GRONDWATER ALS BLUSWATER

Transcriptie

1 GRONDWATER ALS BLUSWATER Informatiebijeenkomst voor de brandweer Copyright Niets uit deze presentatie mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke ander wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van NVBR te Arnhem, Installect te Baak, Stichting EGB te Zoetermeer en KWA Advies te Amersfoort. Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

2 GRONDWATER ALS BLUSWATER Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

3 Remco van Werkhoven NVBR/LNB cluster Kennis & Kwaliteit Voorzitter District Zuid-Holland Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

4 1. Inleiding 2. Ontwikkelingen 3. Richtlijn bronnen sprinklers 4. Richtlijn brandputten 5. Wet- en regelgeving 6. Paneldiscussie 7. Afsluiting drankje & hapje PROGRAMMA Remco van Werkhoven Jeanne van Buren Henk Bruil Frans Heinis Marette Zwamborn Remco van Werkhoven Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

5 Drinkwater bluswater Ontwerp drinkwaterleidingen (stroomsnelheid / legionella) Druk drinkwater Debiet drinkwater Garanties over levering Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

6 Alternatieven voor bluswater Oppervlakte water Tanks / reservoirs Grondwater Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

7 Rol van de NVBR Mee denken over en meewerken aan het ontwikkelen van referentiekaders voor de borging en beoordeling van de kwaliteit Behartigen belangen van de brandweer Delen van kennis en informatie 7 Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

8 BRONNEN & SPRINKLERS Jeanne van Buren NVBR/LNB cluster Kennis & Kwaliteit Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

9 Historie Vroeger regelmatig gebruikt Geen eisen aan de kwaliteit van de bron Geen onderzoek kwaliteit bodem of grondwater Geen eisen aan de bronboorder Gevoelsmatige criteria voor het testen Goede en slechte ervaringen Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

10 RESTRICTIE BRONPOMPEN Geregeld in de VAS hoofdstuk 4.9 Als één van de watertoevoervoorzieningen van een tweevoudige watervoorziening als geen andere watervoorziening mogelijk is Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

11 NIEUWE ONTWIKKELINGEN Warmte / koude techniek Zuigboor/luchtlifttechniek Onderzoek samenstelling bodem Onderzoek samenstelling grondwater Kwaliteit uitvoerder inzichtelijk Kwaliteit uitvoering inzichtelijk Verwoord in een referentiedocument Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

12 CERTIFICERING Volgens VAS hoofdstuk 4.9 Met concessie LPCB (zie hand-out) Let op! Vuurwerk wijkt iets af Toestemming van CvD-blus In de toekomst uitvoering onder accreditatie van de RvA Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

13 VRAGEN UIT DE BRANDWEERPRAKTIJK Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

14 sprinklerwater inname met energieopslag - systeem Copyright Niets uit deze presentatie mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke ander wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van NVBR te Arnhem, Installect te Baak, Stichting EGB te Zoetermeer en KWA Advies te Amersfoort. 8 november 2007 Henk Bruil

15 Inhoud Energieopslagsystemen Toepassing sprinklerwaterinname uit bronsystemen

16 Energieopslagsystemen Zijn systemen die met grondwater koeling en laagwaardige warmte aan gebouwen leveren. geboorde bronnen met ingebouwde pompen, warmtewisselaars diepte bronnen 40 tot 250 mtr. waterdebiet 10 tot 300 m 3 /h drinkwater kwaliteit soms zoutwater/ijzerhoudend geen vervuiling (zand e.d.)

