spraken we af en wat was onze bijdrage? Samenwerkingsovereenkomst Woonconvenant Convenant Leerlingbouwplaatsen Hennepconvenant Betrokken organisaties Gemeente, Laris Wonen en Diensten Corporaties Aco en Liemers, gemeenten, aannemers Politie, Gemeente Montferland en sociale verhuurders t Pact ACo, zorg- en welzijnsorganisaties in de regio en de Stadsbank Afspraken woningen tot aftoppingsgrens een- en tweepersoonshuishoudens betaalbare woningen tot % woningtoewijzing aan starters - Nieuwbouwwoningen voor starters verkoopprijs < Bevorderen van het aantal leerlingbouwplaatsen Afspraken m.b.t het ontmantelen van hennepkwekerijen in huurwoningen In deze overeenkomst is opgenomen: - Uitwerking maatschappelijke opvang - Opzet van locale zorgnetwerken - 2 e kansbeleid Bijdrage WsBergh tot de aftoppingsgrens één- en tweepersoonshuishoudens betaalbare woningen - 48% vrijkomende woningen toegewezen aan starters - Door toepassing van Koopgarant konden de woningen in Beek worden aangeboden voor koopprijzen van tot Alle projecten toetsten we op leerlingbouwplaatsen, door de huidige manier van bouwen (prefab) en de stagnatie van projecten realiseerden we geen leerlingbouwplaatsen. Wel zijn er beperkt leerlingen ingeschakeld t.b.v. het metselwerk. Woningstichting Bergh ondertekende de afspraken, werkt mee aan de ontmanteling en meldt verdachte panden aan. In 2011 constateerden wij bij een vertrokken huurder een hennepkwekerij. Wij leverden een bijdrage aan maatschappelijke opvang: - Wij nemen deel aan het Zorgnetwerk Montferland - Wij nemen deel aan het 2 e kansbeleid en sloten tien 2 e kanscontracten. - Wij huisvestten één dakloze 14

15 3. Wij stemmen vraag en aanbod op elkaar af en hebben onze klant in beeld Wij vinden dat we verantwoordelijkheid hebben in het goed op elkaar afstemmen van vraag en aanbod op de woningmarkt. Dit begint bij het in beeld brengen van onze doelgroepen en de vraag van de klant. 3.1 Onze klanten in beeld Voor wie zijn wij er? Primair zijn wij er voor de huisvesting van huishoudens met een inkomen tot Om te voorkomen dat er huishoudens tussen wal en schip raken zijn wij er ook voor middeninkomens tot Afbakening van onze doelgroep Met ingang van 1 januari 2011 is de doelgroep van corporaties beperkt tot huishoudens met een inkomen tot Van alle vrijkomende woningen met een huurprijs tot 652,52 moeten wij 90% toewijzen aan onze primaire doelgroep. Ruim 99% van onze woningvoorraad valt onder deze grens, waardoor wij de groep tot beperkt kunnen bedienen. Wij stelden een aantal toewijzingscriteria op voor de toewijzing aan deze groep. Omdat wij onvoldoende zicht hadden op omvang en vraag van deze doelgroep waren wij terughoudend met het toewijzen van woningen aan deze groep. In totaal wezen wij acht kandidaat-huurders af op grond van een te hoog inkomen. Achteraf bezien hadden wij hen wel een woning kunnen toewijzen. Wij ontvingen geen signalen van schrijnende gevallen. In 2012 herzien wij onze toewijzingscriteria en wijzen wij de 10%-ruimte gerichter toe. Voor woningzoekenden met een inkomen tussen de en creëerden wij de mogelijkheid om via onze website aan de overheid kenbaar te maken (Stuur Donner naar Brussel) dat zij gedupeerd zijn door deze regelgeving. Daarnaast stelden wij 2 dure huurwoningen met voorrang aan deze doelgroep beschikbaar. Wie zochten een woning? Wij kennen een regionale woonruimteverdeling samen met ProWonen, Wonion en WSD. Op 1 januari 2011 stonden woningzoekenden ingeschreven, waarvan woningzoekenden uit ons werkgebied. Het grootste deel van de woningzoekenden heeft al een huurwoning. Bijna de helft van alle ingeschreven woningzoekenden wonend in een koopwoning, zijn afkomstig uit ons werkgebied. De cijfers uit de woonruimteverdeling gebruiken wij als input voor de update van ons Strategisch Marktbeleid in januari januari 2012 Woonsituatie Alle corporaties WSB Alle corporaties WSB Inwonend Huurwoning Overig Koopwoning Totaal Hoe wijzen wij onze woningen toe? Onze vrijkomende woningen worden geadverteerd op De Huispagina (verschijnt in het gratis huisaan-huis-blad Montferland Nieuws) en op 15

16 Wij willen onze klanten zoveel mogelijk keuzevrijheid bieden. Omdat wij verplicht zijn 90% van alle vrijkomende woningen toe te wijzen aan huishoudens met een inkomen tot stelden wij extra inkomenseisen bij de woningtoewijzing. Verder gelden er voor seniorenwoningen extra voorwaarden. Die woningen verhuren we het liefst alleen aan senioren. Ook hebben we een beperkt aantal woningen met een lage huur die we alleen aan starters tot 23 jaar verhuren. Urgenten krijgen voorrang bij de toewijzing van een woning. Wij hanteerden de volgende drie toewijzingsmodellen: Aanbodmodel Hierbij worden de vrijkomende woningen geadverteerd. De toewijzing gaat op basis van inschrijfduur. Optiemodel Woningzoekenden registreren zich op een inschrijflijst en hoeven zelf niet actief te reageren. Komt er een woning vrij waarvoor de woningzoekende zich heeft ingeschreven én staat hij boven aan de lijst? Dan krijgt hij de woning toegewezen. Dit model kent meer weigeringen dan de andere modellen omdat de aanbieding vaak onverwacht komt. Dit leidt tot onnodige leegstand. Daarnaast zijn sommige woningen minder geschikt voor toewijzing via het optiemodel. Redenen waarom dit model beperkt werd toegepast. Lotingmodel Bij dit model worden de woningen verloot onder de reagerende woningzoekenden. Hierdoor hebben starters meer kans op een woning. In totaal werden negentien woningen uit exploitatie genomen vanwege verkoop of herstructurering (sloop). De aangeboden woningen per model: Bestaand bezit Nieuwbouw Aanbodmodel Lotingmodel 3 Optiemodel 2 Woningruil 4 Tweede-kansbeleid 4 Rechtstreeks bemiddeld, bijv. voor herstructureringskandidaten In totaal boden we 126 woningen aan, maar konden we één woning niet verhuren. Van een aantal in 2010 geadverteerde nieuwbouwwoningen ging de huurovereenkomst in 2011 in. Hierdoor ontstaat een verschil tussen het aantal aangeboden en verhuurde woningen. Wij maken het onze klanten graag zo makkelijk mogelijk In 2011 werkten wij aan de implementatie van Thuis in de Achterhoek (TidA). In dit nieuwe woonruimtebemiddelingssysteem wordt het woningaanbod in de regio digitaal gepresenteerd. TidA is een gezamenlijk initiatief van Wonion, Pro-Wonen, Sité, WSD en Woningstichting Bergh. Het nieuwe systeem gaat per 1 maart 2012 van start. De belangrijkste voordelen van TidA: - meer service voor de klant (vergroten zoekmogelijkheden, brede etalage en een transparant woningaanbod, brede informatievoorziening) - efficiencyvoordelen en daaraan verbonden kostenbesparing - markt- en managementinformatie over het gehele woningmarktgebied - bredere profilering, die -gezien de opgave in een krimpmarkt- aantrekkelijk kan zijn. 16

17 3.3 Hoeveel woningen verhuurden we en hoe lagen ze in de markt? Onze woningen kwamen vrij In 2011 kwamen binnen ons bestaand bezit 126 woningen Mutatiegraad 12,5 11,6 8,3 beschikbaar voor de verhuur: 8,3% van ons bestaand bezit. Dit is een daling ten opzichte van voorgaande jaren. De doorstroming stagneert door de crisis op de woningmarkt. De koopmarkt zit op slot en de eisen voor het verkrijgen van een hypotheek zijn strenger. Door de EU-regeling kunnen huishoudens met een middeninkomen niet verhuizen naar een huurwoning en de koopmarkt is beperkt bereikbaar. Daarnaast zijn de gevolgen van de recessie voelbaar en stellen huurders een verhuizing uit vanwege de kosten. Het aantal reacties op aangeboden woningen Het aantal reacties op onze woningen neemt sinds 2009 af. Onderstaande tabel geeft de ontwikkeling van de reactiegraad per woningtype weer. Type woning Gemiddeld gemiddeld Gemiddeld Eengezinswoningen Etagewoning zonder lift Etagewoning met lift Maisonnettes Seniorenwoningen HAT-woningen Duplexwoningen Levensloopbestendige woningen Totaal Opvallend is de afname van het aantal reacties op onze levensloopbestendige woningen. In 2010 leverde Woningstichting Bergh nieuwe levensloopbestendige woningen op in het centrum van s-heerenberg. Door de populariteit onder woningzoekenden steeg de reactiegraad. In 2011 adverteerden wij zestien woningen in Beek en Zeddam. De omvang van de doelgroep in deze kernen is kleiner dan in s-heerenberg waardoor de reactiegraad lager was. Daarnaast vermoeden we ook dat ouderen met een koopwoning door de crisis op de woningmarkt de stap naar een huurwoning pas maken op het moment dat ze hun eigen woning verkocht hebben. Komend jaar wordt dit verder onderzocht. Zorgwekkend is de verdere daling van het aantal reacties op etagewoningen zonder lift, voornamelijk onze woningen aan de Maria van Nassaulaan en Bergherveld. Door investeringen in leefbaarheid en uitstraling van de woonomgeving proberen we in 2012 deze ontwikkeling positief te beïnvloeden. Wachten op een woning Ondanks de daling van de reactiegraad bedroeg de gemiddelde inschrijftijd voor een woning twee jaar en twee maanden. De gemiddelden werden berekend op basis van de toegewezen Woningtype Eengezinswoningen Levensloopbestendige woningen, inclusief Klinkerhof Flats,HAT s en maisonnettes Gemiddelde wachttijd 2 jaar en 10 maanden 3 jaar en 9 maanden 2 jaar en 4 maanden woningen. Om een vertekend beeld te voorkomen lieten wij woningen die worden toegewezen aan herstructurerings- en andere urgenten buiten beschouwing. Woningen worden geweigerd Bij nieuwe verhuringen worden onze woningen gemiddeld 2,1 keer aan een kandidaat-huurder aangeboden voordat dit leidde tot acceptatie. Voor onze flatwoningen aan de Maria van Nassaulaan en Bergherveld ligt dit aantal hoger. Daarom werken wij met groepsaanbiedingen. De verhuurmedewerker nodigt meer kandidaten tegelijk uit en gaat mee naar de bezichtiging van de woning. Dit komt de efficiëntie ten goede en de verhuurmedewerker kan tevens inspelen op vragen en meningen over de wijk. 17

18 Daarnaast wordt verteld over de woningen en mogelijk nog uit te voeren onderhoudswerkzaamheden. Dit gebeurt alleen bij leegstaande woningen. Afhankelijk van de effecten breiden wij deze werkwijze in 2012 uit. Soms staan woningen leeg Wij willen woningen het liefst zo snel mogelijk verhuren en de leegstand beperken. Een aantal woningen kon niet aansluitend verhuurd worden omdat er geen nieuwe huurder was of vanwege onderhoud in de woning. Dit percentage lag op 0,32% (ons streefcijfer lag op 0,5%). Sommige woningen laten we bewust leegstaan (1,38%), bijvoorbeeld vanwege herstructurering en verkoop. Door in 2012 verder onderscheid te maken tussen leegstand als gevolg van mutatieonderhoud en leegstand door oponthoud in het verhuurproces, kan gerichter worden gestuurd op het verder terugdringen van het aantal leegstandsdagen. 3.4 Aan wie verhuren wij onze vrijkomende woningen? Wij verhuren vooral woningen aan de primaire doelgroep In totaal verhuurden wij in woningen. Het grootste deel (83%) bestond uit woningen in het betaalbare segment met een huurprijs tussen de 361,66 en 554,76. 14% van de woningen viel in het middeldure segment, maar bleef nog beneden de Huurtoeslaggrens van 652,52. Slechts 2% van de toegewezen woningen had een huurprijs boven de 652,52. Het betrof twee nieuwbouwwoningen. Twee woningen vielen in het goedkope segment met een huur < 361,66. Deze woningen wezen we toe aan woningzoekenden met een inkomen op bijstandsniveau. Starters komen aan bod Van de 138 verhuurde woningen wezen wij 72 woningen toe aan doorstromers en 66 aan starters (48%). We voldoen hiermee ruimschoots aan de norm (30%) die de Stadsregio stelt. Urgent woningzoekenden helpen we snel Wij wezen 20% van alle verhuurde woningen toe aan urgenten. Wij streven ernaar om medisch en sociaal urgenten binnen een half jaar aan een geschikte woning te helpen. Dit lukte met de sociaal urgenten. Omdat medisch urgenten over het algemeen een heel specifiek Status Aantal Herstructureringurgent 18 Sociaal urgent (5 x echtscheiding) 7 Medisch urgent 2 Financieel urgent 1 aanbod nodig hebben, konden wij voor één urgent woningzoekende niet binnen deze termijn een geschikte woning vinden. Toewijzingen naar leeftijd Ruim 82% van alle verhuurde woningen werd toegewezen aan woningzoekenden onder de 65 jaar. Vergelijken we dit met de leeftijd van de ingeschreven woningzoekenden dan zien we dat 73% van alle ingeschreven woningzoekenden jonger is dan 65 jaar. Als we kijken naar de instroom van 65-plussers in de onderstaande tabel zien we dat slechts 20% instroomt vanuit de koopsector. Waar vandaan Aantal Huurwoning Woningstichting Bergh 11 Huurwoning gemeente Montferland 4 Huurwoning elders 5 Koopwoning gemeente Montferland 5 18

19 Statushouders gehuisvest Jaarlijks is Woningstichting Bergh verantwoordelijk voor de huisvesting van de helft van de statushouders in de gemeente Montferland. In juli 2011 meldde de gemeente ons dat wij voldaan hadden aan onze taakstelling, ondanks dat wij geen woningen beschikbaar hadden gesteld. Voor het tweede half jaar kreeg de gemeente een nieuwe taakstelling opgelegd (Rijksoverheid) en moesten wij zes personen huisvesten. Door de huisvesting van alle herstructurerings- en medisch urgenten hadden wij onvoldoende geschikte woningen voor de huisvesting van de statushouders beschikbaar. Door het niet huisvesten van statushouders, werd onze taakstelling niet behaald. Deze achterstand wordt het eerste half jaar van 2012 ingehaald. 3.5 Wij verhuren betaalbare woningen De rijksoverheid legt ons strikte regels op voor de verhoging van de huren. Per 1 juli 2011 verhoogden wij onze huurprijzen met 1,3% (inflatiecorrectie). In principe kregen alle woningen dezelfde verhoging. We maakten een uitzondering voor een aantal instellingen en huurders, in verband met contractuele afspraken of sloop van woningen op korte termijn. Daarnaast pasten wij de huren bij nieuwe verhuur aan. Dit deden wij conform ons huurprijsbeleid. Ruim 99% van onze woningen is toegankelijk voor huishoudens die afhankelijk zijn van Huurtoeslag. Onze gemiddelde huurprijs lag op 433,85. Dit is 58,4% van de maximaal redelijke te vragen huurprijs. Onze huurprijzen behoren daarmee tot de laagste in de regio. In 2012 herzien wij ons huidige huurprijsbeleid. 3.6 Huurtoeslag Huurders kunnen een beroep doen op Huurtoeslag. De Belastingdienst regelt de toekenning en uitbetaling. Huurders kunnen de Huurtoeslag rechtstreeks op onze rekening laten storten. Ze betalen ons dan maandelijks de huur verminderd met de huurtoeslag. Eind 2011 ontvingen wij voor 338 huurders rechtstreeks de huurtoeslag. Het ging om een totaal bedrag van De gemiddelde Huurtoeslag per ontvanger is 182 per maand. Wij hebben geen zicht op de groep huurtoeslagontvangers die de huurtoeslag rechtstreeks op hun eigen rekening ontvangen. 3.7 Onze huurders zijn tevreden Wij willen dat huurders tevreden zijn over onze dienstverlening, maar klachten helpen ons om onze dienstverlening verder aan te scherpen. Regionale Geschillencommissie Wij zijn samen met Site, WSD, ProWonen, Wonion, Viverion, Woningstichting De Groene Waarden en Woonstichting De Marken aangesloten bij de Regionale Geschillencomissie Oost-Gelderland. Deze onafhankelijke commissie beoordeelt de geschillen over de dienstverlening van de aangesloten corporaties. In 2011 ontving de commissie twee klachten. Eén van de klachten was niet ontvankelijk en is door de huurder ingetrokken. De andere klacht verhielpen wij naar tevredenheid en leidde niet tot behandeling door de geschillencommissie. Huurcommissie De huurcommissie ontving één klacht over achterstallig onderhoud. In 2012 volgt de uitspraak. Wij ontvingen een beperkt aantal klachten In totaal ontvingen wij in 2011 acht klachten over onze dienstverlening. Zeven klachten gingen over het onderhoud aan de woning en één over afwijzing van aansprakelijkheid voor een schade. Hiervoor troffen wij een regeling uit coulanceoverwegingen. Twee onderhoudsklachten verklaarden we ongegrond. Bij één zaak leidde dit tot een gerechtelijke procedure waarbij wij in het gelijk zijn gesteld. 19

