DEPARTEMENT WERK EN SOCIALE ECONOMIE Studievoormiddag Werken aan het huis van werkvermogen De sleutel tot duurzame inzetbaarheid 18/06/2013 Jessie

Transcriptie

1 DEPARTEMENT WERK EN SOCIALE ECONOMIE Studievoormiddag Werken aan het huis van werkvermogen De sleutel tot duurzame inzetbaarheid 18/06/2013 Jessie Vandeweyer

2 1 Voorstelling ESF-project Resultaten ESF-project Haalbaarheidsstudie naar het invoeren van een afgeleide Vlaamse Work Ability Index (WAI) (jan 2012 juni 2013) Doel studie: Haalbaarheid nagaan van de invoering van een meetinstrument, om werkvermogen ( work ability ) en kwaliteit van het werk bij werknemers in organisaties te meten en te verbeteren, vertrekkende van een inventarisatie van bestaande initiatieven in binnen- en buitenland.

3 2 Wat is de WAI (Work Ability Index)? Index voor Werkvermogen = geeft de mate weer waarin een werknemer zowel lichamelijk als geestelijk in staat is om zijn huidig werk uit te voeren = evenwicht tussen persoonlijke capaciteiten en werkvereisten WAI: vragenlijst gemeten op individueel niveau WAI: voorwerp van licentie Jaren 80: FIOH (Prof. dr. Ilmarinen) Intussen in verschillende landen gebruikt (Finland, Nederland, Duitsland, Oostenrijk)

4 3 Wat is de WAI? 7 dimensies: Huidige werkvermogen in relatie tot beste werkvermogen Werkvermogen in relatie tot eisen werk Huidige aandoeningen (korte versie, lange versie) Ervaren beperkingen door aandoeningen Ziekteverzuim afgelopen jaar Prognose werkvermogen komende jaren Psychische vitaliteit Score (7-49): matige of slechte score aanzet tot ondernemen stappen

5 4 Waarom WAI (sterktes)? Vragenlijst: praktisch, eenvoudig, herhaalbaar Internationale standaard met benchmark Wetenschappelijk gevalideerd Individueel /Groepsniveau Inzicht voor werkgever en werknemer WAI goede voorspeller voor: Ziekteverzuim Arbeidsongeschiktheid Vroegtijdige pensionering Goed werkvermogen: voorwaarde voor duurzame inzetbaarheid

6 5 Waarom WAI-Plus (beperkingen WAI)? WAI: meetinstrument van het werkvermogen (thermometer) Geen info over kwaliteit van de arbeid In praktijk: gebruik van de WAI + andere instrumenten die kwaliteit van arbeid meten Gebaseerd op het Huis van het Werkvermogen (Ilmarinen)

7 6 Het Huis van Werkvermogen naar J. Ilmarinen

8 7 Haalbaarheidsstudie Beschrijving goede praktijken buitenland Organisatiemodel voor WAI-Plus instrument Gebaseerd op het Huis van het Werkvermogen (Ilmarinen) Aandachtspunten voor realisatie bedrijfsaanpak Verdere stappen: Sensibiliseren Ontwikkeling bedrijfsaanpak met webtool

9 8 Sensibilisering Disseminatie concept van huis van werkvermogen Te realiseren via fase 3 transnationaal ESF-project (okt 2013 sept 2014). Wat wordt gedissemineerd? Brochure Werken aan het huis van werkvermogen De sleutel tot duurzame inzetbaarheid Deze info wordt in eerste plaats aangereikt aan consulenten die naar bedrijven stappen om organisaties te sensibiliseren rond het belang van werken aan werkvermogen en werkbaarheid en een eerste inzicht te geven in welke factoren hierin van belang zijn.

10 9 Informatie in de vorm van downloadbare fiches op Concept van Huis van Werkvermogen Link met werkbaar werk Argumentatie waarom het belangrijk is te werken aan werkvermogen en werkbaarheid Knipperlichten Knelpunten en acties die per verdieping kunnen worden ondernomen Bouwplaat om huis van werkvermogen als dialooginstrument te gebruiken in bedrijven

11 10

12 11 Link met werkbaar werk? Werkbaar werk: - Motiverend - Voldoende leerkansen - Geen overmatige stress - Evenwichtige werk- privé balans Werkbaar werk ondersteunt een goed werkvermogen

13 12 Waarom werken aan werkvermogen en werkbaarheid - Langer werken = langer gezond en met werkgoesting werken - Duurzame inzetbaarheid: werkbare job en goed werkvermogen Laag werkvermogen: Ziekteverzuim Arbeidsongeschiktheid Vervroegde uittrede Daling prestaties, kwaliteit van geleverde werk, productiviteit Werkbare job: minder ziekteverzuim, minder verloop, haalbaar om tot aan pensioen te werken.