17 Waarom energieopslagsystemen energiebesparing t.o.v. koelmachines geen geluidemissie geen noemenswaardige opstellingsruimte tot 30 jaar garantie op energielevering 1 e systemen vanaf begin jaren 90 bewezen techniek voor utiliteit en industrie

18 Waar toepasbaar 1 of meerdere aquifers tot 100m -m.v. geen aquifers tussen 0 en 100m -m.v. wordt verder behandeld door KWA

19 Doorsnede bodemstructuur bron: Grondwaterkaart van Nederland

20 Installatie principe Luchtbehandeling 26 C 16 C +/ C 19 C Kantoren Maaiveld Grondwaterstand 16 C 12 C 8 C Warme bron Koude bron 20

21 Energieopslag principe doublet -systeem

22

23 Jaarbeurs Utrecht Beatrixgebouw Hallen complex koelvermogen kw gebouw opp m 2 23 stuks bronnen ca. 50 mtr diep debiet per bron 50 tot 200 m 3 /h totaal max. ca m3.h Per jaar wordt er ca m3 water onttrokken en geïnfiltreerd

24 Gekoeldwateraansluitingen Monobronsysteem Putbehuizing Bronkop OPTIONEEL: Sprinklerwatertoevoer Terugslagklep Sprinklerpomp Warmtewisselaar Sprinklerjockeypomp Pomp warm Filter warm Afsluitende ring Filter koud Pomp koud Boorgat

25 Boortechniek

26 Boor opstelling

27 Monstername

28 Ontwikkelen van bron door het zanden slibvrij maken en stabiliseren van de boring. Dit is een essentieel onderdeel van gegarandeerde waterlevering. Schoonpompen kan 2 tot 5 dagen in beslag nemen. Schoonpompen Boring

29 Langdurig onttrekken maaiveld 7 mtr afpomping meter minuten

30 Toepassing sprinklerwaterinname uit bronsystemen

31 Standaard sprinklerinname Volgens de voorschriften VAS aansluiting op de openbare waterleiding zonder/met drukverhogingspompen aansluiting op open water met drukverhogingspompen aansluiting op reinwaterkelder met drukverhogingspompen aansluiting op een druktank die automatisch op peil en druk gehouden wordt aansluiting op een hooggelegen reservoir maaiveld combinatie van boven genoemde systemen i.v.m. de classificatie van veiligheid

32 Eigenschappen watersuppletie openbare waterleiding grote (dure) drinkwateraansluiting nodig hoge vastrechtkosten betrouwbaar levering van het waterleidingbedrijf staat ter discussie open water eenvoudig te realiseren gevoelig voor verontreiniging betrouwbaar niet overal mogelijk reinwaterkelder duur in realisatie betrouwbaar druktank duur in realisatie betrouwbaar veel oppervlakte benodigd hooggelegen reservoir duur in realisatie betrouwbaar veel oppervlakte benodigd

33 Het alternatief

34 Een bron! sprinklerwater energieopslag

35 Principe Sprikler binneninstallatie Testleiding Fi brandweeraansluiting WM PS L1 PS H PS L2 KB KB maaiveld energie opslagsysteem GT SET LT jockeypomp sprinklerpomp sprinklerpomp LT warm koud

36 vanuit het verleden een verbod op sprinklerbronnen veel problemen slecht onderhoud snel verstoppen dus niet betrouwbaar technische zaken geen kennis van bronkwaliteit aansturing onderwaterpompen opdruk houden van bronsystemen specifiek onderhoud waterlevering bedrijven stoppen met het leveren van grote hoeveelheden drinkwater er zal dus een alternatief moeten komen status richtlijnen er is een werkgroep bezig met nieuwe regelgeving t.a.v. sprinklerbronnen e.e.a. moet resulteren tot certificering van bronsystemen Problematiek

37 Wanneer succes bronboring volgens NVOE- richtlijnen geboord door EGB erkende boorder goede selectie onderwaterpomp drukhoudinrichting broninstallatie (jockeypomp, expansievat) betrouwbare aansturing onderwaterpomp in combinatie met energieopslag levert het een minderinvestering op functioneel gescheiden systemen succes dagelijks gebruik bron en continu monitoring goede richtlijnen en testcriteria

38 Voorbeeld monobron -sprinkler Rai Amsterdam energieopslag met sprinkler opslagsysteem max 30 m 3 /h ( 350 kw koeling) sprinklerwater180 m 3 /h voorziening t.b.v. scheiding van zout/zoet water Ø

39 Voorbeeld doublet -sprinkler Jaarbeurs Utrecht energieopslag (doubletsysteem) met sprinkler opslagsysteem max. 750 m 3 /h water verplaatsing sprinklerwater 240 m 3 /h sprinkler onderstation Gebouw installatie koeling sprinkler gebouw installatie warmte uitwisseling spui afsluiter maaiveld injectieklep ca. 1 mtr. grondwaterstand ca. 50 mtr. ca. 15 mtr. SP 3 SP 2 SP 1 Warme bronnen ca. 16 C ca. 8 C principe broninstallatie Koude bronnen bronpomp incl. toeren geregelde motor

40 CLUSTER 3 Jaarbeurs Utrecht Ontwerp energieopslag Koeling kantoren 5e t/m 7e verdieping Koelmachine Koeltoren Koeling / verwarming Trade Mart 1e t/m 7e verdieping Koeling kantoren begane grond t/m 4e verdieping Koeling vergaderzalen begane grond t/m 7e verdieping Koeling Beatrtrxtheater PEGUS (stadsverwarming) Warmtewisselaar Warmtepomp hallen complex Beatrixgebouw

41 Jaarbeurs Utrecht ontwerp sprinkler CLUSTER 3 sprinkler op openwater sprinkler op bronnen hallen complex

42 Jaarbeurs Utrecht Beatrixgebouw Hallen complex koelvermogen kw gebouw opp m 2 23 stuks bronnen ca. 50 mtr diep debiet per bron 50 tot 200 m 3 /h totaal max. ca m3.h Per jaar wordt er ca m3 water onttrokken en geïnfiltreerd

43 Onderhoud en inspectie onderhoud is opgenomen met het energieopslagsysteem inspectie pompproef en afpomping monitoring via GBS

44 Bedankt voor uw aandacht Henk Bruil november

45 EGB Richtlijn voor de aanleg en installatie van Brandputten Copyright Niets uit deze presentatie mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke ander wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van NVBR te Arnhem, Installect te Baak, Stichting EGB te Zoetermeer en KWA Advies te Amersfoort.

46 46

47 Scope presentatie -Toelichting op door EGB opgestelde richtlijn -Richtlijn betreft brandputten met zuigleiding 1. Aanleiding opstellen richtlijn 2. Doel richtlijn 3. Eisen aan brandputten 4.Termen, Definities en Verwijzingen 5. Procesbeheersing 6. Vergunningen 7. Voorbereiding werkzaamheden 8. Uitvoering werkzaamheden 9. Documentatie 10. Onderhoud 11. Geschillen 12. Erkenningsregeling

48 1. Aanleiding Behoefte bij opdrachtgevers (waaronder brandweer) en branche (grondboorbedrijven) aan eenduidige eisen en voorwaarden voor aanleg van brandputten 48

49 2. Eisen aan brandputten In richtlijn eisen opgenomen voor goed functioneren bij oplevering, waarbij tevens voldaan wordt aan vigerende regelgeving: Leveren van voldoende bluswater Lange levensduur Voldoen aan voorschriften Brandbeveiligingsinstallaties NVBR Bodembescherming en Voorschriften Waterwet 49

50 3. Doel richtlijn Kwaliteit brandput beoordelen bij oplevering Controle kwaliteit bestaande brandput Ontwerp brandput niet in richtlijn opgenomen; hiervoor is informatie over bodemopbouw locatie brandput essentiëel 50

51 4. Termen, definities en verwijzingen Overzicht in richtlijn: Alle van toepassing zijnde NEN normen, wetten en richtlijnen 51

52 5. Procesbeheersing Leidraad voor kwalitatieve technische uitvoering en oplevering is Erkenningsregeling voor Grondboor- en Bronbemalingsbedrijf: Inzet vakbekwaam personeel Inzet deugdelijk en veiligheidsgekeurd materieel Milieu eisen (o.a. afdichten doorboorde kleilagen, afvoer uitkomende grond en opgepompt grondwater) VCA*/** gecertificeerd Verslaglegging (opleveringsprotocol) 52

53 6. Vergunningen Toestemming grondeigenaar en melding naar bevoegd gezag Melding bij Gedeputeerde Staten Ontheffing of vergunning lozen grondwater bij schoonpompen Ontheffing boren in boringvrije zone (o.a. grondwaterbeschermingsgebieden) 53

54 7. Voorbereiding werkzaamheden Controle aanwezigheid verguningen KLIC melding (wordt m.i.v Melding Grondroerdersregeling) Informeren belanghebbenden Inrichting boorlocatie Werkwatervoorziening 54

55 8. Uitvoering werkzaamheden Alle boormethoden toegestaan onder voorwaarden van BRL 2000 SIKB Protocol VKB Mechanisch boren (nu nog concept, van kracht in de loop van 2008) Meest geëigende boormethode is zuigboren / luchtliftboren: hierbij is een goede monstername en grondlagenbeschrijving volgens NEN 5104 mogelijk zuigboren spuitboren 55

56 8. Uitvoering werkzaamheden Bij roterend spoel/spuitboren is geen goede monstername en beschrijving mogelijk, in dat geval moet geofysische boorgatmeting worden uitgevoerd Boordiameter minimaal diameter bronfilter + 2x filtergrindomstorting 125 mm. Voorbeeld: bronfilter 200 mm + 2 x 125 mm geeft boorgatdiameter 500 mm Boorsnelheid i.v.m. goede monstername max 15 m/uur 56

57 Uitvoering werkzaamheden (boren) Boorsnelheid i.v.m. goede monstername max. 15 m/uur Grondlagenbeschrijving bepaalt inbouw- en aanvulstaat Bron met centrering inbouwen Aanvullen boorgat met stortkoker Doorboorde kleilagen zorgvuldig afdichten (conform boorprotocol 57

58 Uitvoering werkzaamheden (schoonpompen) Eisen aan zand- en slibhoudendheid in ontwerp vastgelegd Zodanig schoonpompen dat bij ontwerpcapaciteit zand- en slibvrij water wordt geleverd Max. afzuiging met bovengrondse zuigpomp 6,5 m maaiveld na continu 4 uur pompen bij ontwerpcapaciteit Beproeving door capaciteitstest: afpomping bij ontwerpdebiet vastleggen (zie modelformulier) Geijkte debiet- of flowmeter toepassen Absolute waarde grondwaterstand/stijghoogte bij beproeving op ontwerpcapaciteit 6,5 m maaiveld Uitvoering in aanwezigheid van opdrachtgever 58

59 Uitvoering werkzaamheden (schoonpompen) 59

60 Uitvoering werkzaamheden (afwerking) Haal/zuigleiding inclusief bronkop max. 25 kg (arbo-eis) Bestrating, bebording, bescherming conform plaatselijke eisen 60

61 9. Documentatie Bij oplevering moet het volgende worden gerapporteerd: Grondlagenbeschrijving (boorstaat) conform NEN 5104 Rapportage boorgatmeting incl. interpretatie bij spoelboormethode Inbouwstaat Aanvulstaat Rapportage capaciteitstest incl. bepaling zand- en slibhoudendheid Omschrijving afwerking brandput met maatvoering 61

62 62

63 10. Onderhoud Vrijwel geen onderhoud nodig, wel periodieke controle capaciteit (debiet vs. afpomping) Metingen bij periodieke controle vastleggen in archief (revisiemap) en vergelijken met resultaat bij oplevering 63

64 11. Geschillen EGB heeft geschillencommissie: Bij verschil van mening over geleverd product door een EGB- erkend bedrijf kan een beroep worden gedaan op de geschillencommissie van de Stichting EGB 64