20 KWH Gezien het geringe aantal klachten kunnen we concluderen dat onze huurders over het algemeen tevreden zijn over onze dienstverlening. Dit blijkt ook uit de uitslagen van de onderzoeken door KWH. In 2011 wisten we opnieuw het label te behouden, met een gemiddelde score van 7,9, gelijk aan de scores van 2009 en Op onderdeel waren de scores als volgt: Onderdeel Score Corporatie bezoeken 7,9 Woning zoeken 7,7 Woning betrekken 8,1 Huur betalen 8,2 Reparatie uitvoeren 7,8 20

21 4. Wij stemmen vraag en aanbod op elkaar af en passen onze woningvoorraad aan Om ervoor te zorgen dat ons woningbezit op lange termijn aansluit bij de wensen van onze doelgroep maken wij via kleinschalige projecten ons woningbezit toekomstbestendig. De focus verschuift van uitbreiding van onze woningvoorraad naar de transformatie van ons bestaande woningbezit. 4.1 Onze woningen Huidige samenstelling woningvoorraad Ons woningbezit zag er op 31 december 2011 zo uit: BBSH groep Goedkoop Betaalbaar Middelduur Duur Woningtype < 361,66 361,66 554,76 652,52 < 554,76 < 652,52 Eengezinswoning Etagewoning met lift Etagewoning zonder lift Multicategorale woning (slaapkamer en natte cel op woonverdieping) HAT/ duplex woning Totaal De rest van onze vastgoedportefeuille bestond op 31 december 2011 uit: Omschrijving vastgoedtype Aantal Parkeerplaatsen 36 Garages 85 Commerciële ruimtes 2 Gemeenschappelijke ruimtes 2 Maatschappelijk Vastgoed 4 Overig 12 Toevoegingen en onttrekkingen woningvoorraad De volgende wijzigingen vonden in 2011 plaats in onze woningvoorraad Vastgoedtype Nieuwbouw + Aankoop + Sloop - Verkoop - Middeldure huurwoningen Dure huurwoningen 4 Overig (t.b.v. 1 herontwikkeling) Totaal Gewenste samenstelling woningvoorraad In 2010 maakten wij binnen ACo een start met het regionaal Strategisch Voorraadbeleid (SVB). In 2011 stelden wij het regionaal SVB vast en boden het aan alle betrokken gemeenten en de provincie aan. Belangrijkste conclusie is de bijstelling van het aantal toe te voegen woningen van naar

22 Daarnaast geeft het rapport richting aan de gewenste samenstelling van de woningvoorraad en de mogelijke strategieën om dit te bereiken. Ons Strategisch Marktbeleid sluit goed aan op de geschetste en gewenste ontwikkelingen. In 2012 wordt ons SMB herijkt. Het Regionaal SMB bracht de discussie over krimp in de Achterhoek verder onder de aandacht en genereerde veel regionale en landelijke publiciteit. Het rapport werd ook aangeboden aan de gemeente Montferland. Ook onze gemeente agendeert het krimpvraagstuk en start een onderzoek naar de gevolgen hiervan voor de leefbaarheid in alle kernen. Woningmarktmonitor en Achterhoeks Woonwensen en Leefbaarheidsonderzoek (AWLO) In het kader van de regionale Woonvisie Achterhoek monitoren we de ontwikkelingen op de woningmarkt jaarlijks via de woningmarktmonitor. In 2011 werd het Achterhoeks Woon- en Leefbaarheidsonderzoek opgestart. Omdat de gemeente Montferland formeel niet tot de Achterhoek behoort, volgen wij de ontwikkelingen vanaf de zijlijn. We verwachten dat de trend herkenbaar is voor ons werkgebied en handelen in de geest van de resultaten die in 2012 gereed zijn. 4.2 De samenstelling van onze woningvoorraad verandert door Verkoop van woningen Wij stelden een nieuw verkoopbeleid vast. Met het oog op de toekomstige krimp binnen ons werkgebied en de mogelijke transformatieopgave verkopen wij alleen zogenaamd versnipperd woningbezit. De verkooplijst is aangepast en implementatie volgt begin Er werden geen woningen uit onze bestaande voorraad verkocht (norm één woning). Op 31 december stonden er zes woningen te koop (waaronder drie nieuwbouwwoningen)..toevoegen nieuwbouwwoningen In 2011 leverden wij de volgende nieuwbouwhuurwoningen op conform onze ambities: Steegseweg Beek Aantal woningen: 5 8 Woningtype: Eengezins Levensloopbestendig Huur- of koopwoning: Koop Huur Start bouw: 2010 Oplevering: juli 2011 Toelichting: betaalbare zeer energiezuinige woningen gebouwd conform methodiek PassiefHuis. (Huur)prijsklasse: Tot Tot 652,52 Herontwikkeling bestaande woningvoorraad Om ons woningbezit op langere termijn te laten aansluiten bij de vraag van onze klant is het nodig onze woningvoorraad voortdurend aan te passen. We noemen dit onze transformatieopgave. De realisatie en voortgang van onze projecten verloopt conform onze ambitie: Jacob Reviusstraat Zeddam Aantal woningen: 3 1 Woningtype: Levensloopbestendig Levensloopbestendig Huur- of koopwoning: Huur Huur (Huur)prijsklasse: 652,52 > 652,52 Start bouw: januari 2011 Oplevering: september 2011 Toelichting: herontwikkeling 4 voormalige seniorenwoningen, nieuwbouwwoningen hebben een EPC van 0,4. Pastoor van Angerenstraat Beek Aantal woningen: 3 1 Woningtype: Levensloopbestendig Levensloopbestendig Huur- of koopwoning: Huur Huur (Huur)prijsklasse: 652,52 > 652,52 Start bouw: april 2011 Oplevering: december 2011 Toelichting: herontwikkeling 4 voormalige seniorenwoningen, nieuwbouwwoningen hebben een EPC van 0,4. 22

23 Plantsoensingel s-heerenberg, Delweg Zeddam Aantal woningen: Start bouw: gefaseerd 1 ste kwartaal de kwartaal ste kwartaal 2013 Woningtype: Eengezins Levensloopbestendig Eengezins Huur- of koopwoning: Huur Huur Koop Oplevering: gefaseerd 4 de kwartaal ste kwartaal 2013 Derde kwartaal 2013 (Huur)prijsklasse: 652,52 > 652,52 via aannemer Toelichting: sloop 44 asbesthoudende woningen en sanering 1 woning. Alle bewoners zijn inmiddels verhuisd en bezwaren op de planontwikkeling bleven uit. Hierdoor lopen wij in op onze planning. Aan de Plantsoensingel Noord realiseren wij in samenwerking met de gemeente 18 energieneutrale woningen. Zeddamseweg 5-7 s-heerenberg Aantal woningen: 1 1 Woningtype: Appartement Commerciële ruimte Huur- of koopwoning: Huur Huur (Huur)prijsklasse: Start bouw: oktober 2011 Oplevering: maart 2012 Toelichting: deze locatie is aangekocht in het verleden en het oorspronkelijke plan was herontwikkeling in combinatie met achterliggend winkelcentrum. Deze ontwikkeling met andere partners kwam niet op gang. In 2010 werkten we zelfstandig aan de planontwikkeling en startten met renovatie van dit pand. Zeddamseweg s-heerenberg Aantal woningen: 15 2 Woningtype: Appartementen Gemeenschappelijke ruimten Huur- of koopwoning: Huur Huur (Huur)prijsklasse: 652,52 Start bouw: eind 2012 Oplevering: 2013 Toelichting: samen met Estinea werkten we aan de planvorming voor de realisatie van 15 woonzorgappartementen en 2 gemeenschappelijke ruimten voor mensen met een verstandelijke beperking. De ontwikkelovereenkomst werd op 29 november 2011 ondertekend. In 2012 starten we met de procedure wijziging bestemmingsplan. Herontwikkeling overige locaties Gewerkt werd aan de herontwikkeling van de locatie Op den Brand/Kellenstraat. Het betreft een binnenstedelijke herontwikkellocatie die lastig in te vullen is. In Zeddam ligt de uitbreidingslocatie Kerkweg. We besloten deze locatie als losse (bouw)kavels te verkopen via de makelaar Buiten Wonen. 4.3 Projecten in voorbereiding In 2011 werkten wij nog aan de voorbereiding van 4 uitbreidingsprojecten. De crisis op de woningmarkt zorgde ervoor dat de ontwikkeling van deze projecten langer duurt dan gehoopt. Sportveld Kilder (fase 1) Aantal woningen: Woningtype: Eengezins Eengezins Levensloopbestendig Levensloopbestendig Huur- of koopwoning: Koop Huur Koop Huur (Huur)prijsklasse 1 : , ,52 Start bouw: 4 de kwartaal 2012 Oplevering: 3 de kwartaal 2013 Toelichting: het project is opgeknipt in 3 fases, er mag welstandsvrij gebouwd worden en er is extra aandacht voor Cradle to Cradle. De dorpsraad is betrokken via Design & Build. 1 Huurprijs van 652,52 is de aftoppingsgrens huurtoeslag

24 Hartjenshof Azewijn Aantal woningen: 3 Woningtype: Levensloopbestendig Huur- of koopwoning: Huur (Huur)prijsklasse: 652,52 Start bouw: onbekend Oplevering: onbekend Toelichting: realisatie afhankelijk van verkoop woningen door projectontwikkelaar. Samen met de dorpsraad voerden wij een behoeftepeiling uit onder de dorpsbewoners (zie 2.3). Trambaan Lengel Aantal woningen: 3 4 Woningtype: Levensloopbestendig Eengezins Huur- of koopwoning: Huur Huur (Huur)prijsklasse: 652,52 652,52 Start bouw: onbekend Oplevering: onbekend Toelichting: realisatie afhankelijk van verkoop woningen door projectontwikkelaar. EPC maximaal 0,4 en onderzoek naar mogelijke realisatie PassiefHuis. Stadspark s-heerenberg Aantal woningen: 6 8 Start bouw: onbekend Woningtype: Levensloopbestendig Eengezins Huur- of koopwoning: Huur Huur Oplevering: onbekend (Huur)prijsklasse 652,52 652,52 Toelichting: realisatie afhankelijk van verkoop woningen door projectontwikkelaar. EPC maximaal 0,4. In s-heerenberg zijn wij achtervang voor de realisatie van negen betaalbare woningen aan de Klinkerstraat (fase 3). 4.4 Wij houden onze woningen in goede staat door uitvoeren planmatig onderhoud Om de waarde van ons woningbezit te behouden voeren we een gedegen onderhoudsbeleid. Op basis van de levensduur van de verschillende onderdelen van onze woningen wordt een Meerjaren Onderhoudsbegroting (MJOB) opgesteld. De MJOB wordt ieder jaar vertaald in een jaarbegroting Planmatig Onderhoud. Vóór het opstellen van deze begroting voeren we inspecties uit aan de woning om vast te stellen of alle geplande maatregelen noodzakelijk zijn. Onze huurders en Huurdersvereniging Bergh werden geïnformeerd over de geplande werkzaamheden. Om de waardering van de technische staat van de woning zo objectief en uniform mogelijk vast te stellen worden in 2012 de mogelijkheden voor het invoeren van een conditiemeting onderzocht. De werkzaamheden werden uitgevoerd bij diverse woningen of een heel complex woningen. Wij verstrekten de opdrachten onderhands aan de aannemers. Wij kennen de geselecteerde aannemers en hebben goede ervaringen met hen bij het uitvoeren van (onderhouds)projecten. In 2011 gaven wij uit aan planmatig onderhoud: Planmatig onderhoud 2011 Kosten Totaal planmatig onderhoud Schilderwerk incl. houtrot Doorberekend aan huurders CV-onderhoud Geactiveerde onderhoudskosten CV-vervanging Loonkosten eigen dienst Liftonderhoud Totaal Vervangen keukenblokken Dakbedekking Groot onderhoud Overig planmatig onderhoud Streefkwaliteit Contractuele verplichtingen Leefbaarheid Verschoven planmatig onderhoud Totaal planmatig onderhoud

25 onderhoud bij klachten Wij onderhouden onze woningen goed, maar soms hebben huurders toch een reparatieverzoek. We streven naar een snelle dienstverlening. Spoedverzoeken handelen we af binnen 24 uur, bijvoorbeeld door het inzetten van onze eigen twee vakmensen. Ook buiten kantoortijden zijn wij via een 24-uursservicedienst bereikbaar. Om onze klanten nog beter van dienst te zijn scherpen we de afhandeltermijnen voor reparatieverzoeken in 2012 aan. De kosten voor de afhandeling van reparatieverzoeken bedroegen ofwel 118 gemiddeld per reparatieverzoek. Het totaal aantal reparatieverzoeken bedroeg (1,42 verzoek per woning). De kosten vielen lager uit dan begroot. De kosten voor het CV-onderhoud bedroegen In totaal ontvingen we 654 meldingen en de gemiddelde kosten per melding bedroegen 99. onderhoud bij mutatie Wanneer een huurder verhuist maken wij de woning verhuurklaar en passen deze aan aan de eisen van deze tijd. Soms kan extra onderhoud plaatsvinden als verhuurbevorderende maatregel. In 2011 gaven we uit aan mutatieonderhoud. Met 138 mutaties bedroegen de gemiddelde kosten per mutatie Het bedrag per mutatie steeg, maar door de afname van het aantal mutaties vielen de kosten lager uit dan begroot. huurdersonderhoud via servicepakket Wanneer huurders deelnemen aan het servicepakket, kan Woningstichting Bergh kleine reparaties aan de woning uitvoeren. Het gaat om reparaties waarvoor huurders volgens de huurovereenkomst zelf verantwoordelijk zijn. Eenmalig betaalt de huurder entreegeld naast een vaste maandelijkse vergoeding van 4,05 per maand. Het uitgangspunt is dat het servicepakket budgetneutraal is. In 2011 namen 935 huurders deel aan het servicepakket. Het aantal meldingen steeg met 27% ten opzichte van 2010, waardoor de kosten van het servicepakket hoger uitvielen dan begroot. Begin 2012 werd de vergoeding bijgesteld naar 4, Het aanpassen van woningen. door de huurder Wij willen graag dat huurders van hun huis hun thuis maken. Daarom mogen huurders zelf wijzigingen in hun woning aanbrengen, zoals het plaatsen van een nieuwe keuken of bad in de badkamer. In ons beleid Zelf Aangebrachte Voorzieningen (ZAV) liggen de uitgangspunten vast. Wij beoordelen de aangevraagde wijzigingen en geven aan wat er bij het verlaten van de woning moet gebeuren. In 2011 ontvingen wij 81 aanvragen, waarvan wij er 73 honoreerden. Het ging hierbij voornamelijk om het aanbrengen van rolluiken, schotelantennes, tuinhuisjes, keukens en plavuizen/laminaat. in het kader van de WMO Soms zijn woningaanpassingen noodzakelijk om ervoor te zorgen dat mensen met een beperking in hun woning kunnen blijven wonen. Huurders kunnen hiervoor een beroep doen op de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en een aanvraag indienen bij de gemeente. Sinds 2010 voeren twee vaste aannemers de werkzaamheden in opdracht van de gemeente uit. Incidenteel voeren wij zelf woningaanpassingen uit en ontvangen hiervoor subsidie. In 2011 pasten wij geen woningen aan. 4.6 VvE beheer In 2011 verzorgden wij het beheer van de volgende Verenigingen van Eigenaren (VvE): Bergh Opwaerts Lanius Hooge Veste De beheerstaken bestaan uit de administratie en het dagelijks en planmatig onderhoud. Omdat wij vinden dat VvE beheer niet tot onze kerntaken behoort wordt deze activiteit in 2012 bij een gespecialiseerde organisatie ondergebracht. 25

26 5. Wij zetten in op duurzaamheid Uit zorg voor de aarde heeft Woningstichting Bergh duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Wij voelen ons als woningcorporatie verantwoordelijk voor het terugdringen van het energiegebruik, het stimuleren van het gebruik van schone energie, duurzame producten en materialen. 5.1 We zitten op koers Een groen energielabel We willen dat al onze woningen een goede energieprestatie leveren. Door goede isolatie dringen we het gasverbruik in de woningen zodanig terug dat we in 2014 alleen nog woningen met een A-, B-, C- of D-label hebben. In 2011 werden de volgende energiebesparende maatregelen binnen onze woningvoorraad genomen: woningen voorzien van HR++glas (ca m 2 ) - 14 woningen voorzien van spouwmuurisolatie (ca. 600 m 2 ) - 18 woningen voorzien van dakisolatie (ca. 700 m 2 ) HR-CV ketels geplaatst Dit resulteerde in de onderstaande labelsprong: Onze woningvoorraad heeft een hoog energielabel in vergelijking met de woningen van collegacorporaties (die zijn aangesloten bij Nibag). Landelijk gezien heeft 31% van de corporatiewoningen een E-, F- of G-label, 27% een D-label, 28% en C-label en slechts 14% en B- of A-label. Wij reduceerden de CO2-uitstoot Wij onderschrijven het convenant Energiebesparing Corporatiesector (oktober 2008). Hierin staat dat in de periode tot 2017 de CO2-uitstoot met 20% moet worden verminderd. De afgelopen jaren investeerden wij fors in energiebesparende maatregelen binnen onze woningvoorraad. En met resultaat. We realiseerden in ruim twee jaar tijd een CO2-reductie van maar liefst 14%! Figuur 1 Ontwikkeling CO2-uitstoot, bron: Nibag 26

27 Vermindering van het gasverbruik Door alle genomen maatregelen daalt het gebouwgebonden gasverbruik met 14%. Dit betekent een besparing die de bewoner direct in zijn portemonnee voelt. Bij de huidige ontwikkeling van de gasprijzen (stijging) draagt dit op lange termijn direct bij aan de betaalbaarheid van onze woningvoorraad. 5.2 We lopen voorop met de bouw van energieneutrale woningen In ons Strategisch Beleidsplan spraken wij de ambitie uit om vanaf 2014 alleen nog energieneutrale woningen te bouwen. Hieraan werd afgelopen jaar al invulling gegeven bij de herontwikkeling van onze woningen aan de Plantsoensingel Noord. Samen met 17 andere partijen vroegen wij subsidie aan in het kader van de Energiesprong (stimuleringsprogramma in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties/WWI, uitgevoerd door de SEV). met PassiefBouwen Zoals toegelicht in hoofdstuk 4 leverden wij in 2011 acht nieuwbouwwoningen op met een EPC < 0,4. Dit is ver beneden de wettelijk vastgestelde norm van 0,6. Het lukte ons om de eerste dertien PassiefHuizen (Steegseweg) in Nederland op te leveren onder de Huurtoeslaggrens. Hiervoor ontvingen wij de eerder genoemde Passief Bouwen Award. 5.3 Wij maken bewoners bewust Wij maken onze klanten door middel van communicatie en voorlichting bewuster van de mogelijkheden op het gebied van energieverbruik en -besparing. In onze nieuwbouwwoningen aan de Steegseweg werden energiedisplays geplaatst. De doelstelling van het display is tweeledig. Enerzijds leveren de energiedisplays nuttige informatie op over het energieverbruik voor de bewoners. Anderzijds willen we onderzoek doen naar de prestaties van onze PassiefHuizen. De resultaten helpen ons in de toekomst bij het bouwen en beheren van soortgelijke woningen. De leverancier voerde een pilot uit in een proefwoning en in het voorjaar van 2012 worden alle woningen van een meter voorzien. We organiseerden een bewonersavond over dit thema. Om bewoners te stimuleren deel te nemen zetten we in 2012 Facebook en Twitter in. Samen met hen volgen we het energieverbruik en de beleving van het wonen in een PassiefHuis. 27

28 6. Wij dragen bij aan leefbare wijken en dorpen Wij leveren een bijdrage aan leefbare wijken en dorpen in ons werkgebied. Onze wens is dat de woonomgeving aantrekkelijk is en blijft voor alle doelgroepen. In dit hoofdstuk leest u welke acties door ons werden ondernomen. 6.1 Van Woning naar Wonen Wij stelden ons leefbaarheidsbeleid op met als kernboodschap Van Woning naar Wonen. Wij streven ernaar onze huurders meer te bieden dan alleen een goede woning. Dit begint met het schoon, heel en veilig houden van de buurt. Daar staan wij voor. Vanuit die basis gaan we met onze huurders in gesprek, zodat ook zij zich verantwoordelijk voelen voor hun woonomgeving en deze verantwoordelijkheid ook nemen, indien nodig met onze hulp. In 2012 vullen wij het beleid concreet in. 6.2 Wij pakken overlast aan Overlastbeleid Wij willen bijdragen aan het woongenot van onze huurders. Daarom stelden wij in 2011 ons overlastbeleid vast. Doelstelling van het overlastbeleid is het aanpakken van woonoverlast, als huurders niet in staat zijn deze overlast zelf in onderling overleg te beëindigen. Wij stelden uitgangspunten vast en besloten welke overlastzaken wel en niet door ons worden behandeld. Op deze manier kunnen we gerichter inspelen op ontvangen meldingen. Overlastmeldingen handelden we af In totaal ontvingen wij 117 overlastmeldingen in 2011, waarvan we 112 meldingen ook in dit jaar afhandelden. Bij 47% van deze meldingen betrof het geluidsoverlast, 23% had betrekking op het onderhoud van tuinen. Geen van de overlastmeldingen leidde tot een ontruimingsvonnis. Het op peil houden van de leefbaarheid in het kader van schoon, heel en veilig blijft de aandacht vragen van onze huismeester aan de Maria van Nassaulaan en Bergherveld. Buurtbemiddeling In 2010 startten wij in samenwerking met de Gemeente, Stichting Welcom en wooncorporatie Laris met het pilot-project Buurtbemiddeling. Hierbij bemiddelen vrijwilligers bij burenoverlast. Zo leren bewoners dat zij in eerste instantie zelf verantwoordelijk zijn voor het prettig wonen. Problemen kunnen zo in een vroegtijdig stadium worden opgelost, zonder inmenging van een professionele organisatie. De Projectgroep Buurtbemiddeling besloot in 2011 om de pilot te verlengen met één jaar tot 1 juli Begin 2012 besluiten we of het project regulier wordt doorgezet. Overlastmeldingen die voor buurtbemiddeling in aanmerking komen worden door ons naar dit project doorverwezen. In 2011 waren dit 15 meldingen. De politie verwijst ook veelvuldig mensen door naar buurtbemiddeling. Daarnaast kunnen onze huurders zich ook rechtstreeks melden bij het project. Bij de evaluatie in 2012 bekijken wij hoeveel van onze huurders in totaal gebruik maakten van buurtbemiddeling. We beoordelen dan of de voordelen van dit project opwegen tegen de jaarlijkse investering van Wij ondersteunen bewonersinitiatieven Het leefbaarheidfonds Huurdersvereniging Bergh beschikt jaarlijks over een leefbaarheidsfonds van Doelstelling van het leefbaarheidsfonds is het (financieel) ondersteunen van bewonersinitiatieven, die raakvlakken hebben met het wonen. In 2011 werden klapstoeltjes aangebracht in de entreehal van De Klinkerhof. Bewoners wachten hier op een taxi en kunnen dan gebruik maken van deze stoeltjes. Verder ontving de Huurdersvereniging geen aanvragen van bewoners. 28

29 Eind 2011 is daarom besloten om een financiële donatie te doen aan Stichting Mechteld ten Ham om ontstane tekorten op te vangen. We spraken uitdrukkelijk af dat het hier ging om een eenmalige bijdrage. In 2012 evalueren wij samen met de Huurdersvereniging het Leefbaarheidfonds. Project Wenswijk Wij droegen bij aan verbetering van de leefbaarheid in s-heerenberg-oost door deelname aan het project Wenswijk. Leerlingen van de Galamaschool gingen de wijk in om te onderzoeken hoe zij de wijk leefbaarder konden maken. Samen met de wethouder en de voorzitter van Stadsraad s-heerenberg Oost maakten wij deel uit van de jury om de ideeën van de leerlingen te beoordelen. Het winnende idee was het opfleuren van de prullenbakken in de nabijheid van de school. Hierdoor worden de leerlingen gestimuleerd om de prullenbakken beter te gebruiken. De Gemeente stelde hiervoor een bijdrage beschikbaar. Ter afsluiting schonken wij de school mokken om het gebruik van plastic weggooibekers te verminderen. Folder Wijkplatform s-heerenberg Oost Wij willen dat bewoners zich thuis voelen in de wijk. Daarom geven wij nieuwe huurders in s-heerenberg Oost een welkomstfolder mee. In deze folder heet het Wijkplatform bewoners welkom en geeft zij informatie over de voorzieningen in de wijk. 6.4 Wij pakten de buitenruimte aan De groenvoorziening bij onze flats aan Bergherveld was aan vernieuwing toe en er bestond een tekort aan parkeerplaatsen. Op aangeven van veel bewoners werd in 2011 de groenvoorziening van de flats aangepakt. In drie bijeenkomsten in een tent op het grasveld voor de flats presenteerden wij een drietal voorstellen, waaruit bewoners konden kiezen. Vrijwel unaniem werd gekozen voor één van de ontwerpen. De uitvoering vond in het najaar plaats. De beplanting en extra parkeerplaatsen werden aangelegd. Tijdens deze gesprekken peilden wij ook met succes de behoefte aan een bewonerscommissie, die in de tweede helft van 2011 vorm kreeg. 6.5 Leefbaarheidsoverleg beëindigd Het leefbaarheidsoverleg waaraan gemeente, corporaties, zorg- en welzijnsinstellingen deelnamen, werd in 2011 opgeheven. Reden voor opheffing was de overmaat aan overleg met dezelfde partijen na invoering van het Zorgnetwerk en de instelling van de projectgroep Wonen-Zorg-Welzijn. Met name de gemeente zag de meerwaarde van het overleg niet meer. Wij pleitten voor voortzetting van het overleg en aanpassing van de doelstelling, want door een pro-actieve inzet van partijen kunnen ontwikkelingen in de leefbaarheid op wijk- en buurtniveau gevolgd worden. Bij een negatieve ontwikkeling kan direct actie ondernomen worden om de leefbaarheid te verbeteren. Wij konden onze partners echter niet overtuigen. 29

30 7. Wij dragen bij aan het vergroten van de zelfredzaamheid van onze doelgroep Wij streven na dat mensen zelf de verantwoordelijkheid nemen voor hun leven. Wij spreken mensen aan op hun eigen verantwoordelijkheid en ondersteunen mensen, die niet in staat zijn deze verantwoordelijkheid te nemen. 7.1 Wonen met zorg en welzijn Vanuit het oogpunt van vergroting van de zelfredzaamheid stimuleren we bewoners zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen. Dit doen we samen met onze partners in het kader van het Uitvoeringsplan Wonen, Welzijn, Zorg. Gezamenlijk startten we twee pilots om bewoners te stimuleren vroegtijdig voorzieningen in hun woning aan te brengen. Het gaat om de pilot Thuistechnologie in Stokkum en Nieuw-Dijk en de pilot Opplussen in Zeddam en s-heerenberg- Oost. De doelgroep bestaat uit alle bewoners van deze kernen en wijk. Wij dachten mee over een effectieve benadering van de bewoners van deze kernen. In 2012 besluiten wij of en hoe we deze pilot een vervolg geven. 7.2 Wij ondersteunen mensen met sociale problematiek Soms zijn huurders niet in staat de verplichtingen uit de huurovereenkomst na te komen. Vaak door achterliggende problemen. Zijn huurders bereid hun problemen aan te pakken? Dan ondersteunen wij hen bij het vinden van begeleiding, vaak in samenwerking met het Zorgnetwerk. In het zorgnetwerkoverleg worden ook signalen besproken van sociale problematiek die wij opvangen. Bijvoorbeeld tijdens het incassotraject of de aanpak van (woon)overlast. Door samenwerking met hulpverlenende instanties proberen we het oplopen van schulden of het uit de hand lopen van overlast te voorkomen. In sommige gevallen komen we er met de huurders niet uit. Een ontruimingsvonnis is dan noodzakelijk om huurders te laten beseffen dat zij hulp nodig hebben, in dat geval wordt een tweede kans geboden. 7.3 Wij pakken huurachterstanden aan Het grootste deel van onze huurders betaalt de huur iedere maand op tijd. Helaas is er een groep huurders die problemen heeft met het betalen van de huur. De huurachterstand bedroeg in ,31% van de te ontvangen jaarhuur (2010: 0,89%). Exclusief de WSNP en overige bijzondere zaken bedroeg deze 1,13%. De norm was voor zittende huurders vastgesteld op 0,8% van de jaarhuur. We intensiveerden de persoonlijke benadering door maandelijks overleg en huisbezoeken, maar konden de stijging van de huurachterstand niet voorkomen. In 2012 onderzoeken wij de mogelijkheden om de huidige huurincassoprocedure verder aan te scherpen en nog eerder in te grijpen bij huurachterstanden. Bij de intake van nieuwe huurders kijken wij scherper naar het betaalverleden. Aantal huurders Huurachterstand Achterstand tot en met 1 maand Achterstand 1 tot en met 2 maanden Achterstand 2 tot en met 3 maanden Achterstand meer dan 4 maanden Aantal zittende huurders met een huurachterstand Helaas leidt huurachterstand soms tot een ontruiming. In 2011 moesten wij zeventien ontruimingen aanzeggen. Hiervan voerden wij er vijf ook echt uit. Het aantal ontruimingen bleef gelijk aan het aantal ontruimingen in Het aantal aanzeggingen steeg echter van vijf naar zeventien. Het aantal ontruimingen is relatief laag omdat wij tien huurders een tweede kans boden. De stijging van de huurachterstand en de daling van het aantal ontruimingen is een landelijke trend, die grotendeels veroorzaakt wordt doordat steeds meer corporaties een tweede-kansbeleid kennen. In 2011 boekten wij af aan 17 oninbare vorderingen. 30

31 7.4 Wij bieden een tweede kans In samenwerking met het Zorgnetwerk boden wij tien huurders een tweede-kanscontract aan. Bij een tweede-kanscontract ontvangen bewoners voor een periode van twee jaar verplichte begeleiding. Afspraken hierover met de huurders én hulpverlenende instantie(s) werden vastgelegd in een bijlage bij de huurovereenkomst. Komen huurders de afspraken niet na? Dan vindt alsnog ontruiming plaats. Dit is bij één van de tweede-kanscontracten gebeurd. 31

32 8. Wij professionaliseren onze organisatie De wereld om ons heen verandert in hoog tempo en blijft in de toekomst veranderen. Maatregelen vanuit de politiek en de crisis op de woningmarkt hebben grote impact op onze bedrijfsvoering. Het continu inspelen op nieuwe ontwikkelingen doet een beroep op de flexibiliteit van medewerkers en vragen om een goede basishouding. Hoe nemen wij medewerkers hierin mee? En hoe zit onze organisatiestructuur in elkaar? U leest het in dit hoofdstuk. 8.1 Onze organisatie Om onze dienstverlening te verbeteren besloten wij in 2011 langzaam toe te groeien naar een organisatie met een front- en een backoffice. Doel is het verbeteren van de afhandeling van de klantvraag. De eerste stap is de inrichting van een Klantcontactpunt waar 80% van de klantvraag in één keer wordt afgehandeld. Eind 2011 handelden wij 35% van de klachten in een keer af en we streven naar 60% in De medewerkers van het Klantcontactpunt zijn verantwoordelijk voor alle inkomende klantcontacten. De financiële bedrijfsvoering van corporaties wordt steeds ingewikkelder en meer specialistisch, bijvoorbeeld door invoering van DAEB en niet-daeb activiteiten. Dit vraagt meer tijd en inzet van onze manager Financiën & Bedrijfsvoering. Om deze taak beter in te vullen zetten wij hem vanaf 1 januari 2012 in als controller. De (voormalig) medewerkers Balie & Secretariaat bemensen het Klantcontactpunt en vallen vanaf 1 januari 2012 onder de verantwoordelijkheid van de manager Wonen. De financieel medewerker en de medewerker Financiën & Bedrijfsvoering vallen vanaf dan onder de verantwoordelijkheid van de manager Bouwen & Beheer. 32

33 De afdelingen Per 1 januari 2012 bestaat onze organisatie uit de drie afdelingen Wonen, Bouwen & Beheer en Beleid & Staf. Deze laatste afdeling valt rechtstreeks onder de directeur-bestuurder. Binnen de afdelingen hebben de managers een belangrijke sleutelrol. Het managementteam heeft maandelijks overleg. De managers zorgen voor de vertaling van het beleid en voor een goede afstemming tussen en/of binnen de afdelingen. Onze medewerkers. Ons personeelsbestand ziet er als volgt uit: Peildatum Full-time equivalents (fte s) 2 18,44 20,28 Aantal medewerkers Percentage parttimers 42,9% 40,9% Percentage vrouwen 48% 50% Percentage mannen 52% 50% Aantal indiensttreders 2 3 Aantal uitdiensttreders 1 1 Aantal medewerkers in de leeftijdscategorie jaar 5 5 Aantal medewerkers in de leeftijdscategorie jaar Aantal medewerkers in de leeftijdscategorie Gemiddelde leeftijd totaal 42,7 44,3 In goed overleg met onze verhuurmedewerker is besloten een outplacementtraject te starten dat eindigt op 1 januari Intussen is zijn opvolger geworven en in dienst getreden. Op tijdelijke projectbasis werd een woonconsulent aangesteld. Ruimte voor ontwikkeling Wij vinden het belangrijk dat onze medewerkers zich blijven ontwikkelen. Daarom stellen wij jaarlijks een opleidingsplan op. In 2011 investeerden wij in de ontwikkeling en opleiding van ons personeel. Hiervoor stelden wij gemiddeld 22 uur per medewerker beschikbaar. Op grond van de CAO-bepalingen heeft een werknemer die op 1 januari 2010 in dienst is recht op een loopbaanontwikkelingsbudget van maximaal al naar gelang dienstverband en arbeidsduur, voor de periode 1 januari 2010 tot en met 31 december Drie medewerkers maakten gebruik van de mogelijkheid een opleiding/cursus te volgen in het kader van loopbaanontwikkelingsbudget (vastgelegd in de CAO Woondiensten). Arbo- en verzuim In 2011 bedroeg het ziekteverzuim 5,19% van het totaal aantal arbeidsuren (exclusief zwangerschapsverlof van 2 medewerksters). Ten opzichte van 2010 is het verzuim met 3,37 % gestegen als gevolg van het langdurig ziekteverzuim van vier van onze medewerkers. MKBasics (voorheen Arbo Unie) ondersteunt ons bij de aanpak van ziekteverzuim en overige arbozaken. 2 Onze functieopbouw is 19,28 fte (zie organogram) 33

34 Wij praten mee Medezeggenschap van personeel vinden wij belangrijk. Gezien de beperkte omvang van onze organisatie besloten we in 2009 geen ondernemingsraad (OR) op te richten. In plaats daarvan kozen we ervoor het bestaande personeelsoverleg te optimaliseren. In 2011 constateerden we dat de afvaardiging van het personeelsoverleg over onvoldoende mandaat beschikte om besluiten te nemen. Daarom werd toch een OR opgericht. Het voltallige personeel kreeg uitleg over de taken en bevoegdheden van een OR. Daarnaast bracht de OR advies uit aan de directeur. 8.2 Wij ondernemen maatschappelijk verantwoord Wij bieden stageplaatsen aan Wij willen jaarlijks minimaal twee jongeren de kans bieden hun stage te lopen binnen onze organisatie. Doel is studenten te boeien en te binden aan de volkshuisvestingssector. Wij zijn een erkend leefbedrijf voor de opleiding Administrateur en Secretarieel medewerker (ECABO). In 2011 liepen zeven studenten van diverse MBO-opleidingen stage binnen onze organisatie. Wij namen deel aan NL-doet Wij geloven in de maatschappelijke betrokkenheid van onze medewerkers en vinden dit belangrijk. Door mee te doen met NL DOET willen wij vrijwilligerswerk promoten. Samen met het Steunpunt Vrijwilligers Montferland gaven wij invulling aan NL DOET. Wij decoreerden de etalages van leegstaande panden in s-heerenberg, verfden het Kelrehuus in Kilder en gingen op stap met bewoners van verzorgingshuis Sydehem. Sponsoring In 2011 stelden wij ons sponsorbeleid vast. We vinden het belangrijk dat sponsoring een bijdrage levert aan de sociale samenhang, vitaliteit en leefbaarheid in ons werkgebied. Ook levert het een bijdrage aan het vergroten van de betrokkenheid van groepen huurders bij hun woonomgeving. Wij sponsorden onder andere De Achterhoek Spektakeltoer, Mechteld ten Ham weekend en de Architectuurprijs voor een totaalbedrag In 2012 bieden wij sponsoring actief aan bij activiteiten die bijdragen aan de leefbaarheid in onze wijken of die onze maatschappelijke verantwoordelijkheid raken. 8.3 Samen stelden wij onze kernwaarden bij In 2010 startten wij met het cultuurtraject, een langjarig traject dat zich uitstrekt tot in Doel is de werkwijze, houding en gedrag van de medewerkers te laten aansluiten bij de ambities en doelstellingen van onze organisatie. In 2011 startten we met een verdieping van onze kernwaarden. Zij kregen een sterk emotionele waarde en werden als volgt vastgesteld: Klantgedreven, Vooruitstrevend, Maatschappelijk bezield en Uitnodigend. Per klantcontactmoment bepalen we de invulling hiervan aan de hand van deze nieuwe kernwaarden. 8.4 Samenwerken op basis van afspraken Ook met onze medewerkers werken wij samen op basis van afspraken. In 2011 voerden wij dit door in onze beoordelingssystematiek. Alle medewerkers hebben een start-, voortgangs- en beoordelingsgesprek, waarin we de gemaakte afspraken en geleverde prestaties bespreken. In 2012 vullen wij de beoordelingssystematiek verder in en onderzoeken of er behoefte is aan competentiemanagement, prestatiedoelen en prestatiebeloning. 34

35 9. Verslag van het bestuur De bestuurlijke structuur van Woningstichting Bergh bestaat uit twee lagen. De organisatie wordt aangestuurd door onze directeur-bestuurder. De Raad van Toezicht is verantwoordelijk voor het houden van het interne toezicht. Woningstichting Bergh heeft geen verbindingen. 9.1 Onze directeur-bestuurder Sinds 1 juni 2008 is Arjan ter Bogt onze directeur-bestuurder. Hij heeft een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd en geen nevenfuncties. Los van het arbeidsrechtelijke contract evalueerde de Raad samen met de directeur-bestuurder de afgelopen bestuursperiode in het kader van de Governance Code. Dit resulteerde in een herbenoeming voor de periode 1 juni 2012 tot 1 juni ontvangt een gepaste beloning De Raad stelt de beloning van onze directeur-bestuurder vast. Hiertoe stelde de Raad op basis van de uitgangspunten Arbeidsvoorwaarden Statutair Directeur Woningcorporaties een functieprofiel op. Deze is conform de aanbevelingen van de commissie Izeboud ingedeeld in functieklasse D. De beloning wordt jaarlijks maximaal aangepast aan de salarisontwikkelingen binnen de CAO; voor 2011 bedroeg dit 2%. Het flexibele deel van de beloning wordt niet toegepast. Aan de directeur-bestuurder is een bedrijfsauto toegekend met een waarde van en een vaste onkostenvergoeding van per jaar. Beloning directeur-bestuurder Vaste beloning Pensioenlasten Sociale lasten Totale beloning wordt beoordeeld door de Raad Jaarlijks beoordeelt de remuneratiecommissie het functioneren van onze directeur-bestuurder. In juni werd een functioneringsgesprek gehouden en in december het beoordelingsgesprek. De Raad is tevreden over het functioneren van onze directeur-bestuurder. De continuïteit van de voorheen kwetsbare organisatie is geborgd. Controle en overzicht in de organisatie en processen zijn duidelijker in beeld gebracht. De werkdruk en het welzijn van medewerkers is een blijvend punt van aandacht. Voor 2012 maakten onze Raad en directeur-bestuurder prestatieafspraken over de volgende onderwerpen: - Taakstellende begroting - Aandacht voor de advies- en beheerskosten - Automatisering - Langlopende herstructureringslocaties: Zeddamseweg, Op den Brand/Kellenstraat en Kerkweg. 9.2 Bestuursbesluiten Onze directeur-bestuurder neemt zijn besluiten binnen de kaders van ons Strategisch Beleidsplan en de vastgestelde meerjarenbegoting. De belangrijkste bestuursbesluiten in 2011 betroffen de volgende onderwerpen: - Jaarstukken Jaarplan Financieel beleidsplan - Organisatorische en personele aangelegenheden - Projectontwikkelingrisico s en financiering - Heroverweging primair proces 35

36 - Afboeking oninbare vorderingen - Beleid woonoverlast - Verkoopbeleid - Toepassen inkomenseisen t.b.v. 10%-toewijzingsnorm 9.3 Zicht op risico s Wij kennen op dit moment geen integraal risicomanagement. Wij zijn ons bewust van onze kwetsbaarheden en zeker van kwetsbaarheden/risico s die inherent zijn aan de omvang van onze organisatie. We werken aan het opvangen van deze kwetsbaarheden door intensieve samenwerking met onze collegacorporaties en optimalisering van onze automatisering. Het risico op fraude vangen we op via het vier-ogen-principe en het delen van informatie met meer personen. Dit is bevestigd door de accountant. Afgelopen jaar toetsten wij de werkwijze rondom ons VvE-proces expliciet op fraudegevoeligheid. Onze financiële risico s hebben wij in beeld en worden verder uitgewerkt in hoofdstuk 11. Het gaat onder meer om het bewaken van: de financiële continuïteit onze geldstromen het jaarresultaat onze solvabiliteit de renterisico s project- en exploitatierisico s Middelen die hiervoor worden ingezet: Financieel Beleidsplan Treasurystatuut en de bevindingen van de treasurycommissie Solvabiliteitsoordeel en Continuïteitsoordeel CFV 9.4 Bestuursverklaring Het bestuur verklaart dat alle middelen genoemd in het verslagjaar zijn besteed in het belang van de volkshuisvesting. Voorgesteld wordt het resultaat over 2011, , te onttrekken aan het Eigen Vermogen. s-heerenberg, 9 mei 2012 Arjan ter Bogt directeur-bestuurder 36

37 10. Verslag van de RvT De Raad van Toezicht houdt toezicht op het functioneren van het bestuur. De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het bestuur en de Raad zijn vastgelegd in artikel 9 lid 4a en artikel 20 van onze statuten. De Raad onderschrijft en handelt conform de Governance Code Basisdocumenten In 2011 werden op onze website de volgende documenten gepubliceerd: - Visitatierapport Aedescode - Governancecode Woningcorporaties - Profiel van de Raad van Toezicht - Statuten Woningstichting Bergh - Reglement Remuneratie - Integriteitscode - Klokkenluidersregeling - Procuratieregeling 10.2 Taken van de Raad De Raad houdt toezicht De Raad houdt toezicht op de algemene gang van zaken binnen onze organisatie, de financiële continuïteit en de uitvoering van het goedgekeurde beleid. De belangrijkste documenten voor het toezicht houden zijn naast de documenten uit 10.1: - Strategisch Beleidsplan Activiteitenplan Treasurystatuut - Financieel Beleidsplan - Strategisch Marktbeleid De Raad geeft advies De Raad geeft de directeur-bestuurder gevraagd en ongevraagd advies en ondersteunt hem waar nodig. De Raad besluit Alle zaken die afwijken van de Meerjarenbegroting en het Strategisch Beleidsplan werden ter beoordeling en goedkeuring voorgelegd aan de Raad. De belangrijkste besluiten: BESLUITENOVERZICHT Datum Jaarstukken 1 Goedkeuring jaarverslag juni 2 Goedkeuring jaarplan 2012 en meerjarenbegroting 2012 t/m dec. Nieuwbouw en herontwikkeling 3 Goedkeuring realisatie achttien energieneutrale en 36 energiezuinige woningen op de locaties Plantsoensingel Noord & Midden en de Delweg. 25 feb. 4 Toekenning voorbereidingskrediet voor haalbaarheidsonderzoek herontwikkeling Zeddamseweg 25 feb. 13 t/m 19 in s-heerenberg 5 Goedkeuring realisatie drie levensloopbestendige woningen in Azewijn 1 juli 6 Goedkeuring afname negen appartementen in s-heerenberg 14 okt. 7 Goedkeuring aan de subsidieaanvraag SEV Energiesprong met daaraan gekoppeld het 14 okt. woningbouwprogramma Heuvelstraat in Stokkum. 8 Goedkeuring realisatie drie levensloopbestendige en vier eengezinswoningen in Lengel 9 dec. 9 Toekenning voorbereidingskrediet voor haalbaarheidsonderzoek herontwikkeling locatie Op den Brand/Kellenstraat in s-heerenberg 9 dec. 37

38 Beleidszaken 10 Goedkeuring deelname aan en implementatie van regionaal woonruimteverdeelsysteem: Thuis in 9 juni de Achterhoek 11 Vaststelling financieel beleidsplan 14 okt. 12 Vaststelling verkoopbeleid 14 okt. Personele zaken 13 Vaststellen reglement Remuneratie Commissie 25 feb. 14 Goedkeuring rapport functioneren directeur-bestuurder Remuneratie Commissie feb. 15 Benoeming van de heer Meuleman tot vice-voorzitter per apr. 16 Benoeming van de heer De Roo tot voorzitter per juni 17 Vaststelling reglement honorering Raad van Toezicht 9 juni 18 Vaststelling geactualiseerde profielschets Raad van Toezicht 9 juni 19 Benoeming van de heer Ebbing tot lid van de Raad per okt. 20 Herbenoeming directeur-bestuurder voor de periode tot dec. De Raad wordt geïnformeerd Om goed te kunnen functioneren is het van belang dat de Raad tijdig goede en actuele informatie ontvangt. De directeur-bestuurder informeert de Raad over de gang van zaken van zowel binnen als buiten onze organisatie. De Raad ontvangt onder andere bestuursbesluiten, trimesterrapportages, voortgangsrapportages en projectenrapportages. Onze accountant rapporteert twee maal per jaar aan de Raad. Daarnaast ontvangt de Raad informatie van: - Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties - Het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) - Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) - De Vereniging van Toezichthouders voor Woningcorporaties (VTW) - Aedes - Huurdersvereniging Bergh - OR - Mediaberichten en nieuwsbrieven De Raad wordt via de trimesterrapportage geïnformeerd over het aantal ingediende klachten bij de klachtencommissie. In 2011 ontving de huurcommissie één klacht. We verwachten de uitspraak over de klacht in De Raad werkt samen met belanghouders In 2011 organiseerden wij een bijeenkomst voor al onze belanghouders. Een afvaardiging van de Raad was hierbij aanwezig. Een inhoudelijk verslag van deze bijeenkomst is opgenomen in Het functioneren van de Raad De Raad vergadert De Raad vergaderde in 2011 zes keer regulier met de directeur-bestuurder. Afhankelijk van het onderwerp waren hierbij ook leden van het MT aanwezig. De accountant was aanwezig bij het bespreken van de jaarrekening. Voorafgaand aan dit overleg sprak de voltallige Raad met de accountant zonder aanwezigheid van de directeur-bestuurder. In het kader van het Financieel Beleidsplan vonden er twee themabijeenkomsten plaats onder leiding van een extern deskundige, waarbij ook het MT en de beleidsadviseur aanwezig waren. In een aparte bijeenkomst besprak de Raad het functioneren van haar directeur-bestuurder. Alle bijeenkomsten zijn genotuleerd. De Raad overlegde eenmaal met Huurdersvereniging Bergh. Ze spraken onder andere over de wijze van doorverwijzingen bij geschillen of klachten, de leefbaarheid (en veiligheid) in de wijk en de opvolging/verjonging van het bestuur van de huurdersvereniging. 38

39 De Raad heeft een commissie In 2011 gaf de Raad invulling aan het rooster van aftreden en stelde een remuneratiecommissie in. Deze hield zich bezig met de werving en selectie van een nieuw lid en beoordeelde het functioneren van de directeur-bestuurder. De commissie heeft een reglement en legt besluiten ter goedkeuring voor aan de gehele Raad. In 2011 kwamen zij vier keer bij elkaar. Gezien de omvang van de RvT zijn (kern)commissies niet noodzakelijk. De Raad beoordeelt zichzelf In 2011 beoordeelde de Raad haar eigen functioneren, als groep en van alle individuele leden. Naast een open gesprek is gebruik gemaakt van het enquêteformulier van VTW. Ter voorbereiding op het gesprek vroeg de Raad het oordeel over haar functioneren aan de directeur-bestuurder. De Raad is tevreden over het functioneren als collectief en het functioneren van de individuele leden. Vanuit de geconstateerde aandachtspunten gaat de Raad zich in 2012 verder richten op het thema maatschappelijk verantwoord ondernemen. De Raad ontvangt een vergoeding In 2011 stelde de Raad de functiezwaarte van haar rol als toezichthouder opnieuw vast. Ze paste de honorering aan conform de Honoreringscode commissarissen van de VTW, maar kozen nadrukkelijk voor een vergoeding aan de ondergrens van de functiewaardering. De leden van de Raad ontvingen een vaste vergoeding die is opgenomen in de tabel op bladzijde De Raad stelt hoge eisen aan zichzelf Profielschets - Deskundigheid op minimaal HBO-niveau - Het vermogen om op afstand toezicht te houden op het functioneren van het bestuur - Affiniteit met de doelstellingen van onze organisatie - Ruime bestuurlijke en/of managementervaring - Aanwezigheid van voldoende financiële expertise (binnen de Raad) Deskundigheidsbevorderende activiteiten Mevrouw Beenen volgde in 2011 de volgende workshops en seminars: - Raden van Commissarissen (kennis- en adviescentrum Woonbond) - De Wereld van de Woningcorporatie - Woningcorporatie, financiën en RvT Benoeming nieuw lid Raad In 2011 liep de benoemingstermijn van de heer Berendsen af. Via een openbare werving is de functie vacant gesteld. De remuneratiecommissie beoordeelde of de verschillende kandidaten op basis van hun kwaliteiten een goede aanvulling vormden op de Raad. De profielschets en de gewenste samenstelling van de Raad waren hierbij leidend. Per 1 januari 2012 is de heer Ebbing benoemd als lid van de Raad. Hij richt zich op de aandachtsgebieden volkshuisvesting, ondernemersoriëntatie en vastgoed. In het dagelijks leven is de heer Ebbing gepensioneerd lid directieteam uitvoerend bouwbedrijf. Hij heeft geen relevante nevenfuncties. Beoordeling bij herbenoeming Commissarissen worden niet meer automatisch herbenoemd. Bij herbenoeming van een commissaris wordt gekeken of de desbetreffende persoon past in het profiel dat voor de komende vier jaar noodzakelijk is De Raad is onafhankelijk en integer In 2012 vonden geen transacties of andere zaken plaats, waarbij tegenstrijdige belangen van leden van de Raad speelden of waarbij de onafhankelijkheid van de leden in het geding was. De Raad handelde conform artikel III.2.2 en III.6.1 van de Governance Code. 39

40 10.6 Afwijkingen Governance Code De Raad onderschrijft en handelt conform de Governance Code. Op enkele punten koos zij bewust voor een andere uitwerking. De belangrijkste afwijkingen volgens het principe pas toe of leg uit zijn: - De Raad kiest ervoor alleen een beknopte samenvatting van het remuneratierapport op te nemen in het jaarverslag. Deze wordt niet gepubliceerd op onze website. - Ook het rooster van aftreden wordt niet op onze website gepubliceerd. Deze is wel opgenomen in dit jaarverslag. - De Raad heeft geen apart reglement. In de statuten zijn de belangrijkste taken en werkwijzen van de Raad en het bestuur vastgelegd. - De afgelopen vier jaar vond geen grondige beoordeling van de accountant plaats; deze wordt in 2012 door de Raad en het bestuur uitgevoerd. In 2011 werd de Governance Code aangepast. In 2012 onderzoekt de Raad op welke wijze zij hieraan invulling geeft Goedkeuring De jaarstukken 2011 zijn opgesteld overeenkomstig artikel 12 van onze statuten. In de vergadering van 7 juni 2012 besprak de accountant zijn bevindingen met de Raad en keurde de Raad de jaarstukken goed. Door deze goedkeuring vindt decharge plaats van het bestuur voor het gevoerde beleid. Het verslagjaar werd afgesloten met een negatief resultaat van De afgegeven controleverklaring is opgenomen op bladzijde 70. s-heerenberg, 7 juni 2012 M. Th. De Roo E. Meuleman R.J.W.M. Frerix Y.H. Beenen M.A.W. Ebbing 40

41 Samenstelling Raad van Toezicht Naam Functie Deskundigheidsgebied Commissie Beroep Nevenfuncties Aftredend Beloning (bruto) Dhr. W. Berendsen (1947) Dhr. E. Meuleman (1959) Dhr. M. de Roo (1953) Dhr. R.J.W.M. Frerix (1966) Mw. Y.H. Beenen (1950) Voorzitter Vice-voorzitter (per ) Lid (voorzitter per 1 januari 2012) Lid Lid Vanaf 1 januari 2012 Dhr. Lid M.A.W. Ebbing (1947) Volkshuisvestelijk, ondernemersoriëntatie, vastgoed Personeel en organisatie, communicatie en PR, sociaal-maatschappelijk Financiën, juridisch/bestuurlijk, sociaal/maatschappelijk Volkshuisvestelijk, personeel en organisatie, financiën Sociaal-maatschappelijk, personeel en organisatie Volkshuisvestelijk, ondernemersoriëntatie, vastgoed Remuneratie Zelfstandig adviseur Geen toezichthoudende nevenfuncties Chef online centrale redactie Wegener Media Lid Raad van Toezicht Stichting Muziekschool Oost-Gelderland, Doetinchem Remuneratie Zelfstandig adviseur - Bestuurslid Stichting het Gasthuis Bergh, s-heerenberg - Bestuurslid Stichting Berghs Belang, s-heerenberg - Bestuurslid Harmonie Crescendo, s-heerenberg - Lid Raad van Toezicht Stichting Muziekschool Oost-Gelderland, Doetinchem Directeur bedrijfsvoering gemeente Doetinchem Gepensioneerd dierenarts Gepensioneerd lid directieteam uitvoerend bouwbedrijf Geen relevante nevenfuncties Geen relevante nevenfuncties Geen relevante nevenfuncties Eerste benoeming: 1 januari 2000 Aftredend: 31 december 2011 Eerste benoeming: 1 januari 2010 Aftredend: 2014 Herbenoembaar Eerste benoeming: 5 oktober 2006 Herbenoemd: 1 oktober 2010 Aftredend: 2014 Niet herbenoembaar Eerste benoeming: 1 januari 2011 Aftredend: 2015 Herbenoembaar Eerste benoeming: 1 januari 2011 Aftredend: 2015 Herbenoembaar Eerste benoeming: 1 januari 2012 Aftredend: 2016 Herbenoembaar

42 11. Wij hebben onze financiën op de rit Om ons te kunnen blijven verbinden aan onze opgaven is het van belang dat wij financieel gezond zijn en blijven. Zorgen voor een solide financieel beheer is daarom een belangrijk aandachtspunt. Met het opstellen van ons Financieel Beleidsplan werd hier in 2011 verder vorm aan gegeven Ons financieel beleid In 2011 stelden wij ons financieel beleidsplan vast. Dit plan geeft ons een adequate set van financiële prestatie-indicatoren en de randvoorwaarden voor ons financiële beleid. De belangrijkste indicatoren zijn: - Solvabiliteit: de verhouding tussen ons eigen vermogen en het totale vermogen. We sturen op een solvabiliteit van 25% met een absolute ondergrens van 15%. - Loan to value: verhouding tussen het langlopende (rentedragend) vreemd vermogen en de bedrijfswaarde. De Loan to value moet onder de 75% blijven (< 54 miljoen). - Interestdekkingsratio: geeft aan hoe vaak uit de operationele kasstroom de verschuldigde rente kan worden betaald. De interestdekkingsratio moet groter zijn dan 1,3. - Exploitatierendement: geeft het rendement over onze bestaande totale vastgoedportefeuille weer. Het exploitatierendement moet hoger zijn dan 3% en is afhankelijk van het type vastgoed (sociale huurwoning, geliberaliseerde huurwoning, etc.). - Onrendabele top: is het gedeelte van de investering bij nieuwbouw dat we niet meer terug verdienen gedurende de looptijd via de huurprijs. De onrendabele top mag niet meer bedragen dan 30% van de stichtingskosten, met een maximum van Investeren of uitgeven Wij zetten gericht geld in om onze maatschappelijke doelstellingen te realiseren. We maken daarbij onderscheid tussen investeringen en uitgaven. Investeringen kosten geld, maar leveren ook inkomsten op. Een voorbeeld hiervan is de bouw van huurwoningen of renovatie waarbij we meer kwaliteit toevoegen (en dit doorberekenen in de huurprijs). Bij uitgaven is dat niet het geval. De overeenkomst is dat zowel investeringen als uitgaven maatschappelijk nuttig kunnen zijn. Marktwaarde van ons bezit We beschikken over een groot vermogen. Dit vermogen staat niet op de bank, maar is vooral geïnvesteerd in ons woningbezit. Wanneer we al onze woningen zouden (kunnen) verkopen zetten we de marktwaarde om in geld. De marktwaarde (WOZ-waarde) van ons woningbezit bedroeg eind 2011 ongeveer 221,9 miljoen. Wanneer we hiermee onze leningen aflossen houden we in totaal 185 miljoen over om op de bank te zetten. Het is onze plicht voldoende huurwoningen voor onze primaire doelgroep beschikbaar te houden, dus verkopen we een beperkt aantal woningen. Wij investeren juist in een duurzame en betaalbare woningvoorraad. We dragen bij aan leefbare wijken en dorpen en zetten in op het vergroten van de zelfredzaamheid van onze doelgroep. Deze keuzes kosten geld. Hierdoor leveren onze woningen veel minder op dan de marktwaarde. Deze lagere waarde noemen wij de bedrijfswaarde. Bedrijfswaarde De bedrijfswaarde van ons hele woningbezit bedraagt 60,2 miljoen. De bedrijfswaarde ligt daarmee 161,7 miljoen onder de marktwaarde en 19,3 miljoen boven de boekwaarde. Zie voor de uitgangspunten die ten grondslag liggen aan de berekening van de bedrijfswaarde. Overheidsbeleid heeft direct invloed op de hoogte van onze bedrijfswaarde. Zo leidt de beoogde invoering van de Heffingstoeslag direct tot een lagere bedrijfswaarde. 42

43 11.3 Onze financiële continuïteit gegarandeerd Wij garanderen onze financiële continuïteit door bewaking van de volgende punten: - de ontwikkeling van de geldstroom (liquiditeit) - de ontwikkeling van het jaarresultaat - de ontwikkeling van onze vermogenspositie (solvabiliteit) - de ontwikkeling van de renterisico s (interestdekkingsratio) 11.4 Wij bewaken onze geldstromen Wij begroten onze inkomende en uitgaande kasstromen en bewaken voortdurend of er bijstellingen noodzakelijk zijn. We onderscheiden: - kasstromen uit de exploitatie van ons bestaande bezit - kasstromen uit vernieuwing van de voorraad (nieuwbouw, aankopen en verkopen) - kasstromen uit treasuryactiviteiten (leningen en beleggingen) De exploitatie kasstromen zijn vrij stabiel. De grootste bijstelling van de verwachtingen vinden we telkens bij de kasstromen uit de vernieuwing van de voorraad. Als we terugkijken naar de ontwikkeling van de investeringskasstromen zien we een afwijking doordat projecten vertragen cq. doorschuiven. De fluctuaties in de kasstromen uit nieuwbouw vangen we op door de kasstromen uit financieringsactiviteiten, met name de aan te trekken geldleningen. De afwijking bij de financieringsactiviteiten wordt veroorzaakt door vervroegde aflossing van een kleine geldlening. Per saldo is er een geringe afwijking van de begrote en gerealiseerde totale kasstromen. Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Toename/afname geldmiddelen (Bedragen x 1.000) Begroting 2011 Jaarrekening 2011 Begroting 2012 Begroting 2013 Begroting 2014 Begroting 2015 Begroting Vanaf 2013 neemt de kasstroom uit operationele activiteiten forse toe door het toevoegen vannieuwbouwwoningen en lagere onderhoudsinvesteringen. Verkoop van huurwoningen Vanuit financieel oogpunt is verkoop van huurwoningen nauwelijks nodig om onze opgaven te betalen. In 2011 verkochten wij geen bestaande huurwoningen. De komende jaren voeren wij een beperkt verkoopbeleid. We sturen op de verkoop van 3 tot 5 woningen per jaar. De verkoopopbrengst zetten we in om onze opgaven te financieren. Hierdoor hoeven we minder vreemd vermogen aan te trekken wat leidt tot lagere rentelasten. Onrendabele investeringen Bij het bouwen van nieuwe woningen is sprake van een zogenaamde onrendabele top. Het gaat om dat gedeelte van de investering dat niet wordt terugverdiend, met name via het innen van huren. Wij zetten onze positieve kasstromen in om de onrendabele investeringen bij nieuwbouwprojecten te kunnen afboeken. We boeken deze bedragen af op het moment dat we een overeenkomst aangaan met de aannemer. 43

44 11.5 We bewaken het jaarresultaat Jaarresultaat We sloten het boekjaar 2011 af met een negatief resultaat van 2,8 miljoen. In de begroting hielden wij rekening met een negatief resultaat van 4,4 miljoen. Het verschil van 1,6 miljoen wordt veroorzaakt door: Verschil tussen de begroting en de realisatie Vennootschapsbelasting, als gevolg van vormen van een herbestedingsreserve Wij verkochten geen woningen. 140 De afschrijvingen op onze woningen vielen lager uit doordat nieuwbouwwoningen later in exploitatie genomen werden. De onrendabele investeringen op nieuwbouwwoningen vielen lager uit doordat projecten vertraagden. De waardeverandering van ons bestaand bezit viel hoger uit doordat de Heffingstoeslag dit jaar voor het eerst is ingerekend. Daarnaast vond afwaardering plaats in verband met de minimumwaarderingsregel (als de boekwaarde hoger is dan de bedrijfswaarde vindt afwaardering plaats tot bedrijfswaarde) In 2011 maakten we voor het eerst gebruik van de BTW pro-rata regeling. 153 Wij ontvingen rente op onze positieve kasstromen en stonden minder rood bij de bank De salarissen vielen hoger uit door een rekenfout in de begroting. -73 Overige kleine verschillen -93 Totaal verschil in begroot en gerealiseerd resultaat Bedrag (x 1.000) 11.6 We bewaken de solvabiliteit De solvabiliteit geeft aan welk deel van onze bezittingen gefinancierd zijn met eigen vermogen en welk deel met vreemd vermogen. Cruciaal bij de financiële beoordeling zijn de waarderingsgrondslagen van onze woningen en het andere vastgoed (de materiële vaste activa). Bij het opstellen van ons financiële beleidsplan kozen wij (in principe) voor het overstappen van de waarderingsgrondslag historische kostprijs naar waarderen op bedrijfswaarde. De boekjaren 2011 en 2012 gelden als overgangsjaren, waarin we zowel de historische kostprijs als de bedrijfswaarde in beeld brengen. Bij het vaststellen van de jaarrekening 2011 neemt de Raad hierover een definitief besluit. Solvabiliteit waarderingsgrondslag historische kostprijs Op basis van de waarderingsgrondslag historische kostprijs geeft de vermogenspositie van onze balans het volgende beeld: Eigen vermogen Voorzieningen en egalisatierekening Vreemd vermogen op lange termijn Vreemd vermogen op korte termijn Totaal vermogen (Bedragen x 1.000) Op basis van onze verhoudingen per 31 december 2011 bedraagt de solvabiliteit 11%. Onze solvabiliteit daalt de komende jaren tot 0,5% in 2015 en daarna wordt deze negatief. Deze daling wordt veroorzaakt door de heffing Huurtoeslag, een hogere indexering van de algemene kosten en de onrendabele investering op nieuwe projecten. Solvabiliteit op basis van de waarderingsgrondslag bedrijfswaarde In ons financieel beleidsplan legden wij vast dat wij (in principe) vanaf 1 januari 2012 de bedrijfswaarde gebruiken als waarderingsgrondslag. Wij kiezen voor bedrijfswaarde uit oogpunt van efficiëntie en transparantie. Daarnaast benadert de bedrijfswaarde ons vastgoed op basis van een toekomstige verdiencapaciteit en is de bedrijfswaarde gebaseerd op kasstromen. 44

45 Deze kasstromen (en als gevolg hiervan de financiële kwaliteit van ons vastgoed) worden steeds belangrijker bij banken, maar ook bij het CFV en WSW. We hanteren hierbij zoveel mogelijk de parameters van het CFV. Onze solvabiliteit bedroeg over 2011 en 2010 respectievelijk 46,6% en 47,2%. Ruimte om leningen aan te trekken Om nieuwe woningen te kunnen bouwen moeten wij leningen afsluiten. Deze financieringen trekken wij aan op de geld- en kapitaalmarkt. Positieve kasstromen zijn belangrijk om onze toegang tot de geld- en kapitaalmarkt te kunnen garanderen en rentelasten te betalen. Leningen (nieuw vreemd vermogen) kunnen we tot op een bepaalde hoogte aantrekken met garantie of borgstelling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Door deze borgstelling ontvangen wij een lagere rente. Het WSW stelt een aantal voorwaarden aan ons om voor borging in aanmerking te komen, te weten: - Uit de toekomstige operationele kasstromen moet voldoende geld komen om de financieringslasten (rente) te kunnen betalen, inclusief de verplichte aflossingsnorm van 2%. - Niet meer dan 50% van de WOZ-waarde van het totale woningbezit mag gefinancierd worden met vreemd vermogen ( 111 miljoen). - Voor de periode mogen wij 13 miljoen onder garantie van het WSW lenen op basis van onze ingediende projecten. Ieder jaar bekijkt het WSW dit opnieuw. Per 31 december 2011 is de verstrekte faciliteit voor 6 miljoen aangesproken. Dit betekent dat wij nog 7 miljoen mogen lenen binnen de bestaande projectenportefeuille, waarmee we de bestaande plannen kunnen realiseren. 45

46 11.7 We bewaken de renterisico s De belangrijkste taak van de treasurycommissie is het beheersen, besturen en bewaken van onze financiële positie. De belangrijkste uitgangpunten van ons treasurystatuut zijn: 1. We minimaliseren de financieringskosten, onder andere door signaleren, spreiden en reduceren van renterisico s. Er is een minimum rendementseis gesteld en waar mogelijk maken we gebruik van traditionele rente-instrumenten. 2. We dragen zorg voor een kosteneffectief en efficiënt betalingsverkeer. 3. We stellen jaarlijks een treasuryplan op als onderdeel van het jaarplan. De Treasury Commissie overlegde drie keer in Besproken werden de liquiditeitsprognoses en bepaald werd of aanvullende acties voor de financiering nodig waren. Onze leningenportefeuille In 2011 stonden renteaanpassingen en aflossingen op het programma voor een totaalbedrag van 0,2 miljoen. In totaal trokken we in 2011 voor 6 miljoen aan nieuwe leningen aan. We deden eindaflossingen van 4,1 miljoen (waarvan 0,4 miljoen vervoegd). De leningenportefeuille bestond op 31 december 2011 uit: Aantal leningen Bedrag aan leningen (x 1.000) Gemiddelde rentevoet van de leningenportefeuille 4,4% 4,9% Gemiddelde looptijd 19 jaar 18 jaar Op 31 december 2011 hadden wij een tekort op onze rekening-courant van De totale kredietfaciliteit op onze rekening courant bedraagt 1 miljoen. Daarnaast kunnen wij maximaal 1,5 miljoen aantrekken voor tijdelijke projectfinanciering. In 2011 betaalden wij 1,6 miljoen aan rente en losten wij 4,3 miljoen af. Renterisico s leningen Het WSW schrijft voor dat er een maximaal renterisico mag zijn van 15%. Het WSW kijkt hiervoor naar de renteconversies en aflossingen uitgedrukt in een percentage van de omvang van de leningen in portefeuille aan het einde van het jaar. Wij voldoen aan deze norm. In ons treasurystatuut legden wij vast dat het renterisico maximaal 15% van de totale leningenportefeuille mag bedragen. Het grote verschil hierbij is dat wij niet alleen rekening houden met de renteherziening, maar ook met de toekomstige financieringsbehoefte. Met uitzondering van 2013 voldoen wij de komende tien jaar aan deze norm. Vanwege de nieuwbouwactiviteiten is er in 2013 een financieringsbehoefte van ruim 10 miljoen. Dit is meer dan 15%. We verminderen het renterisico door het aantrekken van nieuwe financieringen en spreiding in de tijd. Hierdoor voldoen we uiteindelijk weer aan de gestelde norm. Kasstroomtoets WSW Het WSW stelt als eis dat de exploitatiekasstroom jaarlijks voldoende is om de rente en een normatieve aflossing van 2% van de totale leningenportefeuille te voldoen (ook al hebben wij gedeeltelijk aflossingsvrije leningen afgesloten). Voor de komende jaren is de exploitatiekasstroom voldoende om hieraan te voldoen. Onderstaande grafiek geeft weer hoe de exploitatiekasstroom zich ontwikkelt. 46

47 11.8 Het CFV beoordeelt Het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) houdt toezicht op het financiële reilen en zeilen van woningcorporaties namens de rijksoverheid. Zij stelt eisen aan de omvang van ons volkshuisvestelijk vermogen en jaarlijks beoordeelt zij de financiële positie van corporaties. Op basis van onze meerjarenprognose stelde het CFV vast dat onze voorgenomen activiteiten voldoende zijn in relatie tot onze vermogenspositie. Wij ontvingen hiervoor een A1-oordeel. De volgende percentages zijn gehanteerd: Bedrag In % van het balanstotaal Volkshuisvestelijk vermogen ultimo ,4% Volkshuisvestelijk vermogen ultimo ,2% Ondergrens volkshuisvestelijk vermogen ,6% (Bedragen x 1.000) In oktober 2011 ontvingen wij het solvabiliteitsoordeel Op basis van ons jaarverslag 2010 stelde het CFV vast dat ons (volkshuisvestelijk) vermogen op balansdatum 31 december 2010 groter was dan het voor ons vastgesteld risicobedrag. Dit leidde tot het oordeel voldoende solvabiliteit. Hierbij zijn de volgende percentages gehanteerd: Bedrag In % van het balanstotaal Volkshuisvestelijk vermogen ,6% Ondergrens volkshuisvestelijk vermogen ,6% (Bedragen x 1.000) 11.9 Wat staat ons te wachten? Onze vermogenspositie Op basis van onze meerjarenbegroting geeft de ontwikkeling van onze vermogenspositie (o.b.v. bedrijfswaarde) het volgende beeld: Eigen vermogen Voorzieningen Vaste activa Langlopende schulden Balans totaal Jaarresultaat Onrendabele toppen Mutatie actuele waarde (bedrijfswaarde) (Bedragen x 1.000) 47

Belanghoudersbijeenkomst

Belanghoudersbijeenkomst V e r s l a g Belanghoudersbijeenkomst Donderdag 17 november was u met ruim 30 andere genodigden aanwezig bij de belanghoudersbijeenkomst van Woningstichting Bergh. Een bijeenkomst waarbij wij graag twee

Nadere informatie

Jaarverslag 2012. Voorwoord 4

Jaarverslag 2012. Voorwoord 4 JAARVERSLAG 2012 Inhoud Voorwoord 4 1. Wij staan bewust midden in de samenleving 7 1.1 De wereld om eens heen verandert en wij veranderen mee 7 1.2 Wij blijven trouw aan onze missie 9 1.3 Met beide benen

Nadere informatie

Beste netwerkpartner,

Beste netwerkpartner, Beste netwerkpartner, Vorig jaar, op 17 november tijdens onze belanghoudersbijeenkomst, spraken wij met u over de koers van Woningstichting Bergh. Centraal stonden de vragen of wij de juiste dingen doen

Nadere informatie

Woonruimteverdeling 2015 2 Woningstichting Putten. Opening Schauwplein

Woonruimteverdeling 2015 2 Woningstichting Putten. Opening Schauwplein Samenvatting In 2015 leverden wij 39 appartementen op aan het Schauwplein te Putten. De belangstelling voor de woningen was groot en leidde tot doorstroming. Wij sloten in 2015 inclusief deze nieuwbouw

Nadere informatie

Midden in Rhenen! Jaarbericht Rhenense Woningstichting 2013

Midden in Rhenen! Jaarbericht Rhenense Woningstichting 2013 Midden in Rhenen! Terugblik Het jaar 2013 was voor de Rhenense Woningstichting (RWs) een bijzonder jaar. Ondanks de onzekere financiële- en marktomstandigheden zijn we erin geslaagd om de voorgenomen investeringen

Nadere informatie

Beleidsplan

Beleidsplan Beleidsplan 2018-2022 Missie: In ons nieuwe beleidsplan blijft de missie ongewijzigd. Het blijft de beste zin die precies uitdrukt wie wij willen zijn en hoe we willen werken. Rijnhart Wonen creëert kansen

Nadere informatie

Overleven doe je in je eentje, dingen verwezenlijken doe je samen!

Overleven doe je in je eentje, dingen verwezenlijken doe je samen! Overleven doe je in je eentje, dingen verwezenlijken doe je samen! Samenvatting ondernemingsplan Samenvatting ondernemingsplan Overleven doe je in je eentje, dingen verwezenlijken doe je samen! Dat is

Nadere informatie

Publicaties Stadsdeelbestuur 2010

Publicaties Stadsdeelbestuur 2010 Publicaties Stadsdeelbestuur 2010 Stadsdeelraad Vergaderstukken/raadsvoorstellen 28 september 2010-r Voorstel van Raadsleden Van Lissum en De Meij (VVD) over Effecten van Europese maatregel voor huishoudens

Nadere informatie

Rapportage woonruimteverdeling Wachttijd voor een huurwoning loopt verder op. Eerste helft 2016

Rapportage woonruimteverdeling Wachttijd voor een huurwoning loopt verder op. Eerste helft 2016 Rapportage woonruimteverdeling Wachttijd voor een huurwoning loopt verder op. Eerste helft 2016 Samenvatting In de eerste helft van 2016 leverden wij geen nieuwe woningen op. Dat zie je terug in de slaagkansen

Nadere informatie

jaarverslag 2014 Voorwoord 3

jaarverslag 2014 Voorwoord 3 Inhoud Voorwoord 3 1. Wij staan bewust midden in de samenleving 5 1.1 De wereld om eens heen verandert en wij veranderen mee 5 1.2 Wij blijven trouw aan onze missie 7 1.3 Met beide benen in Montferland

Nadere informatie

Woonruimteverdeling. Een woning huren van St. Joseph

Woonruimteverdeling. Een woning huren van St. Joseph Woonruimteverdeling Een woning huren van St. Joseph Woonruimteverdeling 1. Inleiding Woningstichting St. Joseph verhuurt circa 460 woningen in Stramproy en omgeving. We willen graag dat de juiste woning

Nadere informatie

vitale buren maken vitale buurten DE STRATEGISCHE KOERS VAN DE VOORZORG

vitale buren maken vitale buurten DE STRATEGISCHE KOERS VAN DE VOORZORG vitale buren maken vitale buurten DE STRATEGISCHE KOERS VAN DE VOORZORG 2018-2028 oktober 2017 1 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD ONZE VISIE ONZE MISSIE p. 3 p. 5 p. 7 ONZE KERNWAARDEN p. 7 EEN ECHTE HEERLENSE

Nadere informatie

PRESTATIECONTRACT WONEN

PRESTATIECONTRACT WONEN PRESTATIECONTRACT WONEN 2011-2015 GEMEENTE BORNE WOONBEHEER BORNE EVALUATIE Op 30 september 2011 hebben de gemeente Bome en Woonbeheer Borne het Prestatiecontract Wonen 2011-2015 ondertekend. Dit Prestatiecontract

Nadere informatie

voorwoord Jan de Vries, directeur-bestuurder

voorwoord Jan de Vries, directeur-bestuurder AMBITIE 2016 voorwoord Jan de Vries, directeur-bestuurder Aan het begin van 2016 blikken wij terug en kijken wij vooruit in dit DuoDoc. Voordat wij dat doen willen wij eerst iedereen bedanken. Het was

Nadere informatie

BELEIDS VISIE OKTOBER

BELEIDS VISIE OKTOBER BELEIDS VISIE OKTOBER 2017 ONS DOEL1.0 2ONZE OMGEVING ONZE TAAKOPVATTING Ons doel is om mensen met een laag inkomen een prettige woonsituatie te bieden. Woningstichting Tubbergen verhuurt betaalbare en

Nadere informatie

RWS Jaarplan

RWS Jaarplan RWS Jaarplan 2012-2013 Het jaarplan 2012-2013 vloeit voort uit het Ondernemingsplan 2012-2016. Het is een concrete uitwerking van wat we in 2013 doen om de lange termijn doelen van het ondernemingsplan

Nadere informatie

Collegebesluit Collegevergadering: 11 december 2018

Collegebesluit Collegevergadering: 11 december 2018 ONDERWERP Prestatieafspraken 2019 SAMENVATTING Gemeente, de Heemsteedse woningcorporaties Elan Wonen en Pre Wonen en hun huurdersorganisaties Bewonersraad Elan Wonen en Bewonerskern Pre streven een gemeenschappelijk

Nadere informatie

Goed wonen = samen doen!

Goed wonen = samen doen! Goed wonen = samen doen! Beleidsplan Tablis Wonen 2016 2019 Participatiemaatschappij In Nederland leven we steeds meer in een participatiemaatschappij. We maken steeds meer gebruik van elkaars sterke punten

Nadere informatie

Prestatieafspraken Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders

Prestatieafspraken Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders Prestatieafspraken -2020 Gemeente Wormerland, WormerWonen, Huurders voor Huurders Inleiding Per 1 juli 2015 is de nieuwe Woningwet van kracht geworden. Hoeksteen van deze hervorming is de lokale verankering

Nadere informatie

Bericht. Inhoud. Bericht van onze directeur-bestuurder. Bericht van de raad van commissarissen. Het huisvesten van onze doelgroep

Bericht. Inhoud. Bericht van onze directeur-bestuurder. Bericht van de raad van commissarissen. Het huisvesten van onze doelgroep Jaarverslag 2017 Inhoud Bericht VAN ONZE DIRECTEUR-BESTUURDER Bericht van onze directeur-bestuurder Bericht van de raad van commissarissen Het huisvesten van onze doelgroep De kwaliteit van onze woningen

Nadere informatie

Prestatieafspraken Gemeente IJsselstein / / Gemeente *7/ IJsselstein Providesv

Prestatieafspraken Gemeente IJsselstein / / Gemeente *7/ IJsselstein Providesv ^ Gemeente *7/ IJsselstein Providesv Gemeente IJsselstein / / Gemeente IJsselstein - Provides - HVIJ lad 1 van 1 Gemeente IJsselstein Provides Woningwet 2015 In de nieuwe Woningwet (per 1 juli 2015 ingegaan)

Nadere informatie

JAAROVERZICHT VOORUITBLIK THUIS IN DE ACHTERHOEK

JAAROVERZICHT VOORUITBLIK THUIS IN DE ACHTERHOEK JAAROVERZICHT 2016 VOORUITBLIK 2017 THUIS IN DE ACHTERHOEK THUIS IN DE ACHTERHOEK www.thuisindeachterhoek.nl is een samenwerkingsverband van de Achterhoekse wooncorporaties. Samen bieden zij huurwoningen

Nadere informatie

Prestatieafspraken Hellevoetsluis Woonstichting De Zes Kernen Gemeente Hellevoetsluis Huurdersvereniging Bernisse

Prestatieafspraken Hellevoetsluis Woonstichting De Zes Kernen Gemeente Hellevoetsluis Huurdersvereniging Bernisse Prestatieafspraken Hellevoetsluis 2019 Woonstichting De Zes Kernen Gemeente Hellevoetsluis Huurdersvereniging Bernisse Inleiding Voor u liggen de prestatieafspraken 2019 van de gemeente Hellevoetsluis,

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord. Voorwoord. Beleid. Maatschappelijke verantwoording. Het huisvesten van de doelgroep. Kwaliteit en duurzaamheid.

Inhoud. Voorwoord. Voorwoord. Beleid. Maatschappelijke verantwoording. Het huisvesten van de doelgroep. Kwaliteit en duurzaamheid. Jaarverslag 2018 Inhoud Voorwoord SAMENVATTING JAARVERSLAG 2018 WONEN MIDDEN-DELFLAND Voorwoord Beleid Maatschappelijke verantwoording 03 05 06 Wij zijn een lokaal verankerde corporatie met een scherpe

Nadere informatie

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Tytsjerksteradiel. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Tytsjerksteradiel. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Tytsjerksteradiel Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Goed en betaalbaar wonen in Tytsjerksteradiel Onze bijdrage 2018 aan uw woonvisie Gewoon

Nadere informatie

Scherp aan de wind! ons ondernemingsplan

Scherp aan de wind! ons ondernemingsplan Scherp aan de wind! ons ondernemingsplan 2017-2020 Inhoudsopgave: 1. Voorwoord 2. Hier staan we voor 3. Woningbezit 4. Huurders 5. Vitale wijken en buurten 6. Financiën 7. Organisatie Voorwoord samen werken

Nadere informatie

De hoofdlijn van 2016: betaalbaarheid, duurzaamheid en woonkwaliteit

De hoofdlijn van 2016: betaalbaarheid, duurzaamheid en woonkwaliteit 1 De hoofdlijn van 2016: betaalbaarheid, duurzaamheid en woonkwaliteit 2016 was het eerste jaar van ons Ondernemingsplan 2016-2020. Afgelopen jaar hebben we extra de aandacht gericht op de thema s betaalbaarheid,

Nadere informatie

KoersWijzer. Woningstichting Leusden

KoersWijzer. Woningstichting Leusden KoersWijzer Woningstichting Leusden KoersWijzer Inleiding In deze koerswijzer staan quotes uit de gesprekken met onze huurders, en stakeholders. Deze quotes zijn te herkennen aan de gekleurde vakken.

Nadere informatie

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Ooststellingwerf. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Ooststellingwerf. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Ooststellingwerf Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Goed en betaalbaar wonen in Ooststellingwerf Onze bijdrage 2018 aan uw woonvisie Gewoon

Nadere informatie

SAMEN BOUWEN VLAANDEREN

SAMEN BOUWEN VLAANDEREN aan ZEEUWS- VLAANDEREN Samen bouwen Dit is de gezamenlijke visie van Clavis, Woonstichting Hulst en Woongoed Zeeuws- Vlaanderen op de sociale volkshuisvesting in Zeeuws-Vlaanderen. Ons motto: samen bouwen.

Nadere informatie

Startnotitie woonvisie Wassenaar

Startnotitie woonvisie Wassenaar Startnotitie woonvisie 2014-2020 Wassenaar Documentbeheer DATUM AUTEURS VERSIE VERANDERING 18 september 2013 S. Bueving 1.1 24 september 2013 S. Bueving 1.2. Communicatieparagraaf 8 oktober 2013 S. Bueving

Nadere informatie

1. De tabellen met betrekking tot de passendheidsregels voor de woonruimteverdeling 2013 vast te stellen.

1. De tabellen met betrekking tot de passendheidsregels voor de woonruimteverdeling 2013 vast te stellen. COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Tabellen woonruimteverdeling 2013 Te besluiten om 1. De tabellen met betrekking tot de passendheidsregels voor de woonruimteverdeling 2013 vast te stellen. Inleiding Deze nota

Nadere informatie

Uw advies onze uitdaging!

Uw advies onze uitdaging! Uw advies onze uitdaging! Wat deden we met uw adviezen? In november 2011 ontmoetten we onze belanghouders. Huurders, het bestuur van de huurdersvereniging, vertegenwoordigers van de gemeente Kampen, politieke

Nadere informatie

Koersplan Woningbouwvereniging Poortugaal. OP HOOF D L I JN EN OP WEG NAAR TOEKOMSTBESTENDIGE VERNIEUWING

Koersplan Woningbouwvereniging Poortugaal.  OP HOOF D L I JN EN OP WEG NAAR TOEKOMSTBESTENDIGE VERNIEUWING Koersplan 2017-2020 OP HOOF D L I JN EN Woningbouwvereniging Poortugaal www.wbvpoortugaal.nl OP WEG NAAR TOEKOMSTBESTENDIGE VERNIEUWING Wij bieden betaalbare huurwoningen met een passende kwaliteit. We

Nadere informatie

WONINGSTICHTING ST. JOSEPH STRAMPROY.

WONINGSTICHTING ST. JOSEPH STRAMPROY. Ondernemingsplan 2011-2014 van WONINGSTICHTING ST. JOSEPH STRAMPROY. Inleiding Woningstichting St. Joseph Stramproy ( Woningstichting) wil dat mensen goed, betaalbaar en prettig kunnen wonen. Om dat doel

Nadere informatie

inform special Ruimte geven en samen leven

inform special Ruimte geven en samen leven inform special Ruimte geven en samen leven Ondernemingsplan WSP 2013-2017 Het ondernemingsplan 2013-2017 van Woningstichting Putten Ruimte geven en samen leven Ruimte geven en samen leven is de titel van

Nadere informatie

GEZAMENLIJKE PRESTATIEAFSPRAKEN WONEN KRIMPENERWAARD

GEZAMENLIJKE PRESTATIEAFSPRAKEN WONEN KRIMPENERWAARD GEZAMENLIJKE PRESTATIEAFSPRAKEN WONEN KRIMPENERWAARD 2022 In dit document zijn de gezamenlijke prestatieafspraken vastgelegd die de Huurdersorganisaties, de gemeente en de Federatie van woningcorporaties

Nadere informatie

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Smallingerland. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Smallingerland. Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Smallingerland Samen werken aan goed en betaalbaar wonen Goed en betaalbaar wonen in Smallingerland Onze bijdrage 2018 aan uw woonvisie Gewoon dóen!

Nadere informatie

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Leeuwarden

Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Leeuwarden Bijdrage 2018 WoonFriesland aan de woonvisie gemeente Leeuwarden Samen werken aan goed en betaalbaar albaar wonen Goed en betaalbaar wonen in Leeuwarden Onze bijdrage 2018 aan uw woonvisie Gewoon dóen!

Nadere informatie

Woonruimteverdeling. Een wonig huren van St. Joseph

Woonruimteverdeling. Een wonig huren van St. Joseph Woonruimteverdeling Een wonig huren van St. Joseph Woonruimteverdeling 1. Inleiding Woningstichting St. Joseph verhuurt circa 460 woningen in Stramproy en omgeving. We willen graag dat de juiste woning

Nadere informatie

Monitoring prestatieafspraken woningcorporaties 2014

Monitoring prestatieafspraken woningcorporaties 2014 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Monitoring prestatieafspraken woningcorporaties 2014 Programma Wonen BW-nummer Portefeuillehouder B. Velthuis Samenvatting In 2012 zijn met de woningcorporaties Portaal,

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma gemeente Brummen Kenmerk INT

Uitvoeringsprogramma gemeente Brummen Kenmerk INT Uitvoeringsprogramma 2016-2025 gemeente Brummen Kenmerk INT16.2900 Inhoud 1 Inleiding 1 2 Uitvoering per pijler 1 Pijler 1. Betaalbaarheid en beschikbaarheid 2 Pijler 2. Wonen, zorg en vergrijzing 5 Pijler

Nadere informatie

Investeren in groen en betaalbaar wonen

Investeren in groen en betaalbaar wonen Beleidsplan Het Gooi en Omstreken 2013-2018 Investeren in groen en betaalbaar wonen Activiteiten in 2014 In Baarn, Bunschoten, Blaricum, Bussum, Hilversum en Wijdemeren Investeren in groen en betaalbaar

Nadere informatie

jaarverslag 2013 Voorwoord 6

jaarverslag 2013 Voorwoord 6 JAARVERSLAG 2013 Inhoud Voorwoord 6 1. Wij staan bewust midden in de samenleving 9 1.1 De wereld om eens heen verandert en wij veranderen mee 9 1.2 Wij blijven trouw aan onze missie 12 1.3 Ons strategisch

Nadere informatie

Prestatieafspraken. Gemeente Assen Omnia Wonen Stichting Huurdersorganisatie Omnia Wonen

Prestatieafspraken. Gemeente Assen Omnia Wonen Stichting Huurdersorganisatie Omnia Wonen Prestatieafspraken Omnia Wonen Stichting Huurdersorganisatie Omnia Wonen 2017 Prestatieafspraken Omnia Wonen Stichting Huurdersorganisatie Omnia Wonen 2017 Omni~ Wonen S1ichl1ng Huurdersorganisalie Omnia

Nadere informatie

Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis

Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Kernboodschappen Woningcorporaties Nederland dicht bij huis Oktober 2014 Thema 1 Goed wonen en een goede dienstverlening We vinden het in Nederland normaal dat iedereen goed kan wonen. Maar niet iedereen

Nadere informatie

Kiezen, Delen én Doen Samen voor een sterke woningmarkt. platform woningcorporaties noord-holland noord

Kiezen, Delen én Doen Samen voor een sterke woningmarkt. platform woningcorporaties noord-holland noord Kiezen, Delen én Doen Samen voor een sterke woningmarkt platform woningcorporaties noord-holland noord Voorwoord Op 15 december 2011 is door ruim 20 corporaties uit de subregio s Noordkop, West-Friesland,

Nadere informatie

Gewoon goed. wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN

Gewoon goed. wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN Gewoon goed wonen WONINGSTICHTING BUITENLUST ONDERNEMINGSPLAN 2014-2018 2 WONINGSTICHTING BUITENLUST Hierbij presenteren wij met veel plezier ons ondernemingsplan 2014-2018 met als titel: GEWOON GOED WONEN

Nadere informatie

Activiteitenoverzicht Midden-Groningen 2019

Activiteitenoverzicht Midden-Groningen 2019 ACTIVITEITENOVERZICHT 2019 MIDDEN-GRONINGEN juni 2018 1. INLEIDING Voor u ligt het activiteitenoverzicht 2019 van Actium aan de gemeente Midden-Groningen, met daarin de voorgenomen activiteiten van Actium

Nadere informatie

herijkte ondernemingsplan 2016 / 2017 WONINGSTICHTING SWZ

herijkte ondernemingsplan 2016 / 2017 WONINGSTICHTING SWZ herijkte ondernemingsplan 2016 / 2017 WONINGSTICHTING SWZ Voorwoord Voor u ligt het herijkte ondernemingsplan van SWZ. Dit is het antwoord op de vraag die we onszelf en onze belangrijkste stakeholder huurdersbelangenvereniging

Nadere informatie

Veranderingen in de volkshuisvesting. 10 mei 2011

Veranderingen in de volkshuisvesting. 10 mei 2011 Veranderingen in de volkshuisvesting 10 mei 2011 Opbouw presentatie 1. Veranderingen en gevolgen 2. Betekenis voor PALT 3. Ontwikkelrichtingen De belangrijkste veranderingen 1. Regelgeving Staatssteunregeling

Nadere informatie

Investeren in groen en betaalbaar wonen

Investeren in groen en betaalbaar wonen Beleidsplan van Het Gooi en Omstreken 2013-2018 Investeren in groen en betaalbaar wonen Activiteiten in 2013 In Baarn, Bunschoten, Blaricum, Bussum, Hilversum en Wijdemeren Investeren in groen en betaalbaar

Nadere informatie

Naar een woonvisie voor Waterland

Naar een woonvisie voor Waterland Naar een woonvisie voor Waterland Informatieavond Raad 29 oktober 2015 de ruyterkade 112 1011ab amsterdam www.rigo.nl OPZET 1. Welkom en opening door de wethouder 2. Naar een woonvisie voor Waterland 3.

Nadere informatie

Woonvisie. Gemeente Nuth Raadsbijeenkomst 12 april 2016

Woonvisie. Gemeente Nuth Raadsbijeenkomst 12 april 2016 Woonvisie Gemeente Nuth Raadsbijeenkomst 12 april 2016 Aanleiding Verschuiving van de volkshuisvestelijke opgave Sociale huur: Woningwet 2015 redelijke bijdrage Langer zelfstandig wonen Lokaal beleid 2

Nadere informatie

Samenvatting Jaarverslag 2013

Samenvatting Jaarverslag 2013 Samenvatting Jaarverslag 2013 Het jaar 2013 laat zich voor KleurrijkWonen kenmerken door: het realiseren vaneen aantal grote onderhouds- en herstructureringsprojecten; het ruimschoots behalen van onze

Nadere informatie

Welkom. Stakeholdersdag. 27 mei 2015

Welkom. Stakeholdersdag. 27 mei 2015 Welkom Stakeholdersdag 27 mei 2015 Programma 12.45 uur Opening & voorstellen dagvoorzitter (Andries Greiner) door Truus Sweringa (directeur-bestuurder OFW) Terugblik Stakeholdersdag 2014 & Actualiteiten

Nadere informatie

Bouwen aan beloften. Woningbouwvereniging Alkemade. Bezoekadres De Lasso GV Roelofarendsveen. Postadres Postbus AD Roelofarendsveen

Bouwen aan beloften. Woningbouwvereniging Alkemade. Bezoekadres De Lasso GV Roelofarendsveen. Postadres Postbus AD Roelofarendsveen Bouwen aan beloften Woningbouwvereniging Alkemade Bezoekadres De Lasso 1 2371 GV Roelofarendsveen Postadres Postbus 150 2370 AD Roelofarendsveen T 071 331 50 00 F 071 331 71 44 www.wbv-alkemade.nl algemeen@wbv-alkemade.nl

Nadere informatie

Prestatieafspraken 2017

Prestatieafspraken 2017 Prestatieafspraken 2017 Aanleiding De prestatieafspraken 2017 zijn een vertaling van het bod, waarin de woningcorporaties aangeven door welke activiteiten zij een bijdrage leveren aan het realiseren van

Nadere informatie

Prestatieafspraken gemeente Assen Woonservice

Prestatieafspraken gemeente Assen Woonservice Prestatieafspraken gemeente Assen Woonservice 2017 Prestatieafspraken Assen Woonservice 2017 Colofon Status: definitief 01 12 2016 Prestatieafspraken Assen 1 1 Inleiding Met de invoering van de nieuwe

Nadere informatie

Prestatie-/jaarafspraken 2016

Prestatie-/jaarafspraken 2016 Prestatie-/jaarafspraken 2016 IJsseldal Wonen Huurdersbelangenvereniging IJsseldal Viverion Huurdersvereniging Lochem Gemeente Lochem 1 Aanleiding Woningcorporaties Viverion en IJsseldal Wonen en de gemeente

Nadere informatie

Ontwikkelingen sector en Visie Thuisvester Presentatie Platform Wonen Regio West Brabant

Ontwikkelingen sector en Visie Thuisvester Presentatie Platform Wonen Regio West Brabant Platform Wonen Ontwikkelingen sector en Visie Thuisvester Presentatie Platform Wonen Regio West Brabant Donderdag 24 november 2016 Thuisvester Visie Tien keuzes strategische visie Woningwet: Belangrijkste

Nadere informatie

ONDERNEMINGSPLAN volkshuisvesters

ONDERNEMINGSPLAN volkshuisvesters ONDERNEMINGSPLAN 2016 2020 volkshuisvesters ONDERNEMINGSPLAN 2016 2020 volkshuisvesters 1 inhoud ONZE VISIE 4 INHOUD ONZE MISSIE 4 ONZE DOELEN 5 1. KLANTGERICHT DIENSTVERLENEN 6 2. BETAALBARE WONINGEN

Nadere informatie

Digitale enquête Onder huurders, woningzoekenden, professionals en medewerkers

Digitale enquête Onder huurders, woningzoekenden, professionals en medewerkers Digitale enquête Onder huurders, woningzoekenden, professionals en medewerkers Net als vier jaar geleden hebben we onze stakeholders gevraagd via een digitale enquête met ons mee te denken over belangrijke

Nadere informatie

Managementcontract 2013. Beatrijs Kortman, adviseur strategie Portaal Utrecht

Managementcontract 2013. Beatrijs Kortman, adviseur strategie Portaal Utrecht Managementcontract 2013 Beatrijs Kortman, adviseur strategie Portaal Utrecht Programma 2 Wat is het? Ondernemingsplan Managementcontract: 3 thema s - De wensen van de klant zijn de start - Goede en betaalbare

Nadere informatie

Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten

Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten Petra Bassie petra.bassie@vng.nl Betaalbaarheid van het wonen - Rapport VNG - Belangrijkste inzichten & bestuurlijke

Nadere informatie

Themabijeenkomst gemeente Valkenswaard 17 maart 2016

Themabijeenkomst gemeente Valkenswaard 17 maart 2016 Themabijeenkomst gemeente Valkenswaard 17 maart 2016 Programma 20.00 Welkom 20.05 Inleidingen Gevolgen Woningwet voor wonen in Valkenswaard Woningmarktontwikkelingen Valkenswaard Resultaten Woningbelang

Nadere informatie

Onderwerp: Woonvisie Brielle en het onderzoek ontwikkeling woningvoorraad Brielle

Onderwerp: Woonvisie Brielle en het onderzoek ontwikkeling woningvoorraad Brielle Sector/stafafdeling: Portefeuillehouder: Grondgebied/RO Wethouder Schoon Ter behandeling in de vergadering van: de commissie grondgebied d.d. 31 oktober 2017 de Raad d.d. 21 november 2017 Onderwerp: Woonvisie

Nadere informatie

Prestatieafspra ken. Gemeente Assen Woonconcept

Prestatieafspra ken. Gemeente Assen Woonconcept Prestatieafspra ken Gemeente Assen Woonconcept 2017 Prestatieafspraken Gemeente Assen Woonconcept 2017 Gemeente Assen n oncept Colofon Assen, december 2016 Status: definitief 07 12 2016 Prestatieafspraken

Nadere informatie

Prestatieafspraken 2019

Prestatieafspraken 2019 Prestatieafspraken 2019 De gemeente Oldebroek, vertegenwoordigd door de heer B. Engberts, handelend ter uitvoering van het besluit van burgemeester en wethouders van 13 november 2018, zaaknummer 1012173,

Nadere informatie

Prima jaar met heftig slot. Beknopte versie van het jaarverslag 2017

Prima jaar met heftig slot. Beknopte versie van het jaarverslag 2017 Prima jaar met heftig slot Beknopte versie van het jaarverslag 2017 Prima jaar met heftig slot Lees ons volledige jaarverslag op vidomes.nl/jaarverslag Voorwoord We hebben mooie resultaten geboekt in 2017.

Nadere informatie

Boxmeer Herzieningswetproof. Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016

Boxmeer Herzieningswetproof. Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016 Boxmeer Herzieningswetproof Annemarieke Sandee FRAEY Partners in Publieke Waarde 3 maart 2016 Programma Deel 1: Informatie: Woningwet en ontwikkelingen in de volkshuisvesting Deel 2: Discussie: Verkennen

Nadere informatie

de gemeenten in de regio Alkmaar Woonwaard, Kennemer Wonen, Van Alckmaer, Wooncompagnie en Ymere

de gemeenten in de regio Alkmaar Woonwaard, Kennemer Wonen, Van Alckmaer, Wooncompagnie en Ymere Alkmaar, juni 2014 Aan: Van: de gemeenten in de regio Alkmaar Woonwaard, Kennemer Wonen, Van Alckmaer, Wooncompagnie en Ymere Met deze notitie bieden wij u het rapport Betaalbaar Wonen in de regio Alkmaar

Nadere informatie

Groei is van belang. Ondernemingsplan

Groei is van belang. Ondernemingsplan Groei is van belang Ondernemingsplan 2017-2021 Waar staan we voor? Arcade: mensen en wonen Wij zijn een maatschappelijk betrokken, initiatiefrijke en sociale onderneming. Wij verhuren en beheren circa

Nadere informatie

Inleiding. Speerpunten. Speerpunt Wonen

Inleiding. Speerpunten. Speerpunt Wonen Jaarplan RWS 2014 Inhoud Inleiding...3 Speerpunten...3 Speerpunt Wonen...3 Betaalbare, goed verhuurbare en passende woningen aanbieden....3 Kwaliteit woningvoorraad differentiëren, meer keuzemogelijkheden

Nadere informatie

KOERS. 1. Inleiding: samen meer betekenen

KOERS. 1. Inleiding: samen meer betekenen KOERS 1. Inleiding: samen meer betekenen Samen kunnen we meer doen voor bewoners. Daarom fuseren Woonstichting Etten- Leur en AlleeWonen. Beide corporaties zetten zich afzonderlijk al met hart, ziel en

Nadere informatie

(VER)BOUWEN AAN PLEZIERIG WONEN

(VER)BOUWEN AAN PLEZIERIG WONEN BODEGRAVEN NIEUWERBRUG Een flexibele en moderne organisatie Zorgen voor een passende woningvoorraad WAARDER REEUWIJK Reeuwijkse plassen DRIEBRUGGEN Plezierig wonen HOGEBRUG (VER)BOUWEN AAN PLEZIERIG WONEN

Nadere informatie

Lokaal betrokken, regionaal verbonden

Lokaal betrokken, regionaal verbonden Lokaal betrokken, regionaal verbonden Beweeg de muis over de tekstblokken en klik Voorwoord Lokaal betrokken, regionaal verbonden Dat is de titel van het ondernemingsplan 2014-2018 van. Omdat dat is wat

Nadere informatie

WSN: Thuis in Nijkerk. Een kennismaking met onze plannen tot en met 2014

WSN: Thuis in Nijkerk. Een kennismaking met onze plannen tot en met 2014 WSN: Thuis in Nijkerk Een kennismaking met onze plannen tot en met 2014 V O O R W O O R D Bertus Rakhorst over...geborgenheid Een goed en veilig thuis vormt een stevige basis van waaruit je je verder kunt

Nadere informatie

Wonen in het Land van Heusden en Altena. Gemeenteraden en woningcorporaties 10 maart 2015

Wonen in het Land van Heusden en Altena. Gemeenteraden en woningcorporaties 10 maart 2015 Wonen in het Land van Heusden en Altena Gemeenteraden en woningcorporaties 10 maart 2015 Agenda P. van den Heuvel: De nieuwe Woningwet hoofdpunten W. Bijl: Regionale verankering in het Land van Heusden

Nadere informatie

Beleidsplan 2012-2016. Lokaal, Klantgericht en Betrouwbaar

Beleidsplan 2012-2016. Lokaal, Klantgericht en Betrouwbaar Beleidsplan 2012-2016 Lokaal, Klantgericht en Betrouwbaar Colofon Beleidsplan 2012-2016 Woningstichting Sint Antonius van Padua Eindredactie Woningstichting Sint Antonius van Padua Realisatie Nestas communicatie,

Nadere informatie

Wijziging inschrijfbeleid en toewijzingsbeleid naar aanleiding van Europese regelgeving

Wijziging inschrijfbeleid en toewijzingsbeleid naar aanleiding van Europese regelgeving Wijziging inschrijfbeleid en toewijzingsbeleid naar aanleiding van Europese regelgeving Met ingang van 1 januari 2011 gelden er Europese regels voor de verdeling van woonruimte van woningcorporaties. Woningcorporaties

Nadere informatie

Volkshuisvestelijk uitvoerings-/activiteitenprogramma. De Huismeesters. voor gemeente Haren

Volkshuisvestelijk uitvoerings-/activiteitenprogramma. De Huismeesters. voor gemeente Haren 1 Volkshuisvestelijk uitvoerings-/activiteitenprogramma De Huismeesters voor gemeente Haren 2017 Ons bod Groningen, 16 juni 2016 2 Aanbod 2017 Voor u ligt het voorgestelde, volkshuisvestelijke uitvoerings-/activiteitenprogramma

Nadere informatie

Stookjerijk2015 Apeldoorn. Kansen huurdersparticipatie vanuit de nieuwe Woningwet. Vooroverleg met raadsleden, do 16 april, 19.00u

Stookjerijk2015 Apeldoorn. Kansen huurdersparticipatie vanuit de nieuwe Woningwet. Vooroverleg met raadsleden, do 16 april, 19.00u Stookjerijk2015 Apeldoorn Kansen huurdersparticipatie vanuit de nieuwe Woningwet Vooroverleg met raadsleden, do 16 april, 19.00u Onderdelen presentatie Doel Stookjerijk Beleid SER akkoord 2013 Actuele

Nadere informatie

Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten

Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten Betaalbaarheid van wonen, een gemeentelijke opgave? Inzicht en handvatten voor gemeenten Freya Mostert freija.mostert@vng.nl Betaalbaarheid van het wonen - Rapport VNG - Belangrijkste inzichten & bestuurlijke

Nadere informatie

Prestatieafspraken. Gemeente Assen Woonzorg Nederland Bewonerscommissies Ankerhof, Peelerhof en Binnenveste

Prestatieafspraken. Gemeente Assen Woonzorg Nederland Bewonerscommissies Ankerhof, Peelerhof en Binnenveste Prestatieafspraken Gemeente Assen Woonzorg Nederland Bewonerscommissies Ankerhof, Peelerhof en Binnenveste 2017 Prestatieafspraken Gemeente Assen Woonzorg Nederland Bewonerscommissies Ankerhof, Peelerhof

Nadere informatie

Vooruit naar de oorsprong

Vooruit naar de oorsprong Vooruit naar de oorsprong strategisch kader 2014-2016 1 Strategisch kader in 12 puntjes 1 We zien goed en plezierig wonen als basis van bestaan 2 We bieden mensen met lagere inkomens goede, passende woonruimte

Nadere informatie

Recente ontwikkelingen op het gebied van de volkshuisvesting. Raadscommisie Ruimte en Vastgoed 24 maart 2015 Gabrielle van Asseldonk

Recente ontwikkelingen op het gebied van de volkshuisvesting. Raadscommisie Ruimte en Vastgoed 24 maart 2015 Gabrielle van Asseldonk Recente ontwikkelingen op het gebied van de volkshuisvesting Raadscommisie Ruimte en Vastgoed 24 maart 2015 Gabrielle van Asseldonk Programma Recente ontwikkelingen op het gebied van de volkshuisvesting:

Nadere informatie

2010-2012 SAMENVATTING

2010-2012 SAMENVATTING 2010-2012 SAMENVATTING Samenvatting De Regionale woningmarktmonitor 2010-2012 beschrijft de ontwikkelingen op de woningmarkt in het gebied binnen de driehoek Waalwijk, Oss en Boxtel. De kredietcrisis

Nadere informatie

Passie voor Barneveld

Passie voor Barneveld Passie voor Barneveld Beleidsplan 2014 2017 Loopt u warm voor Barneveld? Wij ook. Hier liggen onze wortels en onze toekomst. Als het gaat om wonen en leefbaarheid, zetten we ons maatschappelijk vermogen

Nadere informatie

In verband met de vakantieperiode en in overleg met de vragensteller is de termijn van beantwoording verlengt tot 31 augustus 2015.

In verband met de vakantieperiode en in overleg met de vragensteller is de termijn van beantwoording verlengt tot 31 augustus 2015. SCHRIFTELIJKE VRAAG Indiener: Gerwin ter Maat / VVD Berkelland Datum indiening vraag: 06-07-2015 Datum verzending antwoord: 01-09-2015 In verband met de vakantieperiode en in overleg met de vragensteller

Nadere informatie

Maatwerkafspraken Woonruimteverdeling

Maatwerkafspraken Woonruimteverdeling Maatwerkafspraken Woonruimteverdeling Voor bezit van Habeko wonen in de kernen: Koudekerk aan den Rijn/Hazerswoude-Rijndijk, Hazerswoude-Dorp en Benthuizen datum:10 november 2014 Vastgesteld door het college

Nadere informatie

Ondernemingsplan jaar lokale kracht!

Ondernemingsplan jaar lokale kracht! Ondernemingsplan 2016-2020 100 jaar lokale kracht! Stichting Beter Wonen September 2015 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 1 Inleiding 2 2 In- en externe analyse 3 2.1 Extern 3 Economie 3 Politiek 3 Maatschappij

Nadere informatie

Regionale woonvisie Gooi en Vechtstreek

Regionale woonvisie Gooi en Vechtstreek Regionale woonvisie Gooi en Vechtstreek Regiopodium Uitnodigend Proces Dynamische Visie Planning mijlpalen Wonen in de regio Gooi en Vechtstreek Een regio met duidelijke karakterverschillen In stedelijkheid

Nadere informatie

Wij zijn Brabantse Waard

Wij zijn Brabantse Waard Wij zijn Brabantse Waard Gastvrij wonen Inhoudsopgave 3 Wie is Brabantse Waard 4 Een organisatie met een transparante structuur 5 Onze missie en visie 5 Doelstellingen waarin de gast centraal staat 6 Onze

Nadere informatie

Onze ambities MISSIE VISIE KERNWAARDEN. Onze droom is goed en betaalbaar wonen voor iedereen.

Onze ambities MISSIE VISIE KERNWAARDEN. Onze droom is goed en betaalbaar wonen voor iedereen. JAARVERSLAG 2016 Onze ambities VISIE MISSIE KERNWAARDEN Onze droom is goed en betaalbaar wonen voor iedereen. Wij richten ons op mensen uit de regio Apeldoorn met beperkte kansen op de woningmarkt. We

Nadere informatie

Jaarplan, Begroting 2017 en Meerjarenprognose

Jaarplan, Begroting 2017 en Meerjarenprognose Jaarplan, Begroting 2017 en Meerjarenprognose 2017-2021 Goedgekeurd November 2016 Jaarplan 2017 1 Inleiding Voor het jaar 2017 presenteren we de begroting. Naast de cijfermatige opstelling, is er een toelichting

Nadere informatie

WOONVISIE Uitvoeringsprogramma

WOONVISIE Uitvoeringsprogramma Bijlage 3 bij raadsvoorstel tot vaststelling van de 'Woonvisie 2013-2020'. WOONVISIE 2013-2020 - Uitvoeringsprogramma 2013-2014 We zijn ons ervan bewust dat de Nieuwe Woonvisie 2013-2020 het beleid weergeeft

Nadere informatie

RESULTATEN 2016

RESULTATEN 2016 DOELGROEPEN Inclusief de nieuwbouw verhuren wij in 2016 minimaal 225 huurwoningen. Gelukt door een combinatie van nieuwbouw en lokaal maatwerk o.a. gericht op doorstroom: 242 verhuringen. 70% van onze

Nadere informatie

Brief van de minister voor Wonen en Rijksdienst

Brief van de minister voor Wonen en Rijksdienst 27926 Huurbeleid Nr. 216 Herdruk 1 Brief van de minister voor Wonen en Rijksdienst Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 21 maart 2014 Hierbij doe ik u het volgende toekomen:

Nadere informatie

Verkorte versie. wonen doen we samen

Verkorte versie. wonen doen we samen Verkorte versie ondernemingsplan Jaarverslag 2012013-2017 wonen doen we samen Inhoud 1 VOORWOORD...3 2 TOTSTANDKOMING...4 3 WIE ZIJN WIJ...5 3.1 Onze missie...5 3.2 Onze visie: Wonen doen we samen...5

Nadere informatie