Natuur inventarisaties in de gemeente Arcen en Velden

Transcriptie

1 Natuur inventarisaties in de gemeente Arcen en Velden 2006 Bosuil Inleiding: In begin 2006 is een hernieuwde poging gedaan om de natuur inventarisaties die in het verleden een belangrijke plaats innamen binnen de natuur en milieu vereniging Strix Aluco op te starten. De voorgaande jaren ging het om allerlei redenen mis dus erg optimistisch waren wij niet. De doelstelling was om op de vrijdagavonden inventarisaties te verrichten in de gemeente Arcen en Velden voornamelijk gericht op kwetsbare en zeldzame vogelsoorten. Sommige bijzondere waarnemingen van planten en dieren nemen wij mee in dit inventarisatieverslag. Vanaf begin april tot en met begin augustus zijn de vrijdagavonden gebruikt om wat meer te weten te komen van de veranderingen in de natuur die in positieve zin zijn veroorzaakt door beheersingrepen in de natuurgebieden met als doelstelling de kwaliteit van de natuurgebieden op een hoger niveau te brengen. De klimaatsveranderingen hebben ook invloed op de flora en fauna, in 2006 is daar in beperkte zin aandacht aan besteed. In dit kader zou je kunnen opmerken dat het aantal waarnemingen van wespendieven de laatste jaren geleden sterk zijn toegenomen. Na een aantal verkennende tochten meestal op de vrijdagavonden en soms op andere momenten in het weekend kregen we al snel door dat om de natuurgebieden 1

2 in de gehele gemeente te inventariseren erg hoog gegrepen was. We hebben ons daarom beperkt in de inventarisaties tot bedreigde (rodelijst soorten) en zeldzame vogelsoorten in onze gemeente. De rodelijst die in Nederland is vastgesteld is een lijst van vogelsoorten die in Nederland worden bedreigd van vogelsoorten die in Nederland worden bedreigd. Een aantal van deze rodelijst soorten komen in de gemeente Arcen en Velden nog in redelijke aantallen voor. De locatie aanduiding wordt ondersteund door grove GPS coördinaten. In 2006 werden een aantal natuurgebieden in onze gemeente bezocht om U een idee te geven waar we meer en minder aandacht aan hebben gegeven is hier onder een globaal overzicht gemaakt van welke gebieden wij hebben bezocht en in welke mate. Dorperheide gebied, grindgaten Arcen 3 maal geïnventariseerd Holtherbroek, drassige weilanden Arcen 4 maal geïnventariseerd Vogelreservaat Landgoed Arcen 3 maal geïnventariseerd Tussen het Lottumsveer en Watermolen en kasteeltuinen Arcen Landgoed Arcen omgeving en Geldersvlies 2 maal geïnventariseerd. Centraal en noordelijk Ravenvennen complex 3 maal geïnventariseerd Zuidelijk Ravenvennen complex en Vreewater Velden 3 maal geïnventariseerd Zwartwatergebied en Ossenberg geïnventariseerd 2 maal geïnventariseerd Dorperheide gebied, grindgaten Arcen. Deze omgeving wordt gekenmerkt als ontgrondingsgebied, de biotopen die zijn kunstmatig ontstaan, er is gewerkt volgens een opleveringsplan dat zowel een vennenmilieu als een stuifduinenmilieu kunstmatig gericht moest worden aangelegd, dit heeft tot gevolg gehad dat er nu een grote diversiteit van planten en dieren in dit gebied voorkomen. Natuurbeheer heeft nog niet of nauwelijks plaatsgevonden doordat de Stichting het Limburgs Landschap pas recentelijk eigenaar is geworden van de natuurterreinen. Waarnemingen: Vogels Buizerd en Boomvalk Sperwer Fuut Grauwe Gans Canadese Gans Knobbelzwaan Kleine karekiet Kleine plevier 2

3 Oeverzwaluw en Bosrietzanger Sprinkhaanrietzanger* Koekoek Nachtegaal Geelgors Groene specht Goudvink Putter Andere bijzondere waarnemingen: Zandhagedis Rugstreeppad (2005) Holterbroek, drassige weilanden Arcen, een van het verleden uit sterk bedreigd moerasgebied overgaand op de hogere zandrug aan de oostzijde in oude loof- en naaldbossen. Door het aankopen van tientallen hectares agrarisch gebied is de verdroging van de drassige hooglanden en rietmoerassen stilgelegd en daardoor krijgt de flora en fauna die in zo n milieu thuishoren weer nieuwe kansen. Buizerd en Sperwer Torenvalk Waterral Grauwe Gans Groene Specht Zomertortel Kleine karkiet Spotvogel Bosrietzanger Braamsluiper Koekoek Kneu Geelgors Paapje Roodborsttapuit Andere bijzondere waarnemingen: Er is moeras kartelblad waargenomen op twee locaties in dit gebied. 3

4 De inventarisaties die hebben plaatsgevonden aan westkant van Landgoed Arcen, vonden plaats in de driehoek Vogelreservaat het Lottumsveer en de Kasteeltuinen Arcen. Opmerkelijk is dat rond en in de kasteeltuinen nogal wat bijzondere soorten broeden zoals de draaihals (2005), de grote gele kwikstaart en de ijsvogel. Buizerd en Blauwe Reiger IJsvogel Knobbelzwaan Grote zaagbek Tafeleend Grote gele kwikstaart Gele kwikstaart Spotvogel Europese kanarie Bosrietzanger Bonte vliegenvanger Fazant Patrijs Kwartel Aalscholver Scholekster Landgoed Arcen omgeving Geldersvlies. Landgoed Arcen en het Geldersvlies zijn beperkt onderzocht. Het Geldersvlies, een oud ven wat zijn bestaansrecht heeft te danken aan een oude maasmeander die hier ooit heeft gelopen, heeft een behoorlijke beheers ingreep ondergaan, de resultaten floristisch zijn prima. De fauna laat nog geen verrassingen zien, ook in het recentelijke en verre verleden ook niet. De geïsoleerde ligging kan daar mogelijk een van de oorzaken van zijn, maar dit gebied heeft ook altijd wat te lijden gehad aan overbetreding. Aandacht hiervoor is op zijn minst geplaatst. Buizerd en

5 Sperwer Torenvalk Waterhoen Groene specht Zwarte specht Boompieper Vuurgoudhaantje Het centraal en noordelijk Ravenvennen complex bestaat uit naald/loofbossen afgewisseld met heide terreinen met een aantal prachtig ontwikkelde heidevennen. Het noordelijk gedeelte van het ravenvennen gebied kent een extensiever wegennet dan het zuidelijk deel en is daarom een stuk rustiger voor de aanwezige fauna. Grauwe gans en Canadese gans Grote zilverreiger Witgatje Boomvalk? Boerenzwaluw Gierzwaluw Aalscholver Het zuidelijk Ravenvennen complex en het Vreewater zijn twee sterke natuurgebieden die de laatste jaren op een positieve wijze zijn beheerd waar voornamelijk de flora van heeft geprofiteerd, al missen we misschien nog wat uitschieters in de vogelwereld, de verwachtingen voor de toekomst zijn hoopvol. Buizerd en Havik Bosuil Ransuil 5

6 Kerkuil Steenuil en Boomvalk Torenvalk Wintertaling Kleine plevier Wielewaal? Huiszwaluw Boompieper Grauwe vliegenvanger Putter Kneu Kwartel Nachtegaal Het zwartwatergebied en de Ossenberg zijn beperkt geïnventariseerd, de biotopen alhier worden gevormd door een oude maasmeander met overgangen naar elzenbroekbossen, moerasjes en drassige weide percelen. Op de hogere zandgronden ten oosten van de Venkoelen bevinden zich een aantal heide vennen. Deze heidevennen zijn via gericht natuurbeheer weer terug gebracht. Op oude topografische kaarten is duidelijke waarneembaar dat in deze omgeving vroeger verschillende heidevennen hebben gelegen. Waarschijnlijk zijn agrarische activiteiten de oorzaak dat in het begin van 1900 deze vennen langzaam maar zeker zijn verdwenen. Fuut en Blauwe reiger Witgatje? Oeverloper Nijlgans Grauwe gans Kokmeeuw? Mandarijneend Waterhoen Buizerd Groene Specht 6

7 Tenslotte: In eerdere inventarisaties stonden de roofvogels centraal, tijdens deze inventarisaties was dit in mindere mate. De bedreigde havik was in het voorjaar op drie locaties actief waarvan slechts een broedgeval viel te melden. Waarom op de andere twee locaties de havik geen positief broedresultaat valt te melden is niet bekend. Het aantal broedparen van de buizerd is vrij stabiel en schommelt jaarlijks zo rond de 15 broedparen, we hadden in territoria waarvan 10 broedparen succesvol waren. De andere vermoedelijke broedlocaties zijn door tijdgebrek niet bezocht. Wat opvalt is dat het gemiddeld aantal jongen laag is en varieert van meestal een tot soms twee jongen. De prooidieren van de buizerd zoals konijnen en mollen nemen sterk af deze worden immers ook bejaagd door de das en de vos. De oudere loof- en naaldbossen in onze gemeente zijn van oudsher de favoriete broedlocaties van havik en buizerd, wat opviel was dat veelal vlak bij de roofvogelnesten ook een hoogzit van de jagers aanwezig was. Geven de jagers de broedlocaties van o.a. havik en buizerd door? Layout en redactie: Ginus Bons Coördinatie en organisatie: Jack Rutten en Ginus Bons Met dank aan medewerkers en directie van de Stichting het Limburgs Landschap, leden en bestuur Strix Aluco, Louis Reutelingsperger en Phil Wilmer 7