65 12. Erkenningsregeling Wat houdt de Erkenningsregeling EGB in? Jaarlijkse controle-audit door certificerende instelling Auditprotocol: - Documentenbeoordeling - Controle jaarlijkse veiligheidskeuringen boormaterieel - Controle vakbekwaamheid (landelijk erkende opleidingen voor boormeester) - Rapportage CI aan bedrijf en Stichting EGB - Controle door Stichting EGB Register EGB erkende bedrijven: 65

66 Vragen? Bedankt voor uw aandacht 66

67 Wet- en regelgeving grondwateronttrekking Informatiebijeenkomst Brandweer 8 november 2007 Marette Zwamborn Copyright Niets uit deze presentatie mag worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke ander wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van NVBR te Arnhem, Installect te Baak, Stichting EGB te Zoetermeer en KWA Advies te Amersfoort.

68 Inhoud Nationale wetgeving Grondwaterwet, Wet Bodembescherming Provinciale regels Verordeningen waterbeheer, PMV Regels voor boringen Regels voor lozing water Voorbeelden

69 Grondwaterwet (1981) Provincie regelt verdeling van grondwater Onttrekken niet toegestaan, behalve met vergunning, of speciale categorieën (noodvoorzieningen) Meldingsplicht Registratieplicht Vergunningsplicht

70 Nieuwe wetgeving Waterwet (2009?) Grondwaterwet + enkele andere wetten Grondwaterbeheer (deels) naar waterschap Provincies dragen nu al taken over, soms dus doorverwijzing naar waterschap

71 Wet bodembescherming (1986) Regelt bescherming & sanering bodem Voor specifieke zaken: AMVB s Algemeen: zorgplicht!

72 Provinciale regels Verordening waterhuishouding (of Grondwaterverordening) Verordening verschilt per provincie Noodvoorzieningen: meestal wél meldingsplicht vaak géén registratie- en vergunningplicht

73 Provinciale regels (2) Provinciale milieuverordening (PMV) Soms: beschermde gebieden boringen Grondwaterbeschermingsgebieden In beschermingsgebieden mogen geen bronnen worden geplaatst

74 Regels voor boringen Nu alleen regels voor boringen bij: vergunning Grondwaterwet restricties in PMV Binnenkort: VKB protocol mechanisch boren (2008) certificering van boorbedrijven ( )

75 Regels voor lozing water Riool gemeente (Wm) Oppervlaktewater waterschap (Wvo) Kleine, incidentele lozingen meestal toegestaan of alleen meldingsplicht, soms vergunningplicht Knelpunten bij groot brondebiet, in stedelijk gebied, bij zout of ijzerhoudend grondwater

76 Voorbeeld 1: Grondwaterbeschermingsgebied Pompstation La Cabine Pompstation Pinkenberg Arnhem -> kaarten -> Wateratlas

77 Voorbeeld 2: N-Brabant Verordening Waterhuishouding Artikel Uitzondering registratieplicht De in artikel 11, eerste lid, van de Grondwaterwet genoemde verplichtingen zijn niet vereist ten aanzien van: a. inrichtingen < 10 m 3 /uur, b. noodvoorzieningen Artikel Uitzondering vergunningplicht Een vergunning tot het onttrekken van grondwater als bedoeld in artikel 14, eerste lid van de Grondwaterwet is niet vereist ten aanzien van: a. inrichtingen < 10 m 3 /uur, b. veedrenkputten, c. noodvoorzieningen, voor zover de put niet dieper is dan 30 meter minus maaiveld

78 Voorbeeld 3: Utrecht 2006 Provinciaal onttrekkingsregister

79 Wet- en regelgeving grondwateronttrekking Informatiebijeenkomst Brandweer 8 november 2007 Marette Zwamborn

80 bron: Grondwaterkaart van Nederland