14 Knelpunten op de werk -verdieping 13 Problematische werkomstandigheden? - Repetitief werk, belastende werkhouding, manueel hanteren van lasten, trillingen, overbelasting, (kwarts)stof, veel lawaai of storend geluid, te hoge of te lage temperatuur, ongevallen - Gebrekkige veiligheidsvoorzieningen, te weinig communicatie over veiligheidsvoorschriften Problematische werkinhoud en eisen? - Hoge werkdruk - Tijdsdruk/Stress - Onduidelijke taakeisen - Emotioneel belastend werk

15 Knelpunten op de werk -verdieping 14 Problematische werkorganisatie? - Gebrek aan controle of autonomie bij het werk - Gebrek aan/onduidelijke verantwoordelijkheden - Onvoorspelbare werkuren/wisselende werktijdregelingen - Werkonzekerheid Problematisch management en leiderschap? - Gebrek aan ondersteuning door collega s en leiding - Gebrek aan respect - Gebrek aan waardering - Weinig mogelijkheden tot samenwerking - Gebrek aan mogelijkheden voor overleg en participatie - Gebrek aan communicatie - Gebrek aan loopbaanbeleid

16 Knelpunten VOORKOMEN op de werk -verdieping 15 Goede werkomstandigheden, dankzij: - Verbeteren van werkhouding en verminderen van tillen, heffen, - Vermijden van repetitief werk - Verbetering van luchtkwaliteit - Bescherming tegen schadelijke stoffen - Vermindering van schade van machines en uitrusting - Verbetering van uitrusting en veiligheid - Preventie en optreden ingeval van pesten, ongewenst seksueel gedrag, lichamelijk geweld Goede werkinhoud en -eisen, dankzij: - Aangepast werk: functiewijziging of wijziging verantwoordelijkheden, taakroulatie, taakverbreding of taakverrijking - Aangepaste werkdruk en tijdsdruk - Duidelijke taakomschrijving, werkinstructies en werkdoelstellingen - Verbeteren van de werkplanning - Verhogen van autonomie en verantwoordelijkheid (zelfregulering) - Afwisselend en boeiend werk

17 Knelpunten VOORKOMEN op de werk -verdieping 16 Goede werkorganisatie, dankzij - Aangepaste werktijdregeling - Organisatievernieuwing - Zelfsturende teams - Goede werkvoorbereiding en planning - Tijdige beschikbaarheid van geschikt materiaal, gereedschap en hulpmiddelen - Mogelijkheid tot korte pauzes - Inspraakmogelijkheden over werkorganisatie Goed management en leiderschap, dankzij: - Ontwikkelen management- en leiderschapsvaardigheden - Goede communicatie- en inspraakmogelijkheden - Verhogen samenwerking en participatie - Steun door leiding en collega s - Duidelijke info over lonen, opleidings- en promotiemogelijkheden, geen discriminatie op het vlak van instroom, doorstroom en retentie - Rechtvaardig en stabiel inkomen - Aandacht voor diversiteit - Re-integratiemanagement

18 Knelpunten op de normen en waarden -verdieping 17 - Zich onvoldoende gewaardeerd en gerespecteerd voelen - Zich niet betrokken voelen - Niet gemotiveerd zijn - Het werk niet plezierig vinden - Het werk niet nuttig en waardevol vinden - Niet goed kunnen samenwerken in hun groep/team - Weinig veranderbereidheid tonen - Loopbaanverwachtingen die niet ingelost worden - Zich niet kunnen vinden in de missie/visie van de organisatie - Zich niet kunnen vinden in de waarden van de organisatie

19 Knelpunten VOORKOMEN op de normen en waarden -verdieping 18 Als organisatie: Werkgoesting geven ( UHasselt): - Werkondersteuning - Erkenning - Regelruimte - Kennis(door)stroom - Gezondheid en welzijn - Organisatiecommitment - Evenwicht werk-privé - Samen-Werken en Samen-zijn - Talentontwikkeling Als werknemer sta ik open voor: - Samenwerking met collega s - Diversiteit op de werkvloer - Nieuwe ervaringen

20 Knelpunten op de competenties -verdieping 19 - Competenties stemmen niet overeen met eisen of wensen van de organisatie - Wn s niet het gevoel dat hun kennis en kunde naar waarde wordt geschat - Wn s maken fouten - Wn s zijn niet mee met nieuwe ontwikkelingen - Kennis verdwijnt wanneer (oudere) wn s de organisatie verlaten Dat kan te wijten zijn aan: - Ontbreken van overeenstemming tussen functievereisten en bekwaamheden - Geen zicht op aanwezigheid van (interessante) talenten - Te weinig inzetten van talenten - Te weinig opleiding- of bijscholingsmogelijkheden - Slechte overdracht van kennis op de werkvloer, weinig kennisborging - Onvoldoende mogelijkheid tot leren van nieuwe dingen in de job of in functie van een andere job binnen de organisatie, - Weinig kans tot persoonlijke groei en ontwikkeling - Geen of weinig uitwisseling over competenties, mogelijkheden, kansen, opleiding

21 Knelpunten VOORKOMEN op de competenties - verdieping 20 Als organisatie: - Competentiemanagement - Evolutie naar competentie- en fleximatrix zodat meer op basis van ieders sterktes kan ingezet worden - Zicht op welke competentieprofielen gewenst/beschikbaar zullen zijn in de toekomst - Leerbeleid - Aanbieden van leer- en ontplooiingsmogelijkheden, bijscholing, cursus, werkplekleren, loopbaanplanning, persoonlijk ontwikkelingsplan, - Tijd en ruimte voorzien voor leren en om te groeien in de job - Kennismanagement: Als werknemer: - Het (h)erkennen van mijn sterktes en het behoud ervan - Het grijpen van kansen op ontwikkeling - Kennisoverdracht - Coaching

22 Knelpunten op de gezondheid -verdieping 21 - Stress - Burn-out - Slechte slaapkwaliteit - Aandoeningen van het bewegingsapparaat, hart- en vaatziekten, longaandoeningen - Ziekteverzuim - Arbeidsongevallen Belangrijk om stil te staan bij werk -verdieping Naast de werkomgeving en vereisten: persoonlijke (ongezonde) levensstijlkenmerken die tot de privésfeer behoren en waar het aan de werknemer zelf toekomt hier bij stil te staan

23 Knelpunten VOORKOMEN op de gezondheid - verdieping 22 Als organisatie: - Maatregelen op de werk -verdieping die de arbeidssituatie kunnen verbeteren en stressklachten verminderen - Gezondheidspromotie - Ergonomie, veiligheid en preventie Maatregelen in goed overleg tussen werkgever- en werknemersvertegenwoordiging (belang van sociale dialoog) Als werknemer: - Veiligheidsregels in de organisatie - Gezonde levensstijl - Voldoende tijd voor rust en ontspanning - Een goede werk-privé balans

24 Knelpunten in de werk-privé balans 23 - Geen mogelijkheid om werktijd aan te passen in functie van het privéleven - Geen flexibiliteit in planning van werkuren en het opnemen van verlof - Regelmatig overwerk - Werknemers zo moe dat ze thuis aan niets toekomen - Onvoorspelbare werkuren courant

25 Knelpunten VOORKOMEN in de werk-privé balans 24 - Aangepaste werkdruk en tijdsdruk, realistische deadlines, - Aangepaste werktijdregeling, glijdende werkuren, het werken met plus- en minprestaties, plaatsonafhankelijk werken - Aanbieden van ondersteunende diensten, zoals kinderopvang van of door het werk, strijkdienst, boodschappendienst,... - Regelmatige evaluatie van de werk-privé balans: zoeken naar de oorzaken van knelpunten en mogelijke oplossingen in de organisatie bespreekbaar maken - Aandacht voor de werk-privé balans tijdens sociaal overleg en sociale dialoog over dit thema

26 25 Hoe verder? Disseminatie via website & infosessies (vertaling naar werkveld) Loopbaan- en diversiteitsplannen: - duurzame diversiteit - competentieontwikkeling - organisatie-innovatie - werkvermogen/werkbaarheid/werkgoesting Nieuw project??? ontwikkeling meetinstrument

27 26 Bedankt voor uw aandacht! Meer